Wa a r aar aar aar O nwa a r Next...hzelf dood. N OV U M andaag landt A op Mars Pasadena. A-robot...
1
2 3 Maandag 6 augustus 2012 | Op de hoogte De Koerden zijn tot nu toe de winnaars van de strijd in Syrië 6&7 In Jinba mogen ze alleen in het weekend op hun land zijn 8 Niks vrouwen eerst. Bij scheeprampen is het vaak ieder voor zich 20&21 Next question: Helpt gember tegen misselijkheid? 27 De buien manifesteren zich vooral boven het westen en noorden van het land, in het binnenland is er ook zon. Maxima 19-22 graden. Morgen knapt het geleidelijk op. Na donder- dag ook langzaam weer iets warmer. Listige crackerliefhebber Zeker zeven doden bij schietpartij in Amerikaanse sikhtempel O p vrijdag zag ik een filmpje, gemaakt met een telefoon, opgenomen in een Britse dierentuin. Het toonde een chimpansee die gebaarde naar de dikke glaswand die hem scheidde van zijn bezoekers. Hij wees naar het glas, raakte met een uitgestrekte vinger zijn handpalm aan, liep heen en weer. „Hij wil dat we het raam omhoog doen,” roept iemand opgewonden. „Kijk, hij ge- baart naar een bout.” Een vrouw op de achtergrond giechelt onophoudelijk. Een man zit vlak voor het glas en kopieert met zijn eigen handen de gebaren van de aap. „Dat kunnen we niet doen, vriend,” antwoordt een ander. Er klinkt nog meer gelach. De tekst bij het filmpje: chimpansee vraagt bezoekers om hulp bij ontsnapping. Ik zag het en dacht: aha. The beginning of the rise of the planet of the apes is aangebroken. Nog even en deze chimpansee staat buiten, bijt iemands oren eraf, trekt een harnas aan, schaakt Bubbles als zijn bruid en begint een oorlog, waarbij zíjn jongens te paard vier ka- lasjnikovs tegelijkertijd kunnen vast- houden. Maar het was voornamelijk bijzon- der deprimerend, het idee dat een chimpansee via bezoekers naar vrij- heid zocht. Het veranderde ‘een fijne omgeving met gras, een middelgrote zandheuvel en zeker vier bungelende autobanden aan een touw ter ver- maak’ in ‘dit is een kooi en ik weet het’. Het voelde als op een ochtend bene- den komen en in het kattengrit geschreven zien staan: IK HAAT JE EN IK WIL NAAR BUITEN. WIE HOUDT ER NOU EEN KAT OP 2 HOOG? Of dat je een briefje vindt in een melkpak: HELP ME IK WORD VASTGEHOUDEN IN EEN MELKFABRIEK – BELLA37859. Zodra dieren over een soort menselijk bewustzijn lijken te beschikken, wordt het moeilijk. Ik heb wel eens een ver- haal gehoord over bewoners van een Tanzaniaans dorp die veel overlast had- den van een groep orang-oetans. Ze groeven valkuilen voor ze en maakten de gevangen beesten af, maar er was een gezegde: kijk een orang-oetan nooit in de ogen. Ze schenen zo’n menselijke blik te hebben, dat je ze daarna niet meer kon doden zonder er een diep schuldgevoel aan over te houden. Want daar gaat het natuurlijk toch om: het gevoel van menselijkheid. Op zondag keek ik nogmaals naar het filmpje. Gedurende het weekend was er van alles veranderd: volgens de meeste mensen zocht de chimpansee helemaal niet naar medeplichtigen voor een uitbraak, maar gebruikte hij gebarentaal om de aandacht te vestigen op de cracker die zich voor de voeten van de bezoe- ker bevond. Hij wilde geen nagelvijl in een cake, hij wilde gewoon de cake. De crackertheorie leek te kloppen, de chimpansee maakte zelfs een gebaar naar zijn mond, en de glaswand zag er inderdaad helemaal niet uit alsof die open kon. Opeens was de aap geen gevangene meer, maar een listige crackerliefheb- ber die bovendien over zijn bezoekers leek te denken ‘Mijn god, wat zijn ze dóm. Elke verwantschap berust op louter toeval, echt waar.’ Er zijn bepaalde wetenschappelijke manieren om het gedrag van dieren te interpreteren. Maar wij, de leken, zien uiteindelijk zoveel als we willen zien. RENSKE DE GREEF De aanleiding Dit bericht dook vorige maand op in De Telegraaf: „Ongeveer een op de acht Amster- dammers is licht verstandelijk beperkt. Dat houdt in dat zij een IQ hebben tussen de 70 en 85. Dat blijkt uit een inventarisatie van burgemeester Van der Laan.” Verschil- lende media namen het nieuws over. Amsterdammers, meldde PowNed bijvoorbeeld, hebben een ‘problematisch IQ’. Van der Laan had met die ‘inventarisatie’ echter een heel andere bedoeling. Hij wil- de het niet hebben over de intelligentie van Amsterdammers – de burgemeester sprak zijn zorgen uit naar aanleiding van de plannen van het kabinet. Sinds 2005 hebben ook mensen met een IQ tussen 70 en 85 recht op zorg volgens de Algemene Wet Bij- zondere Ziektekosten (AWBZ). Volgens het gedoogakkoord van VVD, CDA en PVV zou die regeling komen te vervallen. De grens voor hulp moest op een IQ van 70 komen te liggen. En hoewel deze omstreden IQ-regel inmiddels is geschrapt uit het begrotings- akkoord, sprak de burgemeester zijn zorgen uit. Van de 104.000 licht verstandelijk be- perkten die er volgens de berekening van Van der Laan in Amsterdam zouden zijn, zou een deel in de criminaliteit terecht kunnen belanden. next.checkt zocht uit: is 1 op de 8 Amsterdammers inderdaad licht verstandelijk beperkt? Waar is het op gebaseerd? Een inventarisatie is er in Amsterdam nooit geweest. Van der Laan baseert zijn uit- spraak op een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uit maart 2010, legt een woordvoerder uit. Daarin staat dat 2,2 miljoen personen in Nederland een IQ hebben tussen de 70 en 85. In een rapport van februari dit jaar staat dat deze groep ‘zo’n 13 procent’ van de bevolking telt, en overwegend zonder hulp functioneert. Interpretaties Eerst de terminologie. Daarover bestaat nogal wat verwarring. De mate waarin ie- mand verstandelijk gehandicapt is, wordt over het algemeen bepaald aan de hand van het IQ. En daarvoor bestaan verschillende indelingen – met soms omstreden termen. De meest gangbare is die van Resing & Blok uit 2002. Zij noemen iemand licht ver- standelijk beperkt wanneer hij of zij een IQ heeft tussen de 50 en 69. Veel lager dus dan de getallen die Van der Laan noemt: hij spreekt al van die categorie bij een IQ tus- sen de 70 en 85. Het kan goed zijn dat Van der Laan uitgaat van een andere indeling. Grote kans dat dat de DSM-IV is, het handboek voor psychiaters en psychologen dat geestelijke ziekten categoriseert op basis van kenmerken. Ook het SCP maakt name- lijk van die indeling gebruik. Echter: ook hier gaat er iets mis. Iemand met een IQ van 71 tot en met 84 heet volgens deze indeling namelijk niet licht verstandelijk beperkt maar ‘zwakbegaafd’. Voor deze factcheck gaan we ervan uit dat Van der Laan ‘zwakbe- gaafd’ bedoelt als hij het heeft over ‘licht verstandelijk beperkt’. En, klopt het? Is 1 op de 8 Amsterdammers zwakbegaafd? Voor Nederland geldt deze verhouding grofweg wel. Dat komt doordat de IQ-waarden van de Nederlandse bevolking onge- veer ‘normaal verdeeld’ zijn. De normaalverdeling heeft een gemiddelde van 100 en een standaardafwijking van 15. De curve van de normaalverdeling verloopt zo dat on- geveer 70 procent van alle mensen een score van 85 tot 115 heeft (één standaardafwij- king). En 95 procent van alle mensen valt tussen de 70 en 130 (twee standaardafwijkin- gen). Je IQ zegt dus iets over hoe je de test maakt ten