week van de opvoeding 2019

Opvoeden, dat doen we samen

Documentatiecentrum Atlas Antwerpen Carnotstraat 110 2060 Antwerpen

03 338 71 60 docatlas@provincieantwerpen.be

Documentatiecentrum Atlas Turnhout Grote Markt 44 2300 Turnhout 014 72 40 20

docatlasturnhout@provincieantwerpen.be

APB Documentatiecentrum Atlas is een intercultureel leercentrum voor het

onderwijs met een vestiging in Antwerpen en in Turnhout. We ondersteunen onderwijsprofessionals van alle onderwijsniveaus en in de voorschoolse educatie rond de thema’s taal, welbevinden, wereldburgerschapseducatie,

interculturaliteit, diversiteit, ouderbetrokkenheid, maatschappij-oriëntatie en opvoedingsondersteuning. Jaarlijks krijgen we honderden (zorg)leerkrachten,

studenten aan de lerarenopleiding, logopedisten, ondersteuners, enz. over de vloer die materiaal komen ontlenen in onze bibliotheken en leeractiviteiten volgen.

Deze materiaalselectie is een proevertje van ons aanbod voor

professionals in en om het onderwijs in het kader van de week van de opvoeding 2019: Opvoeden, dat doen we samen.

Uiteraard is elke context anders. Wij geven graag materiaaladvies op maat! Stuur hiervoor een mail naar docatlas@provincieantwerpen.be en schets kort je

situatie.

Alle materialen in de lijst kunnen in docAtlas ontleend worden.Je vindt deze en andere selecties ook online op Pinterest. Informatie over de beschikbaarheid en extra materialen vind je in de online catalogus. docAtlas biedt bovendien enkele

vooraf samengestelde themakoffers aan en stelt ook graag materiaalkoffers op maat samen.

De Week van de Opvoeding vindt elk jaar plaats van 16 tot 23 mei. De campagne maakt opvoeden en ouderschap zichtbaar en bespreekbaar. Zoals elk jaar kiest EXPOO een maatschappelijk relevant thema dat 'goesting' doet krijgen

om je tanden in te zetten.

Dit jaar werd het: 'Opvoeden, dat doen we samen' Opvoeden staat niet los van alle andere levensdomeinen. Elk gezin legt zijn

unieke puzzel: een dak boven je hoofd, zinvol werk, goede zorg, fijne vrijetijd met het gezin, je kinderen groot brengen. Hoe minder muurtjes je als gezin

ervaart om de puzzel in elkaar te laten vallen, hoe sterker je in jouw schoenen staat bij het opvoeden. Een Week van de Opvoeding waarin we het hebben over het netwerk van

organisaties en diensten die jou als gezin ondersteunen op alle domeinen. Want samen sta je sterker. Zo wordt het makkelijker om als ouder je batterijen op te

laden en je energieniveau op te krikken.

4

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

bredeschool.org / Steunpunt Diversiteit en Leren. - [S.l.]:

steunpunt diversiteit en leren, [s.a.].

URL: http://bredeschool.org/

Vindplaats Antwerpen: URL

Vindplaats Turnhout: URL

Een Brede School is een samenwerkingsverband tussen verschillende sectoren die samen

werken aan een brede leer- en leefomgeving in de vrije tijd én op school, met als doel

maximale ontwikkelingskansen voor alle kinderen en jongeren. Op deze site vindt u

achtergrondinfo onder 'Thema's'. Bij 'Kenniscentrum': publicaties, bronnen en artikels,

onderzoeksrapporten en verslagen van de studiedagen. Brede School is een groeiproces.

Tab 3 bundelt 'Methodieken': in een samenwerkingsverband wordt er veel overlegd,

nagedacht, afgestemd ... Het hanteren van methodieken is ideaal om iedereen actief te

betrekken. Vaak maakt dit het vergaderen leuker en geeft het een frisse kijk op hetgeen

je wil aanpakken. U vindt hier methodieken die kunnen ingezet worden in de

verschillende fasen van het bredeschoolproces.Per methodiek leest u het doel, voor wie,

de tijd die nodig is, hoe ermee aan de slag gaan, benodigd materiaal. Bronnenkaarten en

ander materiaal worden telkens toegevoegd. Laatste tab: 'Praktijkvoorbeelden' biedt

antwoord op vragen als: Wat betekent Brede School in praktijk? Hoe wordt Brede School

vorm gegeven? Concrete voorbeelden van Brede Scholen in praktijk zijn hier gebundeld.

De teksten werden nagelezen door de Brede Scholen.

Diversiteitscommunicatie : verbindende communicatie en

marketing / Tiggelovend, Ingrid . - [Ekeren]: Studio Sesam, 2019. -

160 p.. - ISBN: 978-94-92784-04-9: 24,95 EUR

Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 dive

Vindplaats Turnhout: ge 02.4 dive

We leven in een kleurrijke samenleving. Slaat de mainstream-op-

blanke-Belgen gerichte communicatie nog aan? Herkent iedereen zich

in de organisatie? Hoe leggen we de brug naar diverse burgers en

gebruikers die (digitaal) allemaal verbonden zijn met elkaar? Burgers

gericht aanspreken vraagt meer van organisaties dan ooit tevoren. Dit werkboek prikkelt

de lezer om doelgericht, duurzaam en geloofwaardig te communiceren, ook naar groepen

die te maken hebben met sociale ongelijkheid en discriminatie. Het werkboek wil

medewerkers en teams in de social profit en overheidsdiensten een houvast bieden om

meer aansluiting te vinden bij iedereen van de doelgroep.

