Hanne VonckxHogent

Constructies 1 – Michaël Theyskens

12 MEI 2015

Bouwheer: Bouwonderneming Catteeu, Hogebrugstraat 48, 8647 Lo-ReningeArchitect: Logica Architectuur, Sint-Niklaasstraat 8, 8600 DiksmuideAannemer: Bouwonderneming Catteeu, Hogebrugstraat 48, 8647 Lo-ReningeLigging: Wandelaarsdreef, 8647 Lo-Reninge

Werfbezoek - constructiedetails

Inhoud1. Inleiding..........................................................................................................................................2

1. Bespreking constructiedetails.........................................................................................................2

1.1. Constructiedetail 1.................................................................................................................2

1.1.1. YTONG gehydrofobeerde kimblok..................................................................................5

1.1.2. GRANUBLOW..................................................................................................................6

Voordelen.......................................................................................................................................6

Verwerking.....................................................................................................................................6

1.2. Constructiedetail 2.................................................................................................................7

Ramen..................................................................................................................................................12

1

1. InleidingDe bezochte werf betreft een koppelbouw. Het is gelegen in een verkavelingsgebied in de Wandelaarsdreef te Lo-Reninge. In de toekomst zullen daar elf nieuwe moderne woningen gebouwd en te koop aangeboden worden. Er werd beroep gedaan op vzw Vlaanderen Bouwt om de ontwikkeling van die elf percelen in dit verkavelingsgebied bij te staan. Er werd een wedstrijd uitgeschreven voor het ontwerpen van kwalitatieve en betaalbare koopwoningen. Daarbij werd een jury van deskundigen aangewezen en deze selecteerden een team van aannemer en architect. Bij de selectievoorwaarden werd rekening gehouden met de architectuur, de duurzaamheid, de woonkwaliteit, de betaalbaarheid en het ontwerp. Het beste project is het ontwerp van Logica Architectuur bvba uit Diksmuide en

Bouwbedrijf Catteeu uit Lo. Het worden elf moderne eengezinswoningen met drie slaapkamers, één alleenstaande woning en tien per twee geschakelde woningen.

1. Bespreking constructiedetails1.1. Constructiedetail 1

2

GRANUBLOW

Gevelsteen

Binnenmuur

Eerst en vooral wordt de betonnen funderingsplaat gegoten, dit is een vlakke plaat van 30cm dik. Daarna worden alle binnenmuren en gewelven geplaatst, met andere woorden de ganse ‘binnenconstructie’. Vervolgens wordt op de zijkant van de funderingsplaat (Ytong), naast de binnenmuur, tegen de kimblok en tegen een deeltje onderaan de binnenmuur trito gespoten. Dit dient om de funderingsaanzet waterdicht te maken. Daarna gebeurd het plaatsen van de binnenmuren, deze worden langs de onderzijde aan de kimblok bevestigd. In de volgende stap worden de gevelstenen geplaatst en waar er een raam of deur zit, komt het raamkader met dorpel.

Eens de ruwbouw af is en het gevelmetselwerk is gevoegd, wordt de spouw van 17cm volgeblazen met GRANUBLOW. Wanneer de vloer binnen is afgewerkt, wordt altijd een aantal cm isolatie (PUR) voorzien. Deze isolatie, hier 10cm, sluit aan bij de kimblok, die onderaan de binnenmuren werd geplaatst. Het is deze kimblok die de vloerisolatie verbindt met de isolatiebolletjes in de spouw.

TRITOflex is een milieuvriendelijk vloeibaar rubber op waterbasis dat direct hard wordt. Het sterke, doch extreem flexibele materiaal kan op efficiënte wijze in iedere gewenste dikte aangebracht worden. Eén coating creëert een volledige hechtend, homogeen en waterdicht membraan zonder afvalproducten. Aangezien het hier een waterdichtingssysteem op waterbasis betreft zonder vluchtige organische stoffen, wordt het gezien als een ‘groen’ product met een duurzaamheid van jaren. Hier vindt TRITOflex zijn toepassing in binnen- en buitenwanden. Om de oppervlakte voor te bereiden volstaat het over het algemeen om de oude ondergrond te reinigen met hoge druk en van een grondlaag te voorzien, wat zorgt voor een schoon oppervlakte zodat TRITOflex zich goed kan hechten.

