Wat zal de toekomst Europa brengen?
description
Transcript of Wat zal de toekomst Europa brengen?
Wat zal de toekomst Europa brengen?
Een staatsman heeft vier lampen De geschiedenis De logica Intuitie creativiteit
Staatsman
Idealen (vrede, welvaart) verwezenlijken
Instrument: tijdgeest beter lezen dan rest
structurele mogelijkheden onderkennen
Focus op 2 ontwikkelingen 1. Eurocrisis
2. Gevolgen machtsverschuivingen in Midden Oosten voor onze energievoorziening
Samenhang euro en energiePositief: Duitsland is in euro te
sterk, wordt door Energiewende zwakker
Negatief: Zuidelijke landen eurozone zijn veel kwetsbaarder voor olieprijs stijging dan Noorden. Door aanslag kan prijs stijgen
Huidige consensus euro
Eurozone komt goed: grand bargain is steun in ruil voor hervormingen
Politieke unie is onvermijdelijk maar burgers willen niet, dus stiekem
Niet politiek orgaan ECB vangt klappen op
Deel I: is consensus over Euro terecht?
Komt het goed met de euro? Dat kan alleen als: 1. Zuiden convergeert met Noorden 2. er politieke unie komt 3. instituties in Zuiden sterker
worden 4. banken gesaneerd worden en
geherkapitaliseerd
Ad 1. convergentie
Er is wel beetje convergentie Concurriekracht divergeert nog 25 %
Ad 2. komt er politieke unie? 1. Noorden wil grip op beleid Zuiden
en geen onbeperkte steun 2. Zuiden wil beleidsvrijheid plus
onbeperkte steun 3. grote vraag is of Merkel omgaat
Ad 3. worden instituties Zuiden > ? 1. kapitaal/arbeid is Zuiden
gepolariseerd 2. boete/schuld versus eer/schaamte 3. meritocratie versus clientelisme
Frankrijk: grandeur/soevereiniteit/etatisme
Spanje: post-Franco orde: decentralisatie! Maar euro vraagt om centralisatie
Italië: etatisme, clientelisme, patronage, corruptie
Griekenland: nog erger Italië
Ad 4: Banken saneren
Sterke banken lobby Merkel durft zelfs Landerbanken niet
aan te pakken Nog steeds geen waarheidsgetrouwe
stresstest Europese bankenunie vereist eerst
sanering
conclusie
1. te weinig convergentie 2. geen consensus politieke unie 3. instituties Zuiden blijven zwak 4. banken sanering onduidelijk
Ontbinding?Argumenten tegen ontbinding:
1. ontbinding is gewoon te kostbaar 2. crisis maakt burgers offerbereid 3. neuro is devaluatie: slechts
tijdelijke oplossing 4. Euro succes nodig om EU
machtsverval <
Of toch ontbinding?
Argumenten voor ontbinding
1. euro 17 is te heterogeen, historisch, cultureel, politiek, institutioneel
2. zelfs politieke unie kan zwakke instituties niet versterken
3. steun vermindert prikkel om hervormen
4. Zuiden kan devaluatie Zuiden politiek niet missen
Conclusie Euro
NL kan niets zonder DTSL We moeten in ieder geval met DTSL
nadenken over alternatieven, bijv. parallel currencies
Deadline 5 jaar
Maar wordt een puinhoop!
Europese energievoorziening kan zaak op scherp zetten! Zuiden is nog meer afhankelijk van
het Midden Oosten dan Noorden van Europa
Deel 2: EU energievoorziening
Band VS met MO wordt minder 2020 -50 %, 2035 VS onafhankelijk
van MO olie door: 1. VS schaliegas 2. Canada teerzand, schaliegas 3. Brazilie 4. duurzame energie
China en EU blijven afhankelijker MO olie/gas
Blijft onzeker
Arabische lente in Jemen en Saoedi Arabië kan prijs crude oil >
Schaliegas is problematisch: aardbevingen, grondwatervervuiling
Who is willing to police the Persian Gulf?
VK deed het van 1700 tot 1940 Na 1945 East of Suez debate Na WO II USA Gaat VS dat nu gratis voor EU/ China
doen?
Straat van Hormuz
Fjorden van Oman
Hormuz, 20 % wereldolie passeert
VS onzeker Perz. Golf, dus pijpleidingen
Saoedische olie is in het Oosten
Straat van Hormuz
Aanslag Abqaiq 24 feb 2006
Sunni Shia Divide
Dus 2 halve manen
Snia-Sunni divide
Abqaiq 2/3 Saoedische olie
Abqaiq impact
De wereldvraag ca. 86 miljoen vaten olie per dag.
In het ergste geval zou een aanslag op Abqaiq - tijdelijk - 6 miljoen vaten per dag kunnen kosten dat is 7% van de totale wereldwijde dagelijkse olie consumptie!
Gevolg olieprijs > Pijnlijkste voor Zuid-Europa
(Eurocrisis >)
Geopolitiek: duurzame energie
Olie en vooral gas blijven belangrijk!
groei energievraag zit in non-OECD: Azië en China
groei energievraag vnl kolen en aardgas. Duurzame energie groeit hard, maar is klein op
wereldschaal. Wat Duitsland doet is druppel op gloeiende Chinese plaat.
duurt 30 jaar voordat nieuwe energie technologie doorbreekt. (1000-fold growth needed)
30 jaar pilot-plant scale up to 1-2% of the world’s total primary energy requires a sustained growth rate of 26% per annum
Groei non-OECD
Verduurzaming gaat langzaam
Conclusies energie
VS steeds minder belang bij rol politie agent
Europa/China geen militaire footprint Geopolitieke reden voor duurzame
energie Maar dat duurt lang China koopt steeds meer olie/gas, regimes MO gaan door met handouts
bevolking Arabische lente?
Conclusies euro en energie 1. eurozone 17 is te heterogeen 2. energieafh. Zuiden maakt nog
heterogener 3. Sunni-Shia divide kan energiestromen
belemmeren, probleem Eurozone
4. herschikking is onvermijdelijk 5. herschikking is kostbaar 6. dus geopolitieke reden Energiewende 7. Energiewende duurt echter EU/China
langer dan in VS
Conclusie lange termijn: China wint 1. China met schaliegas zal bloeien 2. fantastische grondstoffenpolitiek,
rare earth etc. 3. voorlopers duurzame energie 4. door crisis in Westen: alternatief
democratie interessanter 5. vergrijzing < 2 kindpolitiek