Diversiteitscompetentie : niet culturen, maar mensen

ontmoeten elkaar / Hoffman, Edwin; Verdooren, Arjan. - Bussum:

Coutinho, 2018. - 376 p.. - ISBN: 978-90-469-0622-4: 34,50 EUR

URL:

https://www.coutinho.nl/diversiteitscompetentie/studiemateriaal.html

Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 dive

In de wereld van vandaag werken, studeren en leven veel mensen in

internationale en multiculturele omgevingen. Om die reden is

interculturele communicatie in veel studiegebieden en beroepsvelden

een belangrijk thema geworden. Kennis over cultuur en cultuurverschillen is in de

complexe, globaliserende wereld van vandaag echter lang niet altijd genoeg. Het

uitgangspunt van dit boek is dan ook interpersoonlijke communicatie in plaats van

5

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

interculturele communicatie: de ontmoeting tussen mensen en niet die tussen culturen.

Van daaruit brengen de auteurs in kaart wat diversiteitscompetentie inhoudt: welke

processen, uitdagingen en vaardigheden van belang zijn in een 'superdiverse' wereld. Het

TOPOI-model biedt vervolgens een inclusieve, communicatieve benadering om eventuele

misverstanden op te sporen en te verhelpen. Het boek bespreekt veel relevante theorie

uit verschillende vakgebieden als HRM, media en business, en biedt talloze

praktijkvoorbeelden en praktische handvatten. Op de bijbehorende website vind je extra

verwerkingsopdrachten, casuïstiekbesprekingen en TOPOI-kaarten. Het boek richt zich op

studenten Communicatie, International Business and Management Studies, Bedrijfskunde

MER, HRM, Small Business en Retail Management , Media en Entertainment

Management, International Business and Languages en vele andere studies waar

management centraal staat. Daarnaast richt het boek zich ook op professionals,

docenten, consultants en trainers die werkzaam zijn in deze vakgebieden.

Ideeënboek voor inspiratieteams : start je eigen Family Factory

/ Tuithof, Masha; Visser, Suzanne; Groeneveld, Paula. - Culemborg: de

Family Factory, 2012. - veelv. gepag.

URL: http://www.familyfactory.nu

Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 idee

De Family Factory is een netwerk van ouders die elkaar op allerlei

manieren versterken. Dit Ideeënboek biedt een verzameling ideeën om

zelf een inspiratieteam te vormen, te gaan netwerken met ouders en

activiteiten te organiseren met en voor andere ouders. Deze map bevat

daartoe een stappenplan en een beschrijving van verschillende soorten activiteiten zoals

workshops rond de thema's gezin zijn, communiceren met kinderen, schoolkeuze en

ondersteuning van het schoolgaande kind. Er worden ook ideeën gegeven voor

bijzondere ontmoetingen zoals een vertelwandeling, een gespreksspel, een

opvoedboekenclub, voor activiteiten met ouders en kinderen samen zoals een

spelletjesmiddag, voetbalwedstrijd of picknick, en voor activiteiten om elkaar te helpen

zoals een fietsfiksdag, een opruimestafette of koken voor de buren. Wie zich aansluit bij

het (Nederlandse) netwerk ontvangt wekelijks een digitale nieuwsbrief met tips en kan

Family Factory uitnodigen voor invulling van een netwerkactiviteit zoals een workshop of

ouderavond op school.

In contact met ouders : empowermentgericht adviseren bij

opvoedvragen / Nieuwboer, Christa. - Groningen: Noordhoff, 2015. -

134 p.. - ISBN: 978-90-01-86522-1: 30,95 EUR

URL: http://hoadd.noordhoff.nl/sites/8229/index.htm

Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 cont

In contact met ouders geeft een handreiking om professioneel en

systematisch op opvoedingsvragen in te kunnen gaan. Daarbij staat

empowermentgericht werken centraal. Het boek helpt (aankomende)

professionals in onderwijs en welzijn om contact te maken met ouders

om samen nieuwe mogelijkheden te vinden, zodat meer zelfvertrouwen, vaardigheden en

inzicht ontstaan. In contact met ouders bestaat uit twee delen. In deel 1 wordt een beeld

geschetst van ouders en hun opvoedvragen, wordt inzicht geboden in het proces van

hulp vragen en hulp bieden en wordt de ondersteunende rol van de sociale professional

om bij te dragen aan meer empowerment uitgewerkt. Deel 2 geeft een grote hoeveelheid

tools waarmee praktisch invulling kan worden gegeven aan het ondersteunen van ouders

in het verhelderen van de vraag en de mogelijkheden, het versterken van netwerken en

het adviseren over opvoedvaardigheden. Dit boek is geschreven voor beroepskrachten

die direct contact met ouders hebben: de kinderleidster, de leerkracht, de trainer van de

sportclub, de huisarts, de sociaal verpleegkundige of jeugdverpleegkundige op het

6

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

consultatiebureau, de buurthuiswerker, de maatschappelijk werker, de intern begeleider,

de jeugdwerker, de opbouwwerker, de straatcoach, de pedagoog-online.

