waten hoe?

Op zoek naar

een duurzame gemeentelijke organisatie

Wat en Hoe is een uitgave van de dienst ROEZ van de gemeente Groningen. Wat en Hoe bevat het verslag van onze zoektocht naar een betere werkwijze en organisatiestructuur. Wat en Hoe is bestemd voor collega’s die voor een vergelijkbare zoektocht staan.

Wat en Hoe bevat ideeën, overwegingen en bespiegelingen over de toekomst van de stad en de keuzes waar de gemeente als organisatie voor staat. Wat en Hoe schetst vier scenario’s volgens welke de stad zich zou kunnen ontwikkelen, die mede bepalen welke werkwijze en organisatievorm we kiezen. Wat en Hoe hoeft u niet van voor naar achteren te lezen. De volgorde van de verschillende bijdragen is tamelijk willekeurig.

© Gemeente GroningenDienst ROEZdecember 2010

Kunt u mij vertellen welke kant ik op moet? Dathangtervanafwaarjenaartoewilt,zeidekat. Dat maakt me niet zoveel uit, zei Alice. Dan maakt het ooknietzoveeluitwelke kantjeoploopt,zeidekat. (Alice in Wonderland)

6-9

18-21

12-15

24-27

Scenario’s

2 x 2 = 4Krimpen of groeien? Zelf doen of uitbesteden? In onze verkenningen kwamen deze twee vragen steeds weer terug. Gecombineerd en ge-kruist leiden deze twee vragen tot vier scenario’s voor de toekomst van de stad en de gemeentelijke organisatie.

‘Comfortabel wonen in een ontspannen stad’

‘Wie veel doet kan veel bereiken’

‘Groeien door gedeelde ambities’

‘Stadjers nemen het heft in handen’

1

2

3

4

Kunt u mij vertellen welke kant ik op moet? Dathangtervanafwaarjenaartoewilt,zeidekat. Dat maakt me niet zoveel uit, zei Alice. Dan maakt het ooknietzoveeluitwelke kantjeoploopt,zeidekat. (Alice in Wonderland)

10

11

22-23

16-17

28-29

Groningen 2.0Groningen 2.0

Verdieping

31 Een nieuw organisatie-model? Het voorlopige resultaat van onze zoektocht. Ons voor-stel voor een een duurzame gemeentelijke organisatie.

30 Gesprekken buiten de deur We voerden zo’n vijfentwin-tig gesprekken met klanten en samenwerkingspartners. Wat kunnen we daarvan leren?

Wat gebeurt er om ons heen? In de stad, in de regio, in Nederland en de wereld? En wat betekent dat voor een politieke en ambtelijke organisatie?

Groeit Groningen door of houdt het een keer op? Of slaat de groei misschien zelfs om in krimp? Wat is Groningen over tien, twintig jaar?

Nog meer wetenJa maar... In elke discussie zijn er mensen die het nóg beter weten. Kom beslagen ten ijs. Twee pagina’s met achtergronden en wetenswaardigheden.

Doen of laten doen?Als gemeente hebben we nu geen duidelijke lijn waarom we taken wel of niet uitbesteden. Is dat een bezwaar? Zou het anders moeten?

Groningen 2.0 De digitalisering van de samenleving is niet te stuiten. Getwitter over de digitale wereld van gemeente, burger en ambtenaar.

Trends en ontwikkelingen

Stad in Europa of hoofdstad van het noorden?

In d

e m

arge

vin

dt u

een

sele

ctie

van

de

advi

ezen

en

sugg

estie

s van

ext

erne

ges

prek

spar

tner

s en

med

ewer

kers

.

3

Beter, efficiënter en slagvaardiger....De gemeente Groningen is op zoek naar een betere organisatiestructuur. De huidige organisatiestructuur dateert van vijfentwintig jaar geleden. De laatste jaren wordt steeds

duidelijker dat het anders moet. Want de banaan krijgt bruine plekken.

Het nieuwe college is in haar programma duidelijk over de urgentie van een andere manier van werken: ‘Burgers

en bedrijven vragen veel van de gemeentelijke overheid. Daar is niets op tegen. Maar de overheid van nu staat voor andere uitdagingen dan de overheid van vroeger. Het is daarom goed onze organisatie en werkwijze tegen het licht te houden en te bezien of het beter, efficiënter en slagvaardiger kan.’

Enkele jaren terug waren er problemen bij de dienst ROEZ. Hierdoor is het denken over een andere manier van werken in een stroomversnelling geraakt. Bij het college, bij andere diensten, maar vooral in de dienst ROEZ zelf. In de tweede helft van 2010 heeft de dienst ROEZ, daartoe extra aangezet door de opdracht van het nieuwe college, een intensieve zoektocht georganiseerd naar een betere werkwijze en organisatiestructuur, waarbij we ook tientallen personen en organisaties uit de samenleving om hun mening en advies hebben gevraagd.

Die zoektocht heeft veel opgeleverd. Nee, nog niet het definitieve antwoord. Maar wel een rijke hoeveelheid inzichten die ons helpen om gezamenlijk met anderen dat antwoord te formuleren; het antwoord op wat dat is: de beste organisatievorm voor de gemeente Groningen.

Onze zoektocht was zinvol en inspirerend. Die ervaring willen we graag met u delen. In deze brochure presenteren we u - samengevat - de resultaten van onze zoektocht: een pakket ingrediënten voor verdere gedachtenvorming en discussie over de toekomst van de stad, over de keuzes waar de gemeente als organisatie voor staat en de afwegingen die we daarbij kunnen maken.

Jaap DiepeveenAlgemeen directeur ROEZ

4

Wat en hoeEen organisatie is nooit een doel op zichzelf, maar een middel om doelen te bereiken. Als het gaat om de gemeentelijke organisatie, gaat het dus om de vraag wat onze doelen zijn. Wat willen we eigenlijk als stad? En wat hebben we eigenlijk te willen? Want bij alle veranderingen die zich in de wereld voltrekken, is de invloed van een middelgrote provinciestad natuurlijk maar heel bescheiden. Het gaat dus niet alleen om wat we willen, maar meer nog om wat er op ons afkomt. Vervolgens gaat het om de vraag hoe we daarmee omgaan. Dat hebben we voor een groot deel wel zelf in de hand. Welke weg we als stad ook inslaan, hoe we dat doen is onze eigen keuze. Twee verschillende vragen dus: wat en hoe. Goed om ze uit elkaar te houden.

Trends en ontwikkelingenWat komt er op ons af? Die vraag stond centraal in onze beleidsanalyse. Wat zijn de belangrijkste verwachte ontwikkelingen voor stad en regio in de komende tien jaar? En wat betekenen die voor ons beleid en organisatie? Een bepalende ontwikkeling voor Groningen in de komende tien jaar is dat we een groeiende stad zijn in een krimpende regio. Dit versterkt de verbondheid tussen stad en regio. De stad blijft voorlopig nog groeien. Maar op langere termijn is dat niet zeker. Misschien groeit Groningen door, maar het kan ook dat we gaan krimpen. Hoe ontwikkelt zich de universiteit? En het UMCG? Wat besluit Den Haag? Wat gebeurt er In Europa? Er is veel onzeker. Wordt Groningen een stad in Europa? Of de hoofdstad van Noord-Nederland?

Onze eigen keuzesOnze opgave is om ‘beter, efficiënter en slagvaardiger’ te gaan werken. Hoe kan dat het best? Met eigen mensen of juist door meer taken aan anderen over te laten? In onze verkenningen kwam deze vraag steeds weer op tafel. Wat is er voor, wat is er tegen? En hoe doen we het nu? Het schoonmaken van onze stad doen we met eigen mensen. Sterker nog: we doen het ook voor andere gemeenten. Maar het schoonmaken van onze eigen kantoren laten we door anderen doen. Dat hebben we uitbesteed. Zelf doen of uitbesteden. Het kan allebei en we doen het allebei. Gaan we zo door of maken we in de toekomst andere keuzes? In onze discussies over de inrichting van de toekomstige organisatie bleek dat een cruciale vraag.

Vier scenario’sKrimpen of groeien? Zelf doen of uitbesteden? In onze verkenningen kwamen deze twee vragen steeds weer terug. Gecombineerd en gekruist leiden deze twee vragen tot vier scenario’s voor de toekomst van de stad en de gemeentelijke organisatie:

1) krimpen en zelf doen2) krimpen en uitbesteden 3) groeien en uitbesteden 4) groeien en zelf doen

Met die (denkbeeldige) scenario’s zijn we aan de slag gegaan. Dat was verhelderend en maakte duidelijk welke vragen we eerst moeten beantwoorden, voordat we over de toekomstige organisatie besluiten kunnen nemen.

