Voor het eerst naar school in Gent. Infogids voor Anderstalige minderjarige nieuwkomers.

1

Dit boekje werd oorspronkelijk gemaakt door de stad Antwerpen en het Onthaalbureau Inburgering Antwerpen. Kom-Pas Gent vzw heeft het aan de Gentse context aangepast.

2

Beste ouders Is je kind nieuw in België? Dan kan Kom-Pas Gent vzw helpen. Samen een school zoeken Kom-Pas Gent helpt je bij het zoeken van een eerste school voor je kind. Informatie in dit boekje Gaat je kind voor het eerst naar school in Vlaanderen? In dit boekje vind je belangrijke informatie. Ook voor ouders Kom-Pas Gent vzw staat ook in voor inburgering. Inburgering is er voor ouders die nieuw zijn in Vlaanderen. Wil je Nederlands leren? Werk vinden? Beter je weg vinden in Vlaanderen? Dan kan je bij Kom-Pas Gent terecht. Vragen? Heb je nog vragen? Of wil je informatie over vrije tijd voor je kind? Telefoneer ons dan of kom even langs… Kom-Pas Gent vzw – lnburgering Kongostraat 42, 9000 Gent Tel. 09 265 78 40. info@kompasgent.be Van 9 tot 16 uur of op afspraak. Meer info op www.kompasgent.be

3

In dit boekje

Nieuw in Vlaanderen?

Wanneer mag mijn kind naar school? Moet mijn kind naar school? Leert mijn kind Nederlands op school?

Een school zoeken

Kan ik zelf een school kiezen? Hoe kan ik een school kiezen? Waar vind ik informatie over scholen?

Onderwijs in Vlaanderen De kleuterschool. De lagere school. De secundaire school. Deeltijds onderwijs. Buitengewoon onderwijs. Naar welke klas kan mijn kind?

Goed om te weten

Wanneer is er school? Wanneer is er schoolvakantie Wat als mijn kind niet naar school kan? Hoeveel kost de school? Wie kan helpen met schoolkosten? Is er opvang voor en na de school? Kan mijn kind op school blijven eten? Moet mijn kind naar de dokter op school? Wat als mijn kind problemen heeft op school? Wat doet het CLB?

Je kind helpen?

Hoe kan ik volgen wat er op school gebeurt? Kan ik thuis helpen? Wat kan mijn kind doen buiten school?

4

Voor het eerst naar school?

5

Wanneer mag mijn kind naar school? In België heeft elk kind recht op onderwijs. Ook kinderen zonder papieren. Je kind mag naar de kleuterklas zodra het 2 jaar en 6 maanden oud is. Een kleuter die 2 jaar en 6 maanden is, kan starten:

• na de zomervakantie (september)

• na de herfstvakantie (november)

• na de kerstvakantie (januari)

• de eerste schooldag van februari

• na de krokusvakantie (februari-maart)

• na de paasvakantie (april)

• na hemelvaartsdag (mei) Kinderen die 3 jaar of ouder zijn, kunnen meteen starten op de school. Zij moeten niet wachten. Opgelet! Inschrijven voor de kleuterschool kan al een jaar daarvoor. Vraag informatie zodra je kind 1 jaar oud wordt.

6

Moet mijn kind naar school? De kleuterschool (tot 6 jaar) is niet verplicht, maar wel heel belangrijk. Je kind leert Nederlands en kan spelen met andere kinderen. Als een kind 220 halve dagen naar de kleuterschool is gegaan, kan het automatisch naar het eerste studiejaar. Anders moet het een taaltoets maken. De kleuterschool is dus heel belangrijk. Vraag meer informatie bij Kom-Pas Gent of op de school. Wanneer moet mijn kind naar school? De leerplicht begint op 1 september van het jaar waarin je kind 6 jaar wordt. De leerplicht eindigt als je kind 18 jaar wordt.

7

Leert mijn kind Nederlands op school? Is je kind jonger dan 12 jaar? Dan kan het bij elke school terecht waar er plaats is. Meestal krijgt het extra hulp bij het leren van Nederlands. In Gent zijn er ook scholen die zich specialiseren in de opvang van nieuwkomers, zogenaamde “expertisescholen”. Is je kind ouder dan 12 jaar? Dan kan het terecht in een school die aparte klassen heeft voor jongeren die nog geen Nederlands spreken. Dat noemt men een Onthaal Klas Anderstalige Nieuwkomers (OKAN). Er wordt hard gewerkt aan het Nederlands van uw kind. Het krijgt er ook andere lessen. Zodra het kan, stroomt je kind door naar de gewone klassen. Meer Nederlands leren? Om goed Nederlands te leren is het belangrijk dat je kind altijd naar school gaat. Het kan ook Nederlands oefenen door activiteiten te doen na school. Voor informatie over sport en vrije tijd kan je terecht bij Kom-Pas Gent.

