Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster...

25
Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat

Transcript of Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster...

Page 1: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Verschillende fasenverschillende accenten

Anne Visser-MeilyRevalidatiearts Onderzoekster

UMC-UtrechtRevalidatiecentrum de Hoogstraat

Page 2: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Mijnheer C OVERLEVEN

►Partner vertelt: “Cees was aan het werk toen hij aan de rechterkant een raar gevoel kreeg. Hij zei tegen zijn collega dat hij niet goed werd en zakte in elkaar. Hij had een hersenbloeding en werd meteen naar het ziekenhuis gebracht”.

Page 3: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Mevrouw L HERSTEL ACTIVITEITEN

►De doelen lijstje van patiënte: zo goed mogelijk herstellen, weer veilig kunnen fietsen, haar huishouding weer zelf kunnen voeren en op termijn weer haar werk als verpleegkundige kunnen oppakken en weer kunnen golfen (hobby, die zij samen met haar echtgenoot beoefent)

Page 4: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Mevrouw VBlijvende beperkingen

►Mevrouw blijft veel hinder ervaren van haar slechte geheugen nu 2,5 jaar na CVA. Ze heeft wisselende stemmingen en voelt zich erg onzeker. Ze is 80-100% afgekeurd. Doet haar eigen huishouding en heeft daar haar handen aan vol.

Page 5: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Verschillende fasen

Acute stadium Overleven

Revalidatie Herstel

Chronische fase Blijvende beperkingen

Page 6: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Verschillende fasen

Acute stadium Overleven

Revalidatie Herstel

Chronische fase Blijvende beperkingen

Adaptatie-richten op mogelijkheden-richten op oplossingen

Page 7: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Verschillende fasenAdaptatie proces

Acute stadium verminderen draaglast

Revalidatie (h)erkennen blijvende draaglast

Chronische fase draagkracht vergroten

Adaptatie-richten op mogelijkheden-richten op oplossingen

Page 8: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Acute stadiumOverleven

► Schade aan de hersenen beperken!► Herkenning en hospitalisatie

Wat zijn de eerste signalen van een acute beroerte?F FACEA ARMS SPEECHT TIME

Patiënt: Beroerte niet herkennen, niet de noodzaaktot spoed onderkennenHulpverleners: beroerte niet als spoed triageren

Page 9: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Acute stadiumOverleven

►Schade aan de hersenen beperken!• Trombolyse (intraveneus- intra arterieel• Mechanische trombectomie• Hematomen: nog opzoeken

►Complicaties voorkomen• Pneumonie• Diepe veneuze trombose• Contracturen• Decubitus

►Prognose maken tav herstel en tav ontslag

Page 10: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

CVA (on)bloedig, li/re hemisfeer, recidief,

localisatie

ActiviteitenADL, lopen,

communiceren

Structuur en functieRompbalans, parese, cognitie, slikken, stemming

Participatie

Omgevings factoren

Draagkracht partner, beschikbaarheid partner, sociale

netwerk, woning

Persoonlijke factoren

Leeftijd, premorbide ADL en ambulantie

Page 11: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Revalidatie faseHerstel - oefenen

Intensiteit van oefentherapie na een CVA: ‘More is better’

Kwakkel et al, Stroke 2004; 35: 2529-39

Page 12: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.
Page 13: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Wat is de evidentie voor CIMT, more is better

Hakkennes & Keating, Austral. J. Physiotherapy, 2005:51:221-231

Page 14: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Revalidatie faseOefenen- hoe kan de intensiteit om hoog

►Gebruik van forced-use paradigma’s (b.v.: CIMT)

►Gebruik van apparatuur die de patiënt zelf in de gelegenheid stelt om zelf op maat te oefenen (b.v.: robotica)

►Verbeteren van compliantie aan de behandeling en verbeteren van controle (b.v.: games, tele-rehabilitation services, huiswerkprogramma’s)

