Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47...

88
Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland

Transcript of Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47...

Page 1: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland

Page 2: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

NootDeze uitgave is een verkorte populaire versie voor instructief gebruik. Door de verkorting en de tekst aanpassingen kan aan dit document geen juridische status worden ontleend. Voor gevolgen van interpretatie van de regels aanvaardt de auteur geen aansprakelijkheid.Het volledige Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990) kunt u inzien via www.wetten.nl

Page 3: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland

Page 4: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1
Page 5: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Inhoudsopgave

Wegenverkeerswet 1994 (WVW 1994)

1 Verkeersgedrag61.1 Gedragsregels6

Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990)

2 Verkeersregels92.1 Plaatsopdeweg 92.2 Inhalen 122.3 Files 122.4 Oprijdenvankruispunten 122.5 Verlenenvanvoorrang 132.5a Gedragbijoverwegen 132.6 Doorsnijdenmilitairecolonnesenuitvaartstoeten

vanmotorvoertuigen 132.7 Afslaan 142.8 Maximumsnelheid 152.9 Stilstaan 192.10 Parkeren 192.11 Hetplaatsenvanfietsenenbromfietsen 222.12 Signalenenherkenningstekens 222.13 Gebruikvanlichtentijdenshetrijden 242.14 Gebruikvanlichtentijdenshetstilstaan 282.15 Bijzonderelichten 282.16 Autosnelwegenenautowegen 312.17 Erven 322.18 Rotondes 322.19 Voetgangers 332.20 Voorrangsvoertuigen 332.21 Loslopendvee 34

Page 6: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

2.22 In-enuitstappendepassagiers 342.23 Slepen 342.24 Bijzonderemanoeuvres 342.25 Onnodiggeluid 352.26 Gevarendriehoek 362.26aZitplaatsen 362.27 Autogordelsenkinderbeveiligingssystemen 372.28 Helmen 422.30 Gebruikvanmobieletelecommunicatieapparatuur 432.31 Vervoervanpersoneninofopaanhangwagensenin

laadruimten 44

3 Verkeerstekens463.1 Algemenebepalingen 463.2 Verkeersborden 473.3 Verkeerslichten 483.4 Verkeerstekensophetwegdek 52

4 Aanwijzingen544.1 Verplichtingenweggebruikers 544.2 Rangordeaanwijzingen,verkeerstekensenverkeersregels 55

5 Bijzonderebepalingentenbehoevevangehandicapten565.1 Uitzonderingenvoorgehandicapten 565.2 BuitenNederlandafgegevengehandicaptenparkeerkaarten 57

5a Tijdelijkeverlagingmaximumsnelheidingevalvanverstoringolie-aanvoer58

5b Milieuzones59

Page 7: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Bijlagen1 Verkeersbordenmetomschrijving632 Aanwijzingen743 Begripsbepalingen75

Page 8: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

6 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 7

Wegenverkeerswet 1994

1 Verkeersgedrag

1.1Gedragsregels

Artikel5Hetiseeniederverbodenzichzodanigtegedragendatgevaaropdewegwordt(kanworden)veroorzaaktofdathetverkeeropdewegwordt(kanworden)gehinderd.Artikel6Hetiseeniederdieaanhetverkeerdeelneemtver-bodenzichzodanigtegedragendateenaanzijnschuldtewijtenverkeersongevalplaatsvindtwaar-dooreenanderwordtgedoodofwaardooreenanderzwaarlichamelijkletselwordttoegebrachtofzodaniglichamelijkletseldatdaaruittijdelijkeziekteofver-hinderingindeuitoefeningvandenormalebezig-hedenontstaat.Artikel71 Hetisdegenedieopdeéénofanderemanierbij

eenverkeersongevalisbetrokken,verbodendeplaatsvanhetongevalteverlaten.

2 Dezeplaatsmagslechtswordenverlatenwanneer:a.behoorlijkdegelegenheidisgegevendeidentiteit

vandebetrokkenevasttestellen; b.behoorlijkdegelegenheidisgegevendeidentiteit

vanhetmotorrijtuigvasttestellen;

Page 9: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 7

c.niemand,diebijdatongevalletselistoe-gebracht,inhulpelozetoestandwordtachtergelaten.

Artikel81 Hetiseeniederverbodeneenvoertuigtebesturen

ofalsbestuurdertedoenbesturen,terwijlhijver-keertonderzodanigeinvloedvaneenstof,waarvanhijweetofredelijkerwijsmoetweten,dathetgebruikdaarvan–aldannietincombinatiemethetgebruikvaneenanderestof–derijvaardigheidkanverminderen,dathijniettotbehoorlijkbestu-reninstaatmoetwordengeacht.

2 Hetiseeniederverbodeneenvoertuigtebesturenofalsbestuurdertedoenbesturennazodaniggebruikvanalcoholhoudendedrank,dat:

a.hetalcoholgehaltevanzijnadembijeenonder-zoekhogerblijkttezijndantweehonderdtwintigmicrogramalcoholperliteruitgeademdelucht,danwel

b.hetalcoholgehaltevanzijnbloedbijeenonder-zoekhogerblijkttezijndaneenhalvemilligramalcoholpermilliliterbloed.

3 Inafwijkingvanhettweedelidishetdebestuurdervaneenmotorrijtuigvoorhetbesturenwaarvaneenrijbewijsisvereist,indiensedertdedatumwaaropaanhemvoordeeerstemaaleenrijbewijsisafge-gevennoggeenvijfjarenzijnverstrekenendeeersteafgiftevanhetrijbewijsopofna30maart2002heeftplaatsgevonden,verbodendatmotorrijtuigtebesturenofalsbestuurdertedoenbesturennazodaniggebruikvanalcoholhoudendedrank,dat:

a.hetalcoholgehaltevanzijnadembijeenonder-

Page 10: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

8 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 9

zoekhogerblijkttezijndan88microgramalcoholperliteruitgeademdelucht,danwel

b.hetalcoholgehaltevanzijnbloedbijeenonder-zoekhogerblijkttezijndan0,2milligrampermilliliterbloed.

4 Inafwijkingvanhettweedelidishetdebestuurdervaneenmotorrijtuigvoorhetbesturenwaarvaneenrijbewijsisvereist,indienhetvoorheteerstafgegevenrijbewijseenrijbewijsbetreftdatdebevoegdheidgeefttothetbesturenvanbromfiet-senenditrijbewijsisafgegevenaaneenpersoondieophetogenblikvandieafgiftedeleeftijdvanachttienjarennognietheeftbereikt,noggeenzevenjaarzijnverstreken,endeeersteafgiftevanhetrijbewijsopofna30maart2002heeftplaats-gevonden,verbodendatmotorrijtuigtebesturenofalsbestuurdertedoenbesturennazodaniggebruikvanalcoholhoudendedrank,dat:

a.hetalcoholgehaltevanzijnadembijeenonder-zoekhogerblijkttezijndan88microgramalcoholperliteruitgeademdelucht,danwel

b.hetalcoholgehaltevanzijnbloedbijeenonder-zoekhogerblijkttezijndan0,2milligrampermilliliterbloed.

5 Hetisverbodeneenmotorrijtuigalsbestuurdertedoenbesturendooreenpersoonwaarvanmenweetofredelijkerwijsmoetwetendatdezeverkeertineentoestandalsinheteerste,tweede,derdeofvierdelidisomschreven.

6 Voordetoepassingvanhetderdelidwordtondereenrijbewijsmedeverstaaneenrijbewijs,afgegevendoorhetdaartoebevoegdegezagbuitenNederland.

Page 11: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 9

Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990

2 Verkeersregels

2.1Plaatsopdeweg

Artikel3(artikel1,2,2aen2binbijlage3)1 Bestuurderszijnverplichtzoveelmogelijkrechtste

houden.2 Fietsersmogenmetzijntweeënnaastelkaarrijden.

Ditgeldtnietvoorsnorfietsers.Artikel41 Voetgangersgebruikenhettrottoirofhetvoetpad.2 Zijgebruikenhetfietspadofhetfiets/bromfietspad

indientrottoirenvoetpadontbreken.3 Zijgebruikendebermofdeuiterstezijdevande

rijbaan,indienookeenfietspadofeenfiets/brom-fietspadontbreekt.

4 Inafwijkingvanheteersteentweedelidgebruikenpersonendiezichverplaatsenmetbehulpvanvoor-werpen,nietzijndevoertuigen,hetfietspad,hetfiets/bromfietspad,hettrottoirofhetvoetpad.Zijgebruikenderijbaanindieneenfietspad,eenfiets/bromfietspad,eentrottoirofeenvoetpadontbreekt.

Artikel51 Fietsersgebruikenhetverplichtefietspadofhet

fiets/bromfietspad.2 Zijgebruikenderijbaanindieneenverplicht

fietspadofeenfiets/bromfietspadontbreekt.3 Zijmogenhetonverplichtefietspadgebruiken.

Page 12: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

10 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 11

Bestuurdersvansnorfietsenuitgerustmeteenver-brandingsmotormogenhetonverplichtefietspadslechtsgebruikenmetuitgeschakeldemotor.

4 Bestuurdersvanfietsenopmeerdantweewielendiemetinbegripvandeladingbrederzijndan0,75meterenvanfietsenmetaanhangwagendiemetinbegripvandeladingbrederzijndan0,75metermogenderijbaangebruiken.

5 Bestuurdersvanaf16jaarvansnorfietsenalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,sub-onderdeeld,vandewetmogenhettrottoirenhetvoetpadgebruikenindienzijbeschikkenovereengehandicaptenparkeerkaartofeenbijministeriëleregelingaangewezenkaarttenbehoevevanhetvervoervangehandicapten.

6 Bestuurdersjongerdan16jaarvansnorfietsenalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,sub-onderdeeld,vandewetgebruikenhettrottoirofhetvoetpadindienzijbeschikkenovereengehan-dicaptenparkeerkaartofeenbijministeriëleregelingaangewezenkaarttenbehoevevanhetvervoervangehandicapten.

7 Heteerstelid,hettweedelidenhetvierdelidgeldennietvoorbestuurdersalsbedoeldinhetzesdelid.

Artikel61 Bromfietsersgebruikenhetfiets/bromfietspad.2 Zijgebruikenderijbaanindieneenfiets/brom-

fietspadontbreekt.3 Bestuurdersvanbromfietsenopmeerdantwee

wielenenbromfietsenmetaanhangwagen,diemetinbegripvandeladingbrederzijndan0,75meter,mogenderijbaangebruiken.

Page 13: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 11

Artikel7Bestuurdersvaneengehandicaptenvoertuiggebruikenhettrottoir,hetvoetpad,hetfietspad,hetfiets/brom-fietspadofderijbaan.Artikel81 Ruitersgebruikenhetruiterpad.2 Zijgebruikendebermofderijbaanindieneenruiter-

padontbreekt.Artikel9Voetgangersmogenderijbaangebruikenindienzijeenkolonne,eenoptochtofeenuitvaartstoetvormen.Artikel101 Anderebestuurdersdandiegenoemdindeartike-

len5totenmet8gebruikenderijbaan.Dezebestuurdersenvoetgangersdieeenaanhangwagenvoortbewegendiekennelijkbestemdisomdooreenmotorvoertuigtewordenvoortbewogenmogenvoorhetparkerenvanhunvoertuigtevensandereweggedeeltengebruiken,behalvehettrot-toir,hetvoetpad,hetfietspad,hetfiets/bromfiets-padofhetruiterpad.

2 Anderebestuurdersdanfietsersenbestuurdersvaneengehandicaptenvoertuigmogenfietsstrokenmetdoorgetrokkenstrepennietgebruiken.

Page 14: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

12 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 13

2.2Inhalen

Artikel111 Inhalengeschiedtlinks.2 Bestuurdersdielinksvoorgesorteerdhebbenente

kennenhebbengegevendatzijnaarlinkswillenafslaan,wordenrechtsingehaald.

3 Fietsersdienenelkaarlinksintehalen;zijmogenanderebestuurdersrechtsinhalen.

4 Bestuurdersdiezichrechtsvaneenblokmarkeringbevindenmogenbestuurdersdiezichlinksvandezemarkeringbevindenrechtsinhalen.

5 Bestuurdersmogentramsrechtsinhalen.Artikel12Hetisverbodeneenvoertuigvlakvoorofopeenvoetgangersoversteekplaatsintehalen.

2.3Files

Artikel131 Bijfileverkeerbehoeft,indienderijbaanisverdeeld

inrijstrokenindezelfderichting,nietdemeestrechtsgelegenrijstrooktewordengevolgd.

2 Filesmogenaanderechterzijdewordeningehaald.

2.4Oprijdenvankruispunten

Artikel14Bestuurdersmogeneenkruispuntnietblokkeren.

Page 15: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 13

2.5Verlenenvanvoorrang

Artikel151 Opkruispuntenverlenenbestuurdersvoorrang

aanvoorhenvanrechtskomendebestuurders.2 Opdezeregelgeldendevolgendeuitzonderingen: a.bestuurdersopeenonverhardewegverlenen

voorrangaanbestuurdersopeenverhardeweg; b.bestuurdersverlenenvoorrangaanbestuurders

vaneentram.

2.5aGedragbijoverwegen

Artikel15a1 Weggebruikersmogeneenoverwegopgaan,

indienzijdirectkunnendoorgaanendeoverweggeheelkunnenvrijmaken.

