Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en...

37
Vitaliteitsboost in Zuivelindustrie Rapportage Vitaliteitsprogramma in de Zuivelindustrie Onderdeel van ‘Zuivelindustrie zet in op duurzame inzetbaarheid’ 2013ESFN26

Transcript of Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en...

Page 1: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Vitaliteitsboostin Zuivelindustrie

Rapportage Vitaliteitsprogramma in de ZuivelindustrieOnderdeel van ‘Zuivelindustrie zet in op duurzame inzetbaarheid’

2013ESFN26

Page 2: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

2

BOEST is mede mogelijk gemaakt met subsidie uit het Europees Sociaal Fonds. Het Europees Sociaal Fonds investeert in jouw toekomst! Oktober 2014 Meer weten? Neem contact op met Brian Veerkamp van Stichting Opleiding en Ontwikkelingsfonds Levensmiddelenindustrie. www.sol-online.nl

Page 3: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

3

Managementsamenvatting

In de zuivelsector hebben medewerkers een hoge gemiddelde leeftijd (46,3) en een deel van hen zwaar lichamelijk werk. Bovendien is het een snel veranderende sector, wat werkdruk met zich meebrengt. De zuivelsector wil waarborgen dat medewerkers gezond blijven tijdens hun arbeid-zame leven én daarna.

Verhoog eigen vitaliteitFrieslandCampina startte in 2013 een groot vitaliteitsprogramma genaamd BOEST. Het doel van BOEST: Medewerkers bewust maken van hun eigen vitaliteit en tools aanrijken om de eigen vitali-teit te verhogen. De medewerker zit zelf achter het stuur en heeft een eigen verantwoordelijkheid op het gebied van vitaliteit. De organisatie faciliteert, inspireert en geeft richting daarin. 1000 veranderingen367 mensen deden mee aan BOEST, zowel kantoorpersoneel als ploegendienstmedewerkers. Na 6 maanden zijn er significante verbeteringen op algemene fitheid, en ook op afzonderlijke on-derdelen als fysiek, emotioneel en mentaal energiemanagement. 93 procent van de deelnemers heeft gedeeltelijk of volledig zijn of haar doelen behaald en samen hebben zij ongeveer 1000 gro-te of kleine veranderingen gerealiseerd. Maar liefst 99,6 procent geeft aan door te zullen werken met vitaliteit.

Fysiek, mentaal en sociaal-emotioneel fit Het BOEST programma is een vrijwillig vitaliteitsprogramma. Het kent een doorlooptijd van zes maanden en aantal vaste onderdelen (zie kader). Een vitale medewerker heeft een hoog energie-niveau, voelt zich fit en beschikt over mentale veerkracht, uithoudings- en doorzettingsvermogen. Dit ontstaat als drie energiebronnen in balans zijn en elkaar versterken: fysiek (1) mentaal (2) en sociaal-emotioneel (3). Door het BOEST programma heeft elke energiebron een boost gekregen.

FYSIEK: Deelnemers bewegen meer en eten gezonderDe score op fysiek energiemanagement is fors verbeterd. Dit zien we vooral terug in de onder-delen ‘bewegen’ (+31%) en ‘voeding’ (+26%). Workshops over deze onderwerpen hebben veel effect gehad.

BOEST IN VOGELVLUCHT

Het BOEST-programma is een vrijwillig vitaliteitsprogramma met een duur van zes maanden. BOEST start met vragenlijsten bij medewerkers die gaan om hun fysieke, mentale en emotionele energieniveau. Gevolgd door een aantal fysieke testen om het energieniveau te meten.

Gedurende het programma volgen medewerkers workshops rondom fitheid en energie. Daarnaast worden medewerkers gedurende het traject individueel gecoacht en dus ondersteund bij het halen van hun eigen doelen. Het programma wordt afgesloten met een hermeting van zowel de fysieke, mentale als emotionele vitaliteit.

Page 4: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

4

Managementsamenvatting

MENTAAL NIVEAU: Deelnemers kunnen beter met druk omgaan Zowel op focus, planning als in het stellen van prioriteiten sco-ren veel minder deelnemers slecht of matig.

SOCIAAL EMOTIONEEL: Deelnemers houden zichzelf vaker een spiegel voor. De score op emotioneel energiemanagement is verbeterd. ‘Zelfreflectie’ is gestegen met 10 procent. Top 3 geleerde lessen

1. De positieve communicatie in dit traject is essentieel. Manage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het gaat over energie in plaats van verzuim en breng het programma als een cadeautje.

2. Stimuleer een actieve rol van leidinggevenden. 3. Besteed ruime aandacht aan de voorbereiding. Denk aan

wat er al is voor beleid en ook welke stakeholders betrokken moeten worden.

RESULTATEN BOEST

Boest leidde onder meer tot:• 99 stuks fruit die dagelijks

meer worden gegeten• 126 glazen alcohol die

per week minder worden gedronken

• 154 cm minder tailleom-vang

• 23% meer ontspanning

Daarnaast zegt:• 71% beter zijn energie te

managen• 79% beter prioriteiten te

stellen• 82% goed of uitstekend

te kunnen herstellen na arbeid

• 94% BOEST aan te beve-len aan een collega

Ga door met vitaliteit

Gemiddeld geven deelnemers BOEST het cijfer 7,6. BOEST heeft een positief effect, mede omdat me-dewerkers hun eigen doelen konden stellen. Het ging niet alleen om afvallen of meer bewegen, maar om alle drie de batterijen (fysiek, mentaal en sociaal emotioneel). Medewerkers bleven betrokken en gedreven omdat zij bijvoorbeeld ook hun nachtrust konden verbeteren of als doel stelden om meer tijd aan de kinderen te besteden. FrieslandCampina wil het BOEST programma nu ook breder in gaan zetten binnen de organisatie. Niet te vergeten, er moet aandacht blijven voor de medewerkers die nu mee hebben gedaan. Een vervolg is noodzakelijk. Bijvoorbeeld door medewerkers uit de eerste lichting te betrekken bij de nieuwe deelne-mers aan het programma of door specifieke themaweken in te stellen rondom één van de onderwerpen (bijv. de week van de slaap).

HANDBOEK BOEST

Het is ook hét moment om de opgedane kennis en ervaring van BOEST te delen met de hele zuivel- en levensmiddelenindustrie. Dat kan door dit praktische Handboek van BOEST (p.19) waar de onderdelen van het vitaliteitsprogramma stuk voor stuk worden uitgelegd. De aanpak is breed toepasbaar, zowel binnen de zuivelindustrie als daarbuiten, op kantoor en in ploegendienst.

Vitaliteit en BOEST staan niet op zichzelf. Het is onderdeel van een groter plan rondom Duurzame Inzetbaarheid, waarin er ook aandacht is voor flexibiliteit, de werksituatie en loopbaanontwikkeling. BOEST zal uiteindelijk onderdeel moeten uitmaken van de reguliere bedrijfsorganisatie, om gezonde en duurzaam inzetbare medewerkers te behouden voor de sector en de arbeidsmarkt.

Page 5: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

5

Inhoud

Managementsamenvatting 3

1. Vitale medewerkers in de Zuivelindustrie 6

2. Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit 7

3. De Boost van Boest (Resultaten) 103.1 Mentaal energiemanagement 123.2 Emotioneel energiemanagement 143.3 Fysiek energiemanagement 153.4 Toelichting programmaonderdelen 17

4. Handboek Boest 19Kick off 21Inschrijvingen 21Intakes 21Bedrijfsatleettraining 22Talk with the team 24Tussentijdse Coaching 24Digitaal portaal en facebook 24Communicatiemiddelen 25Aanvullende workshops 27Outtake 28Evaluatie en rapportage 28

5. Conclusie 30

Bijlagen

Page 6: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

6

Vitale medewerkers

1. Vitale medewerkers in de Zuivelindustrie

De zuivelindustrie is vergrijsd. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers in deze industrie is 46,3 jaar. 27 procent van het totale personeelsbestand gaat in 2020 met pensioen. Naar mate men ouder wordt neemt de capaciteit van mensen over het algemeen af. In 2012 stelde de Zui-velindustrie de vraag: “Hoe houden we ons personeel optimaal inzetbaar? Gezien de krapte op de arbeidsmarkt en het grijzer wordende personeelsbestand is behoud en inzetbaarheid van het huidige personeel van groot belang. Inzetbaarheid van medewerkers is een verantwoordelijkheid van zowel werkgever als werknemer. Wens is dat vitaliteit en gezondheid een vanzelfsprekend onderdeel van de cultuur wordt. Dat de focus verplaatst van verzuim naar een focus op vitaliteit. Oftewel van reactief naar integraal proactief beleid.