3

Om de infiltratie van water dat afvloeit langs het gevelmetselwerk in de binnenruimten te vermijden, moet men ter het ter hoogte van de gevelonderbrekingen op vangen en naar buiten afvoeren. Het dichtingsmembraan moet volgens het WTCB vanaf het buitenspouwblad langs het binnenspouwblad omhooggeplooid worden, dit kun je zien op het constuctiedetail hierboven. Daarnaast is het aanbevolen om het weinig te laten uitsteken aan de binnenzijde van de ruimten, opdat het niet omzeild zou kunnen worden door eventueel capillair bouwvocht. Bouwonderneming Catteeu vertelde mij dit detail ook. http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications&sub=infofiches&pag=7

OSVR is het openstootvoegrooster, dit zorgt ervoor dat wanneer er vocht achter de gevelsteen geraakt, dit via deze roostertjes naar buiten geleid kan worden. Men plaatst dit tussen de eerste laag gevelstenen.

Pur vloerisolatie: http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications&sub=bbri-contact&pag=Contact40&art=616

DPC folie 10 cm is een vochtkerende folie voor afdichting in bouwconstructies die wordt toegepast tegen bijvoorbeeld opstijgend of doortrekkend vocht in muurconstructies. Het is ondoorlaatbaar voor water, wordt niet aangetast door de zich in het water bevindende zuren, is rottingsvrij en niet giftig. DPC folie is milieuvriendelijk omdat het van gerecycled polyethyleen gemaakt wordt en er bij de productie en verbranding geen schadelijke stoffen vrijkomen.

De DPC zorgt ervoor dat eventueel vocht van de buitenaanleg (gras, plassen, …) dat zich tegen de gevelstenen bevindt, niet kan opstijgen via de gevelstenen. Het houdt met andere woorden het opstijgend vocht tegen. Moest er toch ergens water binnendringen, dan zorgt de DPC tussen de kimblok en de binnenmuur ervoor dat het water niet kan opstijgen langs de binnenmuur. Dit zou het pleisterwerk beschadigen. Door de DPC folie kan het eventuele vocht enkel opstijgen tot tegen de folie. De stukadoor pleistert tot boven de DPC, zodat het pleisterwerk nooit nat kan worden. Op dat kleine deeltje dat niet gepleisterd is en waar de DPC verborgen zit, wordt een plint geplaatst.

Uitgaande van het WTCB verschilt de uitvoeringsmethode van dit dichtingsmembraan volgens het gebruikte materiaal. Hier gaat het om een soepele folie. Het waterdichte membraan moet over de hele dikte van de muur in een horizontale sleuf die onderaan in het metselwerk wordt uitgekapt, geplaatst worden. De uitvoering gebeurt stap per stap in vakken van maximum 1 meter, telkens met een interval van ongeveer 2 meter. Vervolgens wordt die sleuf gedicht met een snelhardende mortel met of zonder toevoeging van bakstenen. Hier maakt men gebruikt van de tweede optie. Na verharding van de mortel worden tussen de behandelde vakken, aansluitende vakken uitgekapt en op dezelfde manier behandeld. Er moet voor gezorgd worden dat het scherm overal ononderbroken doorloopt.

http://www.wtcb.be/homepage/download.cfm?dtype=publ&doc=TVN%20210.pdf&lang=nl

4

5

1.1.1.YTONG gehydrofobeerde kimblok

YTONG is de betrouwbaarste en eenvoudigste manier om koudebrugvrije bouwknopen te realiseren. Hogere energierekeningen zijn een onzichtbaar gevolg van koudebruggen, ze moeten te allen tijde voorkomen worden. Ze komen voor waar de thermische isolatie in een constructie te wensen over laat. Een veelvoorkomende plaats is de aansluiting van de muren met de vloer en het dak. Vooral projecten uitgevoegd met traditionele materialen hebben op deze plaatsen vaak problemen om een oplossing te vinden. Om hieraan tegemoet te komen, heeft TYONG naast zijn gekende blokken ook gehydrofobeerde kimblokken in allerlei formaten.