In deze brochure besteden we royaal aandacht aan de vier scenario’s. Niet om u uit te nodigen er één te kiezen. Ook niet om met elkaar de degens te kruisen over de (on)waarschijnlijkheid ervan. Wel omdat ze ons enorm hebben geholpen bij onze eigen gedachtenvorming over de toekomst van de stad en de gemeentelijke organisatie. Het kan alle kanten op, was onze conclusie.

Het kan alle kanten op. Dat zou betekenen dat we een gemeentelijke organisatie moeten creëren waarmee we ook alle kanten op kunnen. Maximaal flexibel dus. Maar die conclusie is te gemakkelijk. Want welke kant we daadwerkelijk op zullen gaan, beslissen we toch ook mede zelf.

5

6

‘Laten we personeelsstages organiseren met onze partnersteden Oldenburg en Bremen’

‘Voor de tram is een apart projectbureau. D

at is een goede werkw

ijze’

1 Comfortabel wonen in een ontspannen stad

China en Indonesie opnieuw de sterkste groeiers ++ Studenten kiezen voor Azie ++ Universiteit saneert op Zernike ++ DUO naar Amersfoort ++ Doorstroming Oostelijke Ringweg verbeterd ++ Theaterbus nu ook naar Winschoten ++ Gemeente verkoopt fietsenrekken ++ Minder klachten bij meldpunt Overlast ++ Veel gepensioneerde alumni terug naar Stad ++ Wijkraden beslissen mee over veiligheid en beheer ++ Tweede buurtvereniging in De Wijert ++ Vrijwilligerscentrale verbetert website ++ Concerten NNO nu al uitverkocht ++ Gemeentelijke dienstverlening volledig digitaal ++ Niet meer wachten bij

7

‘Ik

ben

er tr

ots o

p da

t ik

wer

k vo

or e

en g

emee

nte

die

de a

mbi

tie h

eeft

om b

ij de

top

te h

oren

’

Comfortabel wonen in een ontspannen stad

China en Indonesie opnieuw de sterkste groeiers ++ Studenten kiezen voor Azie ++ Universiteit saneert op Zernike ++ DUO naar Amersfoort ++ Doorstroming Oostelijke Ringweg verbeterd ++ Theaterbus nu ook naar Winschoten ++ Gemeente verkoopt fietsenrekken ++ Minder klachten bij meldpunt Overlast ++ Veel gepensioneerde alumni terug naar Stad ++ Wijkraden beslissen mee over veiligheid en beheer ++ Tweede buurtvereniging in De Wijert ++ Vrijwilligerscentrale verbetert website ++ Concerten NNO nu al uitverkocht ++ Gemeentelijke dienstverlening volledig digitaal ++ Niet meer wachten bij

Dienstverlener

8

Minister Roemer opent Dienst UitvoeringGroningen Volgende week

donderdag opent minis-ter Roemer (Sociale Zaken)

de nieuwe gemeentelijke

dienst Uitvoering. Hier wer-ken medewerkers van het

voormalige Stadsbeheer,

Milieudienst, OCSW en de

Sociale Werkvoorziening.

Medewerkers van de dienst

Uitvoering onderhouden

de binnenstad en de hoofd-structuur in Groningen.

Werkzoekenden in de stad

gaan verplicht meedraaien

in deze nieuwe dienst om

werkervaring op te doen.

70-plusser aan het werk in kinderdagverblijfGroningen Kinderdagverblijk Wip-peroen maakte als een van eerste werk-gevers in Groningen gebruik van de nieuwe OAW-regeling (Ouderen Aan Werk). Vanaf oktober werkt mevrouw Van Vliet (72) er als kinderbegeleidster. ‘Fantastisch om weer aan het werk te zijn!’ aldus Van Vliet. ‘Ik vind het heer-lijk om voor kinderen te zorgen en wil nog helemaal niet achter de geraniums zitten. Dat ze mij bij Wipperoen deze kans bieden, zie ik als een grote uitda-ging. Ik hoop dat meer mensen van mijn leeftijd dit gaan doen. Het houdt je jong!’

gemeenteloketten ++ Laatste studentenpand Schildersbuurt aangekocht ++ Minder groenbeheer stimuleert biodiversiteit ++ Welstand trekt de teugels aan ++ Woonservicecentrum Beijum jubileert ++ Stad doet dynamisch verkeersmanagement voor hele regio ++ Nieuwe sloopregeling ingesteld ++ Toch geen woningbouw op Suikerunieterrein ++ Alle gemeenteambtenaren werken flex ++ Wijkpark op lokatie gesloopte flats ++ Parkeerbeheer Veendam naar Groningen ++ Veel extra tramreizigers door seniorenkaartje ++ Knols koek valt opnieuw in de prijzen

‘Zo’n krakend Russisch ruimteschip, dat met roestige schroefjes aan elkaar hangt’

9

Refaja ziekenhuis Stadskanaal nu ook in handen van het UMCGGroningen Per 15 oktober is het Refajazieken-huis in Stadskanaal overgenomen door het UMCG. Daarmee vallen nu alle streekziekenhuizen in Groningen en Drenthe onder de paraplu van het UMCG. In de streekziekenhuizen kunnen patiën-ten nu alleen nog terecht voor de eerste hulp en basiszorg. Voor specialistische behandelingen of operaties moet iedereen voortaan naar het UMCG in de stad.

Technische Natuurkunde naar EindhovenGroningen In 2017 verliest de Gro-

ninger universiteit ook haar opleiding

Technische Natuurkunde. Vanwege

sterk teruglopende studentenaantal-

len voor de technische studies in heel

West-Europa hebben Nederland en

België besloten deze studies te bun-

delen op één lokatie. Hoewel Gronin-

gen lange tijd serieus in de race bleef,

is de keuze uiteindelijk op Eindhoven

gevallen. Jammer voor onze stad,

maar begrijpelijk.

gemeenteloketten ++ Laatste studentenpand Schildersbuurt aangekocht ++ Minder groenbeheer stimuleert biodiversiteit ++ Welstand trekt de teugels aan ++ Woonservicecentrum Beijum jubileert ++ Stad doet dynamisch verkeersmanagement voor hele regio ++ Nieuwe sloopregeling ingesteld ++ Toch geen woningbouw op Suikerunieterrein ++ Alle gemeenteambtenaren werken flex ++ Wijkpark op lokatie gesloopte flats ++ Parkeerbeheer Veendam naar Groningen ++ Veel extra tramreizigers door seniorenkaartje ++ Knols koek valt opnieuw in de prijzen

‘De tandpasta is uit de tube en die krijg je er nooit meer in’

Trends en ontwikkelingen

Groeiende stad in krimpende regioDe stad blijft tot 2030 groeien in een krimpende regio; stad en regio worden steeds meer afhankelijk van elkaar. Een goede bereikbaarheid van de stad en de bovenregionale voorzieningen wordt steeds belangrijker, ook na het einde van het RSP in 2020. Krimp en verstedelijking gaan samen en moeten in onderlinge samenhang worden beschouwd. Stad en regio zullen intensiever met elkaar moeten optrekken.

Terug naar kleinschaligheidWe zien een trend naar kleinschaligheid zowel bij het individu (de directe leefomgeving als middelpunt van de wereld) als in de ontwikkeling van woningbouw, kantoren en bedrijven. Dit vraagt om andere vormen van participatie en bijvoorbeeld (tijdelijk) ontwikkelen. Maatwerk als antwoord op de individualisering.

Werken volgt wonenWerken volgt wonen in de toekomst. Mensen kiezen voor aantrekkelijke steden om in te wonen en nemen hun werk - gesteund door de technische mogelijkheden - gewoon mee. Aantrekkelijke steden hebben een universiteit, een historische binnenstad en een bruisend uitgaans- en cultureel leven.

Alles wordt schaarsAlles wordt schaars: (fossiele) energie, geld, ruimte, goede

arbeidskrachten en de bouw van woningen. We zullen de komende tien jaar alles op alles moeten zetten om Groningen klaar te stomen voor de toekomst. Na 2020 (het RSP) droogt het rijksgeld nagenoeg op. De verstedelijkingsbudgetten en geld uit Europa zijn nog sneller uitgeput. Des te belangrijker dat we de beschikbare middelen benutten en onze plannen zo snel mogelijk uitvoeren. Het is nu of nooit.