In 2013 is een pilot uitgevoerd op twee locaties van FrieslandCampina, een productielocatie in Leeuwarden en het hoofdkantoor in Amersfoort. In totaal hebben er 367 medewerkers van de or-ganisatie actief ingezet op vitaliteit. Het doel was bewustzijn te creëren bij medewerkers rondom vitaliteit en een gedragsverandering richting gezond gedrag te bewerkstelligen.

In deze rapportage vindt u de resultaten en aanpak van het vitaliteitsprogramma. Deze rappor-tage richt zich op het verder verbreden van deze aanpak in de hele industrie. Het tweede deel van de rapportage is dan ook een handboek waarin de onderdelen van het vitaliteitsprogramma stuk voor stuk worden uitgelegd. De rapportage eindigt met een conclusie gericht op vitaliteit in de hele sector. Als eerste wordt een algemeen beeld geschetst van Duurzame Inzetbaarheid en Vitaliteit in de Zuivelsector.

Page 7: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

7

Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit

2. Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit

In de CAO Zuivelindustrie 2012-2014 spraken werkgevers en werknemers met elkaar af dat zij beiden groot belang hechten aan het nu en in de toekomst vitaal en inzetbaar houden van medewerkers in de zuivelsector. Cao partners kozen voor een geïntegreerde aanpak. De geïntegreerde aanpak van de zuivelindustrie ziet er schematisch als volgt uit:

Alle vier de pijlers zijn op zichzelf staande factoren, maar komen het beste gezamenlijk tot hun recht. Op alle vier gebieden is aandacht verreist om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te vergroten.

‘Duurzame inzetbaarheid is het vermogen en de bereidheid van de werknemer om gedurende zijn hele loopbaan gezond en functioneel te blijven werken, binnen de organisatie of daarbuiten.

Duurzame inzetbaarheid is de verantwoordelijkheid van de werknemer (talenten ontwikkelen, kennis en vaardigheden op peil houden) én de werkgever (stimuleren, faciliteren)’

Onderdeel van Duurzame inzetbaarheid is Vitaliteit. Vitaliteit staat voor levenskracht, oftewel de energie voelen om te leven. Je voelt je vitaal wanneer er een goede balans is tussen energie ge-vende bronnen (zoals familie, leuk werk, sporten) en energie afnemende bronnen (zoals stress, confl icten of ziekte). Werken vraagt energie maar kan je ook energie geven. Bijvoorbeeld wan-neer je voldoening haalt uit je werk of wanneer je fi jne collega’s hebt waar je mee samen kunt werken.

Fysiek, mentaal en sociaal-emotioneel fi t Vitaliteitsmanagement richt zich op het verhogen van energie, motivatie en productiviteit om zo bedrijfsdoelstellingen en persoonlijke doelstellingen te halen. Een vitale medewerker heeft een hoog energieniveau, voelt zich fi t en beschikt over mentale veerkracht, uithoudings- en doorzet-tingsvermogen. Dit ontstaat als vier energiebronnen in balans zijn en elkaar versterken. De vier energiebronnen zijn fysiek (1) mentaal (2) sociaal-emotioneel (3) en zelfontplooiing (4). In onderstaand fi guur zijn de vier energiebronnen weergegeven.

Page 8: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

8

Duurzame Inzetbaarheid en vitaliteit

Ook externe factoren spelen een rol. De werkomgeving moet zo ingericht zijn, dat het een gezonde leefstijl ondersteund. Goed vitaliteitsmanagement geeft invulling aan de aandachtspunten die naar voren komen uit Preventief Medisch Onderzoek (PMO), risico-inventarisatie (RI&E) en Medewerkers Tevreden-heids- Onderzoek (MTO) en levert een bijdrage aan de veiligheid binnen de organisatie.

Personeelsontwikkeling in de Nederlandse Zuivelindustrie 2013Het personeelsbestand in de Zuivelindustrie1 kent nog altijd een relatief hoge gemiddelde leeftijd van 46,3 jaar. Uitgaande van een reguliere uitstroom betekent dat in 2022 bijna de helft van het totale personeels-bestand is uitgestroomd.

Veranderingen in het werk leiden tot een ontwikkelbehoefte in de in-dustrie. De ontwikkelbehoefte ligt op MBO niveau 3,4 en hoger. Op dit moment is er sprake van een kloof tussen de huidige en de gewenste situatie.

Actie is noodzakelijk. Technisch personeel, verpakkingsoperators en logistieke medewerkers zijn de meest kritische functies. Vooral omdat de krapte daarin zich uitstrekt over de hele (voedings)industrie. Prioriteit ligt in het vinden, binden en boeien van deze groep medewerkers. Het huidige personeelsbestand moet met plezier, gezond en geboeid hun werk blijven doen en zich zoveel mogelijk ontwikkelen. Nieuwe medewerkers zoeken een aantrekkelijke werkgever die aandacht heeft voor gezondheid en ontwikkeling.

1 Uit: Personeelsontwikkeling in de Nederlandse Zuivelindustrie, EDO Scan 2.0 versie 2013

Bron: gebaseerd op piramide van Maslow; Jim Loehr & Tony Schwarz, The power of full engagement, 2003 Uit: Gezond gedrag is besmettelijk

Page 9: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

9

Duurzame inzetbaarheid & vitaliteit

Aandacht voor verzuim of vitaliteit?Vaak wordt er veel aandacht, tijd en geld besteed aan een klein percentage zieke medewerkers.In de zuivelindustrie komt het ziekteverzuim overeen met het landelijk beeld, namelijk 4%.

Het overgrote deel van de medewerkers heeft dus nauwelijks met ziekte te maken, maar dat wil niet zeggen dat ze ook vitaal zijn. Medewerkers in de sector hebben een hoge gemiddelde leeftijd en ook het werk kan fysiek zwaar zijn. Een snel veranderende organisatie brengt ook werkdruk met zich mee. Voor de productiviteit van de organisatie én het welzijn van de medewerkers is het van belang om aandacht aan vitaliteit te besteden.

Een vitale organisatie ademt energie uit. Dat trekt nieuwe mensen aan om in de zuivelindustrie te komen werken en hierdoor willen huidige medewerkers er graag blijven werken. Zo draagt een vitale organisatie op diverse manieren bij aan de groeiambitie van de zuivelindustrie.

Percentage ziekteverzuim Zuivelindustrie

Uit: Personeelsontwikkeling in de Nederlandse Zuivelindustrie, EDO Scan 2.0 versie 2013k

Page 10: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

10

Resultaten Boest

3. De Boost van Boest

Het doel van BOEST is om medewerkers bewust te maken van hun eigen vitaliteit en hen tools aan te rijken om hun eigen vitaliteit te verhogen. De medewerker zit zelf achter het stuur en heeft een eigen verantwoordelijkheid op het gebied van vitaliteit. De organisatie faciliteert, inspireert en geeft richting daarin.

Boest startte met 367 deelnemers verdeeld over de twee pilotacties. In Amersfoort startte er 7 teams en in Leeuwarden 11. Na 6 maanden zijn er signifi cante verbeteringen op algemene fi theid, en ook op de afzonderlijke onderdelen als fysiek, emotioneel en mentaal energiemanagement. 93 procent van de deelnemers heeft gedeeltelijk of volledig zijn of haar doelen behaald en in totaal zijn de deelnemers 97 kilo afgevallen.

Een gestructureerd vitaliteitsprogramma volgens het format van BOEST leidt tot een behoor-lijke verbetering van vitaliteit voor de deelnemers. Het programma is goed toepasbaar binnen kantoor en binnen ploegendienstroosters.

De deelnemers geven een hoge waardering aan het BOEST programma, gemiddeld een 7,6. 94 procent van de deelnemers beveelt het BOEST programma aan een collega aan.

Deelnemers stelden doelen op fysiek (68%), emotioneel (14%) en mentaal vlak (18%) om aan hun vitaliteit te werken.

Goede resultaten zijn behaald door de deel-nemers in het verbeteren van de algemene fi theid en de afzonderlijke batterijen fysiek, emotioneel en mentaal energiemanagement. Daarnaast geven de deelnemers aan dat ze veel inzicht en bewustwording hebben gekregen in hun persoonlijke energiemanagement en op welke wijze zij hier zelf veranderingen in kunnen aanbrengen.

