RUIMTE VOOR DE RIVIER

R uimte voor de Rivier bestaat uit meer dan 30 verschillende

projecten. We werken langs en aan de rivieren de IJssel, Rijn, Lek, Nederrijn en Waal. Rijkswaterstaat doet dit samen met bewoners, water­schappen, gemeentes en provincies van die gebieden. Ruimte voor de Rivier moet het rivierengebied veiliger maken, maar ook ruimte geven aan natuur en recreatie. Voor meer informatie:www.ruimtevoorderivier.nl eninfo@ruimtevoorderivier.nl

© Mei 2014

Ruimte voor de Rivier

Bezoekje aan het Biesbosch museum

I n het Biesbosch museum is te zien hoe mensen vroeger in de buurt van Noordwaard leefden. Ze verdienden hun brood als

griendhakkers, rietsnijders, biezen­vlechters, jagers, eendenkooikers en als boeren. In het museum lijkt de tijd stil te staan. Je ziet de griendhakker aan het werk, maar ook de kleine huizen waarin ze woonden. Dat de mensen toen nog niet zo groot waren, zie je aan de kleine bedden. Buiten het museum worden ook allerlei activiteiten georganiseerd; je kunt bijvoorbeeld varen in een fluister boot door de mooie en stille kreekjes (soort rivieren).

De gidsen in het museum kunnen je vertellen dat de Biesbosch in oorlogstijd een goede schuilplaats bood. Je kon je goed verstoppen in de bossen of op een boot in de wirwar van kreekjes.

Behalve dingen van vroeger, staan er ook dingen van nu en voor in de toe­komst. Het Biesbosch museum heeft een interactieve maquette (schaalmodel van 9 x 3 meter). De maquette laat zien hoe de Noordwaard er uit zal zien na de ontpoldering. In de film bij de maquette

vertellen bewoners van de Noordwaard en mensen van Rijkswaterstaat over de samenwerking, het plan en wat zij verwachten in de toekomst.

Kijk voor meer informatie: www.biesboschmuseum.nl

Wat is... Ontpoldering?De rivier meer ruimte geven kan op verschillende manieren. Hier lees je meer over ‘ontpoldering’.

Een polder is een gebied dat lager ligt dan het omringende water. Door de dijk

van een polder langs de rivier op sommige plekken te verlagen, kan het water bij hoogwater door de polder gaan stromen. Dit heet een ‘ontpoldering’. De boerderijen in de polder moeten dan wel hoog genoeg staan, anders moeten de mensen en dieren verhuizen.

