Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure...

13
UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld Preview Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded.

Transcript of Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure...

Page 1: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

UDC 621.873

Hijskranen

Het metalen geraamte

Cranes

The metal structure

NEN2019 1e druk, mei 1976

N E D E R L A N D S N O R M A L I S A T I E - I N S T I T U U T

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Dit

do

cum

ent

mag

sle

chts

op

een

sta

nd

-alo

ne

PC

wo

rden

gei

nst

alle

erd

. Geb

ruik

op

een

net

wer

k is

alle

en.

toes

taan

als

een

aan

vulle

nd

e lic

enti

eove

reen

kom

st v

oo

r n

etw

erkg

ebru

ik m

et N

EN

is a

fges

lote

n.

Th

is d

ocu

men

t m

ay o

nly

be

use

d o

n a

sta

nd

-alo

ne

PC

. Use

in a

net

wo

rk is

on

ly p

erm

itte

d w

hen

a su

pp

lem

enta

ry li

cen

se a

gre

emen

t fo

r u

s in

a n

etw

ork

wit

h N

EN

has

bee

n c

on

clu

ded

.

Page 2: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

Normcommissie 345 02 ,,Hijskranen"

Niets uit deze norm mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie,

microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NNI.

Nederlands Normalisatie-instituut Polakweg 5, Rijswijk (ZH), telefoon (070) 90 68 00*, telex 32123, postrekening 25301

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 3: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

Inhoud

Lijst van symbolen Inleiding

1 Onderwerp 2 Toepassingsgebied 3 Berekening 3.1 Algemene bepalingen 3.2 Trekstaven 3.3 Drukstaven; het kippen van liggers 3.4 Plooien 3.5 Dynamisch belaste metalen geraamten; vermoeiing 3.6 Dwarsschotten en -ramen in kokerliggers 4 Toelaatbare spanningen voor het metalen geraamte (de staalconstructie) met uitzondering

verbindingsmiddelen 4.1 Inleiding 4.2 Toelaatbare spanning met het oog op het overschrijden van de vloeigrens 4.3 Toelaatbare spanning met het oog op het overschrijden van de knikgrens 4.4 Toelaatbare spanning met het oog op het overschrijden van de plooigrens 4.5 Toelaatbare spanning voor dynamisch belaste metalen geraamten; vermoeiing 5 Toelaatbare spanningen voor de verbindingsmiddelen 5.1 Schroefbout- en klinknagelverbindingen 5.2 Gelaste verbindingen 6 Beginselen van het ontwerpen 7 Toe te passen kwaliteiten staal 8 Constructies met schroefbout- en klinknagelverbindingen 8.1 Zwaartelijnen en systeemlijnen 8.2 Klinknagelbelasting ten gevolge van wieldruk 8.3 Schroefbout- en klinknagelverbindingen 9 Gelaste constructies 9.1 Algemene bepalingen 9.2 Zwaartelijnen en systeemlijnen 9.3 Vollewand- en kokerliggers 9.4 Gelaste verbindingen 10 Belasting van een ligger door wieldruk 10.1 Verticale belasting 10.2 Horizontale belasting en dwarsbuiging 10.3 Aanvullingen 11 Toleranties (toelaatbare afwijkingen) voor kraanbanen en kranen 11.1 Algemeen 11.2 Toleranties voor een kraanbaan 11.3 Toleranties voor een kraan 12 Dwarsverbanden, langsverbanden en koppelingen

Bijlage A - Kerfgroepen Bijlage В - Kniktabellen Bijlage С - Titels van in de serie normen vermelde of er op betrekking hebbende normen

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 4: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN2019

4

Lijst van symbolen

A opperv lak van een doorsnede

A - B - C - D - D D - 0 - 1 - 2 kwal i te i ten constructiestaai voor algemeen gebruik volgens E U R O N O R M 25-72

E elasticiteitsmodulus

F kracht , normaalkracht

G afschuivingsmodulus

I t raagheidsmoment van een doorsnede

^kokeriigger, max groots te t raagheidsmoment van de doorsnede van een koker l igger

