Vogelzang Nederhasselt 1740 - 2016 - Geschiedenis van een woonplaats

12
G G e e s s c c h h i i e e d d e e n n i i s s v v a a n n e e e e n n w w o o o o n n p p l l a a a a t t s s Nederhasselt, Vogelzang, Perceel gelegen aan de Geraardsbergsesteenweg van nr 90 tot en met 98, thans eigendom van Clarisse Cooreman, weduwe Maurice Scheerlinck, Arlette Scheerlinck en Chris Scheerlinck (nrs 92-94-96-98) en van Scheerlinck Arlette en echtgenoot Eddy Adriaens (nr 90). Evolutie van 1740 tot nu

Transcript of Vogelzang Nederhasselt 1740 - 2016 - Geschiedenis van een woonplaats

GGeesscchhiieeddeenniiss vvaann eeeenn wwoooonnppllaaaattss

Nederhasselt, Vogelzang, Perceel gelegen aan de

Geraardsbergsesteenweg van nr 90 tot en met 98,

thans eigendom van Clarisse Cooreman, weduwe Maurice Scheerlinck, Arlette

Scheerlinck en Chris Scheerlinck (nrs 92-94-96-98) en van Scheerlinck Arlette

en echtgenoot Eddy Adriaens (nr 90).

Evolutie van 1740 tot nu

Luchtfoto 2010

1. De Villaretkaart van 1740

Hoogstwaarschijnlijk de oudste kadasterkaart van de streek. Hier zien we een aantal constructies die

lijken te wijzen op twee boerderijen, welke zich bevinden op de plaats waar zich nu het woonhuis en

erf van Maurice Scheerlinck - Clarisse Cooreman en het woonhuis van Eddy Adriaens - Arlette

Scheerlinck bevinden

De bovenste constructie, op de plaats

waar nu het woonhuis van Eddy en

Arlette staan, Geraardsbergsesteenweg

90 te Nederhasselt, schijnt een half

open boerderij te zijn met de opening

naar het zuiden gericht.

Dertig jaar later zal Ferraris daar een

half open boerderij tekenen, maar met

de opening naar het noorden toe!

Ten zuiden van deze constructie tekent

Villaret een tweede constructie,

blijkbaar eveneens een half open

boerderij, maar dan met de opening

naar het westen toe.

Op de kaart van Villaret lijkt dit één U-

vormige constructie. Dertig jaar later

rekent Ferraris hier min of meer

hetzelfde gebouwencomplex, maar wel

als een aantal los staande gebouwen,

die wij dan eerder als bijgebouwen van

de eerste constructie zouden kunnen

beschouwen.

Conclusie kan zijn: er bevonden zich ter plekke half 18e eeuw twee half open boerderijen, ofwel één

grote half open boerderij met een aantal toch wel belangrijke bijgebouwen.

De eerste zienswijze wordt ondersteund door de haagvormige constructie die Ferraris tussen de

twee gebouwencomplexen tekent. Hier een haag aanplanten lijkt slechts zinvol wanneer het om

twee afzonderlijke erven, van twee verschillende eigenaars gaat.

De tweede zienswijze zou eventueel steun kunnen vinden in het feit dat er maar één boomgaard is.

Gezien de grootte der gebouwen neigt mijn voorkeur naar de veronderstelling dat er twee

boerderijen aanwezig waren.

2. De Ferrariskaart van 1771 :

Ferraris tekent twee halfopen boerderijen - ofwel één enkele grote halfopen boerderij met

bijgebouwen, boomgaard en landerijen, - gelegen in de "Vogelsanck" aan de steenweg van Aalst

naar Geraardsbergen.

Het hoofdgebouw situeert zich op de plaats waar sinds 1984 Eddy en Arlette Adriaens-Scheerlinck

wonen,

De tweede boerderij, ofwel een cluster van bijgebouwen behorend bij de eerste boerderij, staat ten

zuiden van deze constructie, op de kavels voorzien voor Tamara en Chris.

De fundering teruggevonden op de grens tussen het perceel van Eddy en Arlette en dit voorzien voor

Tamara komt overeen met de rand van een der getekende gebouwen.

Op de plaats waar nu het woonhuis en de resterende stallingen van de hoeve van Maurice en Clarisse

Scheerlinck-Cooreman staan, bevond zich destijds een boomgaard.

