VNG Juridische 2-daagse...2012/03/14 · Capita Selecta • Art. 3 bijlage II Bor niet van...
Transcript of VNG Juridische 2-daagse...2012/03/14 · Capita Selecta • Art. 3 bijlage II Bor niet van...
VNG Juridische 2-daagse
Actualiteiten Wabo
Robin Aerts
Daniëlle Roelands-Fransen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Indeling middag:
• Wabo Quiz
• Algemene inleiding: waar staan we nu?
• Relevante jurisprudentie
• Capita selecta
• Vragen?
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz
Vraag 1
Waar staat de afkorting Wabo voor?
a) Wet algemene beschouwingen omgevingsrecht
b) Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning
c) Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
d) Wet algemene beginselen omgevingsrecht
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz
Vraag 2
Hoe lang is de Wabo al in werking?
a) 10 dagen
b) De Wabo is nog niet in werking
c) 2 jaar en 10 dagen
d) 1 jaar en 10 dagen
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz
Vraag 3
In welk geval is sprake van onlosmakelijke samenhang?
a) Kappen en bouwen
b) Verbouwen van monument
c) Slopen en bouwen
d) Bouwen en gebruiken
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz
Vraag 4
Wat zijn de mogelijkheden om op te komen tegen een
geweigerde v.v.g.b?
a) Geen mogelijkheden
b) Aanvrager kan in bezwaar
c) Het bevoegd gezag kan in bezwaar
d) Aanvrager en bevoegd gezag kunnen in beroep
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz
Vraag 5
Stel dat je een bijbehorend bouwwerk vergunningvrij (art. 2
bijlage II Bor) wilt bouwen, dien je dan rekening te houden met
bebouwingspercentage bestemmingsplan?
a) Nee, vergunningvrij is vergunningvrij
b) Ja, bestemmingsplan is bepalend
c) Nee, maar achtererfgebied mag maar maximaal 50%
worden bebouwd
d) Nee, zolang de oppervlakte niet meer bedraagt dan 30 m²
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo: waar staan we nu?
• Inmiddels ruim een jaar in werking
• Nog relatief weinig jurisprudentie: veel zaken worden nog
onder het oude recht afgehandeld
• Juridische helpdesk Wabo van Ministerie I&M is op 1
oktober jl. gesloten (helpdesk Omgevingsloket blijft)
• Nog niet alle bestuurorganen hebben overeenkomsten
gesloten met regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat feitjes:
• Monitoring VROM-inspectie: circa 1,5% van rechtswege
verleend
• Bewuste risicoafweging:impliceert bewust termijn laten
passeren
• Najaar 2011: opnieuw monitoring
• Recentelijk: veel gemeenten hebben bouwleges verhoogd
wegens administratieve lasten Wabo
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
Twee richtinggevende uitspraken:
1. AbRvS 9 maart 2011 (LJN BP7155)
Uitleg begrip besluitonderdeel Wabo
Elk van de toestemmingen in een omgevingsvergunning, dient
als een besluitonderdeel te worden aangemerkt.
Let op!
Wijziging jp. 6:13 Awb nu deze lijn geldt voor alle besluiten die
op of na 1 april 2011 zijn bekendgemaakt, ook als de Wabo
niet van toepassing is.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
2. AbRvS 13 april 2011 (LJN BQ1081)
Belanghebbende-begrip
Indien een omgevingsvergunning meer dan één
toestemming als bedoeld in artikel 2.1 en 2.2 Wabo bevat,
dan wordt per toestemming bepaald of iemand
belanghebbende is.
Deze algemene regel is enkel anders bij een
omgevingsvergunning waarbij onlosmakelijke samenhang
bestaat op grond van artikel 2.7 Wabo.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
Overgangsrecht
• Algemene regel: datum aanvraag of ontwerp-beschikking
bepalend voor procedure
• 1.6 Invoeringswet : datum beschikking is bepalend voor
vraag of Wabo van toepassing is op handhavingsbesluiten
(VzAbRvS 30 november 2010, 201011259/2)
• Rechtsmachtverdeling AbRvS en rechtbank bij handhaving:
besluit op of na 1 oktober bekendgemaakt: in beroep is Rb
bevoegd (VzAbRvS 3 december 2010, 201011154/2 en
VzAbRvS 10 november 2010, 201010316/1)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
Onlosmakelijke samenhang (2.7 Wabo)
• Van belang is om na te gaan of de handeling tegelijkertijd
twee activiteiten betreft.
Bijvoorbeeld:
- Kap van bomen en verleggen snelweg is niet onlosmakelijk
met elkaar verbonden (LJN BP2987)
- Twee bruggen ten behoeve van een parkeergarage kunnen
als zelfstandige handelingen worden gezien (LJN BP9765)
- Verbouwen van monument: onlosmakelijke samenhang
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
Strijdig gebruik
• AbRvS 29 juni 2011, 201007465/1 (LJN BQ9624)
Algemeen gebruiksverbod van art. 2.1 lid 1 onder c Wabo
niet van toepassing op WRO-bestemmingsplan.
