Verslag thema avond 'zorg in gouda', 150119

VERSLAG CHRISTENUNIETHEMA-‐AVOND 19-‐01-‐15 ZORG IN GOUDA: VERNIEUWEN OF BEZUINIGEN? 1

ChristenUnie Thema-‐avond: Zorg in Gouda: vernieuwen of bezuinigen? maandag 19 januari 2015, zorgcentrum de Savelberg te Gouda

Opening en welkom Theo Krins, de fractievoorzitter van de ChristenUnie-‐Gouda, heet alle aanwezigen welkom en opent de avond met Zacharia 7 vers 9:” Dit zegt de Heer van de hemelse machten: Spreek eerlijk recht, wees goed en zorgzaam voor elkaar; onderdruk geen weduwen en wezen en ook geen vreemdelingen en armen. En wees er niet op uit om een ander kwaad te doen.” Theo hoopt dat iedereen op deze avond praktische informatie krijgt over de komende veranderingen.

Daarna neemt de avondvoorzitter, Thera de Haan, burgerraadslid van de ChristenUnie-‐Gouda, het woord met enkele huishoudelijke mededelingen. Twitter berichten kunnen worden verstuurd met #zorgingouda. Slides van de diverse presentaties komen op de ChristenUnie-‐website beschikbaar.

Waarom decentralisaties? Carla Dik-‐Faber, Tweede Kamerlid namens de ChristenUnie, met zorg in haar portefeuille, geeft de eerste presentatie over de veranderingen in de zorg vanuit een landelijk perspectief.

Bij de veranderingen in de zorg lopen eigenlijk twee discussies tegelijkertijd: hoe willen we de zorg vernieuwen en hoe willen we bezuinigen? Om dit goed te doen, hadden we in Nederland eerst moeten bedenken wat we willen met de zorg, en dan pas nadenken over de bezuinigingen. Helaas is het debat over de visie op de zorg niet gevoerd, en loopt deze nu pas in het kader van de bezuinigingen.

Bezuinigingen zijn echter nodig. De zorgkosten zijn in één generatie geëxplodeerd: van 800 miljoen naar circa 8 miljard. Voor de toekomst betekent dit dat jongeren circa 50 % van hun salaris aan de zorg zouden moeten gaan betalen. Dit zet druk op solidariteit van generaties.

We moeten als mensen veranderen. We verwachten nu alle hulp van de zorgverzekering, we zijn vergeten te bedenken wat we aan een medemens kunnen vragen, en ook wat we aan een medemens aan hulp kunnen bieden. De oplossing ligt in het echt “samen leven”. Dan biedt de staat/zorgverzekering alleen de zorg voor wie het echt nodig heeft.


Er zijn al veel mantelzorgers (3,5 miljoen!) die anderen helpen, maar er is meer mogelijk. In Gouda loopt een interessant experiment bij De Vierstroom. Kinderen die ouders wilden plaatsen wordt gevraagd vier uur per maand in het tehuis te helpen. Dit wordt positief ontvangen, en in de praktijk blijkt men veel meer dan 4 uur per week te helpen, wel 12 uur.

Dit is ook een taak die vrijwilligersorganisaties en kerken kunnen oppakken. Ook op dit gebied gebeurt al veel en is het vrijwilligerswerk groeiende, bijvoorbeeld bij Stichting Present, ook in Gouda.

Wat doet de ChristenUnie landelijk bij de veranderingen in de zorg?

De ChristenUnie probeert het sluiten van verzorgingstehuizen zoveel mogelijk te voorkomen, met name in kleine kernen. Dit is echter niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat tehuizen zijn verouderd, maar ook omdat ouderen langer thuis willen blijven wonen.

De ChristenUnie heeft ingezet op wijzigingen in de wetgeving (minder bezuinigingen dan oorspronkelijk door de regeringspartijen beoogd was). De wettelijk bezuiniging op de zorgkosten bij overheveling naar de gemeenten was 25% en is teruggebracht naar een bezuiniging van 11%. Let op: lokale gemeenten houden zich niet altijd aan de wettelijke bezuiniging , maar bezuinigen meer. Er zijn gemeenten bekend met een bezuinigingsdoelstelling van 40%.

In het ‘ChristenUnie – actieplan Zorg’ staat de visie op wat nodig is om de vernieuwing in de zorg te laten slagen. De oplossing voor goede zorg ligt niet in veel protocollen. Om de zorg goed te kunnen organiseren, moeten we leren weer vertrouwen te geven aan de zorgprofessional, en weer wederzijdse afhankelijkheid leren te waarderen.

