Voorjaarsbrochure 2015

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Programma voorjaar 2015GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREENKIJK LIVE MEE VIA SG.UU.NL

Ook online

honderden

lezingen

VOORWOORD 03

CULTURELE ZONDAGEN COLLEGES 04

LOGISCH! 05

FILOSOFISCH CAFÉ 06

MOVIES : SCIENCE & SOCIET Y 08

BEWIJS HET MA AR! 10

BACK TO THE FUTURE 12

LUNCH: HUISJE, BOOMPJE, BEESTJE 14

DE WA ARDE VAN WETENSCHAP 16

KRUISBESTUIVING 17

MACHT EN SCHADUWMACHT 18

TOLERANTIE ANNO NU 20

AFZIEN 22

EN VERDER 24

AGENDA 25

MISSIE 27

Welkom bij Studium Generale van de Universiteit Utrecht! Ontmoet befaamde

wetenschappers, debatteer met denkers en luister naar schrijvers die hun

drijfveren blootleggen. Studium Generale is het podium voor lezing en debat, waar

studenten, docenten en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met alle

mogelijke vakgebieden en de samenhang daartussen.

De symposia, lezingen en debatten van Studium Generale zijn gratis en zonder

reservering toegankelijk. Je kunt ze afzonderlijk of in serie volgen. Iedereen is

welkom en er is geen overhoring achteraf! De meeste lezingen worden ,s avonds

gehouden in het Academiegebouw aan het Domplein 29 in Utrecht.

Brochure & NIeuWSBrIeF

Deze brochure verschijnt tweemaal per jaar, in januari en augustus. Je kunt je gratis

abonneren door inschrijving via de website of een e-mail. Je vindt de gegevens

achterop de brochure.

Geef je op voor de digitale nieuwsbrief die twee keer per maand verschijnt. Kijk op

onze site www.sg.uu.nl voor aanvullingen op het programma.

I N H O U D

Studium Generale

02FOTO COVER: RikE. / PhOTOCaSE.COm

Onze samenleving en ons denken

zijn verweven met wetenschap. Toch

begrijpt niet iedereen alle processen

die schuilgaan achter het leven van

alledag. Dat is niet erg, ook weten-

schappers kunnen niet anders dan

zich richten op een beperkt gebied.

Wel geeft het aan dat het des te

belangrijker is om door te praten over

ontwikkelingen die ons leven zo sterk

beïnvloeden. Zijn ze wel goed voor

iedereen? Ook op de lange termijn?

Voor je ligt het voorjaarsprogramma

waarmee Studium Generale oproept

tot debat. We willen laten zien hoe

wetenschappers van verschillende

disciplines te werk gaan. Als een

socioloog iets zegt, of een litera-

tuurwetenschapper, of een arts, wat

betekent dat dan? Wat voor soort

bewijs voeren ze? En waar zitten de

discussiepunten? Een tweede aspect is

dat we onszelf moeten leren begrij-

pen. We rationaliseren ons gedrag en

verantwoorden ons handelen op een

wetenschappelijke manier. Maar welke

vragen we onderzoeken, hoe we die

afbakenen en hoe we de uitkomsten

interpreteren, berust vaak op onbe-

wuste keuzes, waarbij onze cultuur en

ook belangen meespelen. Door discus-

sie los je dat niet op, maar word je je

hier van bewust.

Ik wil graag iedereen bedanken die

de afgelopen jaren dit debat levend

hield: als bezoeker, spreker of achter

de schermen. Vanaf 1 februari zal ik

mijn taken overdragen en beginnen als

directeur van het Rathenau Instituut

in Den Haag. Dit onderzoeksinstituut

richt zich op het maatschappelijk

debat over wetenschap en techno-

logie, en informeert daarover ook

de Eerste en Tweede Kamer. Want

wetenschap is overal, en goed debat

daarover is overal nodig.

Dr. ir. Melanie Peters

Directeur Studium Generale

Wetenschap is overal

V O O R W O O R D

03

Dr. ir. Melanie Peters Drs. Jessie Waalwijk Rick Berends, MA Laura Mol, MSc

04FOTO: akilEb / PhOTOCaSE.COm

D i s c u s s i e e r me e v i a # c zn l I W E T E N S C H A P & C U LT U U R

Culturele Zondagen Colleges

Dit voorjaar kan je op twee zondagen je kennis bijspijkeren

bij de culturele Zondagen colleges – een samenwerking

tussen culturele Zondagen en de universiteit utrecht.

Prof. dr. Toine Pieters (Geschiedenis van de Farmacie,

uu) geeft een cultuurhistorisch perspectief op de Tour

de France. Was dit sportevenement vroeger net zo groots

en eervol? en prof. dr. Koen Frenken (Innovatiestudies,

uu) spreekt over de economie van nu. Peerby, AirBnB en

Snappcar: is delen 'het nieuwe kopen'?

