Vernieuwend Bezuinigen: introductie bezuinigingsmodel

Een stap vooruit met bezuinigen

Korte introductie bezuinigingsmodel en aanpak

Tom Overmans

Hiemstra & De Vries

1. Achtergrond en introductie bezuinigingsmodel

© Hiemstra & De Vries pagina 3

Bezuinigen is een verwarrend begrip

Indeling helpt om maatregelen te typeren

Bezuinigingsmodel, gebaseerd op literatuuronderzoek:

• 48 wetenschappelijke artikelen vergeleken (1978-2010)

• Vier meest gebruikte termen centraal: decline, cutbacks, retrenchment en downsizing

• Zowel conceptuele als empirische publicaties

• Zowel publieke als private sector

• Resultaten onderzoek: bezuinigingsmaatregelen verschillen op twee manieren:

1. maatregelen zijn voornamelijk reactief, of strategisch

2. maatregelen zijn primair gericht op begroting, of op organisatie


Overmans & Noordegraaf (2012). Managing austerity: reframing responses to fiscal stress in local government

Procesoptimalisatie, digitaliseren

services, samenvoegen

afdelingen, outsourcing,

moderniseren werkplekken,

keten/netwerk optimalisatie

Sluiten faciliteiten, beperken

omvang en kwaliteit services,

verhogen toelatingseisen, verlagen

niveau onderhoud, versoberen

arbeidsvoorwaarden

Introduceren of verhogen lokale

belastingen, doorbelasten kosten

aan derden, uitstellen van

investeringen, aanpassen

ramingen

Vacaturestop, stopzetten externe

inhuur, generieke taakstelling,

beëindigen subsidies


Gericht op organisatie-

verandering

Gericht op begroting

Strategisch Reactief

Overmans & Noordegraaf (2012). Managing austerity: reframing responses to fiscal stress in local government

2. Hoe analyseren wij bezuinigingen?

Doel en opzet van de analyse

• Doel is inzichtelijk maken van bezuinigingspakketten

• Geen waardeoordeel over goed of fout

• Gaat over besluitvorming, niet over implementatie

• Onderzoeksopzet:

– bezuinigingsmodel Overmans & Noordegraaf centraal

– twintig+ grote en kleine gemeenten eerder onderzocht

– categoriseren gebeurt altijd op dezelfde manier:

• op basis van besluitvormingsdocumenten, aangevuld met (ambtelijke) sturings- en monitoringsinformatie

• geen verdiepende gesprekken tijdens analysefase

– percentages gebaseerd op besparing in t+1 en t+4

– maatregelen niet zwart of wit: soms verdeeld in twee of meer categorieën


Facts & Figures bezuinigingsonderzoek*

Onderdeel Cijfers

Aantal bestudeerde gemeenten 22

Grootste bestudeerde gemeente 800.000 inwoners

Kleinste bestudeerde gemeente 11.000 inwoners

Totale waarde bestudeerde bezuinigingsopgave > € 9000 miljoen

Aantal bestudeerde bezuinigingsmaatregelen > 1.600

Gemiddelde bezuinigingsopgave per inwoner € 258

© Hiemstra & De Vries pagina 10 * April 2013

Welke gemeenten gingen u voor?


Screenshots analysemateriaal Fictief voorbeeld

Inzicht als basis voor juiste gesprek

• Inzicht in bezuinigingspakketten geen doel op zich

• Analyse altijd basis voor bestuurlijk of ambtelijk gesprek

• Voorbeelden van type bijeenkomsten:

– presentatie gemeenteraad: welke keuzes hebben we gemaakt, hoe fair bezuinigen wij, welke kaders kunnen we meegeven?

– inspiratiesessie college: in welke richting moeten we het zoeken, wat keuzes maken andere gemeenten, welke opdracht geven we mee aan directie?

– werksessie ambtelijke managers/controllers: hoe concretiseren we zoekrichtingen, hoe gaan we naar ons college, welke maatregelen van andere gemeenten zijn nog buiten beeld?

– presentatie ambtelijke organisatie: hoe betrekken we medewerkers bij noodzaak en insteek bezuinigingsopgave?



Meer weten?

Hiemstra & De Vries Samen werken aan een andere, betere publieke sector 030 2523 777 [email protected] www.hiemstraendevries.nl twitter.com/hiemstradevries

Tom Overmans [email protected]

06-3013 4350

mailto:[email protected]

Vernieuwend Bezuinigen: introductie bezuinigingsmodel

Education

Transcript of Vernieuwend Bezuinigen: introductie bezuinigingsmodel