S t i c h t i n g P r o j e k t e n

w w w . s t i c h t i n g p r o j e k t e n . c o m

VOJ Milieuquiz 2017

Informatieboekje met de spelregels, achtergrondinformatie

en handige links.

Stichting MilieuWatch Suriname

www. milieuwatchsuriname.org

1

Waarom een quiz?

Een quiz is een bepaalde vorm van spelen, waarbij het voornamelijk gaat om kennis en goed

nadenken over een bepaald onderwerp. Samen spelen is meestal het begin van samenwerken.

D.m.v. een quiz kan je op een plezierige wijze bezig zijn met kennis vergaren en kennis toetsen.

Een serieus onderwerp, in dit geval biodiversiteit, wordt toegankelijk en bespreekbaar gemaakt.

Voor wie?

Aan deze milieuquiz 2017 kunnen jongeren van VOJ-scholen in Suriname meedoen. Elke school

mag door 3 jongeren vertegenwoordigd worden.

Wanneer?

De voorronde en de finale vinden op 1 dag plaats, 29 juli van 10.00 uur tot 13.00 in de buitenhal

van de Kamer van Koophandel en Fabrieken.

Hoe doe je mee?

Als je dit boekje hebt gehad, is de eerste stap al gedaan: jouw school heeft ons laten weten dat ze

mee wil doen. En nu begint het werk voor de drie slimme leerlingen van de school. In dit boekje

staat alvast een belangrijk deel van de achtergrondinformatie. Uit deze informatie zullen zeker

een aantal vragen komen, maar niet alleen uit dit boekje! Het is belangrijk dat je zelf ook op zoek

gaan naar informatie via de opgegeven links. Hiermee willen we bereiken dat je op een bewuste

en verantwoordelijke wijze omgaat met de informatie. De dag, tijd en locatie van de quiz krijgt de

school minimaal twee weken voor de competitie van ons te horen. We maken dan zelf contact,

omdat we willen weten hoe het met de voorbereidingen zit. Als er tussendoor vragen of

opmerkingen zijn, mag de begeleider van de school ook zelf contact maken met Stichting

Projekten. Lees verder de spelregels om te weten hoe de quiz op die dag zal plaatsvinden.

Wat kan je winnen?

Ten eerste heeft iedereen die meedoet alvast heel veel kennis over biodiversiteit opgedaan. Elke

deelnemer ontvangt een certificaat en een cadeau. Deelnemers die op de 1e en de 2e plaats

eindigen krijgen daarnaast een medaille en nog een geschenk. De winnende school krijgt een

trofee.

2

Organisatie en coördinatie

De organisatie en coördinatie van de milieuquiz, zowel inhoudelijk als logistiek, liggen op verzoek

van Stichting Milieuwatch Suriname bij Stichting Projekten.

De jury

De jury bestaat uit drie milieudeskundigen. De juryleden zijn de enigen die een vraag of antwoord

mogen ‘overrulen’. De jury mag vragen of antwoorden toelichten of herformuleren, indien nodig.

De uitslag van de jury is bindend.

Begeleider van de school

Per school is er 1 aangewezen begeleider. De communicatie vanuit de quizorganisatie is met de

begeleider. We verwachten dat de begeleider al het nodige doorgeeft aan de leerlingen. De

begeleider doet zelf niet mee aan de quiz, maar ondersteunt en motiveert de leerlingen om hun

best te doen.

De deelnemers

Drie leerlingen per school doen mee. De school mag met reserve leerlingen werken, maar op het

moment dat de quiz is begonnen, mogen de leerlingen niet gewisseld worden. In bijzondere

gevallen kan de organisatie een uitzondering maken.

De quiz

Hoe wordt de quiz gedaan?

Elke school, vertegenwoordigd door 3 leerlingen, zit tijdens de voorronde aan een tafel. Alle

deelnemende scholen doen in de voorronde tegelijk mee. In de voorronde worden totaal 10 open

vragen gesteld door de quizmaster. Na elke vraag krijgt de groep 30 seconden de tijd om het

antwoord op te schrijven op een speciaal antwoordformulier. De drie leerlingen in de groep

mogen overleggen om tot een goed antwoord te komen. Na 5 vragen wordt het formulier

opgehaald voor de tussenscore. Na 10 vragen worden door de jury de 4 finalisten geselecteerd.