8

Een school zoeken.

9

Kan ik zelf een school kiezen? Je kan zelf een school kiezen. Als je kind nog niet is ingeschreven op de gemeente of geen papieren heeft, kan het toch al naar school. Als ouder beslis je zelf waar je jouw kind wenst in te schrijven. Als de school plaats heeft, moet het je kind inschrijven. Je moet ook akkoord gaan met het schoolreglement en het pedagogisch project van de school. Vraag naar het reglement en lees het goed. De school zal vragen om het schoolreglement te ondertekenen. In het secundair onderwijs moet je voldoen aan de toelatingsvoorwaarden voor een bepaalde richting en jaar. Als je hulp nodig hebt om een school te vinden, kan je terecht bij Kom-Pas Gent. Wat als er op de school geen plaats is? Als de school geen plaats heeft, kan het je kind niet inschrijven. De school moet je dan altijd een weigeringsdocument geven. Dat document garandeert je rechten en heet officieel “Mededeling van een niet-gerealiseerde inschrijving in het basisonderwijs binnen een werkingsgebied van een LOP”. Vind je geen plaats op een school in je buurt? Kom dan naar Kom-Pas Gent.

10

Voorbeeld weigeringsdocument

11

Hoe kan ik een school kiezen? Elke school in Vlaanderen moet zorgen voor goed onderwijs. Toch is elke school anders. Elke school heeft een eigen aanpak. En elke school heeft dingen die het zelf belangrijk vindt. Denk goed na wat je belangrijk vindt voor je kind. En zoek een school die daar het beste bij past. Kinderen tot 12 jaar die nog geen Nederlands spreken, kunnen naar elke school. Kinderen tussen 12 en 18 jaar, kunnen naar een OKAN-school. Vraag de lijst met OKAN-scholen bij Kom-Pas Gent. Heb je hulp nodig om een school te kiezen? Dan kan je terecht bij Kom-Pas Gent.

12

Waar vind ik informatie over scholen? Om een school te leren kennen, kan je op bezoek gaan en informatie vragen aan de directeur. Je kan ook vragen aan vrienden, familie of buren of ze een school kennen. En wat ze van die school vinden. Veel scholen hebben een website, waar je veel informatie op vindt. De belangrijkste regels, afspraken en informatie vind je in het schoolreglement van de school. Vraag naar het reglement en lees het goed. Als je je kind inschrijft op een school, moet je akkoord gaan met die regels. De school zal je daarom vragen het schoolreglement te ondertekenen. Informatie over de scholen in Gent vind je ook hier:

• www.onderwijskiezer.be

• www.lop.be

13

Onderwijs in Vlaanderen.

14

De kleuterschool De kleuterschool is er voor kinderen van 2,5 tot 5 jaar. De kleuterklas is niet verplicht, maar wel erg belangrijk. In het kleuteronderwijs leert je kind van alles door te knutselen, kleuren, of schilderen. Het leert ook Nederlands door te zingen, naar verhalen te luisteren en samen te spelen met andere kinderen. Zo ontwikkelen ze zich sneller en leren ze spelenderwijs. Om te kunnen starten in het eerste leerjaar van de lagere school, moet een kind 220 halve dagen naar de kleuterklas zijn geweest. Of een taaltest afleggen.

De lagere school Kinderen tussen 6 en 11 jaar gaan naar de lagere school. Dan is leren wel verplicht. In het lager onderwijs leren kinderen lezen, schrijven, rekenen, geschiedenis, aardrijkskunde en ze leren ‘leren’. In het 5

e leerjaar beginnen

ze aan Frans als tweede taal. Ze leren op een goede manier met elkaar omgaan. Een school met een lagere school én een kleuterschool, heet een ‘basisschool’.