2 Bijoverwegenlatenweggebruikerseenrailvoertuigvoorgaanenlatendaarbijdeoverweggeheelvrij.

2.6Doorsnijdenmilitairecolonnesenuitvaartstoetenvanmotorvoertuigen

Artikel16Weggebruikersmogenmilitairecolonnesenuit-vaartstoetenvanmotorvoertuigennietdoorsnijden.

Page 16: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

14 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 15

2.7Afslaan

Artikel171 Bestuurdersdiewillenafslaan,mogenvoorsorteren

door: a.indienzijnaarrechtswillenafslaantijdigzoveel

mogelijkaanderechterzijdetegaanrijden; b.indienzijnaarlinkswillenafslaantijdigzoveel

mogelijktegendewegasterijdenofbijrijbanenbestemdvoorbestuurdersinéénrichtingdaaropzoveelmogelijklinkstehouden.

2 Bestuurdersmoetenalvorensafteslaaneentekenmethunrichtingaanwijzerofmethunarmgeven.

Artikel181 Bestuurdersdieafslaan,moetenhetverkeerdat

henopdezelfdewegtegemoetkomtofdatopdezelfdewegzichnaastdanwellinksofrechtsdichtachterhenbevindt,voorlatengaan.

2 Bestuurdersdienaarlinksafslaan,moetentegemoetkomendebestuurdersdieophetzelfdekruispuntnaarrechtsafslaanvoorlatengaan.

3 Heteersteenhettweedelidgeldennietvoorbestuurdersvaneentram.

Page 17: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 15

2.8Maximumsnelheid

Artikel19Debestuurdermoetinstaatzijnzijnvoertuigtotstil-standtebrengenbinnendeafstandwaaroverhijdewegkanoverzienenwaaroverdezevrijis.Artikel20Binnendebebouwdekomgeldendevolgendemaximumsnelheden: a.voormotorvoertuigen50kmperuur; b.voorbromfietsenengehandicaptenvoertuigen,

uitgerustmeteenmotor: 1 ophetfietspadofhetfiets/bromfietspad

30kmperuur; 2 opderijbaan45kmperuur; c.voorgehandicaptenvoertuigen,uitgerustmeteen

motor,ensnorfietsenalsbedoeldinartikel1,eer-stelid,onderdeele,subonderdeeld,vandewetophettrottoirofhetvoetpad6kmperuur.

Artikel21Buitendebebouwdekomgeldendevolgendemaximumsnelheden: a.voormotorvoertuigenopautosnelwegen130km

peruur,opautowegen100kmperuurenopanderewegen80kmperuur;

b.voorbromfietsenengehandicaptenvoertuigen,uitgerustmeteenmotor:

1 ophetfietspadofhetfiets/bromfietspad40kmperuur;

2 opderijbaan45kmperuur;

Page 18: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

16 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 17

c.voorgehandicaptenvoertuigen,uitgerustmeteenmotor,ensnorfietsenalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,subonderdeeld,vandewetophettrottoirofhetvoetpad6kmperuur.

Artikel22Voorzovernietingevolgeandereartikelenvanditbesluiteenlageremaximumsnelheidgeldt,geldenvoordevolgendevoertuigendevolgendebijzonderemaximumsnelheden: a.voorkampeerwagensdievolgenshetkenteken-

bewijsbehorentotdecategoriebedrijfsauto’senwaarvandetoegestanemaximummassameerbedraagtdan3500kg,vrachtauto’senauto-bussen,nietzijndeT100-bussen,80kmperuur;

b.voorT100-bussen100kmperuur; c.voorlandbouw-ofbosbouwtrekkersenmotor-

voertuigenmetbeperktesnelheid,alsbedoeldinartikel1.1vandeRegelingvoertuigen,aldannietmetaanhangwagen,25kmperuur;

d.voorbrommobielen45kmperuur; e.voorsnorfietsen25kmperuur; f. voorpersonenauto’s,bestelauto’s,motorfietsen,

driewieligemotorvoertuigenenT100-bussen,dieeenaanhangwagenmeteentoegestanemaximummassavannietmeerdan3500kgvoortbewegen,90kmperuur;

g.vooranderedandeinonderdelencenfgenoemdevoertuigenmetaanhangwagen80kmperuur.

Page 19: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 17

TabelMaximum snelheden

Personenauto’s,bestel-auto’senmotorfietsen

130* 100* 80 50

Vrachtauto’senautobussen(m.u.v.T100-bussen)

80 80 80 50

T100-bussen 100 100 80 50

Kampeerwagensdievolgenshetkentekenbewijsbehorentotdecategoriebedrijfsauto’sendiezwaarderzijndan3500kg

80 80 80 50

Personenauto’s,bestelauto’s,T100-bussenenmotorfietsenmeteenaanhangwagennietzwaarderdan3500kg***

90 90 80 50

Personenauto’senbestel-auto’smeteenaanhang-wagenzwaarderdan3500kg***

80 80 80 50

Vrachtauto’senautobussen(m.u.v.T100-bussen)meteenaanhangwagen(ongeachthetgewicht)

80 80 80 50

Brommobielen - - 45 45

Snorfietsen,landbouwvoer-tuigenenmotorrijtuigenmetbeperktesnelheid

- - 25 25

Page 20: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

18 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 19

TabelMaximum snelheden bromfiets

Rijbaan 45 45

Fiets/bromfietspad 30 40

TabelMaximum snelheden gehandicaptenvoertuigen met motor

Rijbaan 45 45

Fiets/bromfietspad 30 40

Trottoirofvoetpad 6 6

* In geval van een ernstige verstoring van de olie-aanvoer kan worden bepaald dat op autosnelwegen en op autowegen een maximumsnelheid geldt van 90 km/h.

** Het betreft hier het gewicht van de lege kampeerwagen plus het maximaal toegestane gewicht van de lading of de bagage.

*** Het betreft hier het gewicht van de lege aanhangwagen plus het maximaal toegestane gewicht van de lading of de bagage.

Page 21: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 19

2.9Stilstaan

Artikel231 Debestuurdermagzijnvoertuignietlaten

stilstaan: a.opeenkruispuntofeenoverweg; b.opeenfietsstrookofopderijbaanlangseen

fietsstrook; c.opeenoversteekplaatsofbinneneenafstand

vanvijfmeterdaarvan; d.ineentunnel; e.bijeenbordbushalteterhoogtevandegeblokte

markeringdanwel,ingevaldiemarkeringnietisaangebracht,opeenafstandvanminderdan12metervanhetbord.Ditgeldtnietvoorhetonmiddellijklatenin-enuitstappenvanpassagiers;

f. opderijbaanlangseenbusstrooken g.langseengeledoorgetrokkenstreep.

2.10Parkeren

Artikel241 Debestuurdermagzijnvoertuignietparkeren: a.bijeenkruispuntopeenafstandvanminderdan

vijfmeterdaarvan; b.vooreeninritofeenuitrit; c.buitendebebouwdekomopderijbaanvaneen

voorrangsweg;

Page 22: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

20 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 21

d.opeenparkeergelegenheid: 1 voorzoverzijnvoertuignietbehoorttotde

ophetbordofophetonderbordaangegevencategorieofgroepvoertuigen;

2 opeenanderewijzeofmeteenanderdoeldanophetbordofophetonderbordisaangegeven;

3 opdagenofurenwaaropditblijkenshetonderbordisverboden.

e.langseengeleonderbrokenstreep; f. opeengelegenheidbestemdvoorhetonmiddel-

lijkladenenlossenvangoederen; g.opeenparkeerplaatsvoorvergunninghouders,

aangeduiddoorverkeersbordE9,indienvoorzijnvoertuiggeenvergunningtotparkerenopdieplaatsisverleend.

2 IndienonderdebordenE4totenmetE8,E12enE13,opeenonderborddagenofurenzijnvermeld,gel-dendeuithetbordofonderbordvoortvloeiendege-ofverbodenslechtsgedurendedeaangegevendagenofuren.

3 Debestuurdermagzijnvoertuignietdubbelparkeren.

4 Indieneenparkeergelegenheid,aangeduidmeteenvandeverkeersbordenE4totenmetE9ofE11totenmetE13vanbijlage1,isvoorzienvanparkeervakken,magslechtsindievakkenwordengeparkeerd.

Artikel251 Hetisverbodenineenparkeerschijf-zonetepar-

keren,behalveopparkeerplaatsendiealszodanigzijnaangeduidofaangegevenofplaatsendiezijnvoorzienvaneenblauwestreep.

Page 23: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 21

2 Opplaatsendiezijnvoorzienvaneenblauwestreepishetparkerenvaneenmotorvoertuigopmeerdantweewielenslechtstoegestaanindienhetmotor-voertuigovereenkomstighetBesluitParkeerschijfisvoorzienvaneenduidelijkzichtbareparkeerschijf.Indienhetmotorvoertuigisvoorzienvaneenvoor-ruit,wordtdeparkeerschijfachterdevoorruitgeplaatst.

3 Opdeparkeerschijfstaathettijdstipaangegevenwaaropmetparkerenisbegonnen.Eenparkeer-schijfvoorzienvaneenmechanismedattijdenshetparkerenhettijdstipvanaankomstautomatischverschuift,magnietwordengebruikt.

4 Bijhetinstellenmaghettijdstipvanaankomstnaarbovenwordenafgerondopheteerstvolgendeheleofhalveuur.Detoegestaneparkeerduurmagnietzijnverstreken.

5 Indienopeenonderborddagenofurenzijnver-meld,geldenhettweedetotenmethetvierdelidslechtsgedurendediedagenofuren.

Artikel261 Opeengehandicaptenparkeerplaatsmagslechts

wordengeparkeerd: a.eengehandicaptenvoertuig,indienhetparkeren

rechtstreeksverbandhoudtmethetvervoervaneengehandicapte;

b.eenmotorvoertuigopmeerdantweewielenwaarineengeldigegehandicaptenparkeerkaartduidelijkzichtbaarisaangebracht,indienhetparkerenrechtstreeksverbandhoudtmethetvervoervandegehandicapteaanwiedekaartisverstrekt,danwelmethetvervoervaneenof

Page 24: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

22 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 23

meerderepersonendieineeninstellingverblij-ven,indiendekaartaanhetbestuurvandieinstellingisverstrekt;

c.indiendegehandicaptenparkeerplaatsisgereser-veerdvooreenbepaaldvoertuig,datvoertuig.

2 Indienopeenonderbordeenmaximaleparkeer-duurisvermeld,isartikel25,tweedelid,vanover-eenkomstigetoepassing,metdienverstandedatdeparkeerplaatsniethoefttezijnvoorzienvaneenblauwestreep.

2.11Hetplaatsenvanfietsenenbromfietsen

Artikel27Fietsenenbromfietsenwordengeplaatstophettrot-toir,ophetvoetpadofindebermdanwelopanderedoorhetbevoegdegezagaangewezenplaatsen.

2.12Signalenenherkenningstekens

Artikel28Bestuurdersmogenslechtsgeluidssignalenenknipper-signalengeventerafwendingvandreigendgevaar.Artikel291 Bestuurdersvanmotorvoertuigeningebruikbij

politieenbrandweer,motorvoertuigeningebruikbijdienstenvoorspoedeisendemedischehulp-verlening,enmotorvoertuigenvananderedoorOnzeMinisteraangewezenhulpverleningsdiensten

Page 25: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 23

voerenblauwzwaai-,flits-ofknipperlichteneentweetonigehoornomkenbaartemakendatzijeendringendetaakvervullen.

2 Deinheteerstelidgenoemdebestuurdersmogenaanvullendopdeindatlidbedoeldeverlichtingoverdagknipperendekoplampenvoeren.

3 Bijministeriëleregelingkunnenvoorschriftenwordenvastgesteldbetreffendehetblauwezwaai-,flits-ofknipperlicht,detweetonigehoornendeknipperendekoplampen.

Artikel301 Bestuurdersvanmotorvoertuigendievoornader

aantegevenwerkzaamhedenwordengebruikt,voerenondernaderaantegevenomstandighedengeelofgroenzwaai-,flits-ofknipperlicht.Deinartikel29,eerstelid,genoemdebestuurdersvoerenindiegevallengeelofgroenzwaai-,flits-ofknipper-lichtinplaatsvanblauwzwaai-,flits-ofknipper-licht.Debestuurdervanhetmotorvoertuigdiealseersteofenigedeplekbereiktomdedaaraanhemopgedragentaakuittevoeren,maginplaatsvandatlicht,blauwzwaai-,flits-ofknipperlichtvoeren.

2 Bijministeriëleregelingwordenvoorschriftenvast-gesteldbetreffendehetgeelofgroenzwaai-,flits-ofknipperlichtendewerkzaamhedenenomstandig-hedenwaarbijdezesignalenwordengevoerd.

Artikel30a1 Bestuurdersvandeinartikel29,eerstelid,bedoelde

motorvoertuigenmogenondernaderaantegevenomstandighedenextrarichtingaanwijzersvoeren.

2 Bijministeriëleregelingkunnenvoorschriftenwordenvastgesteldbetreffendedeinheteerstelid

Page 26: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

24 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 25

bedoelderichtingaanwijzersendeomstandighedenwaarindezewordengebruikt.

