Moet het auteursrecht online beter gecontroleerd worden?

AfstudeerreflectieNaam: Ceciel HirdesStudentnummer:2168925PCN: 241598Cohort: 2010SLB-er: Ellen van der Peet

Inhoudsopgave

Blz.

Het onderzoek: waarom en wat heb ik gedaan? 3Wat is het auteursrecht precies? 5Hoe werkt het auteursrecht online? 9Voorbeelden van auteursrechtschendingen 14Hoe wordt het auteursrecht online anno 2015 gehandhaafd? 46Hoe gaan websites om met het auteursrecht? 55Kan het auteursrecht online beter controleerbaar worden? 63Conclusie: wat heeft mijn onderzoek opgeleverd? 68Reflectie: vind ik dat het auteursrecht online beter gecontroleerd moet worden? 71Literatuurlijst 75

2

Het onderzoek: waarom en wat heb ik gedaan?

Ik ben op het onderwerp voor deze scriptie gekomen uit eigen nieuwsgierigheid. Tijdens mijn tweede stage bij de lifestyle-, beauty- en fashionwebsite Bellesqa.nl vroeg ik me elke week steeds meer af over het auteursrecht online. Ik wist dat hier dezelfde regels golden als het auteursrecht offline, maar ik vroeg me af of deze ook op dezelfde manier gehanteerd werden.

Tijdens mijn stage, die ik liep van begin februari t/m begin mei 2014, kwam ik erachter dat het auteursrecht online in mijn opinie niet door elke website serieus werd genomen. Ik zag dat op websites waar veel geschreven wordt voor vrouwen, veel dezelfde artikelen kwamen te staan. Natuurlijk allemaal herschreven en met een eigen stijl, maar de inhoud was overal hetzelfde. Ik vroeg mij steeds meer af of dit wel mocht. Hierdoor kwam ik op het onderzoek voor mijn scriptie: het auteursrecht online.

In mijn scriptie ben ik op onderzoek uitgegaan. Allereerst moest ik goed weten wat het auteursrecht precies inhield en hoe dit online gehandhaafd wordt. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar voorbeelden van auteursrechtschendingen. Bij verschillende sites kwam ik auteursrechtschendingen tegen. Twee van deze websites waren Bellesqa en Manners. Vervolgens kwam ik de vrouwenwebsite Ze.nl tegen. Deze website kwam ik tijdens mijn zoektocht naar voorbeelden vaak tegen, maar niet omdat ze het auteursrecht schonden op het gebied van tekst. Ik kwam Ze.nl in mijn zoektocht tegen, omdat ze over dezelfde onderwerpen schreven, maar de inhoud was totaal verschillend van de andere websites. Dit vond ik verrassend en interessant tegelijk. Als laatste kwam ik een mannenwebsite, Manify, tegen die ik niet kon betrappen op auteursrechtschendingen. Ik vond dit interessant voor mijn onderzoek, omdat ik benieuwd was hoe zij te werk gaan. Al deze hoofdredacteuren en hoofdredactrices wilden mij graag helpen met mijn onderzoek.

De websites die ik heb gekozen hebben verschillende bezoekersaantallen. Zo heeft Manners 480.000 unieke bezoekers per maand en Manify 111.000. Ze.nl heeft 400.000 unieke bezoekers per maand en Bellesqa 40.000.

Ik vond het belangrijk dat er websites met verschillende doelgroepen in mijn onderzoek naar voren kwamen. Door vrouwen- en mannenwebsites te onderzoeken, heb ik dit bereikt. De hoofdredacteuren en hoofdredactrices heb ik allemaal persoonlijk aan de telefoon gehad en een goed gesprek mee gevoerd.

Ik was benieuwd of de hoofdredacteuren op de hoogte waren van alle regels en heb de hoofdredacteuren van Manners en Bellesqa geconfronteerd met de voorbeelden die ik gevonden had en hen om uitleg gevraagd. Vervolgens heb ik aan alle hoofdredacteuren gevraagd hoe zij onderwerpen voor artikelen verzinnen, hoe zij tegen het auteursrecht online anno 2015 aankijken en of zij vinden dat het auteursrecht een betere controle moet krijgen of misschien herzien moet worden.

3

Voor mijn onderzoek ben ik ook nog op zoek gegaan naar professionals op heb gebied van het auteursrecht online. Ik kwam uit bij Arnoud Engelfriet die een eigen website beheert en een boek heeft geschreven, genaamd ‘De wet op internet’. Hem heb ik via de mail gesproken over hoe het auteursrecht online in elkaar zit, of het auteursrecht online makkelijker geschonden kan worden en ook hem ik de vraag voorgelegd of de controle op het auteursrecht verbeterd kan worden. Veel van mijn vragen kon ik al vinden in zijn boek, maar een aantal dingen wilde ik nog duidelijker hebben. Helaas kon hij telefonisch geen tijd maken, maar we hebben een paar keer op en neer gemaild, omdat ik naar aanleiding van zijn antwoord soms nog vragen had. Deze beantwoordde hij gelukkig uitgebreid en duidelijk.

Verder kwam ik ook terecht bij Charlotte Meindersma, juriste en eigenaresse van Charlotteslaw.nl, waar ze juridische zaken op het gebied van auteursrechten onderzoekt en bijhoudt op haar blog. Haar heb ik telefonisch gesproken en bijna allemaal dezelfde vragen als Engelfriet voorgelegd. Zo wilde ik van haar ook weten hoe ze te werk gaat als mensen bij haar aankloppen met problemen over de schending van het auteursrecht.

Ook heb ik Suzanne van Duijn gesproken. Zij is medewerker van Miss Legal, een website die erop gericht is om vrouwen duidelijkheid te geven op het gebied van juridische zaken. Van Duijn heeft zich gespecialiseerd in het informatierecht, consumentenrecht en auteursrecht. Haar heb ik via de mail mijn vragen voorgelegd. Helaas had zij geen tijd om een afspraak te maken of het interview telefonisch te houden en heb ik het interview via de mail gehouden.

Als laatste heb ik twee advocaten gesproken. Jurian van Groenendaal van Boekx Advocaten. Deze naam kwam ik al vaker tegen tijdens mijn onderzoek, omdat hij onder andere artikelen schrijft voor Villamedia. Ik vond hem een geschikte interviewkandidaat, omdat hij gespecialiseerd is in het auteursrecht. Daarnaast heb ik ook Mira Herens, een advocate van de NVJ, gesproken. Herens en Van Groenendaal heb ik beide vragen voorgelegd met betrekking tot de jurisprudentie en het auteursrecht. Ook heb ik bij hen duidelijk gekregen over wat wel en niet mag en kreeg ik van Herens voorbeelden van rechtszaken die voor een doorbraak hebben gezorgd.

4

Wat is het auteursrecht precies?

In het boek Auteursrecht in hoofdlijnen1 staat beknopt beschreven wat het auteursrecht nu eigenlijk is: ‘Auteursrecht, ook wel aangeduid met de Engelse term copyright, is de door de wet aan een auteur verleende waarborg van zeggenschap over het door hem gemaakte werk.’ Het auteursrecht is in Nederland geregeld in de Auteurswet. In deze wet wordt in Artikel 1 het auteursrecht als volgt omschreven: ‘Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.’Dit betekent dus dat in de wet beschreven staat dat een auteur over zijn gemaakte stuk, dit kunnen artikelen, foto’s, muziekplaten, filmpjes, gedichten, enz. zijn, bescherming krijgt door het zogenoemde auteursrecht.

Het auteursrecht in Nederland is al eeuwen oud. Schrijver en oud-hoogleraar aan de Vrije Universiteit S. Gerbrandy legt in zijn boek uit dat het auteursrecht geboren is in een tijd van centraalstelling van het individu, van het hechten van hoge waarde aan diens werk van hoofd en hand.2 Maar wanneer was dit dan? Het auteursrecht komt oorspronkelijk voort uit het kopijrecht/ drukkersprivilegesrecht.3 Dit recht is ontstaan in de tijd waarin het mogelijk werd om originele creaties te maken, zoals handschriften en muziekwerken die door middel van drukpersen vermenigvuldigd konden worden. Bij het kopijrecht werd bescherming gegeven aan de drukker/uitgever, omdat deze de originele creatie van de auteur had gekocht. Toen de inlijving van het Franse Keizerrijk in 1810 kwam, de tijd waarin het grootste deel van het tegenwoordige Nederland een vazalstaat was van Frankrijk en vanaf 1810 een onderdeel van het Eerste Franse Keizerrijk was, werd de boekenwet vervangen door Franse wetten en regelingen. De regelingen en de wetten van de Fransen verschilden met het kopijrecht die Nederland op dat moment handhaafde. De Fransen wilden juist de maker, de auteur, beschermen en niet de uitgever. Uiteindelijk werd het kopijrecht in 1817 vervangen door het auteursrecht.

Om het auteursrecht te krijgen hoeft de auteur niks te doen, zo staat op de website van het Auteursrecht. 4 Hij hoeft niets te deponeren, registreren of aan te vragen. Het komt geheel vanzelf op zijn eigengemaakte werk. In de wet staat beschreven dat je het auteursrecht krijgt wanneer je een werk maakt op het gebied van letterkunde, kunst of wetenschap. Dit is natuurlijk nogal ruim beschreven, maar of het nu een geheel artikel is of slechts een eerste versie, voor beide geldt het auteursrecht. De enige prioriteit die eraan vast hangt, is dat het 1 Literatuur: Van Lingen, N. (1975). Auteursrecht in hoofdlijnen (6e druk) Groningen: Wolters-Noordhoff Groningen Houten.2 Literatuur: Gerbrandy, S. (1992). Auteursrecht in de stijgers. Amsterdam: Gouda Quint.3 Internet: Rij, A. Van. (08-02-2012). Geschiedenis van het auteursrecht. Geraadpleegd op 16 september 2014, van http://www.iusmentis.com/auteursrecht/boekdrukkunst-geschiedenis/#naar-auteursrecht/ 4 Internet: Auteursrecht.nl.(z.d.). Auteursrecht. Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://auteursrecht.nl/auteursrecht/22086/

5

origineel moet zijn. ‘Hoe kleiner de kans dat verschillende mensen onafhankelijk van elkaar (vrijwel) hetzelfde maken, hoe waarschijnlijker het is dat er een auteursrecht op de creatie rust’, staat op de website van het auteursrecht beschreven.

In feite krijgt iedereen op een origineel stuk het auteursrecht. Toch zijn er een paar dingen die je kunt doen om duidelijk te maken dat het auteursrecht jou toebehoort.5 Het symbool van copyright bijvoorbeeld. Als de auteur dit teken: © bij zijn tekst, foto of andere creatief stuk plaats, laat hij weten dat er auteursrecht op rust. Vervolgens kan de auteur zijn eigen naam en het jaar van de eerste publicatie erbij vermelden. Hiermee verduidelijkt hij het auteursrecht. Iets dat veel makers ook doen is een zin als: ‘niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt worden’, toevoegen aan hun stuk, om de lezer of kijker te waarschuwen. Al deze vermeldingen zijn enkel waarschuwingen. De auteur waarschuwt dat hier het auteursrecht geldt. Doordat het een waarschuwingsfunctie heeft, wordt het wel vaak aangeraden om te doen.Omdat deze vermeldingen enkel waarschuwingen zijn, hebben sommige mensen het gevoel dat ze meer nodig hebben dan de automatische bescherming van het auteursrecht en deze waarschuwingen.6 Zij hebben toch de behoefte om hun werk te laten registreren. Dit kan bijvoorbeeld bij de belastingdienst, de gemeente, een notaris of een auteursvereniging. Hierdoor kunnen mensen die de angst hebben dat hun stuk door anderen gebruik gaat worden, een bewijs van ontstaansdatum verkrijgen. Wederom wil dit niet zeggen dat dit bewijs sluitend is.

In de derde alinea werd al aangehaald dat het auteursrecht rust op werk op het gebied van letterkunde, kunst en wetenschap. In de auteursrechtwetgeving is hier niet veel over bekend, maar door jurisprudentie zijn enkele gevallen heel duidelijk geworden.7 Zo rust er geen auteursrecht op ideeën, gedachten, principes, methoden, theorieën en opvattingen op zichzelf. Hier komt pas het auteursrecht op te rusten wanneer zij origineel is en een concrete vorm hebben. “Of iets origineel genoeg is, is lastig te bepalen. Dit wordt per product bekeken. De auteur vindt dat hij auteursrecht heeft, maar op het moment dat iemand vindt dat dit wel heel veel op zijn product lijkt, komt er vaak een rechter aan te pas. Een rechter bepaalt dan of het auteursrecht geschonden is. Doordat er in het verleden uitspraken zijn gedaan over bepaalde zaken, gebruiken rechters van nu deze uitspraken als een soort leidraad. Als ze een soortgelijke zaak voor zich krijgen, waar ooit al eens een uitspraak over gedaan is, kunnen ze terugvallen op de uitspraak van toen. In de loop der jaren zijn er dus bepaalde zaken, waar geen discussie meer over te voeren valt”, legt advocaat van Boekx Advocaten Jurian van Groenendaal uit.

5 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.6 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.7 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.

6

De Svensson-zaak8 is hier een voorbeeld van. Vorig jaar februari heeft het Hof van Justitie een bindende en belangrijke uitspraak gedaan over hyperlinks en embedden naar beschermde werken. Hierin waren de hoogste rechters van de Europese Unie van mening dat een hyperlink geen inbreuk kan maken op auteursrechten. Het hof concludeerde dat er geen sprake zou zijn van nieuw publiek wanneer er gelinkt wordt. “Een uitspraak die voor een doorbraak heeft gezorgd op het grijze gebied van hyperlinks. Nu kan altijd verwezen worden naar deze zaak”, legt Mira Herens, advocaat van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten uit.

Voor journalisten geldt 9 dat hun teksten alleen auteursrechtelijk beschermd zijn, wanneer ze met een eigen stijl geschreven zijn. Feiten van nieuwsberichten worden bijvoorbeeld niet beschermd. Volgens advocaten Jurian van Groenendaal en Otto Volgenant10 vormen feiten geen uitdrukking van een intellectuele schepping van de maker. “Hoelang de journalist daar ook buiten de vergaderzaal heeft staan posten, de quotes van politici die de doorbraak van het nieuws melden mogen vrijelijk worden overgenomen”, vertelt Volgenant in het artikel. Dit geldt ook voor eigen nieuws. De blote nieuwsfeiten mogen altijd overgenomen worden. Dus ook als bepaalde media niet ter plekke is, mogen zij dit nieuws gewoon brengen. “Het is dan ook niet mogelijk om van een van deze partijen een vergoeding te eisen”, legt Volgenant in zijn opiniestuk uit.Zelfs de bronvermelding is niet eens verplicht.11 Het is misschien gebruikelijk en welgemanierd om naar het oorspronkelijke medium te verwijzen, omdat zij waarschijnlijk diepgaander onderzoek hebben gepleegd en daardoor ook de credits verdienen, maar niemand is verplicht dit te doen. “Want wanneer er niets van dit onderzoek gebruikt wordt en enkel de blote nieuwsfeiten gerecycled worden, is er niets aan de hand. Deze zijn namelijk niet auteursrechtelijk beschermd”, legt Volgenant in zijn artikel uit. Er kan dus ook geen schadeclaim geëist worden, wanneer er geen bronvermelding wordt genoemd.12

Dit betekent lang niet dat alle teksten in de journalistiek zomaar overgenomen mogen worden. Wanneer er namelijk wel creatief een nieuw artikel gemaakt is en dus sprake is van een intellectuele schepping ontstaat er bescherming door het auteursrecht.13 Ook als een

8 Internet: IT en Recht. (13-02-2014) HvJ EU Svensson: Hyperlinken naar beschermde werken kan zonder toestemming. Geraadpleegd op 21 januari 2015, van http://www.itenrecht.nl/index.php?/Auteursrecht/HvJ+EU+Svensson%3A+Hyperlinken+naar+beschermde+werken+kan+zonder+toestemming///large/35138/ 9 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.10 Internet: Volgenant, O. (20-05-2014). Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/blote-feiten-zijn-auteursrechtelijk-niet-beschermd/ 11 Internet: Volgenant, O. (20-05-2014). Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/blote-feiten-zijn-auteursrechtelijk-niet-beschermd/12 Internet: Volgenant, O. (20-05-2014). Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/blote-feiten-zijn-auteursrechtelijk-niet-beschermd/13 Internet: Volgenant, O. (20-05-2014). Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/blote-feiten-zijn-auteursrechtelijk-niet-

7

journalist een creatieve keuze maakt om het nieuws te brengen is er al snel sprake van intellectuele schepping. Nieuws, interviews en reportages kunnen dus zeker nog geschreven worden, maar ze moeten zorgen dat ze een creatieve insteek hebben.

Wanneer een tekst auteursrechtelijk beschermd is, heeft deze auteur auteursrecht vanaf het moment dat zijn werk aan de auteursrechtelijke beschermingsvoorwaarden voldoet en vervalt pas 70 jaar na de eerste januari die volgt in het jaar dat de auteur overleden is. 14

Hoe werkt het auteursrecht online?

beschermd/14 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.

8

Het auteursrecht online werkt in principe precies hetzelfde als het auteursrecht offline. De Auteurswet bevat een algemene regeling van het auteursrecht en maakt dus geen onderscheid.15 Wat offline geldt, geldt online ook. Op de site van het auteursrecht16 noemen ze het auteursrecht ‘technologieneutraal’. Er gelden dus dezelfde regels. Zo mag er wel een privékopie gemaakt worden, maar is het niet toegestaan om artikelen die je online gevonden hebt, openbaar te maken onder je eigen naam.

Internet is tegenwoordig zo interactief dat het voor iedereen en door iedereen te gebruiken is. Ook de journalistieke codes zien dat de komst van het internet een aantal veranderingen met zich heeft meegebracht. “In het verleden, toen internet nog geen massaal gebruikt medium was, was de professionele journalist in de regel de enige brenger van het nieuws. Nu zoveel mensen hun informatie niet meer doorgeven aan die journalist maar die zelf openbaar maken via het internet, is het aantal mogelijkheden om informatie te controleren sterk toegenomen. Dat geldt ook voor het nieuws zoals dat door de journalist wordt gebracht”, wordt op de site17 van NVJ uitgelegd. Ook wordt daar uitgelegd dat de journalist tegenwoordig transparanter moet zijn. “Lezers volgen hem kritisch, raadplegen bronnen uit de eerste hand en corrigeren hem.”

Het is volgens de NVJ voor consumenten steeds lastiger om erachter te komen waar de echte tekst vandaan komt. Tekst kan worden gekopieerd en foto’s worden bewerkt. De NVJ vindt dat de lezers moeten weten waar de oorspronkelijke tekst vandaan komt en wat er aan bewerkt is. Waarom? “Een kleine maar groeiende groep nieuwsconsumenten is in staat de digitale bewerking te doorgronden, of ze beschikken over dezelfde techniek, ofwel omdat ze toegang hebben tot het onbewerkte bronmateriaal.”

Enkele punten die in de Code van Bordeaux (internationale verklaring die wereldkundig is gemaakt als standaard van beroepsgedrag door journalisten) worden aangehaald met betrekking tot het auteursrecht18:

1. Eerbied voor waarheid en voor het recht van het publiek op waarheid is de eerste plicht van de journalist.

2. De journalist doet zijn berichtgeving alleen berusten op feiten waarvan hij de bron kent. Hij zal wezenlijke informatie niet achterwege laten en geen documenten vervalsen.

3. Bij het verkrijgen van nieuws, foto’s en documenten zal hij op een faire (hoor en wederhoor) manier te werk gaan.

15 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.). 9. Is het auteursrecht online anders dan offline? Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152993/ 16 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.). 9. Is het auteursrecht online anders dan offline? Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152993/17 Internet: NVJ. (29-08-2013). Code voor de journalistiek. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.nvj.nl/wat-wij-doen/dossiers/ethiek/code-voor-de-journalistiek/ 18 Internet: NVJ. (29-08-2013). Code van Bordeaux. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.nvj.nl/wat-wij-doen/dossiers/ethiek/code-van-bordeaux

9

4. Hij zal als ernstige journalistieke vergrijpen beschouwen: plagiaat, laster, smaad, belediging en ongegronde beschuldigingen; het aanvaarden van steekpenningen, in welke vorm ook, tot het verrichten of achterwege laten van enige publicatie.

De vraag: wat mag wel op het internet staat in de journalistieke codes. Hij moet transparant zijn, op een faire manier te werk gaan en zijn bronnen openbaar maken. Maar hoe gaat dit in de praktijk?

Volgens Suzanne van Duijn, medewerkster van Miss-Legal en gespecialiseerd in het informatierecht, consumentenrecht en auteursrecht, zou het auteursrecht online versoepeld moeten worden. “Mensen plegen al heel snel een auteursrechteninbreuk zonder dit zelf door te hebben. Een simpel voorbeeld is het re-pinnen van afbeeldingen op Pinterest.” Ook is het volgens Van Duijn online veel makkelijker om snel een tekst te kopiëren en te plakken. “Dit gaat allemaal zo snel op het internet dat de meeste mensen er geen erg in hebben.” De hoofdvraag ligt volgens Van Duijn bij het probleem van dit soort schendingen. “Vinden de makers van een afbeelding het echt zo erg als hun afbeelding gebruikt wordt? Mensen die op Pinterest zitten, vinden het juist vaak leuk al ze hun afbeelding ergens terugzien. En dit geldt ook voor sommige mensen die een stukje tekst online zetten. Niet iedereen vindt het erg dat zijn stuk gekopieerd wordt. Het lastige hiervan is dat de scheidingslijn zo vaag is, waardoor je niet zeker weet of iemand het wel of niet goed vindt. Ik denk dat er onderling betere afspraken gemaakt moeten worden”, legt Van Duijn uit.

Een blog of website heeft eigen auteursrechten. Alles wat zelf gemaakt is door een van de schrijvers van de website of door jezelf als je een eigen blog hebt, wordt beschermd met het auteursrecht. Het hoort ten slotte bij de regel: werk van wetenschap, letterkunde of kunst. Er mag dus niet zomaar iets van een website of blog gehaald worden. Dit geldt voor teksten en afbeeldingen. Wil je toch gebruik maken van een bepaald artikel of afbeelding zal je toestemming moeten vragen aan de auteur. Pas dan mag je een artikel of afbeelding gebruiken. “Vaak denken mensen dat een bronvermelding genoeg is. Ze denken dat ze goed gehandeld hebben, omdat ze netjes erbij hebben vermeld waar hun artikel vandaan komt. Zo werkt het helaas niet. Het is inderdaad netter om een heel artikel te stelen en dit toe te geven, dan doen alsof het artikel van jezelf is, maar nog steeds heeft de auteur je hier geen toestemming voor gegeven. Zolang je niet zeker weet of jij dit artikel mag plaatsen en je doet dit toch, schend je de auteursrechten”, vertelt Van Groenendaal.

Sommige auteurs hebben bij hun artikel of afbeelding staan dat het door iedereen verveelvoudigd en openbaar gemaakt mag worden. Dan is het gemakkelijk en mag je het stuk gebruiken, maar de meesten zullen dit niet zomaar doen en zullen verwijzen naar de eisen van de Creative Commons-licentie. Creative Commons-licenties regelen de toestemming die anderen nodig hebben om iets met je werk te doen.19 De regels van de Creative Commons-licenties zijn eenvoudig: iedereen mag alles met het werk doen, behalve

19 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.

10

de beperkingen die auteur aangeeft. De volgende beperkingen kan een auteur aangeven op zichzelf of in combinatie met elkaar20:

Geen commercieel gebruik: Het is niet toegestaan om het werk te verspreiden of te gebruiken als de verspreider/gebruiker hier direct of indirect geld mee verdient.

Geen afgeleide werken: Het werk mag alleen worden gebruikt in de originele versie. Het mag dus in zijn geheel worden gekopieerd, gepubliceerd of doorgegeven, maar niemand mag het werk wijzigen, uitbreiden of er in knippen.

