Module 5. Rusten

5. Rusten

Auteur: Janna Koopman, PDS-specialist en ervaringsdeskundige

RustenRusten of ook wel ontspannen is essentieel voor een goed herstel. Zonder voldoende slaap en ontspanning, kun je niet van je darmklachten afkomen. Bovendien kun je veel minder verdragen als je te weinig hebt geslapen en geen rustmomenten inlast in je leven. Ik weet dat als ik een nacht maar 6 uur heb geslapen, dat de volgende dag mijn spijsvertering moeizaam gaat. Ik krijg dan een branderig gevoel in mijn maag en darmen en krijg soms darmkrampen. Mijn ontlasting is vaak ook anders. Als ik voldoende heb geslapen, kan ik veel meer hebben. Om efficiënt te blijven en weinig stress te ervaren, is het belangrijk om af en toe een rustmoment in te lassen. Een paar minuten je ogen dichtdoen of een blokje om wandelen, kan al helpen.

In deze module kom je er achter: of je voldoende en kwalitatief goede nachtrust hebt op welke manier je een betere nachtrust krijgt of je vaak stress ervaart op welke momenten je stress ervaart op welke momenten je je ontspannen voelt leren met stressmomenten om te gaan hoe je kunt leren ontspannen wat je allemaal van jezelf verwacht en wat je denk dat anderen van

je verwachten welke verwachtingen jij belangrijk vindt en welke je kunt schrappen

of laten doen door anderen op welke manier positiviteit je een gelukkiger leven geeft met

minder stress en darmklachten.

Slapen

De kwaliteit van je nachtrust is minstens zo belangrijk als de uren die je slaapt. Zo zijn er mensen die na slecht 6 uur slapen de volgende dag veel energie hebben, terwijl iemand die 9 uur slaapt, niet uitgerust wakker wordt. Indien het vaak voorkomt dat je weinig uren slaapt, maar ook nog eens moe wakker wordt, dan valt er zeker winst te behalen bij dit onderdeel.Zonder voldoende nachtrust, is het praktisch onmogelijk om je darmklachten te verminderen. De geringe energie na een korte of onrustige nacht, zal gebruikt worden om de dag door te komen, in plaats van rust en herstel geven aan je lichaam (waaronder je darmen).

Ik wil je vragen om de onderstaande acht vragen in te vullen over slapen. Aan het einde van deze module kun je later actiepunten invullen, zodat je gericht aan de slag kunt gaan.1. Hoeveel uur per nacht slaap jij gemiddeld?………….uur

2. Ga je op een vaste tijd naar bed?Ja/nee

3. Hoe laat ga je meestal slapen?

………….uur

4. Hoe laat sta je gemiddeld op?………….uur

5. Val je snel (binnen 15 minuten) in slaap?Ja/nee

6. Word je ’s nachts wakker? Zo ja, hoe vaak?Ja/nee, ik word gemiddeld…………keer wakker.

7. Als je niet in slaap kunt komen, wat is dan meestal de reden?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………8. Word je ’s ochtends uitgerust wakker?Ja/nee

Opmerkingen: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

StressPDS wordt niet veroorzaakt door stress, maar je darmklachten kunnen door stress wel erger worden. In de module 6 over mindset heb je al gelezen dat een negatieve gedachte of nare gevoelens, lichamelijke klachten kunnen geven. Negatieve gedachtes en gevoelens kunnen ook weer stress geven. Zo stapelt het zich op. Door inzicht te krijgen wanneer je stress krijgt, kun je gelijk kijken wat je er aan kunt doen om je stress te verminderen. Dit onderdeel gaat hierover.

Ik wil je vragen om de onderstaande vragen in te vullen over stress. Aan het einde van deze module kun je later actiepunten invullen, zodat je gericht aan de slag kunt gaan.1. Voel jij je vaak gestrest?Ja/nee