opzichte van andere Nederlanders van jouw leeftijd. Volgens diezelfde verdeling valt dus ook een vast percentage van de bevolking in de categorie ‘zwakbegaafd’: ongeveer 13 procent heeft een IQ tussen de 70 en 85. En dat is ongeveer een op de acht. Maar geldt deze uitspraak dan ook automatisch voor Amsterdam? Is de verdeling van het IQ in Amsterdam vergelijkbaar met de verdeling in heel Nederland? Omdat er (voor zover bekend) geen onderzoeken bestaan naar het IQ van Amsterdammers, kun- nen we dat niet controleren. Wel zijn er factoren die wijzen op een bepaald IQ. Erfe- lijkheid speelt bijvoorbeeld een rol en sociale economische achtergrond. Ook oplei- dingsniveau heeft een correlatie met IQ. Peter Tellegen, universitair docent testontwikkeling aan de Rijksuniversiteit Gro- ningen en IQ-deskundige Yaron Kaldenbach, noemen opleidingsniveau een redelijke voorspeller voor de hoogte van iemands IQ. Cijfers over opleidingsniveau zijn bij het CBS voor een deel van de bevolking bekend. Kijken we naar het opleidingsniveau van mensen tussen 15 en 65 jaar in Amsterdam ten opzichte van alle Nederlanders dan zien we dat Amsterdammers gemiddeld hoger zijn opgeleid. Bijna 48 procent van de Amsterdammers is hoogopgeleid, terwijl dat landelijk gezien voor ruim 27 procent van de bevolking geldt. Laag opgeleid is in heel Nederland ruim 31 procent, voor Am- sterdam ligt dat percentage bijna tien procentpunten lager. De groep lager opgeleiden is dus kleiner dan gemiddeld. Op basis daarvan is er een kans dat ook de groep zwak- begaafden kleiner is dan gemiddeld. Conclusie Burgemeester Van der Laan gebruikt een verkeerde naam voor de groep met een IQ tussen 70 en 85. Hij zou niet van licht verstandelijk beperkt, maar van zwakbegaafd moeten spreken. Dat een op de acht Nederlanders een IQ heeft tussen 70 en 85, klopt. Maar dit kun je niet zomaar ook over Amsterdammers zeggen. Het opleidingsniveau is een redelijke voorspeller voor de hoogte van iemands IQ. En de groep laagopgelei- den in Amsterdam is kleiner dan gemiddeld. Er is dus een grote kans dat dat ook voor het aantal zwakbegaafden geldt. Maar feitelijk vaststellen kunnen we dat niet, omdat we niet weten hoe groot de groep zwakbegaafden is onder de laagopgeleiden. Wij be- oordelen de stelling ‘ongeveer een op de acht Amsterdammers is licht verstandelijk beperkt’, daarom als ongefundeerd. „De sikhgemeenschap heeft sinds de aansla- gen van 11 september veel vaker te maken met geweld uit extreem- rechtse hoek. De sikhs worden verward met moslims, vanwege hun tulbanden en lange baarden.” Guus Valk Correspondent Verenig- de Staten Washington. Bij een schietpartij bij een sikhtempel in het Amerikaan- se Oak Creek, Wisconsin, zijn giste- ren zeker zeven mensen om het leven gekomen, onder wie de schutter. Drie mensen zijn met verwondingen naar het ziekenhuis in Milwaukee ge- bracht. Dat meldde de politie. Het aantal gewonden is nog onbekend. Een schutter opende zondagochtend rond half tien lokale tijd het vuur op een groep sikhs, die bij elkaar waren gekomen voor een gebed. De politie was snel ter plaatse met twaalf ambu- lances. De verdachte werd al snel door de politie neergeschoten, nadat hij het vuur had geopend op een agent. AP, REUTERS 'Een op de acht Amsterdammers is licht verstandelijk beperkt' next checkt De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan Waar Grotendeels waar Half waar Grotendeels onwaar Onwaar „Een miljard mensen zagen de openingsceremonie van de Olympi- sche Spelen.” Aldus de Britse regering in diverse media. De verkiezingsprogramma's