Jeugdwerk en sociale uitsluiting : de toegankelijkheidsdiscussie voorbij? / Van

de Walle, Tineke. - Gent: Academia Press, 2011. - IV, 290 p.. - ISBN: 978-90-382-1865-

6: 20,00 EUR

Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 jeug

Het beeld van de witte, middenklasse jeugdbeweging die aangesproken wordt op haar

(on)toegankelijkheid is niet onbekend. Sociale uitsluiting binnen het jeugdwerk is het

centrale thema van dit boek. De auteur verwerkt in dit boek secundaire data en eigen

onderzoeksmateriaal, studies uit eigen land en uit het buitenland. Dit leidt in eerste

instantie tot een genuanceerde kijk op het waarom en waartoe van het

toegankelijkheidsstreven en de praktische problemen die hierbij opduiken. Maar dit boek

brengt meer dan een gedetailleerde analyse van het toegankelijkheidsvraagstuk; er

worden ook standpunten ingenomen. Centraal staat de these dat men het moet hebben

over mogelijkheden en aspiraties van concrete kinderen en jongeren eerder dan over

ontoegankelijkheid (van het jeugdwerk) en non-participatie (aan het jeugdwerk). Deze

these wordt gestaafd met bevindingen uit een multiple case study. De zorgvuldig

neergeschreven studie van het doen en laten van vijf jeugdwerkinitiatieven in een Gentse

buurt doet twijfelen aan vermeende best practices binnen het jeugdwerk en zelfs aan de

belangrijkheid van het spel dat men jeugdwerk noemt. Een uitdagend boek voor

geëngageerde jeugdwerkers en sociaal werkers.

Kleine kinderen, grote kansen. Samen evalueren voor meer

impact in de strijd tegen kinderarmoede in de

gezinsondersteuning en de kinderopvang / Delvaux, Isabelle;

Rommens, Tine; Travers, Nele; Van Meerbeeck, Anne; Swaenepoel,

Tine; Janssens, Laura. - Brussel: Koning Boudewijnstichting, 2018. -

91 p.. - ISBN: D/2893/2018/20

URL: https://www.grotekansen.be/

Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 klei

Vindplaats Turnhout: URL

Dit project kadert in het programma Kleine kinderen, grote kansen. Het is bedoeld voor

organisaties die zich richten op jonge kinderen (0-3 jaar) en hun gezin. Dit stappenplan

helpt organisaties hun werking te evalueren en de impact van hun werk te meten. Het

stappenplan bestaat uit 4 fasen en 7 stappen op basis van de Kwaliteitscirkel van Deming

die elk verder worden uitgewerkt met tips, bronnen en doewijzers: fase: plannenstap 1:

opstellen van je veranderingstheoriestap 2: kiezen van je indicatoren en bepalen hoe je

de impact zal metenfase: informatie verzamelen over je impactstap 3: instrumenten

kiezenstap 4: inbedden van de impactmeting in je organisatiefase: evaluerenal het

verzamelde materiaal analyseren en de juiste conclusies trekkenfase: leren en

communicerenstap 6: bepalen hoe je je impact gaat verhogen en hoe je hierover wil

communicerenstap 7: hoe voorkom je dat de opgedane kennis verloren gaat Op de

website van het project kan je de publicatie gratis downloaden en vind je verdere

informatie en tools.

7

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Met nieuwe ogen : meervoudig kijken en verbinden in het

sociale domein / Dries, Marian; van Endt-Meijling, Martha. - Bussum:

Uitgeverij Coutinho, 2018. - 461 p.. - ISBN: 978-90-469-0581-4:

37,50 EUR

URL: http://www.coutinho.nl/metnieuweogen5

Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 metn

Cultuurverschillen komen niet alleen voor tussen mensen uit

verschillende landen of religies, maar ook tussen mensen van

verschillende leeftijd, sekse of geaardheid. Om met al deze mensen te

kunnen werken, is het belangrijk dat professionals kennis hebben van

diversiteitbenaderingen en van superdiversiteit als nieuwe maatschappelijke realiteit.

Bovendien moeten ze zich een bepaalde basishouding eigen maken: 'met nieuwe ogen'

leren kijken naar hun werkomgeving. In twee delen beschrijft 'Met nieuwe ogen' de

belangrijkste informatie over het omgaan met cultuurverschillen binnen het sociale

domein. Het boek zet aan tot kritisch reflecteren op het eigen denken en handelen

rondom diversiteitsissues. Praktijksituaties en videomateriaal verhelderen hoe diversiteit

zich bij en tussen mensen kan voordoen en hoe een professional daar verbindend mee

kan werken. Het eerste deel is gericht op de ontwikkeling van meervoudig kijken. Het

tweede deel biedt een handelingskader voor meervoudig verbinden. Dit kader is

gebaseerd op vijf pijlers: cultuursensitief exploreren, intercultureel communiceren,

verbinden vanuit empowerment, zingevend werken en samenwerken aan een inclusieve

samenleving. Elk hoofdstuk begint met een typerende praktijksituatie, gevolgd door

theorie en leeractiviteiten. De theorie is verrijkt met aansprekende voorbeelden en online

videomateriaal. Het boek is geschreven voor studenten van sociale studies, maar kan ook

gebruikt worden door professionals, bijvoorbeeld in Communities of Practice. Het boek

biedt een gedegen voorbereiding op het diversiteitbewust werken met individuen,

groepen en gemeenschappen. Daarnaast kan het gebruikt worden ter voorbereiding op

stages en werksituaties in het buitenland (internationalisering).

Onderwijs en opvoeding in een stedelijke context : van

startbekwaam naar stadsbekwaam / Fukkink, Ruben; Oostdam,

Ron. - Bussum: Uitgeverij Coutinho, 2016. - 300 p.. - ISBN: 978-90-

469-0529-6: 39,50 EUR

Vindplaats Antwerpen: ro 1 onde

In de onderwijswereld komt er steeds meer aandacht voor urban

education, oftewel onderwijs en opvoeding in een stedelijke context.