Indien nodig zullen er extra vragen worden gesteld om te komen tot 4 finalisten. Deze 4 scholen

doen in de finale eerst mee aan een ‘afvalrace’; zodra je als groep twee antwoorden fout hebt,

doe je niet meer mee. Als twee groepen zijn uitgevallen, zullen de resterende twee het tegen

elkaar opnemen om de winnaar van de milieuquiz te bepalen.

Aanmelden

Aanmelden op de dag van de quiz is minimaal een half uur voor aanvang van de quiz, zodat de

instructies kunnen worden gegeven. Scholen die niet op tijd zijn, kunnen gediskwalificeerd

worden.

3

ALGEMEEN

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit1 is een term die we gebruiken om de rijkdom van de natuur aan te duiden. Vaak

wordt gezegd dat Suriname een rijke biodiversiteit heeft. Het woord biodiversiteit is een

samenvoeging is van twee woorden, biologische en diversiteit. Biodiversiteit is de samenhang van

de verschillende levende organismen van alle bronnen op land, in de zee en andere aquatische

(waterhoudende) ecosystemen en de ecologische complexen waarvan ze deel zijn; dit houdt in

diversiteit binnen een soort, tussen soorten en/of ecosystemen2. Biodiversiteit gaat dus om een

grote verscheidenheid aan dieren, planten, habitats (woonomgevingen) en genen.

De biodiversiteit is onderdeel van een ecosysteem.

Water (Mariene) biodiversiteit is de rijkdom aan levensvormen zoals vissen, planten, koraalriffen

en mangrovebomen in het woongebied van de zeeën, oceanen en rivieren. Zeeën, oceanen en

rivieren zijn essentieel van belang voor de mens. Deze voorzien de mens van voedsel, zijn een

vitale bron van eiwitten, generen inkomsten door de visserij, zijn ter recreatie, nemen koolzuurgas

op en zijn ook belangrijk bij het reguleren van het klimaat.

De functies van de verschillende woongebieden, waaronder mangrove en riviermonding gebieden

zijn ook belangrijk voor de mens. De mangroves vormen een natuurlijke bescherming van de kust

tegen zee invloeden door haar sterke wortels, dienen als filter voor het sediment dat de zee

instroomt, hebben ook een productiefunctie (hout) en zijn de kraamkamer voor nieuw leven van

vissen en garnalen.

Deze mangrove gebieden dienen als foerage en broedplaatsen voor vogels en vissen leggen er

hun eitjes in. Vanwege het ondiepe water en het worstelstelsel van de mangroves vinden de

vissen ook schuilplaats tegen roofdieren.

Ook Suriname is rijk aan mariene en ook kustbiodiversiteit. Garnalen, zeeschildpadden, dolfijnen,

vissen, (kust)vogels en mangrovebomen zijn onder andere deel hiervan.

Wat is een ecosysteem?

Een ecosysteem is een deel van ons natuurlijke omgeving of milieu. Het is een wisselwerking

tussen levende onderdelen (dieren en planten) en niet-levende onderdelen (lucht, water en

bodem), die ervoor zorgen dat er leven mogelijk is. Er bestaan verschillende ecosystemen of

leefgebieden. Voorbeelden van ecosystemen zijn tropische regenwouden, de koraalriffen, de

savannen of zelfs bacteriën in een glas water.

Waarom is biodiversiteit zo belangrijk?

1 Zie bijvoorbeeld ook de volgende webpagina, http://www.nimos.org/smartcms/default.asp?contentID=603.

2 Definitie volgens de Verenigde Natie Conventie over Biologische Diversiteit (UNCBD)

4

De wereld kan niet zonder biodiversiteit. Biodiversiteit is van cruciaal belang voor talloze menselijke activiteiten. Veel voedsel kunnen we alleen maar produceren dankzij een vruchtbare bodem, zuiver water en bijen die planten en bomen bestuiven. Biodiversiteit betekent voor de mens voedsel, bouwmateriaal, brandstof (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen.