van de Piratenpartij, Democratisch Po- litiek Keerpunt en 50Plus. v ' Een bewering voorbij horen komen die je graag zou laten checken? Attendeer de redactie van next.checkt erop door een mail te sturen naar: [email protected]. Of tip de redactie via Twitter met de hashtag #nextcheckt. FOTO AP ✓ Alsof je in het kattengrit geschreven ziet staan: IK HAAT JE EN IK WIL NAAR BUITEN Renske Fokke & Sukke Nieuws En verder Het weer NEXT CHECKT VERDER NOG LINEKE NIEBER Miljoenenclaim voor schietpartij Rotterdam. Zo’n veertig nabe- staanden van slachtoffers van de schietpartij in Alphen aan den Rijn eisen tientallen miljoenen euro’s schadevergoeding van de politie Hol- lands Midden. Dat heeft de NOS gis- teren gemeld. Volgens de nabestaan- den zijn er fouten gemaakt bij het verlenen van een wapenvergunning aan schutter Tristan van der V. Ook zouden nabestaanden en slachtoffers kampen met grote financiële proble- men door fysieke en psychische pro- blemen, aldus letselschadejurist Or- lando Kadir. Tristan van der V. schoot in april vorig jaar zes mensen en zichzelf dood. NOVUM Vandaag landt NASA op Mars Pasadena. De NASA-robot Curiosi- ty landt vandaag op de planeet Mars. Het vluchttraject loopt precies vol- gens schema, zo hebben deelnemers aan de missie gisteren gemeld. Curio- sity heeft de afgelopen acht maanden meer dan 560 miljoen kilometer af- gelegd. Al voor de landing heeft het de eerste onderzoeksgegevens over kosmische straling naar de aarde ge- stuurd. Met die data kan worden be- rekend hoe toekomstige Marsreizi- gers kunnen worden beschermd te- gen die straling. De robot moet de ge- ografie en rotsen van krater Gale on- derzoeken, om te zien of er leven mo- gelijk is geweest op Mars. BBC, AP Zes doden bij Duitse crashes Berlijn. Bij vier vliegtuigongeluk- ken in Duitsland zijn afgelopen weekend zes mensen om het leven gekomen. Zes mensen raakten ge- wond. Bij het Beierse Coburg stortte een vliegtuigje vlak na het opstijgen neer en vloog in brand. De vier inzit- tenden waren op slag dood. In Ne- dersaksen kwam een 17-jarig meisje om het leven toen haar zweefvlieg- tuigje neerstortte. Ook in de deel- staat Rijnland-Palts stortte een vlieg- tuigje neer. De 18-jarige piloot over- leed, zijn 23-jarige passagier raakte zwaargewond. Bij een ongeluk met een sportvliegtuigje in Konstanz raakten vijf mensen gewond. AP Zomergast wordt onwel op tv Rotterdam. De derde aflevering van interviewprogramma Zomergasten werd gisteren gestaakt toen gast Jo- lande Withuis last kreeg van een opko- mende migraineaanval. De schrijfster en sociologe wuifde zichzelf in de uit- zending al toe met een waaier, maar moest zich later excuseren om bij te komen in de coulissen. Presentator Jan Leyers meldde dat ze onwel was geworden door een migraineaanval. Eerst werden er twee reservefilmpjes ingestart, maar toen duidelijk werd dat Withuis de uitzending niet kon voortzetten, werd haar keuzefilm, Cría Cuervos, uitgezonden. Die begint normaal pas na de uitzending. NRC Korting geldt op een 2-jarig Hi Messaging Medium/Large/XL Abonnement en Hi Bel&Sms-bundel. Korting geldt niet op buitenbundelgebruik, gebruik in het buitenland en Hi ToestelLease. Voor meer info en de voorwaarden check hi.nl. Hi MESSAGING MEDIUM 500 MB + 150 MIN DE EERSTE 6 MAANDEN E27 ,50 0 00 / MND I.C.M. HTC ONE V MET Hi TOESTELLEASE E6,00 / MND Advertentie ONGEFUNDEERD Agenten van het Amerikaanse SWAT-team omsingelen de tempel. FOTO AFP
Transcript of Wa a r aar aar aar O nwa a r Next...hzelf dood. N OV U M andaag landt A op Mars Pasadena. A-robot...
