Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

34
Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser

Transcript of Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Page 1: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Versterkt EngelsHoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels13 maart 2013

Maartje Visser

Page 2: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.
Page 3: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Inhoud presentatie

• Wat is versterkt Engels?

• Hoe kan versterkt Engels ingevoerd worden in het voortgezet onderwijs?

• Tips voor inbedding in de schoolorganisatie, omvang (uren), ERK-leerdoelen, leermiddelen, didactiek.

3

Page 4: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

4

Versterkt taalonderwijs

Het aanbieden van extra uren Engels (ofandere MVT) in het VO naast de verplichte

urenvoor die MVT in het curriculum.

In de extra uren wordt gewerkt aanverdieping en verbreding. Vaak wordt eenregulier en een versterkt programma voordie MVT gemaakt.

Page 5: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

5

Versterkt taalonderwijs (Engels)

• Specialisatie van met name vwo-scholen• Doel: Engelstalige vervolgopleiding

mogelijk maken• Minder vergaand dan tweetalig onderwijs • Kan vanaf de brugklas / 4e klas• Ook aandacht voor versterkt Frans en

Duits (Europees Platform voert het LINQ-project uit)

Page 6: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

6

Scholen met VTO

In 2006: • Landelijk: 20 scholen versterkt

taalonderwijs

Aantal enorm toegenomen metprofilering op MVT-onderwijs; geenrecente cijfers via EP

Page 7: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

7

Kenmerken / verschil tto/vto

TTO• In principe

toegankelijk voor alle NL-leerlingen

• Nederlandse havo/vwo curriculum

• Havo of vwo-diploma aangevuld met IBO taalcertificaat

• Maximaal 50 % Engels • Ruime aandacht voor

het Nederlands

VTO• Extra uren MVT

(Engels)• In KWT/vrije ruimte• Nederlandse havo/vwo

curriculum • Havo of vwo-diploma

aangevuld taalcertificaat (ERK)

• Extra taalprogramma naast reguliere taalprogramma

Page 8: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Enquête schoolleiders (n=38)

Invoering en waarom:• 60% overweegt invoering;

21% misschien, rest niet• 61% vanwege profilering en

58% als impuls MVT-onderwijs.

• Verbetering resultaten, aansluiting ho/wo, internationaliserings-mogelijkheden.

Stappen:• Invoeringsplan: 63%.• kartrekker en werkgroep:

59%.• Ca. 50% aanvullende

leerdoelen/leermiddelen• Haalbaarheidsonderzoek:

34%.• Professionalisering: 34%.• Interessepeiling onder

ouders en leerlingen: 22%.

8

Page 9: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Enquête schoolleiders (n=38)

Behoeften• Good practice: 75%• Bekostiging en

professionalisering docenten: 63%

• Leeropbrengsten ERK en doorlopende leerlijn po-vo-wo: 53%

• Toetsing & kwaliteitszorg: 44%

• Communicatie VTE: 35%

Aanvullend: • Periodiek voortgangsoverleg

met kartrekker: 80%• Docenten met

middenmanager in gesprekscyclus: ca. 50%

• Groeimodel versterkt Engels naar TTO

• Geschiktheid voor diverse leerwegen / niveaus

9

Page 10: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Enquête docenten (n=62)

Invoering en waarom:• 37% overweegt invoering; 39%

misschien, rest niet• 51% als impuls MVT-onderwijs;

49% vanwege profilering; 33 % vanwege concurrentie tto in regio

• Verbetering resultaten, aansluiting ho/wo, toenemen motivatie lln., kwaliteitsimpuls

Stappen• kartrekker en werkgroep:

47%.• Verkennen leermiddelen:

39%• Invoeringsplan: 38%.• Verkennen leerdoelen,

haalbaarheidsonderzoek, scholen docenten: ca. 25%.

• Interessepeiling onder ouders en leerlingen: 18%.