2. Heb je vaak last van nek-, schouder- of rugklachten?Ja/nee

3. Heb je een druk gehaast leven?Ja/nee

4. Heb je het idee dat iedereen (inclusief jezelf) van alles van je verwachten?

Ja/nee

5. Hoe vaak per week heb je een momentje voor jezelf?………………………….keer per week, totaal ………………..uur.

6. Wat doe jij allemaal om je te ontspannen?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7. Op welke momenten ervaar je stress? Schrijf het zo uitgebreid mogelijk op.Denk aan stress op school, werk, huishouden, drukte in je hoofd.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. Is deze stress van jou of van iemand anders?Het kan bijvoorbeeld zijn dat je moeder je stress bezorgd omdat ze veel van je verwacht. Andersom kan het ook zijn dat je van alles moet van jezelf en zelf de stressveroorzaker bent.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Welke stress komt voort uit verwachtingen van jezelf?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10.Welke stress komt voort uit verwachtingen van anderen?…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. Welke verwachtingen wil je nakomen en waarom?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12. Welke verwachtingen wil je niet nakomen (vind je niet belangrijk) en stop je vanaf nu mee?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13. Welke verwachtingen kunnen door iemand anders worden uitgevoerd?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14. Op welke momenten voel je je ontspannen?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15. Stress wordt verminderd door je te ontspannen. Nu je weet waarvan je je ontspannen voelt, wat kun je doen om je op stressmomenten beter te ontspannen?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16. Op welke manieren kun je nog meer met stress leren omgaan?Tip: aan het einde van deze module vind je een ademhalingsoefening en ik zal de opname doorsturen per email.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17. Denk eens aan een moment dat je heel gelukkig was. Wat voel je op zo’n moment? Wat voor gevoelens en gedachtes komen naar voren? Welke invloed heeft dit op je darmen?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18. Denk eens aan een moment dat je heel gestrest was. Wat voel je op zo’n moment? Wat voor gevoelens en gedachtes komen naar voren? Welke invloed heeft dit op je darmen?………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

19. Wat zou je op momenten van stress kunnen denken om te zorgen dat je je beter voelt? Het helpt om positieve ondersteunende gedachtes te gebruiken.Bijvoorbeeld: ‘ik heb het moeilijk, maar het gaat me lukken’ of ‘ik voel me gespannen en neem daarom nu heerlijk even theepauze’.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Aandachtspunten voor mijJe hebt hoofdstuk rusten gelezen. Daar heb ik je verschillende vragen laten invullen om inzicht te geven hoe veel rust en ontspanning je neemt. Hieronder kun je invullen of jij je al aan de leefregels houdt of niet. Zo nee, dan kun je aan de hand van een actieplan hier gelijk mee aan de slag.

Leefregels: Pas je dit al toe?

Actieplan:

Slapen Ja/nee1. Ik slaap minimaal 8 uur per dag

Ja/nee

2. Ik ga op een vaste tijd naar bed

Ja/nee

3. Ik ga meestal voor 23.00 uur naar bed

Ja/nee

4. Ik sta meestal voor 9.00 uur

op

Ja/nee

5. Ik val snel (binnen 15 minuten) in slaap

Ja/nee

6. Ik word ’s nachts bijna nooit

wakker

Ja/nee

7. Het komt bijna nooit voor dat ik niet kan slapen, omdat ik pieker

Ja/nee

8. ’s ochtends word ik uitgerust wakker

Ja/nee

Stress1. Ik voel me bijna nooit gestrest

Ja/nee

2. Ik heb bijna nooit last van nek-, schouder- en rugklachten

Ja/nee

Leefregels: Pas ik deze leefregel al toe?

Actieplan:

4. Ik en anderen verwachten niet te veel van mij

5. Ik plan minimaal 3x per week een paar uur tijd voor mezelf in6. Ik ervaar bijna nooit stress

7. Ik voel me vaak ontspannen en zit lekker in mijn vel

8. Ik kan goed met stress omgaan.

9. Ik denk meestal positief 10.Ik sta over het algemeen

positief in het leven

11.Als iemand boos is, verpest dit niet mijn humeur

12.Als het de hele dag regent, kan ik evengoed een leuke dag hebben

Opmerkingen: …………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………...

Tips om te ontspannen:

1. Plan elke dag minimaal 1 uur in om je te ontspannenEr wordt veel van ons gevraagd en we verwachten vaak ook veel van onszelf. Bovendien als je darmklachten hebt, kun je wel wat extra ontspanning gebruiken. Zonder voldoende ontspanning is het zo goed als onmogelijk om darmklachtenvrij te worden.

Ontspannen kan op allerlei manieren. Of je nou een boek leest of een wandeling maakt door het bos. Op momenten dat je je ontspant, kom je weer even tot jezelf. Alle prikkels om je heen laat je los. Ik voel me lekker ontspannen nadat ik geklommen heb, een bodyscan heb gedaan of een rustig muziekje heb geluisterd.

Hieronder vind je nog meer voorbeelden van ontspannende activiteiten:

Ga lekker een rustig boek of tijdschrift lezen een uur voor het slapen gaan.

