Vereniging “De Oeverlanden Blijven!” · Foto’s: Meyndert Bos. 4 H et nieuwe Olympisch Stadion...

Vereniging “De Oeverlanden Blijven!”

Voorjaar 2010 - nr 59

Algemene Ledenvergadering op zaterdag 15 mei 2009

zie artikel ONTWERP STRUCTUURVISIE op pagina 4

De Oeverlanden is een onbedoeld stukje nieuwe natuur dat zich sinds de jaren zestig ontwikkeld heeft op een vergeten plekingeklemd tussen de gehele noordoever van de Nieuwe Meer en de snelweg A4 naar Schiphol. Uit de actiegroep die het terrein in de jaren tachtig voor stadsontwikkeling behoed heeft, is de Vereniging “De OeverlandenBlijven!” voortgekomen die het gebied thans met steun van vrijwilligers en in samenwerking met het stadsdeel Slotervaart optraditioneel-ecologische grondslag beheert.Blijvende betrokkenheid bij het gebied zal ook in de komende jaren nodig zijn om aantasting van het gebied te voorkomen,en de natuurwaarden te behouden dan wel te versterken.

Bij de voorplaat:

Degenen die al wat langer lid zijn, hebben wellicht een schok vanherkenning ondergaan toen ze de omslag van dit nummer onderogen kregen. En inderdaad heeft deze tekening al eerder op de voor-kant gestaan, namelijk in Oever 42 uit het voorjaar van 2001, toendezelfde kwestie als nu speelde, namelijk het verschijnen van eennieuw structuurplan met de nodige bedreigingen voor ons gebied.Dit keer ondermeer de mogelijke komst van de Olympische Spelen in2028. Maar nadat deze aangepaste tekening klaar was, bleek datde nieuwe versie van het Structuurplan dit plan al weer had latenvaren, dus moest de tekening opnieuw aangepast worden. 'Een beetjegrommen was genoeg om de het erfgoed van Jac. P. Thijsse, onbe-bouwde oevers van de Nieuwe Meer, te redden', mailde Henk Smit.

tekening: Chris Arntzen

In dit nummer:

3 Plastic Soep4 Structuurvisie 20408 De winter van 201012 Een bonte middenberm14 Uitnodiging ledenvergadering15 Jaarverslagen27 Korte berichten28 Pontveren

Colofon• De Oever is het ledenblad van de vereniging

“De Oeverlanden Blijven” (VDOB!) en verschijnt twee maal

per jaar. Leden ontvangen tevens een kalender; nabestellen

door s 3,50 over te maken.

• Nieuwe leden kunnen zich aanmelden door (minimaal)

s 8,– te storten op gironummer 4068809 van “De

Oeverlanden Blijven!” te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuw lid’.

Vermeld a.u.b. bij uw overschrijving ook uw adres.

• Aan dit nummer werkten mee: Tello Neckheim, Daphne de

Wijs, Chris Arntzen, Ria Beerlage, Rein Cremer, Meyndert

Bos, Richard Mulder, Nico Jansen, Henk Smit, Marion

Müller en Hans Bootsma (redactie).

• Kopij voor de Oever kunt u, na overleg met het bestuur,

sturen naar [email protected]

Natuur- en Milieu Educatiecentrum De Waterkant

Anton Schleperpad 1 bij de Nieuwe Meer is doorgaans

tijdens de vrijwilligersdagen op dinsdag en woensdag

tussen 11.00 uur en 16.00 uur geopend. U kunt eventueel

bellen als u langs wilt komen: 020-669 19 63.

De Waterkant is tevens het startpunt voor excursies,

educatieve programma’s voor scholen en de Natuurclub.