Steeds meer samen doenDe gemeente doet steeds minder zelf of alleen; samenwerken wordt steeds belangrijker. Dat vraagt om een andere rol en houding. We stimuleren partijen, organisaties en bedrijven die voor stedelijke dynamiek zorgen. We geven ruimte voor particuliere initiatieven. We denken mee over de tram, de Zuidelijke Ringweg en Meerstad en de ontwikkeling van Zernike maar het initiatief ligt bij anderen.

Mee-veranderen met onze omgevingWe veranderen mee met onze omgeving: de ruimtelijke ordening staat het komende decennium in het teken van de flexibele en tijdelijke benutting. Samen met initiatiefnemers, burgers en marktpartijen maken we kansrijke ontwikkelstrategieën voor onze dynamo’s, de motoren van de Groningse economie.

De ontwikkelingen die de komende jaren op ons af komen, vragen in toenemende mate om een politieke en ambtelijke organisatie die snel en efficiënt kan opereren in netwerken, die opgaven integraal aanpakt en die goed kan samenwerken met derden, of dat nou burgers, bedrijven en instellingen of andere overheden zijn. Dat vergt veranderingen in de organisatie en in hoe we werken. Sleutelwoorden daarbij zijn samenwerking, samenhang in beleid en selectiviteit.

10

Steeds meer digitaalDe digitalisering van de samenleving zet op volle kracht door.

Je weet het niet...Voorspellingen over economische en ruimtelijke ontwikkelingen hebben altijd een grote mate van onzekerheid, zeker op de langere termijn. In de jaren zestig van de vorige eeuw bijvoorbeeld, zou Groningen volgens de prognoses uitgroeien tot een stad van meer dan 300.000 inwoners... De toekomst van de stad wordt voor een belangrijk deel bepaald door krachten waar we als stad zelf maar beperkt invloed op hebben. Een recent voorbeeld is de Zuiderzeespoorlijn. Jarenlang hebben we ons ervoor ingezet, maar anderen namen het besluit. Hoe zag de toekomst eruit als de zweeftrein wel was gekomen?

Jonge stad...Groningen is een jonge stad, kennisstad en gezondheidsstad. We zijn gewend aan en verwend met toestromende studenten. Maar wat nu als de RUG (verder) daalt in de ranking van Europese topuniversiteiten. Of als studeren steeds duurder wordt? En wat als het UMCG zijn topspecialismen en -onderzoek zou verliezen? Of als de regering zou besluiten alle beta-onderzoek in Delft en Eindhoven te concentreren? (Niet dat daar plannen voor zijn, maar je weet het maar nooit.). Het aantal Nederlandse studenten gaat afnemen,

eenvoudig omdat er in ons land minder kinderen geboren worden. Kunnen we dat compenseren met extra studenten uit het buitenland? Willen we dat? Of is het juist wel prettig als het hier allemaal wat rustiger wordt...

... of stad om oud te wordenWat we zeker weten is dat het aantal en het aandeel ouderen de komende jaren flink zal toenemen. In de regio, maar ook in de stad. Gemeente en kennisinstellingen zetten in op ‘healthy ageing’ . Wordt Groningen dan dé stad voor senioren?

Wat gaan we worden?We leven steeds meer in een grote internationale wereld. Het beste is daarbij niet genoeg. Onze concurrenten zijn Londen en Lissabon. Of Leeuwarden en Zwolle? Welke race gaan we aan? En gaan we hem winnen of verliezen? We hebben er zelf maar beperkte invloed op. Ontwikkelen we ons als stad in Europa? Of moeten we ons concentreren op onze rol als regionale hoofdstad? Wat gaat het worden? Stad in Europa of hoofdstad van het Noorden?

Stad in Europa of hoofdstad van het noorden?

Het gaat goed met Groningen: beste binnenstad, beste fietsstad, beste studentenstad, beste ontwikkeldienst, mooie groeicijfers, grote projecten op stapel, etc... De Groningers zeggen: “het kan minder”. En dát is nu juist de vraag. In Noord Nederland zijn we de enige stad. En zonder enige moeite zullen we dat ook blijven. Maar groeit Groningen door of houdt het een keer op? Of slaat de groei misschien zelfs om in krimp? Wat is Groningen over tien, twintig jaar: een dynamische internationale stad in Europa of de ontspannen hoofdstad van Noord-Nederland?

11

Bewoners houden eigen buurt schoon ++ Opnieuw minder eerstejaars studenten ++ Noorderpoort sluit school in Delfzijl ++ Nieuw Noaberschap in de raad met acht zetels ++ Initiatiefvoorstel bewoners Oosterparkwijk ++ Te weinig passagiers in Tramlijn 2 ++ Drukte ringweg gelijkmatiger over de dag verspreid ++ Lage huren trekken creatieve jonge ondernemers ++ Tumult over schoffelschema Oranjebuurt ++ Personeelsformatie gemeente verder gekrompen ++ Maatschappelijk werk naar corporaties en kerken ++ Meer bankjes in de binnenstad ++ Veel Duitsers bij seniorenweek Cityclub ++ Stadjers kopen tweede huis in de provincie

12

Stadjers nemen het heft in handen

2

‘Het moet meer gaan over kwaliteit en minder over kwantiteit’

‘Modern leiderschap vraagt kw

aliteit en enthouisasme, geen m

acht’

Bewoners houden eigen buurt schoon ++ Opnieuw minder eerstejaars studenten ++ Noorderpoort sluit school in Delfzijl ++ Nieuw Noaberschap in de raad met acht zetels ++ Initiatiefvoorstel bewoners Oosterparkwijk ++ Te weinig passagiers in Tramlijn 2 ++ Drukte ringweg gelijkmatiger over de dag verspreid ++ Lage huren trekken creatieve jonge ondernemers ++ Tumult over schoffelschema Oranjebuurt ++ Personeelsformatie gemeente verder gekrompen ++ Maatschappelijk werk naar corporaties en kerken ++ Meer bankjes in de binnenstad ++ Veel Duitsers bij seniorenweek Cityclub ++ Stadjers kopen tweede huis in de provincie

13

Stadjers nemen het heft in handen ‘I

n ee

n ch

aotis

che

omge

ving

moe

t je

niet

pla

nnen

, maa

r kan

sen

pakk

en’

Facilitator

14

‘Groningen kan het’

‘Centraal w

at kan, decentraal wat m

oet’

++ Debat Stadsgewest Groningen trekt 500 bezoekers ++ Groenonderhoud buitenwijken naar Duits bedrijf ++ Welstand laat de teugels vieren ++ RTV Noord opnieuw de beste regionale omroep ++ Zware tijden voor huisjesmelkers ++ Thuiswerken in Groningen voor de baas in Amsterdam ++ Ecologische proefvelden op Suikerunieterrein ++ UMCG krijgt wereldcongres Healthy Ageing ++ Projectleiders ROEZ zelfstandig verder ++ Nog steeds geen geld voor wijkvernieuwing ++ Gemeente trekt zich terug uit projectbureau Meerstad ++ Gemeente verkoopt groenstroken aan bewoners ++ Raad akkoord met wijkcorvee ++ Studenten laten oude

Buurtbeheer door bewoners volgend jaar in alle wijkenGroningen Door de bezui-nigingen op beheer en onder-houd ging de kwaliteit van de openbare ruimte er de laatste jaren zichtbaar op achteruit. Op initiatief van een aantal ac-tieve wijkverenigingen en met subsidie van de gemeente is Stichting Stiel vorig jaar in drie wijken gestart met het project ‘Samen voor een schone stad’.

In die wijken doen de bewoners het nu zelf! Op vrijwillige basis helpen bewoners mee met on-kruid en zwerfvuil opruimen, graffiti verwijderen en groen snoeien. Iedereen draagt zo een steentje bij aan het leefbaar houden van de woonomgeving. Volgend jaar wordt het project uitgebreid naar alle wijken.