Artikel30bDeartikelen29totenmet30azijnnietvantoepassingopBelgischeenDuitsemotorvoertuigeningebruikbijpolitieenbrandweer,ingebruikbijdienstenvooreerstelijnsspoedeisendehulpverleningalsmedemotorvoertuigenvanBelgischeenDuitsehulpverle-ningsdiensten,aangewezenbijofkrachtensartikel29,eerstelid,mitsdezevoertuigenelkdesignalenvoerenovereenkomstigdevoorheninhuneigenlandgel-dendewettelijkeregels.Artikel30cDemotorvoertuigendieonderdeeluitmakenvaneenuitvaartstoetvanmotorvoertuigenvoereneenherken-ningsteken.Bijministeriëleregelingwordenregelsgesteldoverhetherkenningstekenendewijzewaaropditwordtgevoerd.Artikel31Signalenmogennietwordengegevenendeinartikel30cbedoeldeherkenningstekensmogennietwordengevoerdinanderegevallenofopanderewijzedanbijofkrachtensdeartikelenindezeparagraafisbepaald.

2.13Gebruikvanlichtentijdenshetrijden

Artikel321 Bestuurdersvaneenmotorvoertuig,eenbromfiets,

eensnorfiets,nietzijndeeenbromfietsalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,subonderdeeld,vandewet,eengehandicaptenvoertuigdatis

Page 27: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 25

uitgerustmeteenverbrandingsmotor,ofeengehandicaptenvoertuigdatisuitgerustmeteenelektromotorenvoorzienvaneengeslotencarros-serie,voerenbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtdimlicht.Bestuurdersvaneengehandicaptenvoertuigdatisuitgerustmeteenelektromotorennietisvoorzienvaneengeslotencarrosserievoerenalsdandeinartikel5.18.43,eerstelid,vandeRegelingvoertuigenbedoeldelichten.

2 Hetvoerenvangrootlichtinplaatsvandimlichtistoegestaanbehoudensindevolgendegevallen:

a.bijdag; b.bijhettegenkomenvaneenandereweggebruiker

en c.bijhetopkorteafstandvolgenvaneenander

voertuig.3 Achterlichtendeverlichtingvandeachterkenteken-

plaatmoetensteedsgelijktijdigmetgrootlicht,dimlicht,stadslichtofmistlichtbranden.

Artikel33Gekoppeldeaanhangwagensmoetenbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtachter-licht,verlichtingvandeachterkentekenplaatenstadslichtvoeren.Artikel341 Bijmist,sneeuwvalofregen,diehetzichternstig

belemmert,mogenbestuurdersvaneenmotor-voertuigenvaneengehandicaptenvoertuigmist-lichtaandevoorzijdevoeren.Indatgevalhoevendiebestuurdersgeendimlichttevoeren.

2 Bijmistofsneeuwval,diehetzichtbeperkttoteenafstandvanminderdan50metermagmistachter-

Page 28: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

26 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 27

lichtwordengevoerd.Artikel351 Fietsersvoerentijdenshetrijdenbijnachtofbij

dagindienhetzichternstigwordtbelemmerd,verlichtingovereenkomstighettweedetotenmethetvierdelid.

2 Eenfietsoptweewieleneneenfietsopdriewielenmetéénvoorwielmoetenzijnvoorzienvaneenwitofgeellichtdataandevoorzijdewordtgevoerd,tenzijdebestuurdereenwitofgeellichtvoertopzijnborst.

3 Opeenfietsopmeerdantweewielenmettweevoorwielenmoetenaandevoorzijdetweewitteoftweegelesymmetrischlinksenrechtsvanhetmid-denbevestigdelichtenwordengevoerd.

4 Eenfietsmoetzijnvoorzienvaneenroodachter-lichtdataandeachterzijdewordtgevoerd,tenzijdebestuurderofeenachterdebestuurdergezetenpassagiereenroodlichtvoertopzijnrug.

5 Eenfietsmagzijnvoorzienvantweeambergeellichtstralenderichtingaanwijzersaandevoorzijdeentweeaandeachterzijde.

6 Ermogennietmeerlichtenwordengevoerdopeenfiets,doordebestuurderdaarvanofdooreenachterdebestuurdergezetenpassagierdandeinhettweedetotenmetvijfdelidgenoemdelichten.

Artikel35a1 Deinartikel35bedoeldeverlichtingmagandere

weggebruikersnietverblinden.2 Deinartikel35,eerstetotenmetvierdelid,

bedoeldeverlichtingmagnietknipperen.3 Deinartikel35,eerstetotenmetvierdelid,

Page 29: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 27

bedoeldeverlichtingmoet: a.aandevoorzijdevoortdurendzichtbaarzijnvoor

tegemoetkomendeweggebruikers; b.aandeachterzijdevoortdurendzichtbaarzijn

voorvanachterennaderendeweggebruikers.Artikel35b1 Bestuurdersvaneenwagenvoerenbijdag,indien

hetzichternstigwordtbelemmerd,ofbijnachtvoor-enachterlicht.

2 Bestuurdersvaneengehandicaptenvoertuig,datnietisuitgerustmeteenmotor,voerenbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,ofbijnachtvoor-enachterlichtindienzijgebruikmakenvanderijbaan,hetfietspadofhetfiets-/bromfietspad.

Artikel35cDeartikelen35,eerstetotenmetvierdelidenzesdelid,en35azijnvanovereenkomstigetoepassingopbestuurdersvansnorfietsen,zijndebromfietsenalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,subon-derdeeld,vandewet.Artikel36Ruitersengeleidersvanrij-oftrekdierenenveemoetenbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachteenlantaarnmeevoerendienaarvorenwitofgeellichtennaarachterenroodlichtmoetstralen.Artikel37Doorvoetgangersgevormdekolonnesenoptochtenmoetenbuitendebebouwdekombijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtaandelinkervoorzijdeeennaarallezijdenwitofgeellichtuitstralendelantaarnenaandelinkerachterzijde

Page 30: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

28 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 29

eennaarallezijdenroodlichtuitstralendelantaarnmeevoeren.

2.14Gebruikvanlichtentijdenshetstilstaan

Artikel38Bestuurdersvaneenmotorvoertuigopmeerdantweewielen,diebuitendebebouwdekomstilstaanopderijbaanenoplangsautosnelwegenenauto-wegengelegenparkeerstroken,parkeerhavens,vluchtstrokenenvluchthavensmoetenbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtstadslichtenachterlichtvoeren.Artikel39Stilstaandeaanhangwagensmoetenbuitendebebouwdekomopderijbaanenoplangsauto-snelwegenenautowegengelegenparkeerstroken,parkeerhavens,vluchtstrokenenvluchthavensbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtachterlichtenstadslichtvoeren.Artikel40Stilstaandewagensmoetenbuitendebebouwdekomopderijbaanbijdag,indienhetzichternstigwordtbelemmerd,enbijnachtvoor-enachterlichtvoeren.

2.15Bijzonderelichten

Artikel411 Bestuurdersvaneenmotorvoertuigmogenbijdag

Page 31: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 29

dagrijlichtvoeren.Hetdagrijlichtwordtniettegelijkmeteniganderlichtaandevoorzijdevanhetvoer-tuiggevoerd.

2 Bestuurdersvaneenmotorvoertuigmogentegelijkmetdimlichtofmistlichtaandevoorzijdeberm-licht,bochtlicht,hoeklicht,richtlicht,markerings-lichtenofstaaklichtenvoeren.

Artikel41a1 Verlichtetransparantendieinformatiebiedenover

debestemmingofhetgebruikvanhetvoertuigmogenwordengevoerddoor:

a.personenauto’s,bedrijfsauto’senmotorfietsen: 1 ingebruikbijdepolitie; 2 ingebruikbijdebrandweer; 3 ingebruikbijpechhulpdiensten; 4 ingebruikbijRijkswaterstaat; 5 diewordengebruiktdoorartsen; 6 diewordengebruiktvoorhetgevenvanrij-

onderrichtofhetafleggenvaneenrijproef; 7 diewordengebruiktdoorambulancediensten

waaraankrachtensdeWetambulancevervoereenvergunningisverleendvoorhetverrichtenvanambulancevervoer;

8 vanhulpverleningsdienstendiezichinopdrachtvanófeencentralepostalsbedoeldinartikel1vandeWetambulancevervoerófeencentralepostvoorhetambulancevervoeralsbedoeldinartikel4,eerstelid,ondera,vandeWetgeneeskundigehulpverleningbijongeval-lenenrampen,bezighoudenmethetverlenenvaneerstelijnsspoedeisendehulpverlening;

b.autobussenvanopenbaarvervoerdiensten;

Page 32: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

30 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 31

c.bedrijfsauto’svantransportbegeleiders; d.personen-enbedrijfsauto’singerichtals

dierenambulance; e.taxi’s.2 Personenauto’s,bedrijfsauto’senmotorfietsendie

wordengebruiktvoorhetgevenvanrijonderrichtofhetafleggenvaneenrijproefmogenslechtszijnvoorzienvaneenverlichttransparantdatdeinge-volgehetReglementrijbewijzenvoorgeschrevenletter“L”weergeeft.

3 Onverminderdheteerstelidmogen: a.verlichtetransparantendiewordengevoerddoor

devoertuigenalsbedoeldinheteerstelid,onder-deela,onder1totenmet4enonderdeelc,aan-wijzingenweergevenvoorhetoverigewegverkeer;

b.taxi’szijnvoorzienvanverlichtetransparantendiedevolgendeinformatieweergeven:

1 tarieven; 2 naamvanhettaxibedrijf;en 3 telefoonnummervanhettaxibedrijf.4 Taxi’sdiezijnvoorzienvanverlichtetransparanten

dietarievenweergeven,mogendezeverlichtingslechtsvoerenwanneerzijzichopeentaxistand-plaatsbevinden.

5 Verlichtetransparantenwordennietgevoerddooranderevoertuigendangenoemdinheteerstelidenwordennietgevoerdopeenanderewijzedanbepaaldinheteerstetotenmetvierdelid.

Page 33: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 31

2.16Autosnelwegenenautowegen

Artikel421 Hetgebruikvandeautosnelwegisslechtstoe-

gestaanvoorbestuurdersvaneenmotorvoertuigwaarmeemeteensnelheidvantenminste60kmperuurmagenkanwordengereden.

2 Hetgebruikvandeautowegisslechtstoegestaanvoorbestuurdersvaneenmotorvoertuigwaarmeemeteensnelheidvantenminste50kmperuurmagenkanwordengereden.

Artikel431 Hetisdebestuurdersverbodenopeenautosnel-

wegofautoweghunvoertuigtekerenofachteruitterijden.

2 Hetisdebestuurdersvoortsverbodenopderij-baanvaneenautosnelwegofautoweghunvoer-tuigtelatenstilstaan.

3 Behoudensinnoodgevallenishetdeweggebruikersverbodenopeenautosnelwegofautoweggebruiktemakenvandevluchtstrook,devluchthavenofdeberm.

4 Opeenautosnelwegishetbestuurdersvaneenmotorvoertuigmetaanhangwagen(alsdiecombi-natielangerisdan7meter)envaneenvrachtautoverbodenopeenrijbaanmetdrieofmeerrijstrokeneniganderedandetweemeestrechtsgelegenrij-strokentegebruiken.Hetverbodgeldtnietvoorhetgevalzijmoetenvoorsorteren.

Page 34: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

32 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 33

2.17Erven

Artikel44Voetgangersmogenwegengelegenbinneneenerfoverdevollebreedtegebruiken.Artikel45Bestuurdersmogenbinneneenerfnietsnellerrijdendanstapvoets.Artikel461 Hetisbestuurdersvaneenmotorvoertuigverboden

binneneenerfteparkerenandersdanopparkeer-plaatsendievoorzienzijnvaneenP-tegelofeenP-bord.

2 Indienheterftevensisaangeduidalsparkeerschijf-zone,magookwordengeparkeerdopplaatsendievaneenblauwestreepzijnvoorzien,mitsgebruikwordtgemaaktvandeparkeerschijf.

2.18Rotondes

Artikel47Hetisbestuurdersvaneenmotorvoertuigenbrom-fietsersdiederijbaanvolgentoegestaanvlakvoorofoprotondesandersdanaanderechterzijdevanderijbaanterijden.Artikel48Hetisbestuurderstoegestaanvlakvoorofoprotondesrechtsintehalen.

Page 35: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 33

2.19Voetgangers

Artikel491 Bestuurdersmoetenblinden,voorzienvaneen

wittestokmetéénofmeerroderingen,enoverigensallepersonendiezichmoeilijkvoortbewegen,voorlatengaan.

2 Bestuurdersmoetenvoetgangersenbestuurdersvaneengehandicaptenvoertuig,dieopeenvoet-gangersoversteekplaatsoverstekenofkennelijkophetpuntstaanzulkstedoen,voorlatengaan.

3 Hettweedelidgeldtnietvoorbestuurdersvaneenmotorvoertuigdatbehoorttoteenmilitairecolonneofeenuitvaartstoetvanmotorvoertuigen.

4 Hettweedelidgeldtevenmin,indienvoordevoet-gangersendebestuurdersvaneengehandicapten-voertuigeenroodvoetgangerslichtofeengeelknipperendvoetgangerslichtvantoepassingis.

2.20Voorrangsvoertuigen

Artikel50Weggebruikersmoetenbestuurdersvaneenvoor-rangsvoertuigvoorlatengaan.

Page 36: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

34 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 35

2.21Loslopendvee

Artikel51Hetisverbodenrij-oftrekdierenofveezondertoe-zichtopdeweglostelatenlopen.Ditverbodgeldtniettenaanzienvanwegendiedoorhetbevoegdegezagzijnaangewezen.