Planten zuiveren de lucht door CO2 (verontreinigde stoffen) op te nemen en zuurstof te produceren. De natuur voorziet ons van natuurlijke stoffen zoals katoen, wol, zijde en hout. Natuurlijke grondstoffen kunnen dienen als grondstof voor het maken van benzine, meubels en geneesmiddelen. Alles in onze maatschappij is gebouwd op basis van natuurlijke grondstoffen. Wij zijn afhankelijk van de natuur en de biodiversiteit, zonder hen zullen we niet kunnen voortbestaan. Daarnaast herbergen ecosystemen zoals het regenwoud en koraalriffen nog onbekende stoffen die wel eens van onschatbare, levensreddende betekenis zouden kunnen zijn. Biodiversiteit in gevaar Verlies aan biodiversiteit betekent niet alleen dat er zeldzame planten- en diersoorten verdwijnen. Het leidt ertoe dat volledige ecosystemen minder produceren en kwetsbaarder worden voor invloeden van buitenaf. Dat houdt in dat er extreme situaties kunnen ontstaan. Gebeurtenissen als droogte, storm, overstromingen zullen vaker voorkomen en bedreigen de volksgezondheid. Visbestanden kunnen instorten, de bodem kan onvruchtbaar worden en bijenvolkeren kunnen verdwijnen. De natuur geeft ons allerlei dingen gratis, maar ieder jaar wordt het minder als we niet goed voor de natuur zorgen. Als we niet ingrijpen, wordt het verlies aan biodiversiteit steeds groter. We

5

moeten ervoor blijven zorgen dat activiteiten zoals visserij, landbouw en bosbouw de natuur niet schaden.

Milieuproblematiek en biodiversiteit Milieuproblematiek is als de mens een probleem constateert dat ontstaat als het milieu zijn functie niet meer naar behoren kan uitoefenen, waarbij er verstoring heeft plaatsgevonden van een van de natuurlijke processen die het milieu in stand houden, verstoring van ecosystemen dus. Je hebt milieu problemen veroorzaakt door menselijk handelen (vervuiling of uitputting van lucht, bodem of water, kappen van bomen) waardoor onder andere de functie naar de mens toe in gedrang is gekomen. Ook zijn er milieu problemen veroorzaakt door de natuur zelf (aardbevingen, vulkanische uitbarstingen). Als de biodiversiteit verstoord wordt, zal het ecosysteem verstoord worden. Dit kan zorgen voor milieuproblematiek. De helft van de kooldioxide die we uitstoten wordt door de natuur geabsorbeerd. Door het kappen van de bomen komen de verontreinigende stoffen weer in de lucht. Deze stoffen kunnen niet gemakkelijk weer heropgenomen worden, omdat er te weinig nieuwe bossen zijn. Door het kappen van bomen verdwijnen habitats van dieren. Habitats zijn het woongebied van organismen. Door verdwijning van habitats en organismen kan de voedselketen in gevaar komen. Tijdens stormen en tsunami’s kunnen mangrovebossen en koraalriffen dienen als buffer. Dat wil zeggen dat ze de negatieve gevolgen van die stormen of tsunami’s opvangen. De natuur heeft tegen de meeste problemen een oplossing. Door toedoen van de mens zullen biologische oplossingen niet voldoende zijn. Veel mensen genieten in hun vrije tijd van de schoonheid van de natuur. In sommige culturen hebben bepaalde plaatsen en soorten zelfs een spirituele betekenis. Maar toch wordt de biodiversiteit wereldwijd bedreigd. Planten en dieren sterven uit, vooral als gevolg van menselijk handelen. Alle biodiversiteit die verloren gaat, komt nooit meer terug.

6

SURINAME

De biodiversiteit in Suriname is groot. De verscheidenheid in levensvormen wordt voornamelijk

veroorzaakt door verschillen in landschapstype en temperatuur. Suriname wordt geomorfologisch

onderverdeeld in vier landschappen3, van noord tot zuid als volgt:

1. De jonge kustvlakte,

2. De oude kustvlakte

3. De Savanne of deklandschap (of Zanderijbelt),

4. Het binnenland.[1](4)

De kustvlakten

De jonge kustvlakte is grotendeels woest en weinig toegankelijk en bestaat uit modderbanken,

zandstranden, vogelrijke mangrovebossen en lagunes. Van Oost naar West neemt haar breedte

toe van 10 tot 40 km. De hoogte varieert van 0-2 m boven gemiddelde zeespiegel. De

modderbanken ontstaan doordat de Guyanastroom modder aanvoert die op verschillende

plaatsen langs de kust wordt afgezet. Op de modderbanken leven krabben, wormen en

kleine kreeftachtigen. Vogels, zoals de Noord-Amerikaanse Steltlopers gebruiken de

modderbanken gedurende de trektijden als voedselplaatsen. Op de modderbanken treft men

de Mangrovebossen, meer bekend als parwabossen, aan. De Mangrovebossen zijn bekend om

een veelheid van functies. Een hiervan is de verdediging van de kust en de oevers tegen schade als

gevolg van overstromingen. Andere functies zijn de kraamkamerfunctie, filterfunctie en

productiefunctie van hout, voedsel en honing. Een andere functie (inkomsten generende) is het

ecotoerisme. Jonge parwa- of mangrovebossen worden als broed- en slaapplaats gebruikt door

de Rode Ibis (Eudocimus ruber) en verschillende reigersoorten.