AdressenLedenadministratie:

Jacob van Lennepkade 109-d, 1054 ZJ Amsterdam

• Bestuur (email: [email protected])

Tello Neckheim, voorzitter

Daphne de Wijs, vice-voorzitter

Chris Arntzen, Nico Jansen, Liesbeth Stricker

Ria Beerlage, penningmeester en ledenadministratie

Hans Bootsma, redacteur Oever

• Medewerkers

PR-contacten en excursies, JanKees van Dijk, tel 020-6171915

Webmaster, Ben Bolscher: [email protected]

Coördinator beheervrijwilligers, Rein Cremer, tel 020-6934480

Natuurclub, Sabine Kuijper, [email protected]

Natuureducatie, Geert van Griethuysen, Stichting Veldstudie,

Hei- en Boeicopseweg 143, 4126 RH Hei- en Boeicop,

tel: 0347-342085, [email protected]

Coördinator natuureducatie: David Geurds, tel 06-41892490,

[email protected]

Druk:

De Appelbloesem Pers, Amsterdam

Oplage: 1150

www.oeverlanden.nlemail [email protected]

Poggenbeekstraat 21-2 1073 JE Amsterdam

2

3

Ik heb me, naast het snoeien, het afvoeren van maaisel en andere activiteiten, vooral toegelegd ophet 'opruimen' van het gebied. Tijdens dit oprui-men kan ik met volle teugen genieten van de schoon-heid van de Oeverlanden. Nergens in Amsterdam is zo'nmooi en uniek stukje natuur te vinden. Vooral het moe-rasland vind ik prachtig. De wilgen die in trossen en alszuilen in de winter uit het water opsteken en soms zelfsuit het ijs. Het geeft dan de indruk van een kathedraal.

Omgevallen bomen die totaal bemost zijn en hetgeheel een 'oerbeeld' geven. Zo moet Holland eruitgezien hebben toen de hele kuststrook nog 'wad' was.Soms droog en soms onder water, en soms één grote ijs-vlakte met daarin de staande, hangende en liggendekolossen. Een stukje 'oer-Holland'. Op een bepaaldemanier natuur in optima forma. Maar ook andere plek-ken met het water van de Nieuwe Meer op de achter-

grond zijn betoverend. De overweldigende schoonheid

van de natuur op de Oeverlanden dwingt me tot stil-staan, genieten. Een 'o wat prachtig' ontsnapt spontaanaan mijn lippen. Ik word vaak lyrisch in en van deOeverlanden. Wat een pracht en zo klein en toch zo'groots' ..... . Mooi en oorspronkelijk. Met de hoogte-

verschillen en de verschillen in begroeiing. Op zo'n klein

stukje grond zoveel verschillende landschapskarakters.Klei, riet, wilgen, bramen, vlier, berken en dan natuur-lijk de Nieuwe Meer die op veel plaatsen een prachtige

achtergrond biedt aan het geheel. De ruimte en het vergezicht over het meer zijn vanaf de Oeverlanden fantastisch. Maar ......

Het beeld wordt soms wreed verstoord door een leeg pakje Marlboro, een leeg bierblikje of een achteloosweggegooide plastic zak. Eén stuk zwerfvuil verstoort hetbeeld al, bij drie stukken zwerfvuil lijkt het al een'troep', en bij meer is het vuil.

De kik van het schoonmaken is dat ik de natuurweer onder het vuil vandaan weet te halen. Een blik opeen net opgeruimd stukje grond geeft het de natuurlijkeschoonheid eraan terug. Het voelt bijna 'passioneel'zoals ik het vuil te lijf ga. Ik kan het moeilijk laten.

Ik 'moet' het oprapen. Soms zelfs tegen heug en meug.Ik kan het niet of slechts met grote moeite laten liggen.

Het opruimen is tegelijk ook meditatief werk waarbij

ik mijn gedachten de vrije loop kan laten en vrij kanmijmeren over 'dé mens en hét vuil'. Ik denk tijdensmijn opruimacties vaak aan www.plasticsoep.nl. Dezesite gaat over twee grote 'plastic-afval-eilanden' in deStille Oceaan ter grootte van tweemaal de VerenigdeStaten bestaande uit plastic. Duizenden kilometers in

doorsnee, tien meter dik!!! Immens groot, niet op te

ruimen, een gigavervuiling.

- Vervolg op pagina 11 -

Plastic Soep en opruimen in de OeverlandenSinds ruim een jaar werk ik twee dagen per week in de Oeverlanden.Met heel veel plezier. Het lijkt wel of de zon op de Oeverlanden meerschijnt dan elders. Of komt het doordat de Oeverlanden zo mooi zijndat het lijkt alsof het weer hier beter is?