2.22In-enuitstappendepassagiers

Artikel52Bestuurdersdieeenstilstaandetramofautobuswillenvoorbijrijdenaandezijdewaarpassagiersin-enuit-stappen,moetenaanhendaartoegelegenheidgeven.

2.23Slepen

Artikel53Hetisbestuurdersvaneenmotorvoertuigverbodeneenandermotorvoertuigteslepen,indiendeafstandvandeachterzijdevanhettrekkendevoertuigtotdevoorzijdevanhetgesleeptevoertuigmeerdanvijfmeterbedraagt.

2.24Bijzonderemanoeuvres

Artikel54Bestuurdersdieeenbijzonderemanoeuvreuitvoeren,

Page 37: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 35

zoalswegrijden,achteruitrijden,uiteenuitritdewegoprijden,vaneenwegeeninritoprijden,keren,vandeinvoegstrookdedoorgaanderijbaanoprijden,vandedoorgaanderijbaandeuitrijstrookoprijdenenvanrijstrookwisselen,moetenhetoverigeverkeervoorlatengaan.Artikel55Bestuurdersvaneenmotorvoertuigenbromfietsersmoeteneentekenmethunrichtingaanwijzergeven(bromfietsersmogeninplaatsdaarvaneentekenmethunarmgeven),indienzijwillenwegrijden,anderebestuurdersvaneenmotorvoertuigwilleninhalen,dedoorgaanderijbaanwillenoprijdenenverlatenenindienzijvanrijstrookwillenwisselenalsmedebijalleanderebelangrijkezijdelingseverplaatsingen.Artikel56Binnendebebouwdekommoetenbestuurdersaanbestuurdersvaneenautobusdegelegenheidgevenvaneenbushaltewegterijden,wanneerdebestuurdervandieautobusdoorhetgevenvaneentekenmetzijnrichtingaanwijzerzijnvoornemenomwegterijdenkenbaarmaakt.Ditgeldtnietvoorbestuurdersvaneenmotorvoertuigdatbehoorttoteenmilitairecolonneofeenuitvaartstoetvanmotorvoertuigen.

2.25Onnodiggeluid

Artikel57Bestuurdersvaneenmotorvoertuig,bromfietsersensnorfietsersmogenmethunvoertuiggeenonnodiggeluidveroorzaken.

Page 38: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

36 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 37

2.26Gevarendriehoek

Artikel581 Stilstaandemotorvoertuigenopmeerdantwee

wielenenaanhangwagensmoetenwordenaan-geduiddooreengevarendriehoek,indienhetvoertuigeenobstakelvormtdatdoornaderendebestuurdersniettijdigalszodanigkanwordenopgemerkt.Ditgeldtnietwanneerknipperendwaarschuwingslichtwordtgevoerd.

2 Degevarendriehoekmoetgoedzichtbaaropdewegwordengeplaatstopeenafstandvanongeveer30metervanhetvoertuigeninderichtingvanhetverkeerwaarvoorhetvoertuiggevaaroplevert.

2.26aZitplaatsen

Artikel58a1 Tijdensdeelnameaanhetverkeerzittenbestuurders

enpassagiersopdevoorhenbestemdezitplaatsen.2 Heteerstelidisnietvantoepassingop: a.staandepassagiersvanautobussenwaarinhet

vervoervanstaandepassagiersistoegestaan; b.passagiersvanautobussenzonderstaanplaatsen

bijincidenteelgebruikvanhetgangpadoftoilet; c.passagiersdiewordenvervoerdovereenkomstig

artikel61b,tweedelid,onderdelena,bend; d.passagiers,jongerdan3jaar,inautobussen; e.passagiersjongerdan18jaarenmeteenlengte

vanminderdan1,35meterdiegebruikmakenvan

Page 39: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 37

eenvoordezepassagiersgeschiktezitgelegenheiddiedeeluitmaaktvandeconstructievanhetvoer-tuig,hierindeugdelijkisbevestigdenisvoorzienvanautogordels;

f. hetvervoervanpassagiersdiegebruikmakenvaneenrolstoelalsbedoeldinartikel59,vierdelid;

g.hetvervoervanéénpersoonvan8jaarofouderopdebagagedragerdoorfietsersmetuitzonderingvansnorfietsers;

h.passagiersdiegebruikmakenvaneenligplaats,indienopéénligplaatstenhoogsteéénpassagierisgelegen.

3 Inafwijkingvanheteerstelidwordenopfietsenenbromfietsenpassagiersjongerdan8jaaralleenver-voerdindienzijzijngezetenopeendoelmatigeenveiligevoorzieningmetvoldoendesteunvoorrug,handenenvoeten.

4 Hetisbestuurdersverbodenpassagierstevervoerenopeenanderewijzedaninditartikelisvoor-geschreven.

2.27Autogordelsenkinderbeveiligingssystemen

Artikel591 Bestuurdersvaneenpersonenauto,eenbedrijfs-

auto,eendriewieligmotorvoertuigmetgeslotencarrosserieofeenbrommobielenhunpassagiersmakengebruikvandevoorhenbeschikbareauto-gordel.Passagiersdiejongerzijndan18jaarenmeteenlengtevanminderdan1,35meter,maken

Page 40: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

38 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 39

gebruikvaneenvoorhengeschiktkinderbeveili-gingssysteemdatisvoorzienvaneenkeurmerkalsbedoeldinartikel22,vijfdelid,vandewet.Wanneerdezitplaatsendiebestemdzijnvoorpassagiersvoorzienzijnvanautogordels,wordenopdezezitplaatsennietmeerpassagiersvervoerddanerautogordelsaanwezigzijn.

2 Meteenpersonenauto,eenbedrijfsauto,eendrie-wieligmotorvoertuigmetgeslotencarrosserieofeenbrommobieldienietzijnuitgerustmeteenautogordelofkinderbeveiligingssysteemalsbedoeldinheteerstelid,wordengeenpassagiersvervoerddiejongerzijndan3jaarenwordenpassagiersindeleeftijdvan3tot18jaarmeteenlengtevanminderdan1,35meteropeenanderezitplaatsdaneenvandevoorstezitplaatsenvervoerd.

3 Passagiersdiejongerzijndan18jaar,wordennietineennaarachterengerichtkinderbeveiligings-systeemopeenpassagierszitplaatsmeteenvoor-airbagvervoerd,tenzijdezeairbagisuitgeschakeldofautomatischoptoereikendewijzewordtuitgeschakeld.

4 Heteerstelidgeldtnietvoorpassagiersdiegebruikmakenvaneenrolstoel.Dezepassagierswordenvervoerdineenrolstoeldieinhetvoertuigwordtvastgezetopeenwijzediedestabiliteitvanderol-stoelendeveiligheidvanderolstoelgebruikerwaarborgt.Dezepassagiersmakengebruikvan:a.devoorhenbeschikbareveiligheidsgordeldie

deeluitmaaktvanhetvoertuig; b.deveiligheidsgordeldiedeeluitmaaktvanhet

Page 41: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 39

systeemwaarmeederolstoelaandevloervanhetvoertuigisbevestigd;of

c.eendoorOnzeMinisteraangewezenconstructie.5 Heteerstelid,tweedevolzin,enhettweedelidzijn

nietvantoepassingtijdensvervoerintaxi’s.Intaxi’swaaringeenkinderbeveiligingssysteemaan-wezigis,wordenpassagiersdiejongerzijndan18jaarenmeteenlengtevanminderdan1,35meteropeenanderezitplaatsdaneenvandevoorstezit-plaatsenvervoerd.

6 Heteerstelidvoorzoverdatopbestuurdersbetrek-kingheeftenhetvierdelidgeldenniettijdenshetvervoervanpassagierstegenvergoedingindezinvandeWetpersonenvervoer2000entijdensvraag-afhankelijkopenbaarvervoerintaxi’s,andersdanindegevallenwaarineenovereenkomstisgeslo-tenalsbedoeldinartikel84,derdelid,vandiewet,ofandersdantijdenstaxivervoerineentaxidieisingerichtvoorrolstoelvervoerovereenkomstigdedaaromtrentgesteldeeisenindeRegelingvoertuigen.

7 Deautogordel,deveiligheidsgordelofhetkinder-beveiligingssysteemwordtgebruiktopeenwijzediedebeschermendewerkingervannietnegatiefbeïnvloedtofkanbeïnvloeden.Personenvan18jaarenouderenpersonenonderde18jaardieindebetrokkenomstandighedengeengebruikhoe-venmakenvaneenkinderbeveiligingssysteem,kunneneenvoorzieninggebruikendoormiddelwaarvanhetdiagonaledeelvandeautogordeloverdeschouderwordtgeleid.OnzeMinisterkanaaneendergelijkevoorzieningnadereeisenstellen.

Page 42: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

40 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 41

8 Hetisbestuurdersvandeinheteerstelidgenoem-devoertuigenverbodenpassagiersjongerdan12jaarenpassagiersdiegebruikmakenvaneenrol-stoeltevervoerenopeenanderewijzedaninditartikelisvoorgeschreven.

9 Heteerstelidgeldtnietvoorpassagiersdiegebruikmakenvaneenligplaats.Dezepassagiersmaken,indienbeschikbaar,gebruikvandedaarvoorbestemdeveiligheidsvoorzieningdiedeeluit-maaktvanhetvoertuigofvanhetsysteemwaar-meedeligplaatsaandevloervanhetvoertuigisbevestigd.

Artikel59a1 Bestuurdersvaneenautobusenhunpassagiersvan

3jaarofoudergebruikendeautogordelofhetkin-derbeveiligingssysteemwaarmeedeautobusisuitgerust,wanneerzijzichophunzitplaatsbevin-denenhetvoertuigdeelneemtaanhetverkeer.

2 Passagiersvaneenautobusdieinbewegingis,wordtmeegedeelddathetverplichtisgebruiktemakenvanhetinheteerstelidgenoemdebeveiligingssys-teemwanneerzijzichophunzitplaatsbevindenenhetvoertuigdeelneemtaanhetverkeer.Dezemededelinggebeurtopéénofmeervandevolgendemanieren:

a.doordebestuurder,deconducteur,dereisleiderofeenalsgroepsleideraangewezenpersoon;

b.dooraudiovisuelemiddelen; c.dooropschrift enofhetpictogramhiernaast:

Hetpictogramwordtbijgebruikmakingdaarvanduidelijkopiederezitplaatsaangebracht.

3 Inafwijkingvanheteerstelidbehoevenpassagiers

Page 43: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 41

vanautobussenwaarinhetvervoervanstaandepassagiersistoegestaangeenbeveiligingssysteemtegebruikenenbehoevenpassagiersvanautobus-sendievolgenseendienstregelingstads-ofstreek-vervoeruitvoerenbinnendebebouwdekomgeenbeveiligingssysteemtegebruiken.

4 Hetisbestuurdersvaneenautobusverbodenpas-sagiersjongerdan12jarentevervoerenopeenanderewijzedaninditartikelisvoorgeschreven.

5 Heteerstelidgeldtnietvoorpassagiersdiegebruikmakenvaneenligplaats.Dezepassagiersmaken,indienbeschikbaar,gebruikvandedaarvoorbestemdeveiligheidsvoorzieningdiedeeluit-maaktvanhetvoertuigofvanhetsysteemwaar-meedeligplaatsaandevloervanhetvoertuigisbevestigd.

Artikel59b1 Inafwijkingvanartikel59,eersteenachtstelid,mag

andersdanopdevoorstezitplaatseninpersonen-auto’senbestelauto’s,wanneerhetnainstallatievantweekinderbeveiligingssystemennietmogelijkisnogeenderdekinderbeveiligingssysteemteinstallerenendezebeveiligingssystemeningebruikzijn,eenderdepassagierdie3jarenofouderisenmeteenlengtevanminderdan1,35meter,wordenvervoerdwanneerdezeeenautogordelgebruikt.Artikel59,zevendelid,isvantoepassing.

2 Inafwijkingvanartikel59,eerstelid,tweedevolzin,enachtstelid,mogeninincidentelegevallenenoverkorteafstandinpersonenauto’senbestelauto’sopanderedandevoorstezitplaatsenpassagiersdie3jaarofouderzijnenmeteenlengtevanminder

Page 44: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

42 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 43

dan1,35meterwordenvervoerdwanneerdezepas-sagierseenautogordelgebruiken.Ditgeldtnietmetbetrekkingtotpassagierswaarvaneenouderdeautobestuurtdanweldaarvaneigenaarofhouderis.

2.28Helmen

Artikel601 Debestuurderendepassagiersvanbromfietsen,

brommobielenzondergeslotencarrosserie,motor-fietsenendriewieligemotorvoertuigenzondergeslotencarrosseriemoeteneengoedpassendehelmdragen,diedoormiddelvaneensluitingopdeugdelijkewijzeophethoofdisbevestigdendieisvoorzienvaneengoedkeuringsmerkalsbedoeldindeRegelingtoelatinghelmen.

