Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Wandeling … · 2019. 9. 23. · delnetwerk ‘Kempense...

2
Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Ontdek de beschermde gebouwen en het landschap en van de voormalige Landlopersko- lonie langs het Weldadigheidspad van 5,4 km, dat gedeeltelijk is uitgezet op het wan- delnetwerk ‘Kempense Kolonies’, en dat geschikt werd gemaakt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Deze historische site is in volle restauratie, onder coördinatie van de gemeente, in samenwerking met vzw Kempens Landschap., Startplaatsen: Merksplas, Kapelstraat, aan de Kapel O-V-Hemelvaart, knooppunt 50 of ........ aan het Bezoekerscentrum, knooppunt 51 Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Wandelnetwerk ‘Kempense Kolonies’: volg bewegwijzering ‘rolwagen start Landloperskapel: 50 - 53 - 72 - 50 - 51 - 67 - 68 - volg hier tot 70 - 69 - 61 - 62 - 63 - 64 - richting 66 - aan begraafplaats rechtdoor - kruispunt na begraafplaats linksaf tot 51 - 50 start Bezoekerscentrum: 51 - 52 - 53 - 72 - 50 - 51 - 67 - 68 - volg hier tot 70 - 69 - 61 - 62 - 63 - 64 - richting 66 - aan begraafplaats rechtdoor - kruispunt na begraafplaats linksaf tot 51 Bezienswaardigheden: Kapel O-L-V Hemelvaart, met gevangenismuseum. Slaapzalen van de landlopers, nu Centrum voor Illegalen. Cipiers woningen, ringvaart en ringwal, Grote Hoeve met bezoekerscentrum. Horeca Het toeristisch bezoekerscentrum en de cafetaria aan de Grote Hoeve openen in de zomer van 2017. Picknickplaatsen-rustbanken: Er zijn talrijke rustbanken en enkele picknickplaatsen, zie kaart.

Transcript of Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Wandeling … · 2019. 9. 23. · delnetwerk ‘Kempense...

Page 1: Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Wandeling … · 2019. 9. 23. · delnetwerk ‘Kempense Kolonies’, en dat geschikt werd gemaakt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens.

Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km

Ontdek de beschermde gebouwen en het landschap en van de voormalige Landlopersko-lonie langs het Weldadigheidspad van 5,4 km, dat gedeeltelijk is uitgezet op het wan-delnetwerk ‘Kempense Kolonies’, en dat geschikt werd gemaakt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Deze historische site is in volle restauratie, onder coördinatie van de gemeente, in samenwerking met vzw Kempens Landschap.,

Startplaatsen: Merksplas, Kapelstraat, aan de Kapel O-V-Hemelvaart, knooppunt 50 of ........ aan het Bezoekerscentrum, knooppunt 51

Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km

Wandelnetwerk ‘Kempense Kolonies’: volg bewegwijzering ‘rolwagen ‘start Landloperskapel:

50 - 53 - 72 - 50 - 51 - 67 - 68 - volg hier tot 70 - 69 - 61 - 62 - 63 - 64 - richting 66 - aan begraafplaats rechtdoor - kruispunt na begraafplaats linksaf tot 51 - 50

start Bezoekerscentrum: 51 - 52 - 53 - 72 - 50 - 51 - 67 - 68 - volg hier tot 70 - 69 - 61 - 62 - 63 - 64 - richting

66 - aan begraafplaats rechtdoor - kruispunt na begraafplaats linksaf tot 51

Bezienswaardigheden:

Kapel O-L-V Hemelvaart, met gevangenismuseum.Slaapzalen van de landlopers, nu Centrum voor Illegalen. Cipiers woningen, ringvaart en ringwal, Grote Hoeve met bezoekerscentrum.

Horeca

Het toeristisch bezoekerscentrum en de cafetaria aan de Grote Hoeve openen in de zomer van 2017.

Picknickplaatsen-rustbanken:

Er zijn talrijke rustbanken en enkele picknickplaatsen, zie kaart.

Page 2: Wandeling ‘Weldadigheidspad ’ 5,4 km Wandeling … · 2019. 9. 23. · delnetwerk ‘Kempense Kolonies’, en dat geschikt werd gemaakt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens.

