Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster...
-
Upload
anita-hendrickx -
Category
Documents
-
view
216 -
download
1
Transcript of Verschillende fasen verschillende accenten Anne Visser-Meily Revalidatiearts Onderzoekster...
Verschillende fasenverschillende accenten
Anne Visser-MeilyRevalidatiearts Onderzoekster
UMC-UtrechtRevalidatiecentrum de Hoogstraat
Mijnheer C OVERLEVEN
►Partner vertelt: “Cees was aan het werk toen hij aan de rechterkant een raar gevoel kreeg. Hij zei tegen zijn collega dat hij niet goed werd en zakte in elkaar. Hij had een hersenbloeding en werd meteen naar het ziekenhuis gebracht”.
Mevrouw L HERSTEL ACTIVITEITEN
►De doelen lijstje van patiënte: zo goed mogelijk herstellen, weer veilig kunnen fietsen, haar huishouding weer zelf kunnen voeren en op termijn weer haar werk als verpleegkundige kunnen oppakken en weer kunnen golfen (hobby, die zij samen met haar echtgenoot beoefent)
Mevrouw VBlijvende beperkingen
►Mevrouw blijft veel hinder ervaren van haar slechte geheugen nu 2,5 jaar na CVA. Ze heeft wisselende stemmingen en voelt zich erg onzeker. Ze is 80-100% afgekeurd. Doet haar eigen huishouding en heeft daar haar handen aan vol.
Verschillende fasen
Acute stadium Overleven
Revalidatie Herstel
Chronische fase Blijvende beperkingen
Verschillende fasen
Acute stadium Overleven
Revalidatie Herstel
Chronische fase Blijvende beperkingen
Adaptatie-richten op mogelijkheden-richten op oplossingen
Verschillende fasenAdaptatie proces
Acute stadium verminderen draaglast
Revalidatie (h)erkennen blijvende draaglast
Chronische fase draagkracht vergroten
Adaptatie-richten op mogelijkheden-richten op oplossingen
Acute stadiumOverleven
► Schade aan de hersenen beperken!► Herkenning en hospitalisatie
Wat zijn de eerste signalen van een acute beroerte?F FACEA ARMS SPEECHT TIME
Patiënt: Beroerte niet herkennen, niet de noodzaaktot spoed onderkennenHulpverleners: beroerte niet als spoed triageren
Acute stadiumOverleven
►Schade aan de hersenen beperken!• Trombolyse (intraveneus- intra arterieel• Mechanische trombectomie• Hematomen: nog opzoeken
►Complicaties voorkomen• Pneumonie• Diepe veneuze trombose• Contracturen• Decubitus
►Prognose maken tav herstel en tav ontslag
CVA (on)bloedig, li/re hemisfeer, recidief,
localisatie
ActiviteitenADL, lopen,
communiceren
Structuur en functieRompbalans, parese, cognitie, slikken, stemming
Participatie
Omgevings factoren
Draagkracht partner, beschikbaarheid partner, sociale
netwerk, woning
Persoonlijke factoren
Leeftijd, premorbide ADL en ambulantie
Revalidatie faseHerstel - oefenen
Intensiteit van oefentherapie na een CVA: ‘More is better’
Kwakkel et al, Stroke 2004; 35: 2529-39
Wat is de evidentie voor CIMT, more is better
Hakkennes & Keating, Austral. J. Physiotherapy, 2005:51:221-231
Revalidatie faseOefenen- hoe kan de intensiteit om hoog
►Gebruik van forced-use paradigma’s (b.v.: CIMT)
►Gebruik van apparatuur die de patiënt zelf in de gelegenheid stelt om zelf op maat te oefenen (b.v.: robotica)
►Verbeteren van compliantie aan de behandeling en verbeteren van controle (b.v.: games, tele-rehabilitation services, huiswerkprogramma’s)
Revalidatie faseOefenen- hoe kan de intensiteit om hoog
►Erkennen van determinanten die gerelateerd zijn met onvoldoende deelname aan fysio- en ergotherapeutische behandelsessies
• depressie, gering zelfvertrouwen, verminderd cognitief functioneren
►Het geven van training in groepen (functionele fitness training)
Revalidatie faseinformatie en educatie
►Voorlichting • Herhaald• Afgestemd op individu• Op verschillende wijze (papier, mondeling,
groep)• Gecombineerd met educatie• Ook aan naasten• Rekening houdend met de fase – adaptatie!!
Chronische faseBlijvende beperkingen
►Mevrouw blijft veel hinder ervaren van haar slechte geheugen nu 2,5 jaar na CVA. Ze heeft wisselende stemmingen en voelt zich erg onzeker. Ze is 80-100% afgekeurd. Doet haar eigen huishouding en heeft daar haar handen aan vol.
Chronische faseblijvende beperkingen - aanpassing
► Depressie - aanzienlijk probleem► Significant hoger dan in normale populatie► Piek tussen 6 mnd en 2 jaar na de beroerte► 1 op de 3 in alle fasen
3 jaar na CVA (FuPro onderzoek)► Chronische fase: 1 op de 5
FuPro onderzoek: I.v.d.Port / V. Schepers
Predictor voor depressie, depressie weer voorspeller voor…..
Afasie, Alleen wonen, Sociale contactenCerebrale atrofie
InactiviteitVermoeidheid
Depressie
Minder bewegenMinder sociale contacten
Depressie en andere chronische ziekten
►Chronische ziekte: adaptatie►Adaptatie is meestal niet eenmalig►Verstoring draaglast – draagkracht
-ptn met gebrekkige angst tolerantie-ptn met depressieve aard-ptn met kwetsbaar zelf gevoel-ptn met psychiatrische voorgeschiedenis-ptn met mager sociaal netwerk-ptn met relatie- en /of werk problemen
Depressie, mogelijke behandelingen
►Weinig bewijs, maar ook weinig onderzocht►Medicatie: SSRI’s►Gedragstherapie?►Fitness training?
►Bij andere chronische ziekten:-controle geven over eigen klachten-maatschappelijke integratie-verliesverwerking-cardio-fitnesstraining
Dagbesteding
►1 jaar na CVA: • 32 – 45% inactief (FAI)
►3 jaar na CVA: • 37% inactief (FAI)• 3% full time betaald werk (was 40% voor CVA)• 21% unmet needs op het gebied van vrije tijd, 27%
op het gebied van werk• 20% deelname aan Activiteiten Centrum• 6% opgenomen in verpleeg- of verzorgingshuis
FuPro onderzoek: I.v.d.Port / V. Schepers
Familiezorg- Partners
►3 jaar na CVA: Fupro studie
► 44% overbelast (51% na 1 jaar)► 50% somber (52% na 1 jaar) ► 52% ontevreden met het leven (46% na 1 jaar)
• 51% ontevreden met financiën • 72% ontevreden met sex tov 67% • 34% ontevreden met relatie tov 28%
► Sociale steun neemt af tussen 1 en 3 jaar► Kwaliteit van relatie vermindert tussen 1 en 3 jaar
Monitoren in chronische fase
Op groepsniveau blijft beeld gelijkOp individueel niveau verschillen
►Zou monitoren kunnen door HA? (praktijkondersteuner)
-Mobiliteit (bv Rivermead Mobility Index)• loopsnelheid
-Dagbesteding (bv Frenchay Activity Index)-Stemming (screeningslijst)-Ervaren zorglast (bv Caregiver Strain Index)
Samenvatting