Vergelijking woongebied Italië & Griekenland

• Bestuur de kaarten en zoek i.v.m. het woongebied (reliëf, natuur, klimaat…)– Overeenkomsten met Griekenland– Verschillen met Griekenland

Kaart Italie & GriekenlandVergelijk de twee landen.

-gelijkenissen

-verschillen

Kusten? Kustlijn? Inhammen?

Natuurlijke havens?Eilanden?

relief

Zijn er vele kleine vlaktes, gescheiden door bergen

zoals in Griekenalnd?Namen

bergketens?

Namen rivieren In Italië?

Namen zeeën?

5 Bevolkingen in het oude ItaliëK….. Noorden Boven de

rivier …

E……. Midden-Italië, tussen de rivieren…

Sinds 750v.C

Boven de rivier

Griekse kolonies

….. Sinds 750 v.C

Magna Graecia

Italische volkeren

Samnieten, Latijnen, Sabijnen…

Carthagers

752 v. Chr. Legendarische Stichting Rome

Rood =Gebied van de

EtruskenOranje = gebied

gecontroleerddoor Etrusken

Bruin =Griekse kolonies

WELKE KLEUR?Kelten?Carthagers?Italische stammenEtruskenGrieken

DE ETRUSKEN ???????

Etrusken, de eerste echte beschaving in Italië,

….totaal verschillend van Italische volksstammen.

….Grieken noemen ze : « Tyrreners  » = > vandoor de naar hen genoemde zee : _______

Afkomst ????????

• Van Lydië, Klein-Azië over zee.– Oosterse invloeden in godsdienst

– Taal verwant met Lemnisch

• Van Noorden van Italië?– Te lage begincultuur om over zee te komen

– Eerste steden in binnenland

• Voortzetting van de plaatselijke Villanova-cutuur– Sporen van vroegere nederzettingen onder iedere

Etruskische stad.

Kaart ItaliëGebruik je aardrijks-

kunde ATLAS.

•Hoe wordt de streek waar de Etrusken leefden

nu genoemd? …..

•Onthoud…•Tyrrheense Zee•Ionische Zee•Adriatische Zee

•Merk op..•Ligging van Rome

Deze streek is…•Woongebied van Etrusken en Wieg van de Renaissance !!

•(gebruik tijdkader in boek)

•Renaissance : Welke eeuw?

•Wat bedoelt men met dat woord?

Vruchtbare grond dankzij vulkanische bodem

Rijkdom dankzij

• 1. Landbouw : vruchtbare bodem• 2. Handel

– Grondstoffen (ijzer, zilver, koper)

– Afgewerkte producten (buccehero, metaal)• Metaalbewerking geleerd door contacten met Syriërs,

Assyriërs, Feniciërs… … OOSTERSTE invloed

• 3. Sterk leger land : phalanx-formatie ! Schoenen

zee : heer en meester over Tyrrheense Zee

Gouden tijdperk vanaf

600 VC

Een eigen-aardig handelsvolk• Rijkdom dankzij

_ Landbouw (vruchtbare bodem)

– Grondstoffen : ijzererts …– Vaatwerk : Bucchero– Handel op zee

Etrurië Grieken-land

Z. Frank-rijk

Spanje

keramiekKeramiek, wijn

ijzererts

Hoogtepunt 6de E. v.C

Bucchero-aardewerk 670- 500

• Aardewerk : kleur …

• Grote productie, – voor uitvoer– Eigen gebruik

• Bv. In graven

Grieks aardewerk : verzameld en gecopieerd door de Etrusken

GROENomkaderd =??Rest = ???

Canthare in bucchero

• Gebruikt voor drinken van wijn

• Bucchero Aanvankelijk weinig versiering

• LIJKT op (materiaal)… maar is gebakken aardewerk.

• Inspiratie bij (volk)…

Griekse leermeesters

• Grieken waren gevestigd in …??….-Italië• De Grieken kochten ijzererts van de Etrusken.• De Etrusken namen vlot gebruiken van andere

volkeren over. Zo leerden ze van de Grieken– Het alfabet– Technieken zeevaart– Olijfteelt– Wijnteelt– Kunst vazen maken– Idee van Polis

Griekse architecten en ambachtslui gaven les aan

Etruskische leerlingen

Oosterse leermeesters

• Van Oosterse volken namen ze andere technieken over.– Bv. Goudbewerking van Assyriërs, …

Politieke organisatie

• Geen politieke eenheid, geen één land.

• Wel zelfde taal, cultuur, godsdienst…

Federatie van 12 stadsstaten op akropolis, geen politiekeeenheid

Lucumones : priester-koningen hebben de leiding

Gelijkenissen Griekenland???

Etruskische Taal

• Alfabet gelijkenissen met het Grieks

• Kan gelezen worden

• Maar niet begrepen bij gebrek aan tweetalig document

• Beperkt aantal inscripties– Spreekwoorden, boekhouding, juridische of

begrafenisteksten

Haruspex• priester probeerde de

wil van de goden te raadplegen ofwel de toekomst te voorspellen. door

• ingewandenlezen• Observatie voortekens• Observatie bliksem

Wat is de figuur op afbeelding aan het doen?