KENNIS VOOR U TRECHT

Z O NDA G 11 JA N UA R I

NiEUWJaaRSDUik: Toer door de TourProf. dr. Toine Pieters (Geschiedenis van de farmacie, uu)

Z O NDA G 8 M A A R T

kiJkEN, kiJkEN, kOPEN: Delen, delen, delenprof. dr. Koen Frenken (Innovatiestudies, uu)

Zie www.sg.uu.nl voor tijd en locatie.

05

T E R G E L E G E NHE ID VA N HE T A F S C HE ID VA N ME L A NIE P E T E R S I D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu

De media hebben het gedaan, het publiek is ongeïnteres-

seerd en politici zijn dom. Of zijn wetenschappers het teveel

oneens? Hoe brengen we wetenschap en samenleving dich-

ter bij elkaar? Niet door het nog een keer uit te leggen in

jip-en-janneketaal. Wel door je te verdiepen in deze verschil-

lende werelden.

Politici en wetenschappers hebben andere verantwoorde-

lijkheden en schatten risico’s daardoor anders in. De pers

pleegt hoor en wederhoor, terwijl in de wetenschap niet

elke mening even gezaghebbend is. En in het dagelijks leven

beslissen we vaak op grond van ervaringskennis, die weten-

schappers irrationeel noemen.

De discussie gaan we aan met o.a. Harm Oving (NTR),

Marlou van Campen (WNF), dr. Thomas Schillemans (UU),

prof. dr. Hedwig te Molder (WUR & UT) en dr. Annelien

Bredenoord (UMC Utrecht).

logisch!OVER MEDIALOGIC A , WE TENSCHAP EN HE T

MA AT SCHAPPELIJK EN POLIT IEK DEBAT

FOTO: WWW.kONSTaNTiNDaTZ.DE

WA NNEER DONDER DAG 15 JA NUA R I

WA A R AUL A VA N HE T AC A DEMIEGEB OU W

T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR ME T A F S C HEIDSR EC EP T IE

06FOTO: FaT aRChiTECTURE

D i s c u s s i e e r me e v i a # F i l c a f e I F IL O S O F I S C H D E NK E N

D IN S DA G 13 JA N UA R I

Gedachte-experimenten

Dr. Tim de Mey (Theoretische

Filosofie, EUR)

D IN S DA G 10 F E B R UA R I

Filosofie als therapie?

Prof. dr. Paul van Tongeren

(Wijsgerige Ethiek, RUN)

07

Filosofisch Café

Duik de diepte in en verleg de grenzen van je denken tijdens

de Filosofische Cafés door vijfmaal kritisch te leren kijken.

Gedachte-experimenten zijn binnen de filosofie een beproefde

methode, maar leidt deze hersengymnastiek eigenlijk wel tot

echte kennis? Ook filosofie als levenskunst, als individuele

levensleer, is populair. Maar er zijn bezwaren, want is deze

zoektocht naar je ‘authentieke ik’, niet wat narcistisch?

Filosofie houdt zich ook bezig met de manier waarop we ons-

zelf zien. We zijn graag baas over ons eigen ik en zien onszelf

als rationele beslisser. Maar overzien we de gevolgen van onze

studie- of partnerkeuze eigenlijk wel? En wat is filosofie waard

in de strijd tegen een oorlogsvijand die zich niets van moraal

aantrekt, zoals IS?

Tot slot een filosofische avond die nergens over gaat. Over

niets in de logica, niets in de geschiedenis en niets in de prak-

tische filosofie.

In samenwerking met departement Filosofie en Religieweten-

schap en studievereniging FUF.

DENKEN OVER NU

WA A R HOF M A N C A F É , JA N SK ER K HOF 17A WA NNEER ELK E T W EEDE DIN SDAG VA N DE M A A ND T I JD 2 0 .0 0 TOT 2 2 .0 0 UUR

D IN S DA G 12 ME I

Niets, noppes, nada

Prof. dr. Albert Visser, prof. dr. Bert

van den Brink en prof. dr. Keimpe

Algra (Filosofie, UU)

D IN S DA G 10 M A A R T

keuzestress, autonomie en wilskracht

Dr. Joel Anderson (Praktische

Filosofie, UU) en dr. Will Tiemeijer

(WRR)

D IN S DA G 14 A P R IL

moraal in de militaire praktijk

Prof. dr. Désirée Verweij (Militaire

Ethiek, Ministerie van Defensie)

08

movies: Science & Society

Dit voorjaar kijken we aangrijpende documentaires

in een zoektocht naar identiteit. In hoeverre speelt je

afkomst hierin een rol? of zijn het juist verwachtingen

van anderen die bepalend zijn? De films geven een

nieuwe draai aan brede, maatschappelijke problemen

vanuit een persoonlijk perspectief. hoe denken experts

uit de praktijk en wetenschappers hierover?

Deze filmavonden worden georganiseerd i.s.m. ’t hoogt

en het strategisch thema Dynamics of Youth van de

universiteit utrecht. Vanaf 17.00 uur kun je in Filmcafé

oSKAr een hapje eten.

