Vrijwaard thuis februari 2015

16
thuis Informatieblad van Stichting Vrijwaard Bezoek ook onze website www.vrijwaard.nl en volg ons op http://twitter.com/#!/vrijwaard 2015 nummer 1

description

Thuis het informatieblad van Stichting Vrijwaard Den Helder

Transcript of Vrijwaard thuis februari 2015

Page 1: Vrijwaard thuis februari 2015

thuisInformatieblad van Stichting Vrijwaard

Bezoek ook onze website

www.vrijwaard.nl

en volg ons op

http://twitter.com/#!/vrijwaard

2015

nummer 1

Page 2: Vrijwaard thuis februari 2015

2

Onderweg naar beter!Binnen Vrijwaard zijn we volop in beweging en ontwikkeling. Er wordt continu gewerkt aan nieuwe producten maar ook aan het verbeteren van onze huidige dienstverlening. Het project ‘Positief naar Beter’ is daar een voorbeeld van (lees meer informatie hierover in deze editie van Thuis). Het belangrijkste is dat we met elkaar gaan en staan voor het zelfde doel: het leveren van kwalitatief goede zorg- en dienstverlening voor onze klanten. Wij zijn met elkaar goed op weg, ofwel we sturen met elkaar de juiste kant op!

Op persoonlijk vlak mocht ik in januari vieren dat ik alweer 12,5 jaar werkzaam ben binnen Vrijwaard. De tijd vliegt voorbij! Mijn collega’s hadden gezorgd voor de nodige gezelligheid en ik was omringd met slingers en ballonnen. De mooie attenties en lieve kaarten berichtjes maakten de dag compleet. Bedankt allemaal daarvoor en op naar nog vele mooie en leerzame jaren!

In deze editie van ‘Thuis’ staat onder andere de nieuwsbrief rondom het project ‘Positief naar Beter’, een artikel over de opening van ontmoetingscentrum De Verbinding, de aankondiging voor de Vrijwaard Culinaire Muziektour, het team van Kop Beatrix en de Ondernemingsraad die zich voorstellen aan de lezers van Thuis. Veel leesplezier!

Met vriendelijke groet, Linda van der eijkEINDREDACTIE THUIS

Iedereen wordt hierbij uitgenodigd om kopij aan te leveren

voor de ‘Thuis’ van april 2015. Ieders inbreng wordt zeer op prijs

gesteld. Kopij voor de uitgave van december kan aangeleverd

worden tot uiterlijk 14 MAART 2014 bij de eindredactie.

Dit kan via de e-mail [email protected] of via het postvak

van het bestuurssecretariaat.

Onderweg naar beter!

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

ContactinformatieStichting Vrijwaard Timorlaan 139 - 1782 DR DEN HELDER

Woonzorgcentrum Ten AnkerTimorlaan 139 - 1782 DR DEN HELDERTel: 0223 - 61 55 46

Wooncomplex Goede ree Bernhardplein 21 - 1781 HG DEN HELDERTel: 0223 - 68 30 35

Woon- en zorgcentrum De GolfstroomDe Garst 3 - 1785 RK DEN HELDERTel: 0223 - 54 08 00

Paviljoen van ToenBorneolaan 1 - 1782 DL DEN HELDER Tel: 0223 - 62 75 33

Wooncomplex lyceumhofBorneolaan 3 - 1782 DL DEN HELDER

De SoosWalvisvaardersweg 64 - 1785 RE DEN HELDER

Wooncomplex BeatrixstraatWestgracht 72K - 1781 NH DEN HELDERTel: 0223 - 71 79 00

De VerbindingBoterzwin 3476 - 1788 WS JULIANADORP

Algemeen E-mail : [email protected] Website : www.vrijwaard.nl

Actief in de WijkE-mail: actiefi [email protected]

Andere nuttige contactinformatieVertrouwenspersoonMevrouw C.G.M. zijm - Tel: 0223 - 64 71 73

Gemini ZiekenhuisHuisduinerweg 3 - Tel: 0223 - 69 69 69

Verpleeghuis Den KooghDrs. F. Bijlweg 4 - Tel: 0223 - 53 65 36

Arbodienst R/Partners www.rpartners.nl

ColofonEindredactie : Linda van der EijkVormgeving : Grafi sch centrumDruk : marcelis dékavéOplage : 1750

Page 3: Vrijwaard thuis februari 2015

3T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

Na een bewogen jaar en start van 2015 is er aandacht voor een verbeterslag in de zorgverlening. Maar het is ook goed om met elkaar stil te staan bij de resultaten van de uitslag van het cliënttevredenheidsonderzoek. Hierop werd een hoge respons van behaald en een boven landelijk score gemiddelde voor locatie De Golfstroom. En daar mogen wij met elkaar trots op zijn!

De bewoners, cliënten en mantelzorgers bedank ik voor hun deelname en het goede resultaat.

Eind december is Vrijwaard gestart met het verbeterproject ‘Positief naar Beter’. Een project waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de kwaliteit op het gebied van een aantal zorggerelateerde thema’s. Deze punten zijn naar voren gekomen vanuit een bezoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De verbeterpunten liggen met namen op het gebied van informatieverstrekking, inspraak van cliënten in het zorgproces, registratie van zorgplan en zorg rond medicatie. Deze punten worden besproken in deteams en omgezet in een verbeteraanpak.

Door middel van de inzet van medewerkers als aandachtsfunctionarissen voor bepaalde thema’s op hun locatie of in hun team en in de auditteams, is er een hoge inzet maar ook draagvlak om met elkaar de schouders er onder te zetten. Via ‘Thuis’ en de speciale nieuwsbrief wordt een ieder op de hoogte gehouden van de voortgang.