Foto’s: Meyndert Bos

4

Het nieuwe Olympisch Stadion zou onderSloten hebben moeten komen, en daar tenkoste zijn gegaan van sportvelden en volks-tuincomplexen. Het Olympisch dorp zou tot aan deNieuwe Meer reiken, en dus ook het recreatiegedeeltevan de Oeverlanden treffen. Dit zou bovendien zeker

ook een negatieve invloed op het overgebleven natuur-gedeelte gehad hebben. Hopelijk is dit besluit nu ookdefinitief, want het bedrijfsleven heeft zich ook al krach-

tig uitgesproken tegen de locatie in het havengebied,

zodat slechts de Zuidas overblijft. Als die ook nietgeschikt bevonden wordt, weet je maar nooit of hetNieuwe Meergebied weer in beeld komt. Misschien zijnde problemen om een geschikte locatie te vinden wel de

beste illustratie dat een evenement op de schaal van de

Olympische Spelen niet (meer) bij Amsterdam past.

Bovendien gaat het niet alleen om de OlympischeSpelen op zich, maar ook om de achterliggende gedach-ten, waarbij de Spelen vooral als katalysator dienen voorgrotere ruimtelijke ontwikkelingen, zoals ook de wet-houder van ondermeer sport, recreatie, kunst en cultuurCarolien Gehrels, onlangs in een interview met Het

Parool stelde: 'In het olympisch plan is ruimtelijke orde-ning net zo belangrijk als het evenement zelf. Het is juist

goed dat discussies ruim van tevoren worden gevoerd.

Ik denk dat de olympische ambitie voor de stad een volgende schaalsprong kan betekenen. Het gaat om dietwintig jaar er naar toe en die dertig jaar er na. Dat feest

van zestien dagen kun je overal ter wereld wel organise-ren.' En inderdaad bestaat er ook het idee van een aantalreeds bestaande sportvoorzieningen die vanaf het oude

Olympisch Stadion via tennisparken bij de Bosbaan tot

aan het Wagenerstadion in een verder te ontwikkelen'hoogwaardige sport-as' onder te brengen. 'Deze kunnenworden uitgebreid en een kwaliteitsslag krijgen en deverschillende sportaccommodaties kunnen met elkaarverbonden worden door een hoogwaardige openbareruimte', zoals het in het planningsjargon van de ruim

320 pagina's tellende Structuurvisie heet. De Oever-landen kunnen zo het risico lopen hiervan een zijtak te worden. Hierbij moet aangetekend worden dat sport-

velden, zelfs als het kunstgras is, ook tot het groen gere-

kend worden, waarschijnlijk vanwege de omringendebosschages.

Wettelijk verplichtOm de ongeveer tien jaar wordt er door het gemeente-

bestuur een wettelijk verplichte raamvisie gemaakt waar-

in allerlei maatschappelijke ontwikkelingen en toekom-stige behoeften worden aangegeven die invloed hebbenop de inrichting van de stad. Dit keer dus tot 2020 meteen doorkijk naar 2040. Het motto van de structuurvisieluidt: 'Amsterdam 2040: sterker, groener en beterbereikbaar'. Eén van de voornemens is 70 duizend

woningen in de stad bij te bouwen om de bevolkings-groei in de stad op te vangen. En een hoogwaardig

regionaal openbaar vervoersnet moet het centrum van

de metropool verbinden met zijn omgeving. Als de viergrote ruimtelijke bewegingen worden genoemd: het centrumgebied zal zich verder uitrollen richting de ring

A10; het metropolitane landschap en de stad moetenverweven worden; het waterfront rondom het IJ moetworden herontdekt; en de Zuidflank krijgt internatio-

nale allure.

Toch geen Olympische Spelen bij Nieuwe MeerVorig jaar oktober werden we opgeschrikt door de door wethouderMaarten van Poelgeest gepresenteerde concept-Structuurvisie waarinde omgeving van de Nieuwe Meer als mogelijke locatie voor deOlympische Spelen 2028 werd aangewezen. Maar in de nu ter inzagegelegde Ontwerp Structuurvisie is dat plan alweer geschrapt. Mogelijkals gevolg van een toenemende erkenning van de NoordelijkeOeverlanden als natuurgebied. Maar in de Structuurvisie staan ookzaken, waarvoor we nog steeds beducht moeten zijn. Tussen twee economische hotspots, de Zuidas en Schiphol, blijft de druk op deomgeving groot.