Het is een duurzame oplossing, gehydrofobeerde kimblokken behouden na verloop van tijd dezelfde isolatiewaarde. Het is een steenachtig materiaal dat niet vervormt, schimmelt of verandert. De EPB-regelgeving (energieprestatieregelgeving) verplicht vandaag de dag de tussenvoeging van een isolerend deel, om op die manier zeker te zijn dat er geen koudebrug zou optreden. (EPB Basisregel 2) Deze YTONG-kimblokken zijn daarvoor ideaal. Ze kunnen overal waar nodig ingezet worden, op plaatsen waar de traditionele materialen niet over de vereiste capaciteiten beschikken.

Tijdens het werfbezoek werd uitgelegd dat de gebruikte YTONG-kimblokken 20 cm breed zijn en zo’n 240 kN/m dragen (= 24 ton per meter). Deze gehybrofobeerde kimblokken voldoen bijgevolg ruimschoots voor het dragen van woningen met meerdere verdiepingen.

Deze EPB-aanvaarde bouwknoop voldoet aan één van de drie EPB basisregels. Deze basisregel houdt in dat het isolerend tussendeel tegelijkertijd aan volgende bouwknoopeisen moet voldoen:

1. Isolatiewaarde moet kleiner zijn dan 0,2 W/mK. YTONG-kimblok heeft 0,125 W/mK. 2. Minimum R-waarde moet 2m² K/W zijn of tenminste de helft van de kleinste R-waarde van

de 2 te verbinden isolatielagen. Hier is het belangrijk de juiste kimblok te gebruiken naargelang de berekening.

3. De contactlengte moet minstens de helft bedragen van de dikte/hoogte van het dunste isolatiemateriaal. Dit is nooit een probleem bij YTONG-kimblokken.

Conclusie: YTONG-kimblokken voldoen aan de drie bouwknoopeisen.

6

1.1.2.GRANUBLOW

GRANUBLOW is het ideale isolatiemateriaal voor een isolatie achteraf tussen twee muren. Het product wordt door vakmanschap in de holle muur geblazen.

Figuur 1: GRANUBLOW (Bron: Isocell brochure)

Voordelen Isolatielaag zonder voegen in elke gewenste dikte; Geen restafval; stofvrij; Isolatie kan achteraf plaatsvinden en is voordelig en snel aangebracht; Eenvoudige oplossing bij lastige bouwkundige situatie, uitstekende visco-elasticiteit; Past zich zonder voegen aan vormeloze installaties aan; GRANUBLOW is hydrofoob (waterafstotend) en garandeert een droge isolatielaag, ook bij

slagregen en nat buitenspouwblad; Rotbestendig

Bron: brochure ISOCELL

Isolatie door het inspuiten of inblazen van een isolatiemateriaal in de spouw is volgens het WTCB een van de technieken voor isolatie van muren. http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications&sub=bbri-contact&pag=Contact23&art=347

VerwerkingHet materiaal GRANUBLOW mag alleen door erkende vakmensen worden ingeblazen. De richtlijnen voor de voorbereiding van inblaaswerkzaamheden voor GRANUBLOW dienen te worden nageleefd. (opzoeken richtlijnen via wetenschappelijke bron-bib Hogent)

7

1.2. Constructiedetail 2

POWERDECK F is een isolatieplaat met een kern in TAUfoam by Recticel (een hard polyisocyanuraatschuim (PIR) met een bijzondere celstructuur), bekleed aan beide zeiden met een mineraal gecoat glasvlies. Dit materiaal wordt toegepast bij isolatie van platte daken waarop een gekleefde dakdichting volgens de giet-of koudkleefmethode aangebracht wordt. Hier werd gebruik gemaakt van de koudkleefmethode. De dakisolatie – mechanische bevestiging.

De gebruikte dakisolatie bestaat dus uit het kunststofschuim PIR,

Ongeacht de plaatsingstechniek moet het aanbrengen van de afdichting onmiddellijk volgen op het plaatsen van de isolatie, d.w.z. dat er op het einde van de werkdag geen onbeschermde isolatie mag voorkomen op het dak. http://www.wtcb.be/homepage/download.cfm?dtype=publ&doc=TVN%20215.pdf&lang=nl

Het dakrandprofiel is een geëxtrudeerd (vormgevingstechniek waarbij een vervormbaar materiaal door een matrijs geperst wordt)