Zorgbemiddelaar

Indian Health nu

ook in Groningen

Groningen De zorgbemiddelaar Indian

Health is sinds vorige week in ook

Groningen gevestigd. Indian Health zit

in een voormalig studentenpand aan de

Radesingel. Vanuit dit bedrijfspand be-

middelt Indian Health tussen patiënten

en specialisten in India. Voor diverse

specifieke operaties kunnen patiën-

ten zich tegenwoordig beter en veel

goedkoper laten behandelen in India. De

meeste Nederlandse zorgverzekeraars

vergoeden de behandeling in India en

de reis ernaartoe volledig.

15

‘De

legi

tmat

ie v

an o

verh

eids

hand

elen

vra

agt s

teed

s mee

r ove

rleg,

zor

gvul

digh

eid

en p

lank

oste

n.’

Alles Klar maakt beloftes waarGroningen De laatste aanbesteding voor beheer en groenonderhoud in de buiten-wijken werd vorig jaar gewonnen door het Duitse bedrijf Alles Klar, dat met een nieuwe methode alle stoepen en straten praktisch 100% onkruidvrij weet te houden. Alles Klar werkt met een milieuvriendelijk (vloeibaar) bestrijdingsmiddel. Een goed-kopere methode dan mechanisch borstelen. Bij de laatste wijkschouw bleek Alles Klar zijn beloftes prima waar te maken. De ge-meente Groningen is de eerste buitenland-se opdrachtgever van Alles Klar.

++ Debat Stadsgewest Groningen trekt 500 bezoekers ++ Groenonderhoud buitenwijken naar Duits bedrijf ++ Welstand laat de teugels vieren ++ RTV Noord opnieuw de beste regionale omroep ++ Zware tijden voor huisjesmelkers ++ Thuiswerken in Groningen voor de baas in Amsterdam ++ Ecologische proefvelden op Suikerunieterrein ++ UMCG krijgt wereldcongres Healthy Ageing ++ Projectleiders ROEZ zelfstandig verder ++ Nog steeds geen geld voor wijkvernieuwing ++ Gemeente trekt zich terug uit projectbureau Meerstad ++ Gemeente verkoopt groenstroken aan bewoners ++ Raad akkoord met wijkcorvee ++ Studenten laten oude

Nieuw Noaberschap wil ouderen in lege studentenpandenGroningen Nieuw Noaberschap heeft een initiatiefvoorstel ingediend over het aanpak-ken van de leegstand in de Schildersbuurt. Nieuwe Noaberschap stelt voor studenten-huizen om te bouwen tot betaalbare senio-renappartementen Tijdens de hoorzitting in de buurt van 2 oktober jl. kwam de proble-matiek van leegstand en verpaupering in de Schildersbuurt sterk naar voren. Belangrijk-ste oorzaak is het teruglopend studentental, en de voorkeur van studenten voor de betere studio’s waarvan er in de jaren 10 - 20 dui-zenden zijn gebouwd.

Groningen 2.0Groningen 2.0De digitale burger…Online winkelen, contact houden met vrien-den en collega’s, het nieuws én de politiek volgen, informatie opzoeken, een mening geven; internet is één groot digitaal platform voor burgers. Alles is te vinden op het net. Door deze digitalisering is het kennisniveau van de burger flink opgekrikt. Burgers zijn mondiger dan ooit. Zij verwachten informatie online te kunnen vinden. Informatie moet 24 uur per dag beschikbaar zijn, en dus geraad-pleegd kunnen worden wanneer dat de burger uitkomt. Burgers willen snel antwoord, en verwachten dat dit kan.

De digitale ambtenaar…Een profiel op LinkedIn, Facebook en Hyves. Twitteren over wat je meemaakt en waar je inhoudelijk over denkt en altijd direct in contact staan met de burger. Het hoort er anno 2020 allemaal bij. Ook voor de ambtenaar. Door deze digitalisering werken we efficiënter zonder kwaliteit te verliezen. Allerlei nieuwe digitale hulpmiddelen ma-ken het werk gemakkelijker en efficiënter.

De digitale gemeente...Voor de gemeente als overheidsorganisatie betekent de doorzettende digitalisering onder meer:• Groeiende behoefte aan transparantie en

openbaarheid van overheidsinformatie • Werkprocessen steeds meer in digitale co-

creatie met burgers/ externen• Overheidsinformatie altijd en overal toe-

gankelijk en op vele manieren• Informatievoorsprong voor overheid ver-

dwijnt• Oneindig veel samenwerkingsmogelijkhe-

den met in- en externen• Privacy en beveiliging van overheidsinfor-

matie wordt steeds belangrijker

De digitale werkplek…Vaste werkplekken zijn er nauwelijks meer. Flexwerken is helemaal in. Hiermee krijgt de term ‘Het nieuwe werken’ vorm. Mensen en organisaties gaan flexibeler om met arbeids-tijd en werkomgeving. Zo werkt iedereen op een tijdstip dat volgens het bioritme het beste past. Er zijn geen vaste werkplekken meer. Beeldschermen en andere bureauvullende elementen zijn volledig verleden tijd. Evenals stapels tekeningen en andere niet te ordenen documenten. Thuiswerken is een goed alter-natief. Dit is ook prima uitvoerbaar, omdat alles digitaal kan.

16

Groningen 2.0Groningen 2.0

Groningen

@Dagboek 2020 Werken wanneer je wil...Het feestje gisteravond van Arthur en Nienke was erg gezellig. Ik heb het weer later gemaakt dan gepland. Maar ja, gezellig-heid kent geen tijd. Gelukkig kan ik zelf bepalen wat mijn werk-tijden zijn. Dus ook vanmorgen stond ik, weliswaar wat later, maar fris en fruitig naast m’n bed. Heerlijk dat we zijn overge-stapt op het nieuwe werken. Ik werk wanneer ik mijn piektijd heb. Dat betekent soms ook s’ avonds wat langer door. Zo ben ik veel productiever. Ik merk dat ik meer plezier in m’n werk heb. about 15 hours ago via Tweetdeck

@Dagboek 2020 ... en waar je wilt.Toen ik vanmorgen op mijn E-bike door de stad fietste, had ik weer even mijn geluksmomentje. Wat is Groningen toch een fijne stad om te wonen en werken. En het Groninger Forum is ook een prachtgebouw geworden. Met veel mooie werkplekken! Ik denk dat ik vandaag daar maar ga werken. Wel zo handig omdat ik straks een lunchafspaak heb. Ga ik morgen wel weer naar het nieuwe stadhuis op Euvelgunne....11.38 AM Jan 1st 2020 via Tweetdeck

Name B. Groningen

Location Groningen

Bio Fietsen, cultuur,

studenten

18.234 207.842 80followers following listed

In 2020 is de wereld veranderdZet je pc/Ipad of smartphone aan, geluid lekker hard en bekijk http://www.youtube.com/watch?v=sIFYPQjYhv8

17

RUG trekt opnieuw de meeste studenten ++ Nieuwe tegels Groningen Museum schitteren te veel ++ Weer vijf Chinese promovendi aan UMCG ++ Canada kiest voor Gasterra en GazProm ++ Jaarcongres Vereniging Kunst & Wetenschap in Groningen ++ Stadsregio nu 300.000 inwoners ++ Gemeente doet minder, maar regelt meer ++ Studentenstudio’s in voormalige fabriek ++ Groninger Ploeg in Bijenkorf Grote Markt ++ Tweede Wokpalace aan winkelplaza Sontweg ++ Topresearch Groningen breidt uit ++ Marketing Groningen naar Groningen City Club ++ Cubaanse architect ontwerpt 2e fase Suikerstad ++ Minder ambtenaren in

18

3

Groeien door gedeelde ambities

‘We zijn gew

end aan groei, maar dat w

ordt echt anders’.

RUG trekt opnieuw de meeste studenten ++ Nieuwe tegels Groningen Museum schitteren te veel ++ Weer vijf Chinese promovendi aan UMCG ++ Canada kiest voor Gasterra en GazProm ++ Jaarcongres Vereniging Kunst & Wetenschap in Groningen ++ Stadsregio nu 300.000 inwoners ++ Gemeente doet minder, maar regelt meer ++ Studentenstudio’s in voormalige fabriek ++ Groninger Ploeg in Bijenkorf Grote Markt ++ Tweede Wokpalace aan winkelplaza Sontweg ++ Topresearch Groningen breidt uit ++ Marketing Groningen naar Groningen City Club ++ Cubaanse architect ontwerpt 2e fase Suikerstad ++ Minder ambtenaren in

19

Groeien door gedeelde ambities

‘Waarom zou je als overheid een sporthal beheren? Dat kan het bestuur van de sportvereniging veel beter.’

