Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel. met ... · liedje lijm luier luisteren...

2
Stap 1 -receptief- Stap 2 -receptief- Stap 3 -reproductief- Stap 4 -productief- Stap 5 -productief- Ik bied (. . .)* aan. De kinderen luisteren. Ik bied (. . .)* aan. De kinderen doen iets. (aanwijzen, pakken, proeven, ruiken, voelen, bewegen, kleuren). Ik bied (. . .)* aan. De kinderen zeggen (. . .)* na. Ik vraag naar (. . .)*. De kinderen geven antwoord. Ik stel een vraag (toepassing/context). De kinderen geven antwoord en vertellen. Gebruik concrete materialen, uitbeelden, uitspelen, etc. om woorden te introduceren. Benoem het woord en de betekenis. Laat zien wat het is, kan, doet, enz. Herhaal het woord regelmatig. Herhaal het woord/de begrippen terwijl de kinderen proeven, ruiken, voelen, bewegen, pakken, aanwijzen, kleuren, maken, enz. Maak eventueel gebruik van een coöperatieve werkvorm. Herhaal het woord en de kinderen zeggen het woord na. Naast materialen kunnen nu ook de woordkaarten van Praten met Pim gebruikt worden. Hoe heet dit? Hoe noem je dit? Kinderen benoemen voorwerpen of afbeeldingen op kaartjes. Zet een coöperatieve werkvorm in en begeleid deze. Tijdens kringgesprekken, sociale communicatie, interactie, rollenspellen in de hoeken, beantwoorden van hogere denkvragen (taxonomie van Bloom) gebruiken de kinderen de nieuwe woorden. Model zoveel mogelijk. De kinderen kunnen bijvoorbeeld memorie spelen met de woordkaarten van het thema. Maak eventueel gebruik van een coöperatieve werkvorm. Woordenschat Nederlands als tweede taal Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel. Rollenspel/communicatie Bied eerst de belangrijke woorden aan. De kinderen hebben de nieuwe hoek ontdekt en spelen er zonder begeleiding een aantal dagen. Speel het spel voor zoals het kan gaan in bijvoorbeeld de winkel of bij de dokter. Gebruik de (nieuwe) materialen en benoem deze vaak. Gebruik zinnen die passend zijn bij de hoek en de rol. Laat zien en horen wat de rollen inhouden. Laat eventueel filmfragmenten zien. De kinderen spelen in de hoek. Speel mee en neem een rol aan die passend is bij de themahoek, deze rol is leidend (voordoen, voorzeggen). Tijdens dit rollenspel worden er rollen toegevoegd door de kinderen. Laat eventueel filmfragmenten zien. De kinderen spelen in de hoek. Speel mee in de hoek en gebruik zinnen die passend zijn bij de rol. Gedurende het spel nemen de kinderen de taal over en/of zeggen de zinnen na. De kinderen spelen in de hoek. Speel mee om het spel te stimuleren. Stimuleer de kinderen spelenderwijs om woorden/ zinnen te gebruiken. Voeg eventueel nieuwe materialen, woorden en handelingen toe. Woordkaarten die passend zijn bij de hoek worden daar zichtbaar opgehangen. De kinderen spelen zelfstandig in de hoeken. Idee: Enkele kinderen voeren in de hoek een toneelstukje op. De anderen kijken; wat zou je nog meer kunnen spelen? Creëer een themahoek naast de bestaande huishoek, zodat er extra mogelijkheden zijn voor communicatie en interactie. Nb: Vaak komt er in de huishoek/themahoek een combinatie/ overlap van stappen voor. Begrijpend luisteren/werken met een prentenboek Zorg voor 95% tekstdekking en bied de belangrijke woorden aan die horen bij het prentenboek. Doe dat d.m.v. uitleggen, uitbeelden, uitspelen, etc. Gebruik concrete materialen als het kan. Benoem het woord en de betekenis. Laat zien wat het is, kan of doet. Herhaal het woord regelmatig. Maak gebruik van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdeel ‘hardop denken’. Herhaal de aangeboden woorden van stap 1 en laat het woord zien/wijs het aan in het boek. Lees de bladzijde die hierbij hoort voor. Maak daarbij gebruik van verschillende coöperatieve werkvormen. De kinderen luisteren en doen iets. Breid uit van woordniveau naar zinsniveau. Laat (indien aanwezig) het digitale prentenboek zien. Maak gebruik van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen ‘onthouden en begrijpen’. De kinderen denken eerst zelf na over de vraag en overleggen vervolgens in tweetallen (creëren extra denktijd). De antwoorden worden besproken in de grote kring. Laat de kinderen het verhaal ervaren. Zet werkvormen in die hierop gericht zijn. Bijvoorbeeld de werkvorm tableau vivant (met een groepje kinderen de plaat van het boek uitbeelden). De anderen raden om welk fragment uit het boek het gaat. Stel vragen van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen ‘toepassen en analyseren’. De kinderen denken eerst zelf na over de vraag en overleggen vervolgens in tweetallen (creëren extra denktijd). De antwoorden worden besproken in de grote kring. De kinderen spelen het verhaal na bij de verteltafel. Idee: kinderen een voorstelling laten geven. Stel vragen van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen ‘evalueren en creëren’. De kinderen denken eerst zelf na over de vraag en overleggen vervolgens in tweetallen (creëren extra denktijd). De antwoorden worden besproken in de grote kring. De kinderen spelen het verhaal na en breiden het uit. Fantasie en creativiteit spelen hierbij een belangrijke rol. Ondersteun alleen als het spel niet op gang komt of stil valt. * Een woord, een klank, (reken)begrippen, een uitdrukking, een zin, een combinatie van zinnen of een tekst. Er zijn verschillende uitgewerkte werkvormen te vinden in de handleiding. Kijk ook op www.pratenmetpim.nl.