Page 15: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Revalidatie faseOefenen- hoe kan de intensiteit om hoog

►Erkennen van determinanten die gerelateerd zijn met onvoldoende deelname aan fysio- en ergotherapeutische behandelsessies

• depressie, gering zelfvertrouwen, verminderd cognitief functioneren

►Het geven van training in groepen (functionele fitness training)

Page 16: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Revalidatie faseinformatie en educatie

►Voorlichting • Herhaald• Afgestemd op individu• Op verschillende wijze (papier, mondeling,

groep)• Gecombineerd met educatie• Ook aan naasten• Rekening houdend met de fase – adaptatie!!

Page 17: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Chronische faseBlijvende beperkingen

►Mevrouw blijft veel hinder ervaren van haar slechte geheugen nu 2,5 jaar na CVA. Ze heeft wisselende stemmingen en voelt zich erg onzeker. Ze is 80-100% afgekeurd. Doet haar eigen huishouding en heeft daar haar handen aan vol.

Page 18: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Chronische faseblijvende beperkingen - aanpassing

► Depressie - aanzienlijk probleem► Significant hoger dan in normale populatie► Piek tussen 6 mnd en 2 jaar na de beroerte► 1 op de 3 in alle fasen

3 jaar na CVA (FuPro onderzoek)► Chronische fase: 1 op de 5

FuPro onderzoek: I.v.d.Port / V. Schepers

Page 19: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Predictor voor depressie, depressie weer voorspeller voor…..

Afasie, Alleen wonen, Sociale contactenCerebrale atrofie

InactiviteitVermoeidheid

Depressie

Minder bewegenMinder sociale contacten

Page 20: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Depressie en andere chronische ziekten

►Chronische ziekte: adaptatie►Adaptatie is meestal niet eenmalig►Verstoring draaglast – draagkracht

-ptn met gebrekkige angst tolerantie-ptn met depressieve aard-ptn met kwetsbaar zelf gevoel-ptn met psychiatrische voorgeschiedenis-ptn met mager sociaal netwerk-ptn met relatie- en /of werk problemen

Page 21: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Depressie, mogelijke behandelingen

►Weinig bewijs, maar ook weinig onderzocht►Medicatie: SSRI’s►Gedragstherapie?►Fitness training?

►Bij andere chronische ziekten:-controle geven over eigen klachten-maatschappelijke integratie-verliesverwerking-cardio-fitnesstraining

Page 22: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Dagbesteding

►1 jaar na CVA: • 32 – 45% inactief (FAI)

►3 jaar na CVA: • 37% inactief (FAI)• 3% full time betaald werk (was 40% voor CVA)• 21% unmet needs op het gebied van vrije tijd, 27%

op het gebied van werk• 20% deelname aan Activiteiten Centrum• 6% opgenomen in verpleeg- of verzorgingshuis

FuPro onderzoek: I.v.d.Port / V. Schepers

Page 23: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Familiezorg- Partners

►3 jaar na CVA: Fupro studie

► 44% overbelast (51% na 1 jaar)► 50% somber (52% na 1 jaar) ► 52% ontevreden met het leven (46% na 1 jaar)

• 51% ontevreden met financiën • 72% ontevreden met sex tov 67% • 34% ontevreden met relatie tov 28%

► Sociale steun neemt af tussen 1 en 3 jaar► Kwaliteit van relatie vermindert tussen 1 en 3 jaar

Page 24: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Monitoren in chronische fase

Op groepsniveau blijft beeld gelijkOp individueel niveau verschillen

►Zou monitoren kunnen door HA? (praktijkondersteuner)

-Mobiliteit (bv Rivermead Mobility Index)• loopsnelheid

-Dagbesteding (bv Frenchay Activity Index)-Stemming (screeningslijst)-Ervaren zorglast (bv Caregiver Strain Index)

Page 25: Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster UMC-Utrecht Revalidatiecentrum de Hoogstraat.

Samenvatting