Maak een rustige wandeling alleen of samen met een vriendin Ga knutselen, breien, tekenen of schilderen Maak muziek Doe elke activiteit zonder haast te hebben, met aandacht Ontspan even al je spieren (bodyscan) Doe een paar yoga oefeningen Kijk naar grappige filmpjes op Youtube en lach

Bekijk een fotoboek van vroeger en ervaar weer hoe je je toen voelde

Laat je masseren Neem Social Media Pauze Doe een ademhalings oefening (rustig ademhalen) of mediteer Luister naar rustgevende muziek en doe wat kaarsjes aan Ga lekker naar buiten Op het terras zitten met een kop kruidenthee Zonsondergang bekijken op het strand Lekker meezingen met je favoriete nummer Vrijen met je partner Met volle aandacht en tijd een nieuwe recept uitproberen Knuffelen met je vriend Op een bankje in een park zitten en om je geen kijken wat er

allemaal gebeurd om je heen Glimlachen om iets moois wat je ziet, bijvoorbeeld een kind die aan

het spelen is In je dagboek schrijven Jezelf insmeren met bodylotion Tai Chi beoefenen Op het strand liggen in de zon Maak je huis gezellig en ruim het op Plan alvast je vakantie of een dagje weg Zoek een hobby die bij je past, zodat je je kwaliteiten kan uiten:

misschien ben je wel heel goed in fotograferen.

Let op: tv kijken of computeren doe je misschien zittend, maar is helemaal niet rustgevend voor je lichaam. Alle prikkels die je binnen krijgt door licht en geluid kunnen er voor zorgen dat je moe wordt.

Op welke momenten voel jij je ontspannen?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Plan nu voor de komende 7 dagen elke dag een activiteit in, waarbij je je lekker kunt ontspannen. Probeer om iedere dag iets anders te doen. Zo kun je na de 7 dagen kijken wat je het beste helpt.Dag 1: ………………………………………………………………………………………Dag 2: ………………………………………………………………………………………Dag 3: ………………………………………………………………………………………

Dag 4: ………………………………………………………………………………………Dag 5: ………………………………………………………………………………………Dag 6: ………………………………………………………………………………………Dag 7: ………………………………………………………………………………………

2. Doe dan dingen die je zelf belangrijk vindtDoor dingen te doen die jij belangrijk vindt, geef je meer betekenis aan je leven. Bovendien voel je je meer gewaardeerd en dit geeft weer een boost aan je zelfvertrouwen.

Ik vind het belangrijk om andere mensen te helpen. Het maakt me gelukkig om te zien op welke manier ik hun leven kan verbeteren. Ik krijg er ook een hoop voor terug als mensen dankbaar zijn voor wat ik doe. Zelfs kleine dingen, zoals een oud vrouwtje helpen om in te stappen in een bus, kun je al veel voor terug krijgen. Jullie laten zien hoe je op eigen kracht van je darmklachten afkomt, geeft me ook heel veel.

Verder kun je denken aan hobby’s die je hebt of het steunen van familieleden of vrienden. Muziek maken vind ik belangrijk. Het helpt me bij het ontwikkelen van mijn creativiteit en ik kan even helemaal mezelf zijn.

Wat vind jij belangrijk om te doen?…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Wat is het dat dit zoveel voor je betekent?…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Plan minimaal 1x per week een activiteit in die jij belangrijk vindt:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Ga op vaste tijden naar bed en sta op vaste tijden opDoor zoveel op vaste tijden naar bed te gaan en op vaste tijden naar bed te gaan, krijg je meer houvast. Je lichaam weet waar die aan toe is, je zal makkelijker in slaap vallen en uitgeruster wakker worden. Jonge kinderen slapen meestal ook beter als ze op vaste tijden slapen en worden uitgerust wakker. Zo is dat ook voor jou.

Stel dat je elke nacht op andere tijden gaat slapen. De ene dag om 23.00 uur, de volgende dag om 3.00 uur en de dag erna om 20.00 uur. Misschien doe je nog ergens een middagdutje. Hiervan kan je bioritme behoorlijk in de war raken. Je lichaam heeft geen idee meer of het nou tijd voor slapen of wakker zijn is.

Het kan zijn dat je daardoor het idee hebt dat je jezelf door de dag heen moet slepen. Je bent oververmoeid en mogelijk zijn je darmen ook onrustig. Je bent uit balans. Een heel effectieve manier om meer balans te krijgen in je leven, is door op vaste tijden de gaan slapen. De gemiddelde mens heeft 8 uur slaap per dag nodig.

Hoe laat ga jij nu meestal slapen? Is het op een vaste tijd of een wisselende tijd?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Hoeveel uur slaap je meestal?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Slaap je meestal in één keer door of word je vaak wakker? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Als je op een vaste tijd naar bed zou gaan, hoe laat zou dat zijn?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Op welke tijd zou je dan op gaan staan?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Neem regelmatig een warm bad of doucheWanneer is de laatste keer dat je een lekker warm bad hebt genomen of een heerlijk warme douche? Dit is een simpele manier om je lichaam snel te laten ontspannen. Door de warmte neemt de spanning in de spieren af. Combineer het met een rustgevend muziekje en wat lavendelolie in bad en je komt als herboren terug.