Het jaar 2015 is een overgangsjaar en het is spannend hoe de decentralisaties zullen verlopen. De ChristenUnie zal de vinger aan de pols houden en heeft hiervoor een steunpunt opengesteld [email protected]. Vragen of zorgwekkende situaties kunt u daar laten weten zodat de Tweede Kamerfractie dit kan voorleggen aan de Staatsecretaris. Eventuele lokale onderwerpen en knelpunten worden naar de ChristenUnie raadsleden in Gouda doorgestuurd.

Vraag uit de zaal: Man wil graag mantelzorg geven aan zijn vrouw die ziek is, maar zijn werkgever geeft hiervoor geen ruimte (alleen met terugval van salaris naar 60%) waardoor dit voor het gezin onmogelijk wordt.

Antwoord Carla: Er is regelgeving om mensen mogelijkheden te geven voor mantelzorg, maar werkgevers doen alsof ze regelgeving niet kennen. Dit zal Carla meenemen en waar mogelijk bespreken met de Staatssecretaris.


Eigen kracht!? Petra Vennink is een actieve, werkende vrouw en volledig rolstoel-‐afhankelijk. Zij woont zelfstandig en regelt hulp op afroep (onder andere bij Stichting Focus en via een PGB). Zij is MBO docent Maatschappelijk werk en vrijwilliger in de kerk.

Voor Petra als hulpvrager is het van het grootste belang dat zij zelf de regie houdt. Dit betekent dat zij niet geleefd wordt, maar zelf haar leven kan leven!

Wat heeft een goede hulpverlener nodig? Een hulpverlener moet niet werken vanuit een bureaucratische attitude, maar moet kunnen luisteren, zien en horen welke hulp de hulpvrager echt nodig heeft. Bezuinigingen in de zorg kunnen volgens Petra ook prima, met name door de bureaucratie en de protocollen te verminderen. Die kosten nu te veel tijd en geld.

Voor Petra betekent de overgang van de zorg naar de gemeente Gouda, dat zij in plaats van 7 uur huishoudelijke hulp, nog maar 2 ½ uur huishoudelijke hulp krijgt. Deze nieuwe indicatie is niet tot

stand gekomen via een “keukentafelgesprek”, maar telefonisch. Dit komt niet overeen met de landelijke afspraken

Keuzevrijheid!? Esther de Graaff, moeder van dochter en zoon met klassiek autisme (lichamelijk beperkt en slaapproblemen) en blogger over haar leven. Het gezin van Esther heeft veel hulp aan huis en daarnaast gaat hun zoon geregeld naar de KlupHoeve, om even rust in het gezin te hebben. Zij bieden ook professionele begeleiding. Dit is geregeld via een PGB. Ook staat hun zoon op de wachtlijst voor een logeerplek, maar door de grote onzekerheid in de zorg hebben veel organisaties deze zorgverlening (tijdelijk) stopgezet.

Het probleem bij de overgang van de zorg naar de gemeente, is dat er veel onduidelijkheid is en er geen loket is om informatie te vragen. Niemand weet hoe het zit. Ook de KlupHoeve weet niet of ze in 2015 nog blijven bestaan. De indicatie voor haar zoon loopt binnenkort af, maar er heeft nog geen herindicatie plaatsgevonden. Wat betekent dit voor de ondersteuning, blijft die wel doorlopen?

Esther benadrukt het belang van eigen keus in de zorg. Esther wil graag de laatste stem hebben in wie haar zoon helpt en behandelt, zij kent haar zoon tenslotte het beste en weet zelf wat (wie) haar zoon het beste helpt.

Vraag uit de zaal: Wat is voor jou het verschil tussen professionele zorg t.o.v. vrijwillige hulp?

Antwoord Esther: Het hulpbieden aam haar zoon is echt pittig (woede aanvallen, niet zindelijk). Je vraagt echt veel aan vrienden, familie of buren, maar dat doe je maar voor enkele uren. Daarom is professionele zorg noodzakelijk voor mij omdat ik dit niet van vrijwilligers kan vragen.


Zorg in Gouda Wout Schonewille is Raadslid in Gouda en namens de ChristenUnie woordvoerder voor het sociaal domein. Hij is onder de indruk van de verhalen. Dit voorkomt dat hij en andere raadsleden de praktijk uit het oog verliezen bij de besluitvorming in de Gemeenteraad. Het stemt tot nadenken in hoeverre de praktijk klopt met de plannen

Belangrijkste overwegingen vormgeving zorg in Gouda

De ChristenUnie heeft de uitgangspunten voor de decentralisaties uitgewerkt in ‘Achter de schutting’. Voor Gouda heeft de fractie dit vertaald naar de volgende principes:

1. Waardeer mensen – Elk mens heeft een unieke waarde en talenten. De samenleving opdelen door begrippen als kwetsbare burgers en sociaal zwakken doet geen recht aan die menselijke waarde. Ieder mens heeft een waarde, een talent die een samenleving kan vormen. Mensen afmeten aan hun financiële waarde of bijdrage aan economische groei doet onrecht aan mensen en verarmt de samenleving. Het bewust niet inzetten van je talenten past niet bij een samenleving, dat is ‘egoleving’.

