Wat willen wij in de toekomst met RichtlijnenModernisering medisch specialistische richtlijnen

Teus van BarneveldHoofd professionele kwaliteitOrde van Medisch Specialisten

Veel discussie over richtlijnen • Prioritering en onderwerpskeuze onduidelijk • Ontwikkelproces niet transparant• Betrokkenheid “derden” onvoldoende• Kosten/doelmatigheid/organisatie van zorg aspecten

onvoldoende meegenomen• Gebruik richtlijn in vergoeding/financieringdiscussies• Weinig aandacht voor normering• Innovaties niet snel genoeg in richtlijnen/onderhoud

suboptimaal

Dikke boekjes die niet implementeren en niet worden nageleefd”

Moderniseringstraject Rl 2.0

• Eind 2009 start commissie Richtlijnen in opdracht van Raad Wetenschap Opleiding Kwaliteit (WOK)

• Samenstelling: 9 WV-en met ondersteuning van Orde. Voorzitter prof. B.W. Mol, Gynaecoloog

• Oktober 2010 conceptrapport gereed• Voorjaar 2011 vaststelling

in Raad WOK• Borging o.a. via beoordeling SKMS

richtlijnaanvragen

1996 en 2004

5

Num

ber o

f Doc

tors

Patterns Of Treatment

Doel: Reduceren praktijkvariatie

Conceptueel kader richtlijnen (1)

continue kwaliteits-verbeteringover de gehele linie!

Beroepsgroep

Conceptueel kader richtlijnen (2)

Conceptueel kader Richtlijnen (3)

• Patiënt staat centraal

• Richtlijn beschrijft optimale zorg voor de patiënt

• Primair gericht op klinisch gebruik (de spreekkamer)

• Richtlijn is hoeksteen kwaliteitsbeleid

• Netwerk van richtlijnen is aantrekkelijk ontwikkelmodel

(Her)inrichting proces richtlijnontwikkeling

o Omarmen “Richtlijn voor Richtlijnen” van Regieraado Prioritering noodzakelijk voortkomend uit kwaliteitsbeleid wv-en

komende jaren o Transparant ontwikkelproces; betrokkenheid “Stakeholders” bij

richtlijnontwikkeling• Input in knelpuntenanalyse en verbreding van commentaarfase

• Patiëntenperspectief essentieel (wordt in huidige situatie al meegenomen)

o Adaptatie buitenlandse richtlijnen waar mogelijk

Flowdiagram proces richtlijnontwikkeling

Normering

Normering explicieter in richtlijno Aanbevelingen worden richtinggevend en praktisch

toepasbaar geformuleerdo Benoemen aanbevelingen (minimum- of

optimum/streefnorm); bij streefnorm tijdslijn voor implementatie benoemen

o Uitgangspunt: “normerend waar mogelijk en ruimte biedend waar nodig”

o Richtlijn is instrument voor kwaliteitsverbetering, niet voor beschrijving van minimumkwaliteit

Doelmatigheid

Bij iedere uitgangsvraag wordt gekeken naar literatuur over doelmatigheid/kosteneffectiviteit

o Indien kosteneffectiviteitsstudies beschikbaar -> keuze voor alternatief met gunstigste kosteneffectiviteit

o Niet beschikbaar -> overzicht kosten en opbrengsten bij aanbeveling (gegevens die voorhanden zijn)

o Budget-impact analyse sterk aanbevolen bij grote organisatorische/financiële consequenties

Onderhoud van richtlijnen

o Prioritering essentieel voor onderhoudo Flexibel onderhoud mogelijk maken: database met modulaire

opzet (module = uitgangsvraag).o Organisatie onderhoud richtlijnen:

• Richtlijnwerkgroep in stand houden voor beoordeling actualiteit (jaarlijks)

• Procedure voor onderhoud, waarin deelactualisatie en –autorisatie mogelijk gemaakt wordt

Implementatie

o In iedere richtlijn hoofdstuk implementatie met analyse van bevorderende en belemmerende factoren

o Hoofdstuk organisatie van zorg in iedere richtlijno Indicatoren vast onderdeel van iedere richtlijno Interactieve scholingsmodule wordt sterk aangeradeno Geïntegreerd kwaliteitsbeleid realiseren: o.a. koppeling

met visitatieo Budget-impact analyse

Implementatieplan bij iedere richtlijn

Website Kwaliteitskoepel

HÉT AANSPREEKPUNT VOOR EVIDENCE BASED (MULTIDISCIPLINAIRE) RICHTLIJNEN, NORMEN, INDICATOREN, EN

IMPLEMENTATIEHULPMIDDELEN BETREFFENDE MEDISCH SPECIALISTISCHE ZORG

Kwaliteitskoepel medisch specialisten

Work in Progress

o Meer expliciete aandacht voor indicatiestellingo Ontwikkeling database richtlijnen (website gerealiseerd)o Innovatie (wiKiNo)o Koppeling met uitkomstenregistratieo Verder exploreren: sluiten kennisketen, doen van klinisch

onderzoek (researchnetwerken) als implementatietool. (Voorbeeld verloskundig onderzoeksnetwerk)

Moederrichtlijnen o Moederrichtlijnen: te vaag, te oppervlakkig, teveel polderen,

vaak langdurig ontwikkelproces, professionals herkennen zich onvoldoende in het product moerasrichtlijnen

o Vooral problematisch bij samenwerking 1e & 2e lijn rond grote chronische aandoeningen

o Moederrichtlijn is echter niet gelijk aan multidisciplinaire richtlijn

o Binnen 2e lijn veel goede voorbeelden van multidisciplinaire (multispecialistische) richtlijnen: oncologie, orthopedie, delierzorg, toepassing biologicals etc.

Netwerkrichtlijnen

o Netwerk van richtlijnen is een aantrekkelijk conceptueel kader

o Vergroot herkenbaarheid/eigenheid product en implementatiekansen (en wrs efficiëntie)

o Vereist goede en heldere afbakening en bereidheid tot maken samenwerkingsafspraken (o.a. indicatiestelling)

o Niet reeds bestaande samenwerking verstoren

o Voorkomen dat het loopgraaf- richtlijnen worden

Samenwerking 1e & 2e lijn

o Noodzakelijk voor goede patiëntenzorg!o Respecteer elkaars paradigma (is er een serieus probleem? vs

serieus probleem zo goed mogelijk oplossen) en traditieso Model van een netwerk van richtlijnen lijkt hierin een

duidelijke toegevoegde waarde te hebben o Meer ervaring opdoen met netwerkrichtlijneno Werk(jaar)plannen afstemmen (vereist werk

in 2e lijn)o Werken aan uniform format