2 3Maandag 6 augustus 2 012 | Op de hoogte
De Koerden zijn tot nutoe de winnaars van de
strijd in Syrië 6&7In Jinba mogen ze alleenin het weekend op hun
land zijn 8 Niks vrouweneerst. Bij scheeprampen
is het vaak ieder voorzich 20&21
Next question:Helpt gember tegen
misselijkheid? 27
De buien manifesteren zich vooralboven het westen en noorden vanhet land, in het binnenland is er ookzon. Maxima 19-22 graden. Morgenknapt het geleidelijk op. Na donder-dag ook langzaam weer iets warmer.
Listige crackerliefhebber
Zeker zeven doden bij schietpartijin Amerikaanse sikhtempel
O p vrijdag zag ik een filmpje, gemaakt met een telefoon, opgenomen ineen Britse dierentuin. Het toonde een chimpansee die gebaarde naar de
dikke glaswand die hem scheidde van zijn bezoekers. Hij wees naar het glas,raakte met een uitgestrekte vinger zijn handpalm aan, liep heen en weer. „H ijwil dat we het raam omhoog doen,” roept iemand opgewonden. „Kijk, hij ge-baart naar een bout.” Een vrouw op de achtergrond giechelt onophoudelijk.Een man zit vlak voor het glas en kopieert met zijn eigen handen de gebarenvan de aap. „Dat kunnen we niet doen, vriend,” antwoordt een ander. Erklinkt nog meer gelach. De tekst bij het filmpje: chimpansee vraagt bezoekersom hulp bij ontsnapping.
Ik zag het en dacht: aha. The beginning of the rise of the planet of the apesis aangebroken. Nog even en deze chimpansee staat buiten, bijt iemands oreneraf, trekt een harnas aan, schaakt Bubbles als zijn bruid en begint een oorlog ,
waarbij zíjn jongens te paard vier ka-lasjnikovs tegelijkertijd kunnen vast-houden.
Maar het was voornamelijk bijzon-der deprimerend, het idee dat eenchimpansee via bezoekers naar vrij-heid zocht. Het veranderde ‘een fijneomgeving met gras, een middelgrotezandheuvel en zeker vier bungelendeautobanden aan een touw ter ver-
maak’ in ‘dit is een kooi en ik weet het’. Het voelde als op een ochtend bene-den komen en in het kattengrit geschreven zien staan: IK HAAT JE EN IKWIL NAAR BUITEN. WIE HOUDT ER NOU EEN KAT OP 2 HOOG? Of dat jeeen briefje vindt in een melkpak: HELP ME IK WORD VASTGEHOUDEN INEEN MELKFABRIEK – BELLA37859. Zodra dieren over een soort menselijkbewustzijn lijken te beschikken, wordt het moeilijk. Ik heb wel eens een ver-haal gehoord over bewoners van een Tanzaniaans dorp die veel overlast had-den van een groep orang-oetans. Ze groeven valkuilen voor ze en maakten degevangen beesten af, maar er was een gezegde: kijk een orang-oetan nooit inde ogen. Ze schenen zo’n menselijke blik te hebben, dat je ze daarna niet meerkon doden zonder er een diep schuldgevoel aan over te houden.
Want daar gaat het natuurlijk toch om: het gevoel van menselijkheid. Opzondag keek ik nogmaals naar het filmpje. Gedurende het weekend was ervan alles veranderd: volgens de meeste mensen zocht de chimpansee helemaalniet naar medeplichtigen voor een uitbraak, maar gebruikte hij gebarentaalom de aandacht te vestigen op de cracker die zich voor de voeten van de bezoe-ker bevond. Hij wilde geen nagelvijl in een cake, hij wilde gewoon de cake. Decrackertheorie leek te kloppen, de chimpansee maakte zelfs een gebaar naarzijn mond, en de glaswand zag er inderdaad helemaal niet uit alsof die openkon. Opeens was de aap geen gevangene meer, maar een listige crackerliefheb-ber die bovendien over zijn bezoekers leek te denken ‘Mijn god, wat zijn zedóm. Elke verwantschap berust op louter toeval, echt waar.’ Er zijn bepaaldewetenschappelijke manieren om het gedrag van dieren te interpreteren. Maarwij, de leken, zien uiteindelijk zoveel als we willen zien.