In dit hoofdstuk worden de resultaten van Boest per subsegment besproken (fysiek, emotioneel, mentaal)

BOEST IN VOGELVLUCHT

Het Boest-programma is een vrijwillig vitaliteitsprogramma met een duur van zes maanden. Boest start met vragenlijsten bij medewerkers die gaan om hun fysieke, mentale en emotionele energieniveau. Gevolgd door een aantal fysieke testen om het energieniveau te meten.

Gedurende het programma volgen medewerkers workshops rondom fi theid en energie. Daarnaast worden medewerkers gedurende het traject individueel gecoacht en dus ondersteund bij het halen van hun eigen doelen. Het programma wordt afgesloten met een hermeting van zowel de fysieke, mentale als emotionele vitaliteit.

“Ik heb meer helder waar mijn prioriteiten liggen en hoe ik die kan naleven. Ik heb al

mijn doelen gehaald, gevoelsmatig.”

Page 11: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

11

Resultaten Boest

‘Deelnemers gaan bewuster om met

mail en belasting en hebben een

betere werk-privé balans’

INTAKES AMERSFOORT LEEUWARDEN TOTAAL

Inschrijvingen 147 220 367

Cijfers** OPMERKINGEN

Gemiddelde beoordeling

7,663,1% beoordeelt het programma met een 8 of hoger. De ploegendienst beoordeelt BOEST het

hoogst% dat BOEST

aanbeveelt aan een collega

94% 97% van de deelnemers afkomstig uit de ploegen-dienst Leeuwarden beveelt het programma aan

% dat gedeeltelijk of geheel zijn doe-len heeft behaald

74% / 93%*74% van de deelnemers heeft grotendeels (>80% van de gestelde doelen behaald). Waarvan 28%

volledig de doelen heeft behaald

% dat door BOEST verbetering

ervaart op energie-management

71%

Percentage dat aan-geeft door te gaan met het werken

aan zijn vitaliteit

99,6%

** Bron Survey Monkey

Page 12: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

12

Resultaten Boest

3.1 Mentaal energiemanagement

De score op mentaal energiemanagement geeft een beeld van de mate waarin je beperkingen ervaart als gevolg van je mentale gezondheid. Een lage score is een belangrijke voorspeller voor toekomstige arbeidsongeschiktheid, verzuim en de kans op depressie. Een lage score betekent dat je veel beperkingen ervaart in je dagelijkse leven als gevolg van mentale klachten. De score op mentale gezondheid is gebaseerd op de weging van een achttal items (lichamelijk functio-neren, lichamelijke invloed, lichaamspijn, algemene gezondheid, vitaliteit, sociaal functioneren, emotionele invloed en mentale gezondheid).

De mentale gezondheidDe mentale gezondheid van de deelnemers is sterk vooruitgegaan: • De productiemedewerkers uit de ploegendienst zijn na BOEST sterk verbeterd op mentale

gezondheid. (Voor de start van BOEST scoort 58 procent, goed tot uitstekend, na BOEST 72 procent)

• Deelnemers geven aan meer energie te ervaren tijdens het werk en daarnaast ook beter te herstellen na een (zware werkdag).

Energie is een belangrijke bron waar je uit kunt putten wanneer je geconfronteerd wordt met stress, wanneer je bepaalde doelen moet halen of wanneer je jezelf wilt verbeteren en ontwikke-len. Medewerkers van FrieslandCampina scoren uitstekend op energie, vitaliteit en herstel. Met name de ploegendiensten scoren uitstekend. Na BOEST scoort bijna de helft van de medewer-kers uitstekend.

DEELNEMERS GAAN BETER OM MET DRUK

Het totale beeld laat een mooie verbetering zien op het gebied van mentaal energie management. Zowel op focus, planning als in het stellen van prioriteiten scoren veel minder deelnemers slecht/matig. De score op mentale fi theid is fors verbeterd. Voornamelijk de score op ‘focus’ (+11 ‘Veerkracht’ (+14%) en ‘omgaan met druk’ (55 procent van de deelnemers in Amers-foort geeft aan dat ze beter met de druk omgaan).

Het verdient aanbeveling om te blijven werken aan verbetering van ‘plannen’ en ‘focussen’. Hoewel de resultaten hier signifi cante verbeteringen laten zien, zijn deze nog relatief laag.

Page 13: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

13

Resultaten Boest

Energie tijdens werk, herstel na werkJe mag best moe worden van het werk zolang je maar voldoende kunt herstellen voordat je de volgende dag weer naar je werk gaat. Als het regelmatig voorkomt dat je na je werk erg moe bent, her-stel je te weinig. Op den duur kan dat leiden tot zowel fysieke als mentale gezondheidsklachten. Op het gebied van vitaliteit was de score al zeer goed bij de intake en zien we nog een lichte verbetering in het verminderde aantal deelnemers dat slecht scoort. Deelnemers geven aan meer ener-gie te ervaren tijdens het werk en daarnaast ook beter te herstel-len na een (zware) werkdag.

Omgaan met werkdruk en emotiesAanzienlijk minder deelnemers scoren slecht op het omgaan met heftige emoties, ook fysiek zijn er enorme verbeteringen. Ook de HRV (hartritmevariabiliteit) is enorm verbeterd. Functi-onele veerkracht verwijst naar het aanpassingsvermogen van de systemen in het lichaam aan veranderingen in de omgeving. Functionele veerkracht wordt gemeten door middel van hartritme-variabiliteit (HRV).Echter het omgaan met heftige emoties zou nog wat extra aan-dacht mogen krijgen. Hierop zien we dat nog altijd ruim de helft slecht/matig scoren.

Focus plannen en prioriteiten stellenFocus betekent de aandacht op iets richten en je daarbij niet laten afl eiden. Wanneer je niet gefocust bent, heeft dat gevolgen voor je mentale energieniveau.Of het nu om je werk of privéleven gaat, wanneer je prioriteiten stelt kun je effi ciënter met je tijd omgaan. Dit levert je veel over-zicht, rust en energie op. Of je nu een organisatietalent bent of niet, je kunt je mentale energie aanzienlijk verhogen als je plan-ningen maakt en daarin voldoende tijd inruimt voor je belangrijkste werkzaamheden.Een betere score op het gebied van mentaal energiemanagement zorgt er op de lange termijn voor dat mensen meer energie over-houden aan het eind van een werkdagHet totale beeld laat een mooie verbetering zien op het gebied van mentaal energie management. Zowel op focus, planning als in het stellen van prioriteiten scoren veel minder deelnemers slecht/matig.

“Ik heb geleerd vaker nee te zeggen en mij niet teveel aan te trekken van negatieve elementen”

Page 14: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

14

3.2 Emotioneel energiemanagement

Zelfrefl ectie is feitelijk jezelf een spiegel voorhouden. Bij zelfrefl ectie onderzoek je jouw manier van handelen, hoe je reageert op bepaalde situaties en welk effect emoties hebben op jezelf en anderen.

Quality time wil zeggen dat je voldoende tijd neemt voor jezelf je familie/vrienden en dingen die jij belangrijk vindt. Na BOEST reserveren medewerkers meer tijd voor zelfrefl ectie en quality time. Vooral de verbetering op het gebied van zelfrefl ectie is opvallend! Deze verbeteringen zijn binnen alle afdelingen en vestigingen terug te zien (van 31 procent naar 13 procent slechte zelfrefl ectie).

DEELNEMERS HOUDEN ZICHZELF VAKER EEN SPIEGEL VOOR

De score op emotioneel energiemanagement is fors verbeterd. ‘Zelfrefl ectie’ (+10%), ‘het oproepen positieve emoties’ (+8). De onvoldoendes voor ‘het delen van emoties’ (+10%) en ‘omgaan met heftige emoties’ (+12%) zijn voldoendes geworden.

Hoewel delen van emoties en omgaan met heftige emoties signifi cante verbeteringen laten zien, blijven de scores laag. Meer dan de helft scoort slecht of matig op deze punten. Het verdient aanbeveling te blijven werken aan de verbetering op deze onder-delen.

“Het programma heeft mij laten inzien dat er een disbalans

was en dat ik daar zelf wat aan moest gaan doen. Ook dat ont-

spanning voor alleen mezelf belangrijk is (in plaats van voor

mijn gezin en werk).”