Iz traagheidsmoment van een doorsnede t.o.v. een as door het zwaartepunt

K0-K1-K2-K3-K4 kerfgroepen voor elementen en verbindingen, beïnvloed door lassen

M (buigend) moment

Mx-My buigend moment betrokken op x-, resp. y-as

R wie ldruk

Vk knikveiligheid

Vp plooiveil igheid

Vw veil igheid bij vermoei ing

W elastisch weerstandsmoment van een doorsnede

W d - W t elastisch weerstandsmoment be t rokken op de buigdruk-, resp. buigtrekzi jde

WX-WY elastisch weerstandsmoment betrokken op x-, resp. y-as

W 0 - W 1 - W 2 kerfgroepen voor elementen en verbindingen, niet beïnvloed door lassen

b breedte

b m meedragende plaatbreedte

d middellijn van bout- of klinknagelgat

e excentriciteit, afstand, toelaatbare afwijking

h hoogte, afstand, indrukking

/ lengte, overspanning

A/ toelaatbare afwijking van de overspanning

/d afstand van dwarsramen in een kokerligger

/w wielafstand

/x afstand to t de eindoplegging van een kokerligger

r straal (betrokken op het midden van de wanddikte)

s hartafstand van de bout- of klinknagelgaten

t materiaaldikte, wanddikte, plaatdikte

и hartafstand van de bout- of klinknagelgaten of - r i jen

1-2-3-4-5-6 kraangroepen, elementgroepen

1-2a-2b-2c-2d belastingscombinaties

a lengte-breedteverhouding van een plaat bij plooien

а т lineaire uitzettingscoëfficiënt

x grensspanningsverhouding

Я slankheid

v coëfficiënt van dwarscontractie, poissonverhouding

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 5: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

5

NEN2019

G (normaal)spanning

G toelaatbare (normaal)spanning

(T0)2 minimum vloeigrens (rekgrens G02)> afhankelijk van de soort staal

<xa spanningsamplitude of rimpelspanning = ' — —

<7d toelaatbare drukspanning

(Tk knikspanning, Eulerse knikspanning

de halve algebraïsche som van de maximum en de minimum spanning = 2

<rmax spanning d i e g e d u r e n d e één spanningsspel he t meest verschi l t van d e spanningsloze toes tand ; m a x i m u m spanning

(Tmin spanning die g e d u r e n d e één spanningsspel het meest verschi l t van de m a x i m u m spanning;

m i n i m u m spanning

(Tv vergelijkingsspanning

ö4x) toelaatbare spanning bij vermoeiing, afhankelijk van de grensspanningsverhouding

<Jvd(>c) toelaatbare spanning bij vermoeiing, bij druk

^vt(X) toelaatbare spanning bij vermoeiing, bij t rek

GK-GY-GZ normaalspanningen, in resp. x-, y- en z-richting

Gx-ëy-Gz toelaatbare normaalspanningen, in resp. x-, y- en z-richting

(TB-CTN aandelen in de spanning ten gevolge van buigend moment en normaalkracht

ö>i kritieke plooispanning

Gj t reksterkte

T schuifspanning, wringspanning

f toelaatbare schuifspanning

Tmax schuifspanning die g e d u r e n d e één spanningsspel het meest verschi l t van de spanningsloze t o e s t a n d ; m a x i m u m schuifspanning

Tmin schuifspanning d ie g e d u r e n d e één spanningsspel het meest verschi l t van de m a x i m u m schuif­

spanning; m i n i m u m schuifspanning

fv ( x ) t oe laa tbare schuifspanning bij v e r m o e i i n g , afhankeli jk van de grensspanningsverhouding

tx"VTz schuifspanningen in bepaalde richtingen

\p verhouding van de randnormaalspanningen in een plaat bij plooien

co knikcoèfficiënt

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 6: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN 2019

6

Inleiding

Deze norm is een deel van de serie normen getiteld: „Hijskranen".

De serie zal bestaan uit: NEN 2017 - Algemene bepalingen NEN 2018 - Belastingen en belastingscombinaties NEN 2019 - Het metalen geraamte NEN 2020 - De mechanische uitrusting (in voorbereiding) NEN 2021 - De elektrische uitrusting (in voorbereiding) NEN 2022 - Stabiliteit (veiligheid tegen kantelen) NEN 2023 - Constructieve eisen in verband met de veiligheid NEN 2024- Documenten, inbedrijfstelling, bedrijfsvoering en onderhoud NEN 2025 - Hand- en armseinen bij het werken met hijs- en hefwerktuigen

In België zullen overeenkomende normen worden gepubliceerd onder de nummers NBN E 52-001 tot en met NBN E 52-009.