10

Page 11: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Enquête docenten (n=62)

Behoeften• Good practice: 81%• Invulling extra uren: 69%• Meten extra

leeropbrengsten: 56%• Leeropbrengsten ERK: 50%• Subsidies, ondersteuning,

samenwerkingsverband• Scholing digitale

leermiddelen• Invoeringsargumenten voor

SL

Scholingsbehoeften: • Begeleiding verzamelen en

ontwikkelen leermiddelen: 67%

• Toetsing (ERK): 54% • Vakoverstijgend/

internationalisering leermiddelen: 46%

• Invoeringsplan VTE: 44%• Didactiek training: 32%• Eigen taalvaardigheid

Engels (19%)

11

Page 12: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Implementatieproces

1. Verkenning mogelijkheden • Schoolleider stelt vraag aan potentiële

kartrekker/sectievoorzitter/docent óf• Docenten doen voorstel aan

schoolleiding.

2. Oriëntatie op versterkt Engels• Docenten/sectievoorzitters/teamleiders

oriënteren zich op versterkt taalonderwijs bij collegascholen en op ondersteuning bij invoering.

12

Page 13: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Implementatieproces

3. Oriëntatiebijeenkomst op school• Doel: informatieverstrekking en

draagvlak creëren/interessepeiling

4. Haalbaarheidsonderzoek op school

• Interviews met docenten Engels en schoolleiding

• Verwerken resultaten in advies met aanbevelingen specifiek voor de schoolorganisatie.

13

Page 14: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Implementatieproces

5. Keuze voor VTO (of TTO of groeimodel naar TTO)

6. Implementatieplansessie (kartrekker, geïnteresseerde docenten Engels, evt. schoolleider). • Herverkenning en schooleigen definitie versterkt

Engels vaststellen (gezamenlijk beeldvorming onder docenten)

7. Opstellen implementatieplan. Voor dit plan zijn de onderstaande punten van belang. Ze zullen kort worden toegelicht.

14

Page 15: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Implementatieplan – inhoud

• Inleiding• Typering/model versterkt taalonderwijs• Betrokken docenten en leerlingen• Deskundigheidsbevordering• Relatie PO-VO-HBO-WO• Koppeling aan gerelateerde thema’s in de school• Voorlichting en communicatie• Projectmatige opzet• Kwaliteitszorg• Facilitering en kosten• (Externe) ondersteuning

15

Page 16: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

16

Omvang VTO Engels in de praktijk

• Extra uren (5 t.o.v. 2,5), één integraal programma; maar ook 0,5 uur extra

• Mogelijkheid: studielessen en informatiekunde in Engels

• Themamiddagen met Engels als voertaal (bijv. taaldorp)

• Bovenbouw: vto-Engels in vrije ruimte

Page 17: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

VTO Engels in de praktijk

• Onderbouw• Instaptoets EIBO• Selectie- en volgcriteria (taalportfolio)• Regulier en versterkt programma• Bouwstenen, Communicatie, thematisch

werken• Cambridge proficiency exam

17

Page 18: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

VTO Engels in de praktijk

• Onderbouw: • Instaptoets EIBO• Selectie- en volgcriteria (taalportfolio)• Regulier en versterkt programma• Bouwstenen, Communicatie, thematisch

werken• Cambridge proficiency exam

Page 19: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

19

VTO Engels in de praktijk

• Bovenbouw:

• Regulier programma• VTO-E in vrije ruimte• Taalvaardigheid, literatuur, cultuur• Inzet native speakers

(lerarenopleiding?)• CE én Cambridge proficiency

exam (div. niveaus)

Page 20: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

20

Versterkt taalonderwijs

• Invoering beperkt tot MVT• Samenwerking met vakken wél

mogelijk (opstap)• Extra uren varieert 0,5 tot 2 uur p.w.• Afhankelijk van omvang en invoering

een regulier en versterkt deel of een integraal deel

• Mogelijk in onderbouw én bovenbouw

Page 21: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

21

Betekenis van VTO voor MVT-visie

Visie op (versterkt) taalonderwijs: • Voor welk taalonderwijs staan we

(kernwaarden, houding, verbinding in mvt/sectie Engels)?

