via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en...

25
Energieneutraal via de “Passief bouwen route” ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen Slotsymposium 14 september 2015

Transcript of via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en...

Page 1: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Energieneutraalvia de “Passief bouwen route”

ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen

Slotsymposium14 september 2015

Page 2: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Verbouw monument

Verbouw van een monument

• Monument als bedoeld in art. 1 onder d

(Monumentenwet 1988)

• Gemeentelijk of provinciaal monument

Niveau van de voorschriften:

• De voorschriften voor verbouw gelden in principe

• In art. 1.13 (Bouwbesluit 2012) is geregeld dat demonumentenvergunning voorgaat voor het Bouwbesluit

2

…2009...

Page 3: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Aanleiding 2009

Actiepunten Lente Akkoord:

• Kennis en ervaringen delen.

• Zicht op energiebesparendeconcepten en projecten.

• Consument centraal.

• Stimulans Aedes

• Subsidie

• Passief Bouwen in opkomst

Page 4: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

• 2006 - EPC ≤ 0,8

• 2011 - EPC ≤ 0,6

• 2015 - EPC ≤ 0,4

• 2020 - EPC ≈ ≤ 0 (energieneutraal)

Definitie energieneutraal:

Output duurzaam opgewekte energie ≥ 1Input fossiele brandstoffen

Toen al: doelstellingenoverheid (nieuwbouw)

Europees beleid

Page 5: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Nieuwe stappenstrategie

• Stap 0: niet-duurzameuitgangspositie

• Stap 1: verminder de vraag

• Stap 2: hergebruik reststromen

• Stap 3a: vul de resterende vraagduurzaamStap 3b: laat afval voedsel zijn

(bron: Andy van den Dobbelsteen – TU Delft)

Page 6: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Verbouw monument

Verbouw van een monument

• Monument als bedoeld in art. 1 onder d

(Monumentenwet 1988)

• Gemeentelijk of provinciaal monument

Niveau van de voorschriften:

• De voorschriften voor verbouw gelden in principe

• In art. 1.13 (Bouwbesluit 2012) is geregeld dat demonumentenvergunning voorgaat voor het Bouwbesluit

6

Vertrekpunten

Page 7: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Ontwerpprincipes

Stap 1: energieverbruikbeperken- compact ontwerp- zuidoriëntatie- optimaliseren thermische schil- verlagen infiltratie- passieve koeling (zonwering,zomernachtventilatie)

Stap 2: duurzameenergie- zonneboiler t.b.v.tapwater

Stap 3: efficiënt energiegebruik- HR-ketel- Gebalanceerde ventilatie metWTW

Zonneboiler

HR-ketel

WTW

Zonneboiler

Infiltratiebeperken

Warmtetransmissiebeperken

>> Afgehecht met ‘technisch programma van eisen’.

Page 8: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

2010 2011 2015 2020

EPC = 0

EPC = 0,4

EPC = 0,6

EPC = 0,8

Passief Bouwen: EPC ≈ 0,40 (kwaliteitsniveau van 2015)

Passief Bouwen

Energieneutraal

Bouw 2009

Passief Bouwen en EPC

Bouw 2015!!

Page 9: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Beschikbare rekenkaders

• EPC (NEN 7120)

• PHPP

Page 10: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Passief Bouwen

• Ontwerpinvloeden

• Eisen / keurmerk Passief Bouwen

• Bouwkundig

– Transmissie

– Lineaire warmteverliezen

– Passieve koeling

• Luchtdichtheid

• Installatietechnisch

– Verwarming

– Ventilatie

– Warmtapwater

Page 11: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Kwaliteitsborging

Fase 1: Ontwerpcertificaat

• Warmtevraag ≤ 15 kWh/m2 (nieuwbouw)(bij EPC 0,8 circa 50 kWh/m2)Warmtevraag ≤ 25 kWh/m2 (renovatie)

• Primaire energie apparaten, warmtapwater enruimteverwarming en koeling ≤ 120 kWh/m2

Fase 2: Uitvoeringscertificaat

• Thermografie

• Luchtdoorlatendheid:

(infiltratie ≤ 0,6 h-1 bij 50 Pa)

• Tenminste 2 kwaliteitscontroles

Page 12: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Uitingsvormen

Kenmerkend:

• Keuzevrijheid

• Impact voor ieder project anders!