De norm is ook een deel van de serie normen voor „Mobiele kranen", die zal bestaan uit: NEN 2026 - Algemene bepalingen, documenten, inbedrijfstelling, bedrijfsvoering en onderhoud (in voorberei­

ding) NEN 2027 - Constructieve eisen in verband met de veiligheid (in voorbereiding), en verder uit de normen NEN 2018 tot en met NEN 2022 uit de serie normen voor „Hijskranen", en NEN 2025.

De norm vervangt de overeenkomende delen van N 1018, NEN 1018-A en NEN 3247.

Op vele punten bleek het mogelijk een Benelux-harmonisatie te realiseren. Daar waar dit nog niet het geval is, geeft een voetnoot aan dat in België andere bepalingen gelden.

Voor in de serie normen opgenomen verwijzingen naar andere normen, gelden in België verwijzingen naar over­eenkomende Belgische normen.

Voor algemene inlichtingen wordt verwezen naar de inleiding van NEN 2017 en van NEN 2026.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 7: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN2019

7

1 Onderwerp

Deze norm heeft betrekking op het ontwerp en de berekening van het metalen geraamte van een kraan1).

2 Toepassingsgebied

De norm is van toepassing op hijskranen, met uitzondering van hijsgerei, bestaande uit masten ел laad­bomen, aan boord van schepen2).

3 Berekening

3.1 A lgemene bepal ingen

3.1.1 Inleiding Een berekening van het metalen geraamte van een kraan moet worden uitgewerkt aan de hand van de in deze norm gegeven grondslagen met duidelijke indicaties met betrekking to t : a. basisgegevens

- de belangrijkste gegevens van het metalen geraamte van de kraan, vermeld in een overzichtsteke­ning op schaal;

- de kraangroep of elementgroep, afhankelijk van de gebruiksklasse en het last- of spanningsspectrum (zie NEN2018);

- de massa's van de belangrijkste onderdelen; - de keuze van de gebruikte materialen;

b. beschouwde belastingen en belastingscombinaties (zie NEN 2018); с resultaten van de berekening

- de grootste berekende spanningen in de constructiedelen en de verbindingen; - de veiligheid ten opzichte van kritieke belastingstoestanden, zoals vloeien, knikken, kippen,

plooien, vermoeiing; - de elastische vervorming, indien deze in verband met de constructie of het gebruik van de kraan

van belang is.

Bij de berekening kan gebruik worden gemaakt van tabellen.' Bij de berekening moeten de erkende regels van statica, dynamica en sterkteleer worden gehanteerd.

Indien een aanvullend onderzoek naar de grootten van belastingen en de hierdoor veroorzaakte span­ningen wordt verricht, mogen de resultaten van dit onderzoek slechts als deel van de berekening worden voorgesteld, indien voldaan is aan de volgende voorwaarden: - het onderzoek moet zijn verricht in het raam van NEN 2018 en NEN 2019; - het onderzoek moet daaraan aansluitend zijn en tevens theoretisch verantwoord en/of op experimen­

ten gebaseerd; - het onderzoek moet door bevoegde en erkende onderzoekers zijn verricht; - een veiligheids- en bedrijfszekerheidsniveau, dat ten minste gelijk is aan dat van NEN 2019, moet in

acht zijn genomen; - een volledige documentatie moet worden voorgelegd; - de afnemer wordt het recht verleend voornoemde documentatie aan het advies van een deskundige te

onderwerpen; - delen van verschillende beschouwingswijzen mogen niet willekeurig met elkaar en met de artikelen uit

deze serie normen worden verwisseld.

Berekeningen en tekeningen moeten met elkaar overeenstemmen. Afwijkingen zijn slechts toegestaan, indien de veiligheid ten minste gelijk blijft. Indien geen afwijkingen zijn overeengekomen wordt in de berekening verondersteld dat de kraanbaan vlak, goed ondersteund of hard, horizontaal en zorgvuldig gelegd is.

3.1.2 Invloed van de aard van de belasting

Een kraan is een bij uitstek dynamisch belast werktuig. Dit brengt onder andere met zich mee dat:

- bereken ingen volgens de p las t i c i t e i t s l ee r n ie t mogen wo rden toegepast .

