42 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2014 / N° 241

Voetbalclubs samen-brengen en hun sociale rol stimuleren

‘Ieder dorp zijn eigen voetbalclub’. Clubs dragen bij tot het sociale weefsel, maar de nood tot samenwerking wordt steeds meer realiteit. De stad Hasselt maakte een voetbalplan voor de 11 voetbalclubs die de stad rijk is. De Football+ Foundation steunt clubs in hun maatschappelijke rol en BX Brussel van Vincent Kompany wil dé sociale voetbalclub van de hoofdstad zijn.

david nassen directeur ISB

david.nassen@isbvzw.be

Dag 1, sessie 9voetbalclubs samenbrengen en hun sociale rol

stimuleren als schepen Rob Beenders, schepen van Sport Hasselt

Guido Poppelier, Football+ FoundationCathy Van Remoortere, BX Brussels

Luc Mercken, departementshoofd vrije tijd stad Hasselt (moderator)

het hasseltse voetbalplan Praktijk

© USAG Humphreys

VTS_241_bnw.indd 42 11/06/14 08:25

// 43

11 voetbalclubs in 1 stad

De stad Hasselt liet in 2013 door PXL MARK-IT, de expertisecel van de Limburgse Hogeschool PXL, een doorlichting doen van de voetbal-clubs in de stad. Naast de stad als opdrachtgever was ook de KBVB betrokken. Bij de start van de studie telde Hasselt 11 voetbalclubs aange-sloten bij de KBVB met samen een 3.000-tal leden. Twee clubs, Sporting Hasselt en Hades, spelen nationaal en hebben 400 à 450 leden. Daarnaast zijn er enkele clubs met ongeveer 200 leden met provinciale ambities en enkele kleine clubs met een 100-tal leden in de laagste provinciale reeksen. Een externe audit drong zich op, want de vragen die de stad Hasselt had waren divers. Allereerst wilde de stad een stand van zaken van elke voetbalclub én hun ambities kennen. Daarbij vroegen ze advies over hoe het voetbal moet evalueren in Hasselt en hoe men als stad de subsidies moet inzetten.

Het feit dat de onderzoekers zich als externe en neutrale partner kon-den opstellen naar de clubs, bleek een van de succesfactoren van het voetbalplan. PXL MARK-IT voerde als onafhankelijke partner een neu-traal onderzoek uit rond de toen elf voetbalclubs. Dit ter ondersteu-ning van een kwalitatief voetbal-beleid van de stad met als doel de financiële middelen optimaal te kunnen investeren. Uitgangspunt voor het onderzoek was de spor-tieve missie van de stad om een ‘Sport-voor-Allen-beleid’ te voeren waarbij zoveel mogelijk Hasselaren in kwalitatieve omstandigheden zo regelmatig mogelijk sporten en dit ter bevordering van een sociale en gezonde levensstijl. Voor het voetbal zijn daarbij volgende doelstellingen belangrijk: laagdrempelig voetbal voor potentiële sporters (jeugd/vol-wassen) en de ondersteuning van de sportieve ambities van diverse clubs. De volgende vier stappen werden ondernomen:• Er werden fiches opgesteld per

club.• Er werd een diepte-interview afge-

nomen per club.

S P o r t B e L e i d

• Er werd een SWOT-analyse en een afstemmingsmatrix gemaakt.

• De bevindingen werden geconso-lideerd.

naar een stadspiramide met 3 lagen

De reguliere piramide van een indi-viduele voetbalclub bestaat vaak uit een brede onderbouw (U6-U9), dan een smallere tussenbouw (U10-U13), dan een bovenbouw als top van de piramide met U14 tot U19 en de seniors. De onderzoekers, Christof Jans en Evi Knuts, maakten voor de stad een piramide met alle clubs, bestaande uit drie lagen: onder-bouw, tussenbouw en bovenbouw. De filosofie die aan de grondslag hiervan ligt is vierledig:• Lokale inbedding voorzien voor

maximale instroom van jeugdspe-lers.

• Na erkenning van competenties van spelers zijn er doorgroeimoge-lijkheden naar tussenbouw.

• De meest competente spelers kun-nen doorgroeien tot de bovenbouw.

• Terugkeer naar een vorige laag moet steeds mogelijk blijven in functie van maximale speelkansen.

Het Voetbalplan Hasselt moest een laagdrempelige instroom garanderen - rekening houdend met de geografische spreiding van clubs

Per laag beschreven de onderzoe-kers de doelstelling van het niveau, het aantal leden van de club, de noodzakelijke infrastructuur en bij-horende ambities. Daarnaast gaven de onderzoekers per laag een advies over het beleid dat de stad moet voe-ren. Op de volgende pagina wordt schematisch elke laag met het bij-horende geadviseerd beleid door de stad weergegeven.

