Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

31
Hoofdcatalogus

Transcript of Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Page 1: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Hoofdcatalogus

Page 2: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Het merk SKF staat tegenwoordig voor veel meer dan alleen wentellagers en toebehoren. De grenzen worden continu verlegd, hiermee kunt u als gewaardeerde klant van SKF uw voor-deel doen.

SKF handhaaft haar positie als wereldmarktlei-der op het gebied van kwaliteitslagers, dankzij technische innovaties, productondersteuning en service heeft SKF zich verder ontwikkeld tot een oplossingsgerichte leverancier – waardoor toegevoegde waarde voor de klant ontstaat.

Deze oplossingen omvatten onder meer metho-den om aan onze klanten grotere productiviteit te bieden – niet alleen dankzij baanbrekende toepassingsspecifieke producten, maar ook via de allermodernste ontwerpsimulatiemogelijk-heden en consultancyservice, de onderhouds-programma’s voor productiemachines en de meest geavanceerde technieken voor logistiek management.

De merknaam SKF staat nog steeds voor de allerbeste wentellagers en toebehoren, maar houdt tegenwoordig heel veel extra’s in.

SKF – the knowledge engineering company

Page 3: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Voorwoord .............................................................................................................. 5

SKF – the knowledge engineering company ............................................................... 10

Inhoud ................................................................................................................... 14

Algemeen

Page 4: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Hoeveelheid Eenheid Omrekening

Lengte inch 1 mm 0,0�9 inch 1 inch �5,40 mm foot 1 m �,�81 ft 1 ft 0,�048 m yard 1 m 1,094 yd 1 yd 0,9144 m mile 1 km 0,6�14 mile 1 mile 1,609 km

Oppervlak square inch 1 mm� 0,00155 sq.in 1 sq.in 645,16 mm�

square foot 1 m� 10,76 sq.ft 1 sq.ft 0,09�9 m�

Volume cubic inch 1 cm� 0,061 cub.in 1 cub.in 16,�87 cm�

cubic foot 1 m� �5 cub.ft 1 cub.ft 0,0�8�� m�

imperial gallon 1 l 0,�� gallon 1 gallon 4,5461 l U.S. gallon 1 l 0,�64� U.S. 1 U.S. �,7854 l gallon gallon

Snelheid, foot per second 1 m/s �,�8 ft/s 1 ft/s 0,�0480 m/stoerental mile per hour 1 km/h 0,6�14 mile/h 1 mile/h 1,609 km/h (mph) (mph)

Massa ounce 1 g 0,0�5�7 oz 1 oz �8,�50 g pound 1 kg �,�05 lb 1 lb 0,45�59 kg short ton 1 tonne 1,10�� short ton 1 short ton 0,90719 tonne long ton 1 tonne 0,984� long ton 1 long ton 1,0161 tonne

Dichtheid pound per 1 g/cm� 0,0�61 lb/cub.in 1 lb/cub.in �7,680 g/cm�

cubic inch

Kracht pound-force 1 N 0,��5 lbf 1 lbf 4,448� N

Pressure, pounds per 1 MPa 145 psi 1 psi 6,8948 ¥ 10� Paspanning square inch

Moment inch pound-force 1 Nm 8,85 in.lbf 1 in.lbf 0,11� Nm

Vermogen foot-pound per 1 W 0,7�76 ft lbf/s 1 ft lbf/s 1,�558 W second horsepower 1 kW 1,�6 HP 1 HP 0,7�6 kW

Temperatuur degree Celcius tC = 0,555 (tF – ��) Fahrenheit tF = 1,8 tC + ��

Page 5: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

De vorige editie van de SKF Hoofdcatalogus is voor het eerst gepubliceerd in 1989. Sindsdien is de catalogus vertaald in zestien talen en zijn wereldwijd meer dan 1 miljoen exemplaren ver-spreid. In de vorige editie introduceerde SKF de ”Nieuwe Levensduurtheorie”. Dit is sindsdien de standaardtheorie voor de lagerindustrie gewor-den. Doordat de SKF Hoofdcatalogus op zo’n grote schaal wordt gebruikt en als de standaard wordt beschouwd, is dit binnen de gehele indu-strie het belangrijkste referentiewerk in zijn soort geworden.

De Hoofdcatalogus is vervolgens omgezet naar elektronisch formaat voor nog betere toe-gankelijkheid en groter gebruiksgemak – beschikbaar op cd-rom met de titel ”SKF Inter-active Engineering Catalogue” en online op www.skf.com.

Ook deze nieuwe editie van de Hoofdcatalo-gus is zowel in elektronische als in gedrukte vorm beschikbaar. De nieuwe editie bevat een groot aantal wijzigingen, toevoegingen en ver-beteringen, waardoor de catalogus nog nuttiger en waardevoller is geworden. De gebruiker die zich op de hoogte stelt van de informatie in dit voorwoord en de overige secties, zal optimaal gebruik kunnen maken van dit bijzonder uitge-breide hulpmiddel.

In dit voorwoord worden de hoofdsecties van de catalogus besproken; deze hebben betrek-king op belangrijke technische en productinfor-matie en op overige beschikbare informatie die van belang is voor een goed begrip van de capa-citeiten van SKF.

Voorwoord

Overzicht HoofdcatalogusDeze nieuwe SKF Hoofdcatalogus bevat vrijwel alle standaard wentellagers en toebehoren die fabrikanten van industriële apparatuur en gebruikers nodig hebben. Voor een optimaal serviceniveau streeft SKF ernaar, het standaard assortiment af te stemmen op de behoeften van klanten en de producten wereldwijd beschikbaar te stellen.

