wandelen langs heilige plaatsen 1

Wandelen langsheilige plaatsen

Wandelen

langsheilige

plaatsen

Dagtochten naar bedevaartsoorden in Nederland

Dagtochtennaar

bedevaarts-oorden inNederlandHoe maken we in deze haastige tijd nog ruimte

voor bezinning? Dat kan bijvoorbeeld doorspirituele wandelingen te maken. In Wandelenlangs heilige plaatsen worden tien kortepelgrimstochten beschreven, tussen de veertienen twintig kilometer lang. De wandelingen, dievoeren naar Nederlandse plaatsen die ook nu nogworden bezocht door pelgrims, laten eenverrassende kant van ons land zien. Door poldersen bossen, over dijken en door duinen, langsmeren en rivieren loopt de wandelaar naar kleine,intieme kapelletjes of grotere bedevaartplaatsen.Op al die plekken is het mogelijk een spirituelegedachte te koesteren, een kaarsje aan te steken ofeen gebed uit te spreken. Door te wandelenkomen op het ritme van de voetstappen allerleigedachten boven. Door te lopen zetten westappen in ons leven. Of, zoals Marinus van denBerg in zijn voorwoord zegt: ‘Je wandelt niet zozeerals tijdverdrijf, of om de tijd te doden, maar om degegeven tijd intenser te beleven’.

De bestemmingen liggen verspreid in Nederland.Van Heiloo in Noord-Holland tot Hulst in Zeeuws-Vlaanderen, van Brielle in Zuid-Holland tot Thornin Limburg.

De tochten zijn uitgezet en beschreven door driewandelliefhebbers. Marijke Nijboer is tekstschrijver encommunicatieadviseur. Peter Louwerse is journalist.Anton Sinke is grafisch ontwerper.

www.uitgeverijmeinema.nlwww.averbode.com/religie

9 789021 141893

ISBN 978 90 211 4189 3

NUR 502

Meinema | Averbode

omslag wandelen:Wandelen omslag NL 11-12-2007 15:24 Pagina 1

Dagtochten naarbedevaartsoorden

in Nederland

Marijke Nijboer, Peter Louwerseen Anton Sinke

Met een voorwoord vanMarinus van den Berg

Meinema | Averbode

Dagtochten naarbedevaartsoorden

in Nederland

Marijke Nijboer, Peter Louwerseen Anton Sinke

Met een voorwoord vanMarinus van den Berg

Meinema | Averbode

Inhoud

7 Voorwoord, Marinus van den Berg

9 Hoe gebruikt u dit wandelboek

13 Brielle -Martelaren van Gorcum 14 km

33 Elshout - O.L. Vrouwe van Elshout 16 km

53 Oirschot - Heilige Eik 14 km

73 Heiloo - O.L. Vrouwe ter Nood 16 km

93 Olburgen - Dorothea Visser 17 km

111 Zegge - O.L. Vrouw van de Zeg 18 km

129 Thorn - O.L. Vrouw onder de Linden 18 km

149 Kapellebrug - O.L. Vrouw ter Eecken 16 km

169 Zenderen - Albertus van Trapani 12 km

189 Smakt - Sint Josef en Heilige Maria 14 km

208 Verantwoording

Boekverzorging: Studio Anton SinkeFotografie omslag: Anton Sinke

ISBN: 978 90 211 4189 3 (Nederland)ISBN: 978 90 317 2585 4 (België)NUR 502D/2008/39/14

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgavemagworden ver-veelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand ofopenbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige anderemanier,zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Tekst en fotografie:Marijke Nijboer: tekst Zenderen en Smakt;fotografie Zenderen

Gerben Louwerse: fotografie Zegge enThorn

Peter Louwerse: tekst Elshout, Heiloo, Zeggeen Thorn; fotografie Zegge

Anton Sinke: tekst Brielle, Oirschot, Olbur-gen en Kapellebrug; fotografie Brielle,Elshout, Oirschot, Heiloo, Olburgen, Zegge,Thorn, Kapellebrug en Smakt