Regisseur

vaste dienst ++ Veel inschrijvingen op aanbesteding groenonderhoud ++ Alle platte daken groen ++ Tram Meerstad straks vier keer per uur ++ Welstandscommissie opgeheven ++ Eerstejaars studenten uit 35 landen ++ Ondernemersfonds verhoogt OZB met 2% ++ Tweewekelijks overleg B&W, RUG en UMCG ++ Ontwikkelaars willen aan de slag in stationsgebied ++ Raad akkoord met plannen Oosterhamriktracé ++ Friesland betaalt mee aan spoorlijn Drachten - Heerenveen ++ Tram 3 verlengd naar Airport Eelde ++ RUG stevig in Europese top-10 ++ Regionaal Bereikbaarheidsbureau als PPS ++ Suikerunieterrein blijkt suikeroom ++ Veel Oost-

20

‘IZA, ABP en UWV hebben nu nog ter maken met acht verschillende bedrijven binnen de gemeente Groningen’

RUG stevig in top 10 Groningen De Rijksuni-versiteit Groningen (RUG) verstevigt zijn plaats in de top 10 van Europese universiteiten. Vorig jaar stond de RUG op acht, nu op zeven. De RUG scoort met name goed op het gebied van nanotechnolo-gie, energie en medische productontwikkeling. Ex-tra punten kreeg de RUG vanwege het grote aantal studenten uit ontwikke-lingslanden.

Sneltrein Groningen – Bremen

vier maal daags

Groningen Vanaf 1 november rij-

den er van maandag t/m vrijdag

dadelijks vier sneltreinen tussen

Groningen en Bremen. De trein ver-

trekt vanuit Groningen op perron 1

om 09.00, 11.00, 16.00 en 18.00 uur. De

sneltrein stopt onderweg alleen in

Hoogezand-Sappemeer, Winscho-

ten en Oldenburg.

‘De overheid is geen geluksfabriek voor de burger!’

vaste dienst ++ Veel inschrijvingen op aanbesteding groenonderhoud ++ Alle platte daken groen ++ Tram Meerstad straks vier keer per uur ++ Welstandscommissie opgeheven ++ Eerstejaars studenten uit 35 landen ++ Ondernemersfonds verhoogt OZB met 2% ++ Tweewekelijks overleg B&W, RUG en UMCG ++ Ontwikkelaars willen aan de slag in stationsgebied ++ Raad akkoord met plannen Oosterhamriktracé ++ Friesland betaalt mee aan spoorlijn Drachten - Heerenveen ++ Tram 3 verlengd naar Airport Eelde ++ RUG stevig in Europese top-10 ++ Regionaal Bereikbaarheidsbureau als PPS ++ Suikerunieterrein blijkt suikeroom ++ Veel Oost-

21

‘Gee

f ied

eree

n ee

n fle

xple

k. S

chee

lt m

inIm

aal 2

5% a

an k

anto

orru

imte

!’

Hoogbouw Suikerunieterrein van startGroningen Gisteren is de eerste

paal geslagen voor de spraakmakende

hoogbouw op het Suikerunieterrein. De

woontorens van de Maleisische archi-

tect Najib Tun Razak bevatten in totaal

156 appartementen, 254 studentenstu-

dio’s en 25.000 m2 winkeloppervlak.

Razak ontwierp ook de tramhalte en

de promenade. Van de appartementen

is inmiddels al driekwart verkocht. De

studentenstudio’s zijn gereserveerd voor

de deelnemers aan het talent-programm

van de Unesco.

Ambtenaren slaags in Forum Groningen Een ambtenaar van Gro-ningen raakte gisteren in het Forum slaags met een collega uit Hoogezand-Sappemeer. De bewaking heeft beide heren uit het Forum verwijderd en ze een entreeverbod van twee weken opgelegd. Inzet van het handgemeen was een werkplek op de vierde etage met zicht op de Grote Markt. De Gro-ninger ambtenaar werkt daar volgens eigen zeggen dagelijks. Gisteren was

hij echter pas na negen uur ter plaat-se, waar hij tot zijn ongenoegen zijn vaste plek door een ander ingenomen zag. Een woordvoerder van het Forum laat weten dat dit niet het eerste inci-dent is. “Nu veel gemeenten het aan-tal werkplekken in eigen huis sterk hebben gereduceerd, moet je echt vroeg op staan om hier nog een vrij bureau te vinden.”

nogmeerweten

Collegeprogramma 2010 - 2014Burgers en bedrijven vragen veel van de gemeentelijke overheid. Daar is niets op tegen. Maar de overheid van nu staat voor andere uitdagingen dan de over-heid van vroeger. Het is daarom goed onze organisatie en werkwijze tegen het licht te houden en te bezien of het beter, efficiënter en slagvaardiger kan. We rea-liseren ons dat structurele veranderingen in een grote organisatie zorgvuldigheid vereisen en tijd kosten. We denken aan een periode van tien jaar. Dat betekent dat het structurele veranderingsproces in 2020 moet zijn afgerond.

Efficiëntere en slagvaardiger organisatieWe streven naar een efficiënte en op samenwerking gerichte organisatie die werkt op een integrale manier. De organisatievorm moet zich aanpassen aan de manier waarop de burger met de gemeente te maken heeft. Een wijkge-richte aanpak is ons uitgangspunt. Om dit te realiseren denken we dat een kanteling van het huidige dienstenmodel naar een meer op de burger gerichte organisa-tievorm noodzakelijk is. De komende

periode gaan we onderzoek doen naar de beste organisatievorm voor Groningen.

De burger (en de ondernemer) centraalDe dienstverlening aan onze burgers wil-len we verder verbeteren. De vragen van de burger staan centraal en de organisatie wordt daarop zoveel mogelijk op inge-richt. Dit vraagt om een andere manier van werken en een cultuurverandering. We streven daarbij naar een Groningse maat. De medewerkers bepalen het ge-zicht van de gemeente.

Uit Groningen progressief met energie. Stad voor iedereen. Collegeprogramma 2010 - 2014 (fragmenten).

Functies en taken van de gemeenteEen gemeente is een organisatie met spe-cifieke functies en taken. Bij de discussie over het ontwerp en de inrichting van een nieuwe organisatiestructuur is het zinvol om ze uit elkaar te houden. Te onder-scheiden zijn:1 Dienstverlening aan burgers en bedrijven2 Beleid ontwikkelen

3 Beleid uitvoeren (waaronder ook rijksbeleid)4 Toezicht, handhaving5 Openbare orde en veiligheid 6 De gemeente als werkgever

Poltiek en professionalsIn een organisatie die veel zelf doet zijn deze drie niveau’s te onderscheiden:1 Richten (bepalen van de koers, maatschappelijke doelen en betekenis, ambities, de ‘stip op de horizon’); 2 Inrichten (het bepalen en vormgeven van de organisatiestructuur, het ontwerpen van de werkprocessen); 3 Verrichten (het uitvoeren van het werk, het behalen van de beoogde resultaten, op de manier zoals we willen). Voor een organisatie die het werk vooral uitbesteedt, kunnen we het ook zo formu-leren: 1 Richten; 2 Regelen (zoeken van goede leveranciers, afspraken maken over te leveren diensten en producten, coordi-natie, controle); 3 Laten verrichten (het door derden laten uitvoeren van het werk; op hun manier, volgens hun gebruiken, met hun cultuur) Het eerste niveau, het ‘richten’ is bij

gemeenten de primaire verantwoordelijk-heid van de polItiek: college, raad en -uiteindelijk - de burgers. Het tweede en derde niveau hebben veel meer een professioneel karakter, maar ook hier spe-len politieke overwegingen een rol. Die kunnen te maken hebben met vertrouwen in de markt (of juist het gebrek daar-aan), de visie op de rol van de gemeente als werkgever, met name voor lagere functies (vanouds bieden overheden hier meer zekerheid en betere salarissen dan het bedrijfsleven), opvattingen over de wenselijkheid van langdurige verbonden-heid tussen gemeentelijke organisatie en medewerkers, opvattingen over de gewenste organisatiecultuur, enzovoort.