De gegevens in deze catalogus hebben betrekking op de state-of-the-art technologie van SKF en de productiecapaciteit van begin �005. De gegevens kunnen afwijken van die in eerdere catalogi – de oorzaken hiervoor kunnen nieuwe ontwerpen, technologische ontwikkelin-gen of nieuwe berekeningsmethoden zijn.

SKF behoudt zich het recht voor wijzigingen in materiaal, ontwerp en productiemethoden te blijven aanbrengen aan SKF producten; verder kunnen er wijzigingen nodig zijn in verband met technologische ontwikkelingen.

De eenheden die in deze catalogus worden gebruikt zijn in overeenstemming met ISO (Internationale Organisatie voor Standaardise-ring), norm 1000:199� en met SI (Système International d’Unités).

Technische gedeelte – principes van lagerselectie en -toepassingIn het technische gedeelte worden de basisbe-grippen van lagertechnologie besproken die nodig zijn voor het ontwerp van een lagercon-structie. De hoofdstukken staan in de volgorde die normaal gesproken door de constructeur wordt aangehouden.

5

Page 6: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Belangrijke vernieuwingen in het technische gedeelte• Een nieuw model voor de bepaling van wrij-

ving in wentellagers. • Herziene toerentallen voor de thermisch toe-

laatbare referentiesnelheden op basis van een nieuw wrijvingsmodel.

• Een nieuw model voor de bepaling van de vereiste smeermiddelviscositeit op basis van betere kennis van de invloed van de loop-baanoppervlakteruwheid en de elastische vervorming van de smeerfilm.

• Een nieuwe methode om de gebruiksduur van smeermiddelen te bepalen, evenals de geop-timaliseerde nasmeerintervallen voor vetge-smeerde lagers.

• De vooruitgang op het gebied van wentella-gertechnologie en de ervaringen op het gebied van praktische toepassingen van de afgelopen jaren zijn mede in overweging genomen en worden, daar waar van toepas-sing, genoemd in de diverse secties van het technische gedeelte.

• SKF technische services met betrekking tot het lager, de machine of zelfs de complete fabriek – van lagerselectie en berekening tot installatie, controle, onderhoud en vervan-ging – worden behandeld in een sectie met de titel ”Asset Efficiency Optimization”.

Productgedeelte – lageraanduidingen, omschrijvingen en gegevensIn de producttabellen staan alle technische gegevens die nodig zijn voor de selectie en toe-passing van een lager. Informatie over de besproken specifieke lagersoorten is te vinden voor de betreffende producttabel(len).

Opmerkelijke innovaties in de productsectieBelangrijke producten die voor het eerst zijn opgenomen

• ICOS™ olie-afgedichte lagereenheden• roestvaststalen groefkogellagers• hybride groefkogellagers• CARB® lagers• afgedichte tweerijige tonlagers• INSOCOAT® lagers• kogellagers en Y-blokken voor extreme

temperaturen

• NoWear® lagers• Solid Oil lagers.

Uit onderzoek is gebleken dat factoren als mon-tage, smering en onderhoud veel grotere invloed hebben op de levensduur van een lager dan voorheen werd aangenomen. Daarom is nieuwe informatie opgenomen over de volgende onderwerpen:

• SKF producten voor onderhoud en smering• SKF conditiebewakingsapparatuur en -syste-

men.

Diverse SKF innovaties zijn bijzondere aandacht waard, want deze bieden een groot aantal voor-delen voor verbeterde prestaties en verhoogde productiviteit.

Zo zijn er SKF productuitbreidingen waarmee u compacter kunt bouwen bij dezelfde of zelfs betere prestaties. Compacter bouwen houdt ook in: lager gewicht, dus minder wrijving, lagere bedrijfstemperaturen, langere nasmeerinterval-len en minder energieverbruik, en derhalve: zowel een kostenbesparing als toegevoegde waarde.

Om de diverse productinnovaties gemakkelijk in deze catalogus te kunnen vinden zijn de spe-cifieke producten als volgt aangegeven

• SKF Explorer lagers – de nieuwe prestatie-klasse van SKF

• lagers voor speciale toepassingen• mechatronische producten – een combinatie

van lagers en sensoren.

Deze innovaties vertegenwoordigen de belang-rijkste nieuwe producten in deze catalogus. In de betreffende hoofdstukken van de productsectie wordt hierover meer informatie gegeven. Hier-onder wordt een beknopte beschrijving van deze producten gegeven.

Voorwoord

6

Page 7: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

SKF Explorer lagers – de nieuwe prestatieklasse van SKFSKF Explorer is een nieuwe prestatieklasse van wentellagers, bestaande uit hoekcontactlagers, cilinderlagers, tweerijige tonlagers, CARB lagers en tontaatslagers, die een aanzienlijke verbete-ring opleveren van belangrijke operationele parameters met betrekking tot lagertype en de meest gebruikte toepassingen. Dit nieuwe niveau van superieure prestaties vertegenwoor-digt de combinatie van SKF’s toepassingskennis met de ervaring op het gebied van tribologie, materiaalontwikkeling, ontwerpoptimalisatie en fabricage.

Door middel van geavanceerde modeltech-nieken en testmethoden hebben de experts van SKF kunnen bevestigen dat SKF Explorer lagers een aanzienlijke verbetering behelzen op het gebied van belangrijke operationele parameters. Deze parameters (al naar gelang lagertype en toepassing) betreffen onder meer geluids- en trillingsniveau, gebruiksduur, maatstabiliteit, dynamische belastbaarheid en wrijvingsmo-ment. Aangezien deze parameters niet volledig zijn opgenomen in gestandaardiseerde bereke-ningen van de levensduur, wordt de levensduur van SKF Explorer lagers berekend met gemodi-ficeerde factoren, waarbij rekening wordt gehouden met belangrijke operationele para-meters.