Overal en altijd is verbetering mogelijk, de afgelopen periode maar ook al in de jaren daarvoor de heeft een ieder zich ingezet voor Vrijwaard.

Ik heb dan ook het vertrouwen dat wij met elkaar de ingeslagen weg verder doorlopen en de stappen maken om de omslag verder te maken naar een zwaardere doelgroep van zorgvragers middels het ingezette concept verzorgd wonen zoals in Lyceumhof. De inzet is om onze thuiszorg verder te gaan professionaliseren. Vrijwaard wil op deze wijze meer gaan bereiken voor onze klant, het team en Den Helder!

Samen op weg naar een toekomstbestendig Vrijwaard!

Met vriendelijke groet,Coert VeenstraRAAD VAN BESTUUR

Vrijwaard in de verandering, continue verbeterslag

Page 4: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard4

Hallo wij zijn het nieuwe teamlocatie ‘Kop Beatrix’Beste collega’s,

Mogen wij ons even voorstellen: wij zijn het nieuwe team op de locatie ‘Kop Beatrix’. Tijdens een week van scholing hebben wij elkaar leren kennen en gaan wij vol enthousiasme, gedrevenheid en plezier deze uitda-ging met elkaar aan.

Vanaf 12 januari 2015 zijn wij officieel van start gegaan.

Onze gegevens zijn:Kop BeatrixWestgracht 72K1781 NH Den helder0223- 71 79 [email protected]

Met vriendelijke groet,HET TEAM

Samenstelling team:

ADL ASS:Mary Nuijens, Tjitske Elzinga, Gaby de Langen, Jessica Snip, Marilyn de Vos, Anouschka Otgaar, Bianca Gersen, Lilian van Dortmont, Dani Dragan

Verzorgende IG:Elles Goedee, Deborah Boxma, Elvira Klene, Astrid Schuite, Cheryl Verblauw, Irene van Dalen, Mariska Bijpost, Vicky Schoens

Verpleegkundige:Jannet Oostra, Chantal van der Ree

Catering / wza: Annie Bakker, Riena Tesselaar, Astrid Sunter, Brigitte Geist

Page 5: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard 5

uitslag verkiezingen Ondernemingsraad Vrijwaard Op 15 januari jl. was de verkiezingsdag voor de onder-nemingsraad van Vrijwaard. De tweetal stembureaus in het Paviljoen van Toen en De Soos hadden maar liefst een opkomst van 60%. Dit laat mede de betrok-kenheid van alle collega’s zien bij de totstandkoming van de uiteindelijke Or.

De uitslag van de kandidaten is als volgt (volgorde op basis van meeste stemmen):

1- Nancy Weistra2- Anita van Dorst 3- Jolanda van der Pruik4- Grietje de Vries5- Annie Bakker6- Elisabeth Bal7- Nicole van Ginkel8- Anita Chan9- Sandra Kolb

Reservekandidaten zijn de volgende (deze kandidaten krijgen een zetel als deze tussentijds vrijkomt) (volgorde op basis van meeste stemmen):10- Tanja de Longte11- Leoni Jorna12- Nelis Lustig13- Conny Kanteman14- Susanna Faas15- Natascha van den Branden16- Loes Oosterbroek17- Marjan Groot18- Els Böcker19- Linda Muday

Opening ontmoetingscentrum De VerbindingEind september 2014 werd het nieuwste ontmoetingscentrum van Vrijwaard in het Wijksteun-punt De Verbinding offi cieel en feestelijk geopend. Medio juni 2014 is een enthousiast team daar gestart met het ontmoetingscentrum, een kleinschalig project voor senioren in het kader van dagbesteding.

Met de start van het ontmoetingscentrum is er een prachtige ruimte geopend waarmee Vrijwaard inspeelt op de toenemende behoefte aan projecten voor ontmoeting, activiteiten en ondersteuning.

Tijdens de openingsreceptie op donderdag 25 september jl.hebben de genodigden kennis kunnen maken met de medewerkers en de diensten die geleverd worden. Een geslaagde middag met veel animo en een gezellige sfeer. Onder het genot van de livemuziek en een heerlijk hapje en drankje werd gezamenlijk offi cieel het lintje doorgeknipt!

Bezoekadres ontmoetingscentrum De Verbinding: Boterzwin 34761788 WS JULIANADORP

Wij wensen de OR een succesvolle periode! Samen op weg naar een toekomstbestendig Vrijwaard!

De verbinding

Page 6: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting VrijwaardT H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard6

Vrijwaard is het nieuwe jaar met het kwaliteits-project ‘Positief naar Beter’ gestart. Het project duurt tot 1 juni 2015. Doel is, de kwaliteit van de intramurale zorgteams van Vrijwaard omhoog te krijgen.

Thema’sHet doel is te verbeteren op acht thema’s. Per thema zijn verschillende normen geformuleerd waaraan moet worden voldaan. De thema’s zijn:1. STUREN OP KWALITEIT2. CLIENTDOSSIER3. DESKUNDIGHEID EN INzET VAN PERSONEEL4. MEDICATIEVEILIGHEID5. VRIJHEIDSBEPERKING6. MONDzORG7. HyGIëNE8. WOONSFEER EN VEILIGHEID

Binnenkort worden de zorgteams geïnformeerd over de normen waaraan moet worden voldaan om zeker te zijn dat we verantwoorde zorg leveren.

