pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig...

7
Werkstuk ‘Beauty is a form of Genius’ Opdracht deel 2: analyse van het kunstwerk ‘Los dos Frida’s’ aan de hand van de schoonheidstheorie van filosoof Plotinos Schoonheid = “de eigenschap mooi te zijn” Mooi = “het oog strelend, aangename gewaarwordingen teweegbrengend” (Van Dale, 2014) 1) Het zichtbare Wanneer we het enkel hebben over het ‘zichtbare’, dan vind ik dit schilderij absoluut niet mooi. Alles is behoorlijk ‘hard’: zowel het inhoudelijke, de vorm(en), de compositie als de kleuren. 1.1. Het inhoudelijk waarneembare: Op vlak van inhoud kan ik onmogelijk zeggen dat ik de ernstige blikken, de zware (donder)wolken, de doorgegroeide wenkbrauwen, de beharing op de bovenlip, de

Transcript of pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig...

Page 1: pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’

Werkstuk ‘Beauty is a form of Genius’

Opdracht deel 2: analyse van het kunstwerk ‘Los dos Frida’s’ aan de hand van de schoonheidstheorie van filosoof Plotinos

Schoonheid = “de eigenschap mooi te zijn”

Mooi = “het oog strelend, aangename gewaarwordingen teweegbrengend”

(Van Dale, 2014)

1) Het zichtbare Wanneer we het enkel hebben over het ‘zichtbare’, dan vind ik dit schilderij absoluut niet mooi. Alles is behoorlijk ‘hard’: zowel het inhoudelijke, de vorm(en), de compositie als de kleuren.

1.1. Het inhoudelijk waarneembare: Op vlak van inhoud kan ik onmogelijk zeggen dat ik de ernstige blikken, de zware (donder)wolken, de doorgegroeide wenkbrauwen, de beharing op de bovenlip, de ‘stijve’ houdingen van de vrouwen, de blootliggende harten en vooral het bloed dat op haar witte kleed druppelt ‘mooi’ vind.De filosoof uit de antieke wereld (Plotinus) maakte echter een onderscheid tussen een zintuiglijke wereld (= het waarneembare) en een bovenzinnelijke wereld (= de ideeën). Schoonheid is volgens hem absoluut niet ‘waarneembaar’.

Page 2: pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’

Los dos Frida’s, (Frida Kahlo, 1939, olieverf op linnen)

1.2. Vorm: Zoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’ is een woord dat naar mijn persoonlijke mening niet past bij ‘schoonheid’.Plotinos heeft het echter over ‘hogere vormen van schoonheid’. Uiteraard bedoelt hij hier niet ‘de figuur die een dominante plaats inneemt in het kunstwerk’. Hij definieert hiermee intellectuele bezigheden en handelingen, levenshoudingen, wetenschappen en de schoonheid van de deugden. Het gaat met andere woorden opnieuw over niet-waarneembare, bovenzinnelijke aspecten zoals het verhaal ‘achter’ dit schilderij. In tegenstelling tot de verklaring van het begrip ‘vorm’, dat in het DNA van PK wél waarneembaar is!

Page 3: pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’

1.3. Compositie: Over de compositie kan ik enkel zeggen dat de manier van opbouw mij niet ‘raakt’ en dus ook geen ‘schoonheidsgevoel’ teweeg brengt. Ook hier valt het statische, strakke, rechtlijnige opnieuw op. Elementen die de ‘hardheid’ van het schilderij benadrukken.

Volgens Pythagoras voldoet dit schilderij qua compositie wél aan het schoonheidsvoorbeeld, want er is symmetrie. Hij stelt dat wanneer de twee helften van een voorwerp (hier schilderij) precies spiegelbeeldig zijn, we dit als ‘aantrekkelijk’ en dus ‘mooi’ ervaren, want er is harmonie. Het feit dat ik dit schilderij niet zodanig ervaar, verklaar ik door een kleine maar belangrijke nuance: het woord ‘precies’. Het gaat hier niet om een ‘exacte’ spiegeling, wat het voor mij hoogstwaarschijnlijk niet ‘perfect symmetrisch’ en daardoor ook niet ‘mooi’ maakt. Plotinos daarentegen stelt dat schoonheid zich niet laat vangen in verhoudingen, proportie of symmetrie. Symmetrie is met andere woorden geen voorwaarde om over echte schoonheid te kunnen spreken.

1.4. Kleur: Hoewel Plotinos stelt dat wanneer een kunstenaar mooie, levendige kleuren gebruikt dat gevoelens van ‘bewondering, zoete verbijstering, verlangen, liefde en verrukking vol genot’ opwekt (m.a.w. ‘schoonheid’); vind ik Kahlo’s kleurgebruik eerder hard. Ze plaatst vaak felle, sterk contrasterende kleuren tegenover elkaar (zoals het geel en blauw), wat het voor mij net niet ‘mooi’ maakt. Hierover ben ik het dus oneens met Plotinos.