Transcript of Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel. met ... · liedje lijm luier luisteren...

Page 1: Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel. met ... · liedje lijm luier luisteren makkelijk mand meedoen meespelen mes met middag moeilijk mogen morgen muur muziekinstrument

Stap 1 -receptief-

Stap 2 -receptief-

Stap 3 -reproductief-

Stap 4 -productief-

Stap 5 -productief-

Ik bied (. . .)* aan.

De kinderen luisteren.

Ik bied (. . .)* aan.

De kinderen doen iets. (aanwijzen, pakken, proeven, ruiken, voelen, bewegen, kleuren).

Ik bied (. . .)* aan.

De kinderen zeggen (. . .)* na.

Ik vraag naar (. . .)*.

De kinderen geven antwoord.

Ik stel een vraag (toepassing/context).

De kinderen geven antwoorden vertellen.

Gebruik concrete materialen, uitbeelden, uitspelen, etc. om

woorden te introduceren. Benoem het woord en de betekenis.

Laat zien wat het is, kan, doet, enz.

Herhaal het woord regelmatig.

Herhaal het woord/de begrippen terwijl de kinderen proeven,

ruiken, voelen, bewegen, pakken, aanwijzen, kleuren, maken,

enz. Maak eventueel gebruik van een coöperatieve werkvorm.

Herhaal het woord en de kinderen zeggen het woord na. Naast

materialen kunnen nu ook de woordkaarten van Praten met

Pim gebruikt worden.

Hoe heet dit? Hoe noem je dit? Kinderen benoemen voorwerpen

of afbeeldingen op kaartjes. Zet een coöperatieve werkvorm in

en begeleid deze.

Tijdens kringgesprekken, sociale communicatie, interactie,

rollenspellen in de hoeken, beantwoorden van hogere

denkvragen (taxonomie van Bloom) gebruiken de kinderen

de nieuwe woorden. Model zoveel mogelijk. De kinderen

kunnen bijvoorbeeld memorie spelen met de woordkaarten

van het thema. Maak eventueel gebruik van een coöperatieve

werkvorm.

Woordenschat Nederlands als tweede taal Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel.

Rollenspel/communicatie

Bied eerst de belangrijke woorden aan. De kinderen hebben

de nieuwe hoek ontdekt en spelen er zonder begeleiding

een aantal dagen. Speel het spel voor zoals het kan gaan in

bijvoorbeeld de winkel of bij de dokter. Gebruik de (nieuwe)

materialen en benoem deze vaak. Gebruik zinnen die passend

zijn bij de hoek en de rol. Laat zien en horen wat de rollen

inhouden. Laat eventueel filmfragmenten zien.