ANDER S K IJKEN, MEER ZIEN

WA AR F ILMTHE ATER ’ T HOOGT, HOOGT 4 , U TRECHT

WANNEER MA ANDAG 2 FEBRUARI, 2 MA AR T EN 11 MEI

T IJD 19.0 0 TOT 21.0 0 UUR, Z A AL OPEN 18 .4 5 UUR

TOEGANG GR ATIS

kaarten via www.hoogt.nl of aan de filmkassa

FOTO: JENS lUmm / PhOTOCaSE.COm

09

D O C U ME N TA IR E S ME T N A G E S P R E K I D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu

M A A NDA G 2 F E B R UA R I

Twin Sisters - Nature en nurture

De chinese tweelingzusjes Mia en Alexandra zijn geadopteerd door twee verschillende gezinnen in

de VS en Noorwegen. Toch voelen ze zich sterk verbonden als ze elkaar op achtjarige leeftijd ont-

moeten. Welke rol spelen omgeving, genetische achtergrond en opvoeding bij de ontwikkeling van

identiteit? Met psychiater dr. Marco Boks (Brain center, uMc utrecht).

M A A NDA G 2 M A A R T

Pekka - Over extreem gedrag

In 2007 schoot de achttienjarige Pekka acht mensen dood op zijn middelbare school in Finland. De

documentaire toont een reconstructie van de aanloop naar zijn gruweldaad. had de omgeving vol-

doende oog voor de problemen van deze buitengesloten jongen? Kunnen we zulke drama’s voorko-

men? Met o.a. de filmmaker Alexander oey.

M A A NDA G 11 ME I

Alles wat we wilden - Over generatie Y

Jongeren van nu streven naar een uiterlijk perfect leven. Waarom denkt de generatie Y dat succes ge-

lijkstaat aan geluk? Zijn ze het slachtoffer van de druk die de moderne maatschappij oplegt of is het een

luxeprobleem waar je je geen zorgen over hoeft te maken? Met neurowetenschapper Jeroen van Baar

(Donders Instituut, ruN) en ontwikkelingspsycholoog prof. dr. Wim Meeus (Sociale Wetenschappen, uu).

10

D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu I B E W I J S IN D E W E T E N S C H A P

M A A NDA G 2 F E B R UA R I

instructie voor studenten

Dr. Ruud Abma (coördinator

Wetenschapsfilosofie, UU)

FOTO: JamES GaRCia / FliCkR.COm

W O E N S DA G 4 F E B R UA R I

broos bewijs

Prof. dr. Robert Maier

(Algemene Sociale

Wetenschappen, UU)


Soorten van gelijk

Prof. dr. Margo Trappenburg

(Bestuurskunde, UU)


logisch toch?

Dr. Rosalie Iemhoff

(Wiskundige Logica, UU)

W O E N S DA G 2 5 F E B R UA R I

hoe bewijzen alfa's?

Prof. dr. Marita Mathijsen

(Moderne Nederlandse

Letterkunde, UvA)

11

bewijs het maar!

Bewijs is niet altijd zo hard als het lijkt. Zo dachten we ooit dat

alle zwanen wit waren, tot er ook zwarte werden gevonden.

Waarneming is dus niet per se voldoende. Bestaat wetenschap-

pelijke zekerheid eigenlijk wel?

Als zekerheid ergens van belang is, is dat in de geneeskunde

en het recht. Maar een medicijn kun je nooit op álle mensen

testen en de officier van justitie wil de rechter overtuigen

van zijn gelijk, niet van de waarheid. Een wiskundige bewijst

volgens formele regels die onomstotelijk zijn. Maar om het

Higgsdeeltje aan te tonen, was theorie niet voldoende over-

tuigend en was de enorme Large Hadron Collider nodig. Heel

anders is de studie naar menselijk gedrag. En hoe bewijs je

wat een schrijver bedoelde met die ene, poëtische zin een

eeuw geleden? Ook de journalistiek worstelt met bewijs en de

betrouwbaarheid van bronnen. Acht lezingen over de rol van

bewijs in verschillende vakgebieden.

STuDIeWAArDeerBAAr

Deze serie is voor iedereen toegankelijk en speciaal voor

studenten te volgen als onderdeel van de niveau 3 cursus

Wetenschapsfilosofie (201400030) voor 7,5 ECTS. I.s.m.

de faculteiten Bèta-, Geesteswetenschappen en Sociale

Wetenschappen.

WE TENSCHAPSFILOSOFIE

W O E N S DA G 18 M A A R T

Op zoek naar higgs

Prof. dr. Gerard ’t Hooft

(Theoretische Natuurkunde,

UU)

WA N N E E R 8 W O E N S D A G E N VA N A F 4 F E B R U A R I WA A R A U L A VA N H E T A C A D E M I E G E B O U W T I J D 2 0 . 0 0 T O T 21. 3 0 U U R


Zoeken naar waarheid

Joris Luyendijk

(antropoloog en schrijver)


Juridisch bewijs

Prof. mr. Stijn Franken

(Strafrecht, UU)

W O E N S DA G 2 5 M A A R T

bewezen beter

Prof. dr. Rick Grobbee

(Klinische Epidemiologie, UU)

12


Declining diversity

Jonathan Loh (Zoological Society of

London) en Johan van de Gronden

(directeur WNF)


mens, mythen en natuur

Ir. Frank Westerman (auteur van o.a.

