Verlichting Sportbedrijven in Deventer

Lars van Beek

Waarover

• Informeren over duurzame verlichting door het geven van handreikingen voor een duurzaam lichtontwerp, wat direct toepasbaar is in de praktijk.

• Verlichting algemeen• Sport hallen (indoor)• Sportvelden (outdoor)• Gebouwen

Licht

• Goede verlichting is duurzame verlichting

• Niet vanuit een product redeneren maar vanuit de behoefte

• Lichtadvies met gedegen plan is van belang!

Goede verlichting (algemeen)

• Juiste verhouding verticale/horizontale verlichting• Juiste kleurweergave (RA)• Geen verblinding (UGR)• Goede sfeer• Goede presentatie• Energiezuinige techniek • Design armaturen passend in architectuur en interieur• Voldoet aan wetgeving/normen• Voldoet aan wensen gebruiker

(Energiezuinig) lichtplan– De juiste input is noodzaak– Goede keuze armaturen (techniek)– Juiste positionering armaturen– Niet over dimensioneren Wattage en aantal– (Dag)lichtregel- en schakelsystemen– Lichtplan kan bestaan uit:

• Berekening/3D impressie• (autocad)tekening• Toelichting• Opgave energieverbruik/terugverdientijd (gebruikswaarde)• Attenderen op subsidie mogelijkheid•

Berekening

Eisen sportverlichting

• Richtlijnen NSvV• NOC NSF• Sportbond

– Klasse I (top)competitie– Klasse II wedstrijden– Klasse III training

• TV opnamen

• NEN EN 12193 Sportveldverlichting

Aandachtspunten Sportverlichting

• Lichtniveau• Gelijkmatigheid• Onderhoud• Verblinding• Lichthinder• Overig….

Indoor: TL verlichtingEnergie

1e Fase

4e Fase

5e Fase

Daglicht afhankelijk Dimmen

Elektronisch VSA

Moderne Spiegelraster-

armaturen

T8 lamp 26 mm

T5 lamp 16 mm + Cut Off-E-VSA

T12 lamp 38 mm

2e Fase

3e Fase

100%

70%

50%

35%

30%

15%

EnergieBesparing

85%

Outdoor: gasontlading

Voordelen:• Beproefde techniek• Relatief lage aanschaf

Nadelen:• Opstarttijd• Afkoeltijd• Niet (moeilijk) dimbaar• Strooilicht

LED verlichting

Voordelen:• Geen opstarttijd• Geen afkoeltijd• Gemakkelijk(er) dimbaar• Weinig strooilicht• Lange levensduur• Efficiënt energieverbruik

Nadelen:• Aanschafprijs

Gebouw-verlichting

Nog halogeen- of gloeilampen? Direct vervangen.

TL verlichting, niet zondermeer retrofit-lampen toepassen!

Altijd schakelen en dimmen (middels sensoren) indien mogelijk!

Laat u goed adviseren!

1950 1990

CFL

Gloeilampen

Halogeen

Halogeen metaaldamp

kwiklampen

Fluorescentie

1879

1904

1981

1959

1938

1961

//1996

2002

2005

2008

2012

Halfgeleiders

100

50

Lumen/Watt

Jaar van invoering

150

1990 2020

LED

OLED

Potentieel

Witte LED/traditionele lichtbronnen

Duurzame verlichting

- Besparing energie - Betere verlichting - Besparing lampkosten- Besparing onderhoudskosten- Spaart het milieu- Gunstige investering (ROI)- Volop mogelijkheden met LED

FinancieringMet hulp van:- Verlichtingfabrikant - Leverancier / installateur- Leasemaatschappij- Investeerder / bank- Provinsie Overijssel- Diverse subsidies

Besparing, terugverdientijd, levensduur en garantie zijn van belang.

Tot slot

• Goede verlichting is belangrijk.• Duurzame verlichting is altijd maatwerk, maar

zeer goed toe te passen.• Nog vragen?