Inhoud

7 Voorwoord, Marinus van den Berg

9 Hoe gebruikt u dit wandelboek

13 Brielle -Martelaren van Gorcum 14 km

33 Elshout - O.L. Vrouwe van Elshout 16 km

53 Oirschot - Heilige Eik 14 km

73 Heiloo - O.L. Vrouwe ter Nood 16 km

93 Olburgen - Dorothea Visser 17 km

111 Zegge - O.L. Vrouw van de Zeg 18 km

129 Thorn - O.L. Vrouw onder de Linden 18 km

149 Kapellebrug - O.L. Vrouw ter Eecken 16 km

169 Zenderen - Albertus van Trapani 12 km

189 Smakt - Sint Josef en Heilige Maria 14 km

208 Verantwoording

Boekverzorging: Studio Anton SinkeFotografie omslag: Anton Sinke

ISBN: 978 90 211 4189 3 (Nederland)ISBN: 978 90 317 2585 4 (België)NUR 502D/2008/39/14

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgavemagworden ver-veelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand ofopenbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige anderemanier,zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Tekst en fotografie:Marijke Nijboer: tekst Zenderen en Smakt;fotografie Zenderen

Gerben Louwerse: fotografie Zegge enThorn

Peter Louwerse: tekst Elshout, Heiloo, Zeggeen Thorn; fotografie Zegge

Anton Sinke: tekst Brielle, Oirschot, Olbur-gen en Kapellebrug; fotografie Brielle,Elshout, Oirschot, Heiloo, Olburgen, Zegge,Thorn, Kapellebrug en Smakt

Wie wandelt,beleeft intenserMarinus van den Berg

Twintig jaar geleden kwam ik in een nieuwe levensfaseen ontdekte ik het wandelen. Na een moeilijke periodehielp het wandelen me omweer opnieuw op weg tegaan.Wandelen hielp me bij het zoeken naar rust. Enook nu nog: het tempo doet me deugd. Ik loop mezelfminder voorbij, ik ontmoet mezelf meer. Als ik thuiskom ben ik helemaal opgefrist. Het gaat me er niet omin recordtijd ergens naartoe te lopen, het gaat mevooral om het onderweg zijn. Wandelen biedt me tijdom te kijken, te denken, te luisteren en te genieten. Ikkom ervan op verhaal en ik kom ook met verhalenterug. De weg zelf is bovendien al een inspiratie. Ze isvol symbolen. Ze doet me stilstaan bij mijn eigenlevensweg.

Ik maak veel gebruik van wandelroutes die door ande-ren zijn uitgezet. Het is fantastisch dat er steeds meermensen zijn die dit doen. Ze brengen je op wegen waarje anders niet zou komen. Je ontdekt hoeveel verras-sende plekken er in dit land van de razende snelwegenen stilstaande files nog zijn.

Het jaar 2008 staat in het teken van het religieuserfgoed. Ons land kent heel wat kapelletjes, kruizen enandere plekken die door een bepaalde gebeurtenis eenreligieuze betekenis kregen en die mensen trekken. Indit boekje vindt u tien wandelingen langs zulke plek-ken. De bedevaartsplaatsen maken nieuwsgierig:waarom ligt hier een pelgrimsoord, wie hebben het ini-tiatief genomen, wat is het verhaal erachter? Hier krijgt

Wie wandelt,beleeft intenserMarinus van den Berg

Twintig jaar geleden kwam ik in een nieuwe levensfaseen ontdekte ik het wandelen. Na een moeilijke periodehielp het wandelen me omweer opnieuw op weg tegaan.Wandelen hielp me bij het zoeken naar rust. Enook nu nog: het tempo doet me deugd. Ik loop mezelfminder voorbij, ik ontmoet mezelf meer. Als ik thuiskom ben ik helemaal opgefrist. Het gaat me er niet omin recordtijd ergens naartoe te lopen, het gaat mevooral om het onderweg zijn. Wandelen biedt me tijdom te kijken, te denken, te luisteren en te genieten. Ikkom ervan op verhaal en ik kom ook met verhalenterug. De weg zelf is bovendien al een inspiratie. Ze isvol symbolen. Ze doet me stilstaan bij mijn eigenlevensweg.