Stikvallei) en dr. Natascha Zwaal

(adviseur onderzoek, WNF)


Je dieet, natuurlijk!

Prof. dr. ir. Jaap Seidell (Gezondheids-

wetenschappen, VU) en prof. dr. Tessa

Roseboom (Verloskunde, AMC)

D IN S DA G 2 4 F E B R UA R I

landjepik

Dr. Frank van Laerhoven (Milieu-

beheer, UU) en dr. Robert Fletcher

(Internationale Ontwikkelingsstudies, UU)


bezit

Dr. Lucien van Liere (Religieweten-

schap, UU) en Rens van Tilburg (USI)


hoe wild kan het worden?

Gert Polet (Natuurbescherming,

WNF) en Wouter Helmer (Rewildering

director)


Religie, cultuur en natuur

Prof. dr. Martha Frederiks (Religie-

wetenschap, UU) en prof. dr. Matthijs

Schouten (Natuurbeheer, WUR)

D IN S DA G 2 4 M A A R T

Toekomstige generaties

Prof. dr. ir. Harro van Lente (Science

and Technology Studies, UM), Stientje

van Veldhoven (Tweede Kamerlid D66)

en Roger Cox (klimaatadvocaat)

13

Door globalisering neemt de biodiversiteit af en staan inheemse tradities, talen en

leefwijzen onder druk. Hiermee gaat ook kostbare kennis verloren: van eetbare of

geneeskrachtige planten, tot kennis over het oplossen van collectieve problemen.

In deze serie dubbellezingen vragen we ons af wat moderne samenlevingen kunnen

leren van traditionele. We onderzoeken het belang van voeding en gezondheid, medi-

ation voor het oplossen van conflicten, de verdeling van bezit of het gemeenschappe-

lijk beheren van land. Welke lessen uit samenlevingen die nauwer verbonden zijn met

de natuur, zijn juist nu relevant voor een duurzame toekomst?

Diversiteit vergroot de veerkracht van samenlevingen. Uitgerekend in een wereld met

complexe uitdagingen op het gebied van mens en natuur, is dit waar we naar op zoek

zijn. Welke antwoorden schuilen in uiteenlopende verhalen, religies en culturen?

back to the future

IN S P IR AT IE V O O R E E N D U U R Z A ME T O E KO M S T I D i s c u s s i e e r me e v i a # w nf s g

DUUR Z A AMHEID AL S WERELDBEELD

WA NNEER 8 DIN SDAGEN VA N A F 3 F EBRUA R I


T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

STuDIeWAArDeerBAAr

Deze serie is voor iedereen toegankelijk en speciaal voor studenten te volgen als onderdeel

van de niveau 3 cursus Duurzaamheid als wereldbeeld (GEO3-5004) voor 7,5 ECTS. I.s.m.

het Wereld Natuur Fonds en de faculteit Geowetenschappen.

FOTO: TORSTEN blaCkWOOD

14

het menselijk vernuft stelt ons in staat onszelf en onze

omgeving te vervolmaken. Maar wat is het ideaalbeeld?

De beloften van de slimme thermostaat, de waterkoker

met wifi, de zelfrijdende auto en andere geavanceerde

innovaties veranderen ons dagelijks leven. Wordt het

daarmee veiliger, aangenamer en hebben we meer

vrije tijd? Door alles te verbinden creëren we een

superintelligent netwerk dat het gemak dient. Maar

wat gebeurt er met de informatiesporen die we overal

achterlaten?

controle lijkt het sleutelwoord, ook als het gaat om

onze gezondheid. Als we levensprocessen nog beter

kunnen meten, eicellen eeuwig kunnen bewaren en

veroudering kunnen stoppen, zijn we dan minder bang

voor onvoorspelbaarheid? op naar een perfect leven door

technologie.

In samenwerking met de projecten De Volmaakte Mens van

VPro/huMAN en De controlegroep van medialab SeTuP.

let’s do lunch

huisje, boompje, beestje

FOTO: mimi haDDON / GETTYimaGES.Ca

15

V E R R U IM J E B L IK E N S T IL J E H O N G E R N A A R K E NNI S I D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu


het perfecte lichaam

Dr. Ingrid Geesink (Rathenau Instituut)

vertelt over de digitalisering van het

lichaam met apps en sensoren. Worden

we van meten echt beter?


De eicelbank

Prof. dr. Bart Fauser (Gynaecologie,

UMC Utrecht) biedt vrouwen de kans

hun eicellen in te vriezen. Is dit de

gezinsplanning van de toekomst?


Een robot als vriend

Dr. Khiet Truong (UT en RUN) over

het ontwikkelen van empathische

robots. Lach je in de toekomst met een

mechanisch maatje?

W O E N S DA G 2 5 F E B R UA R I

banen bedreigd?