5

Het Nieuwe MeergebiedNaast het belang dat men in het denken van de Struc-tuurvisie aan sport hecht, wil men tegelijkertijd alle

sport- en recreatievoorzieningen omwille van de toe-

gankelijkheid niet te ver uit de stad plaatsen. Of deOeverlanden ooit tot een zij-as gebombardeerd worden,hangt in hoge mate af van het eventuele doortrekkenvan de Noord-Zuidlijn naar Schiphol en verder langs

de pal ten noorden van ons gebied lopende infrabundel

met de A4. Daarbij kan men er voor kiezen één of twee

stations te bouwen. Het doortrekken van een zijtak vande Noord-Zuidlijn hangt er weer van af of Schiphol uit-breidt met een tweede terminal.

Het bouwen van één of meer stations zou het weermogelijk maken in ons gebied sport- en recreatievoor-zieningen aan te leggen, want de bouw van een station

moet in verband met de investeringen en het oponthoudvoor de treinen wel een hele goede reden hebben. Hier-

bij speelt ook de wens om Almere aldus met Schiphol te

verbinden. Maar de bouw van deze stations staat geens-zins vast. Onder het kopje 'Nieuw-West valt weer telezen: 'Omdat er vooralsnog geen grootschalige ruimte-

lijke ontwikkelingen worden voorzien langs de A4-corridor wordt daar voorlopig alleen rekening gehoudenmet een in de toekomst uit te breiden spoorverbinding,

zonder tussenliggende haltes.' Bovendien zou deze ver-

binding met Schiphol ook gerealiseerd kunnen wordendoor een Oost-Westlijn die door Osdorp loopt. Hetgebied rondom Nieuwe Meer zou dan in zo'n scenario

grotendeels groen recreatief blijven', zo stelt de

Structuurvisie. Zoals het er nu naar uit ziet komt deaanleg van zo'n regionale lijn pas na 2030 aan de orde.

ScheggenEen ander belangrijk thema dat van invloed is op het

Nieuwe Meergebied, is het denken rond de ontwikke-

ling van de Zuidflank. Op de Zuidas vindt verdichtingplaats op de best bereikbare plek met Station Zuid alséén van de belangrijkste OV-knooppunten in Neder-land. Maar de Structuurvisie ziet deze ontwikkelingenjuist als mogelijk en noodzakelijk om investeringen inhet groen te doen, 'waarbij zowel de Amstelscheg als het

gebied rond de Nieuwe Meer en het Amsterdamse Bosbelangrijke functies vervullen'.

Binnen de filosofie van het Structuurplan neemt

ook de ontwikkeling van de koppen van de scheggeneen belangrijke plaats in. Het moet gezegd worden datgroen in deze Structuurvisie een belangrijk uitgangspunt

vormt. Het wordt gezien als een positieve vestigings-factor, die ook nodig is om een aantrekkelijk leefklimaatvoor bijvoorbeeld hoogopgeleide kenniswerkers te

creëren. Al kan men zich afvragen of dit voor veel plek-

IImmpprreessssiieekkaaaarrtt AAmmsstteerrddaamm 22004400

Dit fragment van de veel gebruikte impressiekaart laat zien dat bebouwing vooral rond de Zuidas en in een corridor tussen de A10-west ende Ringspoorlijn geconcentreerd zal zijn. De Oeverlanden lijken zo behouden, al is het jammerlijk dat de weilanden ten noorden van derecratiezone nu bebouwd zijn. Bron: Dienst Ruimtelijke Ordening

ken niet een 'verwesterparking' betekent, dus een 'pret-park' met veel voorzieningen waarbij natuurwaarden enrust een ondergeschoven kindje dreigen te worden. Hierzijn bijvoorbeeld 'Vrienden van het Rembrandtpark'bang voor.

Naast het herinrichten van de koppen van de scheg-gen mikt men op het aanleggen van jachthavens en

zwemplekken, het investeren in bestaande parken in destad, het vergroten van de Hoofdgroenstructuur en hetverbeteren en meer zichtbaar maken van de waterstruc-tuur, het op sommige plekken binnen de Hoofdgroen-structuur toestaan van gebouwde recreatieve voorzienin-gen (ter ondersteuning van de beleving van het groen),en het verbeteren van recreatieve routes tussen groen-gebieden en blauwe gebieden.