Ik maak veel gebruik van wandelroutes die door ande-ren zijn uitgezet. Het is fantastisch dat er steeds meermensen zijn die dit doen. Ze brengen je op wegen waarje anders niet zou komen. Je ontdekt hoeveel verras-sende plekken er in dit land van de razende snelwegenen stilstaande files nog zijn.

Het jaar 2008 staat in het teken van het religieuserfgoed. Ons land kent heel wat kapelletjes, kruizen enandere plekken die door een bepaalde gebeurtenis eenreligieuze betekenis kregen en die mensen trekken. Indit boekje vindt u tien wandelingen langs zulke plek-ken. De bedevaartsplaatsen maken nieuwsgierig:waarom ligt hier een pelgrimsoord, wie hebben het ini-tiatief genomen, wat is het verhaal erachter? Hier krijgt

Hoe gebruikt u ditwandelboek?

In de inhoudsopgave vindt u het doel van de wande-ling en het aantal kilometers. Zo kunt u uw bestemmingkiezen. De tochten zijn zo uitgezet dat ook de ongeoe-fende wandelaar ermee uit de voeten kan. Dehoofdstukken zelf vallen in diverse delen uiteen: eenkorte introductie, een uitleg van wat er onderweg tezien is, een routebeschrijving en een klein feitenblokje.

Ter voorbereiding op een wandeling is het raadzaamom vast te lezen wat u onderweg te zien krijgt. U heeftdan een goed beeld van uw tocht en het maakt hetgemakkelijker om dingen van betekenis op de route teherkennen. Uiteraard staat in elk hoofdstuk het bede-vaartsoord centraal, met aandacht voor religieuze encultuurhistorische achtergronden en met foto’s. Daar-naast is er ook aandacht voor andere dingen die upasseert. We beschrijven natuurgebieden, vertellenover dieren en planten, over historische binnenstedenen kloosters, sluizen en waterplassen en al het overigedat ons interessant leek.

In de routebeschrijving, aan het eind van ieder hoofd-stuk afgedrukt tegen een groene achtergrond, ziet uhoe de pelgrimstocht loopt. In een aantal gevallenkeert u aan het eind terug bij het beginpunt. Meestal isdat echter niet zo. In die gevallen geven wij aan hoe umet het openbaar vervoer naar uw startpunt kuntterugreizen. Alle tochten zijn geschikt voor automobilis-ten én gebruikers van openbaar vervoer.In het feitenblokje vindt u de overige praktische tips:

u niet alleen een routebeschrijving, maar is ook veelplaats ingeruimd voor die verhalen. Andere ingrediën-ten zijn de natuur waar u doorheen loopt en inkijkjes inde geschiedenis van de betreffende streek.

Wandelen doe je niet zozeer als tijdverdrijf of om tijd tedoden, maar om de gegeven tijd intenser te beleven.Hopelijk voegen de verhalen in dit boek en hetaandoen van deze bedevaartplaatsen op een verras-sende wijze iets toe aan uw wandeling.

Marinus van den Berg is auteur, en geestelijkverzorger/pastor bij Laurens-Antonius-IJsselmonde inRotterdam. Hij is tevens een verwoedwandelaar.

Hoe gebruikt u ditwandelboek?

In de inhoudsopgave vindt u het doel van de wande-ling en het aantal kilometers. Zo kunt u uw bestemmingkiezen. De tochten zijn zo uitgezet dat ook de ongeoe-fende wandelaar ermee uit de voeten kan. Dehoofdstukken zelf vallen in diverse delen uiteen: eenkorte introductie, een uitleg van wat er onderweg tezien is, een routebeschrijving en een klein feitenblokje.

Ter voorbereiding op een wandeling is het raadzaamom vast te lezen wat u onderweg te zien krijgt. U heeftdan een goed beeld van uw tocht en het maakt hetgemakkelijker om dingen van betekenis op de route teherkennen. Uiteraard staat in elk hoofdstuk het bede-vaartsoord centraal, met aandacht voor religieuze encultuurhistorische achtergronden en met foto’s. Daar-naast is er ook aandacht voor andere dingen die upasseert. We beschrijven natuurgebieden, vertellenover dieren en planten, over historische binnenstedenen kloosters, sluizen en waterplassen en al het overigedat ons interessant leek.