2. Ruimte voor gemeenschapskracht – Teveel en te vaak gaat het over collectieve solidariteit waarbij de sociale verbanden te weinig worden erkent. Met z’n allen veel geld betalen (collectieve solidariteit) om vervolgens dure professionals te betalen voor zorg en aandacht is voorbij. Deze aandacht is vanzelfsprekend in sociale verbanden. Een complicerende factor is de enorme angst voor levensbeschouwing. Alles moet neutraal, alsof er mensen en organisaties zijn die geen mening hebben over deze wereld en het leven. Benut de toewijding en inzet die voortkomt uit identiteit.

3. Maatwerk dicht bij burgers – Directe relaties tussen professionals en burgers zijn nodig om niet vast te lopen in bureaucratie die bestaat uit controlezucht. Dit vraagt ook om betrokken hulpverleners. Het principe van ‘professionele distantie’ kan daarbij een blokkade zijn. Juist nabijheid, empathie is een schaars goedje geworden in onze hulpverlening.

4. Veerkrachtig netwerk – De burger is het fundament van de samenleving en de overheid mag daarin participeren, bij de gratie van de burgers. Dat betekent ook een terughoudendheid in zeggenschap. De overheid moet meebewegen met de samenleving en waar nodig beschermen en activeren. Een vangnet is noodzakelijk maar nooit statisch of als instituut.

Hoe is de zorg in Gouda georganiseerd?

Gouda pakt de decentralisatie niet als gemeente op, maar met zeven andere gemeenten gebundeld in het regionale Netwerk Sociaal Domein Midden Holland. De uitgangspunten voor de transitie zijn vastgelegd in de nota ‘Gebundelde krachten’. Voor Gouda is gekozen voor 3 gebieden met een Sociaal team voor Jeugd en Volwassenen. Leidend bij de inkoop van zorg was het toegekende budget vanuit het Rijk. De inzet is om de zorg te verschuiven, van maatwerk naar algemene voorziening en van professionele inzet naar vrijwillige inzet.

Zorg in Gouda, de evaluatie?

Voor de evaluatie van de transitie heeft Wout de uitgangspunten vanuit ‘Gebundelde krachten’ bekeken en voorzien van concrete voorbeelden of dit gelukt is.


1. Inwoners budget centraal.

Het uitgangspunt om inwoners centraal te stellen bij de transitie is niet gelukt. Alles draaide om het budget en het sluitend krijgen van de begroting wat ook geresulteerd heeft in een Gele kaart van het ministerie van VWS.

2. Eigen kracht inzet als basis.

De ‘eigen kracht’ is direct verweven met eigen regie. Die regie is grotendeels vergeten, ‘wij bepalen voor u’ waardoor het verworden is tot eigen inzet.

3. Iedereen kan moet meedoen.

De mogelijkheid van iedere inwoner van Gouda om mee te kunnen doen in de Goudse samenleving is niet het uitgangspunt. Het is ‘u moet meedoen’ waarbij er niet wordt gekeken naar de mogelijkheden. Een concreet voorbeeld is dat de huishoudelijke hulp telefonisch is gehalveerd waarbij er geen enkele toets is geweest of dit realistisch is in desbetreffende situaties.

4. Gemeente Regio voert regie en stuurt.

De regie op de transitie heeft zich afgespeeld op regionaal niveau waarbij het niet eenvoudig was voor de Gemeenteraad om zicht te krijgen op de inkoop van zorg.

5. Investeren in preventie organisatie.

De noodzakelijke vernieuwing van de zorg heeft geen vorm gekregen in de transitie. Alles was gericht op het ‘georganiseerd’ krijgen. Binnen de nota ‘sociaal domein’ staan er alleen bestaande activiteiten die als preventief getypeerd kunnen worden maar er is geen investering in preventie.

6. 1 Gezin, 1 Plan, 1 Regisseur, handhaven.

De gebiedsindelingen tussen bijv. de sociale teams en wijkverpleging zijn niet op elkaar afgestemd. Er zijn grote verschillen tussen zorginstellingen met betrekking tot aanpak, methodiek en rapportage. De bestaande organisaties en werkwijzen zijn gewoon gehandhaafd.

