Maarten Ooms

Wat kan uw bedrijf doen aan laaggeletterdheid?

De definitie

• Iemand is geletterd als hij of zij in staat is gedrukte of geschreven informatie te gebruiken om:

- Te functioneren in de samenleving- Te functioneren op de werkplek- Eigen doelstellingen te realiseren- Eigen kennis en ontwikkeling te realiseren

Laaggeletterd is iemand die dat niet kan

Laaggeletterden in Nederland

Stelling:

Is het aantal laaggeletterden in Nederland hoger of lager dan 1 miljoen?

1.500.000

Dit is ongeveer 13% van de bevolking (15-75 jaar)

Stelling:

Is meer of minder dan de helft van de 1,5 miljoen laaggeletterden allochtoon?

Minder, ongeveer 33% is allochtoon

Laaggeletterden in Nederland

Stelling:

Is meer of minder dan 10% van de werkende beroepsbevolking laaggeletterd?

Minder, ongeveer 6% is laaggeletterd

Dit zijn ongeveer 420.000 mensen

Laaggeletterden in Nederland

Kosten van laaggeletterdheid

Stelling:

Laaggeletterdheid kost de Nederlandse samenleving zo’n 100 miljoen per jaar.

Een half miljard (537 mln) per jaar:

• Waarvan 456 miljoen aan uitkeringen;• 61 miljoen aan gezondheidszorg.

Convenant

Convenant tussen werkgevers, werknemers en overheid, september 2007

•Daling van het aantal laaggeletterden met 60% in 2015 (tot 600.000);

•Daling van het aantal werkende laaggeletterden met 60% in 2015 (van 420.000 tot

168.000);

•Het opsporen van laaggeletterde werkenden en niet-werkenden door overheid,

vakbonden en werkgeversorganisaties;

•Het maken van afspraken met scholingsinstituten m.b.t. scholen en opleiden van

werkende en niet-werkende laaggeletterden;

•Na 2011 geen nieuwe instroom van laaggeletterden op arbeidsmarkt.

Laaggeletterdheid:

• 13% van de Nederlanders is laaggeletterd (1,5 miljoen)

• 2/3 is autochtoon, 1/3 allochtoon

• 6% van de werkenden

• 15% in sectoren als (land)bouw, schoon-maak, voedselverwerking, beveiliging, industrie, vervoer en handel

• 15 tot 20% in de SW-sector

Voor wie is het een probleem?

• Werkgevers– Productiviteit– Betrokkenheid– Veiligheid

• Werknemers– Zelfvertrouwen / eigenwaarde– Functioneren / werkprestaties– Sociale contacten

Indicatoren voor laag- geletterdheid in bedrijfsleven

• Laagopgeleide werknemers: – speciaal onderwijs of praktijkonderwijs,– voortijdig schoolverlaters of zonder

startkwalificatie (diploma mbo-2 niveau)

• Lage functie / Lagere inkomenscategorieën (32%)

• Niet-westerse allochtonen

Wat kan een bedrijf doen?

Herkennen:Kent u medewerkers die,• nooit belangstelling tonen voor een

cursus die het bedrijf aanbiedt;• er maar niet in slagen om bepaalde (vaak

verplichte) certificaten te behalen;• onzeker zijn over de eigen inbreng in

vergaderingen;• tijdens het werkoverleg moeite hebben te

begrijpen waar het over gaat;

Wat kan een bedrijf doen?

Herkennen (vervolg):Kent u medewerkers die,• moeite hebben om werkinstructies of

werkroosters te volgen en afspraken na te komen;• geen veiligheidsinstructies lezen;• geen nieuwsbrieven of mededelingen op een

(elektronisch) prikbord lezen;• vaker tekenen van angst of spanning en soms ook

verzuim tonen.

Wat kan een bedrijf doen?

• Taboedoorbereking door:

– Laaggeletterdheid bespreekbaar maken in functioneringsgesprek

– Posters ophangen in bedrijf– Kaartjes Bellijn verspreiden– Herkenningswijzers verspreiden – TV-serie Lees en Schrijf, Taal op de werkvloer

Concluderend

Aan de slag met laaggeletterdheid kan concreet door:

Opleiden• scholing in basisvaardigheden, al dan niet kwalificerend voor

eigen werknemers• werken aan laaggeletterdheid te verankeren in loopbaan- en

functioneringsbeleid

Taaltoegankelijk maken van bedrijfsinformatie• Bedrijfsblad, veiligheidsvoorschriften, correspondentie, interne

memo’s, gedragsregels, enz.

Landelijk Aanvalsplan Laaggeletterdheid 2006-2010

• Opdrachtgever Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen.