Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500...

37
Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? Jeroen van Alphen Schaduwprijzen 3 oktober 2018 1

Transcript of Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500...

Page 1: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen?

Jeroen van Alphen

Schaduwprijzen

3 oktober 2018

1

Page 2: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

2

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 3: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

3

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 4: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

4

Wie zijn jullie? Kennis van Schaduwprijzen

ETS

Schaduw beprijzing

Interne CO2 beprijzing

CO2 Prijs

Page 5: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

5

Wie zijn jullie? Doel

I’m just here for the gezelligheid

Schaduwprijzen Toepassing op

mijn organisatie

Specifieke vraag

Page 6: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

6

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 7: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

7

Introductie Klimaatenveloppe in getallen

€300.000.000,-

-49% CO2

-1 Megaton CO2

€5.000.000,-

Page 8: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

8

Introductie Organisatie

• Rijkswaterstaat & PIANOo

• 10 leernetwerken, 100 pilots – potentiële CO2-impact;

– bijdrage transitie CE.

• Rijkswaterstaat = Coördinator

• Ecofys = Inhoudelijk expert

Page 9: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

9

Introductie Focus en Doel

• Focus Expertnetwerk: CO2(broeikasgassen) – Andere indicatoren: geen negatieve invloed.

• Doel: – Scherper: Knelpunten en succesfactoren.

– Breder: Kleinere projecten/ productgroepen.

Page 10: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

10

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 11: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©20XX NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 11 Confidential and Proprietary Confidential and Proprietary

DEELSESSIE SCHADUWPRIJZEN – MVI CONGRES

LONG LAM

4 OKTOBER 2018

SCHADUWPRIJZEN EN CO2-BEPRIJZING

Page 12: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 12 Confidential and Proprietary

WAT ZIJN SCHADUWPRIJZEN? EN WAT IS DE LINK MET INTERNE CO2-BEPRIJZING EN

INKOOP?

Milieuprijzen

(emissies)

Fijnstof

NOx

Milieuprijzen

Biodiversiteit

Broeikasgasemissies

(CO2, methaan, N2O, F-gassen)

Uitputting van

grondstoffen

Schaduwprijzen Schaduw-

beprijzing

Operationele

beslissingen

Investerings-

beslissingen

Toepassing

van CO2-

prijzen

Fictieve prijs

in

beslissingen

Interne

vergoeding

Werkelijke

kostenpost

Interne CO2-beprijzing

SO2

CFC11

CO2-prijzen

Markt- of

beleidsprijzen

Certificaatprijs

(emissiehandel)

Belastingtarief

(koolstofbelasting)

Inkoop-

beslissingen Inkoop-

vergoeding

Interne CO2-beprijzing voor MVI

Page 13: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 13 Confidential and Proprietary

VOORBEELDEN VAN GEBRUIK INTERNE CO2-BEPRIJZING IN INKOOP

• Bepaling van de schaduwkosten van CO2

in de Milieu Kosten Indicator (MKI) in DuboCalc voor grote infrastructurele projecten

• Vaststellen van financieel gunningsvoordeel op basis van de MKI van biedingen

Schaduwbeprijzing in inkoop Interne vergoeding in inkoop

• Verzameling van een interne CO2-belasting op basis van de CO2-voetafdruk in een centraal fonds

• Gebruik van geld uit het fonds om CO2-maatregelen in de waardeketen te realiseren incl. werken met boeren om hun emissies te reduceren

Source: https://www.unilever.co.uk/Images/bennjerrys_tcm1252-

408741_w210.png

Source: https://www.rijkshuisstij l.nl/organisatiespecifieke-

richtli jnen/rijkswaterstaat/vormrichtlijnen-rijkswaterstaat/logo

Page 14: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 14 Confidential and Proprietary

INTERNE CO2-BEPRIJZING IS GEGROEID EN WORDT DOOR DIVERSE ORGANISATIES

GEBRUIKT, MAAR NOG HEEL BEPERKT VOOR INKOOP

• Interne CO2-beprijzing (ICP): een tool om organisaties met de

energietransitie te helpen

• 1,300+ bedrijven rapporteerde in 2017 dat ze ICP (zullen)

gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor:

- Investeringsbeslissingen

- Operationele beslissingen

• 17 OESE overheden gaven in 2015 aan ICP te gebruiken

voor:

- Beleidsontwerp

- Projectbeoordeling

- Inkoop

• Enkele universiteiten in de VS gebruiken ook ICP Source: CDP, Putting a price on carbon – Integrating climate risk into

business planning, September 2017.