In dialoog met de elf clubs plaatsten de onderzoekers deze clubs voor de toekomst in een van de drie lagen.

Naast het positioneren van de clubs in de typologie werd er geografisch ook gekeken naar de dekking en spreiding over de stad, zodat voor iedere Hasselaar zeker een club uit de onderbouw (op 4 minuten afstand met de wagen), maar ook de tussen-bouw (op 6 minuten met de wagen) goed bereikbaar is. Bovendien werd gekeken naar de bereikbaarheid per fiets, waarbij werd uitgegaan van 10 minuten fietsen aan 18 km/uur.

Uitgangspunten van het Voetbalplan Hasselt waren dat het plan zeker een laagdrempelige instroom moet garanderen - rekening houdend met de geografische invulling. Het niveau-verschil tussen clubs moest tevens behouden blijven ter verbetering van de kwaliteit van het Hasselts voetbal.

aan de slag met het plan

Om aan de slag te gaan met het plan van PXL MARK-IT maakte de stad Hasselt een interclubcharter en een stappenplan op. In het charter werden volgende inhoudelijke ele-menten opgenomen: een pro-actief clubbeleid; respect tussen clubs, spe-lers en familieleden; en spelerswis-

sels tussen clubs op basis van com-petenties van de speler. Het charter wordt gecoördineerd en opgevolgd door de Afdeling Sport van de stad. Bovendien is toekenning van subsi-dies verbonden aan het naleven van het charter en het actieplan.

Het stappenplan (met realistisch tijdsschema) wordt vormgegeven met een werkgroep en gecoördi-neerd door de Afdeling Sport van de stad. Iedere club krijgt ook zijn eigen fiche. En er is permanente terugkop-peling en bijsturing mogelijk.

VTS_241_bnw.indd 43 11/06/14 08:25

44 // vlaams tijdschrift voor sportbeheer / 2014 / n° 241

LaaG 1onderbouw met sociaal-recreatieve functie

LaaG 2tussenbouw met sportief-recreatieve functie

LaaG 3Bovenbouw

met sportieve functie

Laag 1: onderbouw met sociaal-recreatieve functie

Typologie clubs• Sociaal-recreatieve functie:

- Pleasure seekers- Laagdrempelig- Maximalisatie sportende jeugd

• Min. 100 jeugdspelers• Basisaccommodatie en sociaal-

recreatieve ambitie:- Gewestelijk voetbal (provinciaal

op eigen kracht)- Beperkt lidgeld- 2 à 3 velden

Beleid van de stad• Gedoogbeleid• Subsidie voor basisnoden:

- Werking- Infrastructuur

Laag 2: tussenbouw met sportief-recreatieve functie

Typologie clubs• Sportief-recreatieve functie:

- Ontwikkeling van competente spelers

- Doorgroeimogelijkheden naar bovenbouw

• Min. 150 jeugdspelers (streven naar 200 jeugdspelers)

• Geavanceerde accommodatie en sportief-recreatieve ambities:- Provinciaal label (voldoen aan

criteria VFV)- Gemiddeld lidgeld- 4 velden- Aangepaste omkadering

(gediplomeerde trainers)

Beleid van de stad• Goede

ontwikkelingsmogelijkheden en toegankelijk:- Brede spreiding in Hasseltse

geografie- Speelkansen voor alle spelers,

maar met aparte ploegen voor spelers met potentieel

• Subsidie: gezamenlijke investering van club en stad

Laag 3: Bovenbouw met sportieve functie

Typologie clubs• Sportieve functie:

- Vervolmaking van competente spelers

- Trekpleister/imago voor sportief Hasselt (via supporters en city-marketing)

• Min. 400 jeugdspelers• Professionele accommodatie en

ambities:- Nationaal/interprovinciaal label

(voldoen aan criteria VFV)- Aangepast lidgeld- 7 velden- Aangepaste omkadering (gedi-

plomeerde trainers)

Beleid van de stad• Relevant voor ambitieus voetbal:

- Speelkansen voor bewezen talenten

- Speelkansen voor alle spelers, maar met aparte ploegen voor spelers met potentieel

• Subsidie:- Logistieke steun (veiligheid,

omkadering …)- Beperkte subsidie (jeugdwer-

king, grascheques …)

De piramide-indeling van het Hasseltse Voetbalplan Ondertussen zijn er in de loop van het onderzoek al twee fusies afgerond tussen telkens twee clubs. Er is ook een structureel samenwerkingsverband opgezet tussen twee clubs. Zodoende telt de stad Hasselt nu 8 in plaats van 11 voetbalclubs.