Verbeteren en controlerenHet projectplan wordt door Vrijwaard uitgevoerd met zicht op het resultaat. Van elke actie, elke opdracht uit het plan wordt vooraf afgesproken wie verantwoordelijk is, welke resultaat van de actie verwacht wordt, wanneer het resultaat wordt verwacht en op welke wijze het resultaat wordt gecontroleerd

AandachtfunctionarissenElk intramuraal zorgteam heeft aandachtfunctionarissen. Elke aandachtfunctionaris weet van 1 of 2 kwaliteitsthema’s alles af. De aandachtfunctionaris krijgt de taak het handelen van de zorgteams zodanig te verbeteren dat wordt voldaan aan de normen. Hoe dat precies in z’n werk gaat, lichten we later toe. Op dit moment worden collega’s benaderd en gevraagd deze rol op zich te nemen.

AuditteamMaandelijks gaan alle zorgteams gecontroleerd worden opprogressie. Die controle wordt uitgevoerd door een internauditteam. Dit auditteam bestaat uit Chantall v/d Ree,Corien Veldhuis, Lida Wenmakers en Carla Egberts en staat onder leiding van Marja v/d Kamer

ProjectorganisatieHet project wordt intensief gevolgd door een taskforce en twee projectgroepen. De taskforce directie komt iedere week bij elkaar geeft opdrachten, zet lijnen uit, bewaakt voortgang, evalueert en stelt bij, rapporteert aan inspectie. De taskforce bestaat uit de Raad van Bestuur, de managers Wijk&zorg en een externe projectleider.

Twee projectgroepen: projectgroep Golfstroom en projectgroep ten Anker. Deze projectgroepen komen wekelijks bijeen en bestaan uit de manager Wijk&zorg, de coach en de projectleider. De projectgroepen voeren de opdrachten van de taskforce directie uit, zet opdrachten uit, bewaakt voortgang, evalueren en stellen bij. Dat doen de projectgroepen aan de hand van het plan van aanpak, het uitvoeringsplan, de resultatenrapportages en de resultaten van de audits.

Een ieder veel succes gewenst met de opstartvan het project.

Met elkaar positief naar beter: bij alleswat we doen, staat kwaliteit en veiligheid voorop en de klant centraal!

Nieuwsbrief nummer 1

Page 7: Vrijwaard thuis februari 2015

7T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

De maandenfebruari en maartIn deze periode, februari en maart, nemen we als het goed is afscheid van de donkere wintermaanden en kijken de meesten van ons verwachtingsvol uit naar het naderende voorjaar. We zetten een aantal feiten en weetjes over deze twee maanden op een rijtje.

Februari, ook wel sprokkelmaand, schrikkelmaand, kortemaand, slijkmaand, regenmaand, genoemd is de tweede maand van het jaar in de gregoriaanse kalender. De maand heeft 28 dagen in gewone jaren, en 29 dagen in schrikkeljaren. De datum 30 februari is in de geschiedenis drie keer voorgekomen. Februari is genoemdnaar de Romeinse god Februus, de god van de purificatie/onderwereld. Bij de oude Romeinen was februari de maand van de grote reiniging en boetedoening (de februa). In de oudste Romeinse kalender, die tien maanden telde, kwam februari niet voor. Toen het jaar werd verdeeld in twaalf maanden (onder koning Numa Pompilius) werd de laatste maand februaris gedoopt. Het jaar begon dus met maart!

De schrikkeldag verrekende men logischerwijze aan het einde van het jaar, dus aan het eind van februari. Pas in het jaar 456 werd januari de eerste en februari de tweede maand, de schrikkeldag bleef nu ten bate van de tweede maand komen.

Januari en februari zijn de laatste twee maanden die aan de kalender werden toegevoegd, aangezien de Romeinen de winter als een maandloze periode zagen. In veel Oudnederlandse teksten wordt sporcle gebruikt om de maand februari aan te duiden. Later dacht men dat dit woord een verbastering was van sprokkel. De Romeinse naam is Mensis Februaris en de joodse naam Adar. De sterrenbeelden in februari zijn Waterman en Vissen. In gewone jaren begint februari op dezelfde dag van de week als maart en november.

In schrikkeljaren begint februari op dezelfde dag van de week als augustus. Februari telt iedere keer als het jaartal deelbaar is door 4, 29 dagen in plaats van 28 dagen. Uitzondering is het als dat jaar een overgang naar de volgende eeuw is, zoals 1900. Op die uitzondering is er nog de uitzondering dat iedere eeuw jaar, deelbaar door 400, wél weer een schrikkeljaar is.

Bij deze maand horen de volgende weerspreuken:

Al is de sprokkel nog zo fel, ze heeft vijf schone dagen wel.

Is februari nat en koel, dan is juli dikwijls heet en zwoel.

Lichtmis donker, maakt de boer een jonker.

Lichtmis helder en klaar, maakt de boer tot bedelaar.

Ligt de wind in februari stil, dan komt hij zeker in april.

MaartMaart (ook wel: lentemaand, buienmaand, gulden-maand, dorremaand genoemd) is de derde maand van het jaar in de gregoriaanse kalender en heeft 31 dagen. De maand is vernoemd naar Mars, de Romeinse god van de oorlog. In verband met de omschakeling van de standaardtijd naar de zomertijd op de laatste zondag van deze maand duurt maart een uur minder lang dan de andere maanden van 31 dagen.In het oude Rome noemde men deze maand Martius en was het de eerste maand van het jaar. De Oudneder-landse naam is lentemaand of windmaand. Het begin van zowel de astronomische als de meteorologische lente vallen namelijk in maart. Maart begint altijd op dezelfde dag van de week als november. Behalve in schrikkeljaren begint maart tevens op dezelfde dag van de week als februari.

Bij deze maand horen de volgende weerspreuken:

Maart roert zijn staart.

Wil maart reeds donder, dan is sneeuw in mei geen wonder.