De kinderen spelen in de hoek. Speel mee en neem een rol

aan die passend is bij de themahoek, deze rol is leidend

(voordoen, voorzeggen). Tijdens dit rollenspel worden er rollen

toegevoegd door de kinderen. Laat eventueel filmfragmenten

zien.

De kinderen spelen in de hoek. Speel mee in de hoek en

gebruik zinnen die passend zijn bij de rol. Gedurende het spel

nemen de kinderen de taal over en/of zeggen de zinnen na.

De kinderen spelen in de hoek. Speel mee om het spel te

stimuleren. Stimuleer de kinderen spelenderwijs om woorden/

zinnen te gebruiken.

Voeg eventueel nieuwe materialen, woorden en handelingen

toe. Woordkaarten die passend zijn bij de hoek worden daar

zichtbaar opgehangen.

De kinderen spelen zelfstandig in de hoeken. Idee: Enkele

kinderen voeren in de hoek een toneelstukje op. De anderen

kijken; wat zou je nog meer kunnen spelen?

Creëer een themahoek naast de bestaande huishoek, zodat

er extra mogelijkheden zijn voor communicatie en interactie.

Nb: Vaak komt er in de huishoek/themahoek een combinatie/

overlap van stappen voor.

Begrijpend luisteren/werken met een prentenboekZorg voor 95% tekstdekking en bied de belangrijke woorden

aan die horen bij het prentenboek. Doe dat d.m.v. uitleggen,

uitbeelden, uitspelen, etc. Gebruik concrete materialen als het

kan. Benoem het woord en de betekenis. Laat zien wat het

is, kan of doet. Herhaal het woord regelmatig. Maak gebruik

van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdeel ‘hardop

denken’.

Herhaal de aangeboden woorden van stap 1 en laat het

woord zien/wijs het aan in het boek. Lees de bladzijde die

hierbij hoort voor. Maak daarbij gebruik van verschillende

coöperatieve werkvormen. De kinderen luisteren en doen

iets. Breid uit van woordniveau naar zinsniveau. Laat (indien

aanwezig) het digitale prentenboek zien. Maak gebruik van de

vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen ‘onthouden en

begrijpen’. De kinderen denken eerst zelf na over de vraag en

overleggen vervolgens in tweetallen (creëren extra denktijd).

De antwoorden worden besproken in de grote kring.

Laat de kinderen het verhaal ervaren. Zet werkvormen in die

hierop gericht zijn. Bijvoorbeeld de werkvorm tableau vivant

(met een groepje kinderen de plaat van het boek uitbeelden).

De anderen raden om welk fragment uit het boek het gaat. Stel

vragen van de vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen

‘toepassen en analyseren’. De kinderen denken eerst zelf na

over de vraag en overleggen vervolgens in tweetallen (creëren

extra denktijd). De antwoorden worden besproken in de grote

kring.

De kinderen spelen het verhaal na bij de verteltafel. Idee:

kinderen een voorstelling laten geven. Stel vragen van de

vragenkaart “Begrijpend luisteren”, onderdelen ‘evalueren en

creëren’. De kinderen denken eerst zelf na over de vraag en

overleggen vervolgens in tweetallen (creëren extra denktijd).

De antwoorden worden besproken in de grote kring.

De kinderen spelen het verhaal na en breiden het uit. Fantasie

en creativiteit spelen hierbij een belangrijke rol. Ondersteun

alleen als het spel niet op gang komt of stil valt.

* Een woord, een klank, (reken)begrippen, een uitdrukking, een zin, een combinatie van zinnen of een tekst.

Er zijn verschillende uitgewerkte werkvormen te vinden in de handleiding. Kijk ook op www.pratenmetpim.nl.