8

GRANUBLOW

GRANUBLOW

Gevelsteen

12 cm dakisolatie

aluminium profiel. Het oplegvlak is voorzien van groeven voor een betere hechting van de dakbedekking. Dit profiel wordt gebruikt voor bevestiging op metselwerk of beton. Het is geschikt voor platte en licht hellende daken, wat hier het geval is. De zichtbare voorzijde van het profiel steekt 20 mm boven de dakrand uit. De bovenrand van de waterrem helt 2° naar het dak zodat het water niet over de gevel stroomt. Bij de plaatsing wordt het profiel tegen de muur aangetrokken, waardoor de voorzijde met waterdrup 15 mm voor de muur uitsteekt. Een verbindingsstuk wordt in de uiteinden van 2 lengten geschoven. De stukken moeten gelijkmatig verdeeld worden over de uiteinden. Deze werkwijze garandeert een perfecte waterdichting en een optimale uitlijning.

Plaatsing:

1. Een eerste laag dakbedekking op het dak gaan de plaatsing vooraf.2. Het profiel wordt om de 30 cm vast gemaakt d.m.v. roestvrije schroeven en rotvrije nylon

pluggen. Er moet een uitzettingsvoeg van 3 mm overgelaten worden. 3. Een tweede laag dakbedekking wordt gebrand op het oplegvlak en op de schuin opstaande

rand.

Volgens het WTCB worden dakrandprofielen in geëxtrudeerd aluminium op de dichting bevestigd door nagelen of schroeven en dit maximum om de 400 mm. Bouwonderneming Catteeu houdt zich hier aan want hun profielen worden om de 300 mm vast gemaakt en dit d.m.v. schroeven en pluggen. Daarnaast zegt het WTCB dat tussen de profielen een voegopening van minimum 2mm vereist is, hier wordt ook rekening mee gehouden daar men een uitzettingsvoeg van 3mm overlaat.

(http://www.wtcb.be/homepage/download.cfm?dtype=publ&doc=TVN%20191.pdf&lang=nl)

Ytong is een handig en kostenbesparend bouwmateriaal. Wie een snel en goed resultaat wil, zit goed met blokken van cellenbeton. De materiaal- en producteigenschappen van cellenbeton maken Ytong blokken geschikt voor nieuwbouw. Het kan zowel dragend als niet-dragend worden gebruikt.

Verwerkingsvoordelen van Ytong:

Licht van gewicht Arbeidsvriendelijk Eenvoudig te verlijmen Snel en stevig resultaat Makkelijk aan te brengen Onbeperkte afwerkingsmogelijkheden

9

OPBOUW

Eerst en vooral worden alle binnenmuren geplaatst, waar er een raam of deur zit wordt boven het gat in de binnenmuur een betonbalk geplaatst. Men doet dit om de gewelven te ondersteunen.

Bij dit plat dak wordt langs de gewelfrand een Ytong cellenbetonblok geplaatst. De hoogte van deze betonblok hangt af van hoe ver het regenwater op het plat dak moet vloeien van het hoogste punt tot aan het laagste punt, waar de regenwaterafvoer plaatsneemt. Bouwonderneming Catteeu vermenigvuldigt deze afstand met 1,5cm en telt hierbij nog eens 4cm voor de aanzet van de hellingschape.

De Ytong cellenbetonblok zorgt ervoor dat de isolatie die op het platte dak wordt geplaatst (12cm) in verbinding wordt gebracht met de isolatie die zich tussen de binnenmuur en de gevelsteen bevindt (17cm GRANUBLOW). Deze Ytong cellenbeton

blok doet net hetzelfde als de kimblok aan de onderkant van de binnenmuren (bouwknoop 1), maar dit dan ten opzichte van de isolatie van het platte dak en niet opzichte van de isolatie op de binnenvloer.

Om dit alles af te werken en waterdicht te krijgen, wordt op de gevelstenen en op de Ytong cellenbetonblok een watervaste betonplex plaat geplaatst. Dit doet men om de spouw van 17cm te kunnen overbruggen en dicht te leggen. Op de isolatie van het platte dak wordt een EPDM (Ethyleen-propyleen-copolymeer en dieenmonomeer) dichting geplaatst (synthetisch rubber). Deze dichting wordt opgetrokken langs de Ytong cellenbetonblok en de watervaste plaat, tot bijna op de voorkant van de façaden. Nadien plaatsen ze een hoekprofiel op de hoek van de waterdicht plaat en de EPDM. Dit wordt gedaan om de kopse kant van de plaat niet te zien en zodat de EPDM op zijn plaats blijft.