Weldadigheidspad

Om het probleem van de armoede op te lossen, werden er door de eeuwen heen al heel wat pogingen ondernomen. Via de Armentafel werd er in de middeleeuwen brood en kleding uitgedeeld. In 1818 startte Johannes Van den Bosch in het noorden van Nederland met de Maatschappij voor Weldadigheid. Deze werden in België opgevolgd door de Rijksweldadigheidskoloniën. Niet door bestraffing maar door weldadigheid (landbouw, het aanleren van een beroep en onderwijs) wilde men de vicieuze cirkel van armoede doorbreken, maar deze “landloperswet” werd in 1993 afgeschaft omdat arm zijn geen misdrijf is....

Merksplas-Kolonie en Wortel-Kolonie bieden zowel landschappelijk als cultureel een kijk in onze sociale geschiedenis tijdens de twee voorgaande eeuwen. De gebouwen en het landschap kregen hier vorm door de aanwezigheid van de landlopers. De landloperskolonies van de Kempen en deze van Nederland stellen zich samen kan-didaat voor erkenning op de lijst van het Unesco Werelderfgoed.

De Landloperskapel O.-L.-V.-Hemelvaart van Merksplas-Kolonie (uit 1899) is het vertrekpunt van een unieke cultuur-historische wandeling over de voormalige landlo-perskolonie (600 ha). Deze kapel is georiënteerd naar het westen in plaats van naar het oosten. In de voorgevel zie je het kruis (kerk) en de Belgische Leeuw (staat) ver-enigd in één kunstwerk. Over de volledige lengte van de nok van het dak prijkt er een lichtkoepel. De kapel is volledig onderkelderd, en was destijds de bewaarplaats van

wintergroenten voor de landlopers. Sinds 1985 zijn er geen erediensten meer. In 2014 werd reeds een deel van de restauratie uitgevoerd.Het gevangenismuseum bevindt zich in de landloperskapel. Hier vertelt men het ver-haal van straffen en misdrijven door de eeuwen heen, alsook het verhaal van de land-loperskolonies in Wortel en Merksplas.

In het Centrum voor Illegalen bevonden zich destijds de slaapzalen van de landlopers. In 1955 werden uit veiligheidsoverwegingen de schilddaken verwijderd en vervangen door platte daken.

De Strafinrichting van Merksplas is één van de grootste gevangenissen van België. Aanvankelijk verbleven er alleen landlopers: ca 600 in 1825 en meer dan 5000 in 1910. Nu verblijven er in de gevangenis ca. 700 gevangenen, een bonte mengeling van vele nationaliteiten. Aan de achterzijde is een beveiligde nijverheidszone.

De landlopers werden tewerkgesteld op de Grote Hoeve, met zijn paarden- , koeien- en varkensstallen en zijn imposante hooischuur. Achteraan bevinden zich een hele rij open schuren, alsook de ‘patattenkelders’. Op het binnenplein prijkt nog het enige wachthuisje, ooit bezet door soldaten. Nu wordt er gerestaureerd, in 2016 komt er ondermeer een bezoekerscentrum en een horeca-uitbating.

Rond de gevangenis bevindt zich een volledig justitiedorp met ca. 120 cipierswoningen van ‘rang en stand’. Hoe hoger de personeelsrang, hoe meer trappen er zijn naar de voordeur en hoe ruimer het huis. De meeste woningen werden vanaf 2003 in erfpacht gegeven en zijn inmiddels gerestaureerd.

RinggrachtOm de toename aan ontvluchtingen te voorkomen, werd er vanaf 1893 rond de land-loperskolonie (door de landlopers zelf) een ringgracht gegraven van ca 10m breed en een lengte van ca 7 km. Aan de rand, bij de Vaartstraat ligt de voormalige ‘zwemkom’. In 2014 werd een wandelbrug gebouwd naar de woonzones.

Visvijvers en kleiputten. De stenen, die nodig waren voor het optrekken van de gebouwen tussen 1870 en 1910, werden ter plaatse gebakken in een steenfabriek. Zo ontstonden meerdere kleiputten, waarvan nog enkele in oorspronkelijke staat. De bossen worden momenteel beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos.

De schaapherder. In de zomerperiode begraast een kudde schapen de dreven, onder toezicht van de schaapherder en diens herdershond, een levend visitekaartje.