Werken in de stad vraagt om specifieke onderwijs- en

opvoedingsvaardigheden. Dit boek komt tegemoet aan deze vraag. Het

vertaalt inleidende en verdiepende theorie naar praktijkgerichte situaties in een

Nederlandse context. Dit middels een samenspel van onderwijskundige en sociologische

inzichten in opvoeding en onderwijs. In het eerste deel van 'Onderwijs en opvoeding in

een stedelijke context' typeren verschillende auteurs, elk met eigen praktijkervaringen,

het begrip onderwijs en opvoeding in de grote stad. Het tweede deel gaat in op de rol

van de pedagogische professional en omschrijft beroepscontexten, kennis, attitudes en

vaardigheden. Samenwerking in de stedelijke praktijk, met kinderen, ouders, collegas en

andere organisaties, komen in het derde deel aan bod.

8

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Ontmoeten is simpel… maar niet altijd gemakkelijk /

Geens, Naomi; Hemeryck, Inne; Lambert, Liesbeth. -

Amsterdam: SWP, 2017.. - ISBN: 978-90-8850-786-1: 27,90

EUR

URL: www.ontmoetenissimpel.be

Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 ontm

Wat is het verschil tussen een koffieklets organiseren en

gezinnen zich écht thuis laten voelen in je organisatie? Waarom

zou je inzetten op die vele kleine dagelijkse ontmoetingen

tussen gezinnen? En hoe doe je dat nu? Ontmoetingskansen creëren tussen diverse

gezinnen is mogelijk, het is zelfs wenselijk, maar het gaat niet altijd vanzelf. Hoe dat

komt, wordt in dit boek uitgelegd. De metafoor van de koffie illustreert hoe eenvoudig

complex inzetten op ontmoeting is. Een expert in koffie schenken, ben je namelijk niet

zomaar. De koffie symboliseert de aandacht voor het sociale, het letterlijk en figuurlijk

openhouden van de ruimte. Naast een helder referentiekader, biedt dit inspiratieboek

zeer concrete wegen om het kleine ontmoeten in je eigen organisatie een plaats te

geven. Op de bijhorende website vind je een breed arsenaal aan materialen om het eigen

denken, zeggen en doen onder de loep te nemen.

Ouderschapskennis, voor ouderbegeleiders en

opvoedondersteuners / van Bockel, Janneke; Reusink, Annet. -

Amsterdam: Uitgeverij SWP, [s.a.].. - ISBN: 2210-7398

Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 oude

Ouderschapskennis, voor opvoedondersteuners en ouderbegeleiders, is

een onafhankelijk tijdschrift voor de studie van ouderschap en

ouderschapsproblematiek. De redactie van Ouderschapskennis weet uit

ervaring wat de dagelijkse dilemmas op de werkvloer van ouders,

ouderbegeleiders en opvoedondersteuners zijn. Zij wil daarom

bijdragen aan de ontwikkeling van de methodiek ouderbegeleiding. Zij zoekt verbinding

met het onderwijs en stimuleert studenten en professionals om te lezen en te schrijven.

Beginnende auteurs krijgen speciale aandacht. Praktijk, theorievorming en onderzoek

komen in elk nummer aan bod. 21/3 'Goede ouder'-ervaring: Leer mij ouders kennen: Ik

geef niet op, Wijze woordenWerken met ouders: Tijdgeest of collectieve misser?, Ouders

als pleitbezorgers, Haar grote held, Carpe diem, Een echte moeder, Verbreken in plaats

van verbinden, Goede ouder achter tralies, Ruimte voor positiviteitPatchwork: Ruimte

voor positiviteitOpgetekend: Het pianoconcert, Dag oma, Tussen de regels, Vertel het

aan de wind, Altijd moe(der)Uitgelicht: Als het misgaat thuis, Waar zijn de ouders?,

Zignalement 22/1 Aansluiten bij ouders: Denken over ouderschap: Samen

ontdekkenPatchwork: De vader ontwaaktLeer mij ouders kennen: (G)een gekke vraag!,

Op de goede wegWerken met ouders: Aamina's moeder, Opvoeden na migratie,

Opgroeien in twee families, Doe ik het wel goed?, Hand in eigen boezemDenken over

ouderschap: Ouderschap in vloeibare tijdenOpgetekend: Steun uit onverwachte

hoekUitgelicht: Signalement

9

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Ouderschap zonder opvoederschap : ouders over verlies van

opvoederschap en samenwerking met pleegouders / Haans, Gé. -

Amsterdam: Uitgeverij SWP, 2017. - 279 p.. - ISBN: 978-90-8850-

708-3: 28,90 EUR

Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 oude

'Wie zijn kind zelf niet kan opvoeden, wil niet deugen, zo luidt

ongeveer het maatschappelijk oordeel over ouders die hun kind niet

mogen opvoeden. Falend ouderschap is bijna het ergste dat je kan

overkomen. Geen wonder dat veel van deze ouders besluiten een

levenslang gevecht aan te gaan met de instanties die zij verantwoordelijk achten voor

het grootste verlies dat hen is overkomen. In de meeste gevallen betreft het kinderen die

op last van de jeugdbescherming en de kinderrechter definitief in een pleeggezin zijn

geplaatst. Gé Haans wil deze ouders met dit boek een podium geven. Op basis van

zeventien diepte-interviews wil hij meer begrip kweken voor deze ouders, voor hun

verdriet, hun gevoelens van onrecht, hun strijd en voor het gegeven dat deze wonden

niet kunnen helen. Naast de ouders zelf, komen ook experts op het gebied van

jeugdbescherming en pleegzorg aan het woord. In het derde en laatste deel van het boek

biedt de auteur handreikingen om de samenwerking tussen ouders en pleegouders te

verbeteren.