Waarden De keuzes die een organisatie maakt in richting, inrichting en verrichting worden sterk bepaald door de waarden van de or-ganisatie: wat vinden we belangrijk, hoe doen we ons werk en hoe gaan we met elkaar en met de burgers om? Thema’s die in deze termen beschreven kunnen worden zijn bijvoorbeeld burgerorien-

tatie en klantgerichtheid, interactiviteit (dialoog, zeggenschap, transparantie), duurzaamheid, efficiency versus effecti-viteit, overheid of markt, betekenis voor de stad en de regio (als grote werkgever, als opdrachtgever, als afnemer), inko-mensverhoudingen, organisatiecultuur. Om met plezier, efficiënt, met goede resulaten en voldoening te kunnen werken, is het van groot belang dat een organisatie een ‘waardengemeenschap’ is. Een gemeenschap waarin de waarden in voldoende mate door iedereen gedeeld worden en waarin de medewerkers op alle niveaus zich ernaar gedragen. Dit vraagt onder andere om inspirerend voorbeeldgedrag van leidinggevenden en permanente inhoudelijke gedachtenwisse-ling over de praktische betekenis van de waarden voor ieders werk

Wijkgericht werkenWijkgericht werken is populair. Niet alleen staat het volop in de belangstel-ling door de ‘krachtwijkenaanpak’ van voormalig minister Vogelaar, maar het is juist ook een instrument waarmee vele, zo niet alle gemeenten in Nederland

werken. Die populariteit is niet altijd zo groot geweest. De aandacht voor wijkgericht werken laat zich kenmerken door een slingerbeweging: dan is het weer populair, dan wordt er sceptisch tegen geageerd. Wijkgericht werken lijkt betrekkelijk weinig zorgvuldig te worden ingezet. Bij tijd en wijle gaat het ten onder aan hoge verwachtingen om vervolgens weer als bruikbaar instrument te worden opgepakt. Wijkgericht werken is een goede tegenhanger van sectoraal werken, maar ver- en ontkokering zijn twee kanten van dezelfde medaille (RMO 2008). Wijkgericht werken kan net als sectoraal werken leiden tot bureaucratie en bestuurlijke drukte. Beleidsaccumu-latie en verantwoordingsdrang doen af-breuk aan de meerwaarde van wijkgericht werken. Wijkgericht werken behoort niet een verplichting te zijn. Wijkgericht werken heeft evidente voordelen en de tijdsgeest om wijkge-richt werken te stimuleren is gunstig. Er is vertrouwen bij sectoren en lokale overheid in wijkgericht werken, en de landelijke opinie over wijkgericht werken

22

nogmeerweten

is positief. Toch vraagt het stimuleren van wijkgericht werken om behoedzaamheid. Het dient niet te worden ingevoerd zon-der de sectorale werkwijze te bevragen op zijn bruikbaarheid en waarnodig te reorganiseren. Een dubbele sturing – op zowel wijkgericht als sectoraal werken – is nodig om te voorkomen dat het wijk-gericht werken te zwaar wordt of juist onvoldoende tot zijn recht kan komen.

Uit: De wijk nemen. Een subtiel sa-menspel van burgers, maatschappelijke organisaties en overheid (2009). Advies 45 van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling

Burgerparticipatie: acht ergernissen van burgersBurgers hebben acht ergernissen over burgerparticipatie, zo blijkt uit het onder-zoek van de Nationale Ombudsman naar de klachten het afgelopen jaar. Hieronder de grootste ergernissen (met voorbeelden) op een rijtje. Ambtenaren hebben ook klachten, maar die gaan vooral over de wispelturigheid van de politiek.

1 Politiek heeft al beslotenDe belangrijkste ergernis van burgers die de Nationale Ombudsman op basis van de klachten van burgers over burger-participatie in het afgelopen jaar heeft vastgesteld, is dat de politiek al besloten heeft. Van echte participatie is daardoor volgens burgers geen sprake. Eén van de klachten: ‘Voordat de inspraakavond heeft plaatsgevonden is de gemeente al tot aanschaf van verkeersremmend mate-riaal overgegaan. Men zegt dan doodleuk: als wij naar jullie luisteren wordt het wel duurder.’

2 Te laat betrekken van burgers‘Mijn ervaring is dat je formeel wel inspraak hebt, maar dat de momenten waarop het relevant is ongemerkt voorbij gaan. Doorslaggevende beslissingen worden genomen in een fase waarop je als burger nog geen flauw benul hebt dat er iets ingrijpends in je directe woonom-geving gaat gebeuren. En als het duidelijk wordt, is het te laat om de beslissingen nog te beïnvloeden.’

3 Negeren inbreng burgers‘Er is door de bewoners massaal protest aangetekend. Vele argumenten van de gemeente om betaald parkeren in te voe-ren blijken onjuist of ongefundeerd. De gemeente heeft de reacties afgedaan met: “Er is geen draagvlak nodig om betaald parkeren in te voeren”. Daarmee zijn alle reacties van tafel geveegd.’

4 Bestuur en ambtenaren weigeren een gesprek met burgers over de voorgeno-men plannen‘Inspraakprocedures zijn verloren moeite. Een verplicht nummer waarmee vrijwel niets wordt gedaan en verwezen wordt naar bezwaarschriftprocedures die vervolgens worden afgewezen omdat men weet dat er hoogst zelden naar de bestuursrechter wordt gegaan.’

5 Gemeente verstrekt geen informatie over beslissingen die de directe leefom-geving van de buger raken‘Wij hebben voor de deur een zeer uitgebreide speeltuin. Tot onze verbazing worden er, zonder medeweten van de omwonenden, nog meer speeltoestellen,

een huisje en een bankje geplaatst. Wij willen absoluut geen bankje, of huisje aangezien dat hangjongeren aantrekt. Ik heb het gevoel dat wij niet serieus wor-den genomen.’

6 Door een gebrek aan informatie stroken de verwachtingen van burgers of maatschappelijke groepen niet met de realiteit‘De ervaringen hier met de zogenoemde Stadsdebatten zijn uiterst negatief.’ ‘Vooringenomen gemeentelijke standpun-ten’. ‘Medestanders de hemel ingeprij-zen, critici worden belachelijk gemaakt en er wordt vooral niet geluisterd.’

7 Gemeente handelt onzorgvuldig‘De gemeente vroeg om reacties op hun nota. Vervolgens hebben zij er acht maanden over gedaan om elf reacties te verwerken in een inspraaknota. Dat is niet erg, maar het is wel jammer dat zij ons vervolgens acht dagen geven om daar weer op te reageren en dat dan niet schriftelijk kan worden gereageerd.’

8 Onvolledige informatie‘Alle mensen in onze omgeving die op deze voorlichtingsbijeenkomst zijn geweest, hebben uit het verhaal begre-pen dat de bestaande boeren zich in een landbouwontwikkelingsgebied (LOG) mochten ontwikkelen. Nu, vier jaar later, blijkt dat het begrip LOG wordt gebruikt om hier megastallen te vestigen, die op andere plaatsen weg moeten.’

Ombudsman geeft spelregelsHet gemeentebestuur moeten heldere keuzes maken over de inspraak van bur-gers. Bestuurders en ambtenaren moeten zich écht interesseren voor de burgerin-breng, en burgers voortdurend en volledig informeren tijdens het participatieproces. Op basis van deze drie uitgangspunten geeft de Nationale Ombudsman in het rapport We gooien het de inspraak in tien spelregels voor goede burgerparticipatie: 1. gemeente motiveert of en zo ja hoe burgers betrokken worden, 2. participatie is een vast onderdeel van het besluitvor-mingsproces, 3. afzien van participatie bij hoge uitzondering en gemotiveerd, 4. de rol van de burger wordt vooraf bepaald,

5. vorm van inspraak is vooraf gefor-muleerd, 6. in woord en daad heeft de gemeente een constructieve houding, 7. inbreng burgers wordt zichtbaar gemaakt in besluitvorming, 8. alle burgers doen mee en dus ook de zwijgende meerder-heid wordt betrokken, 9. burgers krijgen op tijd informatie, 10. altijd gemotiveerde informatie naar de burger, ook als er ogenschijnlijk niets gebeurt.

Ambtenaren klagen ook...Gemeenteambtenaren klagen volgens de Ombudsman vooral over de inconsisten-tie van de politiek. Commitment van de politiek is cruciaal voor het slagen van burgerparticipatie, maar het komt voor dat burgerparticipatie wordt georgani-seerd en dat de politiek uiteindelijk toch tégen de inbreng van burgers beslist.Bron: Binnenlands Bestuur (Henk Bouw-mans) 18 september 2009

23

‘Korte lijnen en rechtstreekse com

municatie, daar m

oeten we voor gaan.’

