Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 1 bijeenkomst 23 mei 2018

Verslag klankbordgroepbijeenkomst en rondleiding bij Startblok Riekerhaven op 23 mei 2018

Aanwezig

Vier buurtbewoners: Noah Dull, Noëmi Hartveld, Loet Snelten, nb.

Projectteam: Rik Harmsen - De Key, Annemarie Ferwerda - De Key, Christine Smals - gemeente Amsterdam, Pim Köther - KENK Architecten, Doede Jaarsma – Doede Jaarsma communicatie

Startblok Riekerhaven: Fleur Eyman, Aline Bleeker (nieuwe communicatiemedewerker Startblok), Fares en Alli.

Bezoek en rondleiding bij Riekerhaven

Startblok Riekerhaven is een wooncomplex met 565 zelfstandige huurwoningen.

In totaal hebben drie buurtbewoners deelgenomen aan de rondleiding en een vierde buurtbewoners was aanwezig bij de vergadering in Atelier Schinkel. Er waren 25 leden van de klankbordgroep uitgenodigd op een datum die gezamenlijk was gekozen tijdens de vorige bijeenkomst. Tijdens de rondleiding heeft bewoonster Fleur Eyman uitleg gegeven. Ook waren er meerdere statushouders bij aanwezig voor eventuele vragen of een toelichting.

Tijdens de rondleiding zijn enkele woongebouwen, een gezamenlijke ruimte voor de bewoners van één gang en enkele woningen bezocht. Ook zijn we in het clubhuis (een gemeenschappelijke ruimte voor activiteiten), bij de gezamenlijke buitenruimte met een zelfgebouwde boomhut en BBQ's, en het moestuinproject geweest. In Riekerhaven worden veel activiteiten georganiseerd. Ook sport is belangrijk voor de verbinding tussen mensen. Er wordt veel gebruik gemaakt van de faciliteiten van de naastgelegen sportvereniging.

Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 2 bijeenkomst 23 mei 2018

Er is tijdens de rondleiding veel verteld over het zelfbeheer in Riekerhaven. Van de stichting die activiteiten organiseert tot de gangmakers die ook controleren of de schoonmaaktaken van de gezamenlijke ruimtes worden uitgevoerd en daar zelfs boetes voor kunnen geven.

Wat opviel was dat, ondanks het grote aantal bewoners, het relatief rustig was in Riekerhaven. Straks is de situatie in de Wormerveerstraat anders omdat het project direct in de bebouwde omgeving staat.

Overleg Klankbordgroep bij Atelier Schinkel

Fleur Eyman gaf een presentatie over Startblok Riekerhaven:

Ontstaan van Startblok Riekerhaven Vanwege de vluchtelingencrisis was er in 2015 snel behoefte aan huisvesting voor statushouders. Ook de gemeente Amsterdam had hier een taak in. Vanuit de Houthaven kwamen deze 565 containerwoningen beschikbaar. Stadsdeelvoorzitter Badoud wilde op deze locatie niet alleen statushouders huisvesten, hij wilde ook wat doen voor jongeren. Ook deze groep heeft veel behoefte aan woonruimte.

De bewoners in Riekerhaven bestaan voor 50% uit jongeren en 50% uit statushouders, allen in de leeftijd van 18 tot 28 jaar. Een statushouder heeft een verblijfsvergunning voor 5 jaar. De statushouders komen uit veel verschillende landen. Dit wordt bepaald door de vluchtelingenstromen in Europa. Statushouders moeten alleenstaand zijn. Ook bij de Nederlandse doelgroep is veel diversiteit aanwezig. Hoe breder de samenstelling, hoe meer je van elkaar kan leren.

Samenwerking De Key, Gemeente Amsterdam, Socius Startblok is tot stand gekomen door samenwerking van De Key en de gemeente Amsterdam. De Key had de containerwoningen, de gemeente had de locatie. Socius heeft het concept van zelfbeheer ontwikkeld. Inmiddels heeft De Key zelf voldoende ervaring om de zelfbeheerorganisatie op te zetten bij volgende projecten. Daarnaast zijn er nog veel andere organisaties bij het project betrokken, zoals bijvoorbeeld Vluchtelingenwerk. Doel “Building a future together” is de slogan van Riekerhaven. Het doel van het concept is snellere integratie, inspireren en ontwikkelen (dit geldt ook voor de Nederlandse jongeren die er wonen) en een goede start in Nederland maken.

Iedereen heeft een jongerenovereenkomst in Riekerhaven. Daarmee mag je er maximaal 5 jaar wonen. In die tijd bouw je wachttijd op bij WoningNet om door te stromen naar een reguliere sociale huurwoning.

Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 3 bijeenkomst 23 mei 2018

Zelfbeheer Zo is het zelfbeheerteam georganiseerd.