Page 15: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

15

3.3 Fysiek energiemanagement

Regelmatig en goed ontspannen is één van de belangrijkste manieren om je batterijen op te laden. Daarnaast is ontspanning een goede manier om je te wapenen tegen stressmomenten. Je kunt op verschillende manieren ontspannen, namelijk actief of passief. Voorbeelden van ac-tieve ontspanning zijn sporten, dansen, yoga, meditatie, ademhalingsoefeningen of een wande-ling maken. Voorbeelden van passieve ontspanning zijn het lezen van een boek, een fi lm kijken, in bad gaan of een massage nemen. Het doel van zowel actieve als passieve ontspanning is het afbouwen van je spanningsniveau en het opladen van nieuwe energie. Hoe je het beste ont-spant is persoonlijk en verschilt per individu. Daarom is het vooral belangrijk dat je een manier van ontspannen kiest die bij je past.

DEELNEMERS BEWEGEN MEER EN ETEN GEZONDER

De score op fysieke energiemanagement is fors verbeterd. Dit zien we vooral terug in de onderdelen ‘bewegen’ (+31%), ‘voeding’ (+26%), ‘slaapkwaliteit’ (+15%) en ‘ont-spanning’ (+23%) en ‘lichamelijke fi theid’ (fysieke meting) (+9%).

Het verdient aanbeveling om te blijven werken aan verbetering van voeding, lichamelij-ke fi theid (na programma nog steeds onvoldoende) en slaapkwaliteit (61% sliep slecht, maar 39% slaapt nog steeds slecht).

Fittere medewerkersEr is nog verbetering mogelijk/nodig op de totale fi tness score. Met name op ruglenigheid en kracht scoren veel medewerkers slecht/matig. Dit zijn relatief makkelijk te verbeteren scores door gedurende de werkdag regelmatig te stretchen.

Deelnemers nemen meer tijd voor ontspanning en be-weging. Er zijn sterke verbeteringen te zien op beide gebieden.

Het ontbijt is de eerste maal-tijd na de nacht en levert je de energie die je nodig hebt voor de dag. Deelnemers zijn beter gaan ontbijten en eten.

Page 16: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

16

Deelnemers zijn over het algemeen meer gaan bewegen. Daarnaast zijn er ook meer deelnemers die meer zijn gaan sporten en hiermee voldoen aan de Fitnorm (3 x per week, 20 minuten inten-sief bewegen). Enkele gevolgen van te weinig ontspanning: o Sneller verkouden of grieperig o Maagklachten o Nek- of rugklachten o Chronische hoofdpijn o Vermoeidheid en slaapproblemen o Je bent sneller emotioneel of prikkelbaar o Je bent chaotisch en vergeetachtig o Je voelt je lusteloos en somber

Wat is totale fitness? Fysieke fitheid is een maat die aangeeft hoeveel risico mensen lopen om gezondheidsklachten te krijgen en om beperkt te worden in hun dagelijks functioneren. De totale fitness score is een score die is gebaseerd op een weging van de scores op de afzonderlijke componenten. De weging van de afzonderlijke scores is vastgesteld door het American College of Sports Medicine en is geldig voor zowel de Amerikaanse als de Nederlandse populatie. Een lage score op totale fitness geeft aan dat de fysieke fitheid van mensen beperkt is. In Nederland is het gemiddelde 4,9. De totale fitness score verbeterde door dit programma van een 4,8 naar een 5,3.

SlaapOver de gehele lijn zien we dat aanzienlijk minder deelnemers slecht scoren op slaap kwaliteit, echter ook na de outtake scoort meer dan de helft nog slecht/matig. Het is niet zozeer het aantal uren slaap dat te weinig is. Deelnemers slapen gemiddeld 7,3 uur. De kwaliteit van de slaap kan echter beter.

Deelnemers hebben bij de outtake een lagere bloed-druk dan tijdens de intake. Ook de rusthartslag is verlaagd.

Page 17: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

17

Resultaten Boest

3.4 Toelichting programmaonderdelen

ONDERDEEL OMSCHRIJVING WAT

Energiemeting

Online vragenlijst om deelne-mer en coach inzicht te geven in huidige lichamelijke, mentale en emotionele energieniveau

Intake

De energiecoach onderzoekt hoe het staat met het energiepeil van de deelnemende werknemer. Deel-nemer krijgt advies waarin kansen en uitdagingen liggen en er worden persoonijke doelen gesteld

• Een online vragenlijst onder-zoek

• Fysieke testen, waaronder: bloeddruk, BMI, Cholestrol, Hart Rate Variability (HRV) en Uithoudingsvermogen (Microfit Fietstest)

• Coachgesprek

Energiesessies

Vier workshops bedrijfsatleet. Deelnemers worden bewust gemaakt van de energiewetten en herstelmechanismen

1. Algemene introductie energie-management

2. Slaap3. Dagindeling4. Omgaan met druk

Terugvalpreventie

Middels workshops wordt met de deelnemers de verdieping inge-gaan om te voorkomen dat ze te-rugvallen in hun oude gewoonten.

WorkshopsMindfulness, Werk en Privé balans, Actief ontspannen, Slaap, Bewegen, Prioriteiten stellen, voeding

Samenwerken

Teams geformeerd die nadenken en praktisch uitvoering geven aan de vraag: wat kunnen we persoon-lijk in ons werk doen om een nog energieker werkklimaat te schep-pen

Talk with the teamsessies en bud-dysysteem

Coaching

Tijdens het programma worden de deelnemers ondersteund door een energiecoach

Elke deelnemer had minimaal 2 uur coachtijd tot zijn/haar beschikking welke de deelnemer in overleg met de coach naar wens invulde (telefo-nisch, face to face of per mail

Outtake

Het programma wordt afgesloten met een hermeting.

Zes maanden na de intake namen de deelnemers deel aan de herme-ting (outtake) van het programma. De outtake bestond uit dezelfde onderdelen als de intake

Page 18: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

18

Managementsamenvatting

Handboek Boest

Schenk jezelf nog meer energie

Persoonlijk vitaliteitsprogramma voor uw organisatie

Page 19: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

19

Handboek Boest

4. Handboek Boest

Het doel van BOEST is het creëren van bewustzijn bij medewerkers rondom vitaliteit en een gedragsverandering richting gezond gedrag bewerkstelligen.

Het BOEST programma is een vrijwillig vitaliteitsprogramma. Een integraal programma waarin de energiebronnen fysiek (1) mentaal (2) en sociaal-emotioneel (3) aan bod komen. Het kent een doorlooptijd van zes maanden en aantal vaste onderdelen. Zes maanden biedt het beste uitgangspunt om tot blijvende verandering te komen. Onderstaand figuur is een schematische weergave van het totale BOEST Programma.

In dit hoofdstuk wordt het BOEST Programma per programmaonderdeel besproken. Per programma-onderdeel staat een uitleg, de praktijkervaringen van BOEST en tips voor het uit-voeren van dit BOEST-onderdeel in uw eigen organisatie.

Op de volgende pagina staat eerst een startsheet. Er moeten keuzes worden gemaakt vooraf-gaand aan de start van het BOEST Programma. Ook zijn bepaalde voorwaarden cruciaal voor het verdere succes van het programma.

Page 20: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

20

STARTSHEET BOEST

Commitment van de organisatie/locatie voor een zes maands integraal programma (eventueel uitgevoerd door een externe partij)

Commitment vitaliteitsprogramma voor lange termijn door MT

Commitment OR (op locatie)

Er wordt budget vrijgemaakt (eventueel op locatie/afdeling)

Iedere locatie (indien sprake van meerdere locaties) heeft een eigen projectleider.

Er is een coördinator logistiek (fulltime beschikbaar)

De afstemming binnen het totale BOEST programma doet de programmamanager

Wat is het maximaal aantal deelnemers van elke locatie/afdeling? Advies is 30% van totaal aantal medewerkers in eerste ronde te laten meedoen.

Wordt het programma individueel of afdelingsgewijs aangevlogen?

Wanneer is de start van het project? Vraag de locatie/afdeling om hun voorkeur voor een startdatum

Welke bestaande communicatiemiddelen worden ingezet?

Wordt er wel of geen Kick off georganiseerd?

Welke bestaande initiatieven bestaan er al (cultuurprogramma’s) en hoe wordt dit programma daarbij ingebed?

Wat is de verhouding tussen eigen tijd en werktijd voor de deelnemers?