15

De secundaire school Jongeren tussen 12 tot 18 jaar gaan naar de secundaire school. Dan is leren verplicht. De eerste twee jaren in het secundair onderwijs zijn algemeen. In de volgende 4 jaren moeten leerlingen kiezen:

• ASO: algemeen secundair onderwijs bereidt je voor op een brede waaier van opleidingen in het hoger onderwijs.

• KSO: kunst secundair onderwijs bereidt je voor op een vervolgstudie in een creatieve of artistieke richting.

• TSO: technisch secundair onderwijs bereidt je voor op zelfstandige functies in het beroepsleven of een vervolgstudie in het hoger onderwijs.

• BSO: beroeps secundair onderwijs is erg praktijkgericht. Je kan daarna meteen werken. Om een diploma te behalen moet je wel een ‘7

e jaar’ afronden.

Deeltijds onderwijs Vanaf 15 of 16 jaar kan een leerling overstappen naar een deeltijds onderwijssysteem. Deeltijds leren kan op drie manieren:

• via het deeltijds beroepssecundair onderwijs

• via de leertijd georganiseerd door Syntra Vlaanderen

• via deeltijdse vormingen. In het deeltijds onderwijs moet je verplicht minimum 28 uur per week leren en werken.

16

Buitengewoon onderwijs Sommige kinderen en jongeren hebben extra hulp nodig omdat ze een lichamelijke of mentale beperking (handicap) hebben. Anderen hebben gedragsproblemen of emotionele problemen. Er zijn ook kinderen die moeilijk leren. Die kinderen en jongeren kunnen terecht bij het buitengewoon onderwijs tot ze 21 jaar zijn. In het lager onderwijs zijn er 8 types. Het buitengewoon lager onderwijs duurt 7 jaar. Het buitengewoon secundair onderwijs duurt 5 jaar. Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs gebeurt na advies van het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding).

17

Naar welke klas kan mijn kind?

Crèche 0 tot 2,5 jaar

1e Kleuterklas 2,5 en 3 jaar

1e leerjaar 6 jaar

2e leerjaar 7 jaar

1e graad

220 halve dagen kleuter of taaltest

2e Kleuterklas 4 jaar 3e Kleuterklas

5 jaar

3e leerjaar 8 jaar

4e leerjaar 9 jaar

5e leerjaar 10 jaar

6e leerjaar 11 jaar

2e graad

3e graad

OKAN Nederlands

Hoger onderwijs

4e graad (BSO)

Werken

SECUNDAIR Algemeen, Kunst, technisch, beroeps, deeltijds

Volwassen onderwijs

Middenjury

CRÉCHES & KLEUTERS

LAGERE SCHOOL

Taalbad klasjes

18

Goed om te weten.

19

Wanneer is er school? Een schooljaar begint op 1 september en eindigt op 30 juni. Je kind moet naar school.

• op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag een hele dag,

• op woensdag in de voormiddag.

Je kind moet niet naar school

• woensdagnamiddag, en op zaterdag en zondag,

• in de schoolvakanties,

• op studiedagen van de school.

Zorg dat je kind op tijd is. Te laat komen is niet leuk je kind en het stoort de andere kinderen.

Hoe laat begint de school?

Wanneer is er geen school?

20

Wanneer is er schoolvakantie?

Schooljaar 2012 - 2013

Schooljaar 2013 - 2014

Herfstvakantie 29/10/2012 tot 4/11/2012

28/10/2013 tot 3/11/2013

Kerstvakantie 24/12/2012 tot 6/1/2013

23/12/13 tot 5/1/14

Krokusvakantie 11/2/2013 tot 17/2/2013

3/3/14 tot 9/3/14

Paasvakantie 1/4/2013 tot 14/4/2013

7/4/14 tot 21/4/14

Hemelvaart 9/5/2013 tot 10/5/2013

29/5/14 tot 30/5/14

Zomervakantie

1/7/2013 tot 31/8/2013

1/7/14 tot 31/8/14

21

Wat als mijn kind niet naar school kan? Je kind moet elke dag naar school zodat het geen lessen mist. Niet naar school gaan mag alleen als er een goede reden voor is:

• je kind is ziek,

• je kind moet naar een afspraak,

• er is een religieus feest. Kan je kind een dag niet naar school komen? Bespreek dit vooraf met de directeur van de school. Is je kind ziek? Bel dan naar de school. De school zal altijd een bewijs vragen. Dat kan een briefje zijn van de ouders of van een dokter. Vraag aan de school welk bewijs nodig is.

Wie moet ik bellen als mijn kind ziek is?