SKF Explorer lagers zijn uitwisselbaar met niet-Explorer lagers van hetzelfde type en dezelfde afmetingen. Deze lagers zijn opgeno-men in de betreffende producttabellen en zijn gemakkelijk te herkennen aan een ster (*) voor de lageraanduiding.

Productie van een SKF Explorer lagerHet hoge kwaliteitsniveau van SKF Explorer lagers is te danken aan het geoptimaliseerde technische ontwerp van SKF producten en de verbeterde fabricagemethoden. Door de condi-ties binnen ieder onderdeel van het lager te bestuderen, hebben SKF ingenieurs kans gezien de smering te verbeteren en de effecten van wrijving, slijtage en vervuiling te minimaliseren. Hiervoor heeft een internationaal researchteam ieder afzonderlijke component op microniveau bekeken en vervolgens nieuwe procedures ont-wikkeld om deze nieuwe norm op consistente wijze te produceren.

SKF Explorer lagers worden gekenmerkt door een aantal technische verbeteringen; een aantal

daarvan wordt hieronder vermeld. Afhankelijk van het type SKF Explorer lager zijn een of meer van de volgende voorbeelden van toepassing:

• Verbeterd lagerstaal SKF Explorer lagers zijn geproduceerd uit extreem rein en homogeen staal met mini-male insluitingen. Deze verbeterde staalsoort is zo veel reiner dan de huidige classificatie-methoden dat SKF nieuwe berekeningsme-thoden heeft moeten ontwikkelen om dit mee te kunnen nemen in de levensduurberekenin-gen.

• De unieke SKF warmtebehandelings-methodes Om de voordelen van SKF ultrarein staal te optimaliseren hebben onze technici unieke warmtebehandelingsmethodes ontwikkeld. Bij deze nieuwe procedures wordt de weer-stand van het lager tegen slijtage verbeterd zonder dat de warmtestabiliteit wordt aange-tast. De weerstand tegen slijtage was zo opvallend verbeterd dat de SKF engineers met bestaande levensduurfactoren geen nauwkeurige uitspraak konden doen over de te bereiken levensduur.

• Verbeterde oppervlaktegesteldheid De oppervlaktegesteldheid van alle contact-vlakken (rollichamen en loopbanen) is verbe-terd ter bevordering van de smering en om trillingen en geruis te verminderen. Dit heeft geleid tot een beter en koeler werkend lager dat minder smeermiddel verbruikt, waardoor de constructie, inclusief afdichtingen, minder onderhoud nodig heeft.

Groefkogellagers en kegellagersVoor de wentellagertypen groefkogel- en kegel-lager zijn ten opzichte van de laatste Hoofdcata-logus van SKF vele prestatieverbeteringen aan-gebracht. In overeenstemming met de SKF productstrategie zijn de verbeteringen voor groefkogel- en kegellagers voor bepaalde afme-tingen geïmplementeerd en komen ze in aan-merking voor kwalificatie als SKF Explorer lagers. Bij deze groefkogellagerafmetingen zor-gen de verbeterde afdichting, nauwkeurigheid en oppervlaktegesteldheid voor een verminderd lagergeruis en trillingsniveaus en voor een ver-beterde loopnauwkeurigheid. Voor geselecteer-de kegellagerafmetingen zorgen de verbeterde

7

Page 8: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

contactoppervlakken voor betere smering en aanzienlijk verminderde ruis- en trillingsni-veaus, en zorgt reiner staal in combinatie met verbeterde warmtebehandeling voor een aan-zienlijk langere levensduur. Omdat deze para-meters niet voldoende vertegenwoordigd zijn in gestandaardiseerde berekeningen voor de levensduur wordt de lagerlevensduur van de Explorer typen van SKF groefkogel- en kegel-lagers berekend met gecorrigeerde factoren, net als bij de overige lagers in de Explorer klasse.

Lagers voor speciale toepassingen – op maat gemaakte lagersDeze lagers hebben standaard afmetingen maar bevatten speciale kenmerken voor specifieke toepassingen. Wanneer deze lagers worden toe-gepast, zijn dure speciale lagers niet meer nodig; verder worden de levertijden hiermee aanzienlijk bekort, omdat deze lagers vaak uit voorraad leverbaar zijn. Tot deze groep SKF lagers behoren onder meer:

• Hybride groefkogellagers met keramische kogels en ringen van lagerstaal. Deze lagers hebben goede noodloopeigenschappen en kunnen extreme omstandigheden en hoge toerentallen aan. Door de inherente weer-stand tegen stroomdoorgang zijn deze lagers uitermate geschikt voor elektromotoren en elektrisch gereedschap.

• INSOCOAT lagers hebben een isolerende coa-ting van aluminiumoxide op het mantelop-pervlak van de buitenring. Deze lagers met standaardafmetingen kunnen zonder additio-nele ontwerpeisen worden gebruikt in moei-lijke elektrische toepassingen ter voorkoming van stroomdoorgang.

• Lagers en lagerblokken voor extreme tempe-raturen. Het temperatuurbereik van deze lagers loopt van –150 tot +�50 °C, waardoor deze producten ideaal zijn voor ovenwagens, bakkerijmachines en koelcellen.

• NoWear lagers zijn voorzien van een speciale coating waardoor ze zware bedrijfsomstan-digheden zoals gebrekkige smering en te geringe belasting kunnen weerstaan.

• Solid Oil lagers zijn voor toepassingen waarbij conventionele vet- of oliesmering niet vol-doende of niet praktisch is.

Mechatronische componenten – een combinatie van lagers en sensorenSKF ”plug and play” mechatronische lagereen-heden kunnen worden gebruikt voor de bewa-king of controle van productieprocessen en bewegings- of stuursystemen. De informatie in deze catalogus biedt een kort overzicht van de mechatronische componenten en ontwikkelin-gen, die reeds beproefd zijn in diverse toepas-singen zoals onder andere in de automobiel-industrie. Nadere informatie over SKF mecha-tronische producten en mogelijkheden kan door de SKF vertegenwoordiger worden verstrekt.