In de routebeschrijving, aan het eind van ieder hoofd-stuk afgedrukt tegen een groene achtergrond, ziet uhoe de pelgrimstocht loopt. In een aantal gevallenkeert u aan het eind terug bij het beginpunt. Meestal isdat echter niet zo. In die gevallen geven wij aan hoe umet het openbaar vervoer naar uw startpunt kuntterugreizen. Alle tochten zijn geschikt voor automobilis-ten én gebruikers van openbaar vervoer.In het feitenblokje vindt u de overige praktische tips:

u niet alleen een routebeschrijving, maar is ook veelplaats ingeruimd voor die verhalen. Andere ingrediën-ten zijn de natuur waar u doorheen loopt en inkijkjes inde geschiedenis van de betreffende streek.

Wandelen doe je niet zozeer als tijdverdrijf of om tijd tedoden, maar om de gegeven tijd intenser te beleven.Hopelijk voegen de verhalen in dit boek en hetaandoen van deze bedevaartplaatsen op een verras-sende wijze iets toe aan uw wandeling.

Marinus van den Berg is auteur, en geestelijkverzorger/pastor bij Laurens-Antonius-IJsselmonde inRotterdam. Hij is tevens een verwoedwandelaar.

waar is er horeca onderweg?Wat zijn de openingstijdenvan het heiligdom? Hoe zit het met het openbaar ver-voer?

Bij het maken van dit boekje stonden bij ons twee din-gen voorop: ontspanning en bezinning. Tijdens hetuitzetten van de wandelingen en het schrijven van dehoofdstukken hebben wij genoten van de mooienatuur, de prachtige kerken en kapelletjes, culturele enhistorische bezienswaardigheden en ontmoetingenmet bijzondere mensen. Zij vertelden ons verhalen overde heiligdommen die wij bezochten, en de betekenisdie deze plaatsen voor hen hebben.Ook werden we getroffen door de rust die uitging vande bezochte plaatsen en de wandeling daar naar toe.

Wij hebben voor het selecteren en beschrijven van dehistorie en betekenis van de pelgrimsoorden gebruikgemaakt van de website van het Meertens Instituut(www.meertens.knaw.nl/bedevaart). Op deze site staateen schat aan informatie over oude en nieuwe bede-vaartsoorden in Nederland.

Voorzien van de informatie in dit boek kunt u zorgeloosaan uw pelgrimstocht beginnen.Wij wensen u veelwandel-plezier.

Peter Louwerse, Marijke Nijboer, Anton Sinkeoktober 2007

PS. Mocht u naar aanleiding van een tocht een opmerkinghebben, dan kunt u dezemailen naar:

waar is er horeca onderweg?Wat zijn de openingstijdenvan het heiligdom? Hoe zit het met het openbaar ver-voer?

Bij het maken van dit boekje stonden bij ons twee din-gen voorop: ontspanning en bezinning. Tijdens hetuitzetten van de wandelingen en het schrijven van dehoofdstukken hebben wij genoten van de mooienatuur, de prachtige kerken en kapelletjes, culturele enhistorische bezienswaardigheden en ontmoetingenmet bijzondere mensen. Zij vertelden ons verhalen overde heiligdommen die wij bezochten, en de betekenisdie deze plaatsen voor hen hebben.Ook werden we getroffen door de rust die uitging vande bezochte plaatsen en de wandeling daar naar toe.

Wij hebben voor het selecteren en beschrijven van dehistorie en betekenis van de pelgrimsoorden gebruikgemaakt van de website van het Meertens Instituut(www.meertens.knaw.nl/bedevaart). Op deze site staateen schat aan informatie over oude en nieuwe bede-vaartsoorden in Nederland.

Voorzien van de informatie in dit boek kunt u zorgeloosaan uw pelgrimstocht beginnen.Wij wensen u veelwandel-plezier.