3.1.3 Nauwkeurigheid van de berekening

In het algemeen is een nauwkeurigheid tot op 1 % van het resultaat van de rekenkundige bewerking voldoende.

!) In NBN E 52-001 tot en met 009 ,,hijswerktuig" genoemd. In België wordt onder een kraan n.l. slechts een hijswerktuig met een giek verstaan.

2) Deze uitzondering wordt in NBN E 52-001 tot en met 009 niet gemaakt.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 8: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN2019

8

1A In rekening brengen van de juiste belasting

Indien bij het uitwerken van een ontwerp van een kraan blijkt dat de oorspronkelijke schattingen b.v. van het gewicht, of de verdeling van het gewicht, of van het door de wind getroffen oppervlak enz. on­juist zijn, moet de berekening worden herzien voor die delen waar bij het in rekening brengen van de juiste waarden de toelaatbare spanning met ten minste 5% zou worden overschreden. Het ontwerp moet dan overeenkomstig worden aangepast. Dit geldt eveneens voor kraanbanen.

1.5 Waarden voor elasticiteitsmodulus (E), afschuivingsmodulus (G) en lineaire uitzettingscoëfficiënt (otj)

Richtwaarden voor de grootheden E, G en aT zijn in tabel 1 vermeld.

Tabel 1

materiaal

staal, ook gelegeerd gietstaal en smeedstaal

gietijzer

staalkabel

E N/mm2 (kgf/cm2)

210 000 (2100 000)

100 0001) (1 000 000)

60 000-130 0002) (600 000-1 300 000)

G N/mm2 (kgf/cm2)

81 000 (810 000)

38 000 (380 000)

aT per К (per °C)

0,000 012

0,000 010

0,000 011

x) Afhankelijk van de sterkte van het gietijzer en de grootte van de belasting. 2) Voor staalkabels kunnen, afhankelijk van de constructie van de kabel en de grootte van de belasting, schijnbare elastici-

teitsmoduli (tangentmoduli) ter grootte van ca. 60 000-130 000 N/mm2 (600 000-1 300 000 kgf/cm2) worden gehanteerd.

2 Trekstaven

2.1 Algemeen

Excentrisch aangesloten staven dienen ook op buiging te worden berekend. Zie ook 8 en 9 over geboute, geklonken en gelaste constructies en verbindingen.

2.2 Verzwakking door bout-of klinknagelgaten

Indien een constructiedeel op trek wordt belast, moet worden nagegaan welke doorsnede in verband met de aanwezigheid van bout- of klinknagelgaten het ongunstigst wordt belast. Hierbij geldt, dat bij de bepaling van de verzwakking in een willekeurige doorsnede alle gaten in die doorsnede moeten worden afgetrokken. De netto lengte tussen twee opvolgende bout- of klinknagelgaten moet daarbij, verme­nigvuldigd met de factor (1 —0,1 s/u) in rekening worden gebracht, waarbij s en и de hartafstanden voor deze bout-of klinknagelgaten overeenkomstig figuur 1 voorstellen.

Verzwakking in plaat

Verzwakking in profiel b.v. hoekstaal

Figuur 1

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 9: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN 2019

9

Bij de berekening van profielen met een gatverzwakking in het getrokken gedeelte, mag steeds worden gerekend, dat de neutrale lijn in het zwaartepunt van de bruto doorsnede blijft. Elastische vervormingen mogen, zonder rekening te houden met verzwakking door gaten, worden bepaald. Zie eveneens NEN 1008; de toelaatbare spanningen zijn evenwel vermeld in 4. Voor de verzwakking door gaten voor voorspanbouten wordt verwezen naar de in 5.1.4 genoemde publikaties.

3.3 Drukstaven; het kippen van liggers

3.3.1 Algemeen

In deze en volgende paragrafen worden hoofdlijnen en verwijzingen aangegeven voor de berekening op

knik en op kip. Voor de berekening van: - rechte, centrisch en excentrisch (druk en buiging) gedrukte staven - enkelvoudige drukstaven met over de gehele lengte gelijkblijvende doorsnede - samengestelde drukstaven met over de gehele lengte gelijkblijvende doorsnede - drukstaven met over de lengte veranderlijke hoogte van de doorsnede - drukstaven met veranderlijke normaalkracht - drukstaven met verende ondersteuning - dunwandige delen van drukstaven - koppelingen - torsieknik - raamwerken - het kippen van liggers wordt verwezen naar DIN 4114. Evenwel dienen steeds de in 4.3 en 4.4 genoemde veiligheden, knikcoëfficiënten en toelaatbare spanningen in acht te worden genomen. Zie eveneens 3.1.2.