Overbruggen : wat niet op elkaar aansluit met

elkaar verbinden / Onderzoeksinstituut voor Arbeid

en Samenleving (HIVA). - Leuven: Buurtwerk 't

Lampeke vzw, 2018. - documentaire (51:15 min.),

rapport (77 p.)

URL: https://www.overbruggen.be/

Vindplaats Antwerpen: URL

Vindplaats Turnhout: URL

'Overbruggen' is een documentaire, die wil inspireren

en kapstokken bieden. Hoe kan een organisatie het engagement opnemen om structureel

mee te werken aan het realiseren van bruggen in de strijd tegen armoede en het

realiseren van grondrechten. Het gelijknamige rapport brengt het werken met

brugfiguren en het realiseren van brugorganisaties in beeld. Het verwoordt inzichten en

ondersteuning en biedt kapstokken aan. Om de strijd tegen armoede duurzaam te

realiseren, met specifieke aandacht voor de meest kwetsbare gezinnen.

Relatiespel : relaties onderhouden en verbeteren in

werk en privé / Gerrickens, Peter. - 's Hertogenbosch:

Peter Gerrickens, 2010. - speluitleg 16 p., 112 kaarten,

zakje met 60 gekleurde fiches. - ISBN: 978-90-74123-18-

1: 27,95 EUR

Vindplaats Antwerpen: WEL 3.1.4 rela

Het Relatiespel is een hulpmiddel bij het onderhouden en

verbeteren van relaties. Het kan zowel zakelijk (collega's,

klanten en leidinggevende) als privé (partner,

familieleden, vrienden en bekenden) gebruikt worden. Het uitgangspunt bij dit spel is dat

de kwaliteit van de relatie door twee factoren wordt bepaald: het gedrag naar elkaar toe

en de band die je met elkaar hebt. De speelkaarten zijn verdeeld over twee groepen:

gedragskaarten (welk gedrag vind jij belangrijk in de relatie tot een ander?) en

verbindingskaarten (wat verbindt ons met elkaar?). Het boekje met speluitleg bevat een

overzicht van de toepassingsmogelijkheden, een beschrijving van enkele spelvormen en

algemene tips bij het werken met het spel.

10

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Samenwerken in en met moskeeën :

inspiratie om samen met moskeeën te werken

aan het samenleven en engagement van

bewoners in buurten / Bidane, Driss; Janssen,

Geert; De Pauw, Mattia. - Antwerpen:

Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad, 2016. - 50

p.

URL: http://goo.gl/pSGLKm

Vindplaats Antwerpen: ge 08.1 same

Het Moskeeën Overleg Borgerhout (MOB) bestaat uit 8 moskeeën die sinds 2012

samenkomen. Ze werken samen en wisselen ervaringen uit. Ze leren diensten kennen en

gaan in dialoog met beleidsmakers. Tot eind 2015 ondersteunde Samenlevingsopbouw

Antwerpen stad vzw de werking van MOB. MOB en Samenlevingsopbouw deden veel

praktijkervaring op in samenwerken tussen moskeeën en buren, diensten of beleid. Deze

ervaringen bundelden ze in deze publicatie.

Samenwerken met externe organisaties: enkele handvatten voor scholen /

Vlaamse Onderwijsraad. - Brussel: Vlaamse Onderwijsraad, [s.a.]. - 5 p.

URL: https://www.vlor.be/handvatten

Vindplaats Antwerpen: URL

Vindplaats Turnhout: URL

Op regelmatige tijdstippen worden het departement Onderwijs en Vorming, de

pedagogische begeleidingsdiensten en de Centra voor Leerlingenbegeleiding

geconfronteerd met vragen vanuit scholen over de samenwerking met organisaties. De

vragen hebben onder meer betrekking op de betrouwbaarheid van de organisaties,

commercialisering en heel algemeen, het kader waarbinnen een schoolteam met die

organisaties aan de slag kan gaan. Zonder afbreuk te willen doen aan de bevoegdheden

van de scholen om zelf te bepalen met wie ze wens en samen te werken om eindtermen

en ontwikkelingsdoelen te bereiken, geven de commissie Onderwijs en Samenleving van

de Vlor en het departement Onderwijs en Vorming een aantal algemene handvatten die

scholen kunnen gebruiken in de samenwerking met externen. Deze handvatten werden

gemaakt in overleg met experten.

Snap jij die ouders? : basisboek professioneel werken met

ouders / Remmerswaal; De Gouw. - Amsterdam: Uitgeverij SWP,

2017. - 198 p.. - ISBN: 978-90-8850-720-5: 29 EUR

Vindplaats Antwerpen: dg 6 snap

Dit praktijkboek beschrijft welke attitudes en vaardigheden nodig zijn

om professioneel met ouders te werken. Volgens de auteurs zijn er

verschillende manieren om professioneel met ouders te werken.