Beheer contract met externe partijContactpersoon algemene thema’s Bewaker kwaliteit programma, w.o. inzet trainers en coachesAansturing projectleiders locatiesPlanning startdata projecten per locatie Monitoring evt. subsidiemogelijkheden Ontwikkeling vitaliteitsprogramma op langere termijn (na 3 jaar, mogelijk-heden vervolg)Ontwikkeling e-tools voor vervolg

VOORWAARDEN VOOR SUCCES

MAAK VOOR DE START DEZE STRATEGISCHE KEUZES:

KIES EEN PROGRAMMAMANAGER. HIJ/ZIJ HEEFT DE VOLGEN-DE TAKEN:

☑☑☑☑

☑☑☑

Page 21: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

21

Kick off

START >> MAAND 1

Het doel van de kick off is het informeren en het enthousiasmeren van de potentiële deelnemersgroep van het BOEST programma. Na afloop van de kick off krijgen de werknemers 2 weken de tijd om zich per mail aan te melden voor deelname aan BOEST.

TIPS1. 73 procent vond de kick off een waardevol onderdeel van het

BOEST Programma 2. Neem voldoende tijd voor de voorbereiding (minimaal 12 weken

voor daadwerkelijk start met deelnemers) en zorg dat alle data en benodigde (communicatie)middelen gereed zijn voor aanvang

Inschrijvingen Laat de verwerking van de inschrijvingen lopen via een algemeen e-mailadres en beheren door een medewerker van de eigen organisatie. Deel aangemelde werknemers in teams van 20 personen in.

TIPMaak geen gemixte groepen (geen productiemedewerkers samen met kantoorpersoneel) zodat je goed op de behoefte van de doelgroep kunt aansluiten (o.a. van belang bij het thema slaap en omgaan met druk)

ERVARINGEN BOESTNa het verstrijken van de

periode voor inschrijving bleek dat niet alle 400 deelnemers-

plaatsen waren ingevuld. In overleg met het projectteam

is daarop besloten om de inschrijfperiode voor een spe-cifieke afdeling te verlengen.

Dit resulteerde in ongeveer 60 extra aanmeldingen.

ERVARINGEN BOESTBij BOEST vond in totaal 7 maal een kick off van circa

een half dagdeel plaats. Jochem Uytdehaage verzorg-

de de kick off in Amersfoort en Lucas Schröder in Leeuwar-den (beiden oud topsporter).

>> MAAND 2

Intakes Het doel van de intake is om te onderzoeken hoe het staat met het energiepeil van de deelnemende werknemer. De intake be-staat uit drie onderdelen: • Een online vragenlijst onderzoek• Fysieke testen

- Bloeddruk, BMI, Buikomvang, Cholesterol, Lenig heid, Kracht, Glucose/Bloedsuiker - Hart Rate Variability (HRV) - Uithoudingsvermogen (Microfit Fietstest)

• Coachgesprek (waarin de deelnemer een start maakt met het opstellen van zijn/haar persoonlijke doelen)

ERVARINGEN BOESTHet intakegesprek met de coach werd als waardevol

beoordeeld (84%) en is nood- zakelijk om resultaten te

kunnen evalueren.

Page 22: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

22

>> MAAND 2 -5

Bedrijfsatleettraining Het doel van deze workshops is om deelnemers bewust te maken van de energiewetten en herstelmechanismen. Elke trai-ningssessie duurt circa 2 uur waarin één thema centraal staat.

1. Introductie energiemanagementDoel is om deelnemers te laten kennismaken met energiema-nagement. Vitaal betekent namelijk niet alleen fysiek fit. Om echt FIT te zijn moet je aandacht besteden op zowel emotioneel, men-taal én fysiek vlak. In deze workshop worden deelnemers bewust van de drie verschillende energieniveaus. Ze komen tot inzicht hoe zij er zelf voor staan en ook dat je jezelf kunt coachen om focus te houden in een stormachtige omgeving.

2. SlaapHet doel van de workshop slaap is om deelnemers inzicht te ge-ven wat de kenmerken zijn van slaap en om hen de noodzaak te laten inzien van een goede nachtrust. Deelnemers krijgen oefe-ningen en tips om beter te slapen zodat vermoeidheid meer voor-komen wordt. Deelnemers scoren hun eigen slaapvoorwaarden en krijgen ontspanningsoefeningen. Zij schrijven in hun coach-map wat ze de komende periode gaan doen om hun slaapkwali-teit te verbeteren. 3. DagindelingHet doel van deze workshop is om deelnemers te laten kijken hoe hun dag er precies uitziet, zodat ze bewust aanpassingen kunnen doen in hun gedrag (beweging), maar ook gelet op hun voeding.

4. Omgaan met DrukIn de workshop Omgaan met Druk leren deelnemers over Stress. Wat is stress en wat doet het met lichaam en geest? Deelnemers gaan stresssignalen leren herkennen en krijgen handvatten om te leren omgaan met druk.

ERVARINGEN BOEST91 procent van de deelnemers

beveelt dit onderdeel aan collega’s aan

TIPS!1. Waardevol is dat medewerkers

de samenhang zien tussen IQ/EQ/PhQ en inzicht krijgen in dat je zelf invloed hebt op je energiemanagement

2. Houd het praktisch 3. De metafoor met topsport

werkt inspirerend4. Zet gekwalificeerde trainers in5. Laat wetenschappelijke onder-

bouwing zien6. Maak geen gemixte groepen

(kantoor/ploegendienst). Er is dan meer ruimte voor verdieping

7. Vul deze workshops Bedrijfs- atleet aan met het thema Voe-ding (in het huidige BOEST programma kwam dit pas later aan bod)

8. Geef handouts mee en bied naslagwerk voor eventuele verdieping

9. Maak de verbinding met de eigen bedrijfscultuur

Page 23: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

23

Handboek Boest

BOEST TIPS

Boest-Tips voor een energieke dagindeling

Doe belangrijke of ingewikkelde werkzaamheden vooral in je energiepieken.

Heb je vaak een after-lunchdip? Dat is een dip in je ener-gie-niveau. Gebruik die dip voor taken die weinig concentra-tie vergen.

Maak na de lunch een wandeling in de buitenlucht om een energiedip te voorkomen.

Eet minimaal 3 maaltijden tijdens nachtdienst, de eerste maaltijd is bij het avondeten, de tweede om 01.30 en de derde om 05.00 uur.

Wanneer je een snack wilt nemen, kies dan voor fruit of noten in plaats van een chocoladereep of chips.

Drink maximaal 3 koppen koffie per dienst.

Ga ook gedurende de nachtdienst af en toe van je werkplek af en zorg voor voldoende beweging.

Boest-Tips tegen druk

Je lichaam schreeuwt of fluistert. Hoor je het? Bij stress is je lichaam gespannen, maar soms voel je dat na een tijd niet meer. Probeer goed te luisteren naar je lichaam en negeer signalen van stress niet.

Adem je spieren los. Haal een paar keer diep adem wan-neer je voelt dat je lichaam gespannen is. Rek jezelf even lekker uit en rol met je schouders.

Ruim je hoofd op. Ga tijdens de lunch naar buiten voor een korte wandeling. Zo kun je even je hoofd ‘leeg maken’.

Blijf niet rondtobben. Vertel het wanneer je iets dwars zit.

Stel duidelijke grenzen. Als je ‘nee’ zegt, doe dan geen ‘ja’.

Maak je eigen gebruiksaanwijzing. Ontdek welke dingen je energie kosten en welke je juist energie geven.

Leven is vooruitzien. Probeer zaken te plannen en niet alles tegelijk te doen. Blok momenten van rust in je agenda.

Boest-Tips Energiemanagement

Vraag je eens eerlijk af: hoe is mijn werk-privé balans? Bij veel mensen slaat de balans door naar te weinig tijd voor privé en te veel tijd voor werk. Hoe zit dat bij jou?

Noem eens vijf dingen waar je de komende weken de meeste aandacht aan gaat besteden. Noem ook vijf dingen die je het belangrijkst vindt in je leven. Lijken de lijstjes op elkaar? Ja? Gefeliciteerd, je stelt je prioriteiten goed.

Nee? Blijkbaar is het moeilijk voor je om goed onderscheid te maken tussen wat urgent en wat belangrijk is.

Doe zo weinig mogelijk urgente dingen. Dan hol je van moment tot moment achter de feiten aan en word je geleefd. Aandacht voor belangrijke zaken daarentegen is vooruitzien en leven voor wat je echt wil.