Gedetailleerde informatie over sensor lagers, die deel uitmaken van het standaard assorti-ment, is te vinden bij de betreffende productge-gevens.

Overige producten van SKFIn dit gedeelte worden wentellagers, glijlagers, lineaire lagers, afdichtingen enz. die niet in de productgedeelten van de catalogus worden besproken, met een korte beschrijving vermeld. Wanneer verdere informatie beschikbaar is, wordt verwezen naar de betreffende gedrukte en/of elektronische media van SKF.

SKF systeemoplossingenDe uitgebreide kennis van SKF op het gebied van speciale industriële toepassingen en de hoge eisen die hieraan gesteld worden, wordt al jarenlang ingezet bij de ontwikkeling van systeemoplossingen voor kostenbesparende oplossingen.

Enkele van deze oplossingen bevatten zelfs geen lagers. Dit onderstreept de voortdurende inspanningen van SKF op een breder gebied dan alleen de traditionele lagertoepassingen, zoals technologieën uit de mechatronica. De belang-rijkste momenteel beschikbare systeemoplos-singen worden hieronder vermeld

• Copperhead-systeemoplossingen voor schudzeven

• systeemoplossing voor continue gietmachines• systeemoplossing voor papiermachines• systeemoplossing voor drukmachines• systeemoplossing voor transmissies in voer-

tuigen• systeemoplossing voor railvoertuigen• systeemoplossing voor wind-energieproductie.

Voorwoord

8

Page 9: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Overige SKF catalogiAl bevat deze Hoofdcatalogus meer dan 1 100 pagina’s met kernproducten en verwante informatie, dit is geenszins een allesomvattende beschrijving van het totale productaanbod. Gedetailleerde informatie over een groot aantal overige SKF producten die niet worden bespro-ken in deze Hoofdcatalogus is ook beschikbaar in afzonderlijke catalogi, waaronder

• naaldlagers• precisie-lagers• Y-lagers en Y-blokken• kogelgewrichtslagers en stangkoppen• lagertoebehoren• lagerhuizen• afdichtingen

Een korte beschrijving van deze producten is te vinden in deze Hoofdcatalogus onder de kop ”Overige SKF producten” of vanaf pagina 1081 online op www.skf.com.

Informatie over het uitgebreide assortiment van lineaire lagerproducten, kogel- en rolom-loopspillen en lineaire actuators is te vinden in de afzonderlijke catalogus ”Linear Motion Pro-duct Range”, beschikbaar bij SKF Multitec.

De SKF Interactive Engineering CatalogueDeze catalogus is beschikbaar in elektronische vorm op cd-rom of online op www.skf.com. De SKF Interactive Engineering Catalogue bevat uitgebreide technische informatie over de vol-gende producten:

• SKF wentellagers en toebehoren• SKF Y-lagerblokken• SKF lagerhuizen• SKF gewrichtslagers en stangkoppen• SKF afdichtingen.

De elektronische catalogus maakt gemakkelijke navigatie mogelijk. Berekeningen kunnen wor-den uitgevoerd voor diverse ontwerpfactoren als

• nominale en gecorrigeerde levensduur (L10 and Lnm)

• vereiste smeerolieviscositeit• equivalente lagerbelasting• minimale lagerbelasting• dynamisch axiaal draagvermogen van cilinder-

lagers• wrijving• lagerfrequenties.

Daarnaast kunnen via de website van SKF �d- of �d-tekeningen worden verkregen in een vijf-tigtal CAD formaten.

SKF – uw leverancierDe SKF Hoofdcatalogus – hoe uitgebreid ook – is slechts één van de vele voordelen die wij onze klanten bieden. Er zijn nog een groot aantal andere zaken die bijdragen aan de toegevoegde waarde die klanten krijgen wanneer ze SKF kie-zen als leverancier

• eenvoudige lagerselectie• korte levertijden• wereldwijde beschikbaarheid• continue productinnovatie• state-of-the-art oplossingen• uitgebreide technische en technologische

kennis over nagenoeg iedere tak van indu-strie.

9

Page 10: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

SKF – the knowledge engineering company

De SKF Group houdt zich bezig met het ontwerp, de productie en de marketing van het grootste merk ter wereld op het gebied van wentellagers. Ook voor aanvullende producten als radiale afdichtingen bekleden wij de positie van wereld-marktleider. Verder neemt SKF een steeds belangrijker marktpositie in voor linear motion-producten, precisielagers voor de luchtvaartin-dustrie, spindels voor bewerkingswerktuigen, service voor onderhoud en zijn we een bekende producent van kwalitatief hoogwaardig lagerstaal.

De SKF Group heeft gespecialiseerde bedri-jven ingesteld om tegemoet te komen aan de behoeften van de wereldwijde markt. SKF ondersteunt specifieke marktsegmenten met voortdurend onderzoek en ontwikkeling. Dit heeft geleid tot een stijgend aantal innovaties, nieuwe standaards en nieuwe producten.

De groep heeft een wereldwijde ISO 14001 milieucertificering. Afzonderlijke divisies zijn goedgekeurd voor kwaliteitscertificering in overeenstemming met ofwel ISO 9000 ofwel de betreffende industrie-specifieke standaards.

Een tachtigtal productiefaciliteiten over de hele wereld en verkoopvestigingen in 70 landen maken van SKF een werkelijk internationaal bedrijf. Verder is de afstand voor levering van producten en services tussen SKF en de klant gering door de 7 000 distributie- en dealercen-tra over de hele wereld, een e-business markt en een wereldwijd distributiesysteem. SKF oplossingen zijn beschikbaar waar en wanneer de klant deze maar nodig heeft.