2 Heteerstelidgeldtnietvoor: a.debestuurderendepassagiersvaneensnorfiets; b.debestuurderendeachterhemzittendepassagier

vaneenbrombakfiets; c.debestuurderofdepassagiervaneendoorde

DienstWegverkeeraangewezentypebromfiets,nietzijndeeenbrommobiel,ofmotorfietsvanwiedezitplaatsbeschermdwordtdooreenveiligheidscelenvoorzienisvaneenautogordel,mitsvandezeautogordelgebruikgemaaktwordt.Bijdeaanwijzingkanonderscheidgemaaktwordentussendebestuurderendepassagierstenaanzienvandegeldingvanheteerstelid.Bijministeriëleregelingwordenregelsgesteldbetreffendedeeisenwaaraaneen

Page 45: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 43

typebromfietsofmotorfietsmoetvoldoenomtekunnenwordenaangewezen.Dezeregelszieninelkgevalopdeeisendiegesteldwordenaandeveiligheidscelendeautogordels;

d.debestuurderofdepassagiersvaneenbrom-mobielzondergeslotencarrosserieofeendrie-wieligmotorvoertuigzondergeslotencarrosserievanwiedezitplaatsindezebrommobielofdatmotorvoertuigisvoorzienvanbevestigings-puntenvooreenautogordelovereenkomstigrichtlijn97/24/EG,zoalsdezegoldopdedatumwaarophetvoertuigingebruikisgenomen,envaneenautogordeldievoldoetaanartikel5.6.47,derdeenvierdelid,vandeRegelingvoer-tuigenofaanartikel5.5.47,vierdeenvijfdelid,vandeRegelingvoertuigen,mitsvandezeauto-gordelgebruikgemaaktwordt.

3 Hetisbestuurdersverbodenpassagiersbenedendetwaalfjarentevervoerenopeenanderewijzedaninditartikelisvoorgeschreven.

2.30Gebruikvanmobieletelecommunicatieapparatuur

Artikel61aHetisdegenedieeenmotorvoertuig,bromfiets,snorfietsofgehandicaptenvoertuigdatisuitgerustmeteenmotorbestuurt,verbodentijdenshetrijdeneenmobieletelefoonvasttehouden.

Page 46: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

44 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 45

2.31Vervoervanpersoneninofopaanhangwagenseninlaadruimten

Artikel61b1 Hetisverbodenpersonentevervoerenindeopen

ofgeslotenlaadruimtevaneenmotorvoertuigofbromfietseninofopeenaanhangwagenachtereenmotorvoertuigofbromfiets.

2 Heteerstelidisnietvantoepassing: a.ophetvervoervanpersonenindelaadruimtevan

eenambulanceofdierenambulanceenophetvervoervanrolstoelinzittendenopdedaarvooringerichteplaatsenindelaadruimtevaneenvoertuigdatblijkenseenaantekeningophetkentekenbewijsspeciaalisuitgerustvoorrolstoelvervoer;

b.ophetvervoervanpersonenindelaadruimtevanmotorvoertuigentendienstevanpolitieenbrandweerenvananderedoorOnzeMinisteraangewezenhulpverleningsdiensten;

c.ophetvervoervaneenpersoonopdebestuurders-zitplaatsineenmotorvoertuigofopeenbrom-fietsopmeerdantweewielendiedooreenandermotorvoertuigofeenanderebromfietsopmeerdantweewielenwordtvoortgetrokkenenophetvervoervanpassagiersvanhetgetrokkenvoer-tuigalshierbedoeld,voorwiegeenzitplaatsinhettrekkendevoertuigalshierbedoeldbeschik-baaris;

d.inhetgevalhetvervoervanpersonengeschiedtinhetkadervaneenevenementofoptocht

Page 47: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 45

waarvooreenvergunningopgrondvaneengemeentelijkeverordeningisafgegeven.

e.ophetvervoervanpersonenmeteenmotorrij-tuigmeteendoordeconstructiebepaaldemaxi-mumsnelheidvannietmeerdan45kmperuur,metnietmeerdanachtzitplaatsen,debestuur-derszitplaatsnietmeegerekend,nietzijndeeenbromfiets,dateencombinatievormtmetéénofmeeraanhangwagensdiezijningerichtvoorhetvervoervanpersonenindienvoorditvervoereenvergunningdoorhetbevoegdgezagisafgegeven.

Page 48: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

46 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 47

3 Verkeerstekens

3.1Algemenebepalingen

Artikel62Weggebruikerszijnverplichtgevolgtegevenaandeverkeerstekensdieeengebodofverbodinhouden.Artikel63Verkeerstekensgaanbovenverkeersregels,voorzoverdezeregelsonverenigbaarzijnmetdezetekens.Artikel63aTijdelijkegeplaatsteoftoegepasteverkeerstekensophetwegdekgaanboventerplekkeaangebrachteandereverkeerstekensophetwegdek,voorzoverdezeverkeerstekensonverenigbaarzijn.Artikel63b1 Wanneerverkeerstekensdieeenmaximumsnelheid

aanduideneenhogeresnelheidaangevendan: a.deindeartikelen20,onderdeelb,21,onderdeel

b,en22vastgesteldemaximumsnelheden,of b.deingevolgeeenministeriëleregelingkrachtens

artikel86ageldendemaximumsnelheid,of c.deinartikel45aangegevensnelheid, geldtdelaagsteaangegevensnelheid.2 Indienzoweldoorverkeerstekensopbordenals

doorelektronischesignaleringsbordeneenmaxi-mumsnelheidwordtaangegevengeldtdelaagsteaangegevenmaximumsnelheid.

Page 49: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 47

Artikel64Verkeerslichtengaanbovenverkeerstekensdiedevoorrangregelen.Artikel64aVerkeersbordenmogenopeenelektronischsignale-ringsbordwordenweergegeven.

3.2Verkeersborden

Artikel651 Ingevaleenwegisverdeeldinrijstroken,kande

toepassingvaneenverkeersbordwordenbeperkttotéénofmeerrijstroken.

2 DeverkeersbordenE1,E2enE3geldenslechtsvoordezijdevandewegalwaarzijzijngeplaatst.

3 Hetparkerenvaneenvoertuigenhetplaatsenvaneenfietsenvaneenbromfietsisechtertoegestaanopdedaartoebestemdeweggedeelten.

Artikel661 Indienboveneenverkeersbordhetwoord‘zone’is

aangebrachteneenaanduidingvanhetgebiedvandezoneistoegevoegd,geldthetverkeersbordinhetaldusaangeduidegebied.

2 Indienboveneenverkeersbordhetwoord‘zone’isaangebrachtzonderaanduidingvanhetgebiedvandezone,geldthetverkeersbordineengebieddatwordtbegrensddoorhetverkeersbordenhetver-keersbordwaarmeeheteindevandezonewordtaangeduid.

3 DitgeldtookalsbordE10isgeplaatst.

Page 50: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

48 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 49

Artikel671 Onderverkeersbordenaangebrachteonderborden

kunneninhouden: a.eennadereuitlegvanhetverkeersbord; b.ingevalopeenonderborduitsluitendsymbolen

voorkomen:hetverkeersbordgeldtslechtsvoordealdusaangeduideweggebruikersofhetaldusaangeduideverkeersgedrag;

c.ingevalopeenonderbordhetwoord‘uitgezon-derd’incombinatiemetsymbolenvoorkomt:hetverkeersbordgeldtnietvoordealdusaangeduideweggebruikersofhetaldusaangeduideverkeers-gedrag.

2 Indienhetbeoogdeverkeersgedragwordtaan-gegevendoormiddelvantekstenoftekensaldannietincombinatiemetsymbolen,blijkthetbeoogdeverkeersgedraguithetonderbord.

3 Symbolenoponderbordenhebbendezelfdebete-kenisalsdiewelkeinbijlage1zijnopgenomen.

3.3Verkeerslichten

Artikel681 Bijdriekleurigeverkeerslichtenbetekent: a.groenlicht:doorgaan; b.geellicht:stop;voorbestuurdersdiehetteken

zodichtgenaderdzijndatstoppenredelijkerwijsnietmeermogelijkis:doorgaan;

c.roodlicht:stop.2 Indienineendriekleurigverkeerslichtofineen

daaraantoegevoegdéénkleurigverkeerslichteen

Page 51: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 49

verlichtepijlzichtbaaris,geldthetlichtuitsluitendvoordedoordepijlaangegevenrichting.

3 Indieneenverlichteafbeeldingvaneenfietszicht-baaris,geldthetlichtvoorfietsers,bromfietsersopeenfiets/bromfietspadenbestuurdersvaneengehandicaptenvoertuig.

4 Bestuurdersvaneenmotorvoertuigdatbehoorttoteenmilitairekolonnediehetverkeerslichtbijgroenlichtisbegonnentepasseren,mogenblijvendoor-gaanooknadateenanderekleurlichtzichtbaarisgeworden.

5 Indienonderofbijeendriekleurigverkeerslichteenbordisgeplaatstmetdetekst‘Rechtsafvoor(brom)fietsersvrij’geldenhetgeleenhetrodelichtnietvoorrechtsafslaandefietsers,brom-fietsersenbestuurdersvaneengehandicapten-voertuig.Indienonderofbijeendriekleurigverkeerslichteenbordisgeplaatstmetdetekst‘Rechtsafvoorfietsersvrij’geldenhetgeleenhetrodelichtnietvoorrechtsafslaandefietsersenbestuurdersvaneengehandicaptenvoertuig.

6 Zijdienenalsdanhetoverigeverkeerterplaatsevoortelatengaan.

7 Ingevaleenwegisverdeeldinrijstrokenmetver-keerindezelfderichting,kandetoepassingvaneenverkeerslichtwordenbeperkttotéénvandezerijstroken.Indatgevalheefthetverkeerslichtslechtsbetrekkingophetverkeeropdeaangeduiderijstrook.

Page 52: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

50 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 51

Artikel691 Bijtweekleurigeverkeerslichtenbetekent: a.geellicht:stop;voorbestuurdersdiehetlichtzo

dichtgenaderdzijndatstoppenredelijkerwijsnietmeermogelijkis:doorgaan;

b.roodlicht:stop.2 Hettweedetotenmetzevendelidvanartikel68

zijnvanovereenkomstigetoepassing.Artikel701 Bijtram/buslichtenbetekent: a.witlichtofwitknipperlicht:doorgaan; b.geellicht:stop;voorbestuurdersdiehetlichtzo

dichtgenaderdzijndatstoppenredelijkerwijsnietmeermogelijkis:doorgaan;

c.roodlicht:stop.2 Hetwittelichtenhetwitteknipperlichtgelden

slechtsvoordeaangegevenrichtingen.3 Detram/buslichtengeldenvoorbestuurdersvan

eentramenvaneenlijnbus,diederichtingvolgenwaarophetlichtbetrekkingheeft.

4 Detram/buslichtengeldentevensvoorbestuurdersvanvoertuigen,nietzijndeeenlijnbus,dieeenbusbaanofeenbusstrookgebruikenwaarophetlichtbetrekkingheeft.

Artikel71Bijoverweglichtenbetekent: a.witknipperlicht:ernadertgeentrein; b.roodknipperlicht:stop.Artikel72Bijbruglichtenbetekentroodlichtofroodknipper-licht:stop.

Page 53: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 51

Artikel73Bijrijstrooklichtenbetekent: a.groenepijlofmaximumsnelheid,aangeduid

doorbordA3:derijstrookmagwordengebruikt; b.roodkruis:derijstrookmagnietwordengebruikt.

Devluchtstrookmagalleeninnoodgevallenwordengebruikt;

c.wittepijl:voorwaarschuwingroodkruis; d.hetwoord‘BUS’:derijstrookmagslechts

gebruiktwordendoorbestuurdersvaneenlijnbusenbestuurdersvaneenautobus;

e.hetwoord‘LIJNBUS’:derijstrookmagslechtswordengebruiktdoorbestuurdersvaneenlijnbus.

Artikel741 Bijvoetgangerslichtenbetekent: a.groenlicht:voetgangersmogenoversteken; b.groenknipperendlicht:voetgangersmogen

oversteken;hetrodelichtverschijntspoedig; c.roodlicht:voetgangersmogennietmeer

beginnenovertesteken;reedsoverstekendevoetgangersmoetenzosnelmogelijkdoorlopen.

2 Indienhetrodelichtisvervangendooreengeelknipperlichtalsbedoeldinartikel75,mogenvoet-gangersoversteken,mitszijhetoverigeverkeerterplaatsevoorlatengaan.

Artikel75Geelknipperlichtbetekent:gevaarlijkpunt;voor-zichtigheidgeboden.

Page 54: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

52 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 53

3.4Verkeerstekensophetwegdek

Artikel761 Eendoorgetrokkenstreepdiezichnietlangsde

randvanderijbaanverhardingbevindt,magnietwordenoverschreden.Bestuurdersmogenzichnietlinksvaneendoorgetrokkenstreepbevinden,indiendiestreepisaangebrachttussenrijstrokenofpadenmetverkeerinbeiderichtingen.

2 Heteerstelidisnietvantoepassing: a.indiendestreepwordtoverschredenomeen

naastdegevolgderijstrookgelegenvluchthaven,vluchtstrookofspitsstrooktebereikenofteverlaten;

b.indienaandezijdevanwaarmendestreepover-schrijdteenonderbrokenstreepisaangebracht;

c.opbestuurdersdieeenfietsstrookmogengebruiken,indienertussendiefietsstrookendeernaastgelegenrijstrookeendoorgetrokkenstreepisaangebracht.

Artikel771 Bestuurdersmogenverdrijvingsvlakkenenpunt-

stukkennietgebruiken.2 Heteerstelidisnietvantoepassingwanneer

bestuurderseenspitsstrookvolgendieeensplitsingofsamenvoegingvanwegen,rijstrokenofrijbanenpasseert.

3 Heteerstelidisnietvantoepassingwanneerbestuurdersrechtmatigeenbusbaanofbusstrookvolgendieeensplitsingofsamenvoegingvanwegen,rijstrokenofrijbanenpasseert.