Peter Louwerse, Marijke Nijboer, Anton Sinkeoktober 2007

PS. Mocht u naar aanleiding van een tocht een opmerkinghebben, dan kunt u dezemailen naar:

Geervliet

We starten onze tocht inGeervliet, een plaats waar alin de twaalfde eeuw tol werdgeheven. Het plaatsje lag indie tijd direct aan de Bernisse, een brede strook water dieVoorne scheidde van Putten, op de handelsroute tussen Zee-land en Holland. In 1381 kreeg het plaatsje zelfs stadsrechtenen werd er een ommuring gebouwdmet wel vier torens. Dieommuring had trouwens meer het formaat van een flinketuinmuur. Door inpoldering en verlanding kwam het plaatsjesteeds verder van het water te liggen en de schepen zochtenandere routes. In 1602 was de Bernisse zo smal geworden dathet veer tussen Geervliet en Heenvliet werd vervangen door

De Martelarenvan GorcumLangs de wateren naar Brielle

Wandelend van Geervliet naar Brielle worden we een aantal malengeconfronteerd met de troebele jaren vlak voor 1600.Waarin een succesvolnotaris en priester uit Heenvliet door de Spaanse Inquisitie jarenlang langsdiverse gevangenissen werd gesleept vanwege zijn ketterse ideeën, omuiteindelijk veroordeeld te worden tot de brandstapel. En waarin negentienpriesters, tegen het uitdrukkelijke bevel vanWillem van Oranje in, door degeuzen opgehangen werden in een turfschuur. Ondertussen lopen we overeen aantal dijken en door oude dorpskernenmin of meer langs het BrielseMeer, hoewel dat niet overal zo heet. Ons eindpunt is deBedevaartskerk in Brielle,gedenkplaats van de‘Martelaren van Gorcum’.

Geervliet gezienvanaf de Ber-nisse.

Geervliet

We starten onze tocht inGeervliet, een plaats waar alin de twaalfde eeuw tol werdgeheven. Het plaatsje lag indie tijd direct aan de Bernisse, een brede strook water dieVoorne scheidde van Putten, op de handelsroute tussen Zee-land en Holland. In 1381 kreeg het plaatsje zelfs stadsrechtenen werd er een ommuring gebouwdmet wel vier torens. Dieommuring had trouwens meer het formaat van een flinketuinmuur. Door inpoldering en verlanding kwam het plaatsjesteeds verder van het water te liggen en de schepen zochtenandere routes. In 1602 was de Bernisse zo smal geworden dathet veer tussen Geervliet en Heenvliet werd vervangen door

De Martelarenvan GorcumLangs de wateren naar Brielle

Wandelend van Geervliet naar Brielle worden we een aantal malengeconfronteerd met de troebele jaren vlak voor 1600.Waarin een succesvolnotaris en priester uit Heenvliet door de Spaanse Inquisitie jarenlang langsdiverse gevangenissen werd gesleept vanwege zijn ketterse ideeën, omuiteindelijk veroordeeld te worden tot de brandstapel. En waarin negentienpriesters, tegen het uitdrukkelijke bevel vanWillem van Oranje in, door degeuzen opgehangen werden in een turfschuur. Ondertussen lopen we overeen aantal dijken en door oude dorpskernenmin of meer langs het BrielseMeer, hoewel dat niet overal zo heet. Ons eindpunt is deBedevaartskerk in Brielle,gedenkplaats van de‘Martelaren van Gorcum’.

Geervliet gezienvanaf de Ber-nisse.

‘opgewaardeerd’ tot stadhuiswaarvoor een pontificale trapmet bordes werd gebouwd.Langs het voormalige haven-kanaal komen we bij de brugover de Bernisse en daarna inHeenvliet.

Heenvliet

Tussen een soort toegangspalen door komen we op hetmarktplein. Wie dacht dat alleen Amsterdam als wapen drieAndreaskruisen heeft, moet nog maar eens naar die linkerpaal kijken. Ook hier drie dergelijke kruisen, alleen niet rechtonder elkaar. Op de andere paal is golvend water te zien.Beide symbolen komen terug in de huidige vlag van de ge-meente Bernisse.De Markt van Heenvliet is op Tweede Pinksterdag het toneelvan de paardenmarkt. Deze wordt al gehouden sinds 1469,

Drie Andreas-kruisen.