Slaap je slim! Je hersenen zijn ’s nachts druk bezig je werk-geheugen leeg te maken, zodat je weer nieuwe informatie kan opnemen.

Een half uur mediteren per dag staat gelijk aan zes uur slaap.

Boest-Tips om beter te slapen

Regelmaat werkt. Ga zoveel mogelijk rond dezelfde tijd sla-pen en sta iedere dag rond dezelfde tijd op. Regelmaat helpt je om een gezond slaappatroon te ontwikkelen.

Rituelen werken ook. Een ontspanningsritueel voor het slapen (zoals lezen of muziek luisteren) verbetert de kwaliteit van je slaap. Als je vlak voor het slapen gaan te actief bent, maakt je lichaam adrenaline aan en kom je moeilijker in slaap.

Dit zijn je slaapkamergeheimen. De ideale slaapkamer is rustgevend, stil en goed gelucht, heeft zacht licht en geen televisie en computer.

Wanneer je na een half uur nog steeds wakker ligt, ga dan je bed uit en naar een andere kamer tot je slaperig wordt.

De hoeveelheid slaap die je lichaam nodig heeft is per persoon verschillend. Ga eens na wat jouw ideale slaaptijd is om energiek wakker te worden.

De slaapbehoefte van de meeste mensen ligt ergens tussen 6 en 9 uur.

Boest-Tips voor een energieke nachtindeling

Page 24: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

24

Talk with the team

MAAND 2-5

Het doel van de ‘Talk With the team’ sessies is het stimuleren van de deelnemers om elkaar onderling te helpen bij het berei-ken van ieders persoonlijke vitaliteitsdoelen. Organiseer tussen de trainingsessies een plenaire sessie van maximaal 2 uur. Leg de focus vooral op de wijze waarop medewerkers hun werk or-ganiseren en hoe veranderingen daarvan kunnen bijdragen aan ieders eigen en elkaars vitaliteit.

Het is ook mogelijk om een buddsysteem op te zetten in plaats van plenaire teamsessies. De achterliggende gedachte daarbij is dat een deelnemer een “buddy” kiest uit een van zijn mede deelnemers die hem/haar ondersteunt bij het behalen van de persoonlijke doelen

TIPS1. Behoud een vaste samenstelling van de plenaire sessies tijdens

het programma. (bij BOEST zwakte het effect van de teamsessies af door verschuivingen binnen de teams)

2. Zorg voor een grote opkomst. Is er te weinig belangstelling? Laat de sessies dan vervallen. Je bereikt anders een te klein gedeelte van de groep.

3. Medewerkers vinden het soms lastig om persoonlijke zaken te delen met een collega die ze niet goed kennen. Creëer een veilige omgeving.

4. Introduceer het mogelijke buddysysteem goed en bed het vol-doende in het programma in.

Tussentijdse Coaching Coach de deelnemers persoonlijk tussen de intake en de outta-ke. Stel de deelnemers een aantal persoonlijke coachmomen-ten tot zijn/haar beschikking. Welke de deelnemer in overleg met de coach naar wens kan invullen (telefonisch, face to face of per mail). Deelnemers worden persoonlijk begeleid waardoor de kans op het behalen van de gestelde doelstellingen vergroot wordt.

ERVARINGEN BOESTGetracht is om elke deelnemer minimaal 1 keer aan een face to face coach gesprek te laten

deelnemen. Het merendeel van de deelnemers vond de

totale coachingsduur (gemiddeld 2,5 uur per persoon) precies goed.

ERVARINGEN BOESTSlechts 50 procent van de

deelnemersgroep geeft aan de Talk With The Team sessies nuttig te hebben gevonden.

Bekijk de tips om dit cijfer op te krikken.

Digitaal portaal en facebook Maak een digitaal portaal waar informatie te vinden is over het programma en de online vragenlijsten. Eventueel met de moge-lijkheid om een afspraak in te plannen voor de health-checks en workshops. Naast het portaal is het mogelijk om een facebook-pagina te openen voor BOEST.

TIPVeel deelnemers maken geen gebruik van de digitale middelen. Dit kan per bedrijf verschillen. Maak zelf een inschatting en kies eventueel alleen voor het aanbieden van digitale online vragenlijsten.

ERVARINGEN BOEST42 procent heeft wel eens

ingelogd op het portaal met een andere reden dan het

maken van een afspraak of het invullen van de vragenlijst. 19 procent van de deelnemers

geeft aan dat ze Facebook hebben gevolgd.

Page 25: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

25

Communicatiemiddelen Zet de communicatiemiddelen voor het BOEST project in op drie verschillende fasen van het programma. A) Voorbereiding en werving deelnemersB) Uitvoering C) Afronding

A) Voorbereiding en wervingIn de voorbereiding en wervingsfase is het belangrijk om deel-nemers te informeren over het project, maar ook om leidingge-venden en het MT mee te krijgen. Communicatie in deze fase is essentieel om duidelijk te krijgen dat deelname op vrijwillige basis is en bijv. dat BOEST geen afvalprogramma is. • Organiseer een presentatie voor leidinggevende en MT• Maak en verspreid de uitnodiging voor de Kick off• Maak en verspreid de flyer van het programma • Houd structureel overleg

B) UitvoeringProbeer gedurende het hele programma deelnemers te infor-meren maar ook te triggeren om in actie te komen. Zo ontstaat er een buzz rondom het programma en begint het te leven in de hele organisatie. Voorbeelden van communicatie-uitingen in deze fase van het programma: • Deurhanger Powernap• Energiemeter• Coachmap• Handouts workshops• Posters Bedrijfsatleet• Poster Stoppen met Roken• Nieuwjaarskaart• Digitaal Portaal• Facebook

C) Afronding Zorg voor een goede afronding en evaluatie van het hele pro-gramma. Dit geeft echt een afsluiting van het programma en zorgt ervoor dat er aanbevelingen voor vervolg gedaan kunnen worden. • Eindrapportage• Evaluatie

TIPS!1. Communicatie is essentieel

in dit programma. Besteed hier voldoende aandacht aan!

2. Doseer met mails over het programma. Overspoel deelnemers niet met contact-momenten. Combineer het bijvoorbeeld met geplande activiteiten (zoals workshops).

3. Heb alle communicatiemidde-len en deelnemerspakketten bij de start van het programma af. Dit voorkomt onduidelijk-heid en logistieke rompslomp.

4. Zorg voor voldoende tijd om al het communicatiemateriaal te maken. Dit vergt veel inspan-ning.

ERVARINGEN BOESTDe sterke communicatiecam-

pagne BOEST zorgde voor dejuiste ‘buzz’ over het program-ma en betrokkenheid. BOESTverspreidde zich als een olie-vlek binnen de afdelingen enhet bedrijf. Zelfs collega’s dieniet deelnamen aan BOEST

pikten hierdoor dingen op.Er is ook aandacht aan

besteed in de media, zoalseen artikel in HR Praktijk.

(zie bijlage)

Page 26: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

26

Managementsamenvatting

Voorbeelden communicatie-uitingen

Deze kaart riep direct vragen op, maakte nieuwsgierig en haalde al direct 50 aanmeldingen binnen voordat de aanmeldingsperiode was geopend

Voor elk onderdeel van het programma schema is een icoon gemaakt dat ook weer in te zetten is op de portal. Zo kunnen deelnemers goed zien waar in het programma ze zijn en is de beeldtaal herkenbaar.

Page 27: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

27

Aanvullende workshops Het doel van deze workshops is om deelnemers bewust te maken van de energiewetten en herstelmechanismen. Elke trainingsses-sie duurt circa 2 uur waarin één thema centraal staat.

1. Mindfulness“To be mindful” betekent ‘opmerkzaam’ of ‘wakker’ zijn. Mindful-ness is doelbewust je aandacht richten op het moment, zonder oordeel. Het is een middel om het proces van zelfwaarneming, zelfonderzoek en aandachtig handelen, te versterken. In de work-shop maken deelnemers kennis met een aantal basisvaardighe-den om de “wakkerheid” te herkennen en te beoefenen.