Het merk SKF staat momenteel voor meer dan ooit tevoren het geval was. Het staat voor het bedrijf met de technische know-how dat klaarstaat om u van dienst te zijn met product-competenties van wereldklasse, intellectuele resources en de visie om u te helpen.

Seals Bearings and units

Lubrication systems

Mechatronics Services

10

Page 11: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

© Airbus – photo: exm company, H. Goussé

SKF is ook leider op het gebied van drive-by-wire voor de automobielindustrie en heeft meege-werkt aan de revolutionaire Filo- en Novanta-conceptauto’s waarin SKF mechatronica wordt gebruikt voor sturen en remmen. Verdere by-wire ontwikkeling heeft SKF gebracht tot de pro-ductie van een geheel elektrische vorkheftruck waarbij voor de gehele aansturing gebruik wordt gemaakt van mechatronica in plaats van hydrau-liek.

De ontwikkeling van by-wire technologieSKF heeft unieke expertise en kennis in de snelgroeiende by-wire technologie, van fly-by-wire via drive-by-wire tot work-by-wire. SKF is de pionier bij uitstek op het gebied van praktische fly-by-wire technologie en werkt nauw samen met alle industrieleiders voor de luchtvaart. In bijna alle vliegtuigen van Airbus worden bijvoorbeeld SKF by-wire systemen voor vluchtcontrole in de cockpit gebruikt.

11

Page 12: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Een ”schonere” stofzuigerDe elektromotor met bijbehorende lagers vor-men het hart van een groot aantal huishoudelijke apparaten. SKF werkt nauw samen met produ-centen van apparatuur om de prestaties van het product te verbete-ren, kosten te besparen, het apparaat lichter in gewicht te maken, enz. Een recent voorbeeld is de nieuwe generatie stofzui-gers met aan-zienlijk meer zuigkracht. De kennis die SKF heeft over de technologie van kleine lagers wordt ook toegepast bij fabrikanten van elektrisch gereedschap en kantoorapparatuur.

Een nieuwe ”kouderemedie”In de ijskoude winters van noordelijk China kan vorst zorgen voor blokkering van treinwielen en lagers, omdat de standaard vetten te stijf worden en onvoldoende smeren. SKF heeft een nieuwe reeks synthetische smeermiddelen ontwikkeld die hun smerende werking ook bij deze extreme lagertemperaturen behouden. SKF heeft zeer veel kennis op het gebied van tribologie.

Windkracht beteugeldDe groeiende industrie van windenergie biedt een milieuvriendelijke bron voor het opwekken van elektriciteit. SKF werkt nauw samen met wereldwijde leiders voor de ontwikkeling van doelmatige en probleemloos werkende turbi-nes en zet de eigen kennis in voor de produc-tie van uiterst gespecialiseerde lagers en conditiebewa-kingssystemen ter verlenging van de gebruiks-duur van apparatuur in de extreme en vaak afge-legen omgeving van windmolenparken.

1�

Page 13: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Plannen voor groene groeiSKF lagers leveren een positieve bijdrage aan het milieu. Door verminderde wrijving kunnen machines doeltreffender werken, zullen ze min-der energie verbruiken en minder smering behoeven. SKF is continu bezig met het verleg-gen van de grenzen, waardoor een nieuwe gene-ratie van hoogst efficiënte producten en appara-tuur ontstaat. Met het oog op de toekomst worden het wereldwijde beleid en de fabricage-technieken van SKF zodanig gepland en geïmple-menteerd dat ze helpen de beperkte natuurlijke bronnen van de aarde te beschermen en te bewaren. Wij streven continu naar haalbare en voor het milieu verantwoorde groei.

Maintaining a 350 km/h R&D labNaast de befaamde onderzoeks- en ontwikke-lingsfaciliteiten in Europa en de Verenigde Staten leveren ook Formule 1 autoraces een unieke omgeving waarin SKF de grenzen van de lager-technologie kan verleggen. Al meer dan vijftig jaar lang helpen SKF producten, techniek en ken-nis mee om Scuderia Ferrari grote bekendheid te geven binnen de F1-races. (In de gemiddelde race-Ferrari zitten meer dan 150 SKF onderde-len.) De lessen die hier worden geleerd, worden toegepast op producten die wij aan autofabrikan-ten en de verdere markt leveren.

SKF bijdrage aan meer efficiënte productieTen behoeve van optimale efficiency en producti-viteit is er een groot aantal industriële bedrijven dat een deel van de, of alle, onderhoudsservices uitbesteed aan SKF, vaak met gegarandeerde prestatiecontracten. Dankzij de specialistische kennis van SKF Reliability Systems biedt SKF een uitgebreide reeks diensten aan voor efficiency optimalisatie van onderhoudsstrategieën en technische assistentie tot machineonderhouds-programma’s.

1�

Page 14: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Beginselen van lagerkeuze en toepassingLagerterminologie...................................................................................................................... �0

Lagertypen ..................................................................................................................................... ��Keuze van het lagertype ................................................................................................................. ��

Beschikbare ruimte .................................................................................................................... �5Belastingen ................................................................................................................................. �7Scheefstelling ............................................................................................................................. 40Precisie ........................................................................................................................................ 40Toerental ..................................................................................................................................... 4�Lagergeruis ................................................................................................................................. 4�Stijfheid ....................................................................................................................................... 4�Axiale verschuifbaarheid ............................................................................................................ 4�Montage en demontage ............................................................................................................. 44Geïntegreerde afdichtingen ....................................................................................................... 45Matrix: Lagertypen – uitvoering en kenmerken ....................................................................... 46

