Watermanagement

01-10-2012

Inhoud

• Watermanagement en de ondergrond?• Klimaat, menselijk handelen en het

landschap• Uitdagingen en oplossingen• Casus

Nederland en water

LandschapOndergrond

WatersysteemKLIMAAT

MENSELIJKE INVLOED

De natuur en water

8.000 v. Chr.5.000 v. Chr1.800 v. Chr50 n. Chr.800 n. Chr.

Duinen

Rivierklei en -zand

Veen

De mens en water: watermanagement

Klimaat

• Temperatuur stijging• Zeespiegelstijging• Neerslagtoename• Droge perioden• Bodemdaling

Nederland en water toen en nu

Nederland en water toen en nu

MENSELIJKE INVLOEDLandbouw

Nederland en water toen en nu

MENSELIJKE INVLOEDIndustrie

Nederland en water toen en nu

MENSELIJKE INVLOEDSteden

Nederland en water toen en nu

MENSELIJKE INVLOEDSteden

Locatie Bodem en water

• Hoog Nederland• Laag Nederland• Stedelijk gebied• Ondergrond (veen / zand / klei / grind /

leem)

Hoog Nederland Stuwwallen

• Hoge zandbulten• Diepe grondwaterstanden• Infiltratiegebieden

Wateraspecten• Veel neerslag • Natte dalen • Sprengen

Hoog NederlandHoge zandgronden Oostelijk

• Dekzanden, zwerfkeien, keileemafzetting

• Wisselende grondwaterstanden

Wateraspecten

• Keileem dun freatisch pakket• Vennen• Beken in lage delen

– veelal vergraven of gekanaliseerd

Hoog Nederland Hoge zandgronden Zuidelijk

• Dekzanden• Noord-Zuid georiënteerde

riviertjes

Wateraspecten• Vennen• Rivieren• Grote kanalen• Vervening

http://www.youtube.com/watch?v=Q-gHx7dxLqQ

Laag Nederland Kust en Waddenzee

• Zandaanvoer (Zuid naar Noord)• Duinen en dijken• Wadden: wandelen

Wateraspecten• Kwel en verzilting• Zeekleiafzetting• Overstromingen• Drinkwatervoorziening

http://www.youtube.com/watch?v=Q-gHx7dxLqQ

Laag Nederland Zeekleigebied

• Bewoning op natuurlijke terpen en heuvels

• Landwinning – kwelders bedijken– Inpoldering

Wateraspecten• Kreken• Inversie van het landschap door

inklinking bodem• Zeedijken

http://www.youtube.com/watch?v=Q-gHx7dxLqQ

Laag Nederland Veengebied

• Diep gelegen• Bodemdaling• Grootschalige afgraving en inpoldering

Wateraspecten• Slechte bodemdoorlatendheid• Hoge grondwaterstanden• Zoute kwel

Laag Nederland Rivierengebied

• Veel grind en grof zand in diepe ondergrond

• Complexe bovenste laag• Laagland: meandering

Wateraspecten• Bedijking uiterwaarden• Kwel stromen vanuit de rivier• Kanalisatie en normalisatie• Ruimte voor de rivier

http://www.youtube.com/watch?v=Q-gHx7dxLqQ

Stedelijk gebied

• Vaak zand of veengrond in west-Nederland

• Verharde gebieden• Alternatieven voor

waterberging

Nederland en water nu• STAND VAN ZAKEN

Nederland en water• UITDAGINGEN

Uitdagingen nu

• Waterberging in de stad• Kustbescherming verbeteren• Omgaan met verzilting• Kritisch rivierpeil• Ruimte voor de rivier

Uitdagingentoekomst

• Klimaatverandering– neerslag– stijging van rivierpeil en zeewaterpeil– langere droge periodes

• Bevolkingsgroei• Urbanisatie

– bodemdaling– meer watergebruik– minder ruimte

Nederland en water nu

• OPLOSSINGEN VOOR DE TOEKOMST

Oplossingen

• IJsselmeerpeil verhogen• Beekherstel• Zandmotor• Ruimte voor de rivier• Waterwonen• Water in de wijk• Dijken versterken

Watertoets

• Sinds 2000 water als mede ordenend principe

• Verplicht aandacht voor water in ruimtelijke plannen

• Overleg verantwoordelijke overheden• Maatregelen om water te beschermen

tegen ons / ons te beschermen tegen water• Vastgelegd in waterparagraaf

Watermanagement

Casus

Beschrijf voor de Waalhaven en / of de Rijnhaven:- Wat voor type landschap dit van oorsprong is- Welke menselijke ingrepen hier hebben

plaatsgevonden- Welke waterproblemen je hier kunt

verwachten- Welke oplossingen er in Rotterdam worden

gezocht voor deze problemen