Verhogen leeropbrengsten; hoe doe je dat?

Workshop VO-congres Kiezen voor klasse

Wik Jansen, coördinator Taskforce Zeer Zwakke Scholen, project Leren verbeteren

met medewerking van Co Tammeling, directeur H.N. Werkman College, Groningen

  Nieuwegein, 14 maart 2013

Leren verbeteren project voor risicoscholen en (zeer)

zwakke afdelingen

Het project Leren verbeteren (VO-raad en

AOC Raad) ondersteunt bestuur en management van risicoscholen en (zeer) zwakke afdelingen bij het verbeteren van achterblijvende leeropbrengsten en ontoereikende onderwijsprocessen.

– www.vo-raad.nl/lerenverbeteren

AanbodAlgemeen–Flyer–Urgentiemeter–Informatiepakket–NetwerkenSpecifiekRisico- en zwakke scholen–Ondersteuning bij analyse en verbeteractiesZwakke en zeer zwakke scholen–AuditZeer zwakke scholen–Inzet procesbegeleider–Interim-management–Begeleiding op maat

Citaten – die we niet graag zien

“Op basis van het gegeven dat de school in 2012 voor het zesde jaar op rij onvoldoende opbrengsten heeft en de onzekerheid of de voorgenomen maatregelen van het bestuur resulteren in aantoonbare verbeteringen in de opbrengsten, kent de inspectie het arrangement zeer zwak toe.”

Uit: Brief van directeur Toezicht, Inspectie van het Onderwijs

Citaten – die we niet graag zien (2)De opbrengsten van de afdeling vwo zijn al vier schooljaren niet goed: het rendement bovenbouw en het gemiddeld CE-cijfer zijn opnieuw als ‘slecht’ beoordeeld en het oordeel betreffende het verschil SE-CE is ‘onvoldoende’.”

Uit: Rapport van bevindingen kwaliteitsonderzoek, Inspectie

van het Onderwijs

Citaten – die prettiger zijn om te lezen

“De school heeft op grond van eigen analyses een inschatting gemaakt van het opbrengstenoordeel 2013. Hieruit blijkt dat de school er in geslaagd is om in het afgelopen schooljaar verbeterde opbrengsten te realiseren. Zo is het gemiddelde CE-cijfer gestegen van 5,8 naar 6,3 en is het verschil SE-CE teruggebracht naar nihil”

Uit: Vertrouwelijke auditrapportage van een Zeer Zwakke School

Citaten – die prettiger zijn om te lezen (2)

“De door de school ondernomen gerichte acties om de onderwijsopbrengsten te verbeteren hebben ten aanzien van het CE-cijfer en het bovenbouwrendement al na een jaar effect gesorteerd”.

Uit: Vertrouwelijke auditrapportage van een Zeer

Zwakke School

Leeropbrengsten in balans

Examenindicatoren én bovenbouwrendement vaak probleem Rendement bovenbouw: Gemiddeld CE-cijfer – relatief:

Bron: Opbrengstenoordeel 2012, Onderwijsinspectie

Berekening rendement bovenbouw

Het bovenbouwrendement wordt berekend door de kans te schatten dat leerlingen zonder zitten blijven hun diploma halen: Per leerjaar wordt op basis van IDU-gegevens

het percentage leerlingen berekend dat aan het eind van het schooljaar is bevorderd

Op basis van examengegevens wordt het percentage geslaagde leerlingen berekend

Deze percentages worden per schoolsoort gemiddeld, waarna het gemiddelde percentage net zo vaak met zichzelf vermenigvuldigd wordt als er leerjaren in de bovenbouw zijn.

Berekening rendement bovenbouw

Het rendement bovenbouw van deze vwo-afdeling is dus 59%

Bovenbouwrendement relatieve indicator

1. Het berekende percentage wordt gecorrigeerd op percentage lwoo-leerlingen (geldt niet voor havo en vwo), percentage leerlingen uit apcg-postcodegebieden en externe instroom in het 3e leerjaar.

2. De eigen score wordt vervolgens afgezet tegen de score van vergelijkbare schoolsoorten/scholen.

De relatieve score wordt verkregen door percentielscores te bepalen:

Verhogen leeropbrengsten op het Werkman College

De opdracht voor Werkman College

Vijf maanden voor het Centraal Examen 2012 moet…..– Gemiddeld CE-cijfer van 5,7 (2011)

naar minimaal 6,0 in 2012– Verschil SE-CE van .70 (2011) naar

kleiner of gelijk aan .50 Wat zou u in die 15 weken

doen?

En wat heeft het Werkman College gedaan?Analyse van de cijfers van de afgelopen 2 jaar (SE en CE resultaten per groep, sectie, docent) om Plan van aanpak op te kunnen stellen: Streefcijfers eindgemiddelde SE en gemiddelde

CE cijfers examen 2012 bepalen – er stonden al twee SE-cijfers, sturing alleen nog

mogelijk op laatste twee cijfers)

Alle betrokkenen volledige openheid van zaken geven (urgentiebesef!)

Met secties analyse en alle cijfers doornemen en plan van aanpak bespreken: verantwoordelijkheid nemen voor resultaat

Mogelijkheden 'quick wins' benutten

En wat heeft het Werkman College gedaan?(2) Kaders inhoud SE's vastleggen

– bijv. toetstijd opvoeren, moeilijkheidsgraad vragen verzwaren en leerlingen daar in de lessen ook op voorbereiden

In gesprek over cesuur met sectie, na correctie SE: bijsturen waar nodig  (naar boven of beneden)

Gesprekken met leerlingen over lessen en verbetermogelijkheden

Elke individuele leerling in beeld: ondersteunen en bijsturen waar nodig – leerlingen en ouders ook verantwoordelijkheid geven!

Meerdaags programma examentrainingen opzetten

Strakke regie op communicatie, veel aandacht voor ‘damage control’

Wat was daarvan op deze school het resultaat?

Werkman College

Gem. SE-cijfer

Gem. CE-cijfer

Verschil SE-CE

2011 2012 2011 2012 2011 2012

VWO 6,5 6,4 5,7 6,3 0,7 0,1Nederlands 6,5 6,6 6,0 6,6 0,5 0Engels 6,5 6,6 5,9 6,3 0,6 0,3Frans 6,6 6,8 5,8 7,0 0,8 - 0,2Duits 6,3 6,1 5,5 6,2 0,8 - 0,1Aardrijkskunde 6,6 6,5 5,8 6,3 0,8 - 0,2Geschiedenis 6,3 6,2 5,6 6,9 0,7 - 0,7Biologie 6,5 5,8 6,2 6,3 0,3 - 0,5Wiskunde A 6,1 6,1 5,4 5,9 0,7   0,2Scheikunde 6,2 5,9 5,4 6,3 0,8 - 0,4Beeldende vormgeving

8,0 7,1 6,2 6,1 1,9 1,0

Hogere leeropbrengsten: hoe borg je dat?

Hoge leeropbrengsten: hoe blijf je scherp?

 Verhogen leeropbrengsten: hoe doe je dat nou?

Mogelijke verbetergebieden: – determinatie en

selectie– onderwijsaanbod en

toetsbeleid– pedagogisch

didactisch handelen van docenten

– zorg en begeleiding

Heeft u nog vragen? Mail of bel ons, of bezoek onze

website. lerenverbeteren@vo-raad.nl

T 030 232 48 00 www.vo-raad.nl/lerenverbeteren