3. Atlas van Buurtwegen, 1840

De Atlas van Buurtwegen werd ca 70 jaar na de Ferrariskaart getekend.

Van de eertijds aanwezige, grote boerderij, is geen spoor meer. Het goed is verkaveld in

verschillende stukken.

Er zijn twee nieuwe gebouwen zichtbaar:

Op de kaart betreft het twee losstaande gebouwen. Het eerste, met de smalle kant naar de straat, en

een tweede - Ten zuiden daarvan - van ca 12 m aan de straat bij ca 5 m diep.

Dezelfde constructies komen ook voor op de kaart Van der Maelen die een paar jaar later getekend

werd (1846 - 1854)

Als we de foto van ca 1980 bekijken waarop de vervallen woning van nonkel Aimé nog zichtbaar is,

zien wij deze twee constructies als een aan elkaar hangend geheel. Het deel dat evenwijdig met de

straat loopt, was vroeger groter, maar werd gedeeltelijk afgebroken.

Bij de verkoop van het perceel dat zich ten zuiden van de op de oude foto zichtbare constructie

bevindt, aan zijn zoon, liet Octaaf August Scheerlinck in 1923 vermelden dat het gebouw dat er op

stond, afgebroken werd. Waarschijnlijk betreft het hier het ontbrekende stuk van deze constructie.

Nonkel Aimé bekwam zijn woonhuis in 1922 en verkocht het aan Maurice Scheerlinck in 1985.

4. Kaart Popp 1842 - 1879

Hier zien we opnieuw een verandering: de smalle constructie langs de straatkant is verdwenen.

Enkel het "huis van nonkel Aimé" is nog altijd aangeduid op de kaart. Opvallend is dat, net als ook

het geval is bij de atlas van de buurtwegen, het betrokken gebouw zich iets ten noorden van het nog

altijd bestaande afdakje bevindt, zodat het slechts gedeeltelijk hiermee samenvalt. Nochtans moet

het afdakje een restant zijn van dit oude gebouw. Het kan geen deel zijn van het haaks hierop

ingeplante langwerpige gebouw, want dit gebouw situeerde zich perfect in het verlengde van het

woonhuis van Maurice Scheerlinck - Clarisse Cooreman (dakgebinte van beide huizen was in dezelfde

tussenmuur verankerd).

Ook op te merken: dit gebouw wordt op de Popp kaart niet langer afgebeeld. Desondanks bestond

het in 1879 toch nog minstens gedeeltelijk. Getuige de foto van ca 1980 waarop nog altijd een stuk

van deze constructie te zien is.

Interessant is ook dat de interne opsplitsing" van de weide voor een deel nog altijd de oude grenzen

van de kavels respecteert: het dierenhok en de afspanning staan nog altijd op descheidingslijn tussen

de kavels 208 en 207 op Kaart Poppe.

Anderzijds lijkt het of een hoekje van perceel 209 ingenomen wordt door de boerderij en dat in ruil

een hoekje van perceel 208 afgestaan werd. Mogelijks om de voetweg recht door te trekken tot op

de steenweg.

Luchtfoto 2010

Luchtfoto 2016

Luchtfoto ca 1980.

Papa Maurice Scheerlinck bekwam het grootste deel van de huidige verkaveling bij de verdeling van

de eigendommen van zijn ouders, Cyriel Scheerlinck en Celine Scheerlinck. in 1985 kocht hij het

vervallen woonhuis van nonkel Aimé en eerder al had hij ook een deel van de onbebouwde gronden

van nonkel Aimé aangekocht. Het deel waarop Eddy en Arlette bouwden, erfde hij dan weer van

nonkel Remi.

Zijn vader, Cyriel, bekwam een deel door aankoop van zijn eigen vader, Octaaf August Scheerlinck,

op 15/2/1923 en tien jaar later, op 29/4/1933 kocht hij de rest van Pieter-Jan Gustaaf Stockman

(geboren 18/2/1865), weduwenaar van Maria Caesarine van Melckebeke, zonder beroep, en van

diens zoon Remigius Stockman (geboren 22/2/1904), onderwijzer.

Deze hadden het goed zelf in bezit gekregen door aankoop in 1908 (16a71) van Constant, Jan-

Baptiste, Charles, Marie en Fnacis De Bodt - die het zelf aangekocht hadden op 4/11/1871. De rest

(ca 15a) hadden ze geërfd.