Page 15: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 15 Confidential and Proprietary

INTERNE CO2-BEPRIJZING IN INKOOP IS WAAR OVERHEDEN EEN GROTE ROL

KUNNEN SPELEN

Kopers

Te weinig aanbod van goedkope CO2-arme alternatieven

Toeleveranciers

Te weinig vraag voor CO2-arme producten

en materialen

Vicieuze cyclus van

commerciële levensvatbaarheid

van CO2-arme producten

Breek de

cyclus

met CO2-beprijzing

Creëer bewustzijn

bij toeleveranciers

Bepaal risico’s van prijs-

stijgingen door

klimaatbeleid

Evalueer biedingen op

hun klimaatimpact

Rol van CO2-beprijzing in inkoop

Steun CO2-arme

producten met financiële

prikkels

Page 16: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 16 Confidential and Proprietary

DE 4 DIMENSIES VAN INTERNE CO2-BEPRIJZING WAAR OVER NAGEDACHT MOET

WORDEN

Source: Ecofys, The Generation Foundation and CDP. 2017. C-suite Guide to

Corporate Internal Carbon Pricing.

Hoogte CO2-prijs • Verschillende manieren om

te bepalen (extern beleid,

studies, simulaties)

• Voorkeur voor een

pragmatische aanpak,

learning-by-doing

Integratie in beslissingen • Schaduwprijs of vergoeding

• Weging in / invloed op

beslissingen

• Vorm van toepassing, hoe

moet het worden genomen

in beslissingen

Dekking van emissies • Emissiefactoren x volumes

• Emissiefactoren van de

Nationale Milieudatabase of

(lifecycle) analyse, hang

van de scope af

• Volumes van

toeleveranciers

Ontwikkeling over de tijd • Toekomstige stijging van

CO2-prijs

• Toekomstige uitbreiding

naar andere sectoren of

milieueffecten

• Toekomstige versterking

van invloed op beslissingen

Page 17: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

17

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 18: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

18

SWOT’s Productcategorieën interne CO2-beprijzing

• 2x5 Productcategorieën

• Je hoeft geen expert te zijn

• S (Strengths), W (Weaknesses) – Interne S&W punten van organisatie/ product.

• O (Opportunities), T (Threats) – Ontwikkelingen, gebeurtenissen en invloeden van

buitenaf.

Page 19: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

19

SWOT Interne CO2-beprijzing GWW

Strengths

• Grote database beschikbaar

• Weinig materiaalstromen

• Goed meetbaar

Weaknesses

• Ervaring alleen bij grote projecten

• Moeilijk te monitoren

• Ontwerp meer invloed dan materiaal

Opportunities

• Veel CO2-reductiepotentieel

• Veel mogelijkheden voor innovatie

• Kleinere projecten

Threats

• CO2-emissies bepalen is prijzig

• Gebruik van verschillende standaarden

• Conventionele sector

Page 20: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

20

SWOT’s Productcategorieën interne CO2-beprijzing

• Maak een SWOT over de Productcategorie van jouw tafel (15 minuten)

– Energie, Kantoorinrichting, Dienstvoertuigen, Bedrijfskleding, Catering

• Presenteer jouw SWOT (1 minuut)

– “Onze productcategorie is wel/ niet geschikt voor de toepassing van CO2 beprijzing omdat…”

– 3 belangrijkste punten

Page 21: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

21

Wrap-up

• Onze productcategorie is wel/ niet geschikt voor de toepassing van CO2 beprijzing omdat…

• 1 minuut!

Page 22: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

22

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 23: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen
Page 24: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Een prijs op CO2

Klimaatakkoord Parijs

Grootste uitdaging: energiebesparing en duurzame opwekking

Wie doen al mee?

Page 25: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Interne rekenprijs op CO2

• 1.000 bedrijven rekenen er al mee

• Exxon Mobile

• Akzo Nobel

• Google

• Walt Disney

• Coop Supers

• Bank of New York

Page 26: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Testcase Noord Brabant

• Drie mkb-bedrijven werken met een interne prijs op CO2

• Verschillende activiteiten, verschillende voetafdrukken

Page 27: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Voetafdrukken deelnemers testcase

Page 28: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

CO2-prijs en investeren

• Jaarlijks tussen 60.000,- en 335.000,- euro

• Maatregelen voor CO2-reductie: LED, dakisolatie, zonnepanelen & elektrisch rijden

Page 29: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Conclusies testcase

• Veel maatregelen nu al snel terug te verdienen, ook zonder prijs op CO2

• Aandacht geven aan energiebesparing zet aan tot actie

• Prijs op CO2 gaat duurzame energietransitie aanzienlijk versnellen, maar…

• Kijk ook naar Nederlandse belastingtarieven op energie.