Bepaling van de lagergrootte ......................................................................................................... 49Systeembenadering en betrouwbaarheid ................................................................................ 50Draaggetal en levensduur.......................................................................................................... 51Bepaling van de lagergrootte d.m.v. de levensduurtheorie ..................................................... 5�Dynamische lagerbelastingen ................................................................................................... 7�Bepaling van de lagergrootte d.m.v. het statisch draaggetal ................................................... 76Berekeningsvoorbeelden ........................................................................................................... 78SKF berekeningsprogramma’s ................................................................................................... 8�SKF Engineering Consultancy Services ..................................................................................... 84SKF levensduurtesten ................................................................................................................ 85

Wrijving ........................................................................................................................................... 87Benadering van het wrijvingsmoment ...................................................................................... 88Nauwkeurigere berekening van het wrijvingsmoment ............................................................ 88Het nieuwe SKF model voor berekening van het wrijvingsmoment ....................................... 89Wrijvingsgedrag van hybride lagers .......................................................................................... 10�Losbreekmoment ....................................................................................................................... 10�Energieverlies en lagertemperatuur ......................................................................................... 10�Berekeningsvoorbeeld ............................................................................................................... 104

Toerentallen en trillingen ............................................................................................................... 107Referentietoerentallen ............................................................................................................... 108Grenstoerentallen ...................................................................................................................... 114Uitzonderlijke gevallen ............................................................................................................... 114Trillingen in een lager ................................................................................................................ 115Invloed van de lagers op trillingsgedrag van de toepassing ..................................................... 115

Algemene lagergegevens ............................................................................................................... 117Afmetingen ................................................................................................................................. 118

Inhoud

14

Page 15: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Toleranties .................................................................................................................................. 1�0Lagerspeling ............................................................................................................................... 1�7Materialen voor wentellagers .................................................................................................... 1�8Kooien ......................................................................................................................................... 144Aanduidingen ............................................................................................................................. 147

Toepassing van lagers .................................................................................................................... 159Lageropstellingen ....................................................................................................................... 160Radiale opsluiting van lagers ..................................................................................................... 164Axiale opsluiting van lagers........................................................................................................ 199Ontwerp van bijbehorende onderdelen ..................................................................................... �04Lagervoorspanning .................................................................................................................... �06Afdichtingen ................................................................................................................................ �18

Smering .......................................................................................................................................... ��9Vetsmering ................................................................................................................................. ��1Smeervetten ............................................................................................................................... ��1SKF vetten .................................................................................................................................. ��6Nasmering .................................................................................................................................. ��7Procedures voor nasmering ...................................................................................................... �4�Oliesmering ................................................................................................................................ �48

Montage en demontage ................................................................................................................. �57Algemene informatie .................................................................................................................. �58Montage ...................................................................................................................................... �61Demontage ................................................................................................................................. �68Opslag van lagers ....................................................................................................................... �7�Inspectie en reiniging ................................................................................................................. �7�

Betrouwbaarheid en service .......................................................................................................... �75Een geïntegreerd platform ......................................................................................................... �76Het Asset Efficiency Optimization concept ................................................................................ �76SKF technologie en service oplossingen ................................................................................... �77Producten voor conditiebewaking ............................................................................................. �80

ProductgegevensGroefkogellagers ............................................................................................................................ �87Hoekcontactkogellagers ................................................................................................................. 405Tweerijige zich instellende kogellagers.......................................................................................... 469Cilinderlagers .................................................................................................................................. 50�Kegellagers ..................................................................................................................................... 601Tweerijige tonlagers ....................................................................................................................... 695CARB lagers .................................................................................................................................... 779Kogeltaatslagers ............................................................................................................................. 8�7Cilindertaatslagers ......................................................................................................................... 86�Tontaatslagers ................................................................................................................................ 877Speciale producten ......................................................................................................................... 89�Mechatronica .................................................................................................................................. 955Toebehoren ..................................................................................................................................... 97�Lagerhuizen .................................................................................................................................... 10�1Onderhoudsgereedschappen en smeermiddelen ........................................................................ 1069Overige producten van SKF ........................................................................................................... 1081

Productindex .......................................................................................................... 1121

15

Page 16: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing
Page 17: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Lagertypen ............................................................................................................. 23

Keuze van het lagertype ........................................................................................... 33

Bepaling van de lagergrootte.................................................................................... 49

Wrijving ................................................................................................................. 87

Toerentallen en trillingen ......................................................................................... 107

Algemene lagergegevens ......................................................................................... 117

Toepassing van lagers .............................................................................................. 159

Smering ................................................................................................................. 229

Montage en demontage ........................................................................................... 257

Betrouwbaarheid en service ..................................................................................... 275

17

Page 18: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Een lageropstelling bestaat uit meer dan alleen lagers. Bijbehorende items als as en huis zijn geïntegreerde delen van de algehele lagercon-structie. Het belang van het smeermiddel en afdichtingselementen kan niet overschat wor-den. De volledige lagerprestaties worden bepaald door de aanwezigheid van het juiste smeermiddel en voldoende bescherming tegen corrosie en het binnendringen van vreemde deeltjes: verontreiniging. Reinheid is van groot belang voor de levensduur van een lager; daar-om zijn smeermiddel en afdichtingen een onderdeel van het SKF assortiment geworden.Voor het ontwerp van een wentellagerconstruc-tie is het volgende nodig:

• keuze van een geschikt lagertype en • bepaling van een geschikte lagergrootte,

maar dat is niet het enige. Er moeten nog enkele aspecten in overweging worden genomen

• een geschikte vorm en ontwerp van andere onderdelen van de constructie

• de juiste passingen en de lagerspeling of -voorspanning

• lagerhuizen• de juiste afdichtingen• type en hoeveelheid smeermiddel• methoden voor installatie en demontage, enz

Iedere afzonderlijke beslissing is van invloed op de prestaties, betrouwbaarheid en kosten van de lagerconstructie.

