mensen zorgen… voor mensen

Infobrochure

Vrijheidsbeperkende maatregelen

2 3

De behandelende arts of verpleegkundige heeft met u gesproken over het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen bij uzelf of bij uw familielid of naaste. In deze informatiebrochure leest u meer over deze maatregelen en lichten we toe waar-om en hoe we ze gebruiken.

4 5

Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn maatregelen die genomen worden om een patiënt in zijn bewegingsmogelijkheden te beperken. Dit omdat men vreest dat hij zichzelf of anderen in gevaar zou kunnen brengen.

In het ziekenhuis gebruiken we vaak de term ‘fixatie’. Deze term wijst op de fysieke fixatie van een patiënt met materialen bevestigd aan of bij het lichaam. Voorbeelden hiervan zijn: een fixatievest, enkel-/of polsbanden, lendengordel, beschermhandschoenen, ver-pleegdeken, bedhekkens, voorzettafel.

Ook het gebruik van een dwaaldetector, opname op een gesloten afdeling of kamer of toediening van sederende medicatie zijn vrijheidsbeperkende maatregelen. In deze bro-chure lichten we vooral het gebruik van fysieke fixatiemiddelen toe.

We kunnen vrijheidsbeperkende maatregelen nemen als de toestand van de patiënt van die aard is dat we vrezen voor zijn welzijn of voor dat van anderen. Volgende situaties zijn hier voorbeelden van:• Een patiënt die pas een ingreep onder algemene verdoving heeft ondergaan, kan tij-

delijk verward zijn. Het kan gebeuren dat hij hierdoor infuusleidingen, blaas- of maag-sonde probeert te verwijderen, wat het herstel bemoeilijkt.

• Oudere patiënten of patiënten met dementie kunnen verward worden tijdens een zie-kenhuisopname. Mogelijk is er een bepaalde aandoening waarvoor de patiënt in bed moet blijven liggen. Soms is fixatie de enige manier om hem in bed te houden. Som-mige patiënten kunnen tijdens periodes van verwardheid erg geagiteerd of agressief worden en zo zichzelf of anderen in gevaar brengen.

Wat zijn vrijheidsbeperkende maatregelen?

Waarom vrijheidsbeperking?

Als algemene regel geldt dat we enkel fixeren als de patiënt een gevaar vormt voor zichzelf of voor zijn omgeving en als er een risico bestaat op het beëindigen van een levensnoodzakelijke therapie.

Een lendengordelDit is een brede band die we om de lenden van de patiënt vast maken. Dit kan in bed of in de zetel.

Om de veiligheid van de patiënt te verzekeren, kiezen wij voor een 3-puntsfixatie in bed. Dit wil zeggen een lendengordel, één pols-bandje en één enkelbandje. Dit voorkomt dat de patiënt uit de len-dengordel kan glijden en zichzelf kan verwonden.

Een verpleegdeken of trappelzakDit is een hoeslaken. Het voorkomt blootliggen, verhindert het krabben aan de huid of wonden, vermijdt het uittrekken van son-des of katheters.

Fixatiemiddelen

Gevolgen van vrijheidsbeperking

Fixeren is een ingrijpende maatregel, die een grote impact kan hebben op de patiënt en zijn familie. Enerzijds zijn er mogelijk gevolgen op psychosociaal gebied: gevoelens van schaamte, angst of agressie of verlies van waardigheid. Anderzijds zijn er ook lichame-lijke gevolgen zoals risico op verwonding (vb. kneuzingen), ontstaan van doorligwonden, incontinentie of valincidenten.

Er is steeds aandacht voor het voorkomen van mogelijke nadelige gevolgen. Zo zien verpleegkundigen toe op voldoende vocht- en voedselinname, uitscheiding van urine en stoelgang, en zijn ze waakzaam voor het ontstaan van verwondingen/doorligwonden.

Fixeren van een patiënt moet zoveel mogelijk vermeden worden. Dagelijks beoordelen we of de fixatie nog noodzakelijk is!

6 7

Aangezien we in het Mariaziekenhuis goede en veilige zorg willen geven, streven we omwille van bovenstaande redenen naar een fixatiearm beleid. Daarom wordt de be-slissing om vrijheidsbeperkende maatregelen te nemen, voor iedere patiënt afzonderlijk genomen. De voor-en nadelen worden zorgvuldig afgewogen en we kiezen steeds voor de minst ingrijpende maatregel. Indien mogelijk overleggen we met de patiënt of zijn familie of wet-telijke vertegenwoordiger. In noodsituaties kunnen we overgaan tot fixatie voordat we de familie contacteren. We brengen de familie dan zo snel mogelijk op de hoogte van deze maatregel.

De familie kan een belangrijke rol spelen bij de aanpak en het gebruik van de vrijheids-beperkende maatregelen. Door de inzet van familie kunnen we bepaalde maatregelen vermijden. Zij kunnen een positieve invloed hebben op het gedrag van de patiënt en erop toezien dat hij niet valt, leidingen uittrekt, enz. Bovendien is het vaak mogelijk om in samenspraak met de verpleegkundige de fixatie op te heffen tijdens het bezoek.

Toestemming en overleg

Familie

Vragen?

Hebt u nog vragen na het lezen van deze brochure? U kunt altijd terecht bij de verpleegkundigen

van de afdeling. Zij geven u graag bijkomende informatie.

Mariaziekenhuis vzw Maesensveld 1 3900 OverpeltTel. +32 11 826 000 Fax +32 11 826 001 info@mariaziekenhuis.be www.mariaziekenhuis.be

Infobrochure

Mariaziekenhuis vzw Maesensveld 1 3900 OverpeltTel. +32 11 826 000 Fax +32 11 826 001 info@mariaziekenhuis.be www.mariaziekenhuis.be

Versie: 15 juli 2013