VTS_241_bnw.indd 44 11/06/14 08:25

// 45

Football+ Foundation voor sociale voetbalclubs

Voetbal neemt een belangrijke plaats in in de samenleving. Het brengt veel mensen samen op en rond het voetbalveld. Het doet iets mét veel mensen. Het wil ook iets doen vóór veel mensen. Met zijn aantrekkings-kracht een plus bieden. Scoren naast het veld. Dat is de ambitie van de Football+ Foundation.

Zowel clubs, supporters, overhe-den, sociale organisaties, onderne-mingen, journalisten of gewoonweg geëngageerde burgers kunnen bij-dragen aan een win-win tussen voet-bal en samenleving. Iedereen kan ervoor zorgen dat voetbalclubs en -spelers op sociaal vlak het verschil maken. Dat de verdienstelijke initi-atieven goed en gekend zijn, kortom ‘+’ zijn. Want:• een + staat voor positief.

Aantrekkelijk spel, op en naast het veld;

• een + staat voor meer. Meer meer-waarde, sportief en sociaal;

• een + staat voor samen. Samen maken we het verschil.

De Football+ Foundation:• is het sociaal loket van het Belgisch

voetbal. Aanvragen worden gere-gistreerd, opgevolgd en uitgevoerd wanneer zij binnen het sociaal beleid van het Belgisch voetbal passen. Hiervoor wordt beroep gedaan op de opgedane kennis en expertise van binnen- en buiten-land;

• is het steunpunt inzake commu-nity binnen het Belgisch voetbal

en verleent advies aan voetbal-clubs en andere stakeholders in de samenleving;

• doet aan projectontwikkeling en biedt zo projectoproepen en kant-en-klaarprojecten aan;

• communiceert over de sociale acti-viteiten met voetbalorganisaties;

• mobiliseert voetbalclubs om hun sociaal-maatschappelijke voor-beeldfunctie op te nemen.

Naast de Belgian Homeless Cup, de sociaal-sportieve voetbalcompetitie voor dak- en thuislozen en Football Kick-Off, een landelijk voetbaltor-nooi voor personen met een mentale en/of motorische handicap, is er ook het project Gezond Scoort: een geza-menlijk lesprogramma voor scholen en voetbalclubs. Leerlingen zetten zich samen met hun favoriete prof-voetballer in om gezond te eten, te bewegen en niet te roken. Meer info op www.gezondscoort.be.

De Footbal+ Foundation zit onder de vleugels van de KBVB en werkt in samenwerking met de ProLeague, de Nationale Voetballiga en ook Voetbalfederatie Vlaanderen. Zodoende gaat hun werking niet alleen over bijvoorbeeld de com-munityprojecten van de eersteklas-seclubs, maar ze ondersteunen via de VFV ook clubs uit lagere reeksen. In hun communicatie kunnen ze ook gebruik maken van het sterk merk: de Red Devils.

De Football+Foundation werkt van-uit een algemene visie op maatschap-pelijk verantwoord ondernemen. Dit in tegenstelling tot het Open Stadion

project, de voorganger, dat een vzw was los van het voetbal en enkel werkte in eerste en tweede klasse.

kompany’s BX Brussels: meer dan een voetbalclub

Het verhaal van BX Brussels is wel-bekend in sportmiddens. Vincent Kompany kocht een stamnum-mer op van FC Bleid en creëerde BX Brussels, met zijn zus Christel Kompany als voorzitter. BX Brussels startte bescheiden in vierde klasse, maar wil naast een voetbalproject vooral een innovatief, fris, open en positief luik zijn in het dagelijkse leven van de jeugd in Brussel. Een sterk verhaal dat de Brusselse jeugd van alle kleuren en achtergronden wil aanspreken.Met Cathy Van Remoortere heeft men bovendien een social mana-ger in dienst, wat aangeeft dat het sociale een zeer belangrijke plaats inneemt in de club. De club zet in op het versterken van de eigen-waarde en het zelfvertrouwen van de jonge Brusselaartjes en een band cre-eren tussen spelers, scholen, leraars, ouders en sociale instanties. De club wil ook actief zijn in wijken waar geen voetbal- of sportaanbod meer is. Het is positief dat via een soort publiek-private samenwerking een sociaal sportaanbod wordt voorzien.

Zowel bij de opstart als nu nemen sociale media een zeer belangrijke plaats in. Er wordt zeer hard ingezet op communicatie en het brengen van een goed verhaal. Een bezoekje aan de website www.bxbrussels.com illustreert dit onmiddellijk.

S P o r t B e L e i d

Meer lezen over dit onderwerp? zoek in de iSB-kennisbank met de trefwoorden sportVerenigingen, diVersiteit

KENN ANK

i n f o r m e r e n d • i n s p i r e r e n d

de sociale rol van voetbal

VTS_241_bnw.indd 45 11/06/14 08:25