Gelijk delen: wie het maken van afgeleide werken wel wil toestaan, kan er ook nog voor kiezen om dit te doen onder de voorwaarde dat de gewijzigde of uitgebreide versie onder dezelfde Creative Commons-licentie moet worden gepubliceerd.

Het enige dat de auteur nu nog hoeft te doen is bij het werk een tekst als ‘sommige rechten voorbehouden’ of ‘dit werk is beschikbaar onder de voorwaarde van de Creative Commons-licentie’.21 Nu is het voor de lezer duidelijk dat hij het werk onder bepaalde voorwaarde mag overnemen.

Als er toch iets online gepubliceerd is, wat echt niet mag ontbreken in je eigen stuk kun je gebruik maken van het citaatrecht. Dit wordt door de wet gezien als een bepaalde uitzondering op het auteursrecht.22 Hiermee mag je citeren wat je nodig hebt ter ondersteuning van je verhaal. Hierbij is bronvermelding wel altijd verplicht. Een citaat moet een klein onderdeel van het geheel zijn en vooral relevantie hebben.23 Hoeveel je uit een artikel als citaat mag gebruiken hangt er helemaal vanaf waar je het voor gebruikt. Er zijn dus geen harde regels voor, maar wel enkele vuistregels24:

Wil je reageren op een bepaalde zin uit iemands artikel, dan mag je die zin en de direct voorafgaande en volgende zinnen citeren. Niet het hele artikel.

Bij een aankondiging van een bericht ergens anders, mag je de lead, de eerste alinea of de eerste paar zinnen overnemen.

En natuurlijk geldt voor deze vuistregels dat de bronvermelding duidelijk moet zijn.

Bij afbeeldingen en foto’s werkt het citaatrecht anders. Hiervoor geldt het zogenoemde beeldcitaat. Maar ook hier zitten voorwaarden aan vast. “Je mag de foto enkel gebruiken wanneer het een duidelijke functie bij de tekst heeft. De foto mag dus niet als illustratie gebruikt worden, om de tekst op te leuken. Het moet de inhoud steunen. Daarnaast mag het ook maar een klein onderdeel van het artikel zijn. Als de foto wordt geplaatst met slechts drie regels tekst, is het geen citaat”, legt Herens uit.

20 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.21 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.22 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.23 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.). 6. Citeren wat is toegestaan? Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152998/ 24 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.

11

Een bekend voorbeeld van een rechtszaak die over het beeldcitaat ging, was de rechtszaak van schrijver Kluun.25 Hij had een eigen website waar hij columns op schreef. Bij een van de columns gebruikte hij oude foto’s van fotograaf Klaas Koppe. Kluun noemde de foto’s beeldcitaten, maar hier was Koppe het niet mee eens. Het lukte de heren niet om onderling een betalingsregeling te treffen en dus kwam er een rechtszaak. Een rechtszaak die Kluun verloor, want de rechter vond dat de beelden de inhoud van de tekst niet ondersteunden en vond de verhouding beeld-tekst niet correct.

Naast het citeren van zinnen of delen van een artikel kun je ook nog hyperlinks plaatsen. Door te linken naar een andere pagina schend je het auteursrecht niet. Een website of blog kan dus gewoon linken naar een andere website, een artikel, filmpje of afbeelding.26 Dit is medemogelijk gemaakt door de Svensson-zaak die in hoofdstuk 1 al aangehaald werd. Een baanbrekende uitspraak volgens Van Groenendaal. “In deze uitspraak werd duidelijk dat linken naar en ‘embedden’ van materiaal van een andere vrij toegankelijke website toegestaan is. De crux is of de content een nieuw publiek bereikt. Een website die vrij toegankelijk is, heeft volgens het Hof álle internetgebruikers als publiek. Er wordt dus geen nieuw publiek bereikt wanneer een andere website naar dat artikel linkt. En dus is daar geen toestemming voor nodig. Dit geldt volgens het Hof van Justitie net zo goed voor een ‘embedded link’ waarbij de content waarnaar gelinkt wordt in de website van de ‘linker’ wordt getoond”, legt Van Groenendaal uit in zijn artikel over embedden en linken.27

Hij geeft een voorbeeld ter verduidelijking: “Als NU.nl linkt naar een artikel dat op de website van detelegraaf.nl staat, en dat artikel wordt getoond op de website van NU.nl, dan wordt er in de redenering van het Hof van Justitie geen nieuw publiek met het Telegraafartikel bereikt. Er is daarom geen toestemming nodig voor deze manier van linken. Als De Telegraaf deze wijze van linken wil voorkomen, dan zal dat via technische maatregelen bewerkstelligd moeten worden.” Dit geldt niet wanneer er op de Telegraaf een artikel aangeboden wordt voor alleen abonnees. Dan wordt de content aan een wijder publiek aangeboden en is een link verboden, legt Van Groenendaal uit.

Verder zijn er nog een aantal regels aan verbonden. Zo mag je wel linken naar een artikel waar het auteursrecht op rust, maar niet als je er geld mee kan verdienen, het smadelijke, beledigende of racistische teksten zijn of teksten die haat oproepen.28

En hoe zit dit met vertalingen? Veel hoofdredacteuren die aan het onderzoek mee hebben gewerkt, denken dat het vertalen van artikelen geen problemen kan opleveren, zolang ze er maar een bron bij vermelden. Arnoud Engelfriet schrijver van het boek ‘De wet op internet’

25Internet: De Rechtspraak (23-12-2013). de Rechtspraak. Geraadpleegd op 21 januari 2015, van http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2013:8879&keyword=NL%3aRBAMS%3a2013%3a8879 26 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.27 Internet: Van Groenendaal, J. en Volgenant, O. (juni 2014). Villamedia. Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.boekx.com/uploads/publicaties/JG_en_OV_Villamedia_jatdebat.pdf 28 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.

12

legt in zijn boek uit dat dit niet zomaar kan. De bronvermelding is in een dergelijk geval niet genoeg. Ook hier zijn websites verplicht toestemming te vragen van de oorspronkelijke bron.29 “Het zou wel heel toevallig zijn als de hoofdredacteur van de betreffende website op het internet zijn artikel kan vinden dat vertaald is naar het Nederland. Bovendien kan hij dat waarschijnlijk niet eens lezen”, vertelt Frances Berkhof, hoofdredactrice van Bellesqa. Ook Mitchell van der Koelen, hoofdredacteur van Manners, denkt dat hij geen problemen kan krijgen. “Ik denk dat deze sites je wel degelijk kunnen vinden, maar zolang je er genoeg eigen content aan toevoegt, doe je niks verkeerd. En dat is precies wat wij altijd doen. Wij zullen nooit een artikel helemaal vertalen.”

Advocaat Van Groenendaal legt uit dat het niet zo simpel is. “Ook bij vertalingen heb je toestemming van de auteur nodig. Een bronvermelding is net zoals alles bij het auteursrecht niet genoeg. Dus ook bij vertalingen, zal je naar de oorspronkelijke schrijver toe moeten gaan. Over de eigen content die je daaraan toevoegt om het een eigen artikel te maken, is lastig te oordelen. Dit moet echt per artikel gedaan worden. Als jij meer als de helft van de zinnen gewoon vertaald en hier een paar eigen zinnen aan toevoegt, ben je natuurlijk niet goed bezig. Maar als je puur feiten eruit haalt of het artikel alleen als inspiratie gebruikt, mag het natuurlijk”, legt hij uit.

Charlotte Meindersma van Charlotte’s Law legt uit dat vertalen van een artikel hetzelfde is als het verveelvoudigen van een werk. “En daar heb je dus toestemming voor nodig. Op de vertaling kun je weliswaar eigen auteursrecht krijgen, omdat je tenslotte creatieve keuzes hebt moeten maken bij het vertalen, maar als je dat doet zonder toestemming, maak je ook een inbreuk op het originele werk”, legt ze uit op haar website.30

Voorbeelden van auteursrechtschendingen

In dit hoofdstuk komen voorbeelden van websites aan bod die het auteursrecht geschonden hebben. Naar deze voorbeelden wordt later in het onderzoek verwezen.

Auteursrechtschendingen mannenwebsite Manners

Voorbeeld 1

29 Literatuur: Engelfriet, A. (2008) De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis30 Internet: Meindersma, C. (15-07-2014). Charlotte’s Law. Mag ik een blog vertalen? Geraadpleegd op 2 januari 2015, van http://www.charlotteslaw.nl/2014/07/mag-ik-een-blog-vertalen/

13

PAS OP VOOR CRAZY EYES BIJ VROUWEN31

Deze type dames kun je beter vermijden

Crazy Eyes, een woord dat je hoogstwaarschijnlijk hebt gehoord op TV-programma’s als How I met your Mother, Orange is the New Black, of It’s Always Sunny in Philadelphia. Maar wat het precies zijn en hoe je ze kunt herkennen, is voor velen een mysterie. Daarom gaan wij vandaag dieper in op het onderwerp, zodat je vrouwen met Crazy Eyes kunt herkennen of vermijden.

De definitie

Op internet kwamen wij de volgende definitie tegen:

‘Crazy eyes worden doorgaans bij vrouwen aangetroffen, maar af en toe ook bij mannen. Ze zijn te herkennen wanneer het oogwit bij een persoon in een passieve staat te zien is’.

Kortom, mensen met crazy eyes hebben zelfs in rust ‘Wilde ogen’. Maar hierbij zijn er diverse soorten en gradaties, zie hier een overzicht:

Gold digger Crazy Eyes

Dit type dame heeft meer geld aan drank en verzorgingsproducten uitgegeven dan jouw gehele studentenlening bij elkaar. Op latere leeftijd slaan zij meestal door met Botox en andere cosmetische chirurgie om te verbergen dat hun beste tijd is geweest. Je kunt ze tevens herkennen aan het feit dat ze vaak overdressed zijn en wel van een flirt houden. Werken is niet hun ding, waardoor zij vaak hun heil zoeken bij rijke mannen. Pas op voor deze Crazy dames; ze kunnen venijnig uit de hoek komen en zijn niet bang om wraak te nemen.

Overly Attached Crazy Eyes

Deze Crazy dames zijn vaak wolven in schaapskleren. In eerste instantie zijn ze wellicht de perfecte vriendin, maar zo gauw er mindere tijden komen, slaan ze om in wanhopige, aanhankelijke bloedzuigers. ‘Als ik jou niet kan hebben, mag niemand jou hebben’, is hierbij een goed teken om te weten wanneer je moet rennen voor je leven. In sommige gevallen zijn een nieuw telefoonnummer, een straatverbod of misschien zelfs wel een verhuizing nodig om van deze Crazies af te komen.

Hot Chick Crazy Eyes

Een prachtig koppie, een goed lichaam en een leuk karakter; dat is vaak te mooi om waar te zijn. Je hebt hierbij twee opties: A. Je hebt de vrouw van je dromen. Of B. er liggen Hot Chick Crazy Eyes op de loer. Met name in How I Met Your Mother, was dit type een

31 Internet: De Jong, M. (04-01-2015). Manners. Pas op voor crazy eyes bij vrouwen. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/pas-op-voor-crazy-eyes-bij-vrouwen/

14

veelvoorkomend fenomeen. In de praktijk is deze dames iets overkomen in het verleden, waardoor zij als een donderslag bij heldere hemel, guerrilla stijl wraak nemen, of tekeer kunnen gaan. Wat je fout hebt gedaan is nooit helemaal duidelijk, ook voor hen niet. Dat zal daarentegen ook niet veel uit maken, want je zult hoe dan ook gestraft worden. Houd een wachtwoord op je smartphone, laptop en houd je bankgegevens voor jezelf. Want een Hot Chick Crazy Eye dame gaat hier geheid lopen snuffen en wellicht zelfs misbruik van maken. Beter voorkomen dan genezen.

Echte Crazy Eyes

Naast alle Crazy Eyes die iemands’ persoonlijkheidskenmerken vertegenwoordigen, zijn er natuurlijk ook Crazy Eyes die iets zeggen over de mentale staat van de dame in kwestie. Echte Crazy Eyes zijn de meest gevaarlijke categorie en kun je doorgaans aantreffen in lugubere steegjes, duistere nachtclubs en bij tankstations aan de snelweg. Je weet nooit waar deze Crazies toe in staat zijn en je moet ze daarom voorzichtig benaderen of liever nog vermijden.

Dit artikel is geplaatst op 4 januari 2015 en bevat geen bronvermelding. De Amerikaanse website Postgradproblems32 plaatste 11 maanden geleden dit artikel:

The 5 Types Of Crazy Eyes

Do babies burst into tears when you look at them? Are most animals alarmed when you make direct eye contact with them? Do they immediately run in the other direction? Do you frequently find people staring at you, assuming it’s because you are ridiculously good looking?

All of these are symptoms and reactions of crazy eyes, and you could be an unaware sufferer inflicted with this terrible feature.

What exactly are crazy eyes? Let’s take a look at a formal interpretation from Urban Dictionary.

“Crazy eyes are typically found in women, but also found in men. Crazy eyes are detectable when said person is at a normal restful state and the white part of the eye (the sclera) is clearly visible above and below the colored part of the eye (the iris). This person appears to be glaring wide eyed when in fact they are just looking like they normally would.”

So, basically, it’s just a person’s face and there is nothing he or she can do about it.

Now that we’ve had a little lesson on what exactly crazy eyes are, how about we dive in a little deeper?

32 Internet: Wine2TheRescue. (februari 2014). Postgradproblems. The 5 Types Of Crazy Eyes. Geraadpleegd op 5 januari 2014, van http://postgradproblems.com/the-5-types-of-crazy-eyes/

15

Although I have to hand it to Urban Dictionary for a good attempt at accurately describing what crazy eyes are, I like to describe them as I would the McRib. Many people have tried to fully capture its qualities in words, but few have done so successfully. And crazy eyes are even more complex than the mystery meat that makes up that fast food American treasure. Crazy eyes come in levels, and it’s in everyone’s best interest to know exactly what those levels are.

We’ve seen them on “How I Met Your Mother,” “Orange is the New Black,” and “It’s Always Sunny in Philadelphia.” These are all great shows, where people can find useful life advice. If I’ve learned anything from my personal experience with people who have crazy eyes (and my study of those various TV episodes) it’s that messing with a crazy-eyed person can truly destroy your mental wellbeing–or at least creep you out a bit.

Let’s take a look at the most common forms of crazy eyes:

Rich Lady Crazy Eyes

This lady has spent more money on booze and Botox than all of our student debt combined. She thought Botox would make her skin look youthful and tight, but it also made her eyes look extra fucking crazy. She’s usually not very dangerous, unless, of course, you cheat her on the amount of alcohol you put in her extra dirty martini. In that case, you better slip her a little something under the table and ask her to keep her crazy eyes on her Salad Niçoise.

Desperately In Love Crazy

Poetry, flowers, mix-tapes, death threats, severed ears in boxes: I’m talking about real, true love. Who’s better to show you the type of devotion, persistence, and dedication that everyone deserves than a person who has that terrifying glimmer in his or her crazy eyes that screams, “If I can’t have you, nobody can!” People with this type of crazy eyes lets you know you better think twice before accepting his or her token of affection. You may have to file a restraining order or two, but at least it’ll stop this crazy-eyed person from camping out in your bushes at night.

Hot Girl Crazy Eyes

She has the face, the hair, and the body, but when you look into her eyes, you can’t help but feel as if she’s sacrificed a few small animals in her life. They aren’t crazy enough to keep you from hooking up with her or taking her out. Your relationship with this girl typically doesn’t come to a halt until your friends or family meet her–or until you find the hair doll she constructed during her free time while you were at work. Beware of this type, because when you stop seeing this one, there’s a good chance she’ll hold a séance with that hair doll and key your car for good measure. Just say no to the crazy-eyed hottie, unless you like to live on the edge.

Parent, Teacher, Or Authority Figure Crazy Eyes

16

Let’s take a trip down memory lane to childhood. The best of us have witnessed this rare form of crazy eyes and it scarred us permanently, as well as insured our respect for our elders. This type of crazy eyes only came out when you pushed your parent, teacher, or some other authority figure to the point of no return. This possibly resulted in a full-palmed ass whooping or some other form of public humiliation–I’m talking “Mom catching you having sex for the first time on the family couch” pissed off crazy eyes. When these come out, you know you’re about to get yours in the worst way, and you avoid doing what you did to bring them out ever again.

Real Crazy Eyes

These crazy eyes are as real as they get. No matter how deep you look into them, you try to search for any sign of sense, but you can’t seem to find what you’re looking for. You can generally find people with these on any street corner, and they’re usually on the faces of crack heads and the homeless. Unlike the other forms of crazy eyes, these aren’t guaranteed to face the same direction. Real crazy eyes have the ability to look north and south at the same time, which could be a special talent to the optimistic people out there. If I were you, I would just throw a little change in these people’s cups and keep on trucking. If you get caught up in a conversation with anyone with real crazy eyes, you may hear some stuff that can never be unheard. Don’t take the risk–those eyes warned you of the craziness from the get-go.

Het artikel heeft precies dezelfde opzet en lay-out. Het is op sommige delen letterlijk vertaald, maar Manners voegde er op sommige plekken eigen content aan toe. Een crazy eye is bij Manners helemaal weggelaten. De foto’s zijn in dit artikel niet overgenomen en daarom ook niet in het voorbeeld erbij vermeld.

Voorbeeld 2

WAT JE STIEKEM DENKT ALS ZE NIET TERUG APPT33

Deze gedachten spoken ook bij jou door je hoofd

Je speelt natuurlijk wel mister cool, maar stiekem gaan in je hoofd alle alarmbellen af: waarom stuurt ze geen appje terug? Probeer maar niet te ontkennen dat jij (enkele van) de onderstaande gedachtes nooit hebt gehad wanneer een antwoord op zich liet wachten.

33 Internet: Van der Koelen, M. (17.-12-2014). Manners. Wat je stiekem denkt als ze niet terug appt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/wat-je-stiekem-denkt-als-ze-niet-terug-appt/

17

Okay, ze speelt hard to get, geen probleem, geen probleem.Dat blauwe vinkje klopt echt niet altijd.Ze heeft waarschijnlijk slecht bereik.Ze neemt haar tijd voor een slim/sexy antwoord.Ze is vast bij vriendinnen.Ze weet dat ze wanhopig overkomt als ze meteen wat terugstuurt.Ze staat onder de douche. Of is aan het autorijden. Of aan het koken. Schoonmaken. Schilderen?Shit man, appt ze met een andere dude ofzo?Hou eens op met Instagrammen, joh!Altijd heb je die telefoon in je hand, en nu zeker niet?Ze heeft vast een goede reden.Hopelijk is er niets ergs gebeurd?Wat heb ik gedaan om haar boos te krijgen?Ben ik iets belangrijks vergeten?Ik wacht geduldig. Ik ga NIET nog iets sturen.Ik ben klaar met haar.Is mijn telefoon stuk ofzo?Is haar telefoon stuk ofzo?Ze denkt natuurlijk dat zij hier de baas is… ze is me aan het uitdagen

Dit artikel is geplaatst op 17 december 2014 en heeft geen bronvermelding.Elite Daily plaatste op 10 december 2014 dit artikel34:

57 Ridiculous Thoughts A Guy Has When A Girl Isn’t Texting Him Back

There’s an artistry to texting.

Simply put, the best texters are masters of their craft. Good texters have perfected the aspect of timing – where their replies are not too quick, yet never overly delayed.

Their use of emojis is not annoying in the least, and never obnoxious – but rather serve as the cherries on the top of their conversational ice cream, so to speak.

Satisfactory texting is a skill, and – like anything else – when it’s present in someone, it’s usually plain to see. Having said that, when one isn’t all that well-versed with regard to virtual conversation… it’s usually equally as obvious.

But, hey, converting your voice into “chat bubbles” isn’t an easy task – and when women become involved, it ain’t gettin’ any easier.

Take it from me, I’ve seen some of the smoothest texters crumble under the pressure of sending a text to a girl they’re interested in.34 Internet: Scotti, D. (20-12-2014). Elite Daily. 57 Ridiculous Thoughts A Guy Has When A Girl Isn’t Texting Him Back. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://elitedaily.com/life/culture/girl-doenst-text-back/876721/

18

And if the women you’re courting is “skilled in text,” and tries testing you with the waiting game? Prepare to sweat like pre-weight-loss Jonah Hill in a Russian bath house.

Try and keep composure, the reply will come – IT ALWAYS COMES (except for those times when it doesn’t). But until then, I’m sure your stream of consciousness resembled something like this.

1. Aight, I sent that text like half an hour ago – what’s the deal?2. Eh, I guess she could just be playing hard to get.3. Everyone knows answering texts in less than five minutes is a warning sign of desperation.4. I respect it.5. Having said that, if she doesn’t answer my text before that clock strikes 10 pm, I’m going to be forced to think she’s f*cking someone else.6. I mean, It’s the only logical deduction.7. What in God’s name else could she be doing right now that she wouldn’t be able to answer her phone?8. Driving, I suppose.9. Or showering.10. Yep, she might be in the shower.11. But for like 45 minutes? I doubt she still has hot water…12. Not to mention – how f*cking dirty could she be?13. All right, I’m over this.14. Nevermind, I’m not.15. She thinks she’s got me wrapped around her finger, I’m sure.16. HA. If she ever does answer, I’m gonna wait like two f*cking weeks to ask “what’s up.”17. Knowing my luck, I’ll get a “nmu” as I’m dropping my kid off to college.18. I have like sh*t to do today – I can’t be sweating next to my phone all day like Jack Bauer trying to defuse a bomb.19. Damn, she just favorited a tweet.20. WTF, @Harry_Styles?21. Is she f*cking kidding me?22. Harry Styles thanks Amsterdam for his last concert, on Twitter, and that warrants a favorite.23. I buy her dinner last night, and I can’t even get a f*cking text back.24. I’m onto you.25. I mean, she’s clearly using me.26. That’s the problem with being a “nice guy,” you get taken advantage of.27. Or maybe she thinks I’m a dick.28. I knew I should’ve gone without the mousse.29. Maybe her mom called her, and she’s having an extended conversation with her parents.30. Yep, that’s probably it. She probably even asked her mom to “put the dog on the phone.”31. She’s cute like that.

19

32. SHE’S DEFINITELY F*CKING HER EX RIGHT NOW.33. HE’S LURKING, I SEENT IT.34. Maybe I’ll hit my ex up, too.35. At least she always answers.36. Kidding…37. …but in another few minutes and I won’t be.38. Maybe I’ll just run over there.39. I’ll make it seem like I lost something.40. WAIT.41. That’s the ticket!42. SHE PROBABLY LOST HER PHONE.43. Oh my God, I hope she’s OK without it.44. I know how she gets when she’s not able to scroll through Instagram for a few hours…45. She probably needs me.46. Yeah, I’m just gonna run over there myself.47. Oh, it’s snowing?48. F*ck that then.49. I’m paranoid, but not that paranoid.50. I guess I’ll check the forecast, though, because when this snow does subside – I should probably head over.51. Why does this sh*t always happen to me?52. Like, I don’t get it. She can’t even bear to see my name pop up on her iPhone?53. HOLD THE PHONES. What is this???? A Snapchat?54. PHEW. She’s in bed. I knew she had to be napping.55. Wait, what the f*ck is that shadow next to her.56. Judging by the trajectory of the lamp on her bedside, that physically cannot be her shadow.57. F*ck this. Enough is enough. Where the hell are my snow boots?

Dit artikel heeft wederom dezelfde opbouw. Manners heeft een kortere inleiding en geen gebruik gemaakt van een opsomming door middel van cijfers. Ook heeft Manners duidelijk een korte lijst. Ze hebben verschillende punten samengevoegd of weggelaten. Sommige punten zijn letterlijk vertaald en andere zijn in andere woorden omschreven, maar komen duidelijk op hetzelfde neer. De foto’s zijn niet overgenomen en daarom niet in het voorbeeld vermeldt.