2. Werk en privébalansMet werken en gedeelde verantwoordelijkheden thuis en vrije tijd besteding wordt er veel van medewerkers gevraagd. Dat roept wel eens vragen op hoe je daar de balans in kunt houden. Deze workshop geeft in korte tijd antwoorden en praktische handvat-ten hoe hier mee omgegaan kan worden. Een opmaat naar het herkennen van signalen en een betere balans met overzicht en plezier. 3. Actief ontspannenEen interactieve workshop waarin theorie en praktijk over ont-spannen elkaar afwisselen. Zowel privé als in het werk komen we geregeld situaties tegen waardoor we spanning ervaren, bij ons-zelf of bij de ander. We rennen wat af en komen daar achteraf, als we op de bank zitten, vaak pas achter. Of soms wijst een ander je op hectisch gedrag en de (negatieve) effecten daarvan op je om-geving. Hoe kun je die signalen herkennen als die zich voordoen en hoe kun je daar praktisch mee aan de slag?

Deze workshop helpt deelnemers om hun vitaliteit op peil te hou-den, geeft inzicht in hoe dat nu gaat en wat hiervan de effecten zijn.

4. BewegenVoor medewerkers die van plan zijn om meer te gaan bewegen en meer informatie willen over hoe dit op verantwoorde en ef-fectieve wijze op te pakken zodat het deze keer wel lukt. In een interactieve workshop wordt de volgende vraag behandeld: Als ik wil starten met meer bewegen, hoe kan ik er dan voor zorgen dat ik dit op verantwoorde en effectieve wijze doe?

ERVARINGEN BOESTDe aanvullende workshop

werden gemiddeld beoordeeld met een 7,7. 85 procent van

de deelnemers beveelt dit onderdeel aan collega’s aan.

De aanvullende workshop voeding werd als zeer relevant

en nuttig ervaren. Daarom het advies om de workshop voeding toe te voegen aan

de 4 vaste workshops van de Bedrijfsatleet

TIPS!1. Houd de keuze van de work-

shops divers2. Maak de workshops interactief

en geef zoveel mogelijk prakti-sche tips

3. Integreer ook deze workshops in het coachtraject

Page 28: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

28

5. Prioriteiten stellenSommige dingen geven energie en sommige dingen kosten ener-gie. Of je nu een organisatietalent bent of niet, je kunt je mentale energie aanzienlijk verhogen als je planningen maakt en daarin voldoende tijd inruimt voor je belangrijkste werkzaamheden.In deze workshop prioriteiten stellen leren deelnemers te priori-teren en krijgen ze inzicht waaraan ze op dit moment hun tijd besteden en hoe dat beter kan.

6. Voeding In de voedingsworkshop komt alles rondom voeding aan bod. Doel is om deelnemers te informeren en hen een persoonlijk eet-dagboek te laten maken. Ieder individu heeft namelijk zijn eigen behoeften en energieverbruik. Deelnemers krijgen gouden tips over gezonde voeding en speciale voedingstips voor tijdens het werk.

OuttakeOrganiseer zes maanden na de intake een hermeting (outtake) van het programma. De outtake bestaat uit dezelfde onderdelen als de intake. Op basis van de outtake is het mogelijk om de pro-gressie van de deelnemersgroep op de verschillende aspecten van energiemanagement te meten. De metingen op basis van de vragenlijsten en de fysieke testen vormen hiervan de basis. De resultaten van de deelnemers zijn uiteindelijk onderdeel van de eindrapportage.

MAAND 6

Evaluatie en rapportage Evalueer na afloop het programma op vier niveaus:1. Deelnemers: op basis van evaluatieformulieren tijdens

trainingen & workshops en een online evaluatie uitgezet via Survey Monkey

2. Trainers & Coaches: digitaal evaluatieformulier 3. Projectteam: evaluatiemeeting4. Stuurgroep: evaluatiemeeting

Page 29: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

29

Lever een eindrapportage bestaande uit minimaal:• Managementrapportage: Beschrijf de procesflow van

BOEST en geeft de resultaten van de evaluatie weer. • Resultaten deelnemers: Geef een overzicht van de resul-

taten die de deelnemers hebben behaald op basis van het BOEST programma.

• Financiële rapportage: Geef een verslag van de financiële middelen die zijn ingezet voor het BOEST programma.

• Toets resultaten aan KPI’s • Conclusies en aanbevelingen: Reflecteer op de behaalde

resultaten, toets de resultaten aan de vooraf opgestelde KPI’s en geef aanbevelingen voor een mogelijk vervolg van BOEST

TIP

Zorg dat de resultaten van de deelnemers collectieve groepsresultaten zijn. Laat resultaten niet herleiden naar individuele deelnemers

Algemene tips1. Geef veel aandacht voor draagvlak en communicatie van

het programma bij de leidinggevenden tijdens alle fases

2. Neem maatregelen om no shows en het verzetten van afspraken van deelnemers te voorkomen

3. Rol het programma uit per afdeling. Dit zorgt voor groeps-gevoel en zorgt voor de benodigde deelnemerskracht in het programma doordat versnippering wordt voorkomen.

Page 30: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

30

Conclusie

5. Conclusie

Vitaliteit is onderdeel van een groter plan rondom Duurzame inzetbaarheid, waarin er ook aan-dacht is voor flexibiliteit, de werksituatie en loopbaanontwikkeling. De afgelopen jaren lag de focus in de zuivelsector op het terugdringen van verzuim. Daarmee bereik je 4 of 5 % van het totale personeel. Alleen mensen die niet ziek zijn, zijn lang niet altijd vitaal.

Het zesmaands programma van BOEST zorgt ervoor dat medewerkers meer bewust zijn van hun eigen vitaliteit. Alleen interventies op verzuim zorgen nog niet voor een vitale organisatie. Preven-tieve acties waren gewenst. De gemiddelde leeftijd is hoog in de sector, het werk kan fysiek zwaar zijn en veranderende werkomstandigheden geven werkdruk. Aandacht voor vitaliteit zorgt ervoor dat medewerkers tot aan én na hun pensioen langer en fijner doorwerken.

Vitaliteit heeft niet alleen te maken met fysieke gezondheid. Werken aan de mentale veerkracht van medewerkers verbetert de vitaliteit ook. Mensen kunnen hierdoor makkelijker mee bewegen met veranderingen. Aandacht voor alle drie de facetten van vitaliteit (fysiek, mentaal en soci-aal-emotioneel) zorgen voor échte impact, want ‘Je bent zo sterk als je zwakste batterij!’

Het BOEST programma is geschikt voor zowel kantoorpersoneel als ploegendienstmedewerkers. Wel vragen ze op de drie batterijen verschillende aandacht. • Ploegendienstmedewerkers zijn vooral gebaat bij de workshops over voeding en slaap. Door

de onregelmatige werktijden waar deze medewerkers mee te maken hebben is kennis over goede voeding en het verbeteren van de kwaliteit van slaap essentieel voor vitaliteit.

• Leidinggevenden ervaren een hogere werkdruk en kunnen daar moeilijker mee omgaan dan niet leidinggevenden. Voor hen is aandacht op dit gebied dus essentieel.

• Mentaal energiemanagement is voor kantoorpersoneel van groot belang. Een betere score op het gebied van mentaal energiemanagement zorgt er op de lange termijn voor dat mensen meer energie overhouden aan het eind van een werkdag. Aan de start van het programma scoorden leidinggevenden en niet leidinggevenden matig op prioriteiten stellen en focus hou-den. Dit is na het programma sterk vooruitgegaan.

Om gezondheid en vitaliteit écht onderdeel te laten worden van de cultuur van de organisatie, is het belangrijk dat hier vanuit de directie op gestuurd wordt en dat zij ook het goede voorbeeld (blijven) geven.

BOEST is geen eenmalig programma. Een vervolg is noodzakelijk voor medewerkers die mee-doen. Bijvoorbeeld door medewerkers uit een eerste lichting te betrekken bij de nieuwe deelne-mers aan het programma of door specifieke themaweken in te stellen rondom één van de onder-werpen (bijv. de week van de slaap).

Medewerkers ervaren een vitaliteitsprogramma als iets positiefs. Zij gaven dit programma gemid-deld een 7,6 als cijfer. Deelnemers bleven betrokken en gedreven. Dit succes hangt af van een gedegen voorbereiding en een positief en sterk aanwezig communicatiebeleid. Het BOEST-programma werd in deze pilot niet verplicht gesteld. Deelname was vrijwillig. Dit zorg-de voor intrinsiek gemotiveerde deelnemers.