3 Zie voor nadere uitleg over de samenstelling van deze landschappen

http://www.nimos.org/smartcms/default.asp?contentID=598 4 de cijfers tussen de [] , hier 1, verwijzen naar de bronnen aan het einde van dit document

7

De zandstranden worden door vier soorten schildpadden als broedplaats gebruikt. Deze

schildpadden zijn:

* Aitkanti of lederschildpad (Dermochelys corriacea)

* Krape of soepschildpad (Chelonia mydas)

* Warana (Lepidochelys olivacea)

* Karet (Eret mochelys imbricate)

De oude kustvlakte met een breedte van ongeveer 20 km ligt 2-10 m boven de gemiddelde

zeespiegel, bestaat in het noorden uit zandritsen en meer naar het zuiden uit slibleem en

slibachtige kleien. De bodem van de oude kustvlakte is heel arm, dat wilt zeggen dat er niet veel

voedingstoffen erin voorkomen.

De savanne

De savannen van Suriname herbergen een rijkdom aan plantensoorten. Als we kijken naar hun

begroeiing dan kunnen savannen worden verdeeld in struik- en grassavannen en savannebos.

Het savannebos onderscheidt zich door de hogere en dichtere vegetatie. Als we letten op de

bodemgesteldheid worden savannen ingedeeld in klei-, bruinzand-, witzand- en rots savannen.

De plantensoorten die in de savannen gevonden worden zijn onder andere lemkiwisi (Cassaytha

filiformis), zonnedauw (Drosera sp.), sabana-fungu (Licaniai acana) en de kamferplant (Unixia

camphorata). De dieren die in de savannen gevonden worden zijn: landschildpadden (Chelonodis

sp.), slangen, leguanen (Iguana iguana), herten (Mazama sp.) en kapasi's (Dasypus sp.). [3]

Het binnenland

Ongeveer 80% van onze landoppervlakte bestaat uit het binnenland van Suriname. Dit landschap

is golvend, heuvelachtig en bergachtig. Er komen bergen voor waaronder de Brownsberg,

het Nassaugebergte en het Lelygebergte. Het bergland maakt deel uit van het Guyanaschild. Het

Guyanaschild is een van werelds best geconserveerde bos- en watergebieden. Het bestaat voor

meer dan 90 procent uit onaangetast, tropisch regenwoud en kent een rijke schakering aan

planten en dieren.[4]

8

De overheid van Suriname en de biodiversiteit

De zorg voor het milieu en biodiversiteit is vastgelegd in de Grondwet van Suriname, hoofdstuk 3,

artikel 6g:

‘De sociale doelstellingen van de Staat zijn gericht op: het scheppen en het bevorderen van condities, nodig voor de bescherming van de natuur en voor het behoud van de ecologische balans’

Om deze zorg handen en voeten te geven zijn er instanties ingesteld. Hoe deze instanties

samenhangen is hieronder kort toegelicht. Nadere informatie is voor vele instanties op hun eigen

websites terug te vinden.

Coördinatie Milieu bij Kabinet van de President is verantwoordelijk voor coördinatie van

milieubeleid in heel Suriname, waaronder ook de Biodiversiteit, en werken nauw samen met alle

ministeries om goed beleid hierover uit te voeren. De ministeries die het meest hiermee te maken

hebben zijn: het Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (taakstelling:

bosbeheer, beheer en behoud beschermde gebieden, beheer en behoud van in het wild

voorkomende planten, land- en waterdieren, beheer en behoud visstand), het Ministerie van

Natuurlijke Hulpbronnen (taakstelling: beleid voor het beheer Natuurlijke hulpbronnen, behalve

bos), het Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (taakstelling o.a.: beheer visstand,

bescherming van onze genetische hulpbronnen, Plantenbescherming).

Er zijn ook overheidsinstituten die belast zijn met monitoring en uitvoering van regels om de

biodiversiteit te beschermen. Deze instituten zijn o.a. het Nationaal Instituut voor Milieu &

Ontwikkeling in Suriname (NIMOS), 's Lands Bosbeheer (LBB) met zijn instituten Stichting

Natuurbehoud Suriname (Stinasu), Natuurbeheer (NB) en Stichting Bosbeheer en Bostoezicht

(SBB).

