Wat is de meerwaarde van een online hulpverlener?

Dr Annet KleiboerVrije Universiteit Amsterdam/

EMGO+

Online behandelen

Online behandelingen zijn effectief en vinden langzaam hun weg naar de praktijk

• Op zich zelf staande behandeling

• 1e stap ‘stepped-care’ programma• Aanvulling op face-to-face therapie

De rol van de hulpverlener

De rol van de hulpverlener

Begeleiding is nodig en leidt tot:

• Betere therapietrouw

• Grotere behandeleffecten

Begeleiding

• Wie? GZ psycholoog, hulpverlener, leek? • Wat? Therapie, coaching, administratieve hulp? • Hoe? Telefoon, email, chat, smart-phone? • Hoe veel? Dagelijks, wekelijks, indien nodig?

Huidig onderzoek

Hoe veel begeleiding is noodzakelijk?

Onderzoeksvraag

Wat is het effect van een online behandeling

voor angst en depressie wanneer aangeboden met

verschillende niveau’s van begeleiding

in termen van effectiviteit, therapietrouw, economische kosten?

Onderzoeksopzet

Voormeting

Conditie 1

Online behandelin

g

Geen begeleidin

g

Conditie 5

Online psycho- educatie

Conditie 2

Online behandelin

g

Begeleiding op

verzoek

Conditie 3

Online behandelin

g

Wekelijkse begeleidin

g

Conditie 4

Wekelijkse chat of email

Nameting (6 weken)

‘Alles onder Controle’

‘Problem-solving therapy’1 of ‘self-examination therapy’2

1 Mynors-Wallis, L. (2005). Problem solving treatment for anxiety and depression: a practical guide. 2 Bowman D.G. (1995)Innovations in Clinical Practice: A Source Book.

Vijf lessen: Uitleg, voorbeelden, opdrachten

Les 1: Belangrijke dingen en problemenlijst: benoemen en indelenLes 2: Aanpakken oplosbare problemen met 6-stappenplanLes 3: Minder piekeren over onbelangrijke problemenLes 4: Leren omgaan met niet oplosbare problemenLes 5: Plan voor de toekomst

De begeleiding

Hoe lang? 25 minuten per afgeronde les

Wie? Studenten klinische psychologie op master niveau

‘Alles onder Controle’

Wat? - empathie - motivatie - hulp bij het uitvoeren van opdrachten

Hoe? Via de website

Hoe veel? Geen steun – steun op verzoek – wekelijkse steunWanneer? Na een afgeronde les

Onderzoeksopzet

Voormeting

Conditie 1

Online behandeling

Geen begeleiding

Conditie 5

Online psycho- educatie

Conditie 2

Online behandeling

Begeleiding op verzoek

Conditie 3

Online behandeling

Wekelijkse begeleiding

Conditie 4

Wekelijkse chat of email

Nameting (6 weken)

‘Chat of email’

• Wie? Studenten klinische psychologie op master niveau

• Wat? ‘Praatje met de buurvrouw’ géén therapeutische technieken, vooral empathie

• Hoe? Via email of chat

• Hoe veel? Wekelijks, vijf weken

• Hoe lang? 25 minuten per afgeronde les

Om te controleren voor het begeleidingseffect

Wie konden deelnemen?

Werving uit de algemene populatie via kranten en op websites

Inclusie

• 18 jaar of ouder

• Milde tot matige klachten van angst en/of depressie

Exclusie

• Suicidale plannen

• Onder behandeling van een GGZ specialist (muv stabiele

medicatie)

Demografische gegevens

PopulatieN=537

Sekse, n (%)

• Vrouw• Man• Onbekend

341 (64%)179 (33%)17 (3%)

Leeftijd, m (range) 45 (18-81)

Opleiding, n (%)

• Laag (Lagere school, LBO, MAVO)• Midden (MBO, Havo, VWO)• Hoog (HBO, Universiteit)

48 (9%)175 (33%)314 (58%)

Uitkomstmaten

Therapietrouw

• Aantal afgeronde lessen

Depressie en angst

• CESD en HADS:– Alle deelnemers aan het onderzoek (ITT)– Deelnemers die 3 of meer lessen hebben

afgerond

Therapietrouw

1 2 3 4 50

20

40

60

80

100

C1 Geen coach

1 2 3 4 50

20

40

60

80

100

C2 Coach op verzoek

1 2 3 4 50

20

40

60

80

100

C3 Wekelijkse coach

1 2 3 4 50

20

40

60

80

100

C4 Chat/email

Gemiddeld 2,1 lessen afgerondn=107

Gemiddeld 2,9 lessen afgerondn=108

Gemiddeld 2,9 lessen afgerondn=106

Gemiddeld 3,7 lessen afgerondn=110

Redenen voor uitval

Grotendeels onbekend!

35 deelnemers

Minder klachten 1

Cursus spreekt me niet aan

10

Kan me er niet toe zetten

7

Andere behandeling 2

Te druk 6

Website werkte niet 5

Anders 4

Depressie CESD

C1: No coach C2: Coach on request C3: Weekly coach C4: Chat/email C5: Psycho-educatie

ITT: Alle deelnemers ≥ 3 lessen afgerond

C1 C2 C3 C4 C50

5

10

15

20

25

30

Voormeting Nameting

C1 C2 C3 C4 C50

5

10

15

20

25

30

Voormeting Nameting

Angst HADS

ITT: Alle deelnemers ≥ 3 lessen afgerond

C1 C2 C3 C4 C50

2

4

6

8

10

12

Voormeting Nameting

C1: No coach C2: Coach on request C3: Weekly coach C4: Chat/email C5: Psycho-educatie

C1 C2 C3 C4 C50

2

4

6

8

10

12

Voormeting Nameting

Wat weten we nu meer?

Therapietrouw• Chat-email groep: veel ronden behandeling af• Geen verschil wekelijkse ondersteuning en op verzoek

Effecten• Online behandeling is meer dan begeleiding alleen • Online behandeling met wekelijkse begeleiding is

optimaal• Wat betreft angst zijn de verschillen klein• Hogere therapietrouw leidt tot betere resultaten

Haken en ogen aan onderzoek

• Milde to matige klachten van angst

• Geen diagnose gesteld

• Controle groep ging ook vooruit

• Werving uit de algemene populatie

• Duur behandeling maximaal 6 weken

Volgende stappen

• Wat is de meest kosten-effectieve behandeling• Meer inzicht nodig in hoe begeleiding therapietrouw beinvloedt.

• Meer onderzoek naar de optimale frequentie van begeleiding, maar ook wie, wat, waar, en hoe is belangrijk.

Projectgroep

Dr Tara DonkerDr Wike SeeklesDr Annemieke van StratenProfessor Heleen RiperProfessor Gerhardt AnderssonProfessor Isaac MarksProfessor Pim Cuijpers

Bedankt voor uw aandacht!

a.m.kleiboer@vu.nl