Page 31: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

31

Bijlagen

Bijlagen

Page 32: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

32

Bijlagen

Workshop Voeding

Page 33: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

33

Workshop Voeding

Page 34: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

34

Workshop Slaap

Page 35: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

35

Workshop Slaap

Page 36: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

3650

BOEST geeft FrieslandCampina een enorme boost

Een gezondheidsprogramma aanbieden als vrijwillige optie dat inzet op de meerwaarde voor het

individu? Daarmee kan een werkgever prima aankomen bij zijn werknemers. Precies dit is wat

FrieslandCampina deed, in de vorm van een pilot onder de naam BOEST.

Een bedrijf als FrieslandCampina is het bijna aan zijn stand ver-plicht om duurzaamheid hoog in het vaandel te hebben. “Wij betrekken dit begrip niet alleen op onze voedingsproducten,” zegt projectmanager Antje Zwierenberg, “maar ook op onze be-drijfsvoering en medewerkers. We besteden gerichte aandacht aan duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers. Niet omdat ons ziekteverzuim hoog is, want dat is het niet. Maar onze me-dewerkers hebben wel een behoorlijk hoge gemiddelde leeftijd en een deel van hen doet redelijk zwaar lichamelijk werk. In een snel veranderende organisatie bovendien, wat werkdruk met zich meebrengt. We wilden waarborgen dat zij met gericht ge-zondheidsmanagement gezond blijven tot – en na – het einde van hun arbeidzame leven.”

FrieslandCampina uniformeerde bestaande gezondheids- en ver-zuimprogramma’s, maar wilde ook ontwikkelen richting preventie. Aan die wens lag een gezondheidsbeleidvisie tot 2020 ten grond-

slag. Het past in de visie van FrieslandCampina op duurzame inzet-baarheid van haar medewerkers, het Fit4Work2020-programma. “Gezondheidsbeleid is een gedeelde verantwoordelijkheid voor werkgever en werknemer,” legt interim healthmanager Sabine Stam uit. FrieslandCampina betrok haar bij de opzet van het ener-giemanagementprogramma voor de medewerkers. Op basis van ‘vrijwillig, maar niet vrijblijvend’. “Het werkt niet om dit als een verplichting op te leggen. We hebben dus bewust in een vroeg sta-dium al de ondernemingsraad bij onze plannen betrokken en het programma als een ‘cadeau’ aan de medewerkers aangeboden.” Integraal programmaFrieslandCampina maakt gebruik van het werkgeversproduct Present van Zilveren Kruis Achmea, waarmee bedrijven worden ondersteund in hun gezondheidsbeleid, inhoudelijk en met fun-ding. “We hebben gekozen voor het energiemanagementprogram-ma van Lifeguard. Dit programma zit in de providorboog van Present,” zegt Stam. “Tijdens het traject zijn extra interventies opgenomen in Present, waardoor Zilveren Kruis Achmea inhoude-lijk en met funding heeft ondersteund. Lifeguard biedt een pro-gramma van zes maanden waarvan de verschillende onderdelen goed op elkaar afgestemd zijn. De lengte van zes maanden biedt het beste uitgangspunt om tot blijvende gedragsverandering te komen bij mensen. En het is een integraal programma waarin de aspecten fysiek, mentaal en sociaal-emotioneel allemaal aan bod komen.” Dit programma voldeed ook aan de voorwaarden voor ESF-subsidie. De SOL heeft FrieslandCampina hierbij geholpen.

PilotGekozen werd voor een pilot op twee Amersfoortse kantoorloca-ties met een hoge werkdruk: twee afdelingen van het hoofdkan-

.

.

Publicaties

Page 37: Vitaliteitsboost in ZuivelindustrieManage verwachtingen (‘Boest is geen afvalprogramma’) en creëer een buzz (‘Dit vergroot het bereik’). Houd de communicatie positief. Het

Managementsamenvatting

37 51

toor en een locatie in Leeuwarden waar ook in ploegendiensten wordt gewerkt. Een belangrijke voorwaarde: 80 procent van het managementteam moest meedoen, plus twee or-leden. 365 me-dewerkers hebben het programma gevolgd.“Communicatie was essentieel,” zegt Stam. “Het moest duide-lijk zijn dat het niet verplicht was en dat het geen afvalpro-gramma was.” En het programma had een goede naam nodig, vult Zwierenberg aan. “Die vonden we in BOEST en dat bleek een gouden greep. Het is inmiddels een werkwoord geworden. ‘Ik BOEST’, zeggen mensen, en ‘BOEST jij mee’.” Het woord werd – mét de grappige afbeelding van een getekende koe – geïntroduceerd via een vakantiekaart die alle beoogde deelne-mers aan de pilot in de bus kregen. Daarna volgden workshops met Lifeguard om uit te leggen wat energie is en hoe je daar-aan kunt werken. “Natuurlijk wilden wij ook graag weten wat het effect van het programma zou zijn op het ziekteverzuim,” zegt Matti Paulissen, senior adviseur gezond ondernemen bij Zilveren Kruis Achmea. “Maar FrieslandCampina wilde dit niet omdat het echt een positieve insteek moest hebben en over energie moest gaan. Wij hebben toen gezegd: neem die ruimte maar.” Zwierenberg: “Dat was belangrijk voor ons. We wilden ruimte bieden om vrijwillig iets te doen aan het slaappatroon of tegen de werkdruk die mensen voelen. Stel je voor dat je je eigen energie nu een 7 geeft en dit kan een 8 worden. Dat zou toch fantastisch zijn? Wat dit betreft sluit BOEST perfect aan op ons Fit4Work 2020-programma.”

Persoonlijke doelenIedereen die aan de pilot meedeed, bracht via een onlinevragen-lijst zijn eigen energieniveau in kaart en had als intake fysieke tests met een coach. “Op basis hiervan werden persoonlijke doe-len bepaald om energie te winnen,” zegt Stam. “Iedereen kreeg een persoonlijke BOEST-map om zijn ontwikkeling bij te houden, en het programma en de communicatie eromheen werden zo op-gezet dat het echt zes maanden onder de aandacht bleef. Kerna-specten in het programma waren energiemanagement, slaap, dagritme en omgaan met druk.”De resultaten zijn langs twee lijnen geëvalueerd: met een eigen vragenlijst van FrieslandCampina en met een vragenlijst plus out-take bij Lifeguard. Hoewel de eigen vragenlijst behoorlijk uitge-breid was, heeft 72 procent van de pilotdeelnemers die volledig ingevuld. “Ze gaven het programma gemiddeld een 7,6 en 63,1 procent gaf het een 8 of hoger,” zegt Zwierenberg. “Daar zijn we trots op. Van alle deelnemers beveelt 94 procent BOEST aan voor collega’s. De deelnemers hebben samen ongeveer duizend grote of kleine veranderingen gerealiseerd en maar liefst 99,6 procent geeft aan door te zullen gaan met werken aan zijn vitaliteit. Punt van aandacht is dat we nog sterker moeten inzetten op een actieve rol van de leidinggevenden.”De Lifeguard-evaluatie was al even positief. De uitval bedroeg slechts 8 procent en die was voor het grootste deel te verklaren

uit uitdiensttreding of ziekte. “Een echt hard resultaat is dat de deelnemers hun veerkracht verbeterd hebben van een 5,9 naar een 6,8,” zegt Zwierenberg. “Dit blijkt uit de fysieke testen.”

VervolgPaulissen noemt het mooie resultaten en voegt hieraan toe: “Daar investeren wij graag in. Het goede van deze pilot was dat mensen hierin echt hun eigen doelen konden stellen. Het ging dus niet alleen om afvallen of meer bewegen, maar kon ook be-trekking hebben op doelen als een betere nachtrust krijgen of meer tijd voor de kinderen hebben.”De belangrijke vraag is natuurlijk: hoe nu verder? Om te begin-nen zijn de resultaten teruggegeven aan de individuele mede-werkers die aan de pilot hebben meegewerkt. De stuurgroep die bij de pilot betrokken was, heeft de aanbeveling gedaan dit for-mat ook aan andere onderdelen binnen FrieslandCampina in te gaan zetten. “Eén afdeling heeft al direct aangegeven dit pro-gramma heel graag te willen gaan doen,” zegt Stam. “Ons advies om het niet te verplichten blijft hierbij onverminderd van kracht. Wel hebben we het advies gegeven erop in te zetten dat ieder jaar 30 procent van de medewerkers deelneemt. Zo zorg je voor voortzetting over meerdere jaren en inspireer je de mensen die het programma nog niet hebben gevolgd. We hebben een toolbox voor afdelingen die ermee aan de slag willen.”