Wat heeft een gezin nodig om menswaardig te participeren aan onze maatschappij? Een budgetstandaard...
-
Upload
emilie-pauwels -
Category
Documents
-
view
213 -
download
1
Transcript of Wat heeft een gezin nodig om menswaardig te participeren aan onze maatschappij? Een budgetstandaard...
Wat heeft een gezin nodig om menswaardig te participeren
aan onze maatschappij?
Een budgetstandaard voor Vlaanderen
Bérénice Storms
Gevolg:
Grote ongelijkheden tussen de verschillende OCMW’s
Lappendeken aan steunnormen
Recht op maatschappelijke dienstverlening: ruime en discretionaire opdracht
Aanvullende steun: omvang
Minimum Maximum Mediaan
Cliënt A (vrouw, relatiebreuk) 615
1 084256
173195
Cliënt B (koppel, ziektekost) 1550
982426
190209
Cliënt C (koppel + kinderen) 1615
860612
235250
Cliënt D (asielzoeker) 616
1 2381132
249882/101
Cliënt E (langdurig werkloze) 415
515277
163192
Cliënt F (vrouw, kachel) 415
825256
150181
Cliënt G (student, messenset) 415
615284
135142
Bron: Van Mechelen, N., Bogaerts,K., 2008, aanvullende steun in Vlaamse OCMW’s, CSB-Berichten, juni 2008 Storms, B., 2008, Menselijke waardigheid en aanvullende steun in de Kempen, 2008, Geel: KHK
PROBLEEMSTELLING
Vraagstelling:
Hoeveel middelen heeft een gezin nodig om op een menswaardige manier te participeren in onze samenleving?
Doelstelling:
Richtnormen ontwikkelen voor het toetsen van inkomenssituaties aan de menselijke waardigheid, bijv. Voor
OCMW’s Arbeidsrechtbanken Collectieve schuldenregeling Vredegerechten …
Maatschappelijke participatie: bijhoren & bijdragen
Sociale uitsluiting
Gezondheid:
• Gezonde voeding· Geschikte kleding· Adequate huisvesting · Gezondheidszorg en
persoonlijke verzorging· Rust · Ontspanning
Autonomie:
• Veilige kindertijd · Betekenisvolle relaties· Mobiliteit• Veiligheid
Inhoud korven (aard, kwaliteit, hoeveelheid en prijs)
Drie criteria: Gezonde levensstijl mogelijk Autonome keuzes over invulling
maatschappelijke rollen Aanvaard door lage-
inkomensgezinnen
17 typegezinnen
Variërend naar
Alleenstaande – koppel Man – Vrouw Aantal kinderen: 0 – 1 – 2 Leeftijd kinderen 2 – 4 – 8 - 15
17 typegezinnenGeen variatie naar: Leeftijd: alle volwassenen op actieve
leeftijd Huisvesting: huurwoning (private of sociale
huisvestingsmarkt) in omgeving met voldoende voorzieningen en gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer
Gezondheid: geen chronische ziekten of bijzondere ziektekosten
Activiteitsstatus volwassenen: langdurig werkloos
Vuistregels:
Normatieve budgetten Maximale transparantie Flexibel aanpasbaar Lange termijnbudgetten
GEZONDE VOEDINGCriteria:
Gezonde, evenwichtige en gevarieerde voeding (Hoge gezondheidsraad, Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie)
voorkeur /middenweg: 5/2 Voorkeursproducten: goedkoopste middenwegproducten:
zoveel mogelijk variatie, verantwoordbaar binnen een minimumbudget
Aanvaardbaar (focusgroups) Inclusief eet-en bereidingsbenodigdheden
Geschikte kleding
Criteria:
Bescherming bieden tegen alle weersomstandigheden Casual kleding, multifunctioneel Identiteit verschaffen Nieuwe kleding Ondergoed: Hoge kwaliteitseisen aan schoenen en regenkleding Lage, maar geen bodemprijzen Levensduur: kinderen (1 jaar), volwasssenen (2 jaar) Zeeman, Wibra, C&A, JBC, Brantano
Inclusief: materiaal voor opbergen en onderhouden van kleding
Adequate huisvesting Criteria :
Kwaliteitsvolle woning: Veiligheid en bescherming bieden Interne en externe bouwfysische kwaliteit Sanitair moet dagelijkse hygiëne toelaten
Comfortniveau: badkamer (bad of douche), toilet
Voldoende ruim Aantal slaapkamers: één voor ouders,
één per twee kinderen van hetzelfde geslacht
Woonomgeving Aanwezigheid van voorzieningen
Woonzekerheid Een betaalbare prijs
Adequate huisvesting Huisvestingskosten: illustratief (o.b.v data van de
Woonsurvey 2005 door K. Heylen (HIVA)) Mediane huurprijs van kwaliteitsvolle
woningen in Vlaanderen Private huisvestingsmarkt (sociale
huisvestingsmarkt) Mediane verbruikerskosten in kwaliteitsvolle
woningen Overige huisvestingskosten
Onderhoud (poetsen, verven, behangen,…)
Herstel
Hulpverlening: vertrekken van reële huisvestingskosten!