Met wie moet ik praten als mijn kind niet naar school kan komen?

22

Hoeveel kost de school? De school in België is gratis. Je betaalt niets om je kind in te schrijven. Toch zijn er kosten voor de school:

• eten en drinken,

• toezicht tijdens de middag,

• opvang voor en na de school,

• uitstappen,

• zwemmen,

• …

Daar moet je wel voor betalen.

• De extra kosten verschillen van school tot school. Hou daar rekening mee als je een school kiest.

• De school maakt vooraf een lijst met de kosten. Zo weet je hoeveel je per jaar moet betalen. Vraag naar die lijst bij de inschrijving!

• Je krijgt elke maand een rekening voor de kosten. Je betaalt dus elke maand een deel.

23

Wie kan helpen met schoolkosten? Schooltoelage en studietoelage De Vlaamse overheid helpt in sommige gevallen om de kosten voor de school of studie te helpen dragen. Voor de kleuterschool, lagere school en het secundair onderwijs kan je een schooltoelage vragen. Voor hoger onderwijs kan je een studietoelage vragen. Of je een toelage krijgt, hangt af van de samenstelling van het gezin en je inkomen. Als je inkomen te hoog is, krijg je geen toelage. Een toelage aanvragen, moet je doen met een formulier. Dat kan je vragen op de school, bij de Provincie Oost-Vlaanderen of bij Inburgering Gent (Kom-Pas). De aanvragen moeten binnen zijn uiterlijk op 1 juni van dat schooljaar of ze worden niet meer behandeld. Met vragen kan je hier terecht:

• op de school van je kind,

• op het gratis infonummer 1700,

• op www.studietoelagen.be,

• bij de Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Studietoelagen. Adres: Provincie Oost-Vlaanderen, Elf Julistraat 39 B, 9000 Gent, elke maandag en woensdag van 13.30 uur tot 16.30 uur.

Toelage OCMW Ontvang je een leefloon? Het OCMW kan je helpen bij sommige kosten voor school. Vraag meer informatie bij je maatschappelijk werker.

24

Is er opvang voor en na de school? Op de meeste scholen is er opvang voor de kinderen voor en na de school. Vraag goed na op jouw school wanneer ze opvang voorzien. Dat kan zijn:

• ’s morgens voor de school begint,

• ’s avonds na de school,

• op woensdag na de middag, In de vakanties is er meestal geen opvang. Vraag ook dat aan je school. Deze opvang is niet gratis. Je moet ervoor betalen. Vraag vooraf aan de school hoeveel het kost. Ja kan de kosten aftrekken van de belastingen. Daarom geeft de school je een attest.

Kan mijn kind op school blijven eten? Je kind kan op school blijven eten. Vraag aan de school hoe dat gaat. Kinderen moeten zelf eten meebrengen. Ze eten samen en moeten op de school blijven. Alleen kinderen die thuis gaan eten, mogen weg uit de school. Ouders moeten daar hun toestemming voor geven. Voor, tijdens en na het eten is er toezicht. In de meeste scholen moet je daarvoor betalen.

25

Moet mijn kind naar de dokter op school? Alle kinderen op school moeten om de paar jaar naar de dokter. De dokter onderzoekt of je kind gezond is. De dokter geeft ook vaccinaties. Je moet daar eerst toestemming voor geven. Is je kind 14 jaar of ouder? Dan moet het niet meer verplicht naar de dokter op school te gaan. Je moet dat wel laten weten aan het CLB.

Wat als mijn kind problemen heeft?

Sommige kinderen hebben problemen op school. Ze voelen zich niet goed in de klas, ze begrijpen de leerstof niet, ze worden gepest of pesten zelf andere kinderen. Als je kind problemen heeft, zoekt de school een oplossing. Ze bespreekt het probleem

• met de ouders,

• met het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding),

• met de leerkrachten. Die praten tijdens de klassenraad met elkaar over de leerlingen, hun resultaten en hun gedrag.

Er zijn verschillende oplossingen mogelijk. Die worden met de ouders besproken.