RENSKE DE GREEF
De aanleidingDit bericht dook vorige maand op in De Telegraaf: „Ongeveer een op de acht Amster-dammers is licht verstandelijk beperkt. Dat houdt in dat zij een IQ hebben tussen de70 en 85. Dat blijkt uit een inventarisatie van burgemeester Van der Laan.” Ve r s ch i l -lende media namen het nieuws over. Amsterdammers, meldde Po w N e d b ij v o o r b e e l d ,hebben een ‘problematisch IQ’.
Van der Laan had met die ‘inventarisatie’ echter een heel andere bedoeling. Hij wil-de het niet hebben over de intelligentie van Amsterdammers – de burgemeester sprakzijn zorgen uit naar aanleiding van de plannen van het kabinet. Sinds 2005 hebbenook mensen met een IQ tussen 70 en 85 recht op zorg volgens de Algemene Wet Bij-zondere Ziektekosten (AWBZ). Volgens het gedoogakkoord van VVD, CDA en PVV zoudie regeling komen te vervallen. De grens voor hulp moest op een IQ van 70 komen teliggen. En hoewel deze omstreden IQ-regel inmiddels is geschrapt uit het begrotings-akkoord, sprak de burgemeester zijn zorgen uit. Van de 104.000 licht verstandelijk be-perkten die er volgens de berekening van Van der Laan in Amsterdam zouden zijn,zou een deel in de criminaliteit terecht kunnen belanden. n e x t . ch e ck t zocht uit: is 1 opde 8 Amsterdammers inderdaad licht verstandelijk beperkt?
Waar is het op gebaseerd?Een inventarisatie is er in Amsterdam nooit geweest. Van der Laan baseert zijn uit-spraak op een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uit maart 2010,legt een woordvoerder uit. Daarin staat dat 2,2 miljoen personen in Nederland een IQhebben tussen de 70 en 85. In een rapport van februari dit jaar staat dat deze groep‘zo’n 13 procent’ van de bevolking telt, en overwegend zonder hulp functioneert.
InterpretatiesEerst de terminologie. Daarover bestaat nogal wat verwarring. De mate waarin ie-mand verstandelijk gehandicapt is, wordt over het algemeen bepaald aan de hand vanhet IQ. En daarvoor bestaan verschillende indelingen – met soms omstreden termen.De meest gangbare is die van Resing & Blok uit 2002. Zij noemen iemand licht ver-standelijk beperkt wanneer hij of zij een IQ heeft tussen de 50 en 69. Veel lager dusdan de getallen die Van der Laan noemt: hij spreekt al van die categorie bij een IQ tus-sen de 70 en 85. Het kan goed zijn dat Van der Laan uitgaat van een andere indeling .Grote kans dat dat de DSM-IV is, het handboek voor psychiaters en psychologen datgeestelijke ziekten categoriseert op basis van kenmerken. Ook het SCP maakt name-lijk van die indeling gebruik. Echter: ook hier gaat er iets mis. Iemand met een IQ van71 tot en met 84 heet volgens deze indeling namelijk niet licht verstandelijk beperktmaar ‘z wa k b e g a a f d ’. Voor deze factcheck gaan we ervan uit dat Van der Laan ‘z wa k b e -gaafd’ bedoelt als hij het heeft over ‘licht verstandelijk beperkt’.
En, klopt het?Is 1 op de 8 Amsterdammers zwakbegaafd? Voor Nederland geldt deze verhoudinggrofweg wel. Dat komt doordat de IQ-waarden van de Nederlandse bevolking onge-veer ‘normaal verdeeld’ zijn. De normaalverdeling heeft een gemiddelde van 100 eneen standaardafwijking van 15. De curve van de normaalverdeling verloopt zo dat on-geveer 70 procent van alle mensen een score van 85 tot 115 heeft (één standaard a f w ij -king). En 95 procent van alle mensen valt tussen de 70 en 130 (twee standaardaf w ij k i n -gen). Je IQ zegt dus iets over hoe je de test maakt ten opzichte van andere Nederlandersvan jouw leeftijd. Volgens diezelfde verdeling valt dus ook een vast percentage van debevolking in de categorie ‘z wa k b e g a a f d ’: ongeveer 13 procent heeft een IQ tussen de70 en 85. En dat is ongeveer een op de acht.