Page 55: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 53

Artikel781 Bestuurdersdiederijbaanvolgenzijnverplichtop

eenkruispuntderichtingtevolgendiedevoorsor-teerstrookwaaropzijzichbevindenaangeeft.Eenineenvoorsorteerstrookgelegenfietsstrookmaaktdeeluitvandezevoorsorteerstrook.

2 Bestuurdersdiededoorgaanderijbaanverlatenendaartoeeenuitrijstrookvolgen,zijnterhoogtevandedaarinaangebrachtepijlenverplichtomderich-tingtevolgendiedeuitrijstrookwaaropzijzichbevinden,aangeeft.

Artikel79Bestuurdersmoetenvooreenvoorhenbestemdestopstreepstoppen,indienstoppenopgrondvanditbesluitisverplicht.Artikel80Haaietandenhebbendevolgendebetekenis:debestuurdersmoetenvoorrangverlenenaanbestuurdersopdekruisendeweg.Artikel81Busbanenenbusstrokenwaarophetwoord‘BUS’isaangebrachtmogenslechtswordengebruiktdoorbestuurdersvaneenlijnbus,eenautobusofeentram.Busbanenenbusstrokenwaarophetwoord‘LIJNBUS’isaangebrachtmogenslechtswordengebruiktdoorbestuurdersvaneenlijnbusofeentram.

Page 56: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

54 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 55

4 Aanwijzingen

4.1Verplichtingenweggebruikers

Artikel821 Weggebruikerszijnverplichtdeaanwijzingenopte

volgendiemondelingofdoormiddelvangebarenwordengegevendoor:

a.dedaartoebevoegdeenalszodanigkenbareambtenaren,

b.demilitairenvandeKoninklijkeMarechausseevoorzovernietbehorendtotdeinonderdeela.bedoeldeambtenaren,

c.dedaartoebevoegdeenalszodanigkenbareverkeersregelaarsen

d.depersonendieoptredentijdensdepraktijk-lessenofhetpraktijkexameninhetkadervaneenopleidingtotverkeersregelaarofeencursusvoorverkeersregelaars,voordeduurvandezepraktijklessenofditpraktijkexamenenvoorzovergebruikwordtgemaaktindeRegelingVerkeers-regelaars2009voorgeschrevenkleding.

2 Bijhetgevenvanaanwijzingendoormiddelvangebarenworden,voorzovermogelijk,deinbijlage2vastgesteldeaanwijzingengegeven.

3 Bestuurderszijntevensverplichtdeinbijlage2,onderdeel8,vastgesteldeaanwijzingomtestoppenoptevolgendiewordtgegevendoordaartoebevoegdeenalszodanigkenbareverkeersbrigadiers.

Page 57: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 55

4 Weggebruikerszijnvoortsverplichttestoppenindienhendooreenbegeleidervaneenrailvoer-tuigeenstoptekenvolgensmodelF10vanbijlage1,eenrodevlagofeenrodelampwordtgetoond.

Artikel82aWeggebruikerszijnvoortsverplichtdeaanwijzingenoptevolgendiewordengegevendoormiddelvandeverlichtetransparantenoppersonenauto’s,bedrijfs-auto’senmotorfietseningebruikbijdeinartikel41a,eerstelid,onderdeela,onder1en4,genoemdedien-stenenopbedrijfsauto’svantransportbegeleiders.Artikel83WeggebruikerszijnvoortsverplichttestoppenindienheneenstoptekenwordtgetoonddatbestaatuiteenrodelampdanweluiteenaaneenvoertuigvandepolitieofvanweginspecteursindienstvanRijkswaterstaataangebrachtverlichttransparant,waarindewoorden‘stop’of‘stoppolitie’inrodeletterstegendonkereachtergrondwordenverlicht.

4.2Rangordeaanwijzingen,verkeerstekensenverkeersregels

Artikel84Aanwijzingengaanbovenverkeerstekensenverkeersregels.

Page 58: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

56 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 57

5 Bijzondere bepalingen ten behoeve van gehandicapten

5.1Uitzonderingenvoorgehandicapten

Artikel851 Opbestuurdersvaneenmotorvoertuigopmeer

dantweewielenwaarineengeldigeenbehoorlijkleesbaregehandicaptenparkeerkaartisaangebracht,ishetbepaaldetenaanzienvanhetparkerenineenparkeerschijfzone(art.25)nietvantoepassing.IndiennietlangerwordtgeparkeerddandrieurenzijnookhetparkeerverbodbijeengeleonderbrokenstreepenbijbordE1,alsmededeparkeervoorschrif-tenineenerf(art.46)nietvantoepassing.Indezelaatstegevallendienenzijinhetvoertuigduidelijkzichtbaareenparkeerschijftevoerenwaarophettijdstipwaaropmetparkerenisbegonnenwordtaangegeven.

2 Opbestuurdersvangehandicaptenvoertuigenishetbepaaldetenaanzienvanhetparkerenineenparkeerschijfzone(art.25)nietvantoepassing.IndiennietlangerwordtgeparkeerddandrieurenzijnookhetparkeerverbodbijeengeleonderbrokenstreepenbijbordE1nietvantoepassing,inditgevaldienenzijinhetvoertuigduidelijkzichtbaareenparkeerschijftevoerenwaarophettijdstipwaaropmetparkerenisbegonnenwordtaangegeven.

Page 59: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 57

5.2BuitenNederlandafgegevengehandicaptenparkeerkaarten

Artikel86Meteengehandicaptenparkeerkaartwordengelijk-gestelddedoorhetdaartoebevoegdegezagbuitenNederlandafgegevenparkeerkaartenvoorgehandi-capten,voorzoverdezebijdeRegelinggehandicapten-parkeerkaartzijnaangewezen.

Page 60: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

58 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 59

5a Tijdelijke verlaging maximumsnelheid in geval van verstoring olie-aanvoer

Artikel86aIngevalvaneenernstigeverstoringvandeolie-aanvoerkanwordenbepaalddatopautosnelwegenenopautowegenvooranderemotorvoertuigendanvrachtauto’s,autobussenofmotorvoertuigenmetaanhangwageneenmaximumsnelheidgeldtvan90kmperuur.Artikel86bHetisbestuurdersvananderemotorvoertuigendanvrachtauto’s,autobussenofmotorvoertuigenmetaanhangwagenverbodendeingevolgeartikel86abepaaldemaximumsnelheidteoverschrijden.

Page 61: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 59

5b Milieuzones

Artikel86c1 Indithoofdstukwordtverstaanonder: a.datumvandeeerstetoelatingtothetverkeer:

datumvandeeerstetoelatingvaneenmotor-voertuigtothetverkeeropdewegzoalsvast-gesteldingevolgebijlageIIbijdeRegelingvoertuigen;

b.dieselmotor:motordiewerktvolgenshetprincipevanontstekingdoorcompressie;

c.roetfilter:roetfilteralsbedoeldindeRegelingtypegoedkeuringroetfilters;

d.richtlijn88/77/EEG:richtlijnvandeRaadvandeEuropeseGemeenschappenvan3december1987inzakedeonderlingeaanpassingvandewetge-vingenvandelidstatenmetbetrekkingtotmaat-regelentegendeemissievanverontreinigendegassenendeeltjesdoorvoertuigmotorenmetcompressieontstekingendeemissievanveront-reinigendegassendooropaardgasofvloeibaarpetroleumgaslopendevoertuigmotorenmetelektrischeontsteking(PbEG1988,L36),zoalsdezegoldtot9november2006enlaatstelijkisgewijzigdbijrichtlijnnr96/1/EGvanhetEuropeesParlementendeRaadvan22januari1996(PbEGL040);

e.richtlijn2005/55/EG:richtlijnvanhetEuropeesParlementendeRaadvan28september2005inzakedeonderlingeaanpassingvandewet-gevingenvandelidstatenmetbetrekkingtot

Page 62: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

60 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 61

maatregelentegendeemissievanverontreini-gendegassenendeeltjesdoorvoertuigmotorenmetcompressieontsteking(PbEG2005,L275);

f. EuronormII:richtlijn88/77/EEG(degrenswaardeninregelBvanpunt6.2.1danwelpunt8.3.1.1vanbijlageIbijdierichtlijn);

g.EuronormIII:richtlijn2005/55/EG(degrens-waardeninrijAvandetabelleninpunt6.2.1vanbijlageIbijdierichtlijn);

h.EuronormIV:richtlijn2005/55/EG(degrens-waardeninrijB1vandetabelleninpunt6.2.1vanbijlageIbijdierichtlijn).

2 Eenwijzigingvandeinheteerstelid,onderdeele,genoemderichtlijngaatvoordetoepassingvanartikel86dgeldenmetingangvandedagwaaropaandebetrokkenwijzigingsrichtlijnuitvoeringmoetzijngegeven,tenzijbijministerieelbesluit,datindeStaatscourantwordtbekendgemaakt,eenandertijdstipwordtvastgesteld.

Artikel86d1 DegeslotenverklaringkrachtensbordC22avan

bijlage1isnietvantoepassing: a.tot1januari2010opvrachtauto’s, 1 waarvandedieselmotorblijkensdeaan-

tekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijstenminstevoldoetaanEuronormIV,of

2 waarvandedieselmotorblijkensdeaan-tekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsvoldoetaanEuronormIIofIII,endieblijkensdeaantekeninginhetkenteken-

Page 63: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 61

registerzijnuitgerustmeteenroetfilter,of 3 dienietwordenaangedrevendooreen

dieselmotor. b.vanaf1januari2010tot1juli2013opvrachtauto’s, 1 waarvandedieselmotorblijkensdeaanteke-

ninginhetkentekenregisterofophetkente-kenbewijstenminstevoldoetaanEuronormIV,of

2 waarvandedieselmotorblijkensdeaanteke-ninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsvoldoetaanEuronormIIIen,waarvoorgeldtdatsedertdedatumvandeeer-stetoelatingtothetverkeernietmeerdanachtjaarzijnverstreken,endievoortsblijkensdeaantekeninginhetkentekenregisterzijnuit-gerustmeteenroetfilter,of

3 dienietwordenaangedrevendooreendieselmotor.

c.vanaf1juli2013opvrachtauto’s, 1 waarvandedieselmotorblijkensdeaanteke-

ninginhetkentekenregisterofophetkente-kenbewijstenminstevoldoetaanEuronormIV,of

2 dienietwordenaangedrevendooreendieselmotor.

2 Vrachtauto’swaarvantenaanzienvandeemissie-normgeenaantekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsaanwezigis,wordenvoordetoepassingvanheteerstelidgeacht:

a.tevoldoenaanEuronormII,wanneerblijkensdeaantekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsdedatumvandeeerstetoelating

Page 64: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

62 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 63

tothetverkeerna30september1995,maarvoor1oktober2000ligt;

b.tevoldoenaanEuronormIII,wanneerblijkensdeaantekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsdedatumvandeeerstetoelatingtothetverkeerna30september2000,maarvoor1oktober2005ligt;

c.tenminstetevoldoenaanEuronormIV,wanneerblijkensdeaantekeninginhetkentekenregisterofophetkentekenbewijsdedatumvandeeerstetoelatingtothetverkeerna30september2005ligt.

Page 65: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 63

Bijlage 1 Verkeersborden met omschrijving

ASnelheid

BVoorrang

A1Maximumsnelheid

B4Voorrangskruispunt

Zijweglinks

A5Eindeadviessnelheid

A2Eindemaximumsnelheid

B1Voorrangsweg

B5Voorrangskruispunt

Zijwegrechts

A3Maximumsnelheidop

eenelektronischsignaleringsbord

B2Eindevoorrangsweg

B6Verleenvoorrangaan

bestuurdersopdekruisendeweg

A4Adviessnelheid

B3Voorrangskruispunt

B7Stop:Verleenvoorrangaanbestuurdersopde

kruisendeweg

Page 66: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

64 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 65

CGesloten-verklaring

C1Gesloteninbeide

richtingenvoorvoer-tuigen,ruitersen

geleidersvanrij-oftrekdierenofvee

C5Inrijdentoegestaan

C7bGeslotenvoorautobussenen

vrachtauto’s

C9Geslotenvoorruiters,vee,wagens,motorvoertuigendienietsnellerkunnenofmogenrijdendan25km/henbrommobielenalsmede