• Rb. Haarlem 28 maart 2011, (LJN BP9458)
Geen omgevingsvergunningvrij bijbehorend bouwwerk bij
hoofdgebouw dat in strijd met bestemmingsplan wordt
gebruikt.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Relevante jurisprudentie
Bouwen
• Gebouw hoeft (nog) niet te zijn opgericht om als
‘oorspronkelijk hoofdgebouw’ te worden aangemerkt.
Vergunningvrij bouwwerk mag ook gelijktijdig met of zelfs
kort voorafgaande aan oprichten van het hoofdgebouw
worden gerealiseerd (Vz Rb Den Bosch, 16 februari 2011,
LJN:BP5782)
• aannemelijk dat hoofdgebouw wordt opgericht (NvT)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita selecta
Start en einde beroepstermijnen
• Algemene regel: 6.1 lid 1 Wabo: inwerkingtreding dag na
bekendmaking
• Uitz.: besluiten die onomkeerbare gevolgen hebben (lid 2
sub a) of gevolgen voor de fysieke leefomgeving (lid 2 sub
b) treden pas in werking na afloop bezwaar-/beroepstermijn
of na uitspraak vovo (6.1 lid 2 en lid 3 Wabo)
• Uitz.: van rechtswege verleende vergunningen treden pas
na afloop bezwaartermijn of uitspraak vovo in werking (6.1
lid 4 Wabo)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
• Rechtsbescherming in twee instanties: Rb en AbRvS
• Afhankelijk van vraag of reguliere of uitgebreide
voorbereidingsprocedure van toepassing is: eerst bezwaar
• Uitz.: gecoördineerde omgevingsvergunning
(Wro/Waterwet)
• Bezwaar-/beroepstermijn vangt aan na bekendmaking
besluit: regels Awb
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Gefaseerde omgevingsvergunning I
• Art. 2.5 lid 1 Wabo: op verzoek aanvrager
• Voor twee of meer activiteiten
• Bevoegd gezag wordt bepaald door totale project/geheel
van activiteiten
• Voorbereidingsprocedure wordt bepaald door totale
project/geheel van activiteiten
• 1e en 2e fase samen worden aangemerkt als vergunning:
6.3 Wabo
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Gefaseerde omgevingsvergunning II
• Art. 2.5 lid 3 Wabo: Beslistermijn van 14 weken bij
uitgebreide voorbereidingsprocedure als op gefaseerde
omgevingsvergunning zelf niet de uitgebreide
voorbereidingsprocedure van toepassing is
• Beslissing op 2e fase altijd na 1e fase. Uitz. vormt tweede
fase met reguliere voorbereidingsprocedure: dan kan 2e
fase gelijktijdig met 1e fase worden verleend.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Binnenplanse vrijstelling/kruimelontheffing I
• VzAbRvS 1 april 2011, 201100375/2
Hoewel art. 3.9 Wabo niet voorziet in indienen zienswijzen,
komt aan een bestemmingsplan aanvullende werking toe.
Gelet op beslistermijn van 8 weken voor reguliere
voorbereidingsprocedure, volstaat een termijn van 2 weken
voor het indienen van zienswijzen.
• Maar: Vz. Rb. Dordrecht 16 september 2011, LJN BT6171:
geen aanvullende werking bp.
• Zienswijzen niet nodig omdat bezwaar openstaat
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Binnenplanse vrijstelling/kruimelontheffing II
• Relatie met 4:7/4:8 Awb
• In verlengde van uitspraak 1 april jl. kan gelegenheid
worden geboden tot indienen zienswijze. Termijn van 8
weken zal doorgaans krap zijn. Art. 3.9 lid 2 Wabo: reden
voor verlenging beslistermijn!
• Vaste jp: niet toepassen van 4:7/4:8 Awb kan in bezwaar
worden gerepareerd.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Vergunningvrij bouwen
• Art. 2 bijlage II Bor: bouwen en/of gebruik in strijd met
geldend planologisch regime zonder omgevingsvergunning
• Art. 3 bijlage II Bor: bouwen zonder omgevingsvergunning,
maar bouwen én gebruik wel in overeenstemming met bp.
• Art. 5 bijlage II Bor: art. 2 en 3 niet van toepassing bij
activiteit mbt bouwwerk dat in strijd met of zonder
omgevingsvergunning is gebouwd of wordt gebruikt (zie
uitspraak Rb Haarlem 28 maart 2011, LJN BP9458)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Vergunningvrij bouwen
• Bor gaat voor op bestemmingsplan (alleen bij art. 2!!!)