In Suriname zijn er verschillende onderzoeksinstituten die onderzoek doen naar onze

biodiversiteit. Enkele daarvan zijn het Centrum voor Milieuonderzoek (CMO), de Nationale

Zoölogische Collectie Suriname (NSCS), het Herbarium van Suriname, het Centrum voor

Landbouwkundig Onderzoek in Suriname (CELOS) en het Medisch Wetenschappelijk Instituut

(MWI).

Suriname kent ook zijn eigen natuurfonds, de Suriname Conservation Foundation (SCF)5, welke

een een semi-overheidsfonds met als doel: ”financiële ondersteuning van het beheer, het behoud

en het duurzaam gebruik van de biodiversiteit”.

Overheidsinstituten voor Biodiversiteit educatie zijn Natuurbeheer (met het Mangrove Educatie

Centrum in Coronie), de Stinasu (die in de beschermde gebieden educatieve trips verzorgt), het

Jan Starke opleidings- en ontspanningscentrum en de Paramaribo Zoo.

5 http://www.scf.sr/

9

De Kustwachtautoriteit Suriname tot slot voert op zee controles uit bij onder andere de visserij en

de activiteiten van oliemaatschappijen die naar olie zoeken in de wateren van Suriname. Het is

afhankelijk van het Openbaar Ministerie voor toestemming om beheersdaden uit te voeren.

De biodiversiteitswetten

Er is niet maar één wet in Suriname die ervoor moet zorgdragen dat we goed omgaan met onze

biodiversiteit, maar er zijn verschillende wetten daarvoor. De Natuurbeschermingswet 1954[7] en

de Jachtwet 1954[8] vormen de grondslag van de Surinaamse natuurbescherming. Het Jachtbesluit

uit 2002 geeft een verdere uitwerking van de Jachtwet 1954. De reuzenmiereneter, kwatta-

aap, ocelot, jaguar, boshond en de dolfijn zijn enkele van de zoogdieren die in Suriname volgens

deze wet onder volledige bescherming staan.

De Natuurbeschermingswet 19546

Op grond van deze wet kan de president gronden en wateren als natuurreservaat aanwijzen. Het

gebied moet over een afwisselend natuur- en landschapsschoon en / of voor de wetenschap of de

cultuur belangrijke flora (planten), fauna (dieren) en geologische objecten beschikken. Ze zijn vrij

streng beperkt voor gebruik door mensen. Het is onder andere verboden om in een

natuurreservaat opzettelijk of door onachtzaamheid schade toe te brengen aan de

bodemgesteldheid, het natuurschoon, de fauna, de flora of handelingen te verrichten, waardoor

afbreuk wordt gedaan aan de waarde van het reservaat. Het is verder ook verboden om in een

natuurreservaat te kamperen, vuur te maken, hout te kappen of houtskool te branden, te jagen,

te vissen en bij zich te hebben, zonder vergunning van het Hoofd van 's Lands Bosbeheer

(LBB), een hond, een vuurwapen of enig jacht- of vangmiddel.

De Jachtwet7

Deze wet had tot doel om de jacht die tot 1954 nog zonder enige beperking werd uitgeoefend,

wettelijk te regelen in het belang van de wildstand en van de jacht zelf. Tegenwoordig jaagt men,

voor de sport en om handel te drijven, met moderne jachtmiddelen. Hierdoor ontstaat er gevaar

voor uitroeiing van bepaalde diersoorten. Om deze reden verbiedt de Jachtwet bepaalde

handelingen met betrekking tot beschermde dieren zoals vangen, doden, proberen te vangen of

te doden. Onder beschermde dieren worden alle zoogdieren, vogels, en zeeschildpadden en nog

andere nader te bepalen dieren, welke behoren tot een in Suriname in het wild levende soort,

verstaan. Uitzonderingen hierop zijn:

1. Jachtwild

2. Kooidieren

3. Schadelijke dieren.

6 http://www.dna.sr/wetgeving/surinaamse-wetten/geldende-teksten-tm-2005/natuurbeschermingswet-1954/

7 http://www.dna.sr/wetgeving/surinaamse-wetten/geldende-teksten-tm-2005/jachtwet-1954/

10

Het Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (ROGB) bepaalt nader wat onder

de bovengenoemde categorieën verstaan wordt. Onder bepaalde voorwaarden is de jacht op deze

dieren toegestaan. De Jachtwet 1954 is geldig voor heel Suriname. In het zuidelijke deel van het

land zijn er echter geen gesloten seizoenen. Er is een "bag limit" ingesteld voor een aantal soorten

dieren.[9]

Naast bovenstaande wetten en besluiten zijn er nog meer wetten die onze biodiversiteit moeten

helpen beschermen: de Visstandsbeschermingswet 1961, de Visstandbeschermingsbesluit 1961,

de Wet Bosbeheer 1992, de Zee Visserij wet 1980 en de Plantbeschermingswet 1965.