Van de kaartjesautomaat tot robots die

het huishouden doen. Hebben we in

de toekomst nog wel werk? Dr. Anna

Salomons (Economie, UU) legt uit hoe

nieuwe technologie de arbeidsmarkt

beïnvloedt.


Je data, je dagboek

Dr. Mirko Schäfer (Utrecht Data School,

UU) laat zien dat iedereen datasporen

achterlaat. Wat kan je aan de hand

daarvan over iemand te weten komen?


internet of Things

Binnenkort is bijna elk voorwerp in en

om het huis online. Dr. Egon van den

Broek ( Informatica, UU) legt uit hoe dit

ons leven zal gaan veranderen.


Robots: superintelligent of oliedom?

Worden robots slimmer dan mensen

en zou dat gevaarlijk zijn? Dr. Pim

Haselager (Kunstmatige Intelligentie,

RUN) scheidt feit van fictie.

W O E N S DA G 2 5 M A A R T

Je weet niet wat je mist

Lost nieuwe technologie problemen

op of creëert het vooral behoeftes?

Fascinerend is het in elk geval, aldus

Bas Heijne (schrijver en columnist).

Elke week verloten we een cd &

koffievouchers (van bar Gutenberg) en

er zijn broodjes (op=op), gesponsord

door het UMC Utrecht en Sodexo.

WA NNEER AC H T WOEN SDAGEN

VA N A F 4 F EBRUA R I

T I JD VA N 13.0 0 T O T 14 .0 0 UUR

WA A R B OO T HZ A A L VA N DE

UNI V ER SI T E I T SBIBLIO T HEEK ,

HE IDELBER GL A A N 3

16

WAT M A A K T D E U NI V E R S I T E I T T O T U NI V E R S I T E I T ?

De waarde van wetenschap

Wat maakt de universiteit tot universiteit? De academi-

sche wereld is in verandering: van valorisatie en Science

in Transition tot online colleges. Maar zijn er ook tijdloze

waarden die we niet uit het oog moeten verliezen? Studium

Generale stelde deze vragen aan de Utrechtse universiteits-

hoogleraren. Samen vertellen deze hoogleraren hun eigen,

duidelijke verhaal over het belang van wetenschap, plezier in

samenwerken, groeien in je vak en het doorgeven van ver-

worven inzichten aan nieuwe generaties.

De tien hoogleraren tonen zich kritische denkers, zijn het

lang niet altijd met elkaar eens en deinzen er niet voor terug

om ook elkaar uit te dagen. Elk portret begint dan ook met

een vraag van de voorgaande hoogleraar. Zo ontstond een

veelzijdige kettingreactie over de waarde van wetenschap

volgens onze universiteitshoogleraren.

IN 10 POR TRE T TEN

FOTO: iVaR PEl / bEElDbaNk UNiVERSiTEiT UTREChT

Bekijk de bundel online via

www.sg.uu.nl/waardevanwetenschap

17

kruisbestuiving

Wat hebben de kunstschilder Jeroen Bosch en een

biotechnoloog met elkaar gemeen? Het belangrijkste

menselijke bezit is ons vermogen om vragen te stellen

en analogieën te vinden, om te leren en kennis over te

dragen. Volgens prof. dr. ir. Louise O. Fresco (bestuurs-

voorzitter WUR en auteur) ligt dat aan de basis van iedere

samenleving.

Dit jaar zal Fresco de kunst- en wetenschapslezing uit-

spreken. Studium Generale organiseert deze jaarlijks om

kunst en wetenschap te onderzoeken als twee manie-

ren waarop we onze wereld ordenen en ervaren. In het

zoeken naar betekenis worden deze terreinen vaak in

één adem genoemd, maar wat verbindt kunst en kennis

nu precies? Hoe verschillen ze en waarin vullen ze elkaar

aan? Over voedsel, landschap en het goede leven, be-

schouwd vanuit kunst en wetenschap.

KUNS T- EN WE TENSCHAPSLE ZING

M A NIE R E N O M D E W E R E L D T E B E K I J K E N I D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu

WA NNEER DONDER DAG 9 A PR IL


T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

FOTO: SOUlSTORmER / PhOTOCaSE.COm

18

FOT

O:

all

ZW

EC

kJa

Ck

/ P

hO

TO

Ca

SE

.CO

m Grunberg in gesprek

met economen

W E T E N S C H A P O V E R D E C R I S I S I D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu

macht en schaduwmacht

De gevolgen van de financiële crisis van 2008 zijn gigantisch:

voor de Nederlandse economie, de schatkist en de vele huis-

houdens die kampen met hypotheekschulden en werkloos-

heid. Toonaangevende banken werden zelfs met belasting-

geld gered.

Wie heeft de macht de Nederlandse bankenwereld te hervor-

men? Dat is lastig te zeggen: bankiers, accountants, advo-

caten en ook toezichthouders hebben baat bij de bestaande

geldmachine. Publiek debat is nodig, maar hebben burgers en

politici de kennis en invloed om tegenspel te bieden op een

zo specialistisch terrein? Kunnen wetenschappers de crisis

van de 21ste eeuw begrijpen met de huidige economische

modellen? Of geven die de werkelijkheid te eenvoudig weer?