Page 2: Vijf didactische stappen voorafgaand aan vrij spel. met ... · liedje lijm luier luisteren makkelijk mand meedoen meespelen mes met middag moeilijk mogen morgen muur muziekinstrument

1. dit ben ikarmbeenbillenblootbrilbuikduimellebooger uitziengelukkiggezichthaarhaarhandhemhijhoofdhorenikjijjongenjoukijkenkinknielichaamlijflipmanmeisjemensmijnmondmooinaamnekneusoogoorproevenrugruikenschouderspiegeltandteentongvingervoelenvoetvrouwwangzienzienzijzijnzijnachterkantblijvenborsterggekgewoongraaghalshuidkeelkippenvellachenleukmijnagelnavelnormaalpinkschrikkentraantroostenvelvervelendvoorkantwenkbrauwwimperzuchtenengenkelergfijngeluk hebbenhartheerlijkiefstjouwkaalkieskorstkrullenkuitmiddelvingermoedervleknagelsoorlelop schoot zittenpech hebbenpolsprachtigpupilraarringvingerverstaanvuistwijsvingerwisselenworden

2. mijn familieafsprekenallebei

alleenallemaalbabybroereigengaangraphallohand gevenhand in hand lopenhenhetenhuniedereenjongjulliekindkinderwagenknuffelknuffelenkuskushandkussenlieverlogerenmeegaanmet elkaarmissenomaonsop bezoek komenopaoudsamenspeenuwelterustenzijzusaankijkenaardigachternaamalledriedochtererbij horenfamiliegezelliggiechelenhouden vanhuisdierkietelenleeftijdlijken opmeneermevrouwneefnichtontmoetenoomoudersruzieschaterentantetot zienstweelingverafverzorgenvisitevoornaamvoorstellenvriendvriendinwijzonder elkaarzoonzorgen voordoodgaangeborengeheimgezinliegenlieverdoppassenscheidentrouwenvertrouwenvolwassene

3. Buitenspelenafkloppenafvallenbalbuitenbuitenspelendaardiepdoordraaiendraaimolendriewielerduwenemmererafergenseropgooiengrondhamerhangenheen en weerhierhuppeleninin de buurtkarklimmenklimrekkruipenlangzaam

liggenlopenlosloslatenmismodderneerzettennergensomdraaienomvallenonderopop en neeroptillenoveralplezier hebbenplonsrandrechtoprennenrollenronddraaienschepscheppenschommelschoppenspannendspelenspetterenspringenstaanstampenstapsteenstepsterkstilstaanstoerstokstotenstreepstuurtentterugtimmerentrekkenvallenvangenvastverstoppenverstoppertjeviesvindenvoetballenvoetstapvullenwielwipzandzandbakzeefzevenzoekenzwembadzwemmenbellen blazenbeginnenbinnenkantdichtbijdoelpuntdoorheendurvendwarsgrasgymgymspullenhardlopeningangkierknikkerknikkerenkoprollanguitlegenmikkenondiepeop zijn koppleinrakensmerigsportspringtouwstapelentegeltennistikkertjetouwtje springentrappentrapperuitganguitglijdenverliezenvoetbalwandelenwaterpistoolwedstrijdwinnenandersombalkbestratingbewegenduikenhutin de buurtin een rijkiepenkiezelsteenschoolpleinsluipensportveld

struikelenver wegvlakbijwagenzandvorm

4. in de groepaan de beurtaandoenafblijvenafscheidalsantwoordantwoordenauto’savondbakbankbedbedenkenbedoelenbekerbezigbijzettenbinnenbinnenkomenblokkenboekbordbouwhoekboxbrengenbroodtrommelcommodedag, gisterendagritmekaartdekseldelendeurdichtdoendieditdoorgaan, afmakendoosdopdrinkenduploenetenfluitfluitenfruitganggebruikengitaargoedemorgen, goede-middaggroepgumhanden wassenhekhoe, memoriehoekhuishoekhulpjeideejaje best doenjufk’nexkapstokkastkennenketting rijgenkiezenkinderenkinderstoelklaarkleikleienkletsen, verhaalklokknikkenknippenkomenkraalkraankralenkralenplankkringkunnenkwastlampleeshoeklegolepelliedjelijmluierluisterenmakkelijkmandmeedoenmeespelenmesmetmiddagmoeilijkmogenmorgenmuurmuziekinstrumentnaar de wc gaannaar huis gaannachtnatuurlijknavertellennazeggennee, moeten, mis-