De lever van PiacenzaHulpmiddel voor toekomstvoor-

spellers?

Plaats van afwijking op lever= > voorspelling over ….

Hulpmiddel van de ingewandenlezer

Niet bang voor de doodGeloofden in een leven na de dood• Kunst : vrolijke taferelen in graven

• Feest naar aanleiding van begrafenis

• Graven in een NECRO-POLIS = ???– NECRO (dood) zoals in necrologie– POLIS =

• Necropolis = ????

Verassen van overledene

Villanova –urne 8e 7e v.C

Askist met basreliëf

Urn 3e E

Detail deksel asurne

Deksel urne 2e E

Hoe worden de mensen afgebeeld?

Realistisch?

Grafcultuur

• Meegegeven in graf : aardewerk, voedsel, gebruiks-voorwerpen. Wat bewijst dit ?

• Wanden : vaak beschilderd

• Doden op bank alsof ze aanlagen bij maaltijd

• Of askisten : met reliëfs en bovenop afbeelding dode.

Necropool van Cerveteri

• Dodenstad : ieder ieder graf is een kopie van het huis van de overledene

• Vorm : rond

• Tumulus voor de edelen (rest eenvoudiger)

• Graf van man of vrouw, aangegeven aan ingang.

Dodenstad met grafheuvels-in stadje cerveteri

Cerveteri (vroeger « Caere »)

DodenstadDodenstadIedere tumulus heeft meerdere dodenkamers, uitgegraven uit de zachte lavasteen.

600-500 v.c

Cerveteri graf met basreliëfs

WelkeVoorwerpen WordenOp de murenAfgebeeld?

Cerveteri « graf met kapitelen »

Van waar de naam van het graf?

Etruskische tempel

Sarcofaag

Wat is een sarcofaag?

Sacrofaag gehuwdenHoe zou je de manier van Mensen afbeeldenBeschrijven?

Etruskische maatschappij

• Vooraanstaande meesters <-> slaven

• Man en vrouw gelijk !

Graffresco’s

Wat wordt afgebeeld in dit graf?

Welke kleuren?Hoe wordt alles afgebeeld?

graffresco

Graf Tarquinia

Welk soort kleuren?

TarquiniaWelk voorwerp?Welke houding?

metaalbewerkingRealistisch!

Zin voor detail!Technisch hoogstaand

Wat wordt afgebeeld?

Graf van de gehuwden

                                                                                    

Etruskische gebied

Rome….goed gelegen

• Rome was enkel een huttendorp in Latium, bewoond door jagers en boeren.

• Rome was gelegen op een doorwaadbare plaats in de Tiber. Daar kwamen handelswegen tussen de zee en de bergen, tussen Grieken en Etrusken. Samen

Etrusken maakten van Rome een stad

• Etrusken bouwden er de eerste brug, een muur, een markt …

• Etruskische koningen en rijke families zorgden ervoor dat Rome groeide en rijker werd.

Rome was in die tijd een herdersnederzetting

de heuvels tussen de moerassen.

Bouw : kenmerkend en nieuw: gebruik van de boog

bouw

Bouw Etrusken

• -Ze bouwden – Steden– Hooggelegen– Sterk verdedigd (muren)– Bruggen– Straten– Kanalen

3000 bronzenSpiegels

                                                

Helft gegraveerd, meestal mythologische voorstellingen

Meestal Griekse mythen

Veroordeling van Paris 3e E v C

Muren Servius Tullius

Verval

• 5de eeuw : Rome zet de Etruskische koning Tarquinius Superbus af.– (ook zijn voorgangers waren Etrusken

• Tarquiinius Priscus, Servius Tullius)• Strijd tussen Rome en Veii 100 jaar• In 3de eeuw vielen de steden een na een. • Gaan op in Romeinse Rijk

• Galliërs uit het Noorden• Grieken nemen macht over zeeën over.

Zelfcontrole

• Dit moet je kennen– Hoe en waarom de dorpen uitgroeiden tot

steden.– Wat de Etrusken van de Grieken overnamen.– Wat Renaissance is en waar die ontstaan is.– Hoe Rome ontstond.

Zelfcontrole

• Dit moet je kunnen.– Op een blinde kaart van Italië

• Zeeën

• Bergen

• Rivieren

– De bevolkingen van het Oude Italië aanduiden• Volk

• ligging

Dit moet je kunnen

• Zelf de kaarten en foto’s van commentaar voorzien.

Denkvraagjes

• Waarvoor was de Etruskische cultuur vooral bekend?

• Wat speelde een belangrijke rol in het leven van de Etrusken?

• In welke mate waren de Etrusken belangrijk als doorgeefluik van cultuur?

EINDE

Vul werkboekje aan

Maak mindmap m.b.v. je boek of deze montage..

Zoek informatie over bekend Renaissance-figuur. (zie tijdkader)

Graf plan

1 2 3 4 5

Welk nummer?Ingang?

Zijkamers slaven?Grafkamer

GangHoofdkamer