Verwacht dus geen pasklare antwoorden maar wel veel

praktijkvoorbeelden die uitnodigen om uit het eigen denkkader te stappen. Deel 1 gaat

dieper in op ouderschap. In deel 2 wordt oudergerichtheid als basishouding uitgewerkt.

Deel 3 diept professionele ouderondersteuning uit. Deel 4 kijkt naar oudergericht werken

in diverse sectoren, zowel bij de 'normale' kinderontwikkeling als bij de stagnerende. Het

vijfde en laatste deel biedt suggesties voor oefening en verwerking.

11

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Teambijeenkomst Waardenopvoeding in

Diversiteit / Winkelman, Cecile; Distelbrink,

Marjolijn; Pels, Trees. - Utrecht: Verwey-

Jonker Instituut, [s.a.]2017. - 36 p.. - ISBN:

9789058308191. - ISBN: 9789058308221

URL:

https://www.kis.nl/publicatie/teambijeenkomst

-waardenopvoeding-diversiteit

Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 waar

Vindplaats Turnhout: URL

Ouders met een migratieachtergrond hebben deels dezelfde opvoedvragen als elke

andere ouder, maar ze hebben ook specifieke vragen of problemen die te maken hebben

met hun achtergrond of positie als migrant. KIS ontwikkelde een teambijeenkomst,

bedoeld om professionals inzicht te geven in de opvoeddilemma’s waar migrantenouders

tegenaan lopen zodat zij hen beter kunnen ondersteunen. Hierin komen thema’s als

discriminatie, negatieve beeldvorming, religie en schaamte voorbij. Het materiaal dat KIS

hiervoor ontwikkelde is zo opgezet dat een teamleider of teamlid deze zelf met zijn of

haar team kan uitvoeren. Het pakket voor het houden van de teambijeenkomst bestaat

uit een PowerPointpresentatie, een leidraad voor de gespreksleider en een

achtergrondartikel. Je kan het materiaal ook gratis downloaden via onderstaande link.

Toolkit samenwerking formele en informele

opvoedingsondersteuning: Een vruchtbare bodem voor

samenwerking / Distelbrink, M.J.; Ponzoni, E.. - Utrecht:

Kennisplatform Integratie & Samenleving, 2017.. - ISBN: 978-90-

5830-842-9

URL: https://www.kis.nl/publicatie/samenwerking-tussen-formele-en-

informele-opvoedondersteuning

Vindplaats Antwerpen: URL

Vindplaats Turnhout: URL

Kennisplatform Integratie & Samenleving heeft deze toolkit voor organisaties ontwikkeld

om een brug te slaan tussen formele en informele opvoedondersteuners. Hoe kunnen zij

elkaar versterken en bovenal hoe verbind je deze groepen? De toolkit bestaat uit een

PowerPoint, een handreiking voor de bijeenkomstleider en hand-outs voor de

deelnemers. Daarnaast is er een drietal brochures, voor zowel de formele als de

informele werkers en de gemeente. De Je kan alle materiaal gratis downloaden via

onderstaande link.

Vaardigheden voor het samenwerken in teams / Van

Oudenhoven, Pieter; Grutterink, Hanneke. - Bussum: Coutinho, 2015. -

231 p.. - ISBN: 978-90-469-0385-8: 22,50 EUR

Vindplaats Antwerpen: ge 14 vaar

Dit boek richt zich op de cruciale sociale vaardigheden die nodig zijn

om medewerkers goed en professioneel te laten samenwerken en

teamprestaties neer te zetten, zonder individuele doelen uit het oog te

verliezen. 'Vaardigheden voor het samenwerken in teams' is een

toegankelijk geschreven boek dat kernvaardigheden als samenwerken,

besluitvorming, conflicthantering, voorzitten, onderhandelen, presenteren, leidinggeven

en omgaan met diversiteit koppelt aan het werken in teams. Vanuit diverse sectoren

vindt de gebruiker voorbeelden, oefeningen en trainingen.

12

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

Van zondebok naar zebra : met Deep Democracy aan de slag op

het werk, thuis en in de samenleving / Matheusen, Fanny. -

Kalmthout: Pelckmans Pro, 2018. - 160 p.. - ISBN: 978-94-6337-147-

6: 24,99 EUR

Vindplaats Antwerpen: WEL 3.5.2 vanz

Vindplaats Turnhout: WEL 3.5.2 vanz

Van zondebok naar zebra vertelt het verhaal van deep democracy, een

methode met roots in het Afrikaanse continent waarbij geluisterd wordt

naar de minderheidsstem. De zondebok, die anders wordt weggezet als

de rare, diegene die tegenstribbelt of lastig is, wordt via deze methode een bron van

wijsheid. Ieder van ons is immers een zebra, met zijn eigen uniek strepenpatroon en een

persoonlijke inbreng in ieder debat. De uitdaging is dus om die veelheid van stemmen te

verenigen zonder te verzanden in flauwe compromissen of zakelijke

bemiddelingspogingen. Met een set eenvoudige tools en een rijke filosofische onderbouw

helpt Van zondebok naar zebra de lezer op weg om aan de slag te gaan met deep

democracy. Je leert hoe je de methode kan toepassen in je rol als teamleider, CEO,

ouder, coach, procesbegeleider, leerkracht, jeugdwerker of activist. Al snel zal je voelen

dat de methode je een nieuwe kijk geeft op onze wereld in verandering. Het boek gaat

vergezeld van een doosje met 30 tools die inclusieve besluitvorming, het luisteren naar

de stem van de minderheid en conflictresolutie kunnen bevorderen.