Excentrisch aangesloten staven dienen ook op buiging te worden berekend. Zie ook 8 en 9 over geboute, geklonken en gelaste constructies en verbindingen.

3.3.2 Verzwakking door bout-of klinknagelgaten

In gedrukte delen mag de verzwakking door met zuiver passende bouten of met klinknagels gevulde gaten buiten beschouwing worden gelaten; daarentegen moet bij toepassing van niet-passende bouten, zie 5.1 (uitgezonderd voorspanbouten, zie 5.1.4) wel rekening worden gehouden met de verzwakking. Bij de berekening van profielen met een gatverzwakking in het gedrukte gedeelte, mag steeds worden gerekend, dat de neutrale lijn in het zwaartepunt van de bruto doorsnede blijft.

3.3.3 Verend gesteunde randstaven

Een verende ondersteuning voor een rechte gedrukte randstaaf moet voldoende stijfheid bezitten om knik uit het vlak van de ligger te voorkomen. Wordt daarbij afgezien van een uitvoerige berekening, waarvoor o.a. wordt verwezen naar DIN 4114, dan kan als benadering een zijdelingse kracht worden aangenomen, loodrecht op de ligger en gelijk aan 1 % van de grootste staafkracht van de beide aangren­zende randstaven. Deze zijdelingse kracht moet aan de berekening van de ondersteuning ten grondslag worden gelegd.

3.4 Plooien

3.4.1 Plooien van vlakke platen

De kritieke plooispanning van vlakke platen dient te worden berekend en de afmetingen van de nodige verstijvers dienen te worden bepaald aan de hand van de berekeningsmethoden gegeven in DIN 4114. Publikaties, die aan DIN 4114 aansluiten en meer recente gegevens verschaffen, mogen eveneens worden toegepast. Hiervan worden genoemd:

K. Klöppel und J. Scheer: Beulwerte ausgesteifter Rechteckplatten, 1960; К. Klöppel und К. Н. Möller: Beulwerte ausgesteifter Rechteckplatten, II Band, 1968.

Steeds dienen evenwel de in 4.4.1 genoemde veiligheidsfactoren in acht te worden genomen. Zie eveneens 3.1.2.

Indien een continue krachtstroom door een verstijver wordt gewaarborgd, mag in de berekening de doorsnede van de verstijver als krachtdragend worden beschouwd. Naarmate de constructie meer onderworpen is aan spanningsvariaties, dient men plotselinge beëindi­gingen van verstijvers te vermijden. Indien beëindigingen niet vermeden kunnen worden, dienen de verstijvers doelmatig te worden afgepunt en/of aangesloten. In het algemeen kan worden gesteld dat langsverstijvers meer bij normaalspanningen nuttig zijn en dwarsverst ij vers meer bij schuifspanningen.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 10: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

N EN 2019

10

Het is mogelijk dat de lengte-breedteverhouding a van de te onderzoeken plaat groter is dan die, waar­voor de bestaande rekenmethoden van toepassing zijn. In dat geval is het wenselijk de dwarsregels, die worden aangebracht om de plaat in te berekenen delen te begrenzen, een stijfheid gelijk aan ten minste 2 à 3 x die van de langsverstijvers te geven. Gelet moet worden op het plaatselijk uitknikken van de lijfplaat van een vollewand- of kokerligger, ten gevolge van wieldruk (zie eveneens 10 en: F. W. Wilkesmann: Stegblechbeulung bei Längsrandbelastung, Der Stahlbau 29 (1960) Nr. 10, pag. 314-322).

Plooien van cirkelcilinders straal

Dunwandige cirkelcilinders, met een grote verhouding r-r-. » die door centrische of excentrische 6 6 6 wanddikte

axiale druk worden belast, moeten op plaatselijk plooien worden onderzocht, indien:

r - £ waarin: t = wanddikte; r = straal, betrokken op het midden van de wanddikte; °"o,2 = minimum vloeigrens, afhankelijk van de soort staal, zie 4.2.1 ; E = elasticiteitsmodulus, zie 3.1.5. De kritieke plooispanning o>j moet worden berekend als:

<7Pl = 0,2 . r

Indien cTpj boven de evenredigheidsgrens van de toegepaste soort staal ligt, moet aPi worden verminderd tot een waarde, als aangegeven in DIN 4114.