7. Iedereen Burger geeft goede voorbeeld.

Het goede voorbeeld wordt in ieder geval niet gegeven door gemeente Gouda. De communicatie naar zorgvragers en zorgverleners (bijv. huisartsen) is onder de maat. Ook de Gemeenteraad is vaak te laat en te weinig geïnformeerd. Hierdoor is er veel onduidelijkheid en onzekerheid bij zowel instellingen als zorgvragers.

De ChristenUnie concludeert dat de decentralisatie van de zorg is teruggebracht tot een financiële operatie in plaats van het verwezenlijken van een visie op zorg, dicht bij mensen. Er moet vernieuwing van zorg plaatsvinden maar doorslaggevend hierbij is welke keuzes je hierin maakt. Daarbij maakt het college van Gouda andere keuzes dan de ChristenUnie zou maken.

Zorg in Gouda, inzet gemeenteraad?


Net als in de Tweede Kamer wordt er in Gouda ook intensief samengewerkt met andere politieke partijen. Door deze gezamenlijke inzet heeft de ChristenUnie samen met andere partijen een aantal verbeteringen kunnen doorvoeren:

• Familiegroepsplan: Benut het eigen netwerk door eerst in je eigen familie een plan op te stellen voorafgaand aan een uithuisplaatsing van een kind.

• Inhuisplaatsing: Wanneer een kind niet meer thuis kan wonen geef dan de voorkeur aan een gezinsconstructie als vervangende plaats. Zowel Pleegzorg als Gezinshuis.

• Eigen regie: neem de hulpvrager als uitgangspunt zodat hij/zij de zeggenschap krijgt over de gewenste en geboden ondersteuning.

• Bijstelling beleid: gelet op de complexiteit is een evaluatie in september 2015 noodzakelijk waarbij evt. knelpunten gerepareerd kunnen worden.

• Preventie: denk bij preventie aan de mogelijkheden voor buurthuis van de toekomst en begin daar direct mee.

• Mantelzorg: bij ondersteuning van mantelzorgers moet je aansluiten bij hun wensen. Inventariseer eerst waar hun behoeften liggen.

Zorg in Gouda, de transformatie.

Ook al zijn we als ChristenUnie zeer kritisch op het gevoerde beleid, we zien toch mogelijkheden voor vernieuwing van de zorg. Maar dan zal de transformatie wel daadkrachtig opgepakt moeten worden. En hiervoor is de inzet nodig van iedereen, burger, zorginstelling en ook gemeente Gouda.

Burgerparticipatie!? Cees van Gelder is Matchmaker bij het Burennetwerk. Het Burennetwerk helpt bij praktische hulp in en rond het huis. Het is landelijk bekend onder de naam HIP. Deze organisatie biedt ook de geautomatiseerde omgeving.

Het Burennetwerk is in 2014 gestart vanuit de diaconieën/kerken, maar de hulp is voor en door iedereen. In Gouda zijn nu vier matchmakers en 100 hulpbieders, die zich vrijwillig aanbieden voor verschillende type klussen: praktisch, sociaal, handig, oppassen, huiswerk, vervoer.

Zowel bij het bieden van hulp als het vragen van hulp wordt een filter gehanteerd. Of de hulpverlener geschikt is, wordt gecheckt middels een gesprek met een buurtcontactpersoon. Cliënten kunnen een aanvraag doen via de website of telefoon. Dan zal gecheckt worden of de cliënt niet zelf hulp kan regelen. Ook kan een contactpersoon van de cliënt een aanvraag doen, bijvoorbeeld Kwintus, met de vraag voor extra hulp, bijvoorbeeld 1 uurtje wandelen.

De resultaten tot nu toe zijn erg positief: Veel enthousiaste geluiden en de hulp is vaak opstapje naar meer contact tussen de hulpverlener en cliënt en naar ondersteuning.

De gemeente Gouda heeft ook een initiatief: Zorgvoorelkaar. Dit is alleen digitaal te benaderen, er is geen persoonlijk contact en er is ook geen nazorg/navraag.

Vraag uit de zaal: Wat is het verschil met St. Present en het Burennetwerk?


Antwoord Cees: Stichting Present mobiliseert een heel team, het Burennetwerk richt zich op kleine vragen

In gesprek! Vraag 1) Hoe bezuinigen? Kunnen we vernieuwen als we geen geld hebben en kunnen we bezuinigen zonder vernieuwen? Petra: er is nu te veel bureaucratie. Met minder bureaucratie zou de zorg goedkoper kunnen. Ook weten veel artsen niet hoeveel de zorg kost, dat zouden ze wel moeten meewegen in de voorgeschreven zorg.