Misschien moeten economen zich wel veel meer mengen in de

discussie. Hoe kunnen we welvaart genereren voor de samen-

leving en hoe kunnen we die (her)verdelen?

Schrijver Arnon Grunberg gaat in gesprek met prof. dr. Harro

Maas (Centre Walras-Pareto, Universiteit van Lausanne) en

prof. dr. Ewald Engelen (Financiële Geografie, UvA) over

macht, schaduwmacht en tegenmacht.

WA NNEER M A A NDAG 2 0 A PR IL


T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

ACHTER DE SCHERMEN VAN DE EC ONOMIE

19

D i s c u s s i e e r me e v i a # s guu I R E F L E C T IE O P HE D E N E N V E R L E D E N

Tolerantie anno nu

Tolerantie is de kern van onze nationale identiteit.

Maar zijn we nog wel zo ruimdenkend in Nederland?

De wijze waarop de discussie over Zwarte Piet werd

gevoerd was op zijn minst ongenuanceerd. en racisme

in de sport blijkt moeilijk uit te bannen: van oerwoud-

geluiden tot kwetsende spreekkoren en spandoeken

in stadions. ook op sociale media zijn beledigingen

aan de orde van dag. Is dit de uitzondering of de

regel?

Meestal schrijven we discriminerende opvattin-

gen toe aan anderen, maar het is veel sluipender.

Iedereen is vatbaar voor negatieve associaties die

effect hebben op hoe we over de ander oordelen.

hoe kunnen we de discussie over afkomst, discrimi-

natie, racisme en tolerantie op een goede manier

bespreekbaar maken?

elk jaar draagt de universiteit utrecht, in samenwer-

king met het utrechts comité 4 mei-herdenking, bij

aan een actuele vorm van herdenken. Na de doden-

herdenking op het Domplein spreekt auteur en jour-

nalist robert Vuijsje, bekend van o.a. Alleen maar

nette mensen, over dit thema.

WA NNEER M A A NDAG 4 MEI


T I JD 2 0 .15 T O T 21.15 UUR ( DE UR EN OPEN OM 2 0 .0 5 UUR )

HERDENKINGSLE ZING

20

FOTO: maCaRENa CaRRaSCO / FliCkR.COm

21

2622FOTO: CORESiNCE84 / PhOTOCaSE.COm

D i s c u s s i e e r me e v i a # s g O nTo ur I AV O ND V U L L E ND P R O G R A MM A O V E R S T U KGA A N

2723

Deze zomer denderen de renners onder de Dom door. Passie,

training, talent en samenwerking staan aan de basis van top-

prestaties. In sport en ook in kennis.

Wielrennen genereert meer verhalen dan er wedstrijden

zijn. Het beklimmen van een berg en uitgeput boven komen

heeft dan ook iets heroïsch. Tijdens deze veelzijdige avond

hoor je schrijver Bert Wagendorp (Ventoux) en oud-wiel-

renner en columnist Thijs Zonneveld over de kunst van het

lijden en de politiek van het peloton. Prof. dr. Frank Backx

(Sportgeneeskunde, UMC Utrecht) geeft inzicht in de ex-

treme prestaties van de Ronde van Frankrijk. Wat doet dat

met een mens, fysiek en mentaal? En prof. dr. Toine Pieters

(Geschiedenis van de Farmacie, UU) vertelt over de toprenners

en prestatiebevorderende middelen. Is gecontroleerde doping

niet beter en leuker dan elke prestatie met argwaan bekijken?

afzienLITER AT UUR EN WE TENSCHAP OVER E x TREME PRE S TATIE S

SCHEUR NA AR KENNIS

100 dagen voorafgaand aan de Grand

Depart kun je dagelijks kennis ‘af-

scheuren’. De digitale scheurkalender

staat vol met weetjes over sport, we-

tenschap, verbroedering, samenleving

en de stad. Maar er zijn ook filmpjes

over gezond leven, duurzaamheid en

geluk. Scheur 100 dagen en leer alles

over topprestaties en afzien.

WA NNEER VA N A F 2 6 M A A R T 10 0 DAGEN S C HE UR EN WA A R W W W. S G.UU.NL / S C HE UR N A A R K ENNI S

WA NNEER WOEN SDAG 2 0 MEI


T I JD 2 0 .0 0 T O T 21. 3 0 UUR

24FOTO: alEx- / PhOTOCaSE.COm

S L O T D E B AT, F E S T I VA L E N S C IE N C E C A F É S

De lunchlezingenreeks ‘Huisje, boompje, beestje’ wordt

afgesloten met een slotdebat georganiseerd door het

Rathenau Instituut en VPRO/HUMAN in het kader van

het project De Volmaakte Mens. Thema’s als democratie,

gelijkheid, eigendom, verantwoording en privacy komen

ter sprake. De datum van deze avond wordt later bekend

gemaakt.

Ook deze zomer vindt Festival deBeschaving weer plaats.