• Aanvullende werking bestemmingsplan beperkt tot zaken
die artikel 2 bijlage II Bor niet regelt.
Voor artikel 2 bijlage II Bor geldt:
• Vergunningvrije bebouwing telt niet mee bij vraag of
bebouwingspercentage uit bp. wordt overschreden (ABRS
10 juli 2002, 200101969/1, LJN AE5113).
• Dit is recentelijk bevestigd door Rb. Almelo 20 april 2011,
LJN BQ2559 en Rb. Arnhem 23 augustus 2011, LJN
BR6846
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
• Art. 3 bijlage II Bor niet van toepassing bij bouwen in strijd
met het bestemmingsplan (AbRvS 27 juli 2011,
201009516/1/H1)
• Strijd met bp.: art. 2.1 lid 1 sub c Wabo: zowel bouwen als
gebruik!!!
• Art. 3 bijlage II Bor: eerst naar bp. kijken, dan pas naar Bor
• Bp: aanpassen aan art. 3 of juist beperktere
bouwvoorschriften opnemen
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Casus
• Woning met achtererfgebied van 100 m²
• Vergunningvrij mag 30 m² worden gebouwd
• Bp. laat ook 30 m² toe
Vraag:
Is de voorwaarde van 50% bebouwing van toepassing op
alle bouwwerken?
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Antwoord
• Artikel 2 lid 3 onder e bijlage II Bor is alleen relevant voor
zover sprake is van vergunningvrij bouwen
• 50%-regel ziet op alle bebouwing in het achtererfgebied
• Gaat om feitelijke bebouwing en de bebouwing die
vergunningvrij bouwen daar aan toevoegt.
• Planologische mogelijkheden spelen geen rol
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Dus stel:
• Achtererfgebied 100 m² waar al 30 m² (vergund) staat
• In principe mag op 2,5 meter 30 m² worden gebouwd maar
dan wordt de 50%-regel overtreden dus er mag nog maar
20 m² worden gebouwd.
• Stel dat al 30m² vergunningvrij is gebouwd in
achtererfgebied, ook dan maar nog maar 20 m² worden
gebouwd maar alleen in strook binnen 2,5 m. van
hoofdgebouw.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
• 50%-regel wordt pas relevant indien achtererfgebied kleiner
is dan 60 m² of wanneer niet alleen buiten de 2,5 m zone
een bouwwerk vergunningvrij wordt opgericht maar tevens
binnen de 2,5 m zone.
• Gevolg van 50%-regel is dat vergunningvrij bouwen
makkelijker is naarmate achtererfgebied groter is.
• Nieuwe bp: beperken achtererfgebied bij voorkomen
vergunningvrij bouwen
• Let op: art. 7 bijlage II Bor: mogelijkheid tot bouwen meer
dan 30 m² mits ondergeschikt aan hoofdgebouw.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
ABRvS 24 augustus 2011, 201010526/1/H1
• Uitleg art. 2 aanhef en onder 3, onderdeel b, onder 2 van
bijlage II Bor.
• Oppervlakte-eis heeft betrekking op deel dat gelegen is
binnen 1 meter vanaf een aan de zij- of achterkant gelegen
naburig erf.
• Buiten zone van 1 meter, geldt de beperking van 10 m² niet.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
• Nota van toelichting Bor: jp. vergunningvrije bouwwerken
niet meerekenen bij bepalen of voldaan wordt aan
bebouwingspercentage bp. (Stb. 2010/143, p. 145) ook van
toepassing op Wabo.
• Dus: voordeliger om eerst vergunningvrij vol te bouwen en
daarna pas vergunningplichtig waarbij getoetst moet worden
aan bp.
• 60% bebouwing dus mogelijk als eerst vergunningvrij en
dan nog op grond van bp. wordt gebouwd.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
MAAR: art. 20 Bro / art. 3.25 Wro is niet overgenomen in Wabo
of Bor
• Uitspraken Rb. Almelo en Rn Arnhem gaan daar aan voorbij
• Nu oude jp. nog wordt toegepast, is niet mogelijk om in bp.
op te nemen dat vergunningvrij bouwen meegerekend dient
te worden bij oppervlakteberekening.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Let op:
Art. 1 lid 1 bijlage II Bor
Definitie erf:
‘(…) voor zover een bestemmingsplan of een
beheersverordening van toepassing is, deze die inrichting
niet verbieden.’
Zie o.a. ABRvS 22 juni 2011 (201007090/1/H1)
Van overeenkomstige toepassing op Wabo/Bor
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Stb. 2011/330 Wet modernisering monumentenzorg
Stb. 2011/339 Wijziging Bor
• Treedt per 1 januari 2012 in werking (Stb. 2011/331)
• Vergemakkelijken eenvoudige ingrepen monument (rijks,
provinciaal en gemeentelijk) en beschermd stads- en
dorpsgezicht (rijks, provinciaal en gemeentelijk)
verruiming vergunningvrij bouwen in, aan of op
monumenten/stads- en dorpsgezichten
• Reguliere procedure wordt van toepassing op
monumentenvergunning
• Artikel 5 lid 3 Bor wordt geschrapt!
