Voor een gezonde mond

Programma congres Ivoren Kruis

Datum: Zaterdag 19 november 2016

Aanvang: 9:30 uur (Algemene Ledenvergadering) | 11:30 uur (congres)

Locatie: ACTA | Gustav Mahlerlaan 3004 | 1081 LA | Amsterdam

Grote collegezaal op de benedenverdieping

Voeding en mondgezondheid

Voeding en mondgezondheid. Dat is het thema

van het wetenschappelijke congres dat het

Ivoren Kruis voor tandartsen, mondhygiënisten

en (preventie)assistenten organiseert op

zaterdag 19 november. Het congres wordt

aansluitend gehouden aan de Algemene

Ledenvergadering en start om 11:30 uur

(ontvangst 11:00 uur). Uw hele dentale team

is van harte welkom!

Voeding en mondgezondheid

Onder leiding van dagvoorzitter prof. dr. Cor van Loveren, voorzitter Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten van het Ivoren Kruis, komen vier boeiende sprekers aan het woord. Allereerst zal prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans, hoogleraar Cariologie en Endodontologie bij de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc in Nijmegen het definitieve advies Erosieve gebitsslijtage (ontwikkeld o.b.v. het eerder uitgegeven conceptadvies in 2013) presenteren. Ze gaat onder andere in op de relatie voeding en erosieve gebits slijtage. Als er sprake is van erosieve gebitsslijtage kunnen mondzorgverleners hun patiënten over voeding adviseren. Als er geen erosieve slijtage is, zijn extra voedingsadviezen veelal overbodig. Een voedingsdagboek kan een praktisch hulpmiddel zijn om de relatie tussen voedselinname en gebitsklachten van de patiënt te onderzoeken. Congresdeelnemers ontvangen een exemplaar van het nieuw ontwikkelde Voedingsdagboek van het Ivoren Kruis. Daarnaast krijgen de bezoekers het definitieve advies Erosieve gebitsslijtage mee naar huis.

Het nieuwe voedingsdagboek is de opmaat naar het betoog van dr. ir. Astrid Postma-Smeets, Expert Voeding & Gezondheid van het Voedingscentrum. Ze belicht de nieuwe Schijf van Vijf en onthult daarbij de kansen voor een gezonder eetpatroon én een gezonder gebit.

We zijn verheugd u te kunnen mededelen dat Pia Dijkstra, Tweede Kamerlid D66, een warm pleidooi houdt over de stimulans en plicht van de overheid om in de gezondheidzorg een verschuiving te bevorderen van cure naar care.

Dr. ir. Bob Cramwinckel, voormalig directeur van het Centrum voor Smaak-onderzoek, houdt tot slot een smaakmakend betoog over smaak. Waardoor laten we ons verleiden door zoet? Wanneer begint een mens eigenlijk met het verzamelen van positieve associaties van zoete smaakindrukken? Cramwinckel ontrafelt tijdens het congres het geheim van zoet.

Programma

09:00 - 09:30 Ontvangst

09:30 - 11.00 Algemene Ledenvergadering

11:00 - 11:30 Koffie

11:30 - 11:35 Welkom door de dagvoorzitter, prof. dr. Cor van Loveren

11:35 - 12:15 prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans Het definitieve advies

Erosieve gebitsslijtage en Voedingsdagboek Ivoren Kruis

12:15 - 13:00 dr. ir. Astrid Postma-Smeets De nieuwe Schijf van Vijf;

kansen voor een gezonder eetpatroon én een gezonder gebit

13:00 - 14:00 Lunch

14:00 - 14:15 Pia Dijkstra De toekomst van de zorg en de rol van preventie

14:15 - 15:00 dr. ir. Bob Cramwinckel Het geheim van zoet

15:00 - 16:00 Borrel

Dagvoorzitter

Prof. dr. Cor van Loveren

Bijzonder hoogleraar preventieve tandheelkunde, voorzitter Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten Ivoren Kruis

Eet smakelijk! We zeggen het nogal eens. Maar wat is eigenlijk smakelijk eten? Is dat ook goed eten? Zijn smakelijke kant-en-klare producten eigenlijk wel zo goed voor het gebit? Bomvol suiker zitten ze. En dat hebben we vaak helemaal niet door. Bijna alle kant-en-klare producten verpakt in een potje, pakje of zakje, zitten er vol mee. Weet u dat er in een fles ketchup wel 45 suiker-klontjes zitten?