Studium Generale zal daar namens de kennispartners UMC

Utrecht en Universiteit Utrecht de wetenschapsprogramme-

ring op zich nemen.

In 2015 worden er weer een aantal Science Cafés geor-

ganiseerd. Schuif aan voor interviews, columns en laat je

verrassen door vernieuwende inzichten vanuit verschillende

vakgebieden.

Hou onze site, Facebook of Twitter in de gaten voor de

laatste programma-updates. Tot ziens online of in de zaal!

OP HE T PROGR AMMA DIT VOOR JA AR

En verder...

13.3

0 –

14.3

0u

20.0

0 –

22.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0

19.0

0 –

21.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

22.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

19.0

0 –

21.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

13.0

0 –

14.0

0u

20.0

0 –

21.3

0u

ZO 1

1 JA

N

DI 1

3 JA

N

DO

15

JAN

MA

2 F

EB

MA

2 F

EB

DI 3

FEB

WO

4 F

EB

WO

4 F

EB

DI 1

0 FE

B

DI 1

0 FE

B

WO

11

FEB

WO

11

FEB

DI 1

7 FE

B

WO

18

FEB

WO

18

FEB

DI 2

4 FE

B

WO

25

FEB

WO

25

FEB

MA

2 M

RT

DI 3

MR

T

WO

4 M

RT

WO

4 M

RT

(A)

Aca

dem

iege

bouw

, Dom

plei

n 29

, Utr

echt

(B)

Boot

hzaa

l, U

nive

rsit

eits

bibl

ioth

eek,

Hei

delb

ergl

aan

3, U

trec

ht

(F)

Film

thea

ter

’t H

oogt

, Hoo

gt 4

, Utr

echt

(H)

Hof

man

Caf

é, J

ansk

erkh

of 1

7A, U

trec

ht

(M)

Mus

eum

café

Uni

vers

itei

tsm

useu

m, L

ange

Nie

uwss

traa

t 10

6, U

trec

ht

(W)

Balz

aal,

Win

kel v

an S

inke

l, O

udeg

rach

t 18

5, U

trec

ht

Cult

urel

e Zo

ndag

en C

olle

ges.

Toe

r do

or d

e To

ur. P

rof.

dr. P

iete

rs (

W)

Filo

sofis

ch C

afé.

Ged

acht

e-ex

peri

men

ten.

Dr.

De

Mey

(H

)

Logi

sch!

Afs

chei

dssy

mpo

sium

. Met

o.a

. dr.

Schi

llem

ans

& p

rof.

dr. T

e M

olde

r (A

)

Bew

ijs h

et m

aar!

Inst

ruct

iebi

jeen

kom

st v

oor

stud

ente

n (A

)

Mov

ies:

Sci

ence

& S

ocie

ty. T

win

Sis

ters

- N

atur

e en

nur

ture

. Film

en

nage

spre

k (F

)

Back

to

the

futu

re. D

eclin

ing

dive

rsit

y. J

onat

han

Loh

& J

ohan

van

de

Gro

nden

(A

)

Lunc

h: H

uisj

e, b

oom

pje,

bee

stje

. Het

per

fect

e lic

haam

. Dr.

Gee

sink

(B)

Bew

ijs h

et m

aar!

Bro

os b

ewijs

. Pro

f. dr

. Mai

er (

A)

Filo

sofis

ch C

afé.

Filo

sofie

als

the

rapi

e? P

rof.

dr. V

an T

onge

ren

(H)

Back

to

the

futu

re. M

ense

n, m

ythe

n en

nat

uur.

Fran

k W

este

rman

& N

atas

cha

Zwaa

l (A

)

Lunc

h: H

uisj

e, b

oom

pje,

bee

stje

. De

eice

lban

k. P

rof.

dr. F

ause

r (B

)

Bew

ijs h

et m

aar!

Log

isch

toc

h? D

r. Ie

mho

ff (

A)

Back

to

the

futu

re. J

e di

eet,

natu

urlij

k! P

rof.

dr. i

r. Se

idel

l & p

rof.

dr. R

oseb

oom

(A

)

Lunc

h: H

uisj

e, b

oom

pje,

bee

stje

. Een

rob

ot a

ls v

rien

d. D

r. Tr

uong

(B)

Bew

ijs h

et m

aar!

Soo

rten

van

gel

ijk. P

rof.

dr. T

rapp

enbu

rg (

A)

Back

to

the

futu

re. L

andj

epik

. Dr.

Van

Laer

hove

n &

dr.

Flet

cher

(A

)

Lunc

h: H

uisj

e, b

oom

pje,

bee

stje

. Ban

en b

edre

igd?

Dr.

Salo

mon

s (B

)

Bew

ijs h

et m

aar!

Hoe

bew

ijzen

alfa

’s?

Prof

. dr.

Mat

hijs

en (

A)

Mov

ies:

Sci

ence

& S

ocie

ty. P

ekka

- o

ver

extr

eem

ged

rag.

Film

en

nage

spre

k (F

)

Back

to

the

futu

re. B

ezit

. Dr.