De organisatie bestaat volledig uit bewoners (zowel statushouders als jongeren). Alle bewoners die actief zijn in het zelfbeheerteam krijgen daar een vergoeding voor. Het zelfbeheerteam wordt begeleid door professionals van Socius. Community Building Voor het organiseren van activiteiten is een zelfstandige stichting opgericht: Stichting Actief. Vanuit deze stichting worden allerlei soorten activiteiten georganiseerd. Van sport tot borrels en workshops. Sporten verbindt, daar heb je geen taal bij nodig. Ook is er een actieve LHBT-gemeenschap. Hoe gaat het nu in Riekerhaven? Het heeft na de start een aantal maanden geduurd voordat het zelfbeheer goed draaide. Het begon al om als onervaren team 565 mensen tegelijkertijd de sleutel te geven. Ook de Stichting Actief had een half jaar nodig om alles op orde te krijgen.

De taalbarrière is een aandachtspunt voor de communicatie. Alle communicatie gebeurt in Riekerhaven nu in drie talen: Nederlands, Engels en Tigrinya (de belangrijkste taal in Eritrea). Ook gebruiken we veel symbolen. Bij alle communicatie is het belangrijk rekening te houden met cultuurverschillen. Symbolen betekenen bijvoorbeeld niet overal hetzelfde.

Lessen van Riekerhaven voor de Wormerveerstraat • Bestuurders voor activiteitenstichting en zelfbeheerteam eerder werven. • In het begin komt er een berg werk op je af. Zorg dat vanaf dag 1 de organisatie klaar

staat om al het enthousiasme op te vangen. • Het is goed voor de community om in één keer te starten. 100 sleutels overdragen in

één keer moet kunnen. • Stel haalbare doelen aan de buurtparticipatie. 'Wij hadden bij Startblok allerlei

subsidies aangevraagd voor activiteiten die we uiteindelijk nauwelijks waar konden maken omdat we er gewoonweg onvoldoende mensen voor hadden om het uit te voeren.”

Vragen en discussie met klankbordgroep - Dit project zit midden in een woonwijk, is er niet een beter referentieproject dan

Riekerhaven?

Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 4 bijeenkomst 23 mei 2018

Binnenkort gaat Startblok Elzenhagen in Noord van start. Daar gaan we al veel lessen die vanuit Riekerhaven zijn geleerd toepassen. Dat zou een betere referentie kunnen worden.

- Het is belangrijk om goede en snelle communicatie tussen bewoners en de omliggende buren te organiseren voor het geval er overlast is. Het liefst naar alle bewoners. Ook van belang is het vooraf goed nadenken hoe je dit het beste organiseert. Mocht het achteraf niet nodig blijken te zijn, dan is het zo aangepast. Degene die communicatie doet vanuit zelfbeheer, moet ook de communicatie met de buurt gaan doen.

- Een andere buurtbewoner vraagt zich af waarom dat nodig is. Nu zijn er toch ook regelmatig feestjes in de buurt. Waarom zou dit dan opeens anders worden? 'Omdat er heel veel mensen in de buurt bijkomen', wordt er geantwoord.

- Op welke manier kan de communicatie tussen bewoners en buurt het beste worden georganiseerd? Bij Riekerhaven is een besloten Facebookgroep. Die online community werkt daar heel goed. Suggesties van buurtbewoners: Bij het beheer is communicatie met de buurt cruciaal, bijvoorbeeld bij feestjes e.d. 1. besloten Facebook-groep of mailinglist waar niet alleen bewoners, maar ook de

buurt in zit. 2. Je zou ook kunnen aanhaken bij de bestaande Facebookgroep

Spaarndammerburen. 3. WhatsApp-groep: directe communicatie tussen buurt en de bewoners 4. Communicatiemedewerker van het project. 5. Website à la Riekerhaven 6. Staatskrant overal bij inzetten

- Graag vooraf duidelijke regels afspreken over overlast en de tijd waarop het stil moet

zijn. Het voorstel is dat het om 23:00 uur stil moet zijn. Je zit hier in de drukke wijk. Binnengebied blijft stiltegebied. Aan de straatkant is de uitdaging om daar wat meer van te maken. Het is de bedoeling om de buurt uit te nodigen om in de gemeenschappelijke ruimte te participeren.