De hoeveelheid werk die hiermee is gemoeid, is afhankelijk van het feit of er al ervaring voor-handen is met soortgelijke constructies. Als die ervaring er niet is, wanneer er buitengewone eisen worden gesteld, of wanneer de kosten van de lagerconstructie zelf of een daarmee samen-hangende opstelling speciale aandacht vragen, dan moet er veel werk worden verzet met inbe-grip van het bijvoorbeeld het maken van nauw-keurigere berekeningen en/of tests.

Als vooraanstaand lagerleverancier produ-ceert SKF een groot aantal lagertypen en afmetingen. De meest voorkomende hiervan worden besproken in de productindex vanaf pagina 1121. Niet alle lagers zijn in deze catalo-gus opgenomen. Informatie over deze lagers is te vinden in speciale catalogi of in de ”SKF Inter-active Engineering Catalogue” op cd-rom of online op www.skf.com.

Beginselen van lagerkeuze en toepassing

In de volgende hoofdstukken van deze alge-mene technische inleiding kan de ontwerper van een lagerconstructie de nodige basisinformatie vinden, in de volgorde waarin deze meestal nodig is. Uiteraard kan niet alle benodigde infor-matie voor iedere denkbare lagertoepassing worden opgenomen. Daarom wordt op vele plaatsen verwezen naar de uitgebreide SKF application engineering service, die onder meer technische assistentie verleent bij de keuze van het juiste lager en bij berekeningen voor de gehele lagerconstructie. Hoe hoger de techni-sche eisen aan een lagerconstructie en hoe geringer de beschikbare ervaring met het gebruik van lagers voor bepaalde toepassingen is, des te raadzamer is het om gebruik te maken van deze service.

De informatie in de algemene technische sec-tie is meestal van toepassing op alle gangbare wentellagers. Informatie die specifiek voor één lagertype van belang is, is te vinden in de tekst die voorafgaat aan de betreffende afzonderlijke productsectie. Aanvullende speciale catalogi en brochures over niet opgenomen lagertypen en/of specifieke toepassingsgebieden zijn op ver-zoek verkrijgbaar. Gedetailleerde informatie over vrijwel alle SKF wentellagers, Y-lagerblok-ken, lagerhuizen, glijlagers, afdichtingen enzo-voort is te vinden in de ”SKF Interactive Engi-neering Catalogue” op cd-rom of online op www.skf.com.

De waarden in de producttabellen voor draaggetallen, toerentallen en voor de vermoei-ingsbelastingsgrens zijn sterk afgerond.

LagerterminologieVoor een beter begrip van vaak gebruikte lager-termen worden definities gegeven op paginas 20 en 21; de definities worden uitge-legd met behulp van tekeningen. Een gedetail-leerde lijst van lagerspecifieke termen en defini-ties is te vinden in ISO 559�: 1997:Rolling bearings – Vocabulary.

18

Page 19: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

ProductindexDe productreeks in deze Hoofdcatalogus omvat circa 10 000 lagers, lagertoebehoren en lager-huizen. Om gebruikers te helpen bij het vinden van de technische gegevens voor een product waarvan alleen de aanduiding bekend is, bijv. 6�08-�RS1, worden de aanduidingen opge-somd in de index vanaf pagina 1121. In dit geval is 6�-�RS1 gebruikt. Aanduidingen in deze index staan in alfanumerieke volgorde. Het paginanummer bij elke aanduiding refereert aan de producttabel waar het product voor het eerst genoemd wordt.

19

Page 20: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Lagerterminologie

Lageropstelling († fig. 1) 1 Cilinderlager� Vierpuntslagers� Huis4 As5 Asborst6 Asdiameter7 Opsluitplaatje8 Radiale asafdichting 9 Afstandsring10 Huisboringdiameter11 Huisboring1� Deksel1� Borgring

Radiale lagers († fig. 2 en 3)1 Binnenring� Buitenring� Rollichaam: kogel, cilinder,

naald, kegel, ton4 Kooi5 AfdichtingAfdichting – van

elastomeer, slepend (zie fig.) of niet-slepend Beschermplaatje – van staal-plaat, niet-slepend

6 Buitenringmantel7 Boring8 Schouder van binnenring9 Schouder van buitenring10 Borgringgroef in buitenring

(N-groef)11 Borgring1� Zijvlak van buitenring1� Borggroef voor afdichting14 Buitenring loopbaan15 Binnenring loopbaan

Fig. 1

Fig. 2

�0

Page 21: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

16 Afdichtingsgroef17 Zijvlak van binnenring18 Afkanting 19 Gemiddelde diameter�0 Totale lagerbreedte�1 Spoorkraag�� Opsluitflens�� Contacthoek

Taatslagers († fig. 4)�4 Asring�5 Rollichaam en kooi�6 Huisring�7 Bolvormige huisring�8 Komvormige instelring

Fig. 3

Fig. 4

�1

Page 22: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing
Page 23: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Lagertypen

Radiale lagers

Groefkogellagerseenrijig, met of zonder vulopeningen, standaard open lager (1) met beschermplaatjes of met afdichtingen (2) met borgringgroef in de buitenring, met

of zonder borgring

eenrijig, met vaste doorsnede standaard open lager (3) met afdichtingentweerijig (4)

Hoekcontactkogellagerseenrijig voor enkelvoudige montage voor universele paring (5)eenrijige precisie hoekcontactkogellagers1)

voor enkelvoudige montage (6) voor universele paring gepaarde lagersets

tweerijig met ongedeelde binnenring (7) standaard open lager

met beschermplaatjes met afdichtingen

met gedeelde binnenring

1 2

3 4

5 6

7Voetnoot † pagina 31

��

Page 24: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

LagertypenRadiale lagers

Vierpuntslagers (8)