fietsen,bromfietsenengehandicaptenvoertuigen

C13Geslotenvoorbrom-fietsen,snorfietsenengehandicapten-voertuigenmetin

werkingzijndemotor

C2Eenrichtingweg,in

dezerichtinggeslotenvoorvoertuigen,ruiters

engeleidersvanrij-oftrekdierenofvee

C6Geslotenvoormotor-

voertuigenopmeerdantweewielen

C10Geslotenvoor

motorvoertuigenmetaanhangwagen

C3Eenrichtingsweg

C7Geslotenvoorvrachtauto’s

C11Geslotenvoormotorfietsen

C4Eenrichtingsweg

C7aGeslotenvoor

autobussen

C8Geslotenvoormotor-

voertuigendienietsnellerkunnenofmogenrijdendan

25km/h

C12Geslotenvoorallemotorvoertuigen

Page 67: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 65

Milieuzone

C17Geslotenvoorvoer-

tuigenensamenstellenvanvoertuigendie,metinbegripvandelading,langerzijndanophet

bordisaangegeven

C21Geslotenvoorvoer-

tuigenensamenstellenvanvoertuigen,waarvan

detotaalmassahogerisdanophetbordis

aangegeven

C23-01Spitsstrookopen

C18Geslotenvoorvoer-

tuigendie,metinbegripvandelading,brederzijndanophetbordis

aangegeven

C22Geslotenvoorvoer-

tuigenmetbepaaldegevaarlijkestoffen

C23-02Spitsstrookvrijmaken

C19Geslotenvoorvoer-

tuigendie,metinbegripvandelading,hoger

zijndanophetbordisaangegeven

C22aGeslotenvoorvracht-

auto’sdienietvoldoenaandeeisen,genoemd

inartikel86d

C23-03Eindespitsstrook

C16Geslotenvoorvoetgangers

C20Geslotenvoorvoer-

tuigenwaarvandeaslasthogerisdanophetbord

isaangegeven

C22bEindegesloten-

verklaringvoorvracht-auto’sdienietvoldoenaandeeisen,genoemd

inartikel86d

C14Geslotenvoorfietsen

envoorgehandicapten-voertuigenzonder

motor

C15Geslotenvoorfietsen,

bromfietsenengehandicapten-

voertuigen

Page 68: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

66 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 67

D5Gebodtothetvolgen

vanderijrichtingdieophetbordisaangegeven

E1Parkeerverbod

E5Taxistandplaats

D6Gebodtothetvolgen

vanéénvanderijrichtingendieophetbordzijnaangegeven

E2Verbodstiltestaan

E6Gehandicapten-

parkeerplaats

D7Gebodtothetvolgen

vanéénvanderijrichtingendieophetbordzijnaangegeven

E3Verbodfietsenen

bromfietsenteplaatsen

E7Gelegenheidvoorhetonmiddellijkladenenlossenvangoederen

D4Gebodtothetvolgen

vanderijrichtingdieophetbordisaangegeven

E4Parkeergelegenheid

EParkerenenstilstaan

DRijrichting

D1Rotonde:verplichte

rijrichting

D2Gebodvooralle

bestuurdershetbordvoorbijtegaanaande

zijdediedepijlaangeeft

D3Bordmagaanbeide

zijdenwordenvoorbijgegaan

Page 69: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 67

F1Verbodvoormotor-

voertuigenomelkaaronderlingintehalen

F5Verbodvoor

bestuurdersdoortegaanbijnaderingvan

verkeeruittegen-gestelderichting

F2Eindeverbodvoor

motorvoertuigenomelkaaronderlingin

tehalen

F6Bestuurdersuittegen-

gestelderichtingmoetenverkeerdatvan

dezerichtingnadertvoorlatengaan

F3Verbodvoorvracht-

auto’sommotorvoer-tuigenintehalen

F7Keerverbod

F4Eindeverbodvoor

vrachtauto’sommotor-voertuigenintehalen

FOverigegebodenenverboden

E13Parkeergelegenheidtenbehoevevancarpoolers

E12Parkeergelegenheidten

behoevevanoverstappersophetopenbaarvervoer

E9Parkeergelegenheidalleenbestemdvoorvergunninghouders

E10Parkeerschijfzone

E11Eindeparkeerschijfzone

E8Parkeergelegenheid

alleenbestemdvoordevoertuigcategorieof

groepvoertuigendieophetbordisaangegeven

Page 70: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

68 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 69

G9Ruiterpad

G8Eindevoetpad

G13Onverplichtfietspad

G10Einderuiterpad

G14Einde

onverplichtfietspad

G11Verplichtfietspad

G12aFiets/bromfietspad

G12Eindeverplichtfietspad

G12bEinde

fiets/bromfietspad

G1Autosnelweg

G5Erf

F9Eindevanalleopeenelektronischsignale-

ringsbordaangegevenverbodenenadviezen

G2Eindeautosnelweg

G6Eindeerf

F10Stop.Inhetbordkanwordenaangegeven

doorwieofwaaromhetbordwordttoegepast

G3Autoweg

G7Voetpad

G4Eindeautoweg

F8Eindevanalledoor

verkeersbordenaangegevenverboden

GVerkeersregels

Page 71: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 69

J13Overwegmettweeof

meersporen

J12Overwegmetenkelspoor

J17Rijbaanversmalling

J9Rotonde

J14Tram(kruising)

J18Rijbaanversmalling

rechts

J10Overwegmet

overwegbomen

J15Beweegbarebrug

J19Rijbaanversmalling

links

J11Overwegzonderoverwegbomen

J16Werkinuitvoering

J8Gevaarlijkkruispunt

J5S-bocht(en),eerst

naarlinks

J6Steilehelling

J7Gevaarlijkedaling

J4S-bocht(en),eerstnaar

rechts

J1Slechtwegdek

J2Bochtnaarrechts

J3Bochtnaarlinks

JWaarschuwing

H1Bebouwdekom

H2Eindebebouwdekom

HBebouwdekom

Page 72: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

70 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 71

J37Gevaar

(deaardvanhetgevaarisaangegevenophet

onderbord)

J36IJzelofsneeuw

J38Verkeersdrempel

J39Waarschuwingvoor

elektrischein-enuitschuifbarepaalinde

rijbaan(poller)waar-meetoegankelijkheid

vanstratenengebiedenkanwordengeregeld.

J33File

J34Ongeval

J35Slechtzichtdoor

sneeuw,regenofmist

J32Verkeerslichten

J25Losliggendestenen

J24Fietsersenbromfietsers

J29Tegenliggers

J21Kinderen

J26Kadeofrivieroever

J30Laagvliegende

vliegtuigen

J22Voetgangers-

oversteekplaats

J27Grootwild

J31Zijwind

J23Voetgangers

J28Vee

J20Slipgevaar

Page 73: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 71

K8Wegwijzervoorfietsers

enbromfietsers(stapelbord),met

interlokaledoeleneneenviaeen

alternatieveroutetebereikendoel(cursief )

K7Wegwijzervoorfietsersenbromfietsers(hand-

wijzer),metlokaaldoel,interlokaaldoel,stedelijk

fietsroutenummer(bo-ven),enmetinterlokale

doeleneninterlokaalfietsroutenummer(onder)

02

K4Hogebeslissingswegwijzerlangsautosnelwegmetrijstrookpaneelvoordedoorgaanderichtingenaftakkingspaneelvoordeafgaanderichting,met

interlokaledoelen,routenummersautosnelwegenenEuropesehoofdroutes

K5Voorwegwijzerlangs

niet-autosnelweg,metinterlokaledoelen,

routenummers,viaduct-symboolenaanduiding

industrieterrein

K6Beslissingswegwijzer

langsniet-autosnelwegmetinterlokaledoelen

enroutenummerniet-autosnelweg

K1Lagebeslissingswegwij-

zerlangsautosnelwegvoordedoorgaanderichting,metinter-

lokaledoelenenroute-nummerautosnelweg

K2Voorwegwijzerlangsautosnelwegvoordeafgaande

richting,metafstandaanduiding,afritnummer,interlokaledoelen(bovenstedoel=afritnaam),

verwijzingnaarvliegveld/luchthavenenroutenummerniet-autosnelweg

K3Beslissingswegwijzer

langsautosnelwegvoordeafgaanderichting,naareenverzorgings-plaats,metdenaam

vandeparkeerplaatsensymbolendiedeaardvandevoorzienigen

aangeven

KBewegwijzering

Page 74: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

72 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 73

K12Wijkwegwijzerbinnen

debebouwdekom,metwijknamen

(inverkeersgebieden)

K11Voorsorterenopniet-

autosnelweg.Bordmetinterlokaledoelen,route-

nummersenverwijzingnaarautosnelweg

K9Omleiding.Maatregel

opvoorwegwijzerlangsniet-autosnelweg

K13Wijkwegwijzerbinnen

debebouwdekom,metwijknummers

(inverkeersgebieden)

K10Voorwegwijzerbinnendebebouwdekommetinterlokaaldoel,lokaaldoel,eendagrecreatie-

terrein,objectenenstadsroutenummers

K14Routevoorhetvervoervanbepaaldegevaar-

lijkestoffen

LInformatie

L1Hoogteonderdoorgang

L5Einderijstrook

L2Voetgangers-

oversteekplaats

L3aTramhalte/bushalte

L3bBushalte

L3cTramhalte

L6Splitsing

L7Aantaldoorgaande

rijstroken

L4Voorsorteren

Page 75: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 73

L17Brandblusapparaat

L18Noodtelefoonen

brandblusapparaat

L19Dichtsbijzijndeuitgangoftweedichtsbijzijndeuitgangenindeophet

bordaangegevenrichtingenafstand

L16Noodtelefoon

L13Modelbord

verkeerstunnel

L14Vluchthaven

L15Vluchthavenvoorzienvaneennoodtelefoonenbrandblusapparaat

L12Verkeersbordgeldtalleenvoordeaan-gegevenrijstrook

L9Vooraanduiding

doodlopendeweg

L10Vooraanduiding

verkeersmaatregelvoordeaangegevenrichting

L11Verkeersbordgeldt

alleenvoordeaangegevenrijstrook/

rijstroken

L8Doodlopendeweg

Page 76: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

74 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 75

Bijlage 2 Aanwijzingen

Algemeenstopteken

Stoptekenzowelvoorhetverkeerdatdever-

keersregelaarvanvoren,alsvoorhetverkeer

dathemvanachterennadert

Tekentotsnelheidverminderen

Stoptekenvoorhetverkeer,datde

verkeersregelaarvanvorennadert

Stoptekenvoorhetverkeerdatdeverkeers-

regelaarvanrechtsnadert

Stoptekendoorverkeersbrigadiermet

toepassingvanbordF10

Stoptekenvoorhetverkeerdatde

verkeersregelaarvanachterennadert

Stoptekenvoorhetverkeerindevrije

richtingen.Oplettenvoorhetverkeerinde

stopgezetterichtingen.Kruispuntvrijmaken

Page 77: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 75

Bijlage 3 Begripsbepalingen

Artikel1Inditbesluitendedaaropberustendebepalingenwordtverstaanonder:Aanhangwagens:voertuigendiedooreenvoertuigwordenvoortbewogenofkennelijkbestemdzijnomaldustewordenvoortbewogen,alsmedeopleggers;Ambulance:motorvoertuig,ingerichtenbestemdomtewordengebruiktvoorambulancevervoeralsbedoeldindeWetambulancevervoer;Autobus:motorvoertuig,ingerichtvoorhetvervoervanmeerdanachtpersonen,debestuurderdaar-ondernietbegrepen;Autosnelweg:weg,aangeduiddoorbordG1;langsautosnelwegengelegenparkeerplaatsen,tank-stationsenbushalteplaatsenmakengeendeelvandeautosnelweguit;Autoweg:weg,aangeduiddoorbordG3;langsauto-wegengelegenparkeerplaatsen,tankstationsenbus-halteplaatsenmakengeendeelvandeautoweguit;Bedrijfsauto:alsbedoeldinartikel1.1,onderdeelh,vandeRegelingvoertuigen;Bestelauto:motorvoertuig,bestemdvoorhetvervoervangoederen,waarvandetoegestanemaximummassanietmeerbedraagtdan3500kg;Bestemmingsverkeer:bestuurderswierreisdoeléénofmeerbepaaldepercelenbetreftdiezijngelegenaanofindedirectenabijheidvaneenwegmeteen

Page 78: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

76 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 77

doorverkeerstekensaangegevengeslotenverklaringvoorbepaaldecategorieënbestuurdersendieslechtsviadezewegzijntebereikenalsmedebestuurdersvanlijnbussen;Bestuurdervaneenmotorvoertuig:1.hijdiehetmotorvoertuigbestuurtof2.voorzoverhetbetrefteenmotorvoertuigvoorhetbesturenwaarvaneenrijbewijsB,C,DofEisvereistendatisvoorzienvaneendubbelebediening,hijdierijonderrichtgeeftoftoezichthoudtinhetkadervaneenvanwegedeoverheidingesteldonderzoeknaarderijvaardigheid,nietzijndeeenonderzoekalsbedoeldinartikel131,eerstelid,vandeWegenverkeerswet1994;Bestuurders:alleweggebruikersbehalvevoetgangers;Bevoegdgezag:gezagalsbedoeldinartikel18,eerstelidvandewet;Wegenverkeerswet1994;Brombakfiets:bromfietsopdriesymmetrischgeplaatstewielen,mettweevoorwielenmeteendiametervanmeerdan0,40m,uitsluitendingerichtvoorhetvervoervandebestuurderenvangoedereneneventueelvaneenachterdebestuurdergezetenpassagier;Bromfiets:a.motorrijtuigoptweewielen,meteendoordecon-structiebepaaldemaximumsnelheidvannietmeerdan45km/h,uitgerustmeteenverbrandingsmotormeteencilinderinhoudvannietmeerdan50cm3ofeenelektromotormeteennominaalcontinumaxi-mumvermogenvannietmeerdan4kW,nietzijndeeengehandicaptenvoertuig;