De WHO wil dat wij ons suikergebruik tot een derde reduceren. Er zijn initiatieven om ons hierbij te helpen. Denk aan de lightproducten of Albert Heijn die aan zo’n 100 eigen merkproducten minder suiker gaat toevoegen. De grootgrutter “wil mensen inspireren gezonder te eten.” Leuk initiatief, maar helpt deze inspanning ook het risico op cariës te reduceren? Is het de hoeveelheid suiker of de frequentie van inname voor ons de boosdoener?

Matig suikergebruik is verstandig om de kans op cariës te verkleinen. Matig zuurgebruik is voor patiënten met erosieve gebitsslijtage ook een nuttig advies. Het beste kunt u patiënten adviseren maximaal 7x per dag gezond te eten en drinken volgens de nieuwste Schijf van Vijf. Daarmee houdt uw patiënt niet alleen zijn lijf maar ook zijn mond gezond. Tijdens het congres zult u kennismaken met het Voedingsdagboek, een nieuwe uitgave van het Ivoren Kruis en het definitieve advies Erosieve gebitsslijtage. Natuurlijk krijgt u deze nieuwe uitgaven, waarvan wij vertrouwen dat ze bij u en in uw praktijk in de smaak vallen, mee naar huis.

Ik wens u een smakelijk congres!

Curriculum VitaeProf. dr. Cor van Loveren (1952) studeerde tandheelkunde aan de Rijks Universiteit Utrecht van 1970-1976. In 1977 werd hij docent op de afdeling Sociale en Preventieve Tandheelkunde in Utrecht, belast met het onderwijs in de klinische preventie. Na het sluiten van de faculteit in Utrecht verhuisde hij naar ACTA, waar hij sindsdien werkt bij de afdeling Cariologie Endodontologie Pedodontologie. Hij geeft onderwijs en doet onderzoek op het gebied van de preventieve tandheelkunde en publiceert regelmatig in zowel nationale als internationale tijdschriften. In 1978 werd hij lid van het Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten van het Ivoren Kruis en leidt dit college sinds 2000 als voorzitter. In november 2005 is hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Preventieve Tandheelkunde aan de Universiteit van Amsterdam vanwege het Ivoren Kruis.

Prof

. dr.

Cor

van

Lov

eren

Spreker

prof. dr. Marie-Charlotte H

uysmans

Het definitieve advies Erosieve gebitsslijtage

Prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans, hoogleraar Cariologie en Endodontologie, afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc, Nijmegen

Tandslijtage is een combinatie van erosie, attritie en abrasie. Het is een langdurig proces dat wordt beïnvloed door extrinsiek (van buiten het lichaam) of intrinsiek zuur (afkomstig uit het lichaam) en de beschermende werking van speeksel. Alle factoren worden op hun beurt beïnvloed door levensstijl, voedingspatroon, gewoonten, gezondheid en medicijngebruik. De relatie voeding en erosieve gebitsslijtage moet vooral gezocht worden in de wijze waarop zure producten worden geconsumeerd. Adviezen over voeding kunnen worden gegeven als er sprake is van erosieve gebitsslijtage. Een voedingsdagboek kan dan een praktisch instrument zijn. Mondzorgverleners kunnen een voedingsdagboek inzetten om de relatie tussen voedselinname en gebitsklachten (onverklaarde cariës, erosieve of andere vormen van gebitsslijtage of droge mondklachten) van de patiënt te onderzoeken. Is de slijtage er niet, dan zijn dergelijke voedingsadviezen veelal overbodig. Tijdige onderkenning van erosieve gebitsslijtage en effectieve adviezen zullen mogelijk dure en ingewikkelde restauratieve behandelingen kunnen voorkomen.