Maar geldt deze uitspraak dan ook automatisch voor Amsterdam? Is de verdelingvan het IQ in Amsterdam vergelijkbaar met de verdeling in heel Nederland? Omdat er(voor zover bekend) geen onderzoeken bestaan naar het IQ van Amsterdammers, kun-nen we dat niet controleren. Wel zijn er factoren die wijzen op een bepaald IQ. Erfe-lijkheid speelt bijvoorbeeld een rol en sociale economische achtergrond. Ook oplei-dingsniveau heeft een correlatie met IQ.
Peter Tellegen, universitair docent testontwikkeling aan de Rijksuniversiteit Gro-ningen en IQ-deskundige Yaron Kaldenbach, noemen opleidingsniveau een red e l ij k evoorspeller voor de hoogte van iemands IQ. Cijfers over opleidingsniveau zijn bij hetCBS voor een deel van de bevolking bekend. Kijken we naar het opleidingsniveau vanmensen tussen 15 en 65 jaar in Amsterdam ten opzichte van alle Nederlanders danzien we dat Amsterdammers gemiddeld hoger zijn opgeleid. Bijna 48 procent van deAmsterdammers is hoogopgeleid, terwijl dat landelijk gezien voor ruim 27 procentvan de bevolking geldt. Laag opgeleid is in heel Nederland ruim 31 procent, voor Am-sterdam ligt dat percentage bijna tien procentpunten lager. De groep lager opgeleidenis dus kleiner dan gemiddeld. Op basis daarvan is er een kans dat ook de groep zwa k -begaafden kleiner is dan gemiddeld.
ConclusieBurgemeester Van der Laan gebruikt een verkeerde naam voor de groep met een IQtussen 70 en 85. Hij zou niet van licht verstandelijk beperkt, maar van zwakbegaafdmoeten spreken. Dat een op de acht Nederlanders een IQ heeft tussen 70 en 85, klopt.Maar dit kun je niet zomaar ook over Amsterdammers zeggen. Het opleidingsniveauis een redelijke voorspeller voor de hoogte van iemands IQ. En de groep laagopgelei-den in Amsterdam is kleiner dan gemiddeld. Er is dus een grote kans dat dat ook voorhet aantal zwakbegaafden geldt. Maar feitelijk vaststellen kunnen we dat niet, omdatwe niet weten hoe groot de groep zwakbegaafden is onder de laagopgeleiden. Wij be-oordelen de stelling ‘ongeveer een op de acht Amsterdammers is licht verstandelijkbeperkt’, daarom als ongefundeerd.
„De sikhgemeenschapheeft sinds de aansla-gen van 11 septemberveel vaker te maken metgeweld uit extreem-rechtse hoek. De sikhsworden verward metmoslims, vanwege huntulbanden en langebaarden.”
Guus ValkCorrespondent Verenig-de Staten
Washington. Bij een schietpartijbij een sikhtempel in het Amerikaan-se Oak Creek, Wisconsin, zijn giste-ren zeker zeven mensen om het levengekomen, onder wie de schutter. Driemensen zijn met verwondingen naarhet ziekenhuis in Milwaukee ge-bracht. Dat meldde de politie. Hetaantal gewonden is nog onbekend.Een schutter opende zondagochtendrond half tien lokale tijd het vuur opeen groep sikhs, die bij elkaar warengekomen voor een gebed. De politiewas snel ter plaatse met twaalf ambu-lances. De verdachte werd al sneldoor de politie neergeschoten, nadathij het vuur had geopend op eenagent. AP, REUTERS
'Een op de achtAmsterdammers islicht verstandelijkbeperkt'
next checkt
De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan
Wa a rGrotendeels waarHalf waarGrotendeels onwaarO nwa a r
„Een miljard mensen zagen de openingsceremonie van de Olympi-sche Spelen.” Aldus de Britse regering in diverse media.