• Wat willen we bereiken met het taalonderwijs?

• Wat is wenselijk en haalbaar?• Wat is dat nodig is om daar te

komen?

Page 22: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Uitdagende taalleeromgeving

Voorbeeld-KSF

KSF

P I P I

Missie

Visiestatisch

dynamisch

Prestatie-indicator

Strategischedoelstellingen

StrategieHoe willen wij daar komen?

Waar willen wijover 4 jaar zijn?

KSF = Kritische succesfactor

Doeltaal Voertaal

Inzet ICT bij MVTKSF

Page 23: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

23

Activiteiten docenten en schoolleiding

• Plan maken & goedkeuren• Faciliteiten inplannen• Materiaal verzamelen en ontwikkelen• Curriculum maken/beschrijven• Doeltaalgebruik• Uitdaging: geeft en kost energie• Bredere uitstraling naar sectie Engels

en mvt-secties en voor de school als geheel

Page 24: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Omvang: uren - inhoud

24

Aantal extra uur per week Inhoudelijke invulling0,5 1 x per twee weken heeft de

helft van de klas 1 uur extra gespreksvaardigheid o.l.v. een native speaker Engels 

1 Spreekvaardigheid (zo mogelijk met moedertaalspreker) Woordenschat

2 Spreek- en schrijfvaardigheidProjectonderwijs

Page 25: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

ERK-doelen

25

Page 26: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Leermiddelen

• New Headway• New opportunities• Inspiration• Flo• Additional materials: vocabulary,

grammar, reading practice, online resources

26

Page 27: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Externe certificaten

• Cambridge Exams• Na derde leerjaar FCE

• Na 5e/6e leerjaar CAE/CPE

• Voorbereiding met oefen examens/boeken

• Zelf betalen (meerdere keren per jaar regionaal getoetst)

27

Page 28: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Didactiek

• Doeltaal-voertaal• Taaltaken• Activerende werkvormen• Internationalisering, projectonderwijs• Modeling / scaffolding

28

Page 29: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

29

Didactiek vaardigheden: fasering leerproces

• Voor het lezen/luisteren/spreken/schrijven: • voorkennis activeren• woordkennis activeren• Lees-, luister-, spreek-, schrijfdoel meegeven

• Tijdens de taak: • Leerlingen voeren de taaltaak uit – inzet strategieën

• Na de taken: • Taakresultaat bekijken (groepjes), in groepjes en

klassikaal reflecteren op de taakuitvoering en -aanpak

Page 30: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

30

Strategieëntraining

• Waarom, wanneer, hoe, waar nog meer

1. Strategie kennen (waarom, wanneer, hoe)

2. Toepassen (hoe)

3. Reflecteren op het gebruik (waar nog meer)

Page 31: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

31

Relevante publicaties/sites

• Artikel Fast Lane English, LTM 8 2008• CPS Speakerbox: spreken mvt• VerstERKt over de grens• E-mailproject• Europees Referentiekader• Taalprofielen (ERK-niveaus)• www.cps.nl/talencentrum/taaltaken• www.erk.nl

Page 32: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

Relevante publicaties/sites

• http://digischool.kennisnet.nl/community_en/faq/versterktengels

32

Page 33: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

33

Contactinformatie

Maartje [email protected]

www.cps.nlwww.onderwijsinontwikkeling.nl

Page 34: Versterkt Engels Hoe pak je het aan? Nationaal Congres Engels 13 maart 2013 Maartje Visser.

CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Plotterweg 303821 BB AmersfoortPostbus 15923800 BN Amersfoort

T [033] 453 43 43F [033] 453 43 53E [email protected]

www.cps.nl