26

Wat doet het CLB? Om goed te kunnen leren, moeten je kind zich goed voelen op school. Het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) helpt daarbij. Het CLB luistert, overlegt, informeert en geeft raad. Als er een probleem is, zoekt het CLB mee naar een oplossing. Je kan met hen praten over studiekeuze, gedrag op school, spijbelen, concentratie, rapporten, afspraken maken, leren kiezen, zelfvertrouwen, inspraak, kansen, en nog veel meer. Op het CLB werken pedagogen, psychologen, psychologisch assistenten, maatschappelijk werkers, dokters en verpleegsters. Soms is er ook een logopedist of een kinesist. Al deze mensen werken samen om je kind zo goed mogelijk te helpen. Alle leerlingen, ouders, leerkrachten en schooldirecties kunnen vragen stellen aan het CLB. De leerling staat altijd centraal. Er wordt niets verder verteld zonder toestemming. Alles gebeurt met respect voor de privacy.

Wie helpt mijn kind op de school?

Wat doet het CLB op de school?

27

Hoe kan ik mijn kind helpen?

28

Hoe kan ik volgen wat er op school gebeurt? Agenda In de agenda kan je zien wat je kind op school heeft gedaan. De juf of meester schrijft soms iets dat je moet lezen of weten. Kijk daarom elke dag in de agenda van je kind. Wil je zelf iets laten weten aan de school? Schrijf het dan in de agenda of bel met de school. Oudercontact Een paar keer per jaar is er oudercontact. Het is heel belangrijk dat je daar bent. De juf of meester vertelt hoe het gaat met je kind. Spreek je geen Nederlands? Dan kan de school zorgen voor een tolk. Helpen op school Scholen hebben graag dat ouders iets doen voor de school. Ouders kunnen bijvoorbeeld helpen op een feest. Of door koekjes te bakken voor het schoolfeest. Soms gaan ouders mee op uitstap. Wil je helpen op de school? Of heb je vragen? Praat dan met de meester, juf of directeur.

Hoe kan ik helpen op de school? Wat moet ik doen als ik

vragen heb?

29

Kan ik thuis helpen? Huiswerk Je kind moet zelf zijn huiswerk maken. Je kan wel helpen door interesse te tonen. Of je kan vragen stellen over wat het heeft geleerd. Begrijpt je kind iets niet? Laat het dan extra vragen stellen aan de juf of de meester. Problemen kan je bespreken op het oudercontact. Spreek je eigen taal Nederlands leren gebeurt op de school. Spreek thuis je eigen taal. Ook dat is heel goed voor je kind. Extra Nederlands Je kan je kind extra kansen geven om Nederlands te leren. Laat het naar TV kijken in het Nederlands. In de bibliotheek vind je boeken in het Nederlands. Als er geen school is, kan je kind sporten of naar een club met andere kinderen. Daar kan het Nederlands oefenen. De bibliotheek Waar je ook woont, altijd is er wel een bibliotheek in de buurt. Stap binnen, schrijf je gratis in als lid en je kunt meteen kiezen wat je mee naar huis wilt nemen. In de bibliotheek kan je ook informatie opzoeken als je huiswerk moet maken. Meer informatie op www.bibliotheek.be.

30

Wat kan mijn kind doen buiten school? Er zijn heel wat dingen te doen als er geen school is. Je kind kan bijvoorbeeld sporten, naar de tekenschool gaan, een muziekinstrument leren bespelen of naar de bibliotheek gaan. Dat kan zowel tijdens het schooljaar of in de vakanties. In de schoolvakanties zijn er speelpleinen of vakantiekampen. Daar kan je kind spelen met andere kinderen. Er zijn volwassenen die je kinderen begeleiden en activiteiten organiseren. Ben je op zoek naar iets in je buurt? Of heb je vragen? Dan kan je terecht bij Kom-Pas Gent. Wij helpen je met je vragen over vrije tijd.

31

Kom-Pas Gent vzw - Inburgering Gent Telefoneer ons voor een afspraak of kom langs. Dat kan elke werkdag van 9 tot 12 en 13 tot 16 uur, behalve op woensdag. Kom-Pas Gent Kongostraat 42 90002Gent Tel. 09 265 78 58 (Ludmila Vysotskaya) ludmila.vysotskaya@kompasgent.be

Met het openbaar vervoer:

• Neem tram 4 tot aan de halte “Coppinstraat”, gelegen in de Sleepstraat. Sla de Huidevetterskaai in. Volg het water en sla de 4de straat links in (Kongostraat)

• Neem bus 5 tot aan de halte Ham, op de hoek van de Blekerijstraat en de Ham. Je kan het gebouw van Kom-Pas bereiken via Blekerijstraat 16.