Bodem en bemesting Basis voor plantgezondheid

Wilma Windhorst, VHG docentendag 5-10-2017

Groeifactoren

Klimaat

Bodem Bemesting

Plantmateriaal

Gewasbesch. chemisch

Plantversterkers

Gewasbesch. biologisch

Klimaat

Bodem

Plantmateriaal

Bemesting

GewasbeschermingbiologischGewasbeschermingchemischPlantversterkers

Bemesting: gezonde voeding = weerstand

• Chemische gewasbescherming: krimp in mogelijkheden

• Bodem, bodembiologie, bemesting: helpen sterk mee aan plantgezondheid

• Gezonde planten: van nature een goed afweer tegen ziekten en plagen

• Systemen en kennis volop in ontwikkeling

Menselijke gezondheid: weerstand

• Rust

• Voeding

• Evt voedingssupplementen: vitaminen e.d.

• Gewoonten als roken, alcoholgebruik e.d.

• Darmflora (probiotica, bijv. Yakult)

• Omgeving en klimaat

Weerstand van planten

• Rust

• Voeding

• Bodembiologie

• Teeltmaatregelen: vermeerdering, snoei, maaien..

• Teeltomstandigheden: grond, ontwatering, klimaat, water geven

• Weersomstandigheden

Bemesting

• Onze opleiding qua bemesting: von Liebig

• NPK als hoofdzaak

• Calcium, magnesium, zwavel ondergeschikt

• Voor weerstand in planten: zwavel, calcium, magnesium, sporen zeer belangrijk

Methode William Albrecht

Bemesting

Bodembalansanalyse volgens Albrecht:

• Nadruk op verhoudingen elementen

• Nadruk op calcium, magnesium, kalium

• Veel aandacht voor sporen

Meting Streef

Bemesting

Bodembalansanalyse:

• Analyse methode met zwak zuur

• Bootst beschikbaarheid van elementen oiv verzuring door plantenwortels en oiv bodemleven na

• Uitslagen en adviezen verschillen vaak sterk van traditionele labs

• Ervaring: betere basis voor gezonde planten

Bemesting

• Goede Calcium-magnesium verhouding: basis voor een goede structuur en goed bodemleven

• Mede daardoor ook de basis voor gezonder wortelgestel en gezonde planten

Calcium

• Zorgt voor stevigheid van celwanden

• Bevordert opname van andere elementen en sporen (trucker of all elements)

• Enorm belangrijk voor weerstand

• Teveel kalium, ammonium of natrium blokkeert opname

Calcium

Celwanden worden steviger door verbindingen van calcium en silicium

Calcium speelt de hoofdrol bij celdeling, dus heeft invloed op het aantal cellen in een stengel, tak, bes,…

Calcium

• Opname is onafhankelijk van aanbod

• Opname gaat via de waterstroom de wortel in en wordt vooral bepaald door:

Verdamping

Bodemleven

• Zonder Borium geen opname van Calcium, en andersom. Tandem Ca-B!

Calcium

• Opname door jonge wortelpunten en -haren

Te weinig Ca-opname

• Wortelrot

• Te weinig wortels

• Klimaat!

• Antagonisme

Magnesium

• Onderdeel van bladgroenkorrels, dus direct van invloed op kleur en groei en sterkte blad

• Mobiel in de plant: gebrek onderin/binnenin

• Stagnatie van opname bij droogte

• Sterke invloed op beperking schimmelziekten

Kalium

• Komt voor in alle weefsels

• Zeer mobiel in de plant

• Erg makkelijk opneembaar

• Waterhuishouding: pompfunctie

• Vervult vele functies: fysiologisch en chemisch

• Bescherming tegen externe milieu factoren (licht, droogte, zout)

• Antagonist van calcium en magnesium

Kalium

• Zorgt ook voor stevigheid van de cellen, maar via het celvocht, vergelijk cel met ballon

Stevigheid kali: via osmose meer celvocht, stevigheid van opgeblazen ballon

Stevigheid calcium en silicium: celwanden harder, dat is de ‘wand’ van de ballon

Stikstof

• Belangrijke bouwsteen voor een plant, komt in suikers, eiwitten e.d. voor

• Verschillende stikstofvormen

– Nitraat

– Ammonium

– Ureum

• Nitraat overmaat: vatbaar gewas voor ziekten en plagen

Fosfaat

• Belangrijke energieleverancier voor de plant

• Belangrijk bij beworteling en bloemknop-aanleg

• Beschikbaarheid afhankelijk van:

– pH

– bodembiologie

Zwavel

• “Vergeten” element

• Werd als ‘ ballast’ meegegeven in veel meststoffen, zat in luchtverontreiniging

• Werkt als katalysator voor B en Si opname

• Komt voor in glucosinolaten = planteigen afweerstoffen tegen bacteriën, schimmels, insecten

Sporen

• Spelen een rol in allerlei stofwisselings-processen in de plant

• In vollegrond beperkt aanwezig

• Bij hoge pH minder goed opneembaar, dan correctie met bladmeststoffen en bodembiologie

Sporen: Borium

• Faciliteert opname van Ca en Si

• Belangrijk bij bloemaanleg, stuifmeel-kwaliteit, beszetting en zaadproductie

• Opname via de waterstroom door verdamping

• Uitspoelingsgevoelig!

• Invloed op kwaliteit bladgroen, vorstwering

• Op heel veel gronden tekort

• Slecht opneembaar bij hoge pH/koude grond

• Weerbaarheid tegen schimmels

Sporen: Mangaan

Sporen: Zink

• Invloed op functioneren huidmondjes

• Weerstand tegen schimmels

Sporen: Silicium

• Silicium opslag als een dunne laag Silicium-cellulose in de opperhuid, en in de celwanden

• De sterkere celwanden bieden meer bescherming tegen insectenvraat en schimmelaantastingen

Bodem en bemesting en hoveniers?

• Zelden een grondmonster, zelfs bij grote projecten niet altijd

• Kosten op het hele project?

• Vaak organische korrels NPK

• Soms bodemverbeteraars

• Calcium (kalk, gips) en magnesium zelden gestrooid

Bodem en bemesting en hoveniers?

• Sporen zelden of nooit toegepast

• Juiste plant op de juiste grond?

• Is een tuin of beplanting een langjarige monocultuur?

Betere bemesting = gezondere bodem en planten!

• Bij aanplant: wat extra fosfaat om beworteling te bevorderen

• Magnesium tegen bladval binnenin Rhodo’s, Photinia en tegen vezelval en kaal worden in coniferen en taxus

• Organische NPK werkt 4-5 maanden, kieseriet slechts 7-8 weken, dus herhalen

Betere bemesting = gezondere bodem en planten!

• Minder vorstgevoeligheid door calcium en magnesium: kalk en kieseriet in het vroege najaar

• Compost strooien = veel kali, kaligift beperken

Betere bemesting = gezondere bodem en planten!

• Nauwelijks valse meeldauw/sterroetdauw roos met meer magnesium

• Uitval Pachysandra opgelost met meer calcium en borium

• Problemen Cylindrocladium in Buxus veel minder met goede bemesting calcium, magnesium en mangaan

• Minder roest Hypericum door calcium, magnesium, mangaan en zink

Bodem en bemesting Kijk eens door een ‘nieuwe’ bril!