Maartse buien, die beduien, dat de lente aan komt kruien.

Donder in het dorre hout, geeft een voorjaar nat en koud.

Nooit is maart zo zoet, of hij sneeuwt een volle hoed.

Een droge maart is goud waard.

Een droge maart en een natte april is naar de boer zijn wil.

Natte maart, veel gras.

Page 8: Vrijwaard thuis februari 2015

8 T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

Twee jaar geleden is er een projectgroep gestart met het onderzoeken van de vraag of e-learning meerwaarde heeft voor de organisatie. Dit naar aanleiding van het feit dat het voor praktijkopleiders destijds lastig was alle medewerkers deskundig te houden, te toetsen en te bekwamen Veel al ontbrak het een ieder aan tijd. Geen tijd om de workshops te volgen en tijdrovend om toetsen te ontwikkelen. Daarnaast konden de medewerkers niet ad hoc bekwaam worden gemaakt voor een vaardigheid of geschoold worden in een ziektebeeld. Scholing komt dan vaak als mosterd na de maaltijd.

Om de scholingen rond bevoegd, deskundig en bekwaam meer te structuren, heeft de projectgroep onderzocht of er een e-learning programma bestaat dat past bij de organisatie. De scholing moet gemakkelijk te volgen zijn, tekstueel niet te moeilijk maar het programma moet ook voor “digibeten” toegankelijk zijn.

De meest toepasselijke e-learning is getest in een pilotgroep. In deze pilotgroep zaten medewerkers van alle locaties, van verschillende leeftijden en met een verschillende affi niteit met computers. De pilot werd afgesloten met een vaardighedencarrousel waar men de vaardigheid kon laten toetsen door een verpleegkundige.

Van uit het management heeft afdeling P&O een “go” gekregen om e-learning verder te implementeren. Het liefst zo snel mogelijk, zeker in het eerste kwartaal. Alle verpleegkundige en verzorgende worden aangemeld voor de e-learning die via een snelkoppeling op het portaal te bereiken is. Er wordt uitleg gegeven per team door de praktijkopleider. Per team wordt er dan gekeken op welke onderdelen het team zich gaat bekwamen. Dit zullen de vaardigheden zijn die op dit moment veel uitgevoerd worden. De medewerker gaat de module volgen en na het behalen van de toets kan men een certifi caat printen. Met dit certifi caat kan men de vaardigheid in de praktijk laten aftoetsen door een verpleegkundige die de vaardigheid aftekent op het certifi caat. De medewerker kopieert het certifi caat en stuurt de kopie naar de praktijkopleider. zij zal verder alles verwerken in het systeem. Het is de bedoeling dat er een map komt die voor iedereen toegankelijk is waarin het zichtbaar is wie er voor welke handeling bekwaam is.

Vrijwaard start met e-learningVrijwaard start met e-learning

Page 9: Vrijwaard thuis februari 2015

9T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

Op 7 en 8 januari jl. hebben wij tijdens de Nieuwjaars-bijeenkomsten in Ten Anker en de Golfstroom velenvan u persoonlijk een voorspoedig en gezond nieuwjaargewenst. Voor diegenen die wij om wat voor reden dan ook niet hebben ontmoet doen wij dat bij deze.

Het jaar 2015 zal een jaar worden waarin voor een ieder die zorg of ondersteuning behoeft veel zal veranderen. Het Rijk heeft namelijk veel van haar taken in de zorg en ondersteuning overgedragen aan de gemeente. Wij hopen dat u bij de uitvoering van de nieuwe taken door de gemeente weinig problemen zult ondervinden. Mochten er zich onverhoopt toch problemen voordoen schroomt u dan niet om zich tot ons te wenden. Wellicht dat wij u dan een handje kunnen helpen.

Niet alleen buiten maar ook binnen Vrijwaard zal er hetnodige veranderen. Half januari is de prachtige nieuwbouw aan de Kop van de Beatrixstraat in gebruikgenomen. Het gevolg is dat er veel personeelswisselingenhebben plaatsgevonden dan wel nog zullen plaatsvinden.Wij hebben erbij de Raad van Bestuur op aangedrongen de noodzakelijke verplaatsingen tijdig bekend te maken

en dat bij die verplaatsingen rekening zal worden gehouden met de belangen en omstandigheden van alle bewoners.

Op 15 januari jl. zijn er verkiezingen gehouden voor de Ondernemingsraad(OR). De leden van de Cliëntenraad hebben daar hun steentje aan bijgedragen door de stembureaus te bezetten en na afloop de stemmen te tellen. Met de grote opkomst vertrouwen wij erop dat OR een groot draagvlak heeft en zo een bijdrage kan leveren aan de uitvoering van de missie van Vrijwaard.

Tot slot is binnen Vrijwaard ook een aanvang gemaakt met de uitvoering van de aanbevelingen uit het rapport van de Inspectie Gezondheidszorg dat naar aanleiding van de gebeurtenissen afgelopen jaar in de Golfstroom is opgemaakt. Wij hebben als cliëntenraad verzocht om uit oogpunt van een goede behartiging van uw belangen daarbij in een zo vroegtijdig stadium bij te worden betrokken. Wij gaan er namelijk vanuit dat een gezamenlijke uitvoering van deze aanbevelingen zal leiden tot een kwalitatief hoogwaardiger zorg.

