VERGILIUS AENEIS 6.808-823

17
De koningen van Rome  Aeneis 6.808-823  Afvaart van  Aeneas

Transcript of VERGILIUS AENEIS 6.808-823

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 1/17

De koningen vanRome

 Aeneis 6.808-823

 Afvaart van

 Aeneas

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 2/17

De koningen van RomeIn deze tekst wordt een aantal van de Romeinse

koningen en andere beroemde leiders genoemd.Volgens de verhalen kende Rome zeven koningen

( je hoeft ze niet allemaal uit je hoofd te kennen):

1. Romulus Versloeg zijn tweelingbroer Remus en werd volgens de(753-716) mythe daarmee de naamgever en eerste koning vanRome. Verenigde Sabijnen en Latijnen.

Toen Romulus ouder werd, wilde hij

volgens de mythe het volk toespreken

op het Forum, toen het plots heel

donker werd en begon te stormen en

onweren. Na een felle bliksemflits was

Romulus plotseling verdwenen. Hij

was een god geworden, daarvan was

iedereen overtuigd.

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 3/17

2. Numa Pompilius

(716-673)

Was een Sabijn. Gekozen als koning toen Romulus ineens verdwenenwas.

Tijdens zijn bewind heerste er vrede.

Diverse godsdienstige instellingen

worden aan hem toegeschreven,

bv het college van de VestaalseMaagden

Restanten van het

huis van de VestaalseMaagden

Reconstructie van detempel van Vesta op hetForum Romanuim

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 4/17

3. Tullus Hostilius

(673-641)

Zeer strijdlustige Latijn; wilde bewijzen dat de Romeinen het vechtenniet hadden verloren en viel Alba Longa aan (verhaal van Horatii en

Curiatii)

Bouwde Curia Hostilia

Door overwinningen gaf hij weinig meer 

om de goden en de eredienst.Goden zonden de pest over Rome,

ook koning getroffen. Toen Tullus

zich in zijn ellende tot de goden richtte,

was Jupiter zo verontwaardigd, dat hij

hem doodde met een bliksemschicht.

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 5/17

4. Ancus Martius

(641-616)

Vredelievende SabijnHerstelde situatie van Numa Pompilius

Voegde heuvel Janiculum aan Rome toe

Bouwde eerste haven van Ostia

Stierf zonder zonen en zijn adviseur kwam toen

aan de macht

De opgravingen van Ostia vanuitde lucht gezien

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 6/17

5. Tarquinius Priscus

(616-578)

Etrusk (Etrusken toen macht over Italië!)

Bekwaam en machtig vorst

Bekend van verhaal van Sibyllijnse Boeken

Wel eens conflict met de religieuzevoorschriften. Toen een augur kritiek had,daagde hij deze uit een steen te splijten

met een scheermes. De augur deed daten sindsdien zijn de augures zeer belangrijke raadgevers in Rome.

Wees adoptiefzoon Servius Tullius als zijnopvolger aan.

Tarquinius krijgt de

Sibyllijnse boekenaangeboden

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 7/17

6. Servius Tullius

(578-534)

Ook EtruskBekend als koning die de staat anders

inrichtte: naar vermogen ipv afkomst

Muur van Servius Tullius gebouwd

Liet zijn dochters trouwen met de zonen van

Tarquinius Priscus, maar werd van detroon gestoten door zijn oudste dochter 

en haar minnaar Lucius Tarquinius (later 

µSuperbus¶ genoemd). Volgens het

verhaal reed zijn dochter zelf met een

wagen over hem heen.

Deel van de muur van

Servius Tullius in

Rome

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 8/17

7. Tarquinius Superbus

(534-509)

Derde Etruskische koningSchrikbewind: hield zich niet aan wetten, Romeinen moesten als slaven

werken aan gebouwen in Rome, mensen met kritiek werden gedood

Verjaagd toen zijn zoon zich had vergrepen

aan de zeer deugdzame Lucretia, de vrouw

van zijn neef Daarna geen koningen meer, maar 

Republiek

De verkrachting van

Lucretia

Spotprent over 

TarquiniusSuperbus

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 9/17

808 Quis procul ille autem ramis insignis olivae

sacra ferens?

M aar wie is hij daar in de verte, opvallend door de takken

van een olijf, de heilige [voorwerpen] dragend?

808 ramis olivae ± olijftak als teken van depriesters (zie ook sacra). Degene die daar 

aankomt is dus godsdienstig.

(Een Romeins priester was overigens niet

celibatair. Het was gewoon een erebaan voor 

een hoge Romein).

insignis ± de bedoelde persoon is koning

Numa Pompilius (zie volgende dia), die

bekend stond om zijn godsdienstigheid.

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 10/17

Nosco crines incanaque menta

810 regis Romani primam qui legibus urbem

fundabit, Curibus parvis et paupere terra

missus in imperium magnum.

I k herken de haren en de grijze baard van de Romeinse koning 

die de stad in haar prille begin zal grondvesten op wetten, uit 

het kleine Cures en een arme landstreek gezonden naar een

grote heerschappij.