Voorbeeld 3

5 DINGEN DIE EEN ZAKENMAN NOOIT ZAL ZEGGEN (#2)35

Zo blijf je positief en werk je aan je toekomst

35 Internet: De Jong, M. (05-01-2015). Manners. 5 dingen die een zakenman nooit zal zeggen (#2). Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/5-dingen-die-een-zakenman-nooit-zal-zeggen-2/

20

Wanneer je succesvol wilt zijn in je carrière of als zakenman, is een goede mindstate essentieel. Je kunt jezelf (en anderen) namelijk erg in de weg staan wanneer je een negatieve visie of houding hebt. Hier is een aantal voorbeelden van dingen die je beter niet meer kunt zeggen als je een zonnige toekomst wilt als zakenman.

‘Komt goed’Succesvolle mensen weten wanneer zij weg moeten lopen van excuusjes van anderen. Een ‘komt goed’ mentaliteit wordt vaak al snel opgepikt als een zinnetje van mensen die achter de feiten aan lopen. Vaak resulteert deze leuze in deadlines of projecten die niet of nauwelijks gehaald worden. Wanneer dit bij jouw het geval is en je hoort jezelf deze tweewoordige smoes zeggen, dan is het wellicht een goed idee om je doelen te veranderen of je grenzen van betrokkenheid beter af te bakenen. Wees eerlijk tegenover je klanten/partners en verstop je laksheid niet achter een “komt goed”.

‘Dat is te vroeg/te laat’Als ondernemer of zakenman hoor je door het vuur te gaan voor de juiste connecties. Wanneer er een project launch, network meeting of gesprek is waar je heen zou moeten, dan speelt tijd geen rol. Op het juiste moment en op de juiste plaats ergens zijn, is vaak cruciaal voor succes. Wees daarom nooit bang om het iets te laat of iets te vroeg te maken, wanneer je het gevoel hebt dat dit jouw toekomst zal helpen.

‘Laten we binnenkort eens afspreken’Niet alleen binnen het sociale leven, maar ook binnen de zakenwereld is deze vriendelijk klinkende zin een connectiekiller. 9 van de 10 keer betekent het namelijk ‘Ik ga jou niet bellen en jij mij ook niet, maar laten we doen alsof dat wel het geval is’. Kortom, uit zo’n afspraak gaat nooit een daadwerkelijke meeting komen. Wanneer je met iemand af wilt spreken, doe dat dan ter plekke. Zo niet, laat het dan voor wat het is.

‘Dat was allemaal mijn idee’Zeer zelden komen goede ideeën uit één bron. In de praktijk zijn million dollar ideas een optelsom van diverse ervaringen van verschillende mensen die op één lijn samenwerken. Kom je er in je eentje niet uit, spar dan eens met anderen. Wees wel duidelijk over wat hun rol zal zijn wanneer zij jou helpen om het gouden idee te bedenken. Wellicht zit je namelijk helemaal niet te wachten op een partnerschap. Daarentegen: als uit een samenwerking mooie dingen ontstaan, geef dan de mensen de credits die zij verdienen.

‘Ik ben niet goed genoeg’Een belangrijk onderdeel van succes is het hebben van goede zelfwaarde. Daarbij is het ook cruciaal om altijd jezelf te blijven, zowel op zakelijk als persoonlijk gebied. Volg je ware interesses; wat zou je doen met je leven als je geen geld nodig zou hebben? En borduur hierop voort. Je kunt meer als je in jezelf gelooft en doen wat je leuk vindt geeft je oneindig veel motivatie. Geld als motivatie hebben faalt sneller dan andere doelen en trekt je lastiger door de dallen heen.

21

Dit artikel is geplaatst op 5 januari 2015 en heeft wel een bronvermelding.Entrepreneur plaatste op 27 oktober 2014 dit artikel:36

You'll Never Hear Successful People Say These 15 Phrases

If you want to become more successful as an entrepreneur or in your career, you can start by making a habit of talking and thinking more like the people you know or read about who are already successful.

Here are some phrases you’ll never hear a successful person say:

1. "We can't do that."One thing that makes people and companies successful is the ability to make solving their customers’ problems and demands their main priority. If a need arises repeatedly, the most successful people learn how to solve it as quickly as they can.

2. "I don't know how."Instead of automatically shutting down solution-finding, successful people learn what they can in order to succeed in a project or in their career. For example, you would never see a truly successful international business consultant who travels to Italy multiple times per year refusing to learn Italian.

3. "I don’t know what that is."Pleading ignorance doesn’t make the problem go away. It just makes the asker find someone who is able to work with them to solve the problem. While’s it’s always good to be honest with those you interact with, finishing this phrase with “but I’ll find out” is a surefire way to become more successful.

4. "I did everything on my own."The best people know to surround themselves with others who are smart, savvy and as dedicated as they are. What makes this work is always giving credit where it’s due, as due credit to you will always come back in hand. Recognize those that have helped you or made an impact and you’ll continue to earn success and recognition yourself.

5. "That's too early."You would never hear Benjamin Franklin or someone such as Steve Jobs say, “that is too early for me to be there.” If there is a networking meeting, project launch or interview opportunity at the very beginning of the day, the most successful people do what it takes to be there. Part of being successful is being at the right place at the right time, no matter if you’re a morning bird or night owl.

6. "That’s too late."Along the same lines, if you’re asked to a 9 p.m. dinner by a potential business partner, and

36 Internet: Patel, S. (27-10-2014). Entrepreneur. You'll Never Hear Successful People Say These 15 Phrases. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.entrepreneur.com/article/238537

22

you can make it, definitely go. You may be tired the next day, but the connections you will make during a small dinner or after-hours meeting can make all the difference when it comes to your career or next project.

7. "It's too bad we couldn't work together."Truly hitting it off with someone can be a rare occurrence, but if you truly connect with someone and want to work with them, find a way to make it work. Finding people that you really enjoy communicating with don’t come along too often, so whether it’s a case study or a new business, successful people know that working with those who truly align with your personality and interests are the path to true success.

8. "Let's catch up sometime."Many times, this phrase is said as filler, without any true follow up. Successful people know that if they really want to catch up with someone, they follow up to make it happen. This also builds on the idea that the most successful people have worked hard to build genuine connections and relationships within their network, without any hidden agenda. Nurturing your network means being thoughtful of others, while keeping your relationships with them on top of your mind.

9. "I'm sorry, I'm too busy."If an opportunity comes their way, successful people do what it takes to make it happen. Sure, this might mean longer hours occasionally, but if you want something to work, that is what it takes. After all, according to Lao-Tzu: "Time is a created thing. To say ‘I don’t have time,’ is like saying, ‘I don’t want to.’”

10. "That was all my idea."Again, as mentioned in number four, the most successful people spread the wealth when it comes to doling out praise from a successful project. No idea is truly one’s own -- it’s a sum of their experiences from interacting and building off of collaborative ideas with a team. Doling out praise and encouragement is a crucial part of building a successful company and culture.

11. "I never read books."Tom Corley of Rich Habits found that rich people read (and listen to) books at a much higher rate than poor people: “63 percent of wealthy parents make their children read two or more non-fiction books a month vs. 3 percent of poor.” Also, “63 percent of wealthy listen to audio books during commute to work vs. 5 percent of poor people.” Reading non-fiction (as well as fiction) can help reduce stress, enhance creativity and boost your memory.

12. "I'm not good enough."Part of being successful is having a high sense of self-worth. Being yourself is one trait that promises success in business and your personal life. Follow your true interests. What you would do in your life if you didn’t need money?

23

13. "It's OK." (over and over)Successful people know when to walk away and stop taking excuses from others. If there is a bottleneck and something (or someone) is preventing you from completing a project on time, build up your business, or move you forward in your goals, then it’s time to set boundaries and decide to limit your involvement.

14. "If our competitors don't have it, then we don't need it."Copying competitors is one of the many possible deaths for most companies. True innovation comes from the flip side: figuring out what competitors aren’t doing and fill that niche to answer a need in the industry.

15. "Time off is for suckers."True success should be seen as a well-rounded approach, one with vacations, weekends with friends and family and hours of downtime on the weekdays. While workload varies for everyone at times, taking vacation can make you better at your job.Sometimes to get to where you want to be, the best and easiest thing to do is to simply follow the examples that others set for you.What phrases are you going to eliminate from your day-to-day conversations and thinking?

Dit artikel heeft wederom dezelfde opzet, maar een duidelijk verschil is het aantal punten. Manners heeft er vijf en Entrepreneur 15. Dit komt mede doordat Manners het artikel in twee verschillende delen heeft geplaatst. Deel een plaatsten ze op 28 december 2014.37 De punten die genoemd worden, zijn letterlijk vertaald. De tekst die eronder staat is niet letterlijk vertaald, maar je kunt goed zien dat ze er niet veel eigen content aan toegevoegd hebben.

Auteursrechtschendingen vrouwenwebsite Bellesqa

Voorbeeld 1

M 11 verschrikkelijke fases van een kater38

Je kent het vast wel: na een avondje van heel veel gezelligheid en ook heel veel drankjes

word je ‘s ochtends wakker en heb je meteen spijt. Waaaarom moest je nou zo veel drinken?

Je voelt je onwijs ellendig en vraagt je af wanneer jij je weer goed zal gaan voelen. Moet je

alvast je werk afbellen voor over twee dagen? Want op dat moment vraag je jezelf oprecht

37 Internet: De Jong, M. (28-12-2014). Manners. 5 dingen die een zakenman nooit zal zeggen (#1). Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/5-dingen-die-een-zakenman-nooit-zal-zeggen-1/ 38 Internet: Donna Luisa. (19-12-2014). Bellesqa. 11 verschrikkelijke fases van een kater. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/11-verschrikkelijke-fases-van-een-kater/

24

af of het ooit nog goed komt. Herkenbaar? Dan ken je deze 11 fases van zo’n kater ook vast

wel.

1. Je wordt wakker en je denkt:

2. Je staat op om naar de badkamer te lopen en verbaast je nogal

3. Je irritante huisgenootje stelt je de domste vraag op dat moment

4. En ze vertelt je nog eens duidelijk dat je niet zoveel had moeten drinken

25

5. Je wil op dat moment maar één ding

6. Maar wanneer je één hap neemt…

7. Je probeert je kater weg te slapen, maar iedereen in huis is opeens luidruchtig en druk

26

8. Dus je blijft jezelf steeds opnieuw deze vraag stellen

9. Maar dan realiseer jij je dat mensen niet kunnen sterven aan een kater

10. En na uren van kwelling word je zo langzamerhand gek

27

11. En wanneer iemand later op de dag vraagt hoe je dag was is dit zo’n beetje je

antwoord

Herken jij een paar van deze fases van een kater? Of komen ze jou allemaal wel bekend

voor?

Liefs,

Donna Luisa

Bron beeldmateriaal

Dit artikel is geplaatst op 19 december 2014 en heeft een bronvermelding voor het beeldmateriaal.College Candy plaatste 31 oktober 2014 dit artikel39:

39 Internet: Favicchio, S. (31-10-2014). College Candy. 11 Horrifying stages of a hangover. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://collegecandy.com/2014/10/31/the-10-horrifying-stages-of-a-hangover/

28

The 11 Horrifying Stages of a Hangover

If drinking is one of your extracurricular activities, odds are you’re fairy familiar with hangovers. Hangovers are God’s way of telling us to stop drinking, but for some reason we just don’t listen. We deem it more important to go out than to be able to move the following day. Check out the 10 awful things that happen to you when you have a hangover:

1. You wake up and you’re like:

2. You get up to go to the bathroom and you’re thinking…

29

3. Your annoying roommate asks the obvious question:

4. She says you shouldn’t drink so much and you’re like:

30

5. You only want one thing.

6. But when you actually try to eat you’re like:

7. You try to sleep off the pain but your roommates are so. fucking. loud.

31

8. You keep asking yourself the same question.

9. But you realize humans don’t typically die from hangovers.

10. After hours of torture, you start to lose your mind.

32

11. When friends ask how your day was, you’re like:

De opzet van dit artikel helemaal hetzelfde. Niet alleen is de tekst bijna letterlijk vertaald, ook zijn de foto’s allemaal overgenomen. Hiervoor hebben ze een bronvermelding gebruikt, maar voor de tekst niet.

Voorbeeld 2

19 problemen als je niet van de kroeg houdt40

Ben jij niet zo van de kroegen op de vrijdag- of zaterdagavond? Dan zul jij je vast herkennen in dit artikel! Wij beschrijven hier 19 problemen die je hebt als je geen kroegtijger bent, maar er toch naartoe gesleurd wordt.

40 Internet: Fleur. (27-11-2014). Bellesqa.19 problemen als je niet van de kroeg houdt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/19-problemen-als-je-niet-van-de-kroeg-houdt/

33

1. WAAROM PLAKT ALLES?Wordt hier nooit schoongemaakt?

2. ONBEKENDE MENSEN RAKEN JE CONSTANT AAN, ALSOF HET NORMAAL ISEigenlijk zou je er wat van willen zeggen maar in plaats daarvan doe je alsof je niks voelt en vreet jij jezelf van binnenuit op.

3. HET IS ALLEEN LEUK ALS JE DRONKEN BENTNaar de bar gaan en niet drinken is hetzelfde als naar een terras en water bestellen; heel saai.

4. OVERAL OM JE HEEN ZIJN MENSEN AAN HET WHAT’SAPPENDus jij doet maar mee… “Wat een gezellige avond jongens!”.

5. DE VIEZE WC’SJe hangt boven de wc om de bril niet aan te hoeven raken.

6. JE BLIJFT DE GEDACHTE HOUDEN OVER DAT JE NU THUIS HAD KUNNEN ZITTENSeries, een dekentje en een bak B&J mmm…

7. SLECHTE MUZIEKEn zelfs als er een leuk nummer wordt gedraaid… Grapje! Het komt niet voor dat er goede muziek is.

8. ELK GESPREK IS NUTTELOOS EN DUURT MAAR 12 SECONDEN“Het is zo’n gekke avond vanavond!”, “Ja, inderdaad!”. Einde gesprek.

9. JE VRIENDEN SMS’EN ANDEREN OF ZE NOG KOMENIn plaatst van, uhm misschien, een gesprek met jou te hebben?!

10. IEDEREEN STAAT/ ZIT OM DE BAR HEEN, WAT HET LASTIG MAAKT OM EEN DRANKJE TE BESTELLENEn zij hebben al 4 biertjes, “Schuif ‘es op, gozer!”

11. JE MOET SCHREEUWEN OF IN IEMANDS OOR TETTEREN (OF ZELF SPETTEREN!)Soms is het gewoon onmogelijk om elkaar te verstaan, dan knik je maar van “ja”. De ongemakkelijke stilte begint….. nu!

12. GEEN KLEINGELD MEENee, nu moet je naar buiten in de kou om te gaan pinnen!

34

13. JE HEBT MOEITE MET DE BARKRUKMisschien ben ik hier gewoon te klein voor?

14. NET ALS JE HET NAAR JE ZIN HEBT ONTSTAAT ER DRAMAFijn, nu moeten we ergens anders gaan staan want hier heb ik geen zin in.

15. JE TAS, JAS OF SJAAL IS NERGENS VEILIGNeem spullen mee op eigen risico!!

16. ER ZULLEN ALTIJD MENSEN ZIJN DIE MET JE WILLEN FLIRTEN ALS JE ER GEEN ZIN IN HEBT OF NOG ERGER: DAT JIJ WEL WIL FLIRTEN MAAR NIEMAND INTERESSE IN JE HEEFT!Zie ik er niet mooi uit vanavond?

17. JOUW KLEDING EN HAAR RUIKT NAAR ROOKDat wordt lekker stinken in bed vanavond. Bah, ik voel me vies.

18. JE DENK DAT DE SITUATIE VERANDERT ALS JE NAAR EEN ANDERE BAR GAATDus je bezoekt een andere bar dan normaal en denkt: “Misschien zal het hier beter zijn?” Maar helaas! Eens geen kroegtijger, nooit een kroegtijger.

19. DE GEURDe kroeg stinkt, vooral als je nuchter bent.

Wat doen jullie op de zaterdagavond?

Liefs,Fleur

Dit artikel is geplaatst op 27 november 2014 en herplaatst op 5 januari 2015. Dit artikel heeft geen bronvermelding.Cosmopolitan plaatste op 17 november 2014 dit artikel41:

19 Problems Only People Who Hate Bars Understand

1. Why is everything so sticky? Is anyone cleaning this place? No? OK.

2. People you don't know are constantly touching you like that's normal. And all you want to do is punch them and scream, "Enough!" but instead you just pretend like it's chill and then take 14 showers when you get home.

41 Internet: Moore, L. (17-11-2014). Cosmopolitan. 19 Problems Only People Who Hate Bars Understand. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.cosmopolitan.com/sex-love/news/a33333/19-problems-only-people-who-hate-bars-understand/

35

3. It's only fun to be there when you're already drunk. Walking into a bar sober is like walking into a grocery store without food in it; just a sad building waiting for a purpose.

4. Watching people pretend they're texting a bunch of people when really they're just staring at their phones. And I know they're doing it because I'm doing it too.

5. You have to squat when you pee because the seat is always covered in the urine of a thousand people. I could write for days on the hellscape that is a bar bathroom.

6. You can't stop thinking about how you'd be a thousand times more comfortable at home wrapped in fleece watching Netflix on your iPad. Maybe with cocoa. And no people. No people forever. Ahhhh.

7. The music is always bad. And even when it's good … just kidding. It's never good.

8. Every conversation is meaningless and lasts 12 seconds. "It's so crazy here tonight!" "Yeah it is!" and then you never see that person again in your life.

9. Everyone you're there with is texting other people about when they'll show up. Instead of, oh, I don't know, looking at your face and having a conversation with you.

10. People who hover by the bar so it makes it impossible for you to get a drink. And they already have like four beers. Dude, find a corner.

11. You're always either screaming to talk to someone or straining to hear someone. And at some point, both of you just acknowledge that no one knows what the other person is saying so you just nod at each other. One time I had to lean in so far to tell my friend's boyfriend something because he couldn't hear me that my lip grazed his ear so it seemed like I kissed him while talking. I'm still not over it.

12. Starting a tab and forgetting your card at the bar. Yes, I'd like to leave my credit card here while I go and get completely shitfaced and then I would also like to be responsible for remembering to get it back from you at 3 a.m. when I can hardly stand. I think this will work out well.

13. Trying to figure out how to sit on a barstool. Is this even an achievable goal? You're either too short or too tall, and then you end up in a weird yoga position that isn't a yoga position at all because yoga positions help your body and barstool-sitting positions probably result in scoliosis.

14. When you're there enjoying yourself and suddenly some event starts you didn't know about. Great, now you're at bar trivia. And you can't leave because you'd have to move your body and who feels like doing that ever?

36

15. There's no good place to put your purse/coat/scarf. You will always lose one glove. Always.

16. There will always be people hitting on you when you don't want them to or people not hitting on you when you do want them to. It's like an unwritten rule. If you go somewhere and everyone who hits on you is fantastic and zero disgusting monsters hit on you ever, what are you taking? An herbal supplement? A pheromone spray? Please share.

17. God help you if your phone dies. Then you have to be that awkward phone-charging hoverer in the corner. You can try to pretend it's not your phone and you just happen to be sitting next to it, but people know.

18. You always assume that if you go to a different, better bar it will change everything. So you go and you realize all you changed was your location. Everything is the worst there too.

19. If you are even a little bit sober, the smell is disgusting. Like expired beets in an old boot left out in the sun. Every time.

De opzet van het artikel is helemaal overgenomen en de tekst is vertaald. Enkel punt 17 is veranderd bij het artikel van Bellesqa. Ook is de tweede van elk punt vrij vertaald en daardoor deel veranderd. De inhoud is echter hetzelfde gebleven.

Voorbeeld Bellesqa en Ze.nl

Het oorspronkelijke artikel is geplaatst door BuzzFeed.42

37 Things You’ll Regret When You’re Old

They say youth is wasted on the young. Are you wasting yours?

1. Not traveling when you had the chance.Traveling becomes infinitely harder the older you get, especially if you have a family and need to pay the way for three-plus people instead of just yourself.

42 Internet: Spohr, M. (17-12-2013). BuzzFeed. 37 things you’ll regret when you’re old. Geraadpleegd op 5 januari 2014, van http://www.buzzfeed.com/mikespohr/37-things-youll-regret-when-youre-old#.yr6rJ3zO2

37

2. Not learning another language.You’ll kick yourself when you realize you took three years of language in high school and remember none of it.

3. Staying in a bad relationship.No one who ever gets out of a bad relationship looks back without wishing they made the move sooner.

4. Forgoing sunscreen.Wrinkles, moles, and skin cancer can largely be avoided if you protect yourself.

5. Missing the chance to see your favorite musicians. “Nah, dude, I’ll catch Nirvana next time they come through town.” Facepalm.

6. Being scared to do things.Looking back you’ll think, What was I so afraid of?

7. Failing to make physical fitness a priority.Too many of us spend the physical peak of our lives on the couch. When you hit 40, 50, 60, and beyond, you’ll dream of what you could have done.

8. Letting yourself be defined by gender roles.Few things are as sad as an old person saying, “Well, it just wasn’t done back then.”

9. Not quitting a terrible job.Look, you gotta pay the bills. But if you don’t make a plan to improve your situation, you might wake up one day having spent 40 years in hell.

10. Not trying harder in school.It’s not just that your grades play a role in determining where you end up in life. Eventually you’ll realize how neat it was to get to spend all day learning, and wish you’d paid more attention.

11. Not realizing how beautiful you were.Too many of us spend our youth unhappy with the way we look, but the reality is, that’s when we’re our most beautiful.

38

12. Being afraid to say “I love you.”When you’re old, you won’t care if your love wasn’t returned — only that you made it known how you felt.

13. Not listening to your parents’ advice.You don’t want to hear it when you’re young, but the infuriating truth is that most of what your parents say about life is true.

14. Spending your youth self-absorbed.You’ll be embarrassed about it, frankly.

15. Caring too much about what other people think.In 20 years you won’t give a damn about any of those people you once worried so much about.

16. Supporting others’ dreams over your own.Supporting others is a beautiful thing, but not when it means you never get to shine.

17. Not moving on fast enough.Old people look back at the long periods spent picking themselves off the ground as nothing but wasted time.

18. Holding grudges, especially with those you love.What’s the point of re-living the anger over and over?

19. Not standing up for yourself.Old people don’t take shit from anyone. Neither should you.

20. Not volunteering enough.OK, so you probably won’t regret not volunteering Hunger Games style, but nearing the end of one’s life without having helped to make the world a better place is a great source of sadness for many.

21. Neglecting your teeth.Brush. Floss. Get regular checkups. It will all seem so maddeningly easy when you have dentures.

39

22. Missing the chance to ask your grandparents questions before they die.Most of us realize too late what an awesome resource grandparents are. They can explain everything you’ll ever wonder about where you came from, but only if you ask them in time.

23. Working too much.No one looks back from their deathbed and wishes they spent more time at the office, but they do wish they spent more time with family, friends, and hobbies.

24. Not learning how to cook one awesome meal.Knowing one drool-worthy meal will make all those dinner parties and celebrations that much more special.

25. Not stopping enough to appreciate the moment.Young people are constantly on the go, but stopping to take it all in now and again is a good thing.

26. Failing to finish what you start. “I had big dreams of becoming a nurse. I even signed up for the classes, but then…”

27. Never mastering one awesome party trick.You will go to hundreds, if not thousands, of parties in your life. Wouldn’t it be cool to be the life of them all?

28. Letting yourself be defined by cultural expectations.Don’t let them tell you, “We don’t do that.”

29. Refusing to let friendships run their course.People grow apart. Clinging to what was, instead of acknowledging that things have changed, can be a source of ongoing agitation and sadness.

30. Not playing with your kids enough.When you’re old, you’ll realize your kid went from wanting to play with you to wanting you out of their room in the blink of an eye.