- Geef de buurt een rol in de structuur. Maak daarbij gebruik maken van de bestaande organisaties in de buurt. Dat zijn de 'ankers in de buurt' waar je bij aan kan haken met activiteiten e.d. Goed idee, dat we meenemen in de plannen

- Is het een idee om een buurtfeest te organiseren, een paar dagen voordat ze de sleutel krijgen, om iedereen welkom te heten? Deze bijeenkomsten van de klankbordgroep waren bedoeld om te inventariseren hoe en in welke mate de buurt een rol wilde spelen in het project om onder andere de integratie te bevorderen. Die behoefte blijkt duidelijk aanwezig te zijn. Er wordt afgesproken in de aanloop naar de oplevering tijdig weer een afspraak met de buurt te maken om het over community building te hebben. Ook zorgen we dan dat we heel helder communiceren hoe we het gaan aanpakken. Een goede website kan daaraan bijdragen. Buurtbewoners vinden het ook heel belangrijk dat de Staatskrant wordt betrokken.

Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 5 bijeenkomst 23 mei 2018

- Is een maatjessysteem handig? Een buddy in de eerste 3 maanden helpt zeker om mensen wegwijs te maken.

- De verdeling mannen en vrouwen: hoe werkt dat door in de omgangsvormen? Dat geeft geen problemen bij Riekerhaven.

Update ontwerp

Pim Kother van Kenk architecten doet verslag van de behandeling van het ontwerp in de Welstandscommissie van de gemeente Amsterdam.

De bespreking ging heel goed en de commissie was erg enthousiast over het ontwerp. Er waren op drie punten opmerkingen:

1. Contrast met het gebouw van de Klerk

Het contract met het gebouw van de Klerk moest groter worden. Dat zat in kleur en bij de koppen. Over de gelaagdheid die we in het ontwerp van de gevel hebben bedacht (plint, tussenverdiepingen en kap) waren ze enthousias.

Voor het type steen is nu gekozen voor een rood/oranje variant die veel voorkomt in de buurt. We hadden oorspronkelijk een lichtere, een beetje gele steen in gedachten. Maar als je het gebouw van De Klerk zou schoonmaken, dan is het eigenlijk al een behoorlijk lichte steen. Met een gele steen kan je niet genoeg contrast creëren.

De rood/oranje steen heeft veel kleurintensiteit zodat de gevel in de schaduw (het is de noordkant) niet grauw wordt.

De overgangselementen boven de fietsenstallingen vervallen. De raampartijen zijn nu doorgetrokken tot boven de fietsenstalling. Daarmee is het ontwerp wat vereenvoudigd en naar onze mening nog sterker geworden. Het principe van de locomotief en wagon is nu duidelijker te herkennen. Het rustige karakter van de buurt wordt hier ook meer benadrukt.

Verslag 3e klankbordgroep Wormerveerstraat 15 6 bijeenkomst 23 mei 2018

2. Doorkijk bij fietsenstalling

De deuren van de fietsenstalling waren transparant, zodat je een doorkijk had naar de tuin. Daar waren ze niet enthousiast over. Het worden nu waarschijnlijk mooie dichte deuren.

3. Contrast tussen voor- en achtergevel

Het contrast tussen voor- en achtergevel was te groot. Ook als er geen groen op groeit, moet het een mooie gevel zijn. De achtergevel moet ook zonder groen mooi zijn. We gaan het ontwerp aanpassen in kleurstelling en compositie om het ontwerp van beide gevels meer naar elkaar toe te trekken. Ook kijken we naar het type ramen. Hier hebben we nog geen ontwerpen van.

Vragen en discussie met klankbordgroep - De klankbordgroep is enthousiast over het aangepaste ontwerp! Het is krachtiger

geworden. - Worden de ramen in de achtergevel dan ook kleiner en minder in aantal?

In principe niet. - In de ontwerptekeningen zijn de bomen van de binnentuin verdwenen. Die tuin blijft

toch wel behouden? Als we de bomen erbij zouden tekenen, dan zie je de gevel niet. Aan de binnentuin wordt niets veranderd. Alle bomen blijven gewoon staan.

- Is het mogelijk de binnentuin nu goed te fotograferen, zodat het is vastgelegd hoe het er nu uitziet. We gaan de tuin wel gebruiken voor opslag van bouwmaterialen. Voor die tijd gaan we de tuin vastleggen en achteraf wordt eventuele schade hersteld. Aan de bomen gaan we niets doen.

- Hoe zit het met de Nooduitgang? De nooduitgang aan de achterzijde op de begane grond is alleen te gebruiken bij calamiteiten.

Afronding De documentaire 'The Boy Next Door' zal worden vertoond voorafgaand aan de eindpresentatie van het plan. Deze film is gemaakt door een bewoonster van Startblok Riekerhaven die deze film heeft gemaakt als afstudeerproject voor de filmacademie.

Voor de mensen die de rondleiding bij Startblok hebben gemist: er zijn regelmatig tours waarvoor je je kan aanmelden via startblokriekerhaven.nl.

Alle aanwezigen worden bedankt voor hun waardevolle bijdrage!

Doede Jaarsma 20 juli 2018