Oefening voor meer energieAls je aan het douchen bent, kun je je ook voorstellen dat de stralen water die uit de douchekop komen, helende energie is. Ze spoelt alle spanning, negatieve gedachtes en emoties weg, zodat je zelf weer helemaal puur en schoon bent. Hierna kun je een nieuwe positieve start

maken. Voel hoe heerlijk aangenaam het water is wat over je lichaam stroomt. Voel wat het met je doet.

Schrijf hier op wat je hebt ervaren tijdens de oefening:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………5. Drink kruidenthee of warm waterOm te ontspannen is het belangrijk dat afvalstoffen goed kunnen afvoeren uit het lichaam. Op het moment dat afvalstoffen zich ophopen in het lichaam, kunnen er klachten ontstaan, zoals pijn in de schouders of darmklachten zoals obstipatie. Om de lever een handje te helpen hiermee, kun je zorgen dat je voldoende drinkt.

Vooral warm water of kruidenthee zorgt ervoor dat je lichaam op temperatuur blijft. Er zitten geen belastende stoffen in en zorgen zo voor een reinigende werking op het lichaam. Koffie, alcohol, melkproducten, frisdrank en sap kunnen juist voor blokkades zorgen. Drinken dat gekoeld is, kan zwaar vallen op de maag en zorgen voor spijsverteringsproblemen.

Wat drink jij meestal?Bijvoorbeeld vruchtensap, koffie met melk en suiker of spa rood.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Hoe kun je zorgen dat je meer warm water en kruidenthee drinkt?Bijvoorbeeld kruidenthee kopen, warm water inschenken tijdens het werken.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Ga gezellig met je vrienden een dagje naar de saunaVind je het heerlijk om naar de sauna te gaan? Dat is mooi, want het helpt je heel goed om te ontspannen.

Even de voordelen op een rij:

Het verbetert de doorbloeding in het lichaam. Je gaat je daardoor lekkerder in je vel voelen

De poriën van je huid gaan tijdens de sauna open staan, waardoor afvalstoffen het lichaam kunnen verlaten.

Blokkades, die kunnen zorgen voor lichamelijke klachten, worden makkelijker opgeheven. Ook het zweten zorgt voor een ontgiftende werking.

Het helpt bij huidklachten, zoals eczeem. De sauna zorgt namelijk voor een stijging van de bloedtoevoer naar de huid, zodat er meer voedingstoffen naar de huid toe kunnen komen. Hierdoor wordt de huid beter gevoed.

Je voelt je na de sauna heerlijk ontspannen. De sauna zorgt voor de aanmaak van rustgevende endorfines in de hersenen, waardoor je na afloop heerlijke rust mee naar huis neemt.

Het zorgt voor een betere weerstand Het verlicht gewrichts- en spierpijn Het zorgt voor een diepere slaap

Kortom, de sauna heeft ons veel te bieden. Maak gebruik van de voordelen en ga elke maand naar de sauna. Kun je niet goed tegen deze hitte? Overal kun je aan wennen. Ik weet nog wel dat ik slechts 2 minuten in de sauna kon zitten en het daarna echt niet meer uithield. Nu kan ik heerlijk genieten van een dagje sauna en koel ik af en toe af in het zwembad of dompelbad.

Wanneer ga jij naar de sauna?Plan nu een afspraak voor de sauna in……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Gebruik vlak voor het slapen geen elektronica meerEen uur voordat je naar bed gaat, kun je het beste zo min mogelijk gebruik maken van blauw licht, zoals een computer, tv of smartphone. Door dit kunstmatige licht, kan het zijn dat je moeilijk in slaap komt, of weinig uitrust. Je blijft langer ‘wakker’ door het licht. Je lichaam maakt namelijk geen onderscheid tussen natuurlijk en kunstmatig licht.

Welke apparaten met blauw licht heb jij allemaal thuis?Bijvoorbeeld pc, smartphone, tabblad.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Welke van deze apparaten gebruik je vlak voor het slapen gaan (tot 1 uur voor het slapen)?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Nu je weet dat blauw licht je wakker houdt, welke huidige activiteiten kun je het beste inruilen voor iets anders?……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Wat ga je het laatste uur van je dag doen om je te ontspannen?Ik lees graag een boek of tijdschrift in bed of op de bank.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Disclaimer

Het copyright © van de Je darmen de baas is vastgelegd door Janna Koopman van PDS coaching. Het

is niet toegestaan om de inhoud van de pdf's, meditaties, visualisaties of werkboeken te verspreiden op een manier waarvan je met gezond verstand kunt

inschatten dat dit niet is toegestaan. Het is toegestaan om korte tekstfragmenten, of oneliners te citeren op

social media onder vermelding van #pdscoaching ‘bron: Janna Koopman - PDS coaching. 

Twijfel je om iets te delen, vraag dan eerst toestemming per email: info@pdscoaching.nl. Bij

ongewenste verspreiding van verlies je de toegang tot de online omgeving en heeft dit juridische gevolgen.