31. Never taking a big risk (especially in love).Knowing that you took a leap of faith at least once — even if you fell flat on your face — will be a great comfort when you’re old.

40

32. Not taking the time to develop contacts and network.Networking may seem like a bunch of crap when you’re young, but later on it becomes clear that it’s how so many jobs are won.

33. Worrying too much.As Tom Petty sang, “Most things I worry about never happen anyway.”

34. Getting caught up in needless drama.Who needs it?

35. Not spending enough time with loved ones.Our time with our loved ones is finite. Make it count.

36. Never performing in front of others.This isn’t a regret for everyone, but many elderly people wish they knew — just once — what it was like to stand in front of a crowd and show off their talents.

37. Not being grateful sooner.It can be hard to see in the beginning, but eventually it becomes clear that every moment on this earth — from the mundane to the amazing — is a gift that we’re all so incredibly lucky to share.

Bellesqa plaatste 25-11-2014 het artikel: ‘22 dingen waar jij later spijt van zult hebben’ op haar website. Bij dit artikel waren 22 punten uit het artikel van BuzzFeed letterlijk vertaald. Na het interview met de hoofdredactrice van Bellesqa werd het artikel verwijderd en is er enkel nog een foto te zien.43

Ze.nl plaatste op 10-11-2014 het volgende artikel44:

22 dingen waar je over 10 jaar spijt van hebt

Later als ik groot ben, dan… vraagt jouw oudere ik zich af wat ze in hemelsnaam met haar leven heeft gedaan. Ken je het gezegde: heb geen spijt van dingen die je hebt gedaan, maar wel van wat je niet hebt gedaan? Begin er nu maar mee!

43 Internet: Bellesqa. (z.d.). 22 dingen waar jij later spijt van zult hebben. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/22-dingen-waar-jij-later-spijt-van-zult-hebben/ 44 Internet: Marleen. (10-11-2014). 22 dingen waar je over 10 jaar spijt van hebt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.ze.nl/p/157600/22_dingen_waar_je_over_10_jaar_spijt_van_hebt

41

Iedere avond hang jij op de bank en flitst jouw leven nog sneller voorbij dan het licht . Jij zapt rustig langs alle hoofdstukken in je leven en doet niet meer dan wat hoognodig is, eat, sleap, rave (o nee, die niet), repeat. Hartstikke zonde, want over tien jaar kom je erachter…

… dat het toch beter was geweest als je eerder was begonnen met sporten.

… dat je helemaal niet zo’n zwaar leven had als dat je tegen jezelf, al je Facebook-vrienden, je lover en je ouders beweerde.

… dat je iets meer moeite had moeten steken in je mondverzorging. Kunstgebit op je veertigste? Nee, bedankt!

… dat de receptenkaartjes van de Appie al culinaire hoogstandjes zijn en je na tien jaar nog steeds niet veel meer kan dan een eitje bakken.

… dat je het moment van al die mooie foto's niet meer kunt herinneren, omdat je te druk bezig was met de camera.

… dat je eigenlijk een enorme bucketlist hebt, die nog openstaat en waarvan je nog niks hebt afgestreept.

… dat je van al je dromen en wensen er niet één hebt waargemaakt. Behalve oud worden.

… dat je nog steeds koppijn krijgt van die zogenaamde vriendin die je alleen maar afkraakt, zeurt en nooit tijd voor je vrijmaakt en je weet dat je het lang geleden al had moeten 'uitmaken'.

… dat het enige grote risico dat je ooit hebt genomen, het veranderen van mayonaise is.

… dat alle dingen waarover je je zorgen maakte vanzelf op hun pootjes terecht kwamen. Precies zoals je moeder had voorspeld.

… dat je sowieso beter had moeten luisteren naar het advies van je ouders. Iets met op tijd beginnen met sparen? Pensioen opbouwen? Denken aan de toekomst?

…dat al die vriendinnen-/lover-/werkdrama’s tot niets goeds hebben geleid. Alleen tot meer rimpels en grijze haren.

… dat je vaker je smartphone weg had moeten doen tijdens het eten of vakanties en van het moment zelf had moeten genieten.

… dat je eigenlijk nooit zomaar een vakantiedag hebt opgenomen om gewoon lekker een dagje aan jezelf te besteden.

… dat al die keren, wanneer je tot op het bot verbrandde in die Turkse zon, wel degelijk z’n sporen heeft achtergelaten.

42

… dat je jouw creativiteit alleen benut in het bedenken van smoesjes om niet te leren pianospelen of je eigen roman te schrijven.

… dat je 90% van je vrije tijd hebt besteed aan nutteloze posts van vrienden op Facebook, de perfecte selfie en bankhangen op zaterdagavond, terwijl je ook de wereld had kunnen ontdekken. Of in ieder geval iets had kunnen ondernemen.

… dat je nooit om opslag hebt gevraagd terwijl je dat na vijf jaar trouwe dienst echt wel hebt verdiend.

… dat jouw enige vorm van avontuur een nieuwe route naar de supermarkt is.

… dat je je altijd hebt laten tegenhouden door mensen die zeiden dat (je) iets niet kon.

… dat je vaker zorgeloos met je vriendinnen of lover op stap had moeten gaan.

… dat je je niet zo'n zorgen had moeten maken om wat iedereen van je dacht, maar gewoon wel de ballen had moeten hebben om die leren laarzen en dat minirokje aan te doen.

Psst! Het mooie van dit alles? Nu je toch weet dat je er spijt van gaat hebben, kun je met alles wat hierboven staat gelijk beginnen!

Waar zou jij over tien jaar spijt hebben als je het nu niet zou doen?

Dit artikel is geïnspireerd op het artikel van BuzzFeed, maar heeft niet dezelfde punten en is daarom ook niet gekopieerd. Dit artikel schendt de auteursrechten niet. Het artikel wordt in dit rijtje vermeldt, omdat er later in dit onderzoek naar verwezen wordt.

Voorbeelden Manify

Dit artikel plaatste Manify op 08-01-2015.45

We hebben een zwak hart voor fashion, maar trends zie je niet alleen in de modewereld. Alles heeft trends: inrichting van je woning, auto’s, tattoo’s, restaurants, apps, taal, precies en ook drinken dus… Waar gaan wij in 2015 onze glazen mee vol gooien en dan bedoel ik niet alleen alcohol! Dit zijn de drink trends voor 2015:

Drink Trends 2015

45 Internet: Tommie. (08-01-2015). Manify. Drink Trends 2015. Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.manify.nl/drink-trends-2015/

43

SpeciaalbierZo’n 4000 jaar voordat onze jaartelling begonnen is dronken mensen al bier. Bier is goed. Bier is mannenlijk. Bier is lekker! Speciaalbiertjes zijn eigenlijk alle bieren die geen pils of lager zijn, want die zijn te normaal om speciaal te zijn snap je? Bier drinken kan net zo’n kunst zijn als wijn en dat begint de wereld steeds beter te snappen. In 2015 gaat echt iedereen, inclusief de vrouwen, aan de speciaalbiertjes. Met de vele zachte blonde bieren en de nieuwe fruitbieren zetten merken ook in op vrouwen. Dat vinden wij mooi, want dan kunnen we ook lekker biertjes doen met de vrouwen. Apps als Untappd, maken het drinken van speciaalbier nog populairder en leuker om te doen. Er is zo veel te ontdekken en met apps als Untappd kun biertjes beoordelen en stoer doen tegen je vrienden, dat jij nóg onbekendere biertjes hebt gedronken dan hen!

Aanraders: Jopen Hoppenbier, Seefbier, Ijwit, Hopus, Vedett I.P.A.

fritz-cola en –limoAus Deutschland dus. Dit ga je dus echt overal zien komend jaar. Duidelijk is dat wereld geilt op nicheproducten. Dingen die anderen niet hebben. Leuk. Coca-cola en Pepsi zijn de marktleiders op het gebied van frisdrank, dus een keer wat anders vinden we mooi. fritz-cola komt uit Hamburg en is opgezet door twee studenten. Met de ideologie om ‘t eens even wat anders te doen als de grote bazen, zette ze het merk op en maakte een cola met het hoogst toegestane cafeïnegehalte voor cola, wat minder zoet en juist weer wat meer citroen. Het idee: de beste cola van Duitsland te gaan verkopen.

Grappig feitje is dat de studenten zo’n gare computer hadden dat de Shift-knop niet werkte, zo was het dus een stuk lastiger om een een hoofdletter F te gebruiken. Zodoende besloten ze om fritz-kola, lekker met een kleine te schrijven.

In Hamburg sloeg het drankje aan en al snel verspreidde dit zich door heel Duitsland. Grote clubs in Berlijn, zoals Berghain, hebben de grote merken ‘the finger’ gegeven en zijn in zee gegaan met het jonge merk. Ook in Nederland zie je fritz-cola (en de limonadevariant: fritz-limo, probeer meloen!) steeds vaker, nu voornamelijk in de wat alternatieve sferen, maar dat gaat in 2015 wel veranderen! Ook was fritz-cola het eerste merk in Duitsland dat cola maakte gezoet met de steviaplant. Coca-cola heeft dit idee overgenomen en trotseerde eind vorig jaar de markt met Coca-Cola Life:

Coca-Cola LifeCoca-Cola blijft natuurlijk de grootste en zodra fritz-cola weer te mainstream is voor de hipsters gaat Coca-Cola het langzaam weer overnemen. Met hun introductie van ‘Life’ hebben ze een goede zet gemaakt. De minst slechte Cola tot nu toe van het merk, want het is gezoet met de natuurlijke plant ‘stevia’. Nog steeds kun je beter een groene smoothie drinken, maar het is in ieder geval gezonder dan suiker of die zooi in Light waar je enge ziektes van krijgt.

44

Vodka smoothie(Groene) Smoothies en verse juices waren in 2014 al retehip en een absolute trend. Dit zal zich nog wel even blijven doorzetten. Manify post ook regelmatig lekkere recepten voor de gezondste smoothies. Maar op de festivals in de zomer ga je ze dit jaar ook terug vinden, alleen dan: mét vodka! Vodka was in 2014 al nummer 1 sterke drank, voornamelijk onder de vrouwen, maar gemixt met een gezonde smoothie sla je twee vliegen in een klap. Je bent gezond bezig én je helpt je hersenen naar de klote!

Thee Thee? Ja, thee! Koffie heeft geheerst de afgelopen twee decennia. Thee staat al een hele tijd in de schaduw van koffie en daar gaat komend jaar langzamerhand een eind aan komen. Natuurlijk is koffie mateloos populair, maar thee is een keiharde underdog. Thee is lekker en een stuk gezonder dan koffie, je gaat er niet van uit je muil stinken én is ook nog eens goedkoper. Veel voordelen, één nadeel: het heeft een lager oppeppend effect. Ach ja, daar heb je dan weer Club Mate voor!

Club MateRook je? Want Club Mate kan in eerste instantie wat weg hebben van een drinkbare sigaret. Maar als je eenmaal aan de smaak gewend bent, dan is het echt een bazendrankie hoor! Gezond is het niet echt, maar gelukkig wel een stuk minder zoet dan alle bestaande frisdranken. Je kunt het vergelijken met Red-Bull alleen dan zonder suiker of andere zoetstoffen. De basis van het drankje is een thee, maar het zit ook boordenvol cafeïne en was daarom in de jaren 90 al vrij populair in Berlijnse clubs als alternatief voor de duurdere energie-drankjes. Hoe dan ook, deze ga je tegenkomen in 2015! Mark mijn woordjes…

Dit artikel is geïnspireerd op buitenlandse artikelen, maar schendt het auteursrecht niet. Het artikel wordt in dit rijtje vermeldt, omdat er later in dit onderzoek naar verwezen wordt.

Hoe wordt het auteursrecht online anno 2015 gehandhaafd?

Er bestaat in Nederland geen instantie of register waarin auteursrechten worden vastgelegd. Ook is er geen instantie die controleert of deze rechten geschonden worden. Hierdoor is het voor de maker lastig te bewijzen dat het auteursrecht bij hem ligt. Toch staat de maker niet helemaal met lege handen. Op de website van het auteursrecht wordt uitgelegd dat er verschillende mogelijkheden zijn die de bewijspositie van de auteur sterker maken.46 Zo kan hij bijvoorbeeld vanaf het begin alles bewaren en hier een datum op zetten. Op deze manier kan de rechter zien dat hij echt de eerste was. Om dit nog idee nog te versterken kan de auteur een kopie van zijn exemplaar naar zichzelf toesturen en bij ontvangst de envelop

46 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.). 3. Hoe kan ik bewijzen dat ik auteursrecht heb? Geraadpleegd op 16 september 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152995/

45

dichthouden. Hierbij moet hij er wel voor zorgen dat er een datumstempel op de envelop staat. Een andere manier waarmee de auteur zijn bewijspositie kan versterken, is door middel van een depot bij de notaris. Hier zal bij elke notaris een andere vergoeding tegenover staan. Ideeën en concepten worden in eerste instantie niet beschermd door het auteursrecht, maar je kunt bijvoorbeeld bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) je idee of concept laten registreren via het i-DEPOT.47 Dit is een wettelijk bewijsmiddel dat je idee of creatie voorziet van een datumstempel. Het is te vergelijken met een depot bij de notaris. Op die manier kun je aantonen vanaf welk moment jouw creatie bestaat. Het i-DEPOT geeft je geen eigendomsrecht en biedt net als een akte van de notaris geen bescherming, maar kan belangrijk zijn op het moment dat er een conflict ontstaat.

Een i-DEPOT kun je op twee manieren aanvragen. Digitaal en via de post. Er wordt een i-DEPOT envelop gestuurd na ontvangst van het aanvraagformulier en betaling.48 Deze envelop bestaat uit twee delen. In elk deel stop je een identiek document met daarin je zo helder mogelijk omschreven idee of creatie. Beide enveloppen moeten teruggestuurd worden naar het BBIE waar ze worden gedagtekend. Eén envelop krijg je retour gestuurd en de andere envelop wordt in het archief van het BBIE bewaard. Het is belangrijk dat je de envelop gesloten houdt. Op het moment dat er een conflict ontstaat, kun je het tweede deel opvragen bij het BBIE als bewijsmiddel.

Wanneer je er voor kiest om het digitaal te doen, kun je je bewijs downloaden.49 Het is een pdf-bestand. Het bestand is een bewijs dat alle gegevens die erin staan opgenomen zijn op de vermelde datum bij het BBIE. Op dit i-DEPOT bewijs staan een digitale, internationaal erkende handtekening.

Ook hier zitten kosten aan verbonden. Een elektronisch i-DEPOT kost €35 voor vijf jaar en een i-DEPOT envelop kost €45 voor vijf jaar.50 Wanneer je van plan bent om vaker een i-

47 Internet: BBIE. (z.d.). Wat is een i-Depot? Geraadpleegd op 5 januari 2015, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/what/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193X2djYAKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4WqBM0EH0MCCkBWgBUY4ACOBvoFuREGmZ6OigAISbpt/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/ 48 Internet: BBIE. (z.d.). i-DEPOT vastleggen. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/register/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193Q0DjYEKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4WqBM0EH0MCCkBWgBUY4ACOBvoFuREGmZ6OigDnBTV3/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/ 49 Internet: BBIE. (z.d.). Het i-DEPOT bewijs. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/what/appearance/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193UPNTYAKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4VPia-zEboCNCt8DAkoALkBrMAAB3A00C_IjTDI9ExXBADH1dtB/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/ 50 Internet: BBIE. (z.d.). Kosten i-DEPOT. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/register/tarifs/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193T2cTIEKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4VPiWGgMboCNCt8DAkosISZYIADOBroF-RGGGR6pisCANycz5c!/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/

46

DEPOT in te dienen kun je er ook voor kiezen om een creditrekening aan te schaffen. Dit kost eenmalig €350.

Dit wordt ook door verschillende commerciële partijen aangeboden, maar allemaal zullen ze er geld voor vragen.51 De maker moet dus van te voren bedenken of de kosten van het vastleggen niet hoger zijn dan de omzet die hij hoopt te maken.De maker zal met een i-DEPOT dus sterker staan wanneer er een rechtszaak plaatsvindt, maar is zeker niet beschermd.

Dit betekent niet dat je auteursrecht nooit geschonden zal worden, want hoe sterk de auteur ook staat het wordt nog steeds gedaan, vertelt Meindersma. “Vooral online is dit veel makkelijker. Het kan allemaal in een klik gebeuren, waardoor de verleiding veel groter is om snel iets over te nemen. Als jij een gedrukt artikel wilt kopiëren, moet je daar veel meer moeite voor doen. Je moet het inscannen of kopiëren waardoor je er meer bewust van raakt dat het niet goed is wat je doet”, legt Meindersma uit.

“Echte cijfers zullen er nooit over bekend worden, maar als je kijkt naar de hoeveelheid blogs die over dezelfde onderwerpen schrijven, zijn er massa’s blogs die het auteursrecht schenden. Ik denk zelfs dat er meer blogs zijn die het auteursrecht schenden dan blogs die het goed doen”, vertelt Meindersma.

Ook Herens geeft toe dat het erg lastig is om voor heel Nederland te onderzoeken hoe vaak het auteursrecht geschonden wordt. “Bovendien worden deze cijfers vaak niet bekend gemaakt. Wij doen dat ook niet, maar houden het wel bij voor intern gebruik. De NVJ heeft afgelopen jaar vijfhonderd zaken gehad met betrekking tot het auteursrecht online. Maar ik denk dat er maar tien echt hebben geleid tot een procedure”, legt Herens uit.

Over de blogs en websites die het auteursrecht schenden heeft Meindersma een sterke mening: “Ik vind zulke auteurs lui. Ze hebben als smoes dat ze niet wisten dat er auteursrecht rustte op hun ‘gejatte’ werk, maar dat vind ik onzin. Als jij een eigen blog of website hebt, ben je verantwoordelijk voor je eigen site. Voordat je deze opzet, moet je van te voren weten hoe het precies zit. Ik denk dat deze mensen gewoon niet geïnteresseerd genoeg zijn.” Ook Van Groenendaal vindt zulke mensen geen echte schrijvers. “Als je serieus genomen wilt worden, moet je gewoon geen artikelen overnemen.”

Van Duijn denkt ook dat online sneller het auteursrecht geschonden wordt. “Het internet is zoveel groter dan welke bibliotheek dan ook, daardoor is het heel lastig om te controleren of een afbeelding of tekst al eens gebruikt is.” De auteurs die het auteursrecht schenden, vindt Van Duijn zielig. “Als iemand mijn teksten zou kopiëren zonder mijn naam te noemen zou ik ze dit kwalijk nemen. Wanneer ze mijn naam wel noemen, zou ik dit minder erg vinden.

51 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.) 3. Hoe kan ik bewijzen dat ik auteursrecht heb? Geraadpleegd op 16 september 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152995/

47

Maar hoe dan ook vind ik dat deze copycats zelf geen creativiteit hebben, dus uiteindelijk lopen ze toch wel zelf tegen de lamp.”

Zowel Meindersma als Van Duijn kunnen geen daadwerkelijke websites noemen die het auteursrecht schenden. Toch denkt Meindersma te weten wie dit vooral zijn. “Verzamelblogs en curated content zijn momenteel erg populair. Zij verzamelen de leukste content en wisselen dit soms ook af met hun eigen content”, legt ze op haar website52 uit. De websites en bloggers denken dat ze goed bezig zijn door een bronvermelding en te linken naar de originele bron, maar daar moeten ze volgens Meindersma voorzichtig mee zijn. “Hoe inspirerend ook. Hoe goed die backlink en exposure ook kunnen zijn, het mag niet zomaar.” De rechten van die beelden of tekst die ze gebruiken, liggen ergens anders, dus hebben ze een licentie of toestemming nodig om dit te plaatsen, legt de informatierecht juriste uit. Je moet volgens Meindersma zorgen dat het onder de noemer ‘citaat’ valt.

Een ander probleem ligt bij de onwetendheid van de auteurs. Op charlotteslaw.nl wordt uitgelegd dat veel auteurs namelijk denken dat ze het artikel of de afbeelding gewoon mogen plaatsen als ze de oorspronkelijke maker niet kunnen vinden.53 “Dat de oorspronkelijke maker lastig te achterhalen is, maakt nog niet dat je het mag gebruiken”, legt Meindersma uit. “Als je bijvoorbeeld een blog reblogt waarvan je eigenlijk al bijna zeker weet dat deze content ook niet van de blogger zelf is, schend je alsnog het auteursrecht. Ook al weet je niet van wie het oorspronkelijke stuk is”, verduidelijkt Meindersma. Zo worden er volgens haar ook veel afbeeldingen gewoon van google afgeplukt en bewerkt, maar zolang je geen toestemming van de eigenaar hebt, mag dit niet.

Weer een ander probleem volgens Engelfriet is dat hoofdredacteuren vaak terugvallen op het feit dat ze genoeg eigen content aan het artikel hebben toegevoegd, zodat het een origineel artikel is dat in eigen stijl geschreven is. Maar waar ligt de grens van een gekopieerd artikel naar een in eigen stijl geschreven artikel? Zoals in het hoofdstuk: Wat is het auteursrecht precies? al werd aangegeven zijn nieuwsfeiten niet beschermd. Je kunt de feiten dus uit een artikel halen en deze gebruiken in een eigen artikel. Wanneer je alleen de feiten gebruikt en de rest van het artikel zelf schrijft, is er niets aan de hand leggen Van Groenendaal en Engelfriet uit. “Als je meer dan alleen de feiten overneemt dan maakt het niks uit met hoeveel creativiteit je dit doet, want dan neem je alsnog een beschermd stuk tekst over. Het kan wél, maar dan moet je deze stukken citeren en kom je uit bij het citaatrecht. Op dat moment moet je duidelijk maken welke stukken je citeert en een duidelijke bronvermelding gebruiken”, vertelt Engelfriet.

Bij vertalingen van artikelen wordt het lastiger legt Van Groenendaal uit. “Een artikel helemaal vertalen mag natuurlijk niet. Zelfs met bronvermelding heb je dus toestemming nodig, maar het is lastig om te vertellen wanneer je genoeg eigen content hebt toegevoegd 52 Internet: Meindersma, C. (17-03-2014). Collages en samengestelde blogs, wat mag er van het auteursrecht? Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van http://www.charlotteslaw.nl/2014/03/collages-blogs-auteursrecht/ 53 Internet: Meindersma, C. (17-03-2014). Collages en samengestelde blogs, wat mag er van het auteursrecht? Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van http://www.charlotteslaw.nl/2014/03/collages-blogs-auteursrecht/

48

zodat je het auteursrecht niet meer schendt. Je maakt de kans dat je het auteursrecht schendt kleiner wanneer je eigen content toevoegt, maar toch moet je hier als website mee oppassen. De zaken worden altijd per artikel bekeken. De rechter besluit of er genoeg eigen content aan toe is gevoegd en of er niet te veel van het originele artikel is overgenomen.”

Andere redenen die worden gegeven voor het schenden van het auteursrecht worden door jurist Bart Gubbels omschreven in zijn artikel.54 Hij geeft de redenen van verschillende schrijvers aan en reageert daarop:

“Ja maar, ik wist niets van auteursrechten!”

Onbekendheid met de wet is geen reden om de wet te overtreden. Daarnaast twijfel

ik altijd aan deze reden, aangezien de kopieerders zelf wel allerlei verklaringen van

auteursrechten (waaronder het copyright-teken) op de site hebben staan.

“Ja maar, er stond geen copyright-teken onder!”

Dat maakt dus niets uit. Op elk werk rusten automatisch auteursrechten, of dat nu is

vermeld of niet. Daar zijn enkele uitzonderingen op, maar wanneer er niets is

vermeld, kan ervan uitgegaan worden dat het niet mag worden overgenomen zonder

toestemming van de rechthebbende.

“Ja maar, ik kreeg geen reactie van jullie en dacht dus dat er dus geen bezwaren

waren!”