Bernard Fritzsche - VOORzITTER CLIëNTENRAAD

Van de Cliëntenraad

De heer B. (Bernard) Fritzsche (o.a. voormalig wethouder), voorzitter

Mevrouw G. (Greet) Kolhorn- Blijleven(o.a. voormalig raadslid), vicevoorzitter & zorgverlening

De heer P. (Peter) de Ruitervoormalig huisarts / zorgketen

Mevrouw I. (Ingrid) van Esdonk-Deutekom o.a. mantelzorger / sociale participatie en welzijn

De heer L. (Luuk) - Postwonen en verblijf

S A M E N S T E L L I N G C L I ë N T E N R A A D

Page 10: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard1 0

AFLEVERING 9 IN DE SERIE OVER OUDE AMBACHTEN EN BEROEPEN, DIE INMIDDELS VOOR 99,8 PROCENT UIT HET MAATSCHAPPELIJK BEELD zIJN VERDWENEN. MAAR DAAROM IS HET DES TE LEUKER OM ER WEER EENS EEN AANTAL VOOR HET THUIS-VOETLICHT TE HALEN! DUIKT U MEE DE GESCHIEDENIS IN?

De baggeraarBaggeren omvat alle werkzaamheden die nodig zijn bij het weghalen van zand, slib en andere lagen van de waterbodem. Maar ook landaanwinning en opschonen van het oppervlaktewater Het woord baggeren komt van bagger, dat is slib dat ontstaat doordat plantenresten en afval, bodemmateriaal en bladeren zich vastzetten op de bodem. Op den duur kan dit het scheepvaartverkeer of de capaciteit van het afvoeren van water hinderen. Het baggerslib en –specie regelmatig verwijderen is dan ook belangrijk. Vaak is de bagger verontreinigd, waardoor de afvoer gecompliceerder (en duurder) wordt. Nederland en België staan vandaag de dag bekend om hun vele baggerbedrijven die dit werk op vele plaatsen over de wereld uitvoeren. Aanvankelijk moest men met de hand baggeren. De baggerbeugel was een soort schepnet met een lange steel. Aan het begin van de 16e eeuw werd een nieuwe manier van turfwinnen noodzakelijk om aan de vraag van de groeiende steden te kunnen voldoen. Door de introductie van de baggerbeugel werd het mogelijk het veen onder de waterspiegel weg te baggeren, een praktijk die slagturven werd genoemd. Later verdween de baggeraar die met de hand werkte door de toenemende mechanisatie uit beeld.

De brikkenbakkerTijdens de Franse tijd hadden de meeste boeren een aardig inkomen. Er was voldoende vraag naar agrarische producten uit Frankrijk. Na de Franse tijd viel deze inkomstenbron echter weg en moesten veel boeren gaan bijverdienen. Velen van hen gingen in de zomer enkele maanden naar Duitsland om ‘brikken’ (stenen) te bakken. Een brikkenbakkerploeg bestond uit ongeveer 10 mensen met aan het hoofd de ploegbaas. Die had de leiding over de werkzaamheden en maakte ook de afspraken met de ploegbaas opdrachtgever. Voorafgaand aan elk seizoen sprak hij af hoeveel brikken zijn ploeg dat jaar zou bakken en voor welke prijs.

In de lente, nadat de boeren hun akkers hadden ingezaaid, begon het brikkenbakkerseizoen. Het vee werd uitgeleend, de huizen dichtgespijkerd tegen diefstal en een groot deel van de huisraad werd op een kar geladen. Vervolgens trokken vele duizenden mannen, vrouwen én kinderen naar de brikkenbakkerijen in Duitsland. Uit bronnen is bekend dat in sommige dorpen, zoals Schinveld en Stein, honderden mensen werkzaam waren in de baksteenindustrie.

Begin 20e eeuw kwam door verschillende oorzaken een eind aan de brikkenbakkerij. Ten eerste door de opkomst van steenfabrieken waar goedkopere en kwalitatief betere bakstenen werden geproduceerd door toepassing van nieuwe productietechnieken.

Waar zijn ze gebleven, die oude ambachten en beroepen ? (deel 9)

Page 11: Vrijwaard thuis februari 2015

1 1T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

De beulNiet bepaald een beroep waartoe iedereen zich geroepen voelde. Maar: in sommige landen is het beroep nog aanwezig… Een beul is een persoon die folteringen uitvoert om bekentenissen af te dwingen, de opgelegde uitvoert en de terdoodveroordeelden executeert. Een scherprechter (‘Hij die met het scherp van het zwaard het recht voltrekt’) was een beul die doodstraffen uitvoerde. Beide benamingen worden vaak als synoniem van elkaar gebruikt.Officiële documenten vermelden maar zelden de naam beul of bourreau, die vooral in de omgangstaal in gebruik was. In de 14de en 15de eeuw had men het vaak over de kok of de scherpkok, ook nog over de hangeman. Vanaf de 16de eeuw werd scherprechter de meest gebruikte naam. In het Frans sprak men van exécuteur de la haute justice of exécuteur des hautes œuvres, in het Nederlands van uitvoerder der hoge werken of van meester (soms ook dienaar) van de hoge justicie of van rechter met den zweerde. Vanaf 1796 (de Franse Republiek) sprak men over de uitvoerder van de criminele arresten van de rechtbank (van het departement). Na 1815 werd het uitvoerder van de criminele arresten. In het Engelse taalgebied was de meest voorkomende naam executioner. Verder werden vaak gebruikt: hangman voor degene die iemand

opknoopte en headsman voor degene die iemand onthoofde. In de grotere steden waren er officieel aangestelde stadsbeulen die van daar ook naar kleinere plekken trokken om openbare terechtstellingen te verzorgen. De beul ontving een basiswedde vanwege de stad die hem aanstelde en die ook vaak voor een woning zorgde.