Internationale Verdragen over Biodiversiteit

Als onderdeel van haar milieubeleid is Suriname lid van verschillende internationale verdragen die

te maken hebben met beheer en behoud van Biodiversiteit (getekend, geratificeerd, lid). In juni

1992 heeft Suriname het Biodiversiteitsverdrag (http://www.cbd.int) ondertekend en in 1996

geratificeerd. Dit is het meestomvattend verdrag.

Daarnaast is Suriname sinds 1976 lid van de Convention for the Protection of the World Cultural

and Natural Heritage (UNESCO). We hebben een UNESCO site, namelijk het Centraal Suriname

Natuurreservaat.

De Convention on International Trade in Endangered Species (CITES), lid sinds 1980. Sommige

dieren in de handel worden extra beschermd door deze conventie. De handel in wilde dieren

wordt door deze conventie geregeld.

De Convention on Nature Protection and Wildlife Preservation in the Western Hemisphere

(Western Hemisphere Convention), getekend in 1985. We hebben een WH site, het Coppename

Monding Natuurreservaat.

De Ramsar Convention on Wetlands (Ramsar), getekend in 1985. Het Coppename Monding

Natuurreservaat is ook een Ramsar site( http://www.ramsar.org/countries/suriname?page=3).

De International Tropical Timber Organization (ITTO), lid sinds 1994.

De United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS), getekend in 1998.

De International Whaling Commission, lid sinds 2004

Nationale Biodiversiteit Strategie

In het voorjaar van 2007 presenteerde Suriname de Nationale Biodiversiteit Strategie (NBS 2006-

2020)8 9. De 7 biodiversiteitsdoelen voor Suriname die hierin voorkomen zijn:

1. Behoud van de biodiversiteit in Suriname door bescherming van soorten en verbetering

van de habitat op lokaal, regionaal en nationaal niveau,

2. Duurzaam gebruik van de biologische, culturele en natuurlijke hulpbronnen om de

levensstandaard van de bevolking te verbeteren zonder uitputting van de vernieuwbare

natuurlijke hulpbronnen en achteruitgang van het milieu,

8 http://www.gov.sr/ministerie-van-arbeid/actueel/suriname-en-de-implementatie-van-het-

biodiversiteitsverdrag.aspx 9 https://www.cbd.int/doc/world/sr/sr-nbsap-01-en.pdf (Engelse versie)

11

3. Toegang tot biologische bronnen, verantwoorde ontwikkeling van biotechnologie en

gebruik van genetisch gemodificeerde organismen met evenredige verdeling van de

opbrengsten uit gebruik van de biodiversiteit,

4. Behoud van de traditionele kennis in relatie tot de genetische bronnen en het onder

controle houden en monitoren van evenredige verdeling van opbrengsten,

5. Verhogen van de institutionele capaciteit voor duurzaam beheer biodiversiteit en betere

monitoring,

6. Verbeteren van het bewustzijn en het begrip van de rol en waarde van onze biodiversiteit

en culturele uitingen,

7. Bevorderen van lokale en regionale samenwerking t.a.v. Biodiversiteit voor het uitvoeren

van het Biodiversiteitsverdrag en de Nationale Biodiversiteit Strategie.

Beschermde gebieden10

Suriname telt 16 beschermde gebieden. Daarvan zijn 11 natuurreservaten, 1 natuurpark en 4

bijzondere beheersgebieden, de Multiple-Use Management Areas (MUMA’s).

Natuurreservaten

Deze gebieden zijn bij wet vastgesteld en streng beperkt voor mensen. De 11 natuurreservaten in

Suriname liggen verdeeld over het hele land. Het Centraal-Suriname Natuurreservaat heeft de

grootste oppervlakte (1.600.000 ha) en Hertenrits Natuurreservaat in de omgeving van Nickerie is

het kleinst (100 ha). Het meest bekende is het Galibi Natuurreservaat, hier bevinden zich de

legstranden voor zeeschildpadden. Dit natuurreservaat staat onder beheer van Stichting

Natuurbehoud Suriname (STINASU), net zoals het Boven-Coesewijne Natuurreservaat en andere

natuurgebieden zoals het kustgebied Matapica. De andere natuurreservaten zijn Brinckheuvel,

Coppenamemonding, Copi, Peruvia, Sipaliwini, Wanekreek en Wia Wia.