schiennodig hebben, spul-lennoemennopperochtendofomdatonrustigontdekhoekonthoudenopendoenophalenophangenophoudenoplettenopnoemenopruimenopschuivenpanpapierpauzepenpianoplafondplakbandplakkenplakselplantplassenplasticpoepenpoppenpoppenbedpoppenklerenpoppenwagenpotloodpratenprikkenproberenprullenbakpuntenslijperpuzzelraadselraamradiorekenhoekrijmensamenspelenschaarscheurenschreeuwenschuddenspeelgoedspelspullenstempelstempelenstiftstil zijnstoelstofzuigerstoppenstrijkplanktafeltastekenentekeningtevoorschijnthemathemahoekthematafeltijdtochtot de volgende keer,tot morgentot strakstrommeluitknippenuitleggenvandaagverder gaan, rustigverfverschonenverschoonruimteverschoontafelvertellenvloervoorbeeldvoordoenvoorlezenvorkvormenstoofvouwenw.c.waaromwachtenwatwaterwatertafelwegleggenweten, zeggenwillenzandtafelzingenzittenzullen, zodatzwaaienaanaanrakenaanrechtaanwijzenbasisschoolbetekenenbijvoorbeeldbinnendeurbouwenbriefbuitendeurbureau

computertafeldatdeurklinkdezediplomadoorgevendoorlopeneerlijkeigenlijkerbij kunnenfluisterengroepjesgymschoenengymzaalhalhurkeniemandkartonklaarzettenklankkleurpotloodkleuterknutselenkozijnkrijtkrukkunstlawaailerenlokaalmaarmagneetbordmeestermicrofoonneuriënniemandoefenenom de beurtomveropbergenopenenopnieuwoppakkenoprollenopstekenoptredenopzoekenoverblijvenpeuterplanplekpoppenkastpotloodpuntprikbordradenroepenruitschoolbelschoolreisjeseizoenenspeelmatspeelplaatsstickerstil zittentafelpoottimetimertrompetuitveranderenverfpotvergetenvergrootglasvioolvoeten vegenvouwbladvraagvrijwaarschuwenwantwerkenwiebelenzelfstandigalfabetbegrijpenbladzijdeduskaftletterlezenomslaanopschrijvenregelwoordzin

5. feestenballoncadeaudansenfeestfeesthoedgevenhoerajaar jarigjuichenkaarskerstkerstbalkerstboomkerstkaartkerstmanklappenkrijgenmijtermoederdagoliebolpaaseipaashaas

pepernootpietsinterklaasslingersnoepenstafstoomboottaarttrakterenuitdelenuitpakkenvaderdagverjaardagversierenvierenvuurwerkaanstekenbedankenbrandencarnavalfeestdagfeest vierenfeliciterenhopeninpakkenkerstklokkerstverlichtingkoningsdaglolopblazenoptochtoud en nieuwpakjespasenpiekpolonaisesinterklaasfeeststrooienuitblazenuitnodigingverrassingversieringverwennenvlagzoen5 decemberengelherderkerststalkerstverhaalkribbenieuwjaarofferfeestopblijvenoudjaarramadansuikerfeestwensen

6. seizoenenbladbliksembloeienbloembloemboldennenappeldonderdwarreleneikelglijdengroeienheetherfstijsinsmerenkaalkastanjekoudlenteluchtomwaaienonweerpaddenstoelparapluparasolplaspuffenregenregenenschaatsschaatsenschaduwsleesmeltensneeuwbalsneeuwensneeuwpopsparsproeiensteelwaaienwindwinterwolkzaadjezomerzonzonnebrandcrèmezonnebrilbeukennootbevriezenbewolktdruppelgrasveldhagelhittekoelkrokusmist

narcispaardenbloemroossneeuwvlokstormtulpvogeltrekwinterslaapzonnestraalbladblazerbriesjedooiengolfijspegelnajaarpasgeborenvoorjaarvriezen

7. dieren en natuuraaienaapbeerbekbestaanbigbijtenblaffenboerboerderijboerderijdierenboomboomstambosdiereekhoorneendeiezelgeitgirafgrommenhaanhaashokhondhuisdierenijsbeerkalfkikkerkipknagenknorrenkoekonijnkopkrabbenkrokodilkuikenkwakenleeuwlieveheerbeestjeloeienmaanmandmiauwenmolmuisnestolifantpaardpapegaaipiepenpoespootrupsschaapschelpschildpadslangslootslurfsnavelspinstaartstalstrandstruiktaktijgertuintuinslanguilvarkenveulenvijvervisvliegvliegenvlindervogelvogelkooivogelnestwaggelenweilandzaaienzebrazeeaardeachterpootbergbijblatenboerinbrullencaviadierentuindolfijndraven