Vraag 2) Keukentafelgesprekken en cliëntondersteuning Er hebben geen keukentafelgesprekken plaatsgevonden bij de genoemde voorbeelden. Ook waren er geen cliëntondersteuners aanwezig. Wat gaat daaraan gebeuren?

Wout: Dit is zorgwekkend. De ChristenUnie heeft hier Artikel 38 vragen over gesteld. Als er geen keukentafelgesprek heeft plaatsgevonden, moet de indicatie opnieuw plaatsvinden. Tot dat moment is een korting niet onderbouwd en dus niet correct.

Iedereen heeft recht op cliëntondersteuner en deze moet onafhankelijk zijn. Anders loop je het risico dat de mondigheid van de zorgvrager bepalend wordt voor de toegekende zorg. Daarom heeft ChristenUnie gevraagd aan gemeente Gouda om de zorgvrager pro-‐actief op deze mogelijkheid te wijzen.

Vraag 3) Criteria voor inrichting Bij de toekenning van huishoudelijke hulp zijn er criteria gesteld aan de inrichting ivm ‘stofnesten’ die teveel schoonmaaktijd vragen. Mogen gemeenten of zorgverleners deze criteria stellen aan de inrichting?

Carla: Het lijkt me niet de bedoeling dat een zorgverlener gaat bepalen hoe u uw huis inricht. Dit is dus ook echt niet correct.

Wout: Wij zullen het college vragen of hier afspraken over gemaakt zijn met instellingen die huishoudelijke hulp bieden.

Vraag 4) Stapeling eigen bijdragen

De eigen bijdrage is afhankelijke van het inkomen, en hierbij wordt vaak niet gekeken naar wat al aan eigen bijdrage wordt betaald. Hoe voorkom je dat bij meerdere zorgvragen de eigen bijdragen niet gaan stapelen waardoor de zorg niet te betalen is?

Carla: De ChristenUnie heeft landelijk aandacht gevraagd voor stapeling van eigen bijdragen en op landelijk niveau zijn hier ook regelingen voor. Vraagsteller mag Carla de concrete vraag mailen zodat zij dit nog uit kan zoeken.


Wout: Het voorkomen van stapeling is volgens mij in Gouda wel geregeld, maar de informatie over of het proces om in aanmerking te komen voor compensatieregelingen schijnt problematisch te zijn.

Een andere factor die te maken heeft met het eigen bijdrage is het ijkpunt waarop de hoogte van het salaris is vastgesteld. De hoogte van het salaris kan in korte tijd sterk afnemen. Wij zullen als ChristenUnie fractie hier ook aandacht voor vragen.

Vraag 5) Wat gebeurt er met het PGB komend jaar? Wat te doen bij klachten? Wij weten nog steeds niets over het PGB van 2015. Wordt het wel of niet gecontinueerd en kunnen we nog gebruik blijven maken van dezelfde zorgaanbieder, we hebben hier tenslotte een relatie mee

opgebouwd? En wat moeten we doen als we het niet eens zijn met besluiten rondom PGB?

Wout: Uitgangspunt voor de decentralisatie voor 2015 is dat er zorgcontinuïteit is. Maar er is geen garantie dat de zorg geleverd wordt door dezelfde zorgverlener als afgelopen jaren. Er is een klachtenprocedure wanneer je het niet eens bent met de indicatiestelling. Maak gebruik van dit recht als daar aanleiding voor is maar realiseer je dat dit meestal lange en moeizame procedures zijn.

Voor alle aanwezigen geldt tevens de uitnodiging om vragen per mail of per brief aan de raadsleden van de ChristenUnie of andere partijen te sturen.

Tot slot: Maandag 9 februari vindt de ledenvergadering van ChristenUnie Gouda plaats. Alle leden zijn van harte welkom. We hebben daar als speciale gast de landelijk voorzitter Piet Adema die met ons in gesprek zal gaan over de grondslag van de partij. Meer informatie is te vinden op de website .

Informatie • Verandering in de zorg

www.hoeverandertmijnzorg.nl www.voordejeugd.nl

• Persoonsgebonden budget www.svb.nl

• Zorgaanbieders www.nsdmh.nl

• ChristenUnie http://Gouda.christenunie.nl Mail naar [email protected]

• Participatie www.burennetwerkgouda.nl www.stichtingpresent.nl/gouda www.zorgvoorelkaar.nl

Verslag thema avond 'zorg in gouda', 150119

Documents

Transcript of Verslag thema avond 'zorg in gouda', 150119