Page 30: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Maatschappelijk verantwoord inkopen

• Met gratis CO2-calculator op Klimaatplein.com globaal inzicht in CO2-

voetafdruk én CO2-kosten voor iedere organisatie in NL

• Is leverancier bekend met eigen CO2-voetafdruk en/of die van te leveren

producten en diensten?

• Is er een plan met duidelijk doel én acties om te komen tot CO2-neutraal?

• Wordt daarvoor een instrument gebruikt (DuBoCalc, CO2-prestatieladder e.a.)?

Page 31: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

Vragen?

Page 32: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

32

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting

Page 33: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©20XX NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 33 Confidential and Proprietary

VERSCHILLENDE OPTIES VOOR INTERNE CO2-BEPRIJZING IN INKOOP (1/3)

ICP

ICP als selectiecriterium voor toeleveranciers

Toeleveranciers laten wennen aan CO2-beprijzing

1

2

3

Voeg een criterium toe voor CO2-schaduwkosten moeten berekenen

Geef de CO2 prijs en standaard emissiefactoren

Ga in gesprek met toeleveranciers om leringen voor het vervolg te trekken

Stel richtlijnen waar het ICP systeem van toeleveranciers aan moet voldoen

Ondersteun toeleveranciers bij het invoeren van ICP

Selecteer toeleveranciers op toepassing van ICP

ICP als selectiecriterium voor toeleveranciers

1

2

3

Page 34: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©20XX NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 34 Confidential and Proprietary

VERSCHILLENDE OPTIES VOOR INTERNE CO2-BEPRIJZING IN INKOOP (2/3)

Bepaal met ICP de kostenweging van CO2 met andere milieukosten

1

Reken de CO2 schaduwkosten uit van de toeleveranciers

Neem de CO2 schaduwkosten mee in de score en bepaal de winnaar

2

3

Wegingsfactor voor selectie van tenders

Bepaal met ICP de waarde van CO2 in aanbestedingen

Reken de CO2 schaduwkosten uit van de toeleveranciers

Tel de CO2 schaduwkosten bij de prijzen op en bepaal de winnaar

Additioneel prijselement in de selectie van tenders

+

1

2

3

Page 35: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©20XX NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 35 Confidential and Proprietary

VERSCHILLENDE OPTIES VOOR INTERNE CO2-BEPRIJZING IN INKOOP (3/3)

Stel een referentiewaarde vast voor de CO2-voetafdruk

1

Bepaal de CO2-prijs voor extra betaling CO2-arme producten

Reken de premie uit die bovenop de reguliere prijs wordt betaald

2

3

Premie voor CO2-arme producten

+ Δ

Bepaal de interne kosten op de CO2-voetafdruk van inkoop

In de CO2-kosten per afdeling voor hun ingekochte producten

Gebruik de geïnde fondsen voor CO2-arme projecten of beloningen

Interne CO2-belasting op inkoop van afdelingen

1

2

3

Page 36: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

/ ©2018 NAVIGANT CONSULTING, INC. ALL RIGHTS RESERVED 36 Confidential and Proprietary

PAPERS VOOR VERDERE INFORMATIE OVER CO2-BEPRIJZING

Nieuwe online consultatiepaper

over ICP en MVI

s.chkmkt.com/ICP

C-suite en How-To guide voor ICP

www.ecofys.com/en/publications/ho

w-to-guides-for-corporate-internal-

carbon-pricing/

Overzicht van CO2-beprijzing

carbonpricingdashboard.worldb

ank.org/

Page 37: Wat zijn schaduwprijzen? Hoe werken ze? Hoe breder toepassen? · gebruiken, incl 100+ Fortune 500 bedrijven, voornamelijk voor: - Investeringsbeslissingen - Operationele beslissingen

37

Programma

1. Wie zijn jullie?

2. Introductie

3. Schaduwprijzen: Long Lam (Ecofys, a Navigant Company)

4. Zelf aan de slag

5. CO2-neutraal ondernemen: Rob van der Rijt (Klimaatplein)

6. Opties interne CO2-beprijzing inkoop: Long Lam

7. Afsluiting