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Uov van toepassing bij weigering?
• 3.10 Wabo: uitgebreide voorbereidingsprocedure verlenen
• Wm: uov bij weigering
• 3.12 Wro: geen uov bij weigering
• 3.10 lid 2 Wabo uitz. op uov: geen weigering!
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Aandachtspunten v.v.g.b.
• Wabo kent geen termijn voor afgeven v.v.g.b
• Geweigerde v.v.g.b. betekent weigering
omgevingsvergunning (2.20a Wabo)
• Alleen bevoegd gezag kan in beroep tegen weigering
v.v.g.b. (6.5 Wabo)
• Belanghebbende kan in beroep: exceptieve toetsing v.v.g.b.
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
• Geen v.v.g.b. bij tijdelijke afwijking bestemmingsplan ( Vz.
Rb. Haarlem, 27 juni 2011, LJN BQ9883).
• 6.5 lid 3 Bor: raad kan lijst van gevallen vaststellen
waarvoor geen v.v.g.b. nodig is (idem 6.7 lid 3 Bor voor
provinciale inrichtingen).
• Verschaft bevoegdheid aan college!
• Parallel met jp. provinciale lijst ex art. 19 lid 2 WRO
(ABRvS 28 juni 2006, 2005062894/1).
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Financiële uitvoerbaarheid en Wabo
• ABRvS 10 augustus 2011, 200907374/1/R1
• Vernietiging exploitatieplan leidt niet automatisch tot
vernietiging bestemmingsplan
• 3.5 Wabo aanhoudingsverplichting tot exploitatieplan
onherroepelijk is duurt voort ook nadat exploitatieplan
vernietigd is
• Mogelijkheid exploitatieovereenkomst?
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Omgevingsvergunning Beperkte Milieutoets (OBM)
• Per 1 januari 2011 (Stb. 2010,781 en Stb. 2010,749)
• Art. 2.1 sub 1 Wabo juncto 2.2a en 5.13a/b Bor
• Activiteiten waarvoor een m.e.r.- beoordeling verplicht is
• Activiteiten waarvoor het bevoegd gezag een lokale toets
moet uitvoeren om te beoordelen of de activiteit ingepast
kan worden in de lokale situatie
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Capita Selecta
Omgevingsvergunning Beperkte Milieutoets
• Reguliere procedure (hoofdstuk 4 Awb)
• Aanvullende eisen 3.8 en 3.9 Wabo en art. 6.19 Bor
• Uitgebreide procedure indien tegelijkertijd een andere
Wabo-activiteit wordt aangevraagd waarop afdeling 3.4 Awb
van toepassing is.
• Weigeringsgronden: 5.13a en b Bor
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wijzigingen Wabo
Wabo blijft in ontwikkeling……
• Wetsvoorstel aanvulling overgangsrecht Wabo (EK 2010-
2011, 32 588, nr. A. (tbv 19 WRO en projectbesluit)
(4 oktober jl. behandeld in EK). (zie ook Rb. Utrecht 18 mei
2011, LJN BQ8451)
• TK 2010-2011, 32 844, nr. 1-4 (Herstel wetstechnische
gebreken en aanvulling Wabo)
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz: nu de uitleg!
Vraag 3
In welk geval is sprake van onlosmakelijke samenhang?
a) Kappen en bouwen
b) Verbouwen van monument
c) Slopen en bouwen
d) Bouwen en gebruiken
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz: nu de uitleg!
Vraag 4
Wat zijn de mogelijkheden om op te komen tegen een
geweigerde v.v.g.b?
a) Geen mogelijkheden
b) Aanvrager kan in bezwaar
c) Het bevoegd gezag kan in bezwaar
d) Aanvrager en bevoegd gezag kunnen in beroep
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wabo Quiz: nu de uitleg!
Vraag 5
Stel dat je iets vergunningvrij (art. 2 bijlage II Bor) wilt bouwen,
dien je dan rekening te houden met bebouwingspercentage
bestemmingsplan?
a) Nee, vergunningvrij is vergunningvrij
b) Ja, bestemmingsplan is bepalend
c) Nee, maar achtererfgebied mag maar maximaal 50%
worden bebouwd
d) Nee, zolang de oppervlakte niet meer bedraagt dan 30 m²
VNG Juridische 2-daagse 2011
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VRAGEN?
Voor meer informatie zie ook:
www.pelsrijcken.nl/wabo
VNG Juridische 2-daagse 2011