DeMarkt vanHeenvliet.

een brug. In de stad ontston-den onder andere aan deKerkstraat, ‘stadsboerderijen’met een woonhuis aan destraatzijde en schuren daar-achter. De zestiende-eeuwsekerk van Geervliet was oor-spronkelijk gewijd aan demaagd Maria, maar werd di-rect na 1572 in beslag geno-men door de protestanten.

Het stratenplan van Geer-vliet is sinds de Middeleeu-wen ongewijzigd en is danook sinds 1975 beschermdstadsgezicht. Op de Kaai-straat zien we het voorma-lige gasthuis uit 1346, later

Dorpsplein enkerk.

Langs de toldijk.

De Bernisse.

‘opgewaardeerd’ tot stadhuiswaarvoor een pontificale trapmet bordes werd gebouwd.Langs het voormalige haven-kanaal komen we bij de brugover de Bernisse en daarna inHeenvliet.

Heenvliet

Tussen een soort toegangspalen door komen we op hetmarktplein. Wie dacht dat alleen Amsterdam als wapen drieAndreaskruisen heeft, moet nog maar eens naar die linkerpaal kijken. Ook hier drie dergelijke kruisen, alleen niet rechtonder elkaar. Op de andere paal is golvend water te zien.Beide symbolen komen terug in de huidige vlag van de ge-meente Bernisse.De Markt van Heenvliet is op Tweede Pinksterdag het toneelvan de paardenmarkt. Deze wordt al gehouden sinds 1469,

Drie Andreas-kruisen.

DeMarkt vanHeenvliet.

een brug. In de stad ontston-den onder andere aan deKerkstraat, ‘stadsboerderijen’met een woonhuis aan destraatzijde en schuren daar-achter. De zestiende-eeuwsekerk van Geervliet was oor-spronkelijk gewijd aan demaagd Maria, maar werd di-rect na 1572 in beslag geno-men door de protestanten.

Het stratenplan van Geer-vliet is sinds de Middeleeu-wen ongewijzigd en is danook sinds 1975 beschermdstadsgezicht. Op de Kaai-straat zien we het voorma-lige gasthuis uit 1346, later

Dorpsplein enkerk.

Langs de toldijk.

De Bernisse.

toen Heenvliet stadsrechtenkreeg. Als u niet te vroegbent, treft u mogelijk het ter-ras op de markt open aan.Heenvliet is in het bezit vaneen van de oudste donjonsvan Nederland, gebouwdomstreeks 1100. Deze ver-sterkte toren speelde algeen rol meer tijdens deTachtigjarige Oorlog.Welwerd het plaatsje geteisterddoor rondzwervende geu-zen die onderhouden moes-ten worden en zorgden voorveel overlast.Enige jaren voordat de Mar-telaren van Gorcum omkwa-men, in 1557, werd de

pastoor van Heenvliet (te-vens notaris in Brielle), An-gelus Merula, door deInquisitie opgepakt en ver-oordeeld tot de brandstapelvanwege zijn ‘ketterse’over-tuiging. Hij werd gevangengezet in de donjon. Bij het

bestijgen van de brandstapel in Bergen (België) overleed hijaan een hartaanval. Met zijn vermogen werd een weeshuisgesticht in Brielle. Een raam in de Catharijnekerk in Briellehoudt zijn gedachtenis in ere.

Als we aan de overkant van deMarkt deWelleweg op lopen,dan komenwe bij de ingang van het park annex beeldentuinvan de ruïne ‘Ravesteyn’, volgens de inwoners van Heenvliet ‘hetbest bewaarde geheim vanVoorne-Putten’. De schitterendebeeldentuin is in de zomermaanden regelmatig open voor hetpubliek. Voor openingstijden: www.beeldentuinravesteyn.nl.

Boven: glazensculptuur in debeeldentuin.

Links: Gevelsteenin het weeshuisin Brielle.