Tweerijige zich instellende kogellagersmet cilindrische of conische boring standaard open lager (9) met afdichtingen (10)

met verbrede binnenring (11)

Cilinderlagerseenrijig type NU (12) type N (13)

type NJ (14) type NUP (15)

hoekring (16) voor lagers van type NU en NJ

8

9 10

11

12 13

14 15

16

�4

Page 25: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Radiale lagers

Cilinderlagerstweerijig1)

met cilindrische of conische boring type NNU (17) type NN (18) type NNUP

vierrijig�)

met cilindrische of conische boring open lager (19) met afdichtingen

Volrollige cilinderlagerseenrijig type NCF (20) type NJG (21)

Naaldlagers en naaldkransen�)

eenrijig (24)tweerijig (25)

Naaldhulzen�)

een- en tweerijig standaard open lager (26) met afdichtingen (27)

17 18

19

20 21

22 23

24 25

26 27

tweerijig met spoorkragen op de binnenring (22) met spoorkragen op de binnen- en de buitenring met afdichtingen (23)

Voetnoot † pagina 31

�5

Page 26: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Radiale lagers

Naaldbussen�)

een- en tweerijig standaard met open lager (28) met afdichting (29)

Naaldlagers met spoorkragen�)

een- en tweerijig zonder binnenring (30) met binnenring

standaard open lager met afdichtingen (31)

Naaldlagers zonder spoorkragen�)

een- en tweerijig met binnenring (32) zonder binnenring (33)

Zich instellende naaldlagers�)

zonder binnenring met binnenring (34)

Gecombineerde naaldlagers�)

Naaldlager/hoekcontactkogellagers enkelzijdig werkend (35) dubbelzijdig werkend (36)

Naaldlager/kogeltaatslagers met volrollige kogeltaatslagers (37) met kogelkrans

wel of niet (38) uitneembaar

Lagertypen

28 29

30 31

32 33

34

35 36

37 38Voetnoot † pagina 31

�6

Page 27: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Radiale lagers

Naaldlager/cilindertaatslagers uitneembaar (39) niet uitneembaar (40)

Kegellagerseenrijig eenrijige lagers (41) gepaarde lagersets

in X-opstelling (42) in O-opstelling in tandemopstelling

tweerijig�) TDO (in O-opstelling) (43) TDI (in X-opstelling) (44)

vierrijig�) TQO (45) TQI

Tweerijige tonlagersmet cilindrische of conische boring standaard open lager (46) met afdichtingen (47)

CARB lagersmet cilindrische of conische boring standaard open lager

met kooi (48) volrollig

met afdichtingen (49)

39 40

41 42

43 44

45

46 47

48 49Voetnoot † pagina 31

�7

Page 28: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Taatslagers

Kogeltaatslagersenkelzijdig werkend met vlakke huisring (50) met bolvormige huisring

met (51) of zonder instelringen

dubbelzijdig werkend met vlakke huisringen (52) met bolvormige huisringen

met (53) of zonder instelringen

Axiale hoekcontactkogellagers1)

precisie-lagers enkelzijdig werkend

voor enkelvoudige montage (54) voor universele paring gepaarde lagersets (55)

dubbelzijdig werkend standaard lager (56) hoogtoerig lager (57)

Cilindertaatslagersenkelzijdig werkend eenrijig (58) tweerijig (59)componenten rollenkrans as- en huisringen

Naaldtaatslagers�)

enkelzijdig werkend (60) naaldkrans as-/huisringen loopringen/loopschijven

Lagertypen

5150

5352

5554

5756

5958

60Voetnoot † pagina 31

�8

Page 29: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Taatslagers

Tontaatslagersenkelzijdig werkend (61)

Kegeltaatslagers�)

enkelzijdig werkend met of zonder (62) afstandsbus tussen

de huisringen screw-down lagersdubbelzijdig werkend (63)

61

6362Voetnoot † pagina 31

�9

Page 30: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Loop-, steun- en nokrollen

Looprollenlooprol op basis van eenrijig kogellager (64)looprol op basis van tweerijig kogellager (65)

Steunrollen�)

zonder axiale geleiding met of zonder afdichtingen

zonder binnenring met binnenring (66)

met axiale geleiding via taatsringen met of zonder afdichtingen

met kooi (67) volrollig

met axiale geleiding via spoorkragen met labyrintafdichtingen (68) met afdichtingen (69) met Z-lamellen

Nokrollen�)

met axiale geleiding via taatsringen met of zonder afdichtingen

met excenterring zonder excenterring (70) met kooi volrollig

met axiale geleiding via spoorkragen met labyrintafdichtingen (71) met slepende afdichtingen zonder excenterring met excenterring

Lagertypen

6564

66

6968

67

70

71Voetnoot † page 31

�0

Page 31: Voorwoord + Beginselen van lagerkeuze en toepassing

Y-lagers

Y-lagers4)

met � borgboutjes binnenring aan een zijde verbreed (72) binnenring aan beide zijden verbreed (73)

met excenterring en een borgbout binnenring aan een zijde verbreed (74) binnenring aan beide zijden verbreed (75)

met conische boring binnenring aan beide zijden verbreed (76) voor montage op trekbus

met standaard binnenring voor montage met vaste passing op de

as (77)

1) Zie SKF catalogus ”High-precision bearings” of ”SKF Interactive Engineering Catalogue”�) Zie ”SKF Interactive Engineering Catalogue”�) Zie SKF catalogus ”Needle roller bearings” of ”SKF Interactive Engineering Catalogue”4) Zie SKF catalogus ”Y-bearings and Y-bearing units” of ”SKF Interactive Engineering Catalogue”

7372

75

76

77

74

78

with hexagonal bore (78) with square bore

�1