De turfstekerTurfsteken is het bij droog veen wegsteken van de veenlaag na het verwijderen van de bonkaarde en eventuele ontwatering van het veen. Het turfsteken was in elke streek anders georganiseerd en gebeurde in elke regio met andere gereedschappen die ook nog eens per streek andere benamingen kregen. Ook veranderde de werkwijze in de loop der tijd. Verder werd het proces beïnvloed door de gewenste soort turf. Turfsteken gebeurde door een ploegje van meestal vier personen. Dat konden volwassen mannen zijn, maar ook maakten vrouwen en jongens er deel van uit. Een van de turfgravers stond wat verder naar boven, om met een wadder of stikker het veen op maat te snijden. Wat lager stond een tweede turfgraver die met een opschot of oplegger de turven losstak en op een kruiwagen - slagkar - deponeerde. Door andere leden van de ploeg werd die kruiwagen - beladen met 12 tot 20 turven (gezamenlijk gewicht zo’n 70 kg) - naar het zetveld gereden om daar te drogen. De turfgraversploeg kon op die manier per dag zo’n 6.000 turven produceren. De turf werd andere gebruikt als brandstof.

Page 12: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard1 2

De kwekelingKwekeling is een ouderwetse Nederlandse term voor iemand die een dagopleiding volgt aan een school voor onderwijzer of onderwijzeres. Je zou zo iemand tegenwoordig een Pabo-student noemen. Tot in de jaren ‘80 van de 20e eeuw werd de term kwekeling gebruikt (afkomstig van de oude term voor de PABO, de Kweekschool). Kwekelingen liepen stage bij meestal geroutineerde onderwijzers en onderwijzeressen, om zo de fi jne kneepjes van het vak in de vingers te krijgen.

De baboe Een baboe was in het koloniale Nederlands-Indië/Indonesië een Indonesisch/inlands vrouwelijke kinderoppas of een bediende in dienst voor Europeanen en Indo-Indische Nederlanders. ze had meestal dezelfde taken als een kinderjuffrouw, een vrouwelijk persoon die in dienst is om voor kinderen te zorgen.

Een kinderjuffrouw heeft vaak niet alleen een verzorgende maar ook een opvoedende taak. ze is vaak inwonend. Deze functie is beperkt tot kinderen van een bepaalde leeftijd; op een gegeven ogenblik zijn kinderen te oud voor een kinderjuffrouw en gaan naar (kost)school of worden begeleid door een gouvernante. Een hedendaags en goedkoper equivalent voor de kinderjuffrouw is de au pair.

De waterstokerzo’n zeventig jaar geleden nog maar, konden maar weinig mensen zelf thuis heet water tappen! In de huizen was nog geen geiser of centrale verwarming, die warm water kon maken en daarom had je in die tijd een ‘waterstoker’. De naam zegt het al, hij zorgde in zijn winkeltje voor heet water. Maar dat moest je dan wel zelf bij hem gaan halen. Heet water kostte zo’n twee cent per emmer. Op wasdag, dat was iedere maandag, zag je allerlei jongetjes en meisjes met een emmer lopen. Op weg naar de waterstoker om een volle emmer heet water te halen. En dat hete water wilde je vooral niet over je benen, maar wel in de waskuip gooien.De hele weg terug en dan drie hoog de trap op, zonder morsen, tja, dat viel vaak niet mee…

Page 13: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard 1 3

BERICHTEN VAN DE AFDELING

PERSONEEL & OPLEIDINGEN

INDIENSTTrEDINGEN1 DECEMBEr 2014 Lidia Willemse WOON- EN zORGASSISTENT - LyCEUMHOF PG

Maarten Kruijer WOON- EN zORGASSISTENT GOLFSTROOM

Nick van Boven CATERINGMEDEWERKER - GOLFSTROOM

15 DECEMBEr 2014

Daisy Wierenga KEUKENHULP - GOLFSTROOM

1 jANuArI 2015

Thirsa Smeets VERzORGENDE - TEN ANKER / TEAM 1

Conny van Aalst WOON- EN zORGASSISTENT - WIJK

Anja van Eijbergen WOON- EN zORGASS. - TEN ANKER / TEAM 5

Sharina Lagendijk WOON- EN zORGASS - TEN ANKER / TEAM 4

Suzannah van Son VERzORGENDE - TEN ANKER / TEAM 1

Sigrid van Oudheusden VERPLEEGKUNDIGE - NIEUW DENHELDER TEAM

Natascha Steur VERPLEEGKUNDIGE - GOLFSTROOM / TEAM 2

Baukje Boon VERPLEEGKUNDIGE - NIEUW DENHELDER TEAM

José Jousma VERPLEEGKUNDIGE - CENTRUM TEAM 3

Nancy van Biezen WOON- EN zORGASSISTENT - WIJK

Sheila van der Leck WOON- EN zORGASSISTENT - WIJK

Monique van der Let WOON – EN zORGASSISTENT - WIJK

Mandy Neperus VERzORGENDE IG - GOLFSTROOM / TEAM 2

Marleen Top VERzORGENDE IG - TEN ANKER / TEAM 2

Kimberley de Greef VERzORGENDE IG - DEMENTIETEAM

1 fEBruArI 2015

Adilee Robert HELPENDE - CENTRUM TEAM 2

GEBOrENWoensdag 14 januari 2015 is Joey van de Berg geboren,zoon van yvonne en Roy van de Berg

STAGIAIrESIvana de Vries 8 DECEMBER 2014 - LyCEUMHOF

Lisa Smit 8 DECEMBER 2014 - CENTRUM

Kimberley Triest 8 DECEMBER 2014 - LyCEUMHOF

Romy Schaap 8 DECEMBER 2014 - GOLFSTROOM

Arushan Thuraisingam 26 JANUARI 2015 - SOOS

Timo Swart 26 JANUARI 2015 - HOFKAMER

Samantha Melaet 7 JANUARI 2015 - TEN ANKER

juBIlArISSEN 12,5 jAAR IN DIENST 1 jANuArI 2015 Sandra Laagland, Linda van der Eijk Anouska Mooij, Marja van de Kamer22 jANuArI 2015 Eugenie Habets

uITDIENST STICHTING VrIjWAArDL. Martinez Albornoz F. de BoerS. Rytvinskaya

Paviljoen van ToenWij zijn op zoek naar vrijwilligers die in het weekend in het Paviljoen van Toen als gastheer/gastvrouw willen werken. De diensten zijn van 11.30 tot 17.00 uur en de taken verschillen van mensen welkom heten en serveren tot appeltaart of pannenkoeken bakken, schoonmaakwerkzaamheden etc.