Page 79: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 77

b.motorrijtuigopdriewielen,meteendoordecon-structiebepaaldemaximumsnelheidvannietmeerdan45km/h,nietzijndeeengehandicaptenvoertuig,uitgerustmet:1.eenmotormetelektrischeontstekingmeteencilinderinhoudvannietmeerdan50cm3,2.eenmotormetinwendigeverbrandingeneennettomaximumvermogenvannietmeerdan4kWvooranderedanonder1genoemdemotoren,of3.eenelektromotormeteennominaalcontinumaximumvermogenvannietmeerdan4kW;danwelc.motorrijtuigopvierwielen,nietzijndeeengehan-dicaptenvoertuig,meteendoordeconstructiebepaaldemaximumsnelheidvannietmeerdan45km/heneenledigemassavanminderdan350kg,demassavandebatterijeninelektrischevoertuigennietinbegrepen,uitgerustmet:1.eenmotormetelektrischeontstekingmeteencilinderinhoudvannietmeerdan50cm3,2.eenmotormetinwendigeverbrandingeneennettomaximumvermogenvannietmeerdan4kWvooranderedanonder1genoemdemotoren,of3.eenelektromotormeteennominaalcontinumaximumvermogenvannietmeerdan4kW.Iniedergevalwordtalsbromfietsaangemerkteenvoertuigdatblijkenshetafgegevenkentekenbewijsalsbromfietsisaangeduid;Wegenverkeerswet1994;Brommobiel:bromfietsopmeerdantweewielen,dieisvoorzienvaneencarrosserie;Busbaan:rijbaanwaarophetwoord‘BUS’of‘LIJNBUS’isaangebracht;

Page 80: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

78 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 79

Busstrook:doordoorgetrokkenofonderbrokenstrepengemarkeerdgedeeltevanderijbaanwaarophetwoord‘BUS’of‘LIJNBUS’isaangebracht;Dag:deperiodetussenzonsopgangenzonsondergang;Dienstenvoorspoedeisendemedischehulp-verlening:deambulancedienstenwaaraankrachtensdeWetambulancevervoervergunningisverleendvoorhetverrichtenvanambulancevervoer,alsmededaartoeuitgerustevoertuigenvananderehulp-verleningsdienstendiezichinopdrachtvaneencentralepostalsbedoeldinartikel1vandeWetambulancevervoerbezighoudenmethetverlenenvaneerstelijnsspoedeisendehulpverlening;Dierenambulance:motorvoertuig,ingerichtenbestemdomtewordengebruiktvoorhetvervoervanziekeengewondedieren;Doorgaanderijbaan:rijbaanzonderdeinvoeg-enuitrijstroken;Driewieligmotorvoertuig:driewieligmotorvoertuigalsbedoeldinartikel1.1,onderdeelqvandeRegelingvoertuigen;Fietsenmettrapondersteuning:fietsendiezijnvoor-zienvaneenelektrischehulpmotormeteennomi-naalcontinuvermogenvanmaximaal0,25kWenwaarvandeaandrijfkrachtgeleidelijkvermindertentenslottewordtonderbrokenwanneerhetvoertuigeensnelheidvan25km/hbereikt,ofeerder,indiendebestuurderophoudtmettrappen;Wegenverkeers-wet1994;Fietsstrook:doordoorgetrokkenofonderbrokenstrepengemarkeerdgedeeltevanderijbaanwaarop

Page 81: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 79

afbeeldingenvaneenfietszijnaangebracht;Gehandicaptenvoertuig:voertuigdatisingerichtvoorhetvervoervaneengehandicapte,nietbrederisdan1,10meterennietisuitgerustmeteenmotor,danwelisuitgerustmeteenmotorwaarvandedoordeconstructiebepaaldemaximumsnelheidnietmeerdan45km/hbedraagt,engeenbromfietsis;Geslotenverklaring:verboddebetrokkenweginterijdenofintegaanalsmededebetrokkenwegtegebruiken;Haaietanden:voorrangsdriehoekenophetwegdek;Invoegstrook:dooreenblokmarkeringvandedoor-gaanderijbaanafgescheidenweggedeeltedatisbestemdvoorbestuurdersdiededoorgaanderijbaanoprijden;Kruispunt:kruisingofsplitsingvanwegen;Ligplaats:ligplaatsalsbedoeldinartikel1.1vandeRegelingvoertuigen;Lijnbus:motorvoertuig,gebezigdvoorhetverrichtenvanopenbaarvervoerindezinvandeWetPersonen-vervoer2000;Militairekolonne:eenaantalzichachterelkaarbevindendemilitairedanwelbijeenonderdeelvanderampenbestrijdingsorganisatieingebruikzijndemotorvoertuigen,onderééncommandant,diedevastgesteldeherkenningstekensvoeren;Motorfiets:motorvoertuigoptweewielenaldannietmetzijspan-ofaanhangwagen;Motorvoertuigen:allegemotoriseerdevoertuigenbehalvebromfietsen,fietsenmettrapondersteuningengehandicaptenvoertuigen,bestemdomandersdanlangsrailstewordenvoortbewogen;

Page 82: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

80 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 81

Nacht:deperiodetussenzonsondergangenzonsopgang;Overweg:kruisingvaneenwegeneenrailwegdiewordtaangeduiddoormiddelvanbordJ12ofJ13;Parkeerhavenofparkeerstrook:langsderijbaangelegenverhardingdieisbestemdvoorstilstaandeofgeparkeerdevoertuigen;Parkeren:hetlatenstilstaanvaneenvoertuigandersdangedurendedetijddienodigisvoorengebruiktwordttothetonmiddellijkin-ofuitstappenvanpassagiersofvoorhetonmiddellijkladenenlossenvangoederen;Personenauto:personenautoalsbedoeldinartikel1.1,onderdeelat,vandeRegelingvoertuigen;Puntstuk:eenmeerhoekigvlakophetwegdek,opge-nomenbijsplitsingenofsamenvoegingenvanwegen,rijstrokenofrijbanen;Rijbaan:elkvoorrijdendevoertuigenbestemdweggedeeltemetuitzonderingvandefietspadenendefiets/bromfietspaden;Rijstrook:doordoorgetrokkenofonderbrokenstrepengemarkeerdgedeeltevanderijbaanvanzodanigebreedtedatbestuurdersvanmotorvoer-tuigenopmeerdantweewielendaarvangebruikkunnenmaken;Snorfiets:bromfietsdieblijkensdegegevensinhetkentekenregisterofhetvoorhetvoertuigafgegevenkentekenbewijsisgeconstrueerdvooreenmaxi-mumsnelheiddienietmeerbedraagtdan25kmperuurofbromfietsalsbedoeldinartikel1,eerstelid,onderdeele,subonderdeeld,vandewet;

Page 83: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 81

Spitsstrook:devluchtstrookdiealsrijstrookisaan-gewezenblijkensbordC23-01;T100-bus:autobus,tenaanzienwaarvanuiteenaan-tekeningophetkentekenbewijsofuithetkenteken-registerblijktdathijzodanigisingerichtdathijinaanmerkingkomtvooreenmaximumsnelheidvan100km/h.MeteenT100-busalsbedoeldinditbesluitwordtgelijkgesteldeenautobusdieisgeregistreerdineenanderelidstaatvandeEuropeseUniedanweleenstaat,nietzijndeeenlidstraatvandeEuropeseUniediepartijisbijeendaartoestrekkendofmededaar-toestrekkendVerdragdatNederlandbindt,entenaanzienwaarvanuithetkentekenbewijsofuiteenverklaringafgegevendooreenonafhankelijkekeuringsinstelling,afgegevenopbasisvanonder-zoekingendieeenbeschermingsniveaubiedendattenminstegelijkwaardigisaanhetniveaudatmetdenationaleonderzoekingenwordtnagestreefd,blijktdatdeautobusgeschiktisvooreenmaximum-snelheidvan100km/h;Uitrijstrook:dooreenblokmarkeringvandedoor-gaanderijbaanafgescheidenweggedeeltedatisbestemdvoorbestuurdersdiededoorgaanderijbaanverlaten;Uitvaartstoetvanmotorvoertuigen:eenstoet,bestaandeuitmotorvoertuigen,dieeenlijkalsbedoeldinartikel2,eerstelid,onderdeela,vandeWetopdelijkbezorgingofdeasvaneengecremeerdlijkbegeleidenendiedeinartikel30cbedoeldeher-kenningstekensvoeren;

Page 84: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

82 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 83

Veiligheidscel:onderdeelvandeconstructievaneenbromfiets,eenmotorfietsofeendriewieligmotor-voertuigdatdebestuurderofpassagiersbeschermttegenhoofdletsel;Verdrijvingsvlak:gedeeltevanderijbaanwaaropschuinestrepenzijnaangebracht;Verkeer:alleweggebruikers;Verkeersregelaar:verkeersregelaarmetinhetkadervanzijnberoepverkeersregelendetaken:verkeers-regelaar,nietzijndetransportbegeleiderofverkeers-regelaardietottaakheefteenvoudigeverkeersrege-lendewerkzaamhedenteverrichtenbijevenementen,dieuithoofdevanzijnberoepverkeersregelendewerkzaamhedenverricht;Verlichttransparant:alsbedoeldinartikel1.1,onder-deelbb1,vandeRegelingvoertuigen;Vluchthavenofvluchtstrook:dooreendoorgetrok-kenstreepvanderijbaanvandeautosnelwegofautowegafgescheidenweggedeelte,datisbestemdvoorgebruikinnoodgevallen,behoudensvoordeduurvanopenstellingalsspitsstrook;Voertuigen:fietsen,bromfietsen,gehandicapten-voertuigen,motorvoertuigen,tramsenwagens;Voorrangverlenen:hetdebetrokkenbestuurdersinstaatstellenongehinderdhunwegtevervolgen;Voorrangsvoertuig:motorvoertuigdatdeoptischeengeluidssignalenvoertalsbedoeldinartikel29;Vrachtauto:motorvoertuig,nietingerichtvoorhetvervoervanpersonen,waarvandetoegestanemaxi-mummassameerbedraagtdan3500kg;Weggebruikers:voetgangers,fietsers,bromfietsers,bestuurdersvaneengehandicaptenvoertuig,van

Page 85: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland | 83

eenmotorvoertuigofvaneentram,ruiters,geleidersvanrij-oftrekdierenofveeenbestuurdersvaneenbespannenofonbespannenwagen;Wet:Wegenverkeerswet1994;Zitplaats:eenconstructiediedaarvoorspeciaalgeconstrueerdisendieplaatsbiedtaaneenvolwassenpersoon.Hetkanzoweleenafzonderlijkezitplaatszijnalseengedeeltevaneenbankdatplaatsbiedtaanéénpersoon.Eengeïmproviseerdezitplaatsofeenzitplaatsvoorgebruikbijstilstand,valtnietonderdecategorie‘zitplaats’.

Page 86: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

84 | Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Artikel21 Deregelsvoorvoetgangerszijnmedevantoe-

passingopbestuurdersvaneengehandicapten-voertuig,indienzijvaneenvoetpadoftrottoirgebruikmakenofvanhetenenaarhetanderevoetpadoftrottoiroversteken.

2 Deregelsvoorvoetgangerszijnverdervantoepas-singoppersonendietevoeteenmotorfiets,bromfietsoffietsaandehandmeevoeren,alsmedeoppersonendiezichverplaatsenmetbehulpvanvoorwerpen,nietzijndevoertuigen(bijv.rol-schaatsen,skatese.d.).

3 Deregelsvoorwagenszijnmedevantoepassingopdoorvoetgangersgevormdekolonnes,optochtenenuitvaartstoetenvoorzoverdezederijbaanvolgen.

Artikel2aDeregelsvoormotorvoertuigenenbestuurdersvanmotorvoertuigenzijn,inplaatsvanderegelsvoorbromfietsenenbromfietsers,medevantoepassingopbrommobielenenbestuurdersvanbrommobie-len,tenzijandersisbepaald.

Artikel2bDeregelsvoorfietsenenfietserszijn,inplaatsvanderegelsvoorbromfietsenenbromfietsers,medevantoepassingopsnorfietsenensnorfietsers,tenzijandersisbepaald.

Page 87: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Colofon

UitgaveDit is een uitgave van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de regionale en provinciale organen verkeersveiligheid.Voor informatie over deze publicatie en het bestellen van meer exem­plaren belt u met publiekscommunicatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, telefoon 1400, of met de verkeersveiligheids­organen in uw provincie:Drenthe Verkeers­ en vervoersberaad 0592 – 36 54 70Flevoland Vervoerberaad 0320 – 26 55 66 Fryslân ROF 058 – 292 59 25 /

058 – 292 53 54Gelderland ROVG 026 – 359 98 40 Groningen Verkeer en Vervoerberaad 050 – 316 42 65Limburg ROV Limburg 043 – 389 77 66 Noord­Brabant provincie Noord­Brabant 073 – 860 86 36Noord­Holland provincie Noord­Holland 023 – 514 31 43 Stadsregio Amsterdam 020 – 527 37 00Overijssel ROVO 038 – 499 81 40 Utrecht ROV­Utrecht 030 – 258 33 80 Zeeland ROV Zeeland 0118 – 63 12 17 Zuid­Holland ROV Zuid­Holland 079 – 33 00 600

InitiatiefMinisterie van Infrastructuur en Milieu, Postbus 20901, 2500 EX Den Haag en het Regionaal Orgaan voor de Verkeersveiligheid in Overijssel, Postbus 48, 8000 AA ZwolleVormgeving en productieInpladi bv, CuijkFoto voorzijdeHerman Stöver fotografie, Ede

Mei 2014

Page 88: Verkeersborden en Verkeersregels in Nederland · 3.1 Algemene bepalingen 46 3.2 Verkeersborden 47 3.3 Verkeerslichten 48 3.4 Verkeerstekens op het wegdek 52 4 Aanwijzingen 54 4.1

Dit is een uitgave van het

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Postbus 209012500 EX Den Haag

Meer informatie: T 1400www.rijksoverheid.nl/contact

Mei 2014