Het definitieve advies Erosieve gebitsslijtage is ontwikkeld op basis van het eerder gepresenteerde conceptadvies (2013). Mondzorgverleners gaven commentaar en toetsten het concept op bruikbaarheid in de praktijk. Op basis van alle input is het definitieve advies door het Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten ontwikkeld. Tijdens dit congres krijgt u een geprint exemplaar van het definitieve advies en het nieuw ontwikkelde voedingsdagboek mee naar huis.

Curriculum VitaeProf. dr. Marie-Charlotte Huysmans (1964) studeerde Tandheelkunde aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen van 1982 tot 1987. Zij promoveerde in 1992 op in vitro onderzoek naar mechanisch gedrag van plastische stift-opbouwen. Daarna maakte ze een omschakeling naar de cariologie met als bijzonder aandachtsgebied de diagnostiek van cariës. Allerlei aanvullende technieken, zoals elektrische weerstandsmetingen, digitale röntgen en fluorescentie zijn onderwerp geweest van onderzoek. Marie-Charlotte Huysmans was van 1998 tot 2008 hoogleraar Conserverende Tandheelkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, Academisch Centrum Mondzorg Groningen. Vanaf 2008 is zij hoogleraar Cariologie en Endodontologie aan het Radboudumc in Nijmegen. Ze houdt zich enerzijds bezig met onderwijs-(ontwikkeling) en anderzijds met onderzoek vooral via begeleiding van promovendi. De onderzoeksgebieden beslaan cariës (verloop en diagnostiek van secundaire cariëslaesies en preventie), erosieve slijtage (meting van erosief potentieel van dranken en preventie door middel van fluoride), en restauratief herstel van cariëslaesies en ernstige slijtage. Sinds 2000 is Marie-Charlotte lid van het Adviescollege van het Ivoren Kruis.

Spreker

dr. i

r. A

stri

d Po

stm

a-Sm

eets

De nieuwe Schijf van Vijf; kansen voor een gezonder eetpatroon én een gezonder gebit

Dr. ir. Astrid Postma-Smeets, Expert Voeding & Gezondheid, Voedingscentrum

Sinds maart 2016 is er een nieuwe Schijf van Vijf met nieuwe bijbehorende richtlijnen en adviezen. De Schijf van Vijf staat voor een optimale combinatie van voedingsmiddelengroepen die voorzien in de energie- en voedingsstoffen-behoefte én vanuit wetenschappelijke onderbouwing gezondheidswinst opleveren, waarbij mondgezondheid is meegenomen. Astrid Postma-Smeets zal in haar presentatie toelichten bij welke criteria, adviezen en afwegingen mondgezondheid is meegenomen en op welke manier. Zo hebben effecten op het gebit een rol gespeeld bij de afweging welke dranken wel en niet in de Schijf van Vijf staan. Producten die te veel suiker bevatten horen niet in de Schijf van Vijf en passen beperkt in een gezond eetpatroon. Maar hoe beperkt zou dat moeten zijn bij volwassenen en kinderen? En maakt het aantal en soort eet- en drinkmomenten daarbij nog uit? Met deze achtergrond informatie kan de mondzorgverlener adviezen geven die niet alleen gezond zijn voor de mond van de patiënt maar ook het risico op (chronische) ziekten verkleinen.

Curriculum VitaeDr. ir. Astrid Postma-Smeets (1981) heeft Voeding en Gezondheid gestudeerd aan de Universiteit van Wageningen. Ze is in 2008 gepromoveerd aan de Universiteit van Maastricht. Ze heeft zich tijdens haar promotie en postdoc project verdiept in voedselinnameregulatie. Daarna heeft ze bij de Nederlandse Obesitas Kliniek gewerkt.

Sinds 2010 is Astrid senior voedingskundige bij het Voedingscentrum. Ze houdt zich voornamelijk bezig met de onderwerpen voeding en gezondheid, overgewicht, voeding voor zwangeren en jonge kinderen en borstvoeding. Astrid Postma-Smeets is een van de auteurs van de Richtlijnen Schijf van Vijf 2016.