Natuurpark

In Natuurparken is de bescherming minder strikt. Het enige Natuurpark is te Brownsberg in het

district Brokopondo, dat in het bauxiet concessie gebied ligt van de Aluminium Company of

America en beheerd wordt door STINASU. Dit tropische regenwoud maakt deel uit van het

Amazone Regenwoud en is 12.200 ha groot. Hier vind je een grote diversiteit aan flora waaronder

bijzondere medicinale planten en kleurrijke bloemen. Ook is natuurpark Brownsberg het

leefgebied voor vele dieren zoals de brulaap, trompetvogel, agoeti (goudhaas) en felgekleurde

vlinders. In het begin van de 20e eeuw is er helaas veel van de natuur verloren gegaan door

goudwinning maar sinds 1969 wordt het park beschermd.

10 Zie het document “Bescherming van ecosystemen, mensen en duurzame ontwikkeling in Zuid Suriname” voor een diepgaandere bespreking van o.a. status van de verschillende gebieden:

http://www.milieuwetten.com/index.php/beyond_files/get_file/a7ab32d2f94cc47cb2d4d0aff2ffeca7.pdf

12

MUMA

De bestaande MUMA’s zijn ingesteld bij Ministeriële beschikking (voorheen door de Minister van

Natuurlijke Hulpbronnen, nu de Minister van RGB). De bestaande MUMA’s zijn niet – zoals de NR

– verklaard tot beschermd gebied, maar tot een “ter beschikking van het Ministerie van NH

gesteld gebied, met het doel een rationeel beheer te voeren over het gebied”.

De MUMA status is tot nu toegewezen aan gebieden waar het noodzakelijk was de biologische

productiviteit en de gezondheid van belangrijke in het wild levende soorten te behouden en

bronnen voor duurzaam levensonderhoud te beschermen. De MUMA’s kunnen na verkregen

vergunning wel commercieel worden benut binnen de grenzen van duurzaamheid. De

conservering van biodiversiteit en behoud van ecosystemen blijft wel het ultieme

managementdoel. De 4 beheersgebieden zijn: Bigi Pan, Noord-Commewijne-Marowijne, Noord-

Coronie en Noord-Saramacca. Bigi Pan is de grootste lagune van Suriname en is vooral bekend om

de grote hoeveelheid vogels die er leven zoals de Rode Ibis, Sabaku, Lepelbek en Snepi. Noord-

Commewijne-Marowijne ligt in het noorden van het land en bestaat o.a. uit het kustgebied

Matapica. Noord-Coronie beslaat in totaal 27.200 ha en bestaat uit moerasland langs de kust.

Noord-Saramacca ligt ook aan de kust en is in totaal 88.400 ha groot.

Het zuidelijk deel van Suriname heeft een aanzienlijke natuurlijke rijkdom aan primaire bos,

zoetwatervoorraden, biodiversiteit en cultureel erfgoed.[13] In het algemeen is toezicht de

grootste hindernis bij de bescherming van de beschermde gebieden. De inheemse rangers

(Indigenous Park Guards: IPG), die reeds actief zijn in Zuid- Suriname, zullen ingezet worden om

het bos te monitoren. Dit in samenwerking met andere organisaties. Een ander probleem is het

gebrek aan informatie bij belanghebbenden en de samenleving.

Bedreigingen

De voornaamste bedreiging voor de natuurgebieden is de mens. In Suriname zijn goud- en

bauxietwinning, landbouwactiviteiten, ontbossing, overbevissing, klimaatverandering en stroperij

onderdelen van de milieuproblematiek en kunnen leidden tot

aantasting van de biodiversiteit en het instorten van ecosystemen.

Stroperij is een groot probleem in het kustgebied. Een onderzoek

in 2006 liet zien dat jaarlijks tienduizend beschermde steltlopers

en ander kustvogels worden gestroopt.[15] LBB onderzoekt de

mogelijkheid om kweekprogramma's op te zetten voor het in

standhouden van populaties van beschermde diersoorten.

Suriname zet ook onbemande vliegtuigjes,

zogenoemde Natuurbeschermingsdrones, in voor observatie van

het kustgebied.

Op Schiphol in beslag genomen

opgezette kaaimannen.