Dan is er dus géén toestemming verkregen en mag niets worden gekopieerd.

“Ja maar, ik heb het artikel direct verwijderd nadat jullie contact opnamen en heb

excuses gemaakt!”

De schade is reeds geleden doordat het in eerste instantie op de website is gezet.

Terugkrabbelen en spijt betuigen wanneer de rekening op de mat valt doet daar niets

aan af.

“Ja maar, ik heb netjes de bron vermeld!”

Dat maakt ook niets uit, het gaat om het hebben van toestemming. Dat de bron

vermeld wordt is geen reden om een artikel zonder toestemming over te nemen.

Er zijn dus verschillende redenen waarom het auteursrecht geschonden wordt, maar

duidelijk is dat het auteursrecht ligt bij de schrijver zelf. Maar hoe zit dit bij freelance

journalisten. In eerste instantie hebben ook freelance tekstschrijvers zelf het auteursrecht

op hun teksten.55 Maar zij kunnen er voor kiezen om deze auteursrechten over te dragen aan

54 Internet: Gubbels, B. (02-07-2013). Bloggen & auteursrechten: zo voorkom je schadeclaims. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.frankwatching.com/archive/2013/07/02/bloggen-auteursrechten-zo-voorkom-je-schadeclaims/ 55 Internet: Auteursrecht.nl. (z.d.). Tekstschrijver, journalist. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22249/

49

de opdrachtgever, eventueel onder (financiële) voorwaarden. De webiste Auteursrecht.nl

geeft aan dat het verstandig is om goed vast te leggen wat er precies wordt overgedragen en

wat de opdrachtgever met de teksten mag doen. “In de praktijk zie je dat de freelance

journalist en de uitgever hier onderling afspraken over maken”, legt Herens uit.

Het auteursrecht wordt dus nog steeds geschonden, maar wat gebeurt er vervolgens? Dat ligt helemaal aan de persoon wiens auteursrecht geschonden wordt. “Sommige auteurs, vooral beginnende, vinden het alleen maar leuk dat hun artikel wordt overgenomen. Zij zullen dit dan ook eerder als een eer zien en hier geen rechtszaak voor aanspannen”, aldus Meindersma. Daarom zal Meindersma haar cliënten altijd adviseren om eerst te kijken welk doel ze voor ogen hebben. “Je moet de zaak nooit alleen juridisch bekijken. Waarom vind je het zo belangrijk om juridische stappen te ondernemen? Waarom vind je het zo erg dat je stuk is overgenomen? Dit zijn vragen die de gedupeerde eerst zichzelf moet stellen. Het kan namelijk best zo zijn dat jouw artikel is overgenomen door een tijdschrift waarvoor je stiekem best zou willen werken. Als je dan meteen een boze mail met een schadeclaim verstuurt, kun je de kans op je droombaan natuurlijk vergeten. Daarom adviseren wij de mensen eerst met het bedrijf zelf te onderhandelen. Misschien houden ze er wel nieuwe opdrachten aan over en verdienen ze niet alleen geld, maar hebben ze ook nieuw freelancewerk.” Mocht het toch uit de hand lopen dan adviseert Meindersma eerst een brief te schrijven naar het bedrijf. Hierin moet de gedupeerde uitleggen waarom hij denkt dat het stuk van hem is en wat hij eist. “Soms wordt het dan al opgelost.” Ook Van Duijn gaat bij haar werk Miss-Legal zo te werk. “Ons eerste advies is om een sommatiebrief te schrijven waarin je constateert dat je auteursrecht hebt en dat de ander daar inbreuk op heeft gemaakt. Vervolgens verzoek je dat zij hiermee stoppen. Zo niet, dan kan er een procedure gestart worden”, legt van Duijn uit.

Maar natuurlijk zijn er ook mensen die hier geen genoegen mee nemen en juridische stappen zullen ondernemen. Het probleem hiervan is dat het relatief duur is en lang kan duren. Het is erg handig om hierbij een advocaat in de arm te nemen, legt Engelfriet in zijn boek uit.56 Soms is het namelijk genoeg als de advocaat een boze brief stuurt naar de inbreukmaker. Als je een rechtszaak wilt starten, moet je de identiteit van de inbreukmaker kennen. Vooral op het internet kan dit erg moeilijk te achterhalen zijn.

Advocaat Van Groenendaal krijgt veel auteursrechtszaken. “Meestal hebben die te maken met afbeeldingen. Veel stockbureaus kopen foto’s uit Amerika. Nederlandse media kunnen dan bij deze stockbureaus foto’s kopen. Wanneer een website een foto heeft gekocht en deze bij een artikel plaatst komt het vaak voor dat andere media deze overnemen terwijl ze niet voor deze foto betaald hebben. De foto’s van een stockbureau gaan vaak een eigen leven leiden en op dat moment worden wij ingeschakeld door de websites die het oneerlijk vinden dat zij er voor betaald hebben en de andere website niet.”56 Internet: Engelfriet, A. (20-10-2013). Inbreuken en schendingen van het auteursrecht. Geraadpleegd op 16 oktober 2004, van http://www.iusmentis.com/auteursrecht/inbreuk/

50

Ook komt het vaak voor dat een foto een belangrijke nieuwswaarde heeft. “Op het moment dat deze zomaar door iedereen wordt overgenomen kan het zijn dat een fotograaf verlies draait. Hij had immers zijn foto voor veel geld kunnen doorverkopen en nu staat hij overal op het internet. Hij schakelt dan de hulp van een advocaat in en spant een rechtszaak aan. In de meeste gevallen wordt er eerst een brief gestuurd. Wij sporen de mensen aan dit eerst zelf te doen, omdat de meeste mensen dan een regeling willen treffen zonder dat hier een rechtszaak aan te pas komt. Als ze niet akkoord gaan met de regeling, omdat ze de schadevergoeding te hoog vinden, gaan wij verder met een rechtszaak. Er wordt vastgesteld hoeveel de geleden schade is en hoeveel de fotograaf dus voor de foto had kunnen ontvangen. Deze kosten verschillen bij iedere zaak, maar bij foto’s zie je vaak dat de eiser terugvalt op de licentievergoedingen van fotobedrijven. Als je als eiser wint, krijg je niet alleen de schadevergoeding, maar worden ook je advocaatkosten vergoed”, legt Van Groenendaal uit. Hij benadrukt dat de eiser alleen een schadevergoeding kan eisen en dat hier bovenop nooit een boete wordt uitgedeeld.

Herens vult aan dat sommige eisers dit wel degelijk proberen te eisen. “Soms is de eiser zo boos dat zijn artikel of foto is overgenomen dat hij een veel te hoge schadevergoeding eist. Hierbij eist hij eigenlijk ook een boete voor de daad. Dit is iets wat in Nederland niet mag. In de wet staat vastgelegd dat burgers onderling geen boete mogen vastleggen en opleggen.”

Er zijn zaken waarbij de daadwerkelijke schade niet kan worden vastgesteld, legt Herens uit. “Wanneer dit gebeurt, krijgt de rechter meer vrijheid en kan hij een schadevergoeding schatten. Er wordt gekeken naar de ernst van de zaak. Het is niet zo dat de eiser dan rustig kan afwachten. Hij moet met bewijzen en argumenten komen waarom hij een bepaalt bedrag wil krijgen. Hij moet bijvoorbeeld bewijs hebben voor de hoogte van eerder verkochte foto’s, zodat de rechter weet wat hij normaal gesproken kan verdienen aan een foto.”

De advocate van NVJ gaat op dezelfde manier te werk als Van Groenendaal. In eerste instantie biedt Herens alleen rechtshulp aan journalisten die lid zijn van de NVJ. “Soms bij principiële zaken helpen we ook niet-leden, maar deze zaken gaan meestal niet over het auteursrecht, maar over persvrijheid.” Voornamelijk fotojournalisten melden zich bij de NVJ. “Er worden foto’s zomaar overgenomen en dan worden wij opgebeld of we ze kunnen bijgestaan. In negentig procent van de gevallen kan het opgelost worden zonder de rechter.” Ook Herens vraagt de mensen om eerst een eigen brief te sturen. “Wanneer de schuldige zich het niet aantrekt, sturen wij een brief en voegen daar meestal een soortgelijke zaak aan toe, zodat ze kunnen zien dat ze fout zitten. Wanneer ze hier ook niet op reageren, bellen we de mensen op. Meestal komen we er dan met een regeling uit. Soms hebben ze geen idee wat ze fout hebben gedaan, wanneer wij dit uitleggen, zijn ze bereid dit met een schadevergoeding op te lossen, zodat er geen rechtszaak aan verbonden hoeft te worden. Het is een groot misverstand dat mensen denken dat je alles maar mag overnemen van het internet.”

51

Wanneer er een rechtszaak gestart wordt, is dit meestal een civiele procedure. Hierin laat de eiser zijn advocaat een dagvaarding uitbrengen aan de andere partij. In deze dagvaarding moet staan welke bewijsmiddelen de eiser heeft, welke getuige hij heeft en moet hij al ingaan op het verweer. In een kort geding vindt vervolgens direct de mondelinge behandeling plaats, waarin beide partijen de zaak kunnen bepleiten.57 Soms wordt er in een tussenvonnis gekeken of er niet alsnog een schikking kan worden getroffen, waarbij de rechter kan laten doorschemeren wat hij van de zaak vindt. Als de procedure toch doorgaat zit het grote probleem vaak in de kosten. Bij een burgerlijke vordering weegt de geleden schade vaak niet op tegen de advocaat- en proceskosten die gemaakt moeten worden om het proces te voeren. Daarbij komt ook nog eens kijken dat de verliezende partij moet opdraaien voor een groot deel van de kosten en hoeft de eiser maar een klein gedeelte te betalen. Daarom is de dreiging van een procedure vaak al genoeg. De persoon die het auteursrecht geschonden heeft, weet heel goed dat hij dit heeft gedaan en zal daarom de hoge kosten van de advocaat en de procedure willen voorkomen.58 Een schikking treffen is daarom vaak goedkoper. Zelfs mensen die vinden dat ze ten onrechte zijn aangeklaagd, treffen soms een schikking om de langdurige en dure procedure te voorkomen. Daarom is het voor de eiser slim om in eerste instantie een goede advocaat te nemen, want er wordt meestal al snel een schikking getroffen waarin hij een schadevergoeding en rectificatie kan eisen, legt Engelfriet in zijn boek uit.59

Ook al zijn er hele procedures die via de rechter gelopen kunnen worden, volgens Meindersma kan het alsnog verbeterd worden. “Ik denk dat er betere maatregelen getroffen kunnen worden, nadat het recht geschonden is, als er betere rechters in dienst zouden zijn. Meestal zijn de rechters die hier een zaak over krijgen, kantonrechters en niet gespecialiseerd op het gebied van het auteursrecht. Hierdoor krijg je het probleem dat ze maar wat doen. Veel mensen laten het daarom maar, omdat het best duur is en daarvoor geen goede rechter krijgen.” Ook denkt Meindersma dat het een stuk beter zou zijn als er goede richtlijnen komen, waardoor iedereen weet welke boetes tegenover hun straf staat, zodat ze het ook echt niet meer doen.

Voordat een rechtszaak of een bezoek aan een advocaat plaatsvindt, zal je eerst moeten weten welke foto of welk artikel precies is overgenomen. Vooral afbeeldingen zijn soms lastig te vinden. Als fotograaf wil je niet dat je foto’s zomaar worden overgenomen van websites die daar wel netjes voor betaald hebben. Er zijn verschillende mogelijkheden om je eigen foto’s op te sporen, maar tijdrovend zijn ze wel, legt fotograaf Meindert van Dijk op zijn website uit.60 Zo is er bijvoorbeeld Google Images. Hierbij kun je op zoek naar je eigen foto en zien waar je eigen foto op het internet is toegepast. Klein nadeel: wanneer de afmetingen van de foto zijn aangepast, is het al lastiger om deze terug te vinden. Ook

57 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.58 Literatuur: Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.59 Literatuur: Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.60 Internet: Van Dijk, M. (24-01-2015). Inbreuken op mijn auteursrecht. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.meindertvandijkfotografie.nl/fotografie/schending-copyrightregels

52

PicScout’s ImageExchange en TinEye bieden mogelijkheden om je eigen foto online terug te vinden.

“Dankzij deze zoek- en vindmogelijkheden kan ik de gebruikers van mijn onrechtmatig gepubliceerde foto's benaderen voor een (schade)vergoeding. Voordat definitieve schadeclaims worden verzonden krijgen zij eerst de gelegenheid om een reactie te geven op mijn voornemen tot het versturen van de schadeclaim voor het gebruik van mijn foto('s). Afhankelijk van hun reactie wordt de verzending van de schadeclaim doorgezet, al dan niet met aanpassing van het te claimen bedrag”, legt Van Dijk in zijn blog uit.

De schadevergoeding die Van Dijk eist, heeft te maken met de grootte van de afbeelding, de locatie op de website en de duur van het gebruik. “De minimumvergoeding per toegepaste foto per internetpublicatie bedraagt €78 en kan oplopen tot ruim €1000”, vermeldt hij op zijn website.

Voor teksten zijn er zoekmachines ontwikkeld, die kunnen opsporen of er content online staat die overeen komt met je eigen tekst. Een daarvan is Ephorus, dat tegenwoordig samenwerkt met Turnitin.61 Via Ephorus kun je snel zien welke tekst is overgenomen, hoeveel tekst er is overgenomen en welke website dit heeft gedaan. Er wordt gezocht naar identieke content.

Naast deze zoekmachines waar je zelf op zoek kunt naar schendingen, zijn er op bureaus die op zoek gaan of hun foto’s onbetaald gebruikt worden. Een van die stockbureaus is GettyImages. “Getty is een bedrijf dat handelt in licenties voor digitale foto’s, een zogenaamd fotostockbedrijf. Om te kijken of iedereen wel betaalt voor de foto’s, stuurt Getty ‘webcrawlers’ over het internet. Deze gaan op zoek naar foto’s en kijken of er wel voor de licentie betaald is”, wordt uitgelegd op de website Emerce.62

Ook vermeldt Emerce dat Getty Images eigenaars van de websites een rekening stuurt voor de misgelopen licentievergoeding. “Wanneer Getty erachter komt dat er niet betaald is voor de foto, krijgen de eigenaars van de website een rekening voor de misgelopen licentievergoeding. Het bedrijf stuurt doorgaans rekeningen die oplopen tot duizenden euro’s, terwijl de eigenlijke prijs van de foto rond de honderd euro zou liggen.”

Er zijn verschillende bureaus die zo te werk gaan. Niet iedereen is het daarmee eens. Engelfriet legt uit dat lang niet iedereen goed op de hoogte is van de wettelijke regels. “Dat is natuurlijk geen excuus, maar wel een reden om rekening mee te houden als je als rechthebbende iemand aanspreekt. Een blogger die te goeder trouw is en meent een heel

61 Internet: Turnitin. (z.d.). OriginalityCheck. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.turnitin.com/nl/features/originalitycheck 62 Internet: Libbenga, J. (04-06-2012). Cossmozz jaagt weer op auteurscenten. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.emerce.nl/nieuws/cozzmoss-jaagt-weer-auteurscenten

53

artikel als citaat te mogen overnemen, behoort geen sommatie van duizenden euro’s te krijgen”, legt hij in een artikel op de Nieuwe Reporter uit.63

Hoe gaan websites om met het auteursrecht?

Het auteursrecht zou dus niet geschonden mogen worden. Er kan een hoog prijskaartje aan vasthangen wanneer het recht toch geschonden wordt. Voordat een blogger of hoofdredacteur een site opstart zouden ze van alle regels op de hoogte moeten zijn volgens Meindersma. Maar is dit ook zo?

Hoofdredactrice Berkhof van Bellesqa.nl wist deels waar ze aan begon voordat ze de haar eigen blog begon. “Ik heb geen journalistieke achtergrond, maar zorgde er wel voor dat ik precies wist hoe het zat met het overnemen van teksten en wanneer het auteursrecht gold. Helaas was ik niet zo goed op de hoogte bij beeldmateriaal. In het begin haalde ik dit samen met mijn redactie gewoon van het internet. Toen ik aangeklaagd werd en een boete van vijfhonderd euro moest betalen, kwam ik erachter dat ook hier regels aan verbonden zaten. Ik had een foto van een fotograaf zonder bronvermelding geplaatst. Hij had een advocaat om hulp gevraagd en daarom werd ik meteen benaderd door een advocatenbureau. Ik begrijp de fotograaf wel hoor, maar hij had ook eerst netjes kunnen mailen of bellen en een waarschuwing kunnen geven. Ik kreeg het idee dat hij hier gewoon van leeft en dagenlang op het internet zit te speuren om te kijken of iemand zijn foto’s gebruikt, zodat hij daar

63 Internet: Lammers, L. (24-07-2008). Bloggers moeten niet zeuren over blafbrieven. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.denieuwereporter.nl/2008/07/bloggers-moeten-niet-zeuren-over-blafbrieven/

54

meteen een advocatenbrief op af kan steuren. Dat vind ik jammer.” Tegenwoordig werkt Bellesqa alleen nog maar met betaalde foto’s van Shutterstock die ze in een beeldbank bewaren.

Bij Bellesqa is het dus één keer met foto’s gebeurd. Maar hoe zit dit met teksten? In voorbeeld 2 van auteursrechtschendingen van Bellesqa uit het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtsschendingen is duidelijk te zien dat het artikel compleet is overgenomen en geen bronvermelding heeft. De tekst is bijna letterlijk vertaald. Berkhof reageert hierop: “Om eerlijk te zijn is het wel schending van het auteursrecht als wij soms artikelen van buitenlandse sites vertalen.” Maar zoals al eerder vermeld, geeft Berkhof aan dat ze denkt dat buitenlandse websites Bellesqa toch niet vinden. “Dat is de reden dat we het toch doen. Via Google kunnen ze ons niet vinden, omdat we het helemaal vertaald hebben.”

Bij voorbeeld 1 van auteursrechtschendingen van Bellesqa uit het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtsschendingen is de hele tekst, inclusief foto’s overgenomen van de buitenlandse website. De tekst is bijna letterlijk vertaald. Er staat alleen een bronvermelding voor de foto’s bij, maar zoals al eerder vermeld, heeft die bronvermelding geen waarde als ze geen toestemming hebben. “Oh is dat zo?” vraagt Berkhof zich af. “Nee, toestemming vragen wij nooit om dezelfde reden: ze kunnen ons toch niet vinden.”

Het voorbeeld van Bellesqa en Ze.nl uit het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtschendingen is na het interview met Berkhof verwijderd. Het artikel was wederom overgenomen van een buitenlandse website, maar letterlijk vertaald. “Dat is niet goed gegaan. Normaal gesproken veranderen we er wel veel aan en voegen we er eigen content aan toe. Op dat moment vinden we dat we zoveel veranderd hebben, dat een bronvermelding niet meer nodig is. Iets dat wij bij ons dagelijkse nieuwtje wel altijd doen. Bij dit voorbeeld hebben we inderdaad geen eigen content aan toegevoegd.”

Berkhof vertelt dat ze ook weleens aangesproken is door een redactrice van Grazia. “Wij hadden een artikel geplaatst over hoe je de winkelketen Primark uitspreekt.64 We werden door de redactie opgebeld of we er een bron bij wilden vermelden. In principe hadden we het hele artikel anders geformuleerd, maar het idee kwam van Grazia.65 Dit is uiteindelijk netjes afgehandeld.”

Bij Bellesqa is het dus één keer gebeurd, maar Berkhof denkt dat er heel veel sites zijn die regelmatig het auteursrecht schenden. “Het blijft natuurlijk de vraag of ze weten waar ze mee bezig zijn. Als je een professionele website hebt, weet je het heel goed wanneer je verkeerd bezig bent. Op het moment dat jij een artikel kopieert en op je eigen website zet, weet je heus wel dat dit niet mag. Maar er zijn tegenwoordig heel veel websites/blogs die nog maar net ontstaan en waarvan de makers nog jong zijn. Zij hebben waarschijnlijk geen

64 Internet: Lotte. (05-01-2015). Bellesqa. Zo spreek je ‘Primark’ uit! Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/zo-spreek-je-primark-uit/ 65 Internet: Heather. (19-11-2014). Grazia. Mysterie onthuld: Zó spreek je Primark uit. Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.grazia.nl/fashion/mysterie-onthuld-spreek-primark

55

idee wat er allemaal bij komt kijken, maar kunnen wel in de problemen komen door het auteursrecht te schenden.” Berkhof vult aan dat zij er altijd op let wat haar eigen redacteuren doen. “Ik ben zelf ook eindredacteur en op die manier weet ik wat er online komt en sta ik daar altijd achter.”

Hoofdredactrice Karin Broeren van Ze.nl is zo iemand die niet wist hoe het werkte voordat ze bij Ze.nl ging werken. In 2007, toen de site werd opgericht, is ze niet als hoofdredactrice begonnen. “Ik ben een aantal jaar geleden gewoon in loondienst begonnen, maar wist voordat ik er ging werken niets van het auteursrecht af. Dit heb ik allemaal in de praktijk geleerd. De ene keer denk je dat je goed bezig bent door er fotocredits bij te zetten, maar dan krijg je alsnog een factuur opgestuurd. Het blijft lastig om te beslissen wat wel en niet mag. Ik heb veel geleerd van mijn collega’s geleerd, maar vooral ook van mijn eigen fouten. Je maakt een fout maar één keer, want dan weet je dat het problemen kan opleveren.”

Het is bij Ze.nl dan ook een paar keer misgegaan met afbeeldingen. “Er wordt vaak een rekening gestuurd, maar als het om grote bedragen gaat worden hier zelfs rechtszaken over aangespannen. Overigens schenden wij het auteursrecht nooit met opzet, maar puur uit onwetendheid. Zelfs als je er een bron bij vermeldt, wil dit niet zeggen dat het oké is om die foto op je eigen site te zetten. Dat is het grote probleem. Auteursrecht op internet is een grijs gebied, niemand weet de exacte regels en steeds meer mensen, vooral fotostockbureau komen erachter dat ze hier een slaatje uit kunnen slaan. We proberen de benadeelde partij altijd zo goed mogelijk tegemoet te komen. Er is namelijk nooit sprake van kwade wil van onze kant.”

De facturen die Ze.nl krijgt gaan dus altijd over foto’s de ze hebben geplaatst. De schadevergoedingen hiervan verschillen heel erg, omdat de maker zelf een prijs kan noemen. Het is dan aan mijn baas om te bepalen of hij dat bedrag betaalt of dat hij eerst gaat onderhandelen. We betalen altijd netjes hoor, maar soms vragen ze zulke belachelijke prijzen dat mijn baas ingrijpt. Hij geeft dan toe dat we fout zaten, maar dat hij dit bedrag er niet voor geeft.” Bij een foto verschilt de schadevergoeding van Ze.nl meestal tussen de honderd en vijfhonderd euro. “Eén keer zijn we gepakt door een groot fotobedrijf. Dat was toen Ze.nl nog maar net bestond. Toen haalden we de foto’s gewoon van het internet. Helaas bleken de foto’s van celebrities die wij hadden gebruikt van dat bedrijf te zijn. Wij waren daar niet bij aangesloten en dus spanden ze meteen een rechtszaak tegen ons aan. Ik begrijp ze goed hoor, maar dit zijn van die bedrijven die hiermee hun geld verdienen en op zoek gaan naar websites die hun foto’s gebruiken zonder daar voor te betalen en dat vind ik niet netjes. Die rechtszaak heeft ons zeker 20.000 euro gekost.”

Tegenwoordig letten ze bij Ze.nl wel beter op en weten ze hoe ze te werk moeten gaan. “Vroeger haalden we dus alles van Google, maar inmiddels maken we gebruik van beeldbanken waarbij alle foto’s netjes worden gekocht. Maar helaas hebben beeldbanken ook niet altijd datgene waar je naar op zoek bent en dan begeef je je dus weer in dat grijze gebied als je op internet gaat speuren. We weten dat we bij een foto van het internet

56

toestemming moeten vragen, maar daar hebben wij echt niet altijd tijd voor. Als we dan toch het internet op gaan voor een foto halen we die na een paar dagen weer offline.”