2) Het onzichtbare

Volgens Plotinos zit schoonheid (= het Goede, het Goddelijke, het Ene) in het bovenzinnelijke, de ideeën, de levenshoudingen. Hier is dat: het verhaal achter het schilderij of meer bepaald zelfs het hele levensverhaal van Frida Kahlo! En vind ik dat laatste boeiend, interessant en aldus ‘mooi’? Ja! Bewonder ik deze dame die zich toont zoals ze werkelijk is (biseksueel, getooid in authentieke Mexicaanse klederdracht, met wenkbrauwen die in elkaar doorgroeien en beharing op de bovenlip ≠ het ‘schoonheidsideaal) en die ondanks alle tegenslagen in haar leven (het zware busongeval, een leven vol ondraaglijke pijn, een onvervulde kinderwens, een echtgenoot die niet loyaal is,…) een gigantische vechtlust heeft, opkomt voor haar idealen en puur, eerlijk en oprecht schildert wat ze voelt

Page 4: pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’

en denkt? Uiteraard! Plotinos bevestigt dit door te stellen dat een beeld mooi is als het ‘bezield’ of levendig’ lijkt. En laat die ‘bezieling’ nu net zijn wat in dit schilderij centraal staat. Na het bekijken van de film ‘Frida’ ging er een hele nieuwe wereld voor mij open. Ik keek niet langer naar ‘wat er zich aan de oppervlakte afspeelt’, maar ging ook de schoonheid zien van de ‘hogere zaken’, zoals Plotinos in zijn schoonheidstheorie beschrijft. Volgens hem moet men juist de ogen sluiten om een andere manier van ‘zien’ aan te nemen en in zich op te wekken. Door het verhaal achter het schilderij te kennen kan dat zeker! Ik kijk nu op een heel andere manier naar ‘De twee Frida’s’ dan voorheen. Frida Kahlo is een ontzettend boeiende, vastberaden vrouw die kan gezien worden als een van de grote, sterke vrouwen uit de geschiedenis en dat uit ze helemaal in haar werken!

3) Conclusie Wie stelt: schoonheid is alleen het ‘zichtbare’. Dan zeg ik: “Ik vind dit werk absoluut niet mooi.” Maar wie zegt: ‘schoonheid’ is (ook) het ‘onzichtbare’, de ‘ideeën erachter’ en de ‘levenshoudingen’ (net zoals filosoof Plotinos). Dan zeg ik: “Ik vind het schilderij bijzonder mooi!”

Page 5: pkvsschijf02.files.wordpress.com · Web viewZoals hierboven reeds vermeld komt het veelvuldig gebruik van rechte en eerder harde lijnen heel streng, strak en stroef over. En ‘hard’

Bronnen

Boon, P. (2008). Een symmetrisch gezicht is mooi, maar wel saai. Filosofie magazine, 50-55.

Brooks, M. (2005, augustus 1). In Loving Memory of Frida Kahlo.... Opgehaald van Frida Kahlo Fans: http://www.fridakahlofans.com/index.html

Gillingham, A.R. (1996, s.d.). Frida Kahlo - Identity/Duality. Opgehaald van EBSQ Self Representing Artist: http://www.ebsqart.com/Education/Articles/Art-History-and-Criticism/2/Frida-Kahlo-and-Duality/5/

Herrera, H. (1992). Frida, een biografie van Frida Kahlo. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Contact.

Kettenmann, A. (1999). Frida Kahlo: 1907-1954 Leed en hartstocht. Keulen: Taschen.

Maria-Reina Bravo, D. (2015, September 15). Kahlo, The Two Fridas. Opgehaald van Khanacademy: https://www.khanacademy.org/humanities/art-1010/art-between-wars/latin-american-modernism1/a/kahlo-the-two-fridas-las-dos-fridas

Martinique, E. (2016, augustus 18). Famous Self Portraits that Changed the Face of Art. Opgehaald van Widewalls: http://www.widewalls.ch/famous-self-portraits/

Plotinus. (2005). Enneaden. Budel: Damon.

Plotinus. (s.d.) Famous Quotes. Opgehaald van IZQuotes: http://izquotes.com/quote/349437

s.n. (1999, s.d.). Frida Kahlo, Mexicaanse schilderes en cultfiguur. Opgehaald van RoSa: http://www.rosavzw.be/site/index.php/het-geheugen/portretten-van-inspirerende-vrouwen/kunst/178-frida-kahlo-mexicaanse-schilderes-en-cultfiguur

s.n. (1999, s.d.). 10 Beautiful quotes by Frida Kahlo. Opgehaald van BaBaMail: http://www.ba-bamail.com/content.aspx?emailid=16197

s.n. (2011). Kunst: architectuur – schilderkunst – beeldhouwkunst – fotografie – grafiek – design. Bath: Parragon.

s.n. (2011, s.d.). The Two Fridas, 1939 by Frida Kahlo. Opgehaald van Frida Kahlo paintings, biography, quotes: http://www.fridakahlo.org/the-two-fridas.jsp

s.n. (2014). Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Antwerpen: Van Dale.

s.n. (2016, oktober 31). Important Art by Frida Kahlo. Opgehaald van The Art Story: http://www.theartstory.org/artist-kahlo-frida-artworks.htm