De verkiezingsprogramma's van de Piratenpartij, Democratisch Po-litiek Keerpunt en 50Plus.
v© Een bewering voorbij horen komen die je graag zou latenchecken? Attendeer de redactie van next.checkt erop dooreen mail te sturen naar: [email protected]. Of tip de redactievia Twitter met de hashtag #nextcheckt.
FOTO AP
✓
Alsof je in het kattengritgeschreven ziet staan:IK HAAT JE EN IK WILNAAR BUITEN
Renske
Fokke & Sukke
Nieuws
En verderHet weer
NEXT CHECKT VERDER NOG
LINEKE NIEBER
Miljoenenclaimvoor schietpartij
Rotterdam. Zo’n veertig nabe-staanden van slachtoffers van deschietpartij in Alphen aan den Rijneisen tientallen miljoenen euro’sschadevergoeding van de politie Hol-lands Midden. Dat heeft de NOS gis-teren gemeld. Volgens de nabestaan-den zijn er fouten gemaakt bij hetverlenen van een wapenvergunningaan schutter Tristan van der V. Ookzouden nabestaanden en slachtofferskampen met grote financiële proble-men door fysieke en psychische pro-blemen, aldus letselschadejurist Or-lando Kadir. Tristan van der V. schootin april vorig jaar zes mensen enzichzelf dood. N OV U M
Vandaag landtNASA op Mars
Pasadena. De NASA-robot Curiosi-ty landt vandaag op de planeet Mars.Het vluchttraject loopt precies vol-gens schema, zo hebben deelnemersaan de missie gisteren gemeld. Curio-sity heeft de afgelopen acht maandenmeer dan 560 miljoen kilometer af-gelegd. Al voor de landing heeft hetde eerste onderzoeksgegevens overkosmische straling naar de aarde ge-stuurd. Met die data kan worden be-rekend hoe toekomstige Marsreizi-gers kunnen worden beschermd te-gen die straling. De robot moet de ge-ografie en rotsen van krater Gale on-derzoeken, om te zien of er leven mo-gelijk is geweest op Mars. BBC, AP
Zes doden bijDuitse crashes
Berlijn. Bij vier vliegtuigongeluk-ken in Duitsland zijn afgelopenweekend zes mensen om het levengekomen. Zes mensen raakten ge-wond. Bij het Beierse Coburg stortteeen vliegtuigje vlak na het opstijgenneer en vloog in brand. De vier inzit-tenden waren op slag dood. In Ne-dersaksen kwam een 17-jarig meisjeom het leven toen haar zweefvlieg-tuigje neerstortte. Ook in de deel-staat Rijnland-Palts stortte een vlieg-tuigje neer. De 18-jarige piloot over-leed, zijn 23-jarige passagier raaktezwaargewond. Bij een ongeluk meteen sportvliegtuigje in Konstanzraakten vijf mensen gewond. AP
Zomergast wordtonwel op tv
Rotterdam. De derde aflevering vaninterviewprogramma Zomergastenwerd gisteren gestaakt toen gast Jo-lande Withuis last kreeg van een opko-mende migraineaanval. De schrijfsteren sociologe wuifde zichzelf in de uit-zending al toe met een waaier, maarmoest zich later excuseren om bij tekomen in de coulissen. PresentatorJan Leyers meldde dat ze onwel wasgeworden door een migraineaanval.Eerst werden er twee reservefilmpjesingestart, maar toen duidelijk werddat Withuis de uitzending niet konvoortzetten, werd haar keuzefilm,Cría Cuervos, uitgezonden. Die begintnormaal pas na de uitzending. N RC
Korting geldt op een 2-jarig Hi Messaging Medium/Large/XL Abonnement en Hi Bel&Sms-bundel. Korting geldt niet opbuitenbundelgebruik, gebruik in het buitenland en Hi ToestelLease. Voor meer info en de voorwaarden check hi.nl.
Hi messaging medium 500 mB + 150 minde eerste 6 maanden E27,50
000/ mnd
i.c.m.
HTc one Vmet Hi toestellease E6,00 / mnd
A d v e rt e n t i e
ONGEFUNDEERD
Agenten van het Amerikaanse SWAT-team omsingelen de tempel. FOTO AFP