Van

Lier

e &

Ren

s va

n Ti

lbur

g (A

)

Lunc

h: H

uisj

e, b

oom

pje,

bee

stje

. Je

data

, je

dagb

oek.

Dr.

Schä

fer

(B)

Bew

ijs h

et m

aar!

Zoe

ken

naar

waa

rhei

d. J

oris

Luy

endi

jk (

A)

25

agenda voorjaar 2015✁

K NIP U I T V O O R O P J E KO E L K A S T O F P R IK B O R D

ZO 8 M

RT

DI 10 M

RT

DI 10 M

RT

WO

11 MR

T

WO

11 MR

T

DI 17 M

RT

WO

18 MR

T

WO

18 MR

T

DI 24 M

RT

WO

25 MR

T

WO

25 MR

T

DO

9 AP

R

DI 14 A

PR

MA

20 AP

R

MA

4 MEI

MA

11 MEI

DI 12 M

EI

WO

20 MEI

(A)

Academ

iegebouw, D

omplein 29, U

trecht

(B) Boothzaal, U

niversiteitsbibliotheek, Heidelberglaan 3, U

trecht

(F) Film

theater ’t Hoogt, H

oogt 4, Utrecht

(H)

Hofm

an Café, Janskerkhof 17A

, Utrecht

(M)

Museum

café Universiteitsm

useum, Lange N

ieuwsstraat 106, U

trecht

(W)

Balzaal, Winkel van Sinkel, O

udegracht 185, Utrecht

13.30 – 14.30u

20.00 – 22.00u

20.00 – 21.30u

13.00 – 14.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 21.30u

13.00 – 14.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 21.30u

13.00 – 14.00u

20.00 – 21.30u

20.00 – 21.30u

20.00 – 22.00u

20.00 – 21.30u

20.15 – 21.15u

19.00 – 21.00u

20.00 – 22.00u

20.00 – 21.30u

Culturele Zondagen Colleges. Delen, delen, delen. Prof. dr. Frenken (W

)

Filosofisch Café. Keuzestress, autonomie en w

ilskracht. Dr. A

nderson (H)

Back to the future. Hoe w

ild kan het worden? G

ert Polet & W

outer Helm

er (A)

Lunch: Huisje, boom

pje, beestje. Internet of Things. Dr. Van den Broek (B)

Bewijs het m

aar! Juridisch bewijs. Prof. m

r. Franken (A)

Back to the future. Religie, cultuur en natuur. Prof. dr. Frederiks & prof. dr. Schouten (A

)

Lunch: Huisje, boom

pje, beestje. Robots: superintelligent of oliedom? D

r. Haselager (B)

Bewijs het m

aar! Op zoek naar H

iggs. Prof. dr. ‘t Hooft (A

)

Back to the future. Toekomstige generaties. M

et o.a. Stientje van Veldhoven (A)

Lunch: Huisje, boom

pje, beestje. Je weet niet w

at je mist. Bas H

eijne (B)

Bewijs het m

aar! Bewezen beter. Prof. dr. G

robbee (A)

Kruisbestuiving. Kunst- en wetenschapslezing. Prof. dr. ir. Fresco (A

)

Filosofisch Café. Moraal in de m

ilitaire praktijk. Prof. dr. Verweij (H

)

Macht en schaduw

macht. M

et o.a. Arnon G

runberg (A)

Tolerantie anno nu. Herdenkingslezing. Robert Vuijsje (A

)

Movies: Science &

Society. Alles w

at we w

ilden - over generatie Y. Film en nagesprek (F)

Filosofisch Café. Niets, noppes, nada. M

et o.a. prof. dr. Algra (H

)

Afzien. Sym

posium m

et o.a. Bert Wagendorp en prof. dr. Backx (A

)26

agenda voorjaar 2015✁

K NIP U I T V O O R O P J E KO E L K A S T O F P R IK B O R D

2727

Bij Studium Generale zie je wat je

zappend niet ziet en hoor je wat

Google je niet vertelt. Kennis opdoen,

dat doe je tijdens je studie én daarna.

uit boeken, in colleges, via internet,

en nu ook – nog gemakkelijker – via de

Lezing gemist-app!

Studium Generale biedt een

toegankelijk programma op

academisch niveau, te volgen zonder

voorkennis. ontmoet wetenschappers

en denkers, ga met hen en andere

geïnteresseerden in discussie.

Academische vorming is meer dan

vakinhoudelijke kennis. De wet

bepaalt dat de universiteit aandacht

moet schenken aan de samenhang

van wetenschappen en aan de

maatschappelijke aspecten ervan.

omdat leren nooit ophoudt en

de discussie over kennis iedereen

aangaat, is het programma open voor

iedereen.

MI S S IE & L E Z IN G G E MI S T-A P P

Pimp your mind

WWW.SG.UU.NL | 030 2532436 | [email protected]

GRATIS EN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN

HET PODIUM VOOR LEZING EN DEBAT VAN DE UNIVERSITEIT UTRECHTStudium Generale

Voorjaarsbrochure 2015

Documents

Transcript of Voorjaarsbrochure 2015