Iets wat Ze.nl ook doet is foto’s van social media halen. Dit mag volgens Broeren wel. “Je mag een foto van social media halen, maar niet gewoon van het internet. Als iemand een foto heeft getweet, mag je hem wel embedden en kun je alsnog dezelfde foto gebruiken. Het is belachelijk dat het zo moet, maar het is zonde als je een artikel niet kunt plaatsen, omdat je geen goede foto erbij hebt.”

Advocaat van Groenendaal reageert hierop. “Juridisch gezien slaat het nergens op om te zeggen dat je foto’s van Twitter wel mag gebruiken. Ook de foto’s op Twitter zijn beschermd met het auteursrecht en mogen dus lang niet allemaal gebruikt worden. Je kunt hierbij altijd nog problemen krijgen met het portretrecht. Online journalisten moeten hier mee uitkijken.”

Een voorbeeld hiervan gaf collega advocaat Fulco Blokhuis van Boekx advocaten in een artikel van hem:66

De fotograaf Daniel Morel uit Haïti won met succes een rechtszaak tegen fotopersbureaus Getty en AFP. In de rechtszaak ging het primair over de vraag of Morel afstand had gedaan van zijn auteursrechten, doordat hij foto’s op Twitter had geplaatst. Door het accepteren van de voorwaarden van Twitter en Twitpic heeft Morel die partijen immers een verstrekkende licentie gegeven. De rechter oordeelde echter dat hij zijn rechten nog steeds kon handhaven. Wat was er gebeurd? Morel schoot in 2010 een aantal van de eerste beelden van de aardbeving op Haïti. De foto’s tonen de verwoestende kracht van de aardbeving. Hij publiceerde een deel daarvan op Twitter via de applicatie TwitPic. Daarmee wilde hij het nieuws brengen, bekendheid vergaren en een vergoeding krijgen. De ongekende zeggingskracht en nieuwswaarde van zijn foto’s werd snel opgemerkt. Een inwoner uit buurland de Dominicaanse Republiek, Lisandro Suero, bespaarde zichzelf een reis naar het rampgebied en herpubliceerde de foto’s met de mededeling dat hij beschikte over exclusieve foto’s. Ook via Twitter, maar onder zijn eigen naam en zonder vermelding van de naam van Morel. Suero’s publicatie werd vervolgens opgepikt door Agence France Presse (AFP). AFP heeft die de foto’s vervolgens verspreid onder haar klanten, waaronder Getty Images. De foto werd onder andere in The Washington Post gepubliceerd. Steeds werd Suero’s naam vermeld. Morel hield AFP en Getty aansprakelijk en verzocht hen om een (aanzienlijke) schadevergoeding te voldoen. De bureaus gingen echter in de tegenaanval en begonnen een procedure in New York. Zij stelden dat Morel door aanvaarding van de voorwaarden van Twitter, zich niet kon verzetten tegen het gebruik van de foto’s door derden. Volgens AFP zou het blootstellen van de foto’s aan de ‘gevaren’ van social media voor eigen rekening en risico van Morel moeten zijn. Zo stelden zij onder andere dat Morel zijn foto’s aan diefstal zou hebben blootgesteld door die foto’s met een hoge resolutie te uploaden. Ook beschuldigde 66 Internet: Blokhuis, F. (augustus 2014). Villamedia. Foto’s gepubliceerd op sociale media niet volgelvrij. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.boekx.com/uploads/publicaties/FB_AS_Villamedia_2014_Foto_s_gepubliceerd_op_sociale_media_niet_vogelvrij.pdf

57

AFP Morel ervan dat hij door zijn publicatie de foto’s buiten zijn agentschap om probeerde te licenseren. De strategie van AFP faalde. De rechter besliste dat de licentie van Twitter slechts van toepassing is op de verhouding tussen de gebruiker (Morel) en Twitter. Ze golden niet óók tussen de gebruiker Morel en derden (AFP). Het argument van AFP dat het gebruik van foto’s op Twitter vrij zou zijn faalde dus. AFP had auteursrechtinbreuk gepleegd door zonder toestemming van Morel de foto’s te verkopen. Hij kreeg door de jury 1,2 miljoen dollar schadevergoeding voor 13 foto’s toegewezen.

De fouten die ze gemaakt hebben, gaan dus alleen over de foto’s. Met teksten hebben ze nog nooit een probleem gehad. “Wij kopiëren geen teksten. Ik zeg ook altijd tegen mijn mensen dat ik geen gekopieerde artikelen online wil zien staan. Als je een schrijver wil worden, wil je een schrijver worden en geen knip en plakker.”

Ze.nl gebruikt andere sites alleen ter inspiraties of om nieuwtjes vanaf te halen. “We plaatsen iedere dag een nieuwtje die we vinden op buitenlandse sites. We nemen dan alleen de nieuwsfeiten over en de rest schrijven we zelf.” Ook de rest van de artikelen schrijven ze bij Ze.nl helemaal zelf. “We zijn creatief genoeg om onze eigen teksten te schrijven, daar hebben we andere websites niet voor nodig. Inspiratie halen we van de straat, onze omgeving en eigen vrienden. Er komt hier zo vaak iemand naar binnen die schreeuwt: ‘Ik heb een idee voor een artikel doordat ik gister met een vriendin was.’ Op die manier weet ik dat mijn mensen de onderwerpen op goede manieren zoeken.”

Broeren geeft toe dat ook bij haar weleens de inspiratie op is. “Dan gaan we ook op andere websites zoeken waar zij over schrijven, maar dat doen wij op twee manieren. We zien bijvoorbeeld een artikel staan over vijf manieren waarmee je je relatie kan verbeteren. We klikken dan niet op het artikel, maar gaan er zelf mee aan de slag. Zo heb je een idee opgedaan bij een andere website, maar dit niet letterlijk overgenomen. We weten niet waar zij over geschreven hebben, zodat we ook niet in de verleiding komen om er toch een puntje van over te nemen. De andere manier is door het artikel wel te lezen, maar het onderwerp te veranderen. Bijvoorbeeld door het te veranderen naar vijf redenen waardoor je relatie kapot kan gaan.”

Een voorbeeld hiervan is te vinden in het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtschendingen bij voorbeeld Bellesqa en Ze. Ook zij hebben een artikel geplaatst over 22 dingen waar je later spijt van hebt, maar het buitenlandse artikel is enkel gebruikt als inspiratie. De punten die genoemd worden zijn allemaal verschillend van de originele bron en daarom schenden ze hiermee het auteursrecht niet.

Broeren geeft aan dat ze het niet raar vindt dat er veel websites over dezelfde onderwerpen schrijven. “Er zijn tegenwoordig zoveel vrouwenwebsites dat dit gewoon vaak voorkomt. Maar het is daarom juist een uitdaging voor ons om er toch voor te zorgen dat onze artikelen uniek zijn.”

58

Ze.nl neemt dus geen artikelen van andere websites over, maar dit betekent niet dat zij nooit overgenomen worden. “Er was een keer een meisje dat een eigen blog had gemaakt. Het was nog heel kleinschalig, maar ze nam letterlijk alle artikelen en foto’s van ons over. Toen we haar een mailtje stuurde met de uitleg waarom dit niet mocht, heeft ze het allemaal netjes verwijderd.”

Bij Manners.nl wist iedereen heel goed hoe het auteursrecht in elkaar zat, vertelt hoofd- en eindredacteur Van der Koelen. “De meeste mensen binnen Manners en Wayne Parker Kent (de uitgever van Manners) hebben een journalistieke achtergrond. Daarbij heeft onze financieel directeur een juridische achtergrond.” Bij Manners streven ze ernaar het auteursrecht niet te schenden. “Als hoofd- en eindredacteur is het mijn taak om ervoor te zorgen dat artikelen niet online gaan zonder correcte bronvermelding.” Toch is het ook bij hun een enkele keer voorgekomen en worden ze door de auteur aangesproken. “Soms is de bron niet te achterhalen of heeft onze bron een fout gemaakt. In principe gaan wij proactief op zoek naar de bron, maar indien deze niet bekend is en zich uiteindelijk toch bij ons meldt, gaan wij uiteraard correct het gesprek aan en zorgen we voor een snelle oplossingen.” Dit kan volgens Van der Koelen variëren van het alsnog toevoegen van de bronvermelding tot het offline halen van het betreffende artikel. Hij voegt hieraan toe dat het dan meestal gaat om oudere artikelen, omdat ze sinds een jaar er erg op gericht zijn om alleen artikelen te plaatsen met een goede bronvermelding en die geen pure content bevatten.

De voorbeelden van Manners die worden gegeven in het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtschendingen laten zien dat er een maand geleden nog sprake was van auteursrechtschendingen. Bij voorbeeld 1 en 2 zijn geen bronnen genoemd, terwijl de tekst duidelijk is vertaald. De oorspronkelijke artikelen komen van buitenlandse media af.

Van der Koelen reageert door uit te leggen dat zij soms benaderd worden door andere sites of bedrijven om over een bepaald onderwerp te schrijven. Ook krijgen ze buitenlandse persberichten die zij vertalen naar het Nederlands. In beide gevallen hoeven ze daar geen bron bij te vermelden legt hij uit. Maar hij geeft ook toe dat dit bij beide voorbeelden niet het geval was. “Het is logisch dat alle informatie van een bron afkomstig is. De meeste kennis heb je nu eenmaal niet zelf. Dat is bij alle websites zo. Maar als wij er zelf mee aan de slag gaan en een mix van eigen content en pure content van maken dan zetten wij daar niet altijd een bron bij. Dit heeft te maken met het grijze gebied op het internet. We bekijken per artikel hoeveel pure content we gebruikt hebben en of daar een bronvermelding bij moet. Vaak worden we alleen geïnspireerd door een artikel. Zoals het artikel over de gedachtes van een man als een vrouw niet reageert op zijn berichten. Het klopt dat dit artikel van een buitenlandse site afkomstig is, maar we hebben het artikel wel naar onze eigen hand gezet. We vonden het leuk hoe zij het hadden aangepakt, maar ze benoemden veel dubbel en daarom hebben wij er een eigen draai aangegeven. De laatste twee alinea’s zijn bijvoorbeeld helemaal van onze eigen hand en de rest is een mix. Deze mix maken we door de tekst van de bron aan te vullen met eigen zinnen. Om die reden vinden wij dat we geen bronvermelding hoeven te gebruiken”, legt Van der Koelen uit.

59

Van der Koelen vindt wel dat je niet zomaar artikelen van buitenlandse media kunt overnemen. In tegenstelling tot Berkhof denkt hij wel degelijk dat ze je artikel online kunnen vinden. “Dat is een grote vergissing. Om die reden plaatsen wij bij artikelen die we voor een groot deel overnemen en waarbij we dus pure content gebruiken, altijd een bronvermelding. Het artikel over de zakenmannen die we hebben geplaatst, is daar een voorbeeld van.” Dit is voorbeeld 3 uit het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtschendingen van Manners.

Hij legt uit dat het bij sommige artikelen duidelijk is dat je pure content overneemt en dat ze hier dus een bron bij vermelden en dat sommige artikelen helemaal van eigen hand zijn. “Maar soms begeef je je inderdaad op grijs gebied en dan wordt het wat lastiger.”

Van der Koelen geeft toe dat ze geen toestemming vragen als ze en bronvermelding erbij zetten. “Wij vinden dat een bronvermelding genoeg is. We hebben er op die manier nog nooit problemen mee gehad en ik verwacht ook niet dat we die nog krijgen.”

Er is nog een andere reden die Van der Koelen geeft voor het missen van een bronvermelding bij zijn artikel. Niet alleen vindt hij dat ze genoeg eigen content toevoegen aan de artikelen, maar hij wil ook de bronnen geheim houden voor andere Nederlandse websites. “Wij zijn momenteel een van de grotere mannenwebsites en daarom wordt er veel van ons overgenomen. Op het moment dat wij buitenlandse bronnen gebruiken en deze onder ons artikel plaatsen, geven wij onze bronnen cadeau aan concurrerende websites. Zij zullen op onze bron klikken en deze voortaan ook gaan gebruiken. Op dat moment zijn wij niet meer de enige met deze bron en zal iedereen hier zijn inspiratie vanaf halen.”

De foto’s op Manners, worden bijna allemaal met bronvermelding geplaatst. “Het is weleens voorgekomen, dat we een foto plaatste zonder bron, omdat we deze niet konden achterhalen. Maar meestal halen we ze van websites af waar de foto's rechtenvrij zijn. Pas op het moment dat we geen geschikte foto kunnen vinden, zoeken we verder. Wanneer we een mail krijgen van iemand die vindt dat zijn of haar rechten zijn geschonden, lossen we dit altijd netjes op.” Ook bij de foto’s vragen ze bij Manners geen toestemming geeft Van der Koelen toe.

Van der Koelen controleert ook of er artikelen van Manners worden overgenomen. “Ik zoek één keer per week via een eigen ontwikkelde tool of er artikelen van ons zijn overgenomen. Deze zoekt uit of er een soortgelijke tekst van onze website ergens anders online staat en slaat alarm wanneer het artikel voor 60% is overgenomen. Dan ga ik kijken welk artikel dit is. Soms is het loos alarm en hebben zij er een bron van ons bij staan of hebben ze al om toestemming gevraagd. Wanneer dit niet het geval is sturen wij altijd netjes een mail. Vaak zijn het kleine websites die net beginnen en nog niet helemaal weten hoe het werkt. Vaak halen ze het artikel dan ook offline, omdat ze niet willen laten zien dat ze het artikel zelf niet hebben geschreven. Ik vind dat we in Nederland al in een kleine vijver moeten vissen waar concurrerende websites als paddenstoelen uit de grond poppen. Daarom is het ook belangrijk om in de gaten te houden of je artikelen worden overgenomen. Iedereen mag ons

60

erop wijzen als we iets verkeerds hebben gedaan en daarom vind ik dat wij ook andere in de gaten mogen houden. Als mensen vinden dat we hun auteursrecht hebben geschonden kunnen ze ons benaderen via het Notice and Takedown formulier”, legt Van der Koelen uit.

Notice and Takedown is een gedragscode die webhosters vrijwillig op hun site kunnen plaatsen. Hiermee kunnen auteurs die vinden dat hun auteursrecht geschonden wordt door de betreffende site een klacht indienen. Er wordt geacht dat ze een formulier invullen, waar de website of uitgever vervolgens mee aan de slag gaat.67

Manners heeft nog nooit een schadeclaim gekregen of te maken gehad met een rechtszaak. “We zijn nog nooit aangeklaagd en hebben nog nooit iemand aangeklaagd. Zoals ik al zei, we vissen in een kleine vijver en daarom vind ik dat we respectvol met elkaar om moeten gaan. Vaak lossen we het gewoon onderling op door met elkaar in gesprek te gaan. Zulke foutjes die je maakt, zijn leermomenten waar iedere website in het begin mee te maken heeft gehad.”

Manify krijgt 80% van de onderwerpen door persberichten die ze doorgestuurd krijgen. Verder zoeken ze veel inspiratie bij andere blogs en websites. “Wij zullen nooit een artikel helemaal overnemen. Dit voegt niets toe en heeft geen enkele zin. Ook zal je op die manier nooit gevonden worden op Google. Dus ook voor onszelf is het niet slim”, legt Roel van der Krabben, hoofdredacteur van Manify uit.

Ze gebruiken wel vaker buitenlandse sites als inspiratie legt Krabben uit. “Maar daar maken we altijd een heel eigen artikel van. Bijvoorbeeld het artikel over de dranktrends van 2015. Dit idee kwamen wij tegen op een Amerikaanse website, maar de trends die ze daar hebben, gelden in Nederland natuurlijk niet. We vinden het een leuk idee, maar gaan vervolgens zelf aan de slag om er een eigen artikel van te maken.”

Dit voorbeeld is te vinden in het hoofdstuk Voorbeelden van auteursrechtschendingen van Manify. Dit artikel is gericht op Nederlandse trends en helemaal zelf geschreven. Bovendien heeft Manify een unieke schrijfstijl die je op andere sites niet vaak tegenkomt. “Daarom kunnen wij niet eens een artikel letterlijk overnemen, want dat past niet bij ons”, vertelt Van der Krabben.

“Bij artikelen zoals de dranktrends van 2015 zetten we geen bronvermelding, omdat het hele artikel dan veranderd is.” De foto’s die Manify gebruikt komen van rechtenvrije sites, hebben ze gekocht bij shutterstock of hebben ze zelf gemaakt. “Verder zit er altijd beeldmateriaal bij de persberichten die we ontvangen en die mogen we natuurlijk altijd gebruiken”, legt Van der Krabben uit.

67Internet: ECP. (z.d.). Werkgroep Notice en Takedown. Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van http://ecp.nl/werkgroep-notice-and-takedown

61

Manify is nog nooit in aanmerking gekomen met iemand die vond dat ze het auteursrecht schonden. “Wij hebben hier nog nooit problemen meegehad. Een hele enkele keer zijn er artikelen van ons overgenomen, maar wanneer wij een mailtje sturen met de vraag of ze een bron willen vermelden, deden ze dit tot nu toe altijd.”

Bellesqa en Ze.nl hebben als enige van de ondervraagde websites geen copyrightteken op hun websites staan. En dit heeft Berkhof met een reden gedaan. “Ik zie hier het nut niet van in. Wanneer mensen iets letterlijk willen overnemen van je website, houd je dit toch niet tegen. Wij hebben geen tijd om alles te controleren op het internet, vandaar onze beslissing.”

Broeren legt uit waarom Ze.nl dit niet heeft: “als wij op het internet ergens een tekst van ons tegenkomen zonder bron, mailen we altijd even of ze de bron erbij willen vermelden of dat ze het artikel weghalen. We leggen geen boetes op, daar zijn wij veel te lief voor.”

Kan het auteursrecht online beter controleerbaar worden?

Iedere website heeft zijn eigen werkwijze om het auteursrecht te handhaven, maar toch zien de meeste hoofdredacteuren verbeterpunten op het gebied van het auteursrecht online.

Volgens Berkhof zou er een website moeten bestaan waar de auteur zijn eigen tekst in kan uploaden en die vervolgens het hele internet doorzoekt op identieke content. Voor beeldmateriaal is er volgens Berkhof al een dergelijke zoekmachine. “Google afbeeldingen bijvoorbeeld. De makers van een beeld kunnen via Google zoeken naar hun eigen afbeelding op het internet. Op deze manier kunnen ze zien of de auteursrechten geschonden worden.”

Dergelijke websites bestaan wel, legt Engelfriet uit. “Het grote probleem ligt denk ik bij de hoofdredacteuren. Zij weten niet waar ze moeten zoeken of willen daar geen geld voor betalen. Ephorus68 is zo’n website waar je heel gemakkelijk kunt vinden of je artikelen gekopieerd worden.”

Ook Van der Koelen is het er mee eens dat er iets moet gebeuren. “Wij gebruiken natuurlijk onze eigen tool die ons precies vertelt wanneer er een artikel van ons ergens anders op het internet verschijnt, maar ik denk dat het lastig is om dit van ‘bovenaf’ te controleren. Ik denk dat het begint met de auteurs en redacteuren die met respect naar elkaar toe, van elkaars werk af moeten blijven. En als je wel een deel gebruikt, ook al ligt het content bij

68 Internet: Turnitin. (z.d.). OriginalityCheck. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.turnitin.com/nl/features/originalitycheck

62

concullega’s, moet je altijd een bron vermelden. Het is onze taak als schrijvers daar netjes en correct mee om te gaan. Ik vind persoonlijk dat correcte bronvermelding, de controle hierop en het aanspreken van andere sites die het auteursrecht schenden de taak van de hoofdredactie is. Het wordt dus denk ik lastig om een groot bedrijf landelijk alles te laten controleren op het internet, maar als iedere hoofdredacteur dit wel bij zijn eigen artikelen doet, wordt het al een stuk beter gecontroleerd dan op dit moment.”

Broeren denkt dat er aan de controle weinig verbeterd kan worden. “Het is tegenwoordig dweilen met de kraan open. Er zijn zoveel vrouwenwebsites dat het moeilijk te controleren is of deze zich allemaal netjes aan het auteursrecht houden.” Broeren denkt dat het niet aan de controle ligt, maar aan de regels. Deze zijn volgens de hoofdredactrice niet duidelijk genoeg. “Zijn foto’s van social media vrij te gebruiken? En van andere websites als Pinterest? Veel mensen weten het niet. Momenteel hoopt iedereen maar dat ze het goed doen. Mensen beginnen een site en denken dat dit zonder opstartkosten kan. Dat kan inderdaad ook, als ze de foto’s alleen van rechtenvrije sites afhaalt. Totdat er een moment komt, dat er geen geschikte foto bij zit en dan gaan ze het internet op. Op dat moment zijn ze slecht bezig, kunnen ze een boete krijgen en is het niet meer kostenvrij.” Volgens Broeren moet gekeken worden of deze regels niet voor iedereen duidelijker gemaakt kunnen worden.

Daarnaast vindt ze de regels die er momenteel zijn veel te streng en denkt ze dat daar ook een keer nagekeken moet worden. “Het internet is zoveel verder dan de offline wereld. Ik vind het raar dat de regels voor het auteursrecht dan nog steeds hetzelfde zijn.”

Van der Krabben vindt dat het auteursrecht en internet helemaal niet goed samen gaan. “Het internet is open en dat moet vooral zo blijven. Het is belangrijk dat je elkaar credits blijft geven. Deze credits leveren meer bezoek en autoriteit op en dat is je verdienmodel. Althans dat zou het moeten zijn, want op dit moment zijn er nog teveel websites die deze credits niet willen geven.”

Het is volgens Van der Krabben daarnaast erg moeilijk om het auteursrecht online te controleren. “Er wordt overal inspiratie opgedaan en hier wordt soms wel of niet een bron bijgezet. Maar al zet je er een bron bij, hoe weet je of dit ook de originele bron is? Dit werkt alleen als iedereen zou werken met een juiste bronvermelding. En die juiste bronvermelding krijg je alleen door toestemming te vragen én dat is nou net wat niemand doet.”

Niet alleen de hoofdredacteuren hebben hier een eigen mening over, ook verschillende professionals op het gebied van het auteursrecht en advocate van de NVJ hebben hier een eigen mening over.

Herens is het met Van der Krabben eens dat het auteursrecht en het internet niet goed samen gaan. “Een betere controle kun je op het internet niet verwachten. Het internet is én moet vrij zijn, als je dit gaat bewaken is het niet meer vrij. Dit kun je dus niet zomaar doen. Het is dan soms inderdaad dweilen met de kraan open, maar uit de zaken die wij hebben,

63

blijkt wel dat de rechtszaken die aangespannen worden, meestal gewonnen worden. Het is dus voor de journalist veel werk om zijn gelijk te krijgen, maar ze krijgen dit uiteindelijk wel.”

Herens vertelt dat het lastig is om aan te geven of er een herziening van het auteursrecht online moet komen. “Sommige mensen vinden dat er opnieuw naar het auteursrecht gekeken moet worden. Er geldt nu een verbodsrecht, wat betekent dat mensen geen artikelen en foto’s mogen overnemen tenzij ze hier toestemming voor hebben. De mensen die vinden dat er een herziening van het auteursrecht online moet komen, zijn ervoor om een vergoedingsrecht aan te schaffen. Dit houdt in dat het verbodsrecht afgeschaft wordt en dat je alles mag overnemen tegen een vergoeding. Hier hoef je dus niet eerst toestemming voor te vragen.” Herens geeft meteen aan dat ze bij een lezing hierover aanwezig was en dat de schrijvers en fotografen meteen in opstand kwamen. “Zij vinden dat ze soms veel werk hebben gepleegd om een eigen artikel te schrijven en willen niet dat dit afgekocht kan worden. Persoonlijk vind ik dat er van beide iets te zeggen is. Of er dus een herziening van het auteursrecht moet komen, weet ik niet.”