Bent u devrijwilliger die wij zoeken?Dan kunt u contact opnemen met het Team Actief in de Wijk. Te bereiken op werkdagen van 09.00 tot 16.30 uur op telefoonnummer 06-12986019 of 06-13136603 of per e-mail:[email protected]

KoP BeaTrixVoor de kop Beatrix zijn wij op zoek naar vrijwilligers voor verschillende functies.

GasTheer/GasTvrouw onTBijTWij zoeken een vrijwilliger die als gastheer/gastvrouw zou willen ondersteunen bij het ontbijt en daarnaast de koffie/thee zou willen verzorgen. Deze dienst is van 08.00 tot 11.00 uur

GasTheer/GasTvrouw BroodmaalTijdWij zoeken een vrijwilliger die als gastheer/gastvrouw zou willen ondersteunen bij de broodmaaltijd en daarnaast de koffie/thee zou willenverzorgen. Deze dienst is van 16.00 tot 20.00 uur

ActiviteitenWij zoeken vrijwilligers (man/vrouw) die willen ondersteunen bij activiteiten die op deze locatie plaatsvinden. Dit kunnen verschillende activiteiten zijn wandelen met iemand, een boodschap doen met of voor iemand, de hond uitlaten maar ook een gezamenlijke activiteit zoals een creatieve workshop, gezellige middag etc..

Page 14: Vrijwaard thuis februari 2015

1 4 T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

Station Den Helder

IN DE zEER GEWAARDEERDE SERIE OVER DE HISTORIE VAN DEN HELDER BOOG MAArTen nooT VAN DE HISTORISCHE VERENIGING DEN HELDER zICH OP VERzOEKVAN DE REDACTIE VAN ‘THUIS’ zICH DIT KEER OVER DE GESCHIEDENIS VAN HET TREINSTATION IN DE STAD.

Den Helder was vanaf 1865 gezegend met een treinverbinding naar het midden van het land. Deze verbinding was eigenlijk voornamelijk bedoeld voor de zeehaven. De Helderse haven was sinds het begin van de vijftiger jaren van de 19e eeuw enorm in opkomst en het goederenverkeer was zeer gebaat bij een goede spoorverbinding. Het goederenvervoer via het Noordhollands Kanaal vergde immers veel te veel tijd. Het station voor de reizigers kwam natuurlijk bij de stad zelf te liggen. Die stad bestond toen uit de Oude Helder en de ‘grachtengordel’, met de winkels aan de Kanaalweg. Tevens werd driftig gebouwd in de driehoek van de huidige Loodsgracht, Koningstraat en Spoorstraat.

In latere jaren breidde de stad zich steeds meer uit; ook aan de westzijde van de spoorweg zoals Tuindorp, de Geleerdenbuurt en de Indische buurt en weer later Nieuw Den Helder. De meeste van deze inwoners werkten of op de Rijkswerf, óf bij de Koninklijke Marine. Om daar te komen moest men gebruikmaken van de overweg bij de Boerhavestraat-Sluisdijkstraat, of men moest omrijden via de Polderweg en het Koningsplein. zeker na de Tweede Wereldoorlog nam dat verkeer steeds meer toe en werd vooral de overweg als een enorm obstakel gezien. Hiervoor bedacht men een oplossing. Het station zou zuidelijker worden verplaatst en de Sluisdijkbuurt zou worden doorgebroken naar de Keizerstraat, zodat een onbelemmerde doorgang ontstond vanaf de Middenweg dwars door de stad richting haven.

De winkeliers in de Sluisdijkstraat waren daar natuurlijk niet blij mee. Meubelzaak zuidweg, drogisterij Plaatsman,groenteboer Verberne, lederhandel De Wit en fietsenmaker Koning, om er maar een paar op te noemen,zagen hierdoor de verkeersstroom door hun straat verdwijnen, wat een enorme daling van hun omzet zou betekenen. Overigens zou Plaatsman wel de eerste zijn die een winkel in de nieuwe Beatrixstraat opende. De vooruitgang kon natuurlijk niet gestopt worden enzodoende werd 31 mei 1958 het huidige station geopend.Hierdoor werd het oude station met het emplacement tot aan het Koningsplein overbodig en dus gesloopt. Eind november 1958 was alles met de grond gelijkgemaakt.

Telkens als wij ouderen een foto van het oude station zien roepen we allemaal: “Dat hadden ze nooit moeten slopen, zonde!” Maar we vergeten erbij dat we er dan naar kijken met de wijsheid van nu. Natuurlijk zouden we het gebouw anno nu nooit gesloopt hebben. We hadden het vast opgeknapt en een andere bestemming gegeven. Dan hadden we net zo’n mooi gebouw gehad als het station in Alkmaar. Maar het was in de jaren vijftig wel een heel andere tijd. De tijd vanwederopbouw en vooruitgang. Alles moest nieuw enbovendien, een oud gebouw een heel andere bestemminggeven, daar deed men toen nog niet aan. Veel wat toen in die omgeving nieuw werd gebouwd is nu ook alweer verdwenen. Maar niemand rouwt daarom, want dat VBz gebouw was toch helemaal niks. Dat vinden ook velen nu van het postkantoor, ‘weg ermee!’ zeggen ze dan.