duifechoegeleilandfladderengalopperengansgladgravengrazengrondhaaihamsterhemelherthinnikenholhooihorizoninsectjongkakelenkameelkangoeroekaterkikkervisjekittenkonijnenhokkooikraaienkuddekuilkustkwispelenlamleggebmeermerelmesthoopmiermosmugmusneushoornnijlpaardoerwoudoeverpadpikkenpinguïnponypupratregenboogreigerritselenrotsruwscharrelenschildslagtandslakslakkenhuisslingerensnorhaarsnuffelensnuitspinnenwebsteilstekelstekenstinkdierstrostromenuitlatenvachtveervleugelvoervoerenvoorpootvoswalviswespwolfwormwortelzeehondzoemenbeverbrokkendaldorkameleonkanarienoordpooloceaanvoerbakzuidpool

8. boodschappendoenalstublieftbakkerbetalenboodschappen doendank u weldrageneurogeldkopennaar buitennieuwpakkenpinpasportemonneetillenvragenwegenwinkel

begroetenbestellenboodschappenlijstboodschappentasduurgoedkoopinleverenkassakassabonklantkostenkraammarktpinnenprijsrondkijkenslagersluitensupermarktuitkiezenverkoopsterverkopenwinkelenwinkelmandwinkelwagenkassièrekeuzepincodeschapstatiegeldwinkelcentrum

9. eten en drinkenappelappelmoesbanaanbeschuitboterboterhamcrackereietenhagelslaghaphongerhoningjamkaaskiwiknoeienlekkermandarijnmelkpappeerpindakaasranjarijstrozijnensapsinaasappelslasmeerkaassmeerworstsoepsoepstengeltafel dekkentoetjetomaatviesvlawaterworstwortelyoghurtaardappelaardbeiafsnijdenananasbelegbesbestekbewarenboonchampignoncitroendinerdruifetenstijdflesframboosglasgroentehikkauwenkersklokhuisknoflookkoffiekokosnootkomkommerlunchlustenmaaltijdmeloenontbijtopetenpaprikarijprottensappigschilschuddenslikkenslokspinaziestuktheetheezakje

uivleeszin hebben inzoetzoutzuigenzuurvrucht

10. wonenafdrogenbadbadkamerbankbrekendakdeurdouchedouchenfornuisgaragegordijnhanddoekin slaap vallenkapotkeukenkleedkoelkastkokenlamoeparkpoetsenpotjeschuimslaapkamerslapensleuteltandenborsteltandpastatelevisietrapwakkerwashandwc/toiletwekkerwoonkamerzeepachterdeurafvegenafwasafwasborstelafwassenbalkonbloempotboekenkastbos bloemenbrievenbusburenbuurjongenbuurmanbuurmeisjebuurvrouwdekbeddeurbeldeurmatdoorspoelendorpdromendroogdrukkendweilenflatfruitschaalgieterglibberighekhuisnummerkankelderkerkkletsnatkoffiekankopkrantkruiwagenkussenliftmatrasmelkkanmeubelsmoskeeopen haardopstaanplat dakpunt dakregenpijpregentonschoonmakenschoorsteenschuttingschuurserviessleutelgat(op) slotsnurkensponsstadstoffer en blikstofzuigenstrijkenstrijkijzersuikerpotsynagogetafelkleedtheepottikkentoiletpapiervaas

vensterbankverdiepingverhuizenverwarmingvloerbedekkingvoordeurvuilniszakwasmachinewater gevenwaterstraalwiegzolderhelder

11. kleding en rollenspel afspraakafspraak makenapotheekapplausbakkenbakkerijbakkersmutsbezorgenbloesblussenboefboetebolletjeboorborenborstelbrandbrandalarmbrandweerbrandweerautobrandweermanbrandweerpakbrandweerslangbriefbrievenbusbroekbroodbuigingdeegrollerdiefdoen alsofdokterdoktersjaselastiekjeenveloppeföhngebakgelgevangenisgipsgoochelaargoochelengroentemanhandboeienhandschoenenharenhelmhelpenhemdhoedhoestdrankin brand staanjurkkaartkabouterkamkapperkapperstoelknedenknipjeknippenknoopkoekjeskoningkoninginkorte broekkroonlaarsladdermaillotmedicijnmeelmengenmonstermutsnadoenonderbroekonderzoekenooglapopzettenovenpaardenstaartpakketpilpiraatplakkenpleisterpolitiepolitieagentpolitieautopolitiebureaupolitiepetpostpostbodepostkantoorpostzegelprikprinsprinsesprinsessenjurkpyamaregenlaarzenroeren