Van Duijn denkt net zoals Broeren dat de voorlichting beter zou moeten zijn. “Iedereen moet weten wat het auteursrecht is. Ik denk dat er aan het bewustzijn gewerkt kan worden. Nog maar weinig mensen weten wat copyright is, laat staan dat ze weten dat online hetzelfde geldt”, legt Van Duijn uit. Verder vindt ze dat wanneer je een eigen website beheert, je duidelijk moet maken dat alle teksten en al het beeldmateriaal op de website van jou zijn en dat deze teksten en dit beeldmateriaal dus auteursrechtelijk beschermd is. Ook zou er volgens haar meer gratis ‘media libraries’ op het internet moeten komen. “Op deze manier zijn mensen minder snel geneigd afbeeldingen van anderen over te nemen.”

Ook van Duijn denkt dat er misschien een software zou moeten komen die kan scannen of jouw afbeelding en tekst ergens anders gebruikt wordt. “Het wordt al met schoolwerken gedaan om te kijken of er plagiaat gepleegd wordt en je kunt het als hoofdredacteur ook zelf toepassen, maar zoiets moet ook landelijke geregeld kunnen worden lijkt mij om het schenden van het auteursrecht tegen te gaan.”

Meindersma voelt ook wel iets voor een software, maar dan niet iets anders. “Een software gemaakt door bedrijven, waarbij duidelijk wordt dat jij de echte auteur bent en waarbij andere schrijvers een licentie kunnen kopen om jouw artikel over te nemen. Natuurlijk moet dit dan wel landelijk geregeld zijn, anders heb je aan de licentie niet veel meer dan een copyrightteken.” Ook denkt Meindersma dat er betere afspraken gemaakt moeten worden. “Wanneer heb je goed bewijs dat iets van jou is en hoe pakken we dat aan? Vroeger was het heel gemakkelijk. Toen stond je artikel nog op een hardcopy of had je de negatieven van beeldmateriaal. Daarmee kon je zonder twijfel bewijzen dat het van jou was. Tegenwoordig is dat er niet meer en is het dus veel moeilijker te bewijzen. Als er een betere handhaving komt, zullen mensen zich er meer bewust van worden dat het niet mag en zullen ze het dus ook niet meer zo snel doen. Je kunt het vergelijken met een boete voor het door rood rijden.

64

Deze prijs staat vast en is best hoog. Hierdoor weet iedereen dat het niet mag en zullen ze het ook niet snel doen.”

Engelfriet denkt dat een betere controle op het auteursrecht lastig wordt. Zoals al eerder vermeld werd zijn er al een aantal software die je kunnen helpen. “Er zijn technische middelen, zoals TinEye69 waarmee je foto’s kunt terugzoeken op allerlei sites. En voor teksten heb je Ephorus of nog een simpelere controle: neem een specifieke zin uit je artikel en google deze. Hierdoor zie je meteen waar je tekst is overgenomen en kun je mensen er op aanspreken. Het enige probleem hiervan is dat de ‘jatter’ misschien de zinnen een beetje veranderd heeft, waardoor de zin via Google niet te vinden is.”

Ook de boetes vastleggen of verhogen heeft volgens Engelfriet niet veel zin. “Het kan, maar voor mij staat echter voorop dat handhaving op zich geen doel zonder context mag zijn, omdat de maatschappelijke opvattingen over het auteursrecht heel anders zijn dan wat de wet bepaalt. Mensen zien er werkelijk geen kwaad in om een foto op een forum te plakken middenin een discussie. Toch mag je dit ook niet zomaar van het internet halen volgens de auteurswet, tenzij dit weer binnen de grenzen van het citaatrecht valt. Dat vind ik persoonlijk gek, het kan niet zo zijn dat de wet anders is dan de maatschappij.”

Engelfriet denkt dan ook dat het tijd is voor een grondige herziening van het auteursrecht. Vaste straffen zoals Meindersma aangaf, hebben volgens Engelfriet geen zin. “De vaste prijs voor door het rood rijden is prima, maar er zijn genoeg fietsers die naar rechts moeten en die daarvoor als het uitkomt gewoon door rood fietsen. Een rood licht is gewoon irrelevant als je rechtsaf wil, er kan voor een fietser geen verkeer zijn dat dan in gevaar komt. Bovendien, geen agent te zien toch?”

Volgens Engelfriet lijkt deze situatie sterk op die van de auteursrechten. “De maatschappij is volledig gewend geraakt aan het kopiëren en plakken. Heb je een plaatje nodig voor je presentatie? Even naar Google Afbeeldingen, rechtermuisknop en klaar. Tekst nodig voor een verslag? Internet biedt uitkomst. Tot en met hoogleraren, iedereen doet het. Het mag niet, maar kom op zeg, dit is allemaal zo makkelijk en normaal.”

Of deze houding te veranderen is? “Misschien, maar wanneer er eens een fietser wordt aangehouden, dan wordt hij boos over de onzinnige boete. En de rest fietst vrolijk illegaal verder”, legt Engelfriet uit. Volgens hem gebeurt nu precies hetzelfde bij de auteursrechtinbreuken. “De enkeling die wordt aangeklaagd, voelt zich ‘gepakt’ en ten onrechte eruit gelicht en de rest gaat er vrolijk mee door.”

Voor het door rood fietsen als een fietser rechtsaf wilde is een wettelijke oplossing gevonden. “Dit is namelijk toegestaan mits het met een bord aangegeven staat. De feitelijke situatie werd dus gelegaliseerd. De schade voor de maatschappij door dit handelen, was beperkt en daarom was hard handhaven hier zinloos. Zoiets moet denk ik ook te bedenken

69 Internet: TinEye. (z.d.). TinEye Reverse Image Search. Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van https://www.tineye.com/

65

zijn voor het auteursrecht online. Vanzelf gaat er niets gebeuren en hard handhaven heeft geen zin. Het gaat hier om het draagvlak; de maatschappelijke houding moet veranderen”, eindigt Engelfriet zijn verhaal.

Iedereen heeft een eigen mening over het auteursrecht en of dit wel of niet verbeterd kan worden. Of zoals Engelfriet bepleit, misschien wel eens helemaal vernieuwd zou moet worden. Hoe zou de online wereld eruit zien als hij geheel auteursrechtvrij zou zijn?

Jurist Bart Gubbels legt in zijn artikel70 uit dat er vaak gezegd wordt dat schadeclaims onzinnig en excessief zijn, maar dat een auteursrecht loze samenleving geen goed idee is. “Juist omdat schrijvers exclusiviteit hebben, willen ze nog moeite steken in het schrijven van goede artikelen. Auteurs besteden vaak vele uren in het onderzoek voor een artikel. Dat varieert van internetresearch tot research buitenshuis. Daarna moet het artikel nog op een goede en aantrekkelijke manier geschreven en gecorrigeerd worden.” Meindersma vult aan dat er bij een copyright loze samenleving veel kwaliteit verloren zal gaan. “Iedereen kan dan alles kopiëren zonder dat het een probleem is. Mensen zijn minder gemotiveerd om een goed stuk te schrijven, omdat binnen no-time iedereen hetzelfde stuk heeft en jij als schrijver niet meer beloond wordt voor dat goede stuk.” Volgens Meindersma zal het in een copyright loze samenleving niet meer gaan om de beste, maar om de snelste. “Ook zullen er minder journalisten nodig zijn, omdat iedereen alles kan kopiëren en plakken, daar hoef je geen schrijftalent voor te hebben. Kortom: ik denk dat het vrij onmogelijk is om zo’n samenleving te hebben.”

70 Internet: Gubbels, B. (02-07-2013). Bloggen & auteursrechten: zo voorkom je schadeclaims. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.frankwatching.com/archive/2013/07/02/bloggen-auteursrechten-zo-voorkom-je-schadeclaims/

66

Conclusie: wat heeft mijn onderzoek opgeleverd?

Het onderzoek heeft mij veel nieuwe inzichten opgeleverd. Het auteursrecht wordt niet alleen geschonden wanneer er geen bron bij staat, zoals veel van mijn geïnterviewden denken, maar het wordt geschonden wanneer er geen toestemming gevraagd is. Een bron alleen is dus niet genoeg. Of het nu een foto, tekst of filmpje is, er moet toestemming gevraagd worden. Tenzij je gebruikt maakt van het citaatrecht en de tekst of foto slechts een klein onderdeel van het geheel is en het je eigen tekst ondersteunt. Maar ook dan is het van belang dat je een goede bronvermelding erbij zet.

Ook bij vertalingen is het van belang dat je toestemming vraagt van de originele auteur. Uit mijn onderzoekt blijkt dat het soms lastig is om deze bron te vinden en dat er niet echt moeite voor wordt gedaan door de geïnterviewden.

De gemixte content die veel hoofdredacteuren gebruiken en waarmee ze denken dat het auteursrecht niet geschonden wordt, is volgens de advocaten een lastige kwestie. In de meeste gevallen moet het per artikel bekeken worden en moet de rechter hier over beslissen. Maar Van Groenendaal geeft aan dat een paar zinnen veranderen niets af doet van het auteursrecht en dat je dan nog steeds verkeerd bezig bent.

Bijna alle hoofdredacteuren geven niet meteen toe dat ze het auteursrecht hebben geschonden, maar uiteindelijk hebben ze bijna allemaal weleens iets gedaan waarbij ze het auteursrecht schenden. De meesten geven aan dat dit vooral bij afbeeldingen en foto’s

67

voorkomt. De hoofdredactrices van Bellesqa en Ze.nl wisten van tevoren de regels voor afbeeldingen niet en geven aan dat ze daarom de fout in zijn gegaan. De hoofdredacteur van Manners legt uit dat iedereen een journalistieke achtergrond heeft, maar dat ze soms op het grijze gebied gaan zoeken, omdat ze een foto nodig hebben. Hij geeft toe dat hij op dat moment weet, dat hij niet goed bezig is.

Op het gebied van auteursrechtschendingen bij teksten gaven ze minder snel toe, maar door de confrontaties met de voorbeelden, konden ze er niet lang omheen praten. Berkhof en Van der Koelen geven beide aan dat ze veel gebruik maken van een gemixte content, waardoor ze volgens hun niet meer fout bezig zijn. Berkhof wist niet dat ze een bronvermelding alleen niet genoeg was en dat ze zonder toestemming nog steeds het auteursrecht schond. Ze gaf uiteindelijk toe dat zich niet altijd even goed aan de regels hield.

Van der Koelen vond niet dat hij het auteursrecht schond door de gemixte content die hij gebruikt. Ook ziet hij de toegevoegde waarde van toestemming vragen niet. Hij geeft aan dat hij hier nog nooit problemen mee heeft gehad en dat hij een bronvermelding genoeg vindt.

Hij geeft ook nog een tweede reden voor het ontbreken van een bronvermelding. Hij wil in sommige gevallen namelijk zijn bron geheim houden voor de concurrenten.

Ze.nl. heeft alleen het auteursrecht op het gebied van afbeeldingen geschonden. Ze kregen regelmatig een factuur op de mat, omdat ze niet wisten dat ze de auteursrechten schonden of in de hoop dat de echte auteur zich niet meldt. Er is zelfs een rechtszaak geweest over de schending van auteursrechten bij een aantal celebrity foto’s die van een fotostockbureau waren.

Bij teksten gaan ze de fout niet in, omdat ze hier een eigen werkwijze voor hebben. Ze gebruiken het artikel alleen als inspiratie en schrijven over een ander onderwerp of ze lezen alleen de kop van het artikel. In beide gevallen wordt het artikel niet gekopieerd. Broeren is daar ook streng in en spreekt haar werknemers daarop aan.

Tegenwoordig gebruiken Bellesqa, Manners en Ze.nl meestal alleen foto’s die ze gekocht hebben. Wanneer er geen geschikte foto bij zit, gaan Van der Koelen en Broeren op het internet zoeken en bevinden ze zich in het grijze gebied.

Manify heeft nog nooit problemen gehad met auteursrechtschendingen. De foto’s die ze plaatsen zijn allemaal van fotostockbureaus, rechtenvrijewebsites of persberichten. Ook met de teksten hebben ze nog geen auteursrechten geschonden. Soms gebruiken ze een buitenlandse site als inspiratie, maar veranderen de inhoud zover dat het een nieuw artikel wordt. Ze plaatsen hier soms wel een bronvermelding bij. Dit doen ze alleen wanneer je als lezers kunt zien dat de inspiratie van die website afkomt. Dit doen ze meer uit respect, dan dat het echt moet.

De meeste hoofdredacteuren geven aan dat dit komt door onwetendheid en te weinig goede regels. En ook al weten sommigen stiekem hoe het wel moet, er blijft een grijs deel

68

bestaan in het auteursrecht online, omdat er simpelweg niet altijd een goede bron te vinden valt. Uit mijn onderzoek blijkt dat de geïnterviewden weten dat het artikel of de foto dan niet geplaatst mag worden, maar dat ze het meestal toch doen in de hoop dat de echte auteur zich niet meldt.

Ook komt er uit mijn onderzoek naar voren dat er verschillende meningen zijn over de controle van het auteursrecht online. Sommigen vinden dat er iets veranderd moet worden. Sommigen denken dat een verandering lastig is, maar vinden dat de regels duidelijker moeten en weer anderen denken het auteursrecht en het internet helemaal niet samen gaan.

Zo noemen Berkhof, Van Duijn en Meindersma het maken van een software waarmee schending beter gecontroleerd moet worden of zelfs voorkomen moet worden. Een software die Berkhof en Van Duijn aangeven, waarmee je je tekst bij een programma kan invoeren om te kijken of jouw artikel door andere is overgenomen, blijkt al te bestaan. Engelfriet en Van Dijk geven voorbeelden van verschillende programma’s waar dit met foto’s en teksten kan. Berkhof, Van Duijn en Broeren denken dat de regels duidelijker moeten zijn en Van der Koelen en Van der Krabben denken dat de websites onderling met meer respect met elkaar moeten omgaan.

Herens en Van der Krabben vinden beiden dat het auteursrecht en het internet niet goed samen gaan. Ze zijn van mening dat het internet vrij en open moet zijn en dat een strengere controle daarbij niet helpt. Van der Krabben denkt dat een herziening ook geen zin heeft, maar dat de websites elkaar onderling meer credits moeten geven. Herens twijfelt of het verbodsrecht moet blijven bestaan of dat dit plaats moet maken voor het vergoedingsrecht.

Engelfriet denkt dat een betere controle op het auteursrecht online lastig wordt, aangezien er al voldoende programma’s worden aangeboden, waarmee je kunt controleren of jouw foto of artikel is overgenomen. Hij denkt dat het hele auteursrecht nog eens goed nagekeken zou moeten worden, want door de digitalisering vraagt hij zich af wat het auteursrecht tegenwoordig nog inhoudt.

Ook blijkt dat een copyright loze samenleving geen goed idee is. Gubbels en Meindersma denken beiden dat er veel kwaliteit van de journalistiek verloren gaat wanneer dit zal gebeuren. De journalisten zullen volgens Meindersma dan minder hard werken om een goed stuk te schrijven, omdat het de volgende dag toch overal opstaat. Juist nu doen ze nog hun best volgens Gubbels, omdat ze exclusiviteit hebben. Volgens Meindersma zal het in de journalistiek dan niet meer om de beste gaan, maar om de snelste. Degene die het nieuws het snelste brengt, wint.

69

Reflectie: vind ik dat het auteursrecht online beter gecontroleerd moet worden?

Het is in mijn vorige hoofdstuk dus duidelijk geworden hoe de geïnterviewden over het auteursrecht online denken. Een betere software om het auteursrecht online te verbeteren, een software waarbij je je auteursrecht landelijk kunt laten vastleggen, duidelijke regels, betere afspraken of een hele herziening van het auteursrecht. De meningen lopen uiteen, maar wat vind ikzelf? En wat heeft het onderzoek in mijn opinie opgeleverd?

Door mijn scriptie heb ik een ander beeld gekregen op het auteursrecht online. Voordat ik aan mijn onderzoek begon, bekeek ik de kwestie heel zwart-wit en vond ik dat het auteursrecht online beter gecontroleerd moest worden. Ik zag in de praktijk heel vaak dezelfde artikelen voorbij komen en vond het raar dat dit zomaar kon. Waarom werd er niets aan gedaan? Hoe moeilijk kon dat nou eigenlijk zijn? Tijdens mijn onderzoek kom ik erachter dat het niet zo eenvoudig ligt, maar ook dat er al verschillende programma’s bestaan waarmee je zelf kunt controleren of je gekopieerd wordt.

In het begin van mijn onderzoek wordt duidelijk dat het auteursrecht online precies dezelfde regels heeft als offline. Het is een recht dat door de wet is vastgesteld en waarbij geen onderscheid gemaakt wordt. Het is logisch dat dit vroeger niet gedaan werd, omdat internet toen nog niet eens bestond, maar anno 2015 vind ik dit raar. Internet is snel gegroeid en heel snel groot geworden. Het is eenvoudig om een eigen website/blog te beginnen. Dat is denk ik ook de reden dat er zoveel verschillende (kleine en grote) websites bestaan. En door die grote hoeveelheid wordt het voor schrijvers een stuk verleidelijker om je artikel of foto van een andere website te halen.

70

Hiermee zeg ik niet dat het goed om artikelen en foto’s over te nemen. Ik ben van mening dat onze maatschappij het auteursrecht wel degelijk nodig heeft en dat we dit niet moeten afschaffen. Als we het auteursrecht zouden laten vallen, zou dit betekenen dat iedereen zomaar alles kan overnemen. Journalisten die veel werk in een artikel hebben gestoken, die misschien wel een maandenlang onderzoek hebben gedaan en er veel tijd in hebben gestoken, worden zonder consequenties overgenomen. Waarom zou die journalist al dat werk dan nog doen? Ik kan me zo indenken dat deze journalist voor al dit werk een beloning en erkenning wil en vooral niet wilt dat anderen er met zijn werk vandoor gaan. Dit kan als gevolg hebben dat hij stopt met dit soort onderzoeken en de volgende keer dit artikel niet meer schrijft. Wie doet het dan wel? Niemand. Er is geen enkele journalist die zo behandelt wil worden. Dit gaat denk ik veel betekenen voor de kwaliteit van de journalistiek. Iedereen zal minder moeite doen, waardoor niemand meer een uitgebreid onderzoek zal doen. Hierdoor blijft het allemaal oppervlakkig en zal er minder de diepte ingegaan worden.

Ook heb je voor het overnemen van artikelen minder journalisten nodig. Dit betekent dus dat op het moment dat het auteursrecht vervalt er veel journalisten op straat komen te staan. Dit lijkt mij voor de beroepsgroep niet goed. En dit is zeker niet waar journalisten voor worden opgeleid.

De kwaliteit zal dus achteruit gaan wanneer we het auteursrecht af zouden schaffen, omdat dan iedereen elkaars artikelen zal overnemen. Dit betekent dat de kwaliteit al achteruit gaat op het moment dat schrijvers het auteursrecht schenden. Ik vind ten eerste dat een website die veel artikelen van andere websites overneemt een stuk minder geloofwaardig overkomt, dan website die alleen maar eigen artikelen schrijft. Wanneer je als schrijver van een website alleen maar artikelen kopieert en plakt, word je lui. En een luie journalist schrijft, vind ik, slechtere artikelen dan een actieve journalist. Een schrijver moet geprikkeld worden en dat word je niet wanneer je alleen maar mag kopiëren en plakken en misschien hooguit een paar zinnen zelf schrijft.

Ik denk ook dat de kwaliteit van de journalistiek in het algemeen achteruit gaat op het moment dat er artikelen worden overgenomen. De kwaliteit is het hoogste op het moment dat iedereen eigen artikelen schrijft en eigen onderzoeken doet. Op dat moment staan nergens dubbele artikelen en worden alleen de blote nieuwsfeiten overgenomen. Op het moment dat er meer dan alleen de nieuwsfeiten wordt overgenomen, gaat de kwaliteit, vind ik, al achteruit. Je artikel heeft minder waarde op het moment dat lezers het op een andere website al een paar dagen eerder hebben kunnen lezen. Het is niet goed voor de website en niet goed voor jezelf als schrijver.

Waarom wordt het auteursrecht eigenlijk geschonden? Als ik kijk naar de redenen die de geïnterviewden geven voor de auteursrechtschendingen komt het vaak uit op onwetendheid. Ook het ‘grijze gebied’ viel erg vaak in de monden van de geïnterviewden. Persoonlijk vind ik dat de meeste hoofdredacteuren zich lijken zich te verschuilen achter de onwetendheid en het grijze gebied op het internet.

71

Ik vind dat je op het moment dat je een eigen website start je op de hoogte moet zijn van alle regels. Hier zal je als hoofdredacteur misschien tijd in moeten steken, maar na een intensief onderzoek weet je precies wat wel en niet mag. Het feit dat sommige hoofdredacteuren terugvallen op de onwetendheid, vind ik persoonlijk erg raar. Wanneer je als hoofdredacteur onderzoek doet, kom je erachter dat er eigenlijk niks van een andere bron geplaatst mag worden zonder toestemming. Iets wat verschillende geïnterviewden niet bleken te weten. Ook vertalingen, iets wat veel gedaan wordt bij de websites die in mijn onderzoek naar voren komen, mogen niet geplaatst worden zonder toestemming. Ik vind het raar dat je dit als hoofdredacteur niet weet. Op het moment dat jij een artikel kopieert en deze plakt op je eigen websites moet er volgens mij iets in je hoofd zich gaan afvragen of dit zomaar mag.

Het feit dat de hoofdredacteuren dus aangeven dat de regels duidelijker moeten, ben ik het niet mee eens. Het ligt niet aan de regels, maar aan het onderzoek van de hoofdredacteur dat hij heeft gepleegd voordat hij een website startte. Op het moment dat je goed uitzoekt wat wel en niet mag, zijn de regels helder en duidelijk.

Er is een ding wat de hoofdredacteuren gebruiken, zodat ze denken dat ze het auteursrecht niet schenden, maar waarvan de advocaten nog steeds niet zeker weten in hoeverre het mag. En dit is de gemixte content. Veel hoofdredacteuren vielen hierop terug en legden uit dat zij vonden op deze manier het auteursrecht niet te schenden. De advocaten zetten hier hun vraagtekens bij, maar geven aan dat dit per artikel bekeken moet worden en dat de rechter moet aangeven of er genoeg eigen content aan toegevoegd is. De advocaten geven wel aan dat ze alleen blote feiten mogen overnemen en ik vind niet dat ze dit doen. Het klopt dat ze de tekst van het buitenland voor een deel aanpassen en in hun eigen stijl schrijven. Maar op het moment dat jij je zinnen vertaald, en of dit nu letterlijk vertaald is of je de zinnen vrij vertaald hebt, vind ik dat je het auteursrecht schendt. Je hebt het onderwerp niet zelf verzonnen, je hebt de tekst niet zelf verzonnen en gebruikt het artikel niet alleen ter inspiratie, want je gaat het vertalen.

Of hier een betere controle op moet komen vraag ik me af. Er zijn al een aantal programma’s, zoals TinEye, Google Images en Ephorus om te kijken of jouw foto’s online staan en of jouw teksten op andere websites gebruikt worden. Het is dus een kwestie van deze programma’s instaleren en toepassen in de praktijk. Het zou zoals Meindersma aangaf misschien een goede oplossing zijn om landelijk één programma te hebben, zodat landelijk kan worden gekeken hoe het auteursrecht geschonden wordt, wie dat doet en zodat die website meteen opgespoord kan worden. Deze oplossing lijkt goed, maar realistisch gezien misschien niet haalbaar. Het is momenteel al lastig om aan te geven hoe groot het probleem eigenlijk is, omdat niemand exacte cijfers heeft. Ik vraag me af waarom het met zo’n programma dat wel ineens zou lukken.