Verbinden vanuit diversiteit : krachtgericht sociaal werk in een

context van armoede en culturele diversiteit / Van Robaeys, Bea;

Geerts, Lieve; Balli, Sultan. - Leuven: LannooCampus, 2014. - 89 p.. -

(Bind-Kracht Cahier; 2). - ISBN: 978-94-014-2014-3: 19,99 EUR

Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 verb

Sociaal werkers ontmoeten in toenemende mate cliënten met een

migratieachtergrond die in armoede leven. Zij hebben heel wat vragen

in de zoektocht naar kwaliteitsvolle hulpverlening voor deze groep. Om

tegemoet te komen aan die vragen ontwikkelde Bind-Kracht een kracht

gericht handelingskader voor sociaal werk in een context van armoede en culturele

diversiteit. In dit cahier beschrijven de auteurs relevante kapstokken voor kracht gericht

en divers-sensitief sociaal werk: inzicht in de leefwereld van mensen met migratie- en

armoede-ervaring en het effect van de bril van verschil en gelijkenis. Ze beschrijven

handelingsprincipes voor effectief sociaal werk met cliënten met een

migratieachtergrond: het belang van basishouding en dialoog, krachtgericht kijken,

vaardig communiceren en een kritische kijk op de samenleving. Concrete casussen

illustreren de toepassing daarvan in de praktijk. Het boek is bedoeld voor sociale

professionals in het ruime welzijnsveld, voor studenten sociaal-agogisch werk en voor

iedereen die krachtgericht en divers-sensitief wil werken met kwetsbare cliënten en

gezinnen.

Verbinding in de vrije tijd : netwerken tussen jeugdwerk en

gezinnen in armoede / Schouppe, Lisa; De Visscher, Kris; Van de

Walle, Inge. - Brussel: Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd

en Volwassenen, 2014. - 84 p.

URL: http://goo.gl/GXjw3m

Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 verb ; URL

Vindplaats Turnhout: URL

Hoe kan je de deelname van kinderen en jongeren in armoede aan de

jeugdbeweging bevorderen? In deze publicatie worden ervaringen van

vier pilootprojecten gekaderd binnen een integrale aanpak zoals die door verschillende

academici aangewezen wordt. Om dit te kunnen doen, worden eerst de drie belangrijke

13

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

partners onder de loep genomen: gezinnen in armoede, jeugdwerkers en

partnerorganisaties. Vervolgens plaatsen de onderzoekers de ervaringen en

leerprocessen uit de verschillende projecten binnen een breder kader van

netwerkvorming. Ze gaan op zoek naar de manier waarop partners bruggen bouwen en

grenzen proberen te doorbreken. Tot slot onderzoeken ze ook hoe een lokaal beleid dit

proces op een goede manier kan omkaderen.

Verbolgen verbonden: opgroeien in een complexe wereld /

Adriaensen, Peter. - [S.l.]: De Standaard, 2018. - 117 p.. - ISBN:

9789401452946

Vindplaats Antwerpen: dg 1 verb

We leven in een post-truth-tijdperk, waarin het onveiligheidsgevoel

groeit, de kloof tussen arm en rijk groter dan ooit is en het 'wij-eerst'-

denken allesoverheersend lijkt te zijn. Maar laten we ons niet allemaal

te makkelijk meeslepen in een collectieve angstpsychose? Wat staat

onze kinderen morgen in hemelsnaam te wachten? Veel goeds, aldus

Peter Adriaenssens, als we ten minste allemaal onze

verantwoordelijkheid nemen om de verharding in onze samenleving tegen te gaan en

samen een antwoord zoeken op de uitdagingen van de 21ste eeuw. Omdat leven in

complexe tijden helemaal niet negatief hoeft te zijn, integendeel zelfs.

Warm, welkom en wederkerig. Naar een goede ouder-

schoolsamenwerking. Inspiratieboek voor het kleuteronderwijs.

/ De Mets, Jan; Van Laere, Katrien; Vervaet, Veerle; Seghers, Marie;

Peleman, Brecht. - Gent: VBJK, 2018. - 196 p.

URL: https://bit.ly/2GuwJKs

Vindplaats Antwerpen: URL

Vindplaats Turnhout: URL

Het AMIF-project 369 kleuterparticipatie via ouderbetrokkenheid bracht

twee jaar lang (2017-18) zeven proeftuinen samen, bestaande uit

kleuterscholen, voorschoolse voorzieningen en externe partners. Zij hebben

geëxperimenteerd met nieuwe vormen en acties inzake een goede ouder-

schoolsamenwerking. Door een toenemende diversiteit aan gezinnen in onze samenleving

worden scholen immers uitgedaagd om het routineuze handelen te doorbreken, en om in

dialoog te gaan met ouders die niet of onvoldoende vertrouwd zijn met ons kleuter-

onderwijssysteem. Dit boek wil andere kleuterscholen inspireren, en bij uitbreiding het

lager onderwijs, de kinderopvang en preventieve gezinsondersteuning, en alle

schoolnabije en externe partners die van ver of dicht betrokken zijn bij de ondersteuning

van gezinnen met jonge kinderen. Het staat boordevol praktijken en verhalen uit de

proeftuinen, tips en suggesties om zelf ook aan de slag te gaan.