ZOOMMEER

NIEUWE W

ATERWEG

NIEUWE MAAS

PANNERDENSCH

KANAAL

IJSSEL

BOVEN-RIJN

WAAL

NEDERRIJNLEK

NIE

UWE

MER

WED

E

STEU

R-

GAT

MERWEDE

NO

ORD

DO

RD

TSCH

E

KIL

SPUI

OUDE MAAS

MARKERMEER

KETELMEER

BERGSCHE MAASAMER

HOLLANDSCH DIEP

KRAMMER/VOLKERAK

HARINGVLIET

UITERWAARDVERGRAVINGKEIZERS-, STOBBEN- EN OLSTERWAARDEN

UITERWAARDVERGRAVINGSCHELLER EN OLDENELER BUITENWAARDEN

DIJKVERLEGGING WESTENHOLTE

HOOGWATERGEUL VEESSEN- WAPENVELD

UITERWAARDVERGRAVING BOLWERKSPLAS, WORP EN OSSENWAARD

DIJKVERLEGGINGVOORSTERKLEI

DIJKVERBETERING NEDERRIJN / ARNHEMSE- EN VELPSEBROEK

UITERWAARDVERGRAVINGHUISSENSCHE WAARDEN UITERWAARDVERGRAVINGMILLINGERWAARD

OBSTAKELVERWIJDERING SUIKERDAM / GENDTSE WAARD KRIBVERLAGINGWAALBOCHTEN

DIJKVERLEGGINGHONDSBROEKSCHE PLEIJ

DIJKTERUGLEGGING LENTKRIBVERLAGING

WAAL FORT ST. ANDRIES

UITERWAARDVERGRAVINGMUNNIKENLAND

RIVIERVERRUIMINGOVERDIEPSE POLDER

DIJKVERBETERING BERGSCHE MAAS / LAND VAN ALTENA

KADEVERLAGING ZUIDERKLIP

KADEVERLAGINGBIESBOSCH

WATERBERGINGVOLKERAK-ZOOMMEER

DIJKVERBETERING OUDE MAAS / VOORNE PUTTEN

DIJKVERBETERING OUDE MAAS / HOEKSCHE WAARD

DIJKVERBETERING LEK / LOPIKER- EN KRIMPENERWAARD

DIJKVERBETERINGAMER / DONGE

DIJKVERBETERING STEURGAT /LAND VAN ALTENA

ONTPOLDERINGNOORDWAARD

UITERWAARDVERGRAVINGAVELINGEN

KRIBVERLAGINGBENEDEN-WAAL

DIJKVERBETERING LEK / BETUWE / TIELER- EN CULEMBORGERWAARD

DIJKVERBETERING LEK / ALBLASSERWAARD EN VIJFHEERENLANDEN

UITERWAARDVERGRAVINGBOSSENWAARD, PONTWAARD EN HEERENWAARDOBSTAKELVERWIJDERINGMACHINISTENSCHOOL ELST

UITERWAARDVERGRAVINGDE TOLLEWAARD

UITERWAARDVERGRAVINGMIDDELWAARD

DIJKVERBETERING NEDERRIJN /GELDERSCHE VALLEI

UITERWAARDVERGRAVINGDOORWERTHSCHE WAARDEN

UITERWAARD-VERGRAVINGMEINERSWIJK

DIJKVERBETERING NEDERRIJN / BETUWE / TIELER- EN CULEMBORGERWAARD

KRIBVERLAGINGMIDDEN-WAAL

DIJKVERLEGGINGCORTENOEVER

RUIMTE VOOR DE RIVIERIJSSELDELTA

Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

RUIMTE VOOR DE RIVIER

VOORBEELD PROJECT

FACTSHEET ONTPOLDERING

gebied een aantal keer over st romen. Als het water heel hoog staat, zullen ook de polders met de hoge dijken overstromen. Dat zal maar eens per 100 tot 1000 jaar gebeuren.

De huizen in de Noordwaard worden gebouwd op terpen, dit zijn een soort heuvels waar de mensen dan hoog en droog kunnen

FactsIn welke provincie ligt

de Noordwaard?

Noord­Brabant

Wanneer start het

project? 2012

Wanneer is het klaar?

De projecten van Ruimte voor

de Rivier worden tussen 2012

en 2019 opgeleverd.

D e Noordwaard is een stuk laagliggend land (polder) dat ligt tussen Dordrecht en Werkendam. Het wordt

in het noorden begrensd door de rivier Merwede en in het zuiden door de rivier de Amer.

Bij hoogwater kan er bij Gorinchem niet genoeg water naar zee worden afgevoerd. Dat kan leiden tot overstromingen bij Gorinchem en omgeving. Als de Noordwaard wordt ontpolderd, kan

het overtollige water van de Nieuwe Merwede over het land van de Noordwaard naar zee stromen. Om de Noordwaard te ontpolderen moet de dijk langs de Nieuwe Merwede worden verlaagd.

Van de Noordwaard maken we een aantal kleine polders. Een aantal daar­van krijgt een lage dijk en een aantal krijgt een hoge dijk. Bij hoogwater overstromen eerst de polders met de lage dijken. In de wintermaanden zal dit

wonen wanneer de polder over­stroomt. De boeren krijgen een akkerbouwland in de polders met de hoge dijken.

De Noordwaard wordt straks weer een mooi gebied, waar je heerlijk kunt wandelen of roeien in een van de vele kreekjes.

Meer informatie: www.ruimtevoorderivier.nl/noordwaard

Wist je dat in de Noordwaard zeldzame vleer-

muissoorten zijn gevonden? Daarom willen we dat ze in

de Noordwaard kunnen blijven

wonen.

Ontpoldering Noordwaard