Dialoog Werkt! Persoonlijke effectiviteit bij conflicthantering en dialoog.
Vkw Conflicthantering Geweldloze Communicatie 20091202
27
GEWELDLOZE COMMUNICATIE, EEN INTRODUCTIE (VKW – 2 december 2009) Ingrid Larik
description
Introductie tijdens VKW-event "Iedereen coach" over de principes van de Geweldloze communicatie, een communicatiemethode en levensstijl (grondlegger Marshall B. Rosenberg)
Transcript of Vkw Conflicthantering Geweldloze Communicatie 20091202
GEWELDLOZE COMMUNICATIE,
EEN INTRODUCTIE
(VKW – 2 december 2009)
Ingrid Larik
De theorie kort toegelicht
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Citaat
All violence is the result of people tricking themselves
into believing that their pain derives from other people
and that consequently those people deserve to be
punished.
Marshall B. Rosenberg
http://www.youtube.com/watch?v=Eg3uInJ6kLo
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Hoezo ?
Waar mensen samenleven, samenwerken,
overleggen, …kunnen er spanningen ontstaan
Spanningen die uitgesproken of onuitgesproken worden
Onuitgesproken maar daarom niet onzichtbaar
Hoofd afwenden, armen kruisen en uit gesprek treden
Genegeerd worden
…
Een meningsverschil of andere waardenset is op zich
geen probleem…maar kan wel uitmonden in een
conflict..
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Kerngedachte ?
Onze taal- en communicatievaardigheden zo
ontwikkelen dat we op ons
op een andere – meer respectvolle en verbindende – manier
uitdrukken én aandachtig naar anderen leren luisteren
met oog voor eigen én andermans behoeften en belangen
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Niet meteen zo dus….
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Als 2 zijden aan een medaille…
Is je pro-actief opstellen
Je zo opstellen dat een menings- of cultureel verschil niet
tot een conflict verwordt
Is empathisch (re)ageren
Is de lont uit het kruitvat trekken door je inlevend op te
stellen , met aandacht voor jouw rol in het reageren van de
ander
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Specifieke ?
Is méér dan een communicatie- en
onderhandelingsmodel vanuit de “ik-boodschap”
Ik ben O.K. en jij bent O.K.
Is een levensfilosofie, een houding die uitnodigt tot
Je open en kwetsbaar opstellen,
Bij jezelf te blijven en
De ander in zijn/haar waarde te laten.
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Het proces…
De concrete situaties die we waarnemen en die ons
welzijn beïnvloeden
Hoe we ons voelen bij wat we waarnemen
De behoeften, waarden, verlangens etc. die achter
onze gevoelens liggen
Het verzoek om die handelingen die ons leven
kunnen verrijken.
Het mededogen dat we bij dit alles in de praktijk
brengen
= 5 kernelementen, 4 stappen
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
De observatie (1):
"Ik zie een concreet gedrag dat een invloed heeft op
mijn welzijn”
Deze stap bestaat er eerst uit werkelijk te observeren wat
er gebeurt in een gegeven situatie.
Wat draagt bij de ander bij tot mijn welzijn, of
integendeel, mijn opwinding of zelfs mijn agressie?
Het doel is om de situatie te proberen begrijpen door elke
veroordeling of beoordeling uit te sluiten.
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
De gevoelens (2):
"Ik reageer op dit gedrag met een gevoel”
Het is de bedoeling jezelf vragen te stellen over de eigen
gevoelstoestand.
Ben ik op dit moment blij, verdrietig, boos enz.?
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
De behoeften(3):
"Ik baken de behoeften, verlangens, waarden die dit
gevoel hebben opgewekt af”
Deze fase bestaat eruit zichzelf vragen te stellen over de
behoeften die aan de basis van deze gevoelens liggen.
Bijv. "Jij begrijpt me nooit,"
Vertelt eigenlijk dat zijn behoefte om begrepen te worden,
niet bevredigd is.
De "geweldloze" uitdrukking van deze behoefte zou
kunnen zijn:
"Ik voel me niet voldoende begrepen."
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
De vragen (4):
"Ik vraag de andere om concrete handelingen die
bijdragen tot mijn welzijn”
Het besef van deze drie componenten (die al of niet worden
uitgesproken) draagt op die manier bij tot een duidelijke en
oprechte reactie.
In deze fase worden de vragen uitgedrukt.
(-) “Nu is het genoeg, je bent wéér te laat. Totaal
onverantwoord. Je hebt huisarrest voor de volgende 2
weken”.
(+)“Ik wil dat je begrijpt dat als je niet even belt als je niet op
het afgesproken uur kan thuis zijn, ik me dan ongelofelijk
veel zorgen maak dat er iets met je gebeurd is”
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Valkuilen !
Voor waarneming is dat: oordeel, interpretatie,
analyse, vergelijking, classificatie
Bv. Ik zie een dronken man en denk “wat een loser”
Voor gevoel: quasi-gevoel
Bv. Iedereen laat mij in de steek !, i.p.v. ik ben bang omdat
ik alleen ben
Voor behoefte: strategie
Bv. Ik heb behoefte aan een borrel, i.p.v. ik heb behoefte
aan rust, een minder stressvol leven
Voor verzoek: een eis
Bv. Jij ruimt die boel wel even op hé, dan is mama weer
tevreden
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Valkuilen !