Aangenomen mag worden dat door deze berekening van de plooispanning van cirkelcilinders rekening is gehouden met geometrische afwijkingen tussen de werkelijke en de ideale cirkelcilinder, betrokken op het midden van de wanddikte, ten gevolge van fabrikage-onnauwkeurigheden, tot een grootte van t/2.

Cirkelcilinders zijn gevoelig voor afwijkingen van de straal, o.a. voor die, welke rotatiesymmetrisch ten opzichte van de as van de cilinder zijn. Hierop moet worden gelet, onder andere bij het leggen van eventuele dwars- of omtreksnaden en het aanbrengen van ringverstijvers.

Het aantal ringvormige dwarsschotten of-ramen, aangebracht ter instandhouding van de vorm van de doorsnede, moet daarom worden beperkt.

In geen geval mogen echter ringverstijvers op onderlinge afstanden van groter dan 10r worden aange­bracht; het traagheidsmoment Imoet ten minste bedragen:

Het traagheidsmoment /wordt als volgt berekend: a. Voor een ten opzichte van het midden van de wanddikte symmetrische plaatsing van verstijvers,

zie figuur 2:

Z

144SS4'

к Yssss/zx

I=h

Z

Figuur 2

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 11: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN2019

11

b. Voor een ten opzichte van het midden van de wanddikte excentrische plaatsing van een verstijver, zie figuur 3:

Figuur 3

Meer verstijvers in omtreks- en in langsrichting hebben alleen zin, indien zij op zeer korte afstanden (grootte-orde r/5) van elkaar worden aangebracht. In dit geval is het praktischer de plaatdikte te vergroten, om een voldoend grote kritieke plooispanning te bereiken. Voor de plooiveiligheden wordt verwezen naar 4.4.2.

Opmerking

Het knikken van een cilinder als drukstaaf wordt beschreven in 3.3 en 4.3.

3.5 Dynamisch belaste metalen geraamten; vermoeiing 3.5.1 Algemeen

Vermoeiing van een element van een metalen geraamte kan optreden indien het element herhaaldelijk aan een veranderlijke belasting wordt onderworpen.

De drie samenhangende factoren, die de berekening van een element op vermoeiing bepalen zijn: a. Het aantal verwachte spanningsspelen in het element gedurende zijn totale effectieve gebruiksduur.

Dit leidt tot een onderscheiding in klassen voor spanningsspelen (gebruiksklassen), zie NEN 2018. b. De maximum spanning, die het element gedurende zijn totale effectieve gebruiksduur wordt ver­

wacht op te nemen, met in achtname van de verhoudingen van de gedurende de gebruiksduur op­tredende spanningen tot deze maximum spanning. Dit leidt tot een onderscheiding in spanningsspec-tra, zie NEN 2018.

с De mate van kerfwerking. Metalen geraamten of staalconstructies zijn samengesteld uit constructie-elementen, die onderling zijn verbonden door verbindingsmiddelen, zoals lassen, schroefbouten en klinknagels. Proeven hebben aan­getoond dat bij een veranderlijke belasting de sterkte van het materiaal verschillend is, afhankelijk van de vormgeving.

Verbindingsmiddelen geven aanleiding tot kerfwerking, gekenmerkt door spanningsconcentraties en veroorzaakt door discontinuïteiten. De kerfwerking verlaagt de vermoeiingssterkte van het materiaal; de grootte van de vermindering is afhankelijk van de soort en de aard van de discontinuïteit, d.w.z. van de soort en de aard van de verbinding. Indien een constructie-element geen prismatische vorm heeft, maar scherpe doorsnedeveranderingen toont, die eveneens tot vermindering van de vermoeiingssterkte aanleiding geven, moet daarmee eveneens rekening worden gehouden. De mate van kerfwerking wordt aangegeven door een indeling in een kerfgroep. Dit geldt alleen voor spanningsconcentraties, veroorzaakt door het constructie-element of de verbinding zelf (zie 3.5.3). Spanningsconcentraties door oorzaken buiten het element of de verbinding gelegen moeten afzonderlijk in rekening worden gebracht (b.v. spanningsconcentraties door openingen, mangaten, plaatselijke be­lastingen).