Spreker

Pia Dijkstra

De toekomst van de zorg en de rol van preventie

Pia Dijkstra, Tweede Kamerlid namens D66, woordvoerder Volksgezondheid, Welzijn, Sport (VWS), Emancipatie en Medisch Ethisch

De zorg in Nederland vooruithelpen, zodat ook toekomstige generaties gebruik kunnen maken van toegankelijke, kwalitatief hoogstaande en toekomstbestendige zorg. Dat is waar Pia Dijkstra zich voor inzet. Preventie speelt daarbij een grote rol, maar blijkt in de dagelijkse praktijk nog té vaak het ondergeschoven kindje. Dat moet én kan anders. Het inzetten op preventie biedt niet alleen ons, maar ook de toekomstige generatie veel kansen. Als we aan de voorkant bepaald gedrag stimuleren, kunnen (onnodige) grote kosten, of (onnodig) complexe ziektebeelden voorkomen worden. Daar hebben wij niet alleen allemaal iets aan, het kan ook de kwaliteit van leven van velen verbeteren. En deze preventie telt niet alleen bij aandoeningen zoals obesitas, maar ook in de mond- en tandzorg. Mensen hebben de kennis nodig om zelf een bewuste keuze te kunnen maken. Educatie speelt daarin een belangrijke rol, maar ook goede (interdisciplinaire) samenwerking in de beroepsgroep. Samen op weg naar de beste (preventieve) zorg voor de patiënt, daar moeten we de aandacht op vestigen.

Curriculum VitaePia Dijkstra (1954). Na het gymnasium aan het Stedelijk Gymnasium Leeuwarden vertrok Pia Dijkstra naar Amsterdam om theologie te studeren aan de Gemeentelijke Universiteit. Deze studie rondde zij niet af, maar ze ging in 1978 werken als regisseur radiokerkdiensten, voorlichtster en omroepster bij de IKON. In 1984 maakte ze de overstap naar Radio Nederland Wereldomroep. Daar was ze twee jaar programmamaker en presentatrice. Van 1986 tot 1988 werkte ze als verslaggever bij het actualiteitenprogramma Hier en Nu van de NCRV. In 1988 werd Pia Dijkstra een van de vaste gezichten van het NOS- televisiejournaal. Ze presenteerde het nieuws tussen 1988 en 2000. In de periode van 2000 tot 2010 presenteerde ze diverse televisieprogramma’s bij de AVRO, onder meer de medische programma’s ‘Vinger aan de pols’, ‘Hoe bevalt Nederland’, ‘De Centrale Huisartsenpost’ en ‘Het kinderziekenhuis’ en tevens van ‘Een Vandaag’. Sinds juni 2010 is Pia Dijkstra Tweede Kamerlid namens D66 en woordvoerder Volksgezondheid, Welzijn, Sport (VWS) en Emancipatie en Medisch Ethisch.

Spreker

Het geheim van zoet

Dr. ir. Bob Cramwinckel, directeur Centrum voor Smaakonderzoek (1990-2016)

Per jaar wordt gemiddeld per consument ca. 44 kg suiker geconsumeerd. Al jaren is deze hoeveelheid constant. Aan veel producten wordt thuis of door de fabrikant suiker toegevoegd om het lekkerder te maken. De inname van suikers staat gelijk aan 21% van de energiebehoefte. De vraag is hoe het komt dat zoet zo algemeen gewaardeerd wordt in de dagelijkse voeding. Om dat te kunnen begrijpen moet eerst verklaard worden hoe smaak ervaren wordt. Smaakindrukken worden geassocieerd met waarden. Bier heeft bijvoorbeeld andere associaties dan wijn. Slagroomijs heeft een andere sfeer dan Franse kaas. Een appel wordt anders bekeken dan appeltaart. Een smaakindruk wordt verrijkt met persoonlijke associaties. Een jonge man die zijn eerste pilsje drinkt, betrekt waarden van volwassen-zijn en gezelligheid-met-vrienden bij de smaak. Met deze waarden smaakt het pilsje opeens heerlijk, al zegt zijn gezicht bij de eerste kennismaking iets heel anders. Een glas wijn op vakantie krijgt extra smaakwaarde mee omdat de situatie toegevoegde waarde geeft. Dus, wanneer begint een mens eigenlijk met het verzamelen van positieve associaties van zoete smaakindrukken?