13

Internationale organisaties

In Suriname houden ook meerdere internationale organisaties zich bezig met de bescherming van

de biodiversiteit en de beschermde gebieden in Suriname. Ze zijn daarbij ondersteunend naar het

nationaal beleid. Enkele van deze organisaties zijn: Amazon Conservation Team

(ACT)11, Conservation International Suriname12, Tropenbos International Suriname13, World

Wildlife Fund Guianas14, Green Heritage Fund Suriname15, het Ontwikkelingsprogramma van de

Verenigde Naties (UNDP) en Food and Agriculture Organization (FAO).

11

Voor nadere informatie zie http://www.act-suriname.org 12

Voor nadere informatie zie http://suriname.conservation.org/ 13

Voor nadere informatie zie http://www.tropenbos.org/country_programmes/suriname (in het Engels) 14

Voor nadere informatie zie http://www.wwfguianas.org/ (in het Engels) 15

Voor nadere informatie zie http://www.greenfundsuriname.org

14

Enkele handige links bij het thema Biodiversiteit:

* www.cbd.int is de website over de Conventie inzake Biologische Diversiteit.

* www.unep.org gaat over verschillende milieuzaken over de hele wereld. Het is de website van

de United Nations Environmental Programme.

* www.biodiversiteit.nl of www.natuurinformatie.nl

Hier vind je algemene informatie over biodiversiteit, maar je kunt ok lezen wat er in ander landen

z.a. Nederland gebeurd aan projecten, beleid en activiteiten rondom biodiversiteit.

* www.nimos.org of www.act-suriname.org zijn websites van enkele in Suriname werkzame

organisaties.

Bronnen, noten en/of referenties

Gebruik de informatie uit alle bronnen en referenties altijd kritisch. Kijk naar meerdere bronnen over hetzelfde materiaal.

1. ↑ naar:a b Zesde milieu statistieken publicatie 2014, blz.147.

2. ↑ Natuurbescherming en natuurreservaten in Suriname,(2002), uitgave van Stichting Natuurbehoud Suriname (Stinasu) en

gesponseerd door N.V. Billiton Maatschappij Suriname.

3. ↑ Vakblad Bos en Natuur, no.5, 2013, De waarde van savanne ecosystemen, Serano Ramcharan blz 12 en 13.

4. ↑ iNaturalist.org: Suriname

5. ↑ Vakblad Bos en Natuur, no 4, jrg 1, oktober 2010, Biodiversiteit van aquatische ecosystemen, Jan H. Mol, blz 8-10.

6. ↑ Important bird areas: Suriname, Otte H. Ottema, 2009

7. ↑ http://www.dna.sr/wetgeving/surinaamse-wetten/geldende-teksten-tm-2005/natuurbeschermingswet-1954/

8. ↑ http://www.dna.sr/wetgeving/surinaamse-wetten/geldende-teksten-tm-2005/jachtwet-1954/

9. ↑ zie jachtkalender http://kustbeheer.sr/wp-content/uploads/2013/09/Jachtkalender.pdf.

10. ↑ Handelingen van de Koloniale Staten, bijlagen 1950-1951,(23.24.1).

11. ↑ http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/15537.

12. ↑ Voor andere natuurbeschermingswetten, zie http://www.dna.sr/wetgeving/surinaamse-wetten/geldende-teksten-tm-2005/

13. ↑ http://news.mongabay.com/2015/0313-gfrn-cannon-largest-pa-in-suriname-declared.html

14. ↑ naar:a b Vakblad Bos en Natuur,no 11, jaargang 2012, Handel in wild reguleren, Roseline Daan

15. ↑ Otte H. Ottema, 2009.

16. ↑ http://www.gov.sr/themas/veiligheid-en-orde/kustwacht.aspx

17. ↑ Dagblad De Ware Tijd, Kustwacht: wetgeving en meer uitrusting dringend nodig, Eliézer Pross, d.d. 20 maart 2015.

18. ↑ http://www.gov.sr/media/784265/nbap_suriname_nl.pdf

19. ↑ zie ook ttp://www.forestpeoples.org/sites/fpp/files/publication/2010/08/fpicsurinamemar07dutch.pdf

20. ↑ Nationaal Biodiversiteit Actie Plan (NBAP) 2012 - 2016, blz, 41-43.

21. ↑ Zie http://www.gov.sr/media/637025/nccpgr_folder_rev_2.pdf

22. ↑ zie website http://www.pgrfa.org/gpa/sur/comite.html