Burgemeester verwelkomt eerstejaars studenten ++ Groningen benoemt tweede contactfunctionaris in Brussel ++ Topambtenaren naar Bremen en Hamburg ++ Zaterdagse files op de autoboulevard ++ Philips haalt productie terug naar Drachten ++ Gemeenteraad houdt Papiermolen open ++ Veel vacatures bij UMCG en Martiniziekenhuis ++ Europees geld voor ecologisch beheer stadsgewestpark ++ Hagenezen voelen zich snel thuis in Groningen ++ Volle hotels door 12e City of Talent congres ++ Groninger gemeentesecretaris overheidsmanager van het jaar ++ Nieuwe topman bij gemeentelijk ontwikkelbedrijf ++ Stadsbeheer

24

4

Wie veel doet, kan veel bereiken

‘De hele gemeentelijke organisatie in het Groninger Forum, leuk!’

Burgemeester verwelkomt eerstejaars studenten ++ Groningen benoemt tweede contactfunctionaris in Brussel ++ Topambtenaren naar Bremen en Hamburg ++ Zaterdagse files op de autoboulevard ++ Philips haalt productie terug naar Drachten ++ Gemeenteraad houdt Papiermolen open ++ Veel vacatures bij UMCG en Martiniziekenhuis ++ Europees geld voor ecologisch beheer stadsgewestpark ++ Hagenezen voelen zich snel thuis in Groningen ++ Volle hotels door 12e City of Talent congres ++ Groninger gemeentesecretaris overheidsmanager van het jaar ++ Nieuwe topman bij gemeentelijk ontwikkelbedrijf ++ Stadsbeheer

25

Wie veel doet, kan veel bereiken

Ontwikkelaar

‘Ambtenaar, verplaats je meer in de ondernemer!’

Citaten externe gesprekspartners

nu grootste gemeentelijke dienst ++ Tiende wijkpost feestelijk geopend ++ Schoonmakers volgend jaar in dienst bij Stadsbeheer ++ Welstandstoezicht aangescherpt ++ Groningen vergoot belang in Airport Eelde ++ Gemeentelijk vastgoedbedrijf brengt partijen bij elkaar ++ Eindelijk fietstunnel kruising Griffeweg-Europaweg ++ Programmabureau Mobiliteit werkt nu provinciaal ++ Wubbo Ockelsprijs opnieuw voor Groninger studenten ++ Gemeente koopt grond De Held 3 terug van Twentse bouwers ++ Gemeente geeft wijkvernieuwing nieuwe impuls ++ Contactambtenaren houden spreekuur in wijkcentra ++ OV-bureau Eemsdelta krijgt plek

26

Raadsvragen over lange

wachtlijsten stadspedagogen

Groningen Raadsleden van SP en CU

hebben gisteren vragen gesteld over

de lange wachtlijsten voor de stadspe-

dagoog. Dit naar aanleiding van nogal

wat brieven van leerkrachten en ouders.

Wethouder Jongman erkende de pro-

blemen en beloofde haar best te doen ze

zo snel mogelijk op te lossen. Volgende

week al zal de gemeente de werving

voor nog eens drie pedagogen star-

ten. “Niemand had twee jaar geleden

verwacht, dat er zoveel behoefte zou

zijn aan betrouwbare niet-commerciële

pedagogische ondersteuning”, zo ver-

klaarde de wethouder de wachtlijsten.

Het Groningse stadspedagogenproject

is de eerste in zijn soort in Nederland.

De Rijksuniversiteit biedt inhoudelijke

ondersteuning.

Haren krijgt 4e transferiumGroningen Het twee jaar geleden ingebruik genomen transferium aan de Meerweg in Haren is nu alweer te klein. Dagelijks parkeren enkele tientallen automobilisten hun auto in de berm of in nabijgelegen woon-straten, hetgeen nogal wat overlast veroorzaakt. In overleg met de ge-meente Haren heeft het gemeente-lijk parkeerbedrijf plannen ontwik-keld voor een vierde transferium in Haren. Het nieuwe transferium komt iets ten zuiden van het vorige. De eerste reactie uit de Harense ge-meenteraad zijn positief.

Stedelijke beheerdienst functioneert goedGroningen Uit de stadsmonitor blijkt dat de Stadjers zeer tevreden zijn over de stedelijke beheerdienst. Op de straten is nauwelijks zwerfvuil of hondenpoep te vinden en beschadigde verkeersbor-den of kapotte lampen in lichtmasten repareren medewerkers van de dienst binnen twee dagen. Het succes van deze dienst is mede een gevolg van de keuze om met zowel de uitvoerders als de handhavers te werken vanuit de wijkbe-heerposten. Daarvan zijn er nu tien.

‘Digitalisering, we kunnen niet achterblijven.’

nu grootste gemeentelijke dienst ++ Tiende wijkpost feestelijk geopend ++ Schoonmakers volgend jaar in dienst bij Stadsbeheer ++ Welstandstoezicht aangescherpt ++ Groningen vergoot belang in Airport Eelde ++ Gemeentelijk vastgoedbedrijf brengt partijen bij elkaar ++ Eindelijk fietstunnel kruising Griffeweg-Europaweg ++ Programmabureau Mobiliteit werkt nu provinciaal ++ Wubbo Ockelsprijs opnieuw voor Groninger studenten ++ Gemeente koopt grond De Held 3 terug van Twentse bouwers ++ Gemeente geeft wijkvernieuwing nieuwe impuls ++ Contactambtenaren houden spreekuur in wijkcentra ++ OV-bureau Eemsdelta krijgt plek

27

Vanaf 2021 ook zakelijk vliegen vanaf EeldeGroningen Groningen Air-port Eelde biedt vanaf 2021 za-kelijke vluchten aan. De jonge maatschappij MartiniAir gaat dagelijks vliegen op Rotterdam, Brussel, Londen en Hamburg. De luchthaven ziet het als haar taak om de regio optimaal te

faciliteren. Er komen een nieu-we terminal en extra hotel- en vergaderaccommodaties. Als aandeelhouder en gebruiker van het vliegveld steunt de ge-meente Groningen de plannen van harte.

Doen of laten doen?

Doen of laten doen. Zelf doen of uitbesteden? In de discussies over een ‘betere, efficiëntere en slagvaardiger’ organisatie komt deze vraag steeds weer op tafel. Wat is verstandig? En wat past het best bij de stad die we willen worden?

28

Nu geen duidelijke lijnDe gemeente Groningen doet veel zelf. Voorbeelden daarvan zijn de vuilophaal en de Oosterpoort/Stadsschouwburg. Maar er zijn ook veel voorbeelden te geven van werk dat we laten doen. Vaak in de vorm van een contract (Sodexo, aannemers) een subsidie (OCSW) of indicidenteel een onderneming (Martiniplaza, Openbaar onderwijs). Daarnaast zijn er allerlei samenwerkingsverbanden met anderen waardoor een deel van de uitvoering of zeggenschap buiten de gemeente ligt (GR Meerstad, Regiotram). Als we de dingen zelf doen, doen we het niet altijd op dezelfde manier. Soms is het centraal georganiseerd (CIO, SSC), en soms creëren we bijzondere constructies (werkmaatschappijen) om de bedrijfsvoering meer ruimte te geven.

Uit bovenstaande blijkt dat we als gemeente geen duidelijke lijn hebben waarom en wanneer we taken door private partijen of anderen laten uitvoeren. Is dat een bezwaar? Is het wenselijk meer één lijn te trekken?

Wanneer wel? Wanneer niet? Zelf doen of laten doen is een vraag die we ons allemaal wel eens stellen. Ook in ons eigen leven. Een band plakken, het huis schilderen, appeltaart bakken voor de verjaarsvisite... je kunt het zelf doen, maar ook laten doen! Je keuze heeft te maken met kwaliteit, tijd, gemak en geld. En of je het belangrijk vindt iets van jezelf in het werk te leggen. De afweging die een organisatie maakt is in principe niet veel anders.

Uitbesteden ligt voor de hand bij werkzaamheden waarvoor bijzondere deskundigheid nodig is, die in eigen huis niet beschikbaar is. Of die maar incidenteel voorkomen, of met sterk wisselende intensiteit. Terugkerend werk, van een redelijk voorspelbare omvang kun je prima met eigen mensen doen. Maar ook dat hoeft niet per se. Zo heeft de gemeente Groningen bijvoorbeeld alle schoonmaak- en kantinewerk uitbesteed, omdat dat om andere redenen aantrekkelijk was.