Curriculum Vitae Bob Cramwinckel studeerde Levensmiddelenchemie in Wageningen en deed daar vervolgens promotieonderzoek. Hij werkte 10 jaar aan de ontwikkeling van een gezondheidsvormend lesprogramma bij de afdeling Preventieve Tandheelkunde in Nijmegen. Het doel was kinderen bewust te maken van eigen mogelijkheden om gezondheid te stimuleren door betere voeding, beter met het verkeer om te gaan, beter te bewegen etc. Daarna was Cramwinckel zeven jaar hoofd van de afdeling Sensorisch onderzoek bij het RIKILT-DLO. In 1991 richtte hij het Centrum voor Smaakonderzoek (CSO) op om de smaakkwaliteit van voedingsmiddelen te verbeteren. Dat gebeurt door voldoende consumenten onafhankelijk van elkaar vergelijkbare producten te laten beoordelen. Van 1991 tot 2016 was hij directeur van het CSO.

Dr.

ir. B

ob C

ram

win

ckel

Aanmelding en kosten

Deelname aan het congres Voeding en mondgezondheid op zaterdag 19 november is voor leden van het Ivoren Kruis en voor studenten en docenten gratis. Niet-leden betalen € 395,– excl. BTW.

Wilt u zich aanmelden? Stuur dan een e-mail voorzien van uw naam, adresgegevens en BIG/KRM-nummer, naar info@ivorenkruis.nl.

Scholingspunten

Tandartsen en mondhygiënisten ontvangen na afloop van het programma een deelnamecertificaat. Deelname aan het congres levert tandartsen 3 KRT-punten op. Mondhygiënisten krijgen 3 KRM-punten. Deelname aan de ALV levert 2 KRT-/KRM-punten op.

Locatie en routebeschrijving

Het congres Voeding en mondgezondheid wordt georganiseerd in de grote collegezaal op de benedenverdieping bij ACTA, Gustav Mahlerlaan 3004, 1081 LA Amsterdam. ACTA is goed bereikbaar, zowel met eigen als met openbaar vervoer.

ACTA ligt aan de A10, afslag S108 (Buitenveldert/ Amstelveen/ VUmc). Volg de bordjes VUmc/ ACTA.

U kunt parkeren in de parkeergarage onder ACTA. Inrijden aan de achter zijde van het gebouw. De parkeerkosten zijn € 1,00 per 17 minuten. U kunt uw auto ook aan de openbare weg parkeren. Parkeren is hier op zaterdag gratis.

• NS-station Amsterdam Zuid (loopafstand ca. 15 minuten)

• Metrolijn 50, halte Amstelveenseweg (loopafstand ca. 5 minuten)

• Metrolijn 51, halte De Boelelaan/VU (loopafstand ca. 5 minuten)

• Sneltram 5, halte De Boelelaan/VU (loopafstand ca. 5 minuten)

• Tramlijn 16 en 24, halte VUmc (loopafstand ca. 1 minuut)

• Buslijnen 62, 166, 171, 176, 310, halte VUmc (loopafstand ca. 1 minuut)

• Buslijnen 142, 170 en 172, halte De Boelelaan (loopafstand ca. 5 minuten)

Met de auto naar ACTA

Parkeren

Met het openbaar vervoer

naar ACTA

Bushalte

Tramhalte

Metrolijnhalte

Sneltramhalte

ACTA

VU medisch centrum

OZW

Parkeerplaatsen

Alkmaar/Zaandam en Schiphol/Den Haag Ring A10 Zuid

Centrum

OZW

VU medisch centrum

Bètagebouw

Vrije Universiteithoofdgebouw

A.J. ErnststraatLaan van

Kronenburg

Station AmsterdamZuid

Gustav Mahlerlaan

Amstelveen

Amst

elve

ense

weg

Buit

enve

lder

tsel

aan

Van

der

Boec

hors

tstr

aat

De Boelelaan

afrit Zuid/VU (S108)

Amersfoort/Utrecht

De partners van het Ivoren Kruis

ContactHeeft u vragen, suggesties of wilt u lid worden van het Ivoren Kruis? Laat het ons weten. Reageer via www.ivorenkruis.nl of stuur een e-mail aan info@ivorenkruis.nl.

Ook kunt u bellen met de ledenservice via 088 - 11 82 500.

www.ivorenkruis.nl