rokrooksandaalscherenschietenschminkschoenschortschrijvenshampoosirenesjaalslagroomsmakensnijdensokspuitspuitenstekelsstopt-shirttandartstasthermometertoneel spelentovenaartruiuitspoelenuniformverbandverbrandversturenvervenvetervlammenvlechtvuurwachtkamerwantwasbakwassenzalfzetpilziekenhuiszusterzwaailichtzwembroekaan hebbenaanhoudingachtervolgingadresafzakkenafzenderarmbandbaardbacteriebadslipperbehangenberoemdbeter makenbewakenbezembouwvakkerbrancardbrandoefeningbroekspijpburgemeestercementchauffeurclownclownspakcowboycowboyhoedcowboypakdasdeftigdichtdoendraakdrageneenhoorneruit zien alsetalagefeeflink zijngespgraangradengriezelighakhekshoofdluisijscomanindiaanindianenpakindianentooiinstortenkammenkampioenkapmantelkapsalonkazernekettingkledingkledingrekklittenklittenbandknoop (veter)kokkouskraagmaatmachinistmaismaskermedaillemetselaarmetselenmooi staanmouwontvangen

oorbelopen doen (jas)opererenovertredingpaar schoenenpakpantoffelpassenpetpistoolpodiumpostcodepostzakpruikpubliekreceptreddenregelsregenjasreparerenreusridderriemringritsrobotscheidingschildschilderschoonsieraadsnorsorterenspijkerbroekspooksteilstofstrikken (veters)teenslippertondeusetraliestroonuitgaanverkleedkistverpleegkundigeverzendenvitrinevlekvluchtroutewaswasknijperwaslijnwasmandwinterjaszagenzich aankledenzich uitkledenzich verkledenzomerjaszoolzwaard antibioticadovengulphaarbandhoofddoekkapiteinklompknoopsgatlosmakenmobiele eenheidnoterenoberomdoenonderzoekportofoonröntgenfotoslofstethoscoopstrakverbindenverkeerspolitievonkenwijd

12. omgaan metelkaarbangblijboosliefverdrietigaanvoelenbeleefd zijnbelovenbemoeienbeschermenbesluitenbewonderenbezorgd zijndappereenzaameerlijk fantastischgapengeheimzinniggelijk hebbengelukkiggenietengeweldigglimlachengrappighuilenin de war zijnkwaadlenenlevenluimissen

ongelukkigongerust zijnop zijn gemakruilenserieussipsnikkensorry spijtenstoeienstorenstrengtegenkomentevredenuitgerustuitpratenvan plan zijn verbazenverbergen verdelenverlegenvoelenvriendelijkwennen, vervelenzenuwachtigzich schamenzieligzijn gang gaan

13. ziek zijnbevenbibberenbloedbloedneusbultgebrokengriephoestenkoortsniezenpijnsnotsnottebelsnuitenverkoudenwaterpokkenwondziekzwetenadembleek zienblindbreukdoofduizeligkiespijnklappertandenkneuzenmelktandneusdruppelsrillenstemtrillenuitrustenzakdoekzweetdruppels

14. er op uitachteruitallemaalambulanceautobootbotsenbotsingbrommerbusbushaltebuurtcircusclaxonnerendorstfietsbelfietspadfotocameragevaarlijkgordelgraafmachinehelikopterhijskraaniedereenijsjeinstappenkantkasteelkermiskinderboerderijkofferkruispuntlangslantaarnpaalmotornaaromkerenongelukop reisoveroverkantoverstekenpakjeparkeerplaatsparkerenpas oppicknickpijlpretparkrechtdoorremmen