72

Daarnaast moet er bij controle voor gezorgd worden dat iedereen die het auteursrecht schendt ook daadwerkelijk een schadeclaim krijgt. Als niet iedereen een schadeclaim krijgt, zullen de schrijvers, net zoals nu, gewoon doorgang zolang ze niet gepakt worden.

Ik denk dus dat een betere controle op het auteursrecht niet gaat lukken, maar een herziening lijkt mij daarentegen een beter plan.

Waarom? Omdat ik vind dat er in al die jaren dat het auteursrecht bestaat er veel veranderd is op het gebied van het internet. Zoals ik al aangaf is het internet gegroeid en veel toegankelijker geworden. Daarom vind ik het niet meer dan logisch dat het auteursrecht online met die veranderingen mee gaat.

Ik vind het goed dat een fotograaf zijn foto’s verkoopt en ik vind het ook goed dat er fotostockbureaus bestaan, maar ik vind dat dit soms erg ver kan gaan. In feite kan een fotograaf wiens foto online gebruikt wordt, tot in den eeuwigheid blijven verdienen aan die foto, omdat het zijn foto is. Ik vind het goed dat hij betaalt krijgt, maar als je eenmaal al flink voor een foto betaald hebt gekregen, vind ik belachelijk dat je hier nog steeds heel veel meer voor kunt verdienen doordat mensen deze overnemen. Wat niet betekent dat mensen deze foto, zomaar mogen overnemen, maar ik vind persoonlijk dat dan de prijs van die foto met de jaren omlaag moet gaan. Het moet namelijk niet het werk van die fotograaf worden om alleen auteursrechtschendingen op te sporen zodat hij hier zijn geld mee verdiend.

Door de komst van het internet kan een foto een geheel eigen leven gaan leiden en daar maken stockbureaus veel gebruik van. Zij sporen websites op en sturen die vaak een veel te hoge schadeclaim. Het is goed dat ze een schadeclaim ontvangen, omdat het gewoonweg niet mag. Maar ik vind dat stockbureaus er geen misgebruik van moeten maken. Veel mensen niet weten hoe hoog deze schadeclaims normaal gesproken zijn en daarom kunnen de stockbureaus een veel te hoog bedrag claimen. Zij verdienen er op een verkeerde manier fors geld mee en dat vind ik niet eerlijk.

Hier zou wat aan gedaan moeten worden. Als het auteursrecht online herzien zou worden, zou hier een oplossing voor moeten komen. Een vaste prijs voor het overnemen van foto’s bijvoorbeeld. Een prijs die voor het hele land geldt en die ook bij iedereen bekend is. Op die manier kan er geen misbruik meer gemaakt worden door stockbureaus, maar krijgen ze wel de schadevergoeding die ze verdienen.

Daarnaast vind ik dat er ook een duidelijke regel moet komen voor vertalingen. Het is duidelijk dat je geen vertalingen mag overnemen zonder toestemming en bron, maar het is niet duidelijk hoe dit zit met een mix van het overgenomen artikel en eigen content. Ik vind dat hier een duidelijke grens in moet komen. Wanneer heb je genoeg eigen content toegevoegd en wanneer niet? Ik vind ook dat enkel de zinnen vertalen met een paar veranderingen, zoals te zien is in de voorbeelden, onder auteursrechtschending moet vallen. Op dit moment wordt dit per artikel bekeken, maar ik vind dat hier een vaste regel voor

73

moet komen. De schrijvers verzinnen immers zelf geen onderwerp en doen weinig moeite om een eigen artikel te schrijven.

Daarnaast heb je nog de kwestie van het copyrightteken. Dit teken zorgt ervoor dat het duidelijk is dat er auteursrechten op je artikelen rusten, maar eigenlijk is het niet nodig. Zoals in mijn onderzoek duidelijk wordt, gelden de auteursrechten altijd wanneer er een artikel geschreven wordt. Het copyrightteken vind ik daarom zinloos. Het is een goede waarschuwing en het verduidelijk zeker dat je het niet mag overnemen, maar op het moment dat je goed op de hoogte bent van alle regels heb je dit teken helemaal niet nodig.

Ik vind dus dat iedereen die zelf een website beheert en schrijvers onder zich heeft precies moet weten wat het auteursrecht inhoudt. De hoofdredacteur hoort dit tot in de puntjes uit te zoeken. Op het moment dat mensen niet precies weten wat wel en niet mag, doen ze wat zij denken dat het beste is, maar dit levert natuurlijk problemen op met het auteursrecht.

Literatuurlijst

LiteratuurVan Lingen, N. (1975). Auteursrecht in hoofdlijnen. (6e druk) Groningen: Wolters-Noordhoff Groningen Houten.

Gerbrandy, S. (1992). Auteursrecht in de stijgers. Amsterdam: Gouda Quint.

Frequin, M. (1999). Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk. Den Haag: Sdu uitgevers.

Engelfriet, A. (2008). De wet op internet. Eindhoven: Ius Mentis.

Interviewkandidaten telefonisch gesprokenDonderdag 9 oktober 2014 14:30-15:15: Charlotte Meindersma van www.charlotteslaw.nl is een zelfstandig informatierecht juriste met een eigen website. Hierop wil ze naar eigen zeggen ondernemers op een heldere en eerlijke manier helpen om juridische obstakels te overwinnen, waarmee de ondernemers tijd en geld besparen. Op haar blog schrijft ze veel over het auteursrecht en wijst ze schrijvers op struikelblokken. Ik kwam bij haar terecht, omdat ik veel artikelen van haar blog heb gelezen voor mijn onderzoek. Toen ontdekte ik dat ze een erg geschikte interviewkandidaat zou zijn. Ik heb haar onder andere gevraagd hoe zij tegen het auteursrecht online aankijkt, of ze denkt dat het online eerder geschonden wordt, of er betere controle moet komen op het auteursrecht online en op welke manier zij die controle zou willen handhaven. Dit gesprek verliep heel soepel, omdat ze er vrij over sprak en een sterke mening had. Ook heeft ze uitgelegd hoe zij te werk gaat met cliënten die denken dat hun auteursrecht geschonden is.

74

Maandag 5 januari 2015 13:45-14:15: Mitchell van der Koelen, hoofdredacteur van de mannenwebsite Manners. Deze website kwam ik al vrij snel tegen toen ik op zoek ging naar mannenwebsites. Na een onderzoek op hun website vond ik een paar artikelen, waarvan ik vond dat ze het auteursrecht schonden. Tijdens het interview heb ik Van der Koelen hiermee geconfronteerd en liet hem hierop reageren. Verder vroeg ik ook hoe zij onderwerpen voor artikelen verzonnen en of ze weleens een schadeclaim op de mat hadden liggen voor auteursrechtschendingen. Tijdens het gesprek was hij bereid alles goed uit te leggen en schoot hij niet meteen in de verdediging. Al duurde het wel even voordat hij toegaf dat niet alles mocht wat hij deed.

Woensdag 7 januari 2015 15:30-16:00: Roel van der Krabben van mannenwebsite Manify. Ook deze website kwam ik tegen tijdens mijn zoektocht naar mannenwebsites. Opvallend bij deze website was, dat ik niet veel bronvermeldingen zag staan, maar dat ik ook geen artikelen kon vinden waaruit blijkt dat ze het auteursrecht zouden schenden. Dit vond ik interessant voor mijn onderzoek. Want hoe pakken zij het aan, zodat ze niet fout bezig zijn? En waar halen zij inspiratie vandaan tijdens het verzinnen van onderwerpen. Het leek mij interessant om te kunnen vermelden dat er ook websites zijn die het wel goed aanpakken. Wel had ik een artikel gevonden, waar ik mijn vraagtekens bij had. Tijdens het gesprek kon Van der Krabben mij vertellen dat ze de tekst en de foto’s allemaal zelf gemaakt hadden, omdat zij iemand in dienst hebben die gespecialiseerd was in dat onderwerp. Tijdens het gesprek praatte Van der Krabben heel open en was bereid mij alles te vertellen. Ook vroeg ik hem of ze weleens in de problemen waren gekomen met het auteursrecht en hoe zij te werk gaan als andere websites hun artikelen overnemen. Als laatste vroeg ik hem hoe hij over het auteursrecht online dacht en of dit veranderd moest worden. Hier gaf hij een duidelijk antwoord op.

Donderdag 8 januari 2015 15:30-15:50: Frances Berkhof vrouwenwebsite Bellesqa. Via deze website ben ik op het onderwerp voor mijn scriptie gekomen. Tijdens mijn stage merkte ik dat zij niet de enige waren die een bepaald artikel plaatste en de manier waarop ze dit deden vond ik bedenkelijk. Ook op deze site heb ik een aantal voorbeelden gevonden die ik aan Berkhof voorgelegd heb. Ze probeerde eerst uit te leggen, waarom dit volgens haar niet erg was, maar gaf al vrij snel toe dat ze misschien dan toch soms het auteursrecht schond. Het gesprek verliep verder heel soepel. Ze legde uit waar zij precies een boete voor had gekregen en waarom ze het niet nodig vindt om te onderzoeken of andere websites artikelen van haar overnemen.

Vrijdag 9 januari 2015 11:15-11:40: Karin Broeren van vrouwenwebsite Ze.nl. Deze website was erg opvallend tijdens mijn onderzoek. Wanneer ik via google op zoek ging naar artikelen die die gekopieerd waren, kwam ik Ze.nl vaak tegen. Door de titel van het artikel leek het alsof ze dezelfde inhoud hadden en dacht ik dat ze het auteursrecht schonden, maar dit was niet het geval. De inhoud was in ieder artikel totaal verschillend, zoals ook in het voorbeeld te zien is. Dit vond ik interessant. Zij haalden duidelijk de inspiratie van dezelfde bron, maar brachten het artikel helemaal anders. Dit is de reden dat ik contact met haar opzocht. Ze gaf

75

hierop een duidelijk en helder antwoord. Verder heb ik doorgevraagd over rechtszaken en boetes die ze hadden gekregen en ook hier gaf ze een duidelijk antwoord op. Wel gaf ze toe dat ze niet voor alle foto’s toestemming vroeg, omdat dit te veel werk is.

Woensdag 14 januari 2015 15:00-15:30: Jurian van Groenendaal, advocaat van Boekx Advocaten. Tijdens mijn onderzoek kwam ik erachter dat ik iemand nodig had die mij meer kon vertellen over de jurisprudentie. Ik ging op zoek naar een advocaat die gericht was op het auteursrecht en kwam bij Boekx advocaten uit. Jurian van Groenendaal was bereid mij te helpen. Dit was een naam die ik ook al vaker was tegen gekomen op Villamedia en andere websites. Hij schreef verschillende artikelen over het auteursrecht en vond hem daarom een geschikte kandidaat. Ik vroeg hem eerst hoe hij over het auteursrecht online dacht en met welke zaken hij weleens te maken had gekregen. Hij gaf toe dat hij meer zaken over foto’s kreeg en legde vervolgens uit hoe hij dan te werk ging. Ook gaf hij uitleg over de schadeclaims en hoe deze bedragen worden vastgesteld. Ook vroeg ik hem hoe het zat met vertalingen van websites en wanneer er genoeg eigen content aan toegevoegd was zodat het geen schending meer was. Hier kreeg ik een duidelijk antwoord op.

Vrijdag 16 januari 2015 14:00-14:30: Mira Herens, NVJ advocate. Tijdens mijn zoektocht naar een advocaat kwam ik niet alleen bij Boekx Advocaten uit, maar kwam ik ook op de afdeling van NVJ juristen terecht. Ik vond het belangrijk om ook iemand van de NVJ in mijn onderzoek te hebben die gericht was op het auteursrecht. Van Mira Herens kreeg ik antwoord en ze wilde mij graag helpen. Haar vroeg ik hoe ze te werk ging met klanten die vonden dat hun auteursrecht geschonden werd. Hoe vaak dit bij hun voorkomt en wat voor zaken dit precies zijn. Verder heeft zij mij helder kunnen uitleggen wat het beeldcitaat precies inhoudt. Ook heeft zij mij kunnen wijzen op verschillende rechtszaken die voor een grote verandering hebben gezorgd.

Interviewkandidaten gemaildArnoud Engelfriet is eigenaar van de website www.iusmentis.nl. Een website die artikelen biedt over het over internetrecht en intellectueel eigendom, variërend van regels rond bloggen tot computercriminaliteit. Tijdens mijn research, die ik uitvoerde voordat ik begon met mijn onderzoek, kwam ik vaak terecht op de site van Arnoud Engelfriet. Toen ik wist dat hij ook een boek had geschreven over het auteursrecht online ‘De wet op internet’, vond ik dat ik hem moest gebruiken in mijn onderzoek. Niet alleen door middel van zijn artikelen en boek, maar ook door hem te spreken. Ik heb op de site het contactformulier ingevuld met de volgende tekst:

Beste Arnoud Engelfriet,

Via Bart Gubbels en uw artikelen op deze site kwam ik bij u terecht. Ik ben een vierdejaars studente Journalistiek uit Tilburg en ben momenteel bezig met mijn afstudeerproject. Hiervoor schrijf ik een scriptie over het auteursrecht online. Ik vroeg me af of ik u hierover een aantal vragen mocht stellen.

76

Bij voorbaat dank.

Met vriendelijke groet,Ceciel Hirdes

Ik ontving binnen twee uur antwoord dat hij mee wilde werken. Ik stuurde hem een vragenlijst door, waar hij meer tijd voor nodig had om het rustig te beantwoorden. Ondertussen was zijn boek binnengekomen en had ik daar al veel antwoorden kunnen vinden. Na het lezen van zijn boek stelde ik hem nog de volgende vragen:

1. Zou copyright bij blogs/websites beter gecontroleerd moeten worden? Zo ja, op welke manier zou u dit doen?2. Zouden strengere maatregelen ervoor kunnen zorgen dat het auteursrecht minder geschonden wordt? Waarom wel of niet?3. Denkt u dat het auteursrecht online eerder geschonden worden ten opzichte van tijdschriften of kranten? Waarom wel of niet?

Hier kreeg ik een heel uitgebreid en duidelijk antwoord op terug. Na verder onderzoek kwamen er nieuwe vragen die ik hem graag wilde stellen. Ik vroeg hem naar de regels bij artikelen die vertaald zijn, de regels met nieuwe content en hoe het werkt met toestemming vragen. Ook hier gaf hij overal een duidelijk antwoord op.

Suzanne van Duijn is medewerkster van www.miss-legal.nl en gespecialiseerd in het informatierecht, consumentenrecht en auteursrecht. Miss-Legal noemt zichzelf een laagdrempelig en toegankelijk juristenkantoor dat werkt met tien juristen en advocaten. Op de website kun je terecht voor vragen op juridisch gebied en kun je onder andere ideeën, namen en bedrijven beschermen. Ook heeft de website een blog die informerende artikelen toont over onder andere het auteursrecht. Door een van die informerende artikelen kwam ik op de website van Miss-Legal terecht. Ik kwam erachter dat de artikelen over het auteursrecht allemaal door Suzanne van Duijn geschreven waren. Daarom leek zij mij een geschikte interviewkandidaat. Ik ben in contact gekomen met Suzanne van Duijn door het contactformulier van de website in te vullen. Hier kreeg ik al snel een bericht van terug. Haar heb ik ongeveer dezelfde vragen als Meindersma gesteld.

WebsitesRij, A. Van. (08-02-2012). Geschiedenis van het auteursrecht. Geraadpleegd op 16 september 2014, van http://www.iusmentis.com/auteursrecht/boekdrukkunst-geschiedenis/#naar-auteursrecht/

Auteursrecht.nl. (z.d.). Auteursrecht. Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://auteursrecht.nl/auteursrecht/22086/

Internet: IT en Recht. (13-02-2014) HvJ EU Svensson: Hyperlinken naar beschermde werken kan zonder toestemming. Geraadpleegd op 21 januari 2015, van

77

http://www.itenrecht.nl/index.php?/Auteursrecht/HvJ+EU+Svensson%3A+Hyperlinken+naar+beschermde+werken+kan+zonder+toestemming///large/35138/

Volgenant, O. (20-05-2014). Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/blote-feiten-zijn-auteursrechtelijk-niet-beschermd/

Auteursrecht.nl. (z.d.). 9. Is het auteursrecht online anders dan offline? Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152993/

NVJ. (29-08-2013). Code voor de journalistiek. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.nvj.nl/wat-wij-doen/dossiers/ethiek/code-voor-de-journalistiek/

NVJ. (29-08-2013). Code van Bordeaux. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.nvj.nl/wat-wij-doen/dossiers/ethiek/code-van-bordeaux/

Auteursrecht.nl. (z.d.). 6. Citeren wat is toegestaan? Geraadpleegd op 15 oktober 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152998/

De Rechtspraak (23-12-2013). de Rechtspraak. Geraadpleegd op 21 januari 2015, van http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2013:8879&keyword=NL%3aRBAMS%3a2013%3a8879

Van Groenendaal, J. en Volgenant, O. (juni 2014). Villamedia. Blote feiten zijn auteursrechtelijk niet beschermd. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.boekx.com/uploads/publicaties/JG_en_OV_Villamedia_jatdebat.pdf

Meindersma, C. (15-07-2014). Charlotte’s Law. Mag ik een blog vertalen? Geraadpleegd op 2 januari 2015, van http://www.charlotteslaw.nl/2014/07/mag-ik-een-blog-vertalen/

De Jong, M. (04-01-2015). Manners. Pas op voor crazy eyes bij vrouwen. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/pas-op-voor-crazy-eyes-bij-vrouwen/

Wine2TheRescue. (februari 2014). Postgradproblems. The 5 Types Of Crazy Eyes. Geraadpleegd op 5 januari 2014 van, http://postgradproblems.com/the-5-types-of-crazy-eyes/

Van der Koelen, M. (17.-12-2014). Manners. Wat je stiekem denkt als ze niet terug appt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/wat-je-stiekem-denkt-als-ze-niet-terug-appt/

Scotti, D. (20-12-2014). Elite Daily. 57 Ridiculous Thoughts A Guy Has When A Girl Isn’t Texting Him Back. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://elitedaily.com/life/culture/girl-doenst-text-back/876721/

78

De Jong, M. (05-01-2015). Manners. 5 dingen die een zakenman nooit zal zeggen (#2). Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/5-dingen-die-een-zakenman-nooit-zal-zeggen-2/

Patel, S. (27-10-2014). Entrepreneur. You'll Never Hear Successful People Say These 15 Phrases. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.entrepreneur.com/article/238537

De Jong, M. (28-12-2014). Manners. 5 dingen die een zakenman nooit zal zeggen (#1). Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.manners.nl/5-dingen-die-een-zakenman-nooit-zal-zeggen-1/

Donna Luisa. (19-12-2014). Bellesqa. 11 verschrikkelijke fases van een kater. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/11-verschrikkelijke-fases-van-een-kater/

Favicchio, S. (31-10-2014). College Candy. 11 Horrifying stages of a hangover. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://collegecandy.com/2014/10/31/the-10-horrifying-stages-of-a-hangover/

Fleur. (27-11-2014). Bellesqa.19 problemen als je niet van de kroeg houdt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/19-problemen-als-je-niet-van-de-kroeg-houdt/

Moore, L. (17-11-2014). Cosmopolitan. 19 Problems Only People Who Hate Bars Understand. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.cosmopolitan.com/sex-love/news/a33333/19-problems-only-people-who-hate-bars-understand/

Spohr, M. (17-12-2013). BuzzFeed. 37 things you’ll regret when you’re old. Geraadpleegd op 5 januari 2014, van http://www.buzzfeed.com/mikespohr/37-things-youll-regret-when-youre-old#.yr6rJ3zO2

Bellesqa. (z.d.). 22 dingen waar jij later spijt van zult hebben. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/22-dingen-waar-jij-later-spijt-van-zult-hebben/

Marleen. (10-11-2014). 22 dingen waar je over 10 jaar spijt van hebt. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.ze.nl/p/157600/22_dingen_waar_je_over_10_jaar_spijt_van_hebt

Tommie. (08-01-2015). Manify. Drink Trends 2015. Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.manify.nl/drink-trends-2015/

Auteursrecht.nl. (z.d.). 3. Hoe kan ik bewijzen dat ik auteursrecht heb? Geraadpleegd op 16 september 2014, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152995/

BBIE. (z.d.). Wat is een i-Depot? Geraadpleegd op 5 januari 2015, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/what/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193X2djYAKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-

79

uH4WqBM0EH0MCCkBWgBUY4ACOBvoFuREGmZ6OigAISbpt/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/

BBIE. (z.d.). i-DEPOT vastleggen. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/register/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193Q0DjYEKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4WqBM0EH0MCCkBWgBUY4ACOBvoFuREGmZ6OigDnBTV3/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/

BBIE. (z.d.). Het i-DEPOT bewijs. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/what/appearance/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193UPNTYAKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4VPia-zEboCNCt8DAkoALkBrMAAB3A00C_IjTDI9ExXBADH1dtB/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/

BBIE. (z.d.). Kosten i-DEPOT. Geraadpleegd op 5 januari, van https://www.boip.int/wps/portal/site/ideas/register/tarifs/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOKdg5w8HZ0MHQ0szFwMDTxdLQLMg9193T2cTIEKIpEVGPg6mRt4-jp6efv5-BlbWBoT0h-uH4VPiWGgMboCNCt8DAkosISZYIADOBroF-RGGGR6pisCANycz5c!/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/

Meindersma, C. (17-03-2014). Collages en samengestelde blogs, wat mag er van het auteursrecht? Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van http://www.charlotteslaw.nl/2014/03/collages-blogs-auteursrecht/

Gubbels, B. (02-07-2013). Bloggen & auteursrechten: zo voorkom je schadeclaims. Geraadpleegd op 14 september 2014, van http://www.frankwatching.com/archive/2013/07/02/bloggen-auteursrechten-zo-voorkom-je-schadeclaims/

Auteursrecht.nl. (z.d.). Tekstschrijver, journalist. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22249/

Engelfriet, A. (20-10-2013). Inbreuken en schendingen van het auteursrecht. Geraadpleegd op 16 oktober 2004, van http://www.iusmentis.com/auteursrecht/inbreuk/

Van Dijk, M. (24-01-2015). Inbreuken op mijn auteursrecht. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.meindertvandijkfotografie.nl/fotografie/schending-copyrightregels

Turnitin. (z.d.). OriginalityCheck. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.turnitin.com/nl/features/originalitycheck

Libbenga, J. (04-06-2012). Cossmozz jaagt weer op auteurscenten. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.emerce.nl/nieuws/cozzmoss-jaagt-weer-auteurscenten

Lammers, L. (24-07-2008). Bloggers moeten niet zeuren over blafbrieven. Geraadpleegd op

80

26 januari 2015, van http://www.denieuwereporter.nl/2008/07/bloggers-moeten-niet-zeuren-over-blafbrieven/

Lotte. (05-01-2015). Bellesqa. Zo spreek je ‘Primark’ uit! Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.bellesqa.nl/zo-spreek-je-primark-uit/

Heather. (19-11-2014). Grazia. Mysterie onthuld: Zó spreek je Primark uit. Geraadpleegd op 8 januari 2015, van http://www.grazia.nl/fashion/mysterie-onthuld-spreek-primark

Blokhuis, F. (augustus 2014). Villamedia. Foto’s gepubliceerd op sociale media niet volgelvrij. Geraadpleegd op 5 januari 2015, van http://www.boekx.com/uploads/publicaties/FB_AS_Villamedia_2014_Foto_s_gepubliceerd_op_sociale_media_niet_vogelvrij.pdf

ECP. (z.d.). Werkgroep Notice en Takedown. Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van http://ecp.nl/werkgroep-notice-and-takedown

Turnitin. (z.d.). OriginalityCheck. Geraadpleegd op 26 januari 2015, van http://www.turnitin.com/nl/features/originalitycheck

TinEye. (z.d.). TinEye Reverse Image Search. Geraadpleegd op 16 oktober 2014, van https://www.tineye.com/

81