Donjon vanHeenvliet.

toen Heenvliet stadsrechtenkreeg. Als u niet te vroegbent, treft u mogelijk het ter-ras op de markt open aan.Heenvliet is in het bezit vaneen van de oudste donjonsvan Nederland, gebouwdomstreeks 1100. Deze ver-sterkte toren speelde algeen rol meer tijdens deTachtigjarige Oorlog.Welwerd het plaatsje geteisterddoor rondzwervende geu-zen die onderhouden moes-ten worden en zorgden voorveel overlast.Enige jaren voordat de Mar-telaren van Gorcum omkwa-men, in 1557, werd de

pastoor van Heenvliet (te-vens notaris in Brielle), An-gelus Merula, door deInquisitie opgepakt en ver-oordeeld tot de brandstapelvanwege zijn ‘ketterse’over-tuiging. Hij werd gevangengezet in de donjon. Bij het

bestijgen van de brandstapel in Bergen (België) overleed hijaan een hartaanval. Met zijn vermogen werd een weeshuisgesticht in Brielle. Een raam in de Catharijnekerk in Briellehoudt zijn gedachtenis in ere.

Als we aan de overkant van deMarkt deWelleweg op lopen,dan komenwe bij de ingang van het park annex beeldentuinvan de ruïne ‘Ravesteyn’, volgens de inwoners van Heenvliet ‘hetbest bewaarde geheim vanVoorne-Putten’. De schitterendebeeldentuin is in de zomermaanden regelmatig open voor hetpubliek. Voor openingstijden: www.beeldentuinravesteyn.nl.

Boven: glazensculptuur in debeeldentuin.

Links: Gevelsteenin het weeshuisin Brielle.

Donjon vanHeenvliet.

Op weg naar de dijk passeren we een van de mooiste pinau-tomaat-huisjes van Nederland. Even verderop in een bochtvan de dijk staat een monumentale boerderij met zwarteschuur. Altijd gedacht dat dit type boerderij typisch Zeeuws is;hieruit blijkt maar weer dat de Zuid-Hollandse eilanden ookbouwkundig Zeeuwse invloeden kennen.

Wie een eindje verder de dijkoploopt, ontwaart de plaatse-lijke visstek. Aan de sporen iste zien dat de visliefhebbersregelmatig met auto en al dedijk oversteken.Een deel van de route naarZwartewaal kunnen we overde onverharde dijk lopen. Inhet voorjaar zijn hier enormevelden boterbloemen en we-

Monumentaleboerderij metzwarte schuur.

Lopend over de markt hoorik plotsklaps vragen of ik opbedevaartstocht ben... Van-waar die vraag? Het aantalwandelaars op een vroegemorgen, voorzien van kaarten camera, is niet groot inHeenvliet en het toeval wil

dat een week eerder eenfietser op weg naar Santi-ago de Compostella deBedevaartskerk in Briellewilde aandoen.De bewoners vindeneigenlijk wel dat ik een(Jacobs)schelp moetdragen.

Markt metpaard.

Pinautomaat instijl.

Op weg naar de dijk passeren we een van de mooiste pinau-tomaat-huisjes van Nederland. Even verderop in een bochtvan de dijk staat een monumentale boerderij met zwarteschuur. Altijd gedacht dat dit type boerderij typisch Zeeuws is;hieruit blijkt maar weer dat de Zuid-Hollandse eilanden ookbouwkundig Zeeuwse invloeden kennen.

Wie een eindje verder de dijkoploopt, ontwaart de plaatse-lijke visstek. Aan de sporen iste zien dat de visliefhebbersregelmatig met auto en al dedijk oversteken.Een deel van de route naarZwartewaal kunnen we overde onverharde dijk lopen. Inhet voorjaar zijn hier enormevelden boterbloemen en we-

Monumentaleboerderij metzwarte schuur.

Lopend over de markt hoorik plotsklaps vragen of ik opbedevaartstocht ben... Van-waar die vraag? Het aantalwandelaars op een vroegemorgen, voorzien van kaarten camera, is niet groot inHeenvliet en het toeval wil

dat een week eerder eenfietser op weg naar Santi-ago de Compostella deBedevaartskerk in Briellewilde aandoen.De bewoners vindeneigenlijk wel dat ik een(Jacobs)schelp moetdragen.

Markt metpaard.

Pinautomaat instijl.

wandelen langs heilige plaatsen 1

Documents

Transcript of wandelen langs heilige plaatsen 1