rietjerijdenrotondescooterstationstoepstraatsturentaxitegelijktottractortreintussendoortjeuitkijkenuitstappenvakantievarenverkeerverkeersbordvliegenvliegtuigvliegveldvooruitvrachtwagenvuilniswagenwegwereldzebrapadaankomstachterbankachterinachterlichtautowegavontuurbekeurenbekeuringbenzinepompbestuurderbioscoopbochtbuitenlandcampingconducteurdrukeindelijkfietsfietserfietspompfilmfototoestelgedraggeduldgehoorzaamhaasthavenheenreishotelin de buurtin de gaten houdeninganginhaleninladenklaaroverkoetskwijtkwijtrakenlandlandkaartleklocomotiefmeemakenmetrometrostationnaar toe gaannatuurnieuwsgierigonderwegop straatop tijdopschietenrailsregelenreisreisbureaureizenrestaurantrijbewijsritrondkijkenschipstoeprandstraksterecht komenterugreistorentramveiligverderverder gaanverderopverdwalenverhuiswagenverkeerslichtvertrekkenvoetgangervolgenvoorlichtvoorstellingwaar heenwachten opwandelingweg gaanov chipkaartrazendsnelvervoervervoerenvervoersmiddelviavoorbij

voorzichtig

15. digitaliseringaan- en uitzettenaanklikkenbekijkenbellencdcd-spelercomputercomputerspeldvdfilmenfotogeluidkopiërenkoptelefoonmobiele telefoonmuisprintentabletaan/uit knopafstandsbedieningappautomatischbatterijbeeldschermdigibordelektriciteitkopieerapparaatopstartensnoerstekkerstopcontacttoetsenbordtypen3-dimensionaalapparaatappenfotograferenscrollenskypenswipen

16. rekenbegrippenachtachteraltijdandersbenedenblauwbovenbruincijferdinsdagdonderdagdonkerdrieééneergistereneraferbijgeelgisterengoudgrijsgroenhetzelfdekleurkleurenlichtmaandagmiddenmorgennaastnachtnegennooitoporanjeovermorgenpaarsrondroodrozesteedsstertegentellentientijdtussentweevaakvandaagviervierkantvijfvoorvrijdagwaarwanneerweekwitwoensdagzaterdagzeszevenzondagzwartachteraanachttienafstandallerleiapartaprilaugustusbegin

bestbeterbij elkaarbinnenkantbolbovenkantbovenstebreedbuitenkantcirkeldecemberderdedertiendikdikkerdikstdonkerblauwdonkergroendoormiddendriehoekdrijvendundunnerdunsteersteeindeelferineromheeneruiteven grooteven kleinfebruarigeengenoeggetallenlijngoedgrootgrootstgroterhalfhalfvolhardheelhogerhonderdhooghoogsthorlogeiederjaarjanuarijulijunikalenderkilometerkleinkleinerkleinstkortkorterkortstkromkruiskwartlanglangerlangstlangzaamlaterleeglichtlichtblauwlichterlichtgroenlichtstlijnlinkerlinksmaandmaartmeermeestmeimetenmetermiddelsteminderminstminuutnegentiennietsnovembernulochtendoktoberomhoogomlaagonderdooronderkantondersteonderstebovenopzijovaaloverdagoverheenpaarpassenplatrechtrechterrechthoekrechtsrekenenschattenscheefschuinseptembersmalsnel

stapelstipte grootte hoogte kleinte kortte langte veeltegenovertwaalftweedetwintiguitzoekenuurveelveertienverdelenverkleurenverschillendverzamelenvierdevijftienvolvolgendevolgordevooraanvorigvormvroegerweegschaalweekendwegenweinigwijdwijzerzachtzestienzeventienzijkantzilverzinkenaantalafaf en toeallangallesalsofalvastbehalvebijbijnabovenaancontrolerendaarna, daarvooreerdereraanerachterernaastervoorevenveelgeleden, toengelijkgetalgisteravondhelfthoeveelin de vertekantlaatstmeteenmomentnanadatnuogenblikonderaanondertussenongeveerverschilonmiddellijkooitop en neersomsevenop het nippertjenetoplossingpasplotselingprobleem‘s avonds‘s middags‘s nachtshelemaaltegenaantijdenstotdatuitzoekenvanmidddagvanmorgenvannachtverdervergelijkenvluglaatvoorbijvanafvoordatdurenvroegzozoveeloverblijvenhoeveelheidmiddagterwijl

Placemat_Achterkant.qxp_Opmaak 1 28-05-18 14:16 Pagina 1