Betrokkenheid werkgever-werknemerContinuiteit kan een belangrijk motief zijn om het werk in eigen huis te organiseren. Voor veel werk is het waardevol als mensen de organisatie goed kennen en zich erbij betrokken voelen. Andersom kan ook de gemeente als werkgever de behoefte hebben zijn betrokkenheid met medewerkers vorm te geven in een vast arbeidscontract.

Andere organisatie van het werkDe keuze zelf doen of uitbesteden heeft niet alleen gevolgen voor personen die het werk in kwestie uitvoeren, maar ook voor de organisatie eromheen. Een gemeente die veel uitbesteedt, zal veel energie moeten besteden aan contacten met leveranciers, aan duidelijke afspraken en controle op de geleverde inzet en kwaliteit. Met name als het werk ook specifieke overheidstaken betreft, zullen aan taakomschrijving en controle zorgvuldig aandacht besteed moeten worden. Wie veel zelf doet, zal meer tijd en energie moeten besteden aan werving en selectie, motivatie en ander personeelswerk.

Wel of niet werken voor regiogemeenten?In dezelfde sfeer ligt de vraag of we als gemeentelijke organisatie wel of niet - of meer of minder - voor andere gemeenten moeten werken. Deze vraag verdient aparte discussie. Allereerst in het verlengde van de hierboven gestelde vragen over zelf doen of uitbesteden. Bij uitbesteden ligt het niet voor de hand werk te gaan verrichten voor anderen. Maar kiezen we voor zelf doen, dan kan het misschien wel. Maar er kunnen ook haken en ogen aan zitten:• Is er bij beleidsmatig werk geen kans op inhoudelijke

belangentegenstellingen?• Bij puur uitvoerend werk is dat minder het geval.

Maar het wordt - nog meer dan nu - vechten om de beschikbare kwaliteit en capaciteit. En wie bepaalt welke gemeente voorrang krijgt? Of gaat de gemeente Groningen altijd voor? Creëren we zo niet onze eigen aansturingsproblemen?

• Meer gaan werken voor regiogemeenten heeft het risico dat we te groot en/of te duur worden.

• De omvang van de organisatie heeft daarnaast ook consequenties voor onze eigen flexibiliteit en snelheid van handelen.

• De HVD heeft nu (ook) al een soort regiofunctie. Wat kunnen we daar van leren?

Gemeentelijke uitbesteding is wanneer een gemeente de uitvoering van een gemeentelijke of ondersteunende taak overdraagt aan een externe organisatie, waardoor de taak geheel of gedeeltelijk buiten de gemeentelijke hiërarchie wordt geplaatst en de leverancier voor de taak verantwoordelijk wordt gehouden. (bron: Nederlandse gemeenten over uitbesteding - juli 2008)

29

Gesprekken buiten de deurIn de zomer van 2010 hebben we zo’n vijfentwintig gesprekken gevoerd met allerlei relaties (klanten, partners, andere overheden, politiek). Ze gingen over het nu en de

toekomst van ROEZ en de gemeente als geheel. Wat hielden onze gesprekpartners ons voor?

Werk vanuit een heldere visie > We worden gewaarschuwd dat we ons

in de komende jaren moeten voorbereiden op minder. Tot nu toe is groei onze leidraad geweest, en dat heeft invloed gehad op de manier waarop we ons georganiseerd hebben. We zullen vanuit een ander perspectief moeten gaan werken, en ons moeten realiseren dat belangentegenstellingen scherper zullen worden. Dat vraagt om een heldere visie om de belangen te kunnen wegen en vaardigheid om belangen bij elkaar te brengen. Digitalisering biedt kansen > Een kans die genoemd wordt is de digitalisering. Hiermee kunnen we in de toekomst onze dienstverlening verbeteren en werkprocessen efficiënter inrichten. Ook in de samenwerking met partners kan dit voordelen opleveren: direct delen van informatie en transparantie.Verbeter aansluiting frontoffice met mid- en backoffice > Er is waardering voor hoe onze loketten werken. Onze mid- en backoffice mist echter een goede aansluiting hierop. In complexe processen willen onze klanten graag meer ondersteuning van ons, bijvoorbeeld door een accountmanager toegewezen te krijgen. Doorbreek oude gewoontes > Onze deskundigheid is tegelijkertijd onze valkuil: het lijkt alsof we ons eigen deskundige oordeel belangrijker vinden dan de behoefte van de klant. Ook breekt ons als gemeente het gebrek aan integraliteit op, dat voor een deel wordt veroorzaakt door de sectorale manier waarop de gemeente georganiseerd is. Ten slotte hebben we regelmatig de feedback gekregen dat we teveel in regeltjes denken en te weinig oplossingsgericht/innovatief. Werk samen als professionals > De belangrijkste boodschappen die ons voor de toekomst zijn meegegeven zijn: werk samen (van per definitie leading naar integrale samenwerking met partners/partijen), behoudt het vakmanschap en versterk de professionaliteit (luisteren, belangen bij elkaar brengen, vertrouwen hebben en verantwoordelijkheid nemen).

30

Aan het eind gekomen van onze tocht Op de voorgaande pagina’s informeerden we u over de zoektocht van ROEZ naar een nieuwe duurzame organisatiestructuur. Duurzaam in de zin dat de nieuwe structuur vele jaren mee kan. Laten we zeggen minstens tot 2035, opnieuw vijfentwintig jaar dus. We namen u in deze brochure mee op onze tocht, vooral om u te laten ervaren dat het een boeiende tocht was. Waarbij we hopen dat onze verhalen u inspireren tot een vergelijkbare exercitie.

Hier, aan het eind van ons verhaal, willen we u ter afsluiting laten zien wat de zoektocht bij ons heeft opgeleverd: ons voorstel op hoofdlijnen voor een duurzame gemeentelijke organisatie. Misschien ziet u er wat in. Of misschien ook niet en helpt het u alleen om scherper in beeld te krijgen wat u niet wilt.... hoe dan ook, we hopen dat u er wat aan heeft.

Dit organisatiemodel is gebaseerd op de scenario’s van de organisatieontwikkeling, de beleids- en omgevingsanalyse, resultaten van de discussie over het functioneren van de dienst (Bakkeveen) en opdrachten vanuit het college (o.a. bezuinigingen). De nieuwe werkwijze en de nieuwe structuur moeten flexibel genoeg zijn om ‘mee te ademen’ met de opdracht waar de dienst in de toekomst voor staat.

We willen binnen RO/EZ werken met focus en ruimte voor vernieuwing. Minder geld van het stadhuis en minder inkomsten uit grondposities dwingen ons scherp te zijn op de koers voor Groningen. Dat vraagt om meer en betere samenwerking op alle fronten: intern, over de grenzen van je afdeling, project en dienst. Met andere gemeenten, de provincie, bedrijven en ontwikkelaars.

Op basis van onze uitgangspunten komen we op een model met drie inhoudelijke clusters:1) integraal beleid en ontwerp2) ontwikkeling en uitvoering3) gebruik en beheer

De clusters 1 en 2 zijn gericht op de toekomst van de stad. Het zwaartepunt ligt bij integraal beleid en ontwerp in samenhang met de ontwikkeling en uitvoering ervan. De komende jaren draait het daarbij om slim samenwerken en ontwikkelen in tijden van schaarste. Bij beheer en gebruik staat voor ons het ‘hier en nu’ van de stad centraal. Het gaat om dingen die voor bewoners en gebruikers (en dus de politiek) belangrijk zijn.

AD

ON

DER

STEU

NIN

G

Gebruik & beheer

Integraal beleid & ontwerp

Ontwikkeling &Uitvoering

Organisatieindeling RO/EZ

31

Visual summary‘t Haile verhoal in ploatjes

zelf doen

hoofdstad van het

Noorden

Stad in Europa

uitbesteden

© G

emeente G

roningen, Dienst RO

EZ, december 2010. Teksten: D

ienst ROEZ, Kees Frenay

Ontw

erp: Staal & D

uiker Foto’s: Henk Veenstra, Reyer B

oxem Illustraties: Pluis D

ruk: Grafische Industrie D

e Marne O

plage: 1000 exemplaren

Dienstverlener

Ontwikkelaar Regisseur

Facilitator