Maar de toenmalige Helderse bevolking redeneerde in 1958 net zo over het oude station. “Slopen die handel, volkomen versleten en bovendien staat het in de weg”. Maar weet u, misschien zeggen ze wel over vijftig jaar:“Hoe hebben ze het in hun hoofd gehaald om de schouwburg op het Berhardplein te slopen?”

Page 15: Vrijwaard thuis februari 2015

1 5T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard

De hersenkraker

In deze editie een leuke puzzel! Lekker ontspannen en oplossen maar! Onder de juiste inzendingen wordt eenleuke prijs verloot. Aarzel dus niet en lever de oplossing voor 10 maart 2015 in bij het bestuurssecretariaat.

Oplossing hersenkraker februari 2015:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Naam : _____________________________________________________________________________________________________________________________________

Adres : _____________________________________________________________________________________________________________________________________

Telefoonnummer : _____________________________________________________________________________________________________________________________________

Ik ben bewoner / vrijwilliger / medewerker / lid van Vrienden van Vrijwaard. (svp doorhalen wat niet van toepassing is)

And thewinner is...And the winner is.........

Onder de ingezonden oplossingen

van de decemberpuzzel is er een

gelukkige prijswinnaar uitgekozen.

De oplossing was: 1 A - 2 B - 3 B - 4 A

- 5 A - 6 C - 7 A - 8 B - 9 C - 10 C

Mevrouw L. de Wit heeft inmiddels

haar prijs in ontvangst genomen.

Hartelijk dank voor de deelname en

gefeliciteerd met uw prijs!

B A E S E V E N T I L A T I E V A W G N K

U E D I T G N I W U 0 B R E V 0 P I E E W

I E S V G R N W A A K V L A M 0 P N C S I

T I W P I R 0 R A A B F E E L R A S E S S

S T A E A S E 0 H R K E T E L z R T R A T

T A T F E R E N M D U B B E L E T R T G I

0 L E F R W I U E N 0 0 H C S T E S i S G

0 0 R I E 0 R N R D E K B E D R M E F A G

T S I C I N U E G E T M R A W A E I I K M

G I R I z I I M A T R A S G L A N L C I A

I K E E E N M W I N T E R D A M T R E E A

T A L N L G N E K E D G R D R L A E E O z

H C I C P B z U I N I G L A N A S V R R R

C H 0 y P M A L R A A P S A A I A E D B U

0 E B N 0 I T A T S R E E W S M W H O E U

T L D A K K A P E L L E I D I S B U S T D

ADVISEUR DUURzAAM KWISTIG SUBSIDIE WARMTE

APPARTEMENT EFFICIENCy LEEFBAAR TOCHTIG WATER

BESPARING ENERGIE MATRAS TOESLAG WEERSTATION

BOILER GECERTIFICEERD PLEzIER UITSTOOT WIND

BROEIKASGASSEN GLAS RAAM VENTILATIE WINST

DAKKAPEL HAARD RUIM VERBOUWING WINTER

DEKBED HRKETEL SCHOON VERLIES WONING

DEKEN ISOLATIE SPAARLAMP VOORzETRAAM zUINIG

DUBBEL KACHEL STROOM WAAKVLAM

Page 16: Vrijwaard thuis februari 2015

T H U I S I S H E T I N F O R M A T I E B L A D V A N Stichting Vrijwaard1 6

Wegens het grOte succes van vOrig jaar Organiseert vrijWaard

Op zaterdag 21 maart 2015 OpnieuW de culinaire muziektOur!

DE TOuR zAL STARTEN OP ONzE PRACHTIGE NIEuwE LOCATIE KOP BEATRIx. VANAF 12.00 uuR KuNT u GENIETEN VAN

EEN HEERLIjK VOORGERECHT. DAARNA zAL DE TOuR zICH VOORTzETTEN NAAR HET PAVILjOEN VAN TOEN VOOR EEN

VERSE SOEP. IN TEN ANKER KuNT u HET HOOFDGERECHT GAAN PROEVEN. ALS AFSLuITING zET u KOERS NAAR DE

GOLFSTROOm, DAAR KuNT u TOT 16.00 uuR GENIETEN VAN HET NAGERECHT.

het menu is speciaal vOOr deze tOur samengestelden bereid met prOducten uit de streek:

Salade van vers gerookte Makreel, Schorseneren en Scharrelei

***Licht gebonden Soep van Aardappelen en jonge Prei

***Procureur van Noord-Hollands Lamsvlees gegaard in een heerlijke

Jus op basis van Texels Bokbier met gepofte Pastinaak,Knolselderij en zilte Aardappel

***Panna Cotta met Bosvruchtengelei

Om van locatie naar locatie te gaan kunt u gebruik maken van onze pendeldienst. Gaat u liever wandelen dan hebben wij een wandelkaart voor u waar u gebruik van kunt maken. Fietsen is uiteraard ook mogelijk.

Vanaf 1 maart 2015 zal de kaartverkoop starten in het Paviljoen van Toen, de Soos en in het restaurant van Ten Anker en de Golfstroom. De kaarten zijn te verkrijgen voor € 12,50. De drankjes welke per locatie genoten worden zullen op de laatste locatie afgerekend worden met u.

Culinaire Muziektour Vrijwaard