Wij spelen mee! Speelplein met maatschappelijk kwetsbare

kinderen / Ghekiere, Katrien; Nolf, Mieke; Neirynck, Bart; Crivit,

Robert. - Gent: Uit de Marge vzw, 2011. - 60 p.: 10,00 EUR

Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 wijs

Maatschappelijk kwetsbare kinderen hebben vaak het gevoel er niet bij

te horen. Deze educatieve map legt uit hoe we maatschappelijk

kwetsbare kinderen, net als alle andere kinderen, toch een leuke tijd

kunnen bezorgen op het speelplein. De map gaat dieper in op het

belang van een vertrouwensrelatie, een leuk spelaanbod, de noodzaak

van een beleid en het belang van een goed netwerk.

14

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

'Opvoeden, dat doen we samen' Opvoeden staat niet los van alle andere levensdomeinen. Elk gezin legt zijn unieke puzzel: een dak boven je hoofd, zinvol werk, goede zorg, fijne vrijetijd

met het gezin, je kinderen groot brengen. Hoe minder muurtjes gezinnen ervaren om de puzzel in elkaar te laten vallen, hoe sterker ze in hun schoenen

staan bij het opvoeden. De Week van de Opvoeding (16-23 mei 2019) zet het netwerk van organisaties en diensten die gezinnen ondersteunen op alle domeinen in de kijker. Want

samen sta je sterker. Zo wordt het makkelijker voor ouders om hun batterijen op te laden en hun energieniveau op te krikken.

De puzzel van het gezin Kinderen opvoeden en ondersteunen bij het opgroeien: ouders vinden het

meestal verrijkend en leuk. Toch vraagt het ook heel wat energie. Wie de puzzelstukjes rond wonen, werken, gezondheidszorg, kinderopvang, onderwijs,

vrije tijd en financiën vlot in elkaar schuift, houdt meer energie over om positief op te voeden. Laagdrempelige basisvoorzieningen, waar gezinnen thuis zijn en weten dat de professionals geen vraag of onderwerp uit de weg gaan, zijn

essentieel om gezinnen te ondersteunen bij het leggen van de puzzel. Plaatsen waar het aanbod ook zichtbaar is en waar de professional niet op elke

vraag een pasklaar antwoord heeft, maar wel echt in dialoog gaat met ouders en de weg kan tonen naar betekenisvolle partners. Plaatsen waar professionals overtuigd zijn dat opvoeden en opgroeien samenhangt met zoveel

levensdomeinen. Plaatsen waar de schotten tussen die levensdomeinen weggehaald worden en het wij-samen-gevoel de bovenhand neemt.

De vragen achter de vraag

Vragen van ouders komen in alle soorten en maten. Vaak zit er achter een opvoedingsvraag nog heel wat meer. ‘Hoe bezorg ik mijn kind een leuk verjaardagsfeest?’ kan kaderen in de zoektocht naar inspiratie voor leuke

spelideeën. Maar even goed kan er bezorgdheid achter schuilen over de kostprijs van een feest, over een huis dat kleiner of minder luxueus is dan de

maatschappelijke standaard of over het feit dat het kind niet veel vriendjes heeft op school. Kunst is om als professional die achterliggende vragen ook te ontdekken, en een klimaat te scheppen waarin ouders hun verhaal helemaal

mogen en durven leggen.

Gelijke kansen creëren we samen Kinderen zijn de toekomstige generatie volwassenen. We dragen er allemaal samen aan bij om hen te laten opgroeien in de beste omstandigheden. Daarbij

moeten we oog hebben voor alle facetten die kansen scheppen of verkleinen. Zoveel diensten, organisaties, gedreven mensen geven elke dag het beste van

zichzelf. Op zoek gaan naar verbinding met elkaar is niet alleen een logische evolutie. Gezinnen hebben ook recht op kwaliteitsvolle en complete ondersteuning. Gelijke kansen creëren voor iedereen start bij laagdrempelige en

vindbare toegang voor elk gezin. De brede ondersteuning die al bestaat, komt op die manier naar de gezinnen toe, in plaats van dat de gezinnen zelf op zoek

moeten. Het doorbreekt het taboe dat nog bestaat, om ondersteuning te vragen

15

selectielijst docAtlas week van de opvoeding 2019

of hulp te zoeken. Zo verlaagt de druk op ouders en groeit het fijnmazig netwerk dat gezinnen ondersteunt.

Nieuwe partners komen in beeld Een rijke omgeving creëren voor gezinnen gebeurt in samenspraak met heel veel

anderen. Ook de minder evidente partners komen op deze manier meer in verbinding met het veld van gezins- en opvoedingsondersteuning. Sportclubs,

jeugdbewegingen en het hele jeugdwerk bieden kinderen en jongeren heel wat impulsen die ze in de thuisomgeving niet zo snel vinden. Bedrijven kunnen een rol spelen om hun gezinsvriendelijke maatregelen kenbaar te maken en

werknemers te informeren over ondersteuningsmogelijkheden. Bij sommige gezinnen is jeugdhulp of pleegzorg een tijdelijke partner bij het opvoeden.

Gezinnen staan er niet alleen voor De Week van de Opvoeding is het uitgelezen moment om het aanbod voor

gezinnen in de kijker te zetten. Om bestaande samenwerkingen zichtbaar te maken en nieuwe banden te smeden. Om feedback te vragen aan ouders en op

zoek te gaan naar ‘missing links’. Om initiatieven waar ouders hun schouders onder zetten, mee zuurstof te geven. Zodat ouders niet meer hoeven denken dat ze er alleen voor staan. En zodat professionals elkaar vinden en versterken. Daar

heeft elke opvoeder en elk kind recht op.

bron: Expoo