Komen we terecht in deze valkuilen dan creëren we
geweld. Onder „geweld' verstaan we angst, vanuit
schuld en schaamte.
Omdat die angst ruimte wegneemt
om te zijn wie je bent - behoefte aan authenticiteit en
autonomie
dus schieten we in de verdediging. De aanval (woede !) is
de beste verdediging.
wat weer angst bij de ander oproept die op zijn beurt in de
aanval gaat. Bv. “Je luistert niet.” “Wel waar, maar je draaft
zo door.” “Ik ? Dat komt omdat je alleen aan jezelf denkt”…
Zo ontstaat een spiraal van geweld. Geweld dat we niet
herkennen en daardoor in patronen kan verzanden.
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Giraffen- en jakhalzentaal
De Jakhals staat als symbool voor de gewelddadige
communicatie.
De taal van de jakhals is aanvallend, be(ver)oordelend,
verwijtend, beschuldigend, beoordelend, woedend...
Geeft jij-boodschappen
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Giraffen- en jakhalzentaal
De Giraffe staat symbool voor de geweldloze
communicatie.
Is geweldloos, meelevend, laat de ander in zijn waarde.
De kwaliteit ervan is beweeglijk, verbindend.
De giraffe probeert de jakhals te begrijpen. Ze probeert zich
in te leven in zijn woede en te zien wat er onder zit.
Geeft ik-boodschappen
Enkele oefeningen…• waarnemen, interpreteren of oordelen ?
• rollenspel
DE RODDELENDE COLLEGA…
Tekst collega:
“Ik wil niet roddelen
hoor, maar heb je
gehoord dat…”
Non-verbaal:
Hangt over uw bureau
en buigt zich naar u
toe
Doel ?
U hebt hier geen zin
in en dat wilt u uw
collega laten weten.
DE NONKEL DIE OP DE ZENUWEN
WERKT…
Situatie: Tijdens een
familiebijeenkomst maakt uw nonkel, terwijl iedereen het hoort, een opmerking over uw niet al te slank postuur en zegt, u terwijl op de schouders kloppend “Wij zijn dikke vrienden hoor. Ha ha ha”
Non-verbaal: Luidruchtig. Breed
gebarend.
Doel ? U wilt dat de
opmerkingen over uw gewicht ophouden en dat uw nonkel beseft dat u niet gediend bent van dit gedrag
UW BAAS GEEFT U OP DE VALREEP
NOG EEN OPDRACHT…
Situatie:
U staat net op het punt naar huis te gaan. Hij zegt “Ik weet dat je op het punt staat naar huis te gaan, maar ik wil graag dat je dit rapport nog even beoordeelt”
Non-verbaal:
Resoluut. Hand op uw schouder.
Doel ?
U wilt uw baas gerust helpen maar u wil ook uw kinderen tijdig van de crèche halen
UW BUREN EN DE
VERBOUWINGSWERKEN…
Situatie:
Uw buren zijn aan het
verbouwen en op ene
ochtend ziet u dat er een
container geplaatst
wordt. Voor uw voordeur.
Chauffeur ziet uw
gelaatsuitdrukking en
zegt: “Ik moet dit hier
afleveren, basta…”
Non-verbaal:
Schouderophalend.
Onverschillig kijkend.
Doel ?
U wilt dat de container
voor de deur van uw
buren geplaatst wordt.
Nabeschouwing(en)
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Negeer de jakhals niet in jezelf !
Geweldloze communicatie is geen “softies-gedoe”
Alle gevoelens waarnemen, ook die van jaloezie, woede,
angst, afkeer
…niet opkroppen maar ermee leren omgaan
De „jakhals‟ in ons wil ons laten weten dat er een behoefte
niet vervuld is.
In 1ste instantie gebeurt dit nogal ongenuanceerd
Als we dit signaal oppikken en op zoek gaan naar die
onvervulde behoefte, kunnen we er is aan doen.
Op die manier neemt de jakhals niet de overhand.
GEWELDLOZE COMMUNICATIE
Citaat
“Een van de belangrijkste beslissingen die je in je leven
moet maken, is of je in een vriendelijk of in een vijandig
universum leeft.”
Albert Einstein
ENKELE LITERATUURTIPS
Inspirator(s) ? Internationaal:
Gandhi, Carl Rogers,
Marshall B. Rosenberg
www.nonviolentcommunication.com
In België:
Pat Patfoort, Corry Laura Van Bladel
www.devuurbloem.be
www.blabla-blabla.be
Boeken ? “Geweldloze communicatie”, Marshall B.Rosenberg,
Lemniscaat b.v., Rotterdam, 2009 (+ werkboek van Lucy Leu)
“SOS Conflict! Concrete werkvormen voor geweldloos opvoeden”, Corry Laura Van Bladel, Abimo Uitgeverij
“De giraf en de jakhals in ons”, Justine Mol, PSW
MIJ CONTACTEREN ?
Ingrid Larik, strategisch coach & mediatorPauwenlaan 30 b 2
2660 Hoboken
+32 473 73 25 88
www.flexvia-coaching.be
www.linkedin.in/Ingridlarik
Lid van VAC, Vlaamse Associatie voor
beroepscoaches
Lid van Bemiddeling vzw, vereniging voor
bemiddelaars in familiezaken en handels en
burgerlijke zaken