Volgens het Wetenschappelijke en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf wordt bij een plat dak de waterdichtheid verwezenlijkt door een waterdichte laag.

EPFM dakbedekking is een synthetisch rubber, het kan zowel als geballast, als mechanisch bevestigde of als verlijmde dakbedekking worden toegepast voor bijna alle platte en licht hellende daken. Ondanks de iets hogere investeringskosten kan gezegd worden dat EPDM rubber op langere termijn de meest economische verantwoorde keuze voor platte daken is. De dakstructuur moet voldoende stabiel zijn. De ondergrond moet proper, glad, droog en vrij van scherpe uitsteeksels zijn.

Op deze werf zal de EPDM folie in banen gekleefd worden met een contactlijm op de ondergrond en met een overlapping van minimaal 10cm. De naden worden verkleefd met hiervoor geschikte zelfklevende naadfolie

WTCB

Bij platte daken zal men ter hoogte van de bouwknopen de continuïteit van de isolatielagen doorgaans verzekeren door het tussenvoegen van isolerende delen (basisregel 2). Deze isolerende delen moeten bijgevolg aan drie voorwaarden gelijktijdig voldoen.

De keuze van isolatie hangt af van de andere dakonderdelen, de dakopbouw, de daaruit volgende werkingen en het gebruik van het dak.

10

De belangrijkste functie van een dakafdichting is ongetwijfeld het waterdicht houden van de onderliggende delen van het gebouw. Bij het ontwerpen van een dakconstructie is het daarom aangewezen rekening te houden met o.a.:

De gevolgen van een lek Het risico op beschadiging tijdens de uitvoering van de werken Het risico op een lek De opspoorbaarheid van eventuele lekken

Elastomeren zijn materialen die zowel bij lage als bij hoge temperaturen een elastisch gedrag vertonen. Dit soort kunststofdakafdichtingen zijn interessant omwille van hun mechanische eigenschappen zoals grote elasticiteit, laag gewist, mogelijkheid tot recuperatie en recyclage, gunstig brandgedrag en gedrag bij lage en hoge temperaturen. Bovendien zijn ze over het algemeen goed bestand tegen chemicaliën en atmosferische invloeden. De meest gebruikte elastomeerafdichtingen zijn van EPDM. Een EPDM-membraan heet de langste levensduur in vergelijking met de andere elastomeren.

Het zogenaamde “warme dak” is de meest voorkomende oplossing, waarbij de isolatie op de dakvloer wordt aangebracht en waarbij er geen met buitenlucht geventileerde spouw aanwezig is. Bij een warm dak wordt de dakvloer door de isolatie beschermd tegen de sterke temperatuurschommelingen, waardoor het gevaar op bewegingen en scheuren in de dakvloer en de muren beperkt wordt. http://www.wtcb.be/homepage/download.cfm?dtype=publ&doc=TVN%20215.pdf&lang=nl

Het afschot (hellingschape) moet zodanig zijn dat, na vervorming van het dak, overal een normale afwatering naar de afvoerpunten mogelijk blijft. De bedoeling is belangrijke plasvorming te vermijden. Bij nieuwbouw bedraagt het afschot 2% of meer op alle plaatsen en in de goten 1%.

Hier bedraagt de helling 1,5% en werd een betonnen afschotlaag aangebracht, deze uitvoeringstechniek is volgens het WTCB een van de vier mogelijkheden om een afschotlaag te plaatsen. Op deze afschotlaag worden nadien de isolatieplaten aangebracht, deze komen dus ook in een helling te liggen doordat ze op de afschotlaag bevestigd worden. Op deze isolatie komt een EPDM dichting, deze wordt volgens de koudkleefmethode vastgemaakt.

De dakvloer zijn de gewelven. Dit is de draagstructuur.

11

12

RamenVooraleer de gevelsteen werd geplaats werden de ramen gemonteerd. Bouwonderneming Catteeu probeerde dit voor de eerste maal met als doelstelling de bouwtermijn ten voordele van de bouwheer zo kort mogelijk te houden.

13