Contractvormen:

• Prijsvraag

• Aanbesteding

• Built en Design

• …..

15-9-2015 12

Enschede, Velve Lindenhof

Page 13: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Verbouw monument

Verbouw van een monument

• Monument als bedoeld in art. 1 onder d

(Monumentenwet 1988)

• Gemeentelijk of provinciaal monument

Niveau van de voorschriften:

• De voorschriften voor verbouw gelden in principe

• In art. 1.13 (Bouwbesluit 2012) is geregeld dat demonumentenvergunning voorgaat voor het Bouwbesluit

13

Effecten

Page 14: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

• Oriëntatie

• Verhouding verwarmd vloer oppervlak /verliesoppervlakte

• Verhouding glas / gevel

• Aantal verdiepingen / compact

• Weinig sprongen of uit/opbouwen

• Bouwsysteem (warmteaccumulatie)

• Lineaire warmteverliezen beperken

• Gebouwgebonden zonwering

A. Energiebewust ontworpen

Page 15: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

B. Beperkt energieverbruik

Beter isoleren

• Vloer Rc 8-10 m2K/W

• Gevel Rc 7-10 m2K/W

• Dak Rc 10 m2K/W

• Driebladig glas

• “Geen” koudebruggen en hoge lucht/kierdichting

Bewust beter ventileren

• Gebalanceerd / warmteterugwinning

• Nachtventilatie

Page 16: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

C. Impact op details

Rc gevel = 10,0 m2K/W

480 mm

Rc gevel = 3,0 m2K/W

360 mm

Page 17: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

D. Aanpak Ψ-waarden

Ψ conform NEN 1068:

Ψgr = -0,126 W/mK

Ψe = 0,295 W/mK

Page 18: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

E. Innovatie kozijnen• Geïsoleerd kozijn

• Drievoudige beglazing(Uw ≤ 0,8 W/m2K)

Page 19: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

F. Luchtdichte aansluitingen

• 240 mm hoogwaardigeisolatie λ ≤ 0,021 W/mK) (sporenkap met houtenI-liggers)

• Extra dakplaat t.b.v.geluid

• NB: luchtdichtingen

Page 20: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Verbouw monument

Verbouw van een monument

• Monument als bedoeld in art. 1 onder d

(Monumentenwet 1988)

• Gemeentelijk of provinciaal monument

Niveau van de voorschriften:

• De voorschriften voor verbouw gelden in principe

• In art. 1.13 (Bouwbesluit 2012) is geregeld dat demonumentenvergunning voorgaat voor het Bouwbesluit

20

Conclusie

Page 21: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

15-9-2015 21

Nog veel HR 107 ketels, maar ook allelectric principe / warmtepomp

Merendeels WTW toegepast

Page 22: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Méér dan vereist

• Energieneutraal en zelfs energieleverend!

• In basis goed

• Meer PV

Page 23: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Benutventilatielucht

Beperk warmteverliesOptimaliseer luchtdichtheid

(Koel)capaciteitbodem

Comfort

Integraal gedaan!

Page 24: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

Convenant

Doelstellingen• Kennis en ervaring opdoen. • Delen van kennis en ervaring. • Concepten ontwikkelen die elders toepasbaar zijn. • Vliegwielfunctie voor kennis en ervaring.

PvE• Energieneutrale eengezinswoning • Ondergrens Passief volgens PHPP-NL:

– < 15 kWh/m2 voor ruimteverwarming– < 120 kWh/m2 voor ruimteverwarming, warmwater en apparaten

Kortom:Energieneutrale woningbouw in het verlengde vanPassief bouwen.

15-9-2015 24

Page 25: via de “Passief bouwen route” · 9/14/2015  · • Zicht op energiebesparende concepten en projecten. • Consument centraal. • Stimulans Aedes • Subsidie • Passief Bouwen

15-9-2015 25