Rust en ontspanning
Uitgangspunten: Gezondheid Recht op culturele en maatschappelijke
ontplooiing (art. 23 Belgische grondwet) Participatiedecreet Steunpunt vakantieparticipatie
Rust en ontspanning: Bed en beddengoed Binnenlandse vakantie Deelname aan georganiseerde
(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod
Tv, dvd, radio-cd
Veilige kindertijd
Criteria : Opgroeien in liefde en veiligheid Nieuwe ervaringen opdoen Lof, erkenning en positieve feedback Graduele uitbreiding verantwoordelijkheden
Concreet gemaakt o.b.v. Internationaal verdrag inzake de Rechten van
het Kind Vlaams Jeugdbeleidsplan Deskundigen jeugdbeleid en –zorg (Delphi)
Veilige kindertijd Concrete uitgaven:
Gezinsuitstap GSM tieners Verjaardagsfeestje voor klasgenootjes Bibliotheekabonnement Deelname aan georganiseerde
(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod
Speelgoed Cultuurparticipatie Directe onderwijskosten Uit eten/afhaalmaaltijd Zakgeld
Onderhouden van relaties
Mensen zijn sociale wezens: Fundamentele behoefte aan verbondenheid:
identiteitsontwikkeling Wederkerige afhankelijkheid
Onderhouden van relaties Vrienden- en familiebezoek GSM, computer, internetaansluiting en fototoestel Feesten Uit eten, afhaalmaaltijd Huisdieren Gezelligheid thuis Burgerverplichtingen
TOTAAL BUDGET2151
1905
978
1403
1274
18741295
1554
1683
1906
TOTAAL BUDGET met sociale voordelen en sociale huisvesting
1715
1457
1232
1076
950
704
1482
10521210
1336
Budgetstandaard (=100) en minimuminkomens
0%
50%
100%
150%
Alleen
st.
Eénou
der,
1 K, 4
j
Eénou
der,
1 K, 8
j
Eénou
der,
1 K, 1
5j
Eénou
der,
2K, 2
& 4
j
Eénou
der,
2K, 8
& 1
5j
Koppe
l
Koppe
l, 1
K, 4j
Koppe
l, 1
K, 8j
Koppe
l, 1
K, 15j
Koppe
l, 2K
, 2 &
4j
Koppe
l, 2K
, 8 &
15j
Leefloon Minimumloon Werkloosheid Invaliditeit
Bron: Cantillon, 2009
Budgetstandaard en minimuminkomens
Leefloon en minimum werkloosheidsuitkering liggen voor alle typegezinnen ver onder Budgetnorm
Minimum invaliditeitsuitkering voor alleenstaanden en éénoudergezinnen ongeveer gelijk aan Budgetnorm, voor koppels ook deze veel lager
Minimumloon is voor koppels met kinderen beneden Budgetnorm
Tekort is meestal groter voor: Koppels dan voor alleenstaanden Gezinnen met oudere kinderen t.o.v. gezinnen met
jonge kinderen
Uitbreidingen:
• Uitbreiding budgetstandaard naar:– Wallonië en Brussel– Meer typegezinnen:
• Ouderen• Gezinnen met gezondheidsproblemen• Werkende gezinsleden• Nieuw samengestelde gezinnen• Gezinnen met kinderen in het hoger onderwijs• Eigenaars
Verschillen in aanvullende steun binnen OCMW’sCase 1OCMW Gem StdAfw Min Max N Omvang8 69 43 0 118 5 Klein10 201 80 131 310 4 Klein11 14 17 0 50 7 Groot9 105 8 100 114 3 Groot12 103 3 101 106 3 Groot5 73 32 50 95 2 Groot13 100 50 50 150 34 78 88 0 175 6 Zeer klein2 85 53 0 150 10 Groot1 98 83 0 200 4 Klein3 102 111 45 300 5 Zeer kleinCase 2OCMW Gem StdAfw Min Max N Omvang8 107 62 0 151 5 Klein10 367 53 288 397 4 Klein11 26 19 0 50 5 Groot12 263 0 263 263 2 Groot13 160 57 120 200 24 210 119 0 310 6 Zeer klein2 204 127 100 500 9 Groot1 160 125 0 350 5 Klein3 259 100 150 400 5 Zeer klein
Toepasbaarheid budgetstandaard bij toekenning aanvullende steun:
project ReMi
Hoofdconclusies• Huidig niveau aanvullende steun voldoet niet om
niveau budgetstandaard te bereiken• Toepassing budgetstandaard zou tot stijging uitgaven
leiden• Huidig onderzoek naar bestaansmiddelen en –kosten is
niet sluitend• Ook binnen OCMW’s grote verschillen in aanvullende
steun
Besluit Budgetstandaard: richtnorm voor beoordelen van
individuele inkomensituaties in functie van de menselijke waardigheid
Leefloon en minimumuitkeringen schieten veelal tekort om budgetstandaard te bereiken
Betaalbare huisvesting is de sleutel in de strijd tegen de armoede
Aanvullende steun door OCMWs is bijna altijd onvoldoende om budgetstandaard te bereiken Grote verschillen tussen en binnen OCMWs
Voor wie meer wil weten:
www.menswaardiginkomen.be
www.cebud.be