810 regis Romani - nl. de 2e

koning van Rome, Numa Pompiliusprimam ± congrueert met «.?

urbem

811 fundabit ± welke tijd en waarom?

futurum, omdat het op het moment dat

 Anchises dit vertelt nog moet gebeuren.Curibus ± Cures, Sabijns stadje in de

omgeving van Rome

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 11/17

Cui deinde subibit

813 otia qui rumpet patriae residesque movebit

Tullus in arma viros et iam desueta triumphis

815 agmina.

Na hem zal vervolgens Tullus komen die de rust van het 

vaderland zal verbreken en de mannen, die zonder bezigheid 

waren, en de troepen die de triomfen al ontwend waren, zal 

aanzetten tot de strijd.

812 Cui ± relatieve aansluiting; verwijst naar ««..?(810) regis Romani

813 resides ± vormt inhoudelijk een tegenstelling met «.?

movebit in arma

814 iam desueta ± waarom waren de

Romeinen de triomfen ontwend?omdat er tijdens de vorige koning,

Numa Pompilius, vrede heerste.

815 agmina ± lijd. vw bij movebit

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 12/17

815 Quem iuxta sequitur iactantior Ancus

nunc quoque iam nimium gaudens popularibus auris.

Onmiddellijk na hem volgt de nogal (te) verwaande Ancus diezich ook nu al te zeer verheugt in de volksgunst.

815 Quem - relatieve aansluiting; verwijst naar ««..?Tullus (814)

iactantior ± comparativus. Wat waren ook al weer de

vertaalmogelijkheden van de comparativus?

1. verwaander 

2. nogal verwaand3. te verwaand (2 en 3 zijn hier het beste)

816 nunc quoque ± nl. in de onderwereld.

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 13/17

817 Vis et Tarquinios reges animamque superbam

ultoris Bruti, fascesque videre receptos?

W il je ook de Tarquinische koningen zien en de trotse geest 

van de wreker Brutus, en de herwonnen roedenbundels?

817 vis ± 2e ev praes. van velle

(volo, vis, vult, volumus, vultis, volunt)

Tarquinios reges ± welke koningen waren dat ook alweer?

Tarquinius Priscus en Tarquinius Superbus

818 ultoris Brutus ± Tarquinius Superbus wordt

verjaagd door Brutus het einde van de

Koningstijd en begin van Republiek (dietoevallig ook eindigt met Brutus, nl.

degene die Caesar vermoordt ± E t tu, Brute)

fasces ± symbool van macht van hoogste

magistraten; ze krijgen die nu a.h.w. terug, nu

de koningen verdreven zijn

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 14/17

Het verhaal van Lucretia

Tarquinius Superbus was al niet populair 

door zijn dictatoriale bewind. Over zijn einde

vertellen de Romeinen het volgende verhaal.

Ook de zonen van Tarquinius misdragen

zich. Eén zoon, Sextus Tarquinius, hoort van

zijn neef Collatinus over hoe deugdzaam zijn

vrouw Lucretia is. Onverwachts gaan ze

thuis kijken. En inderdaad: Lucretia zit hard te

werken aan typisch vrouwelijke bezigheden. Sextuswordt verliefd op Lucretia en benadert haar in haar kamer. Natuurlijk weigert ze, maar Sextus verkrachthaar en dreigt een dode slaaf naast haar te leggen(alsof ze samen betrapt zijn; schande: met eenslaaf«).

Lucretia kan met de schande van de verkrachtingniet leven, licht haar vader en man in en pleegt danzelfmoord.

Collatinus en Brutus nemen wraak, vermoordenSextus en verjagen zijn vader. Zij worden de eersteconsuls van Rome.

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 15/17

Consulis imperium hic primus saevasque secures

820 accipiet,

Deze (man hier) zal als eerste het gezag van de consul en

de grimmige bijlen ontvangen

819 hic ± wie wordt bedoeld?Brutus

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 16/17

820 natosque pater nova bella moventes

ad poenam pulchra pro libertate vocabit,

822 infelix, utcumque ferent ea facta minores:

en hij zal als vader zijn zonen die nieuwe oorlogen inbeweging zetten tot een straf dagen (roepen) ter wille van

de prachtige vrijheid, de ongelukkige, hoe gunstig ook maar 

het nageslacht deze daad zal beoordelen:

820 nova bella ± nl. het plan om Tarquinius Superbus weer aan de

macht te brengen821 ad poenam vocabit ± Brutus liet zijn eigen zoon hiervoor ter dood

veroordelen

822 infelix ± enjambement, extra nadruk

Waarom was Brutus ongelukkig?

(Omdat zijn zonen zo¶n grote misdaad

hadden gepleegd, dat) hij ze ter dood

moest veroordelen

Waarom zou je niet verwachten, dat Brutus ongelukkig wordt

genoemd? (paradox)

Hij heeft een daad gepleegd, die iedereen nu nog roemt

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 17/17

823 vincet amor patriae laudumque immensa cupido.

liefde voor het vaderland zal overwinnen en oneindig verlangen naar roem.

823 vincet ± futurumlaudum ± gen mv (dichterlijk meervoud;

genitivus obiectivus bij cupido)

vincet amor patriae ± de liefde voor het vader-

land wint het dus van de liefde voor zijn zoons

Waarom besteedt Anchises zoveel aandacht aandeze Brutus?

Ook hij heeft het belang van Rome voor zijn

eigen belang laten gaan (pietas). Dat moet

 Aeneas ook doen, bij hem moet ook de amor 

 patriae overwinnen.