Een element van het metalen geraamte van een kraan wordt volgens zijn totale effectieve gebruiksduur en zijn spanningsspectrum in één van zes elementgroepen ingedeeld, zie NEN 2018. Zijn van de afzonderlijke elementen de gebruiksduren en spanningsspectra onbekend, dan kan in plaats daarvan eenvoudigheidshalve de gehele kraan in één van zes kraangroepen worden ingedeeld. De indeling in een kraangroep volgt uit de totale effectieve gebruiksduur van de kraan (het aantal verwachte last-spelen) en zijn lastspectrum, zie NEN 2018.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 12: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

Tabe

l 2

- In

delin

g v

an d

e ve

rsch

illen

de s

oort

en s

pann

ings

vera

nder

inge

n

bij

trek

-óru

k sp

ann

ing

oy.

d

ruk-

scho

mm

elsp

anni

ng

bij

bu

igsp

ann

ing

ab :

nega

tieve

bui

g-sc

hom

mel

span

ning

Bij

wri

ng

span

nin

g т

:

druk

-sp

rong

span

ning

Ö

"a

= 6T

m

nega

tieve

bui

g-sp

rong

span

ning

druk

-w

isse

lspa

nnin

g ö"

a >

—ö

"m

nega

tieve

bui

g-w

isse

lspa

nnin

g

zuiv

ere

wis

sels

pann

ing

zuiv

ere

buig

-w

isse

lspa

nnin

g

zuiv

ere

wrin

g-w

isse

lspa

nnin

g

trek

-w

isse

lspa

nnin

g (7

a >

Gm

posi

tieve

bui

g-w

isse

lspa

nnin

g

wrin

g-w

isse

lspa

nnin

g

trek

-sp

rong

span

ning

ö"

a =

(Tm

posi

tieve

bui

g-sp

rong

span

ning

wrin

g-sp

rong

span

ning

trek

-sc

hom

mel

span

ning

cr a

< c

r m

posi

tieve

bui

g-sc

hom

mel

span

ning

wrin

g-sc

hom

mel

span

ning

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 13: Voorbeeld Preview - NEN · UDC 621.873 Hijskranen Het metalen geraamte Cranes The metal structure NEN2019 1e druk, mei 1976 NEDERLANDS NORMALISATIE- INSTITUUT Voorbeeld

NEN Standards Products & Servicest.a.v. afdeling KlantenserviceAntwoordnummer 102142600 WB Delft

Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop

Gratis e-mailnieuwsbrievenWilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen,

normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze

e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven

Gegevens Bedrijf / Instelling

T.a.v. O M O V

E-mail

Klantnummer NEN

Uw ordernummer BTW nummer

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Telefoon Fax

Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres)

Postbus / Adres

Postcode Plaats

Datum Handtekening

NEN Standards Products & Services

Postbus 50592600 GB Delft

Vlinderweg 62623 AX Delft

T (015) 2 690 390F (015) 2 690 271

www.nen.nl/normshop

RetournerenFax: (015) 2 690 271

E-mail: [email protected]

Post: NEN Standards Products

& Services,

t.a.v. afdeling Klantenservice

Antwoordnummer 10214,

2600 WB Delft

(geen postzegel nodig).

Voorwaarden• De prijzen zijn geldig

tot 31 december 2016,

tenzij anders aangegeven.

• Alle prijzen zijn excl. btw,

verzend- en handelingskosten

en onder voorbehoud bij

o.m. ISO- en IEC-normen.

• Bestelt u via de normshop een

pdf, dan betaalt u geen

handeling en verzendkosten.

• Meer informatie: telefoon

(015) 2 690 391, dagelijks

van 8.30 tot 17.00 uur.

• Wijzigingen en typefouten

in teksten en prijsinformatie

voorbehouden.

• U kunt onze algemene

voorwaarden terugvinden op:

www.nen.nl/leveringsvoorwaarden.

preview - 2016

Bestelformulier

Normalisatie: de wereld op één lijn.

Stuur naar:

Ja, ik bestel

€ 57.35__ ex. NEN 2019:1976 nl Hijskranen - Het metalen geraamte