Zo verder lezend komt men uiteenlopende scenario'stegen: enerzijds ziet men de Amsterdamse Bosschegmogelijk vergroot worden door het betrekken van deoevers van de Nieuwe Meer bij het bos. 'Hier zijn om-geving en programma (sport, horeca, streeklandbouw,vaar-, wandel- en fietsmogelijkheden) uitstekend opelkaar afgestemd, en de afstand tot de stad is kort en hetbeheer is onberispelijk. Verbindingen met het westelijke

deel van de stad kunnen echter nog veel beter door hetmaken van fietsverbindingen langs de Kostverlorenvaarten een brug over de Nieuwe Meer bij de Ringvaart.'

Maar onder het kopje Schinkelscheg staan weer

minder aangename opvattingen over de Oeverlanden te lezen: 'De noordoever van de Nieuwe Meer en deSportas zijn nu een rommelige stadsrand met veel groen,niet landschappelijk ingericht voor stedelijk recreatiefgebruik en dat terwijl juist deze min of meer vergeten

plek hiervoor enorme kansen biedt. Aan de noordzijde

van het gebied ligt een grote infrabundel met spoor ensnelweg. Door de gebieden aan de noordzijde flink teverdichten ten behoeve van creatieve industrie en stu-dentenhuisvesting en een statige stedelijke sportwijk‘Sloten Zuid’ ontstaat er een mooie stadsrand aan deNieuwe Meer. Het gebied ten zuiden van de infrabundel

kan het recreatieve uitloopgebied van deze nieuwe stads-rand worden met recreatieve functies en sportaccommo-

daties voor de hele stad. Indien de nieuwe stadsrand vol-

doende ruimtelijk programma krijgt kan het gebied eenhalte van de regionale spoorverbinding tussen Schipholen Almere krijgen.'

OostoeverHet creëren van een sportas zal trouwens flinke conse-

quenties hebben voor de inrichting van de oostoever:

'De Nieuwe Meer is nu nog weinig zichtbaar en toegan-kelijk aan de zijde van de Sportas. De jachthavens enbedrijfskavels maken het moeilijk om het water te zienen om er te komen. Belangrijk uitgangspunt vanuit hetplan Sportas is om de openbaarheid van de Nieuwe Meerhier te vergroten', zo stelt de Structuurvisie. In een anderinterview, met Nieuw Amsterdams Peil, zegt wethouder

Gehrels: 'We verbinden de belangrijkste iconen van desport met elkaar. Van het Olympisch stadion tot hetWagener-hockeystadion. De strook tussen het Vondel-park en de Bosbaan moet beter benut worden. Hetgebied bij het Nieuwe Meer is nu een beetje achenebbisj,hier zitten nu private zeilverenigingen en een louche pad-vinderijclub. Ze zien er vanaf de weg heel ontoegankelijkuit. Ze moeten hun gezicht meer naar de weg toekeren.Als gemeentebestuur willen wij dat de kwaliteit van deopenbare ruimte verbetert. Je moet ook denken aan be-tere fietspaden, betere verlichting en misschien iets metkunst.'

Verder wil men de Schinkelscheg goed ontsluiten, endaarom wordt voorgesteld een fietsbrug over de Schinkelin het verlengde van de Stadionweg te maken. Ookwordt een fietsroute voorgesteld vanuit het Vondelpark

aan de oostzijde langs de Schinkel over het gebied van de huidige tramremise.

RealisatieOf al deze voornemens ook gerealiseerd kunnen worden,hangt, zoals in het ontwerp ook te lezen valt, af van debeschikbaarheid van geld. Want dat is er op het ogenblikniet. Dertig jaar vooruit kijken is erg moeilijk en daarvalt op het ogenblik weinig van te zeggen, omdat het

afhangt van de dan heersende maatschappelijke- en eco-

nomische verhoudingen in de wereld. Gaat men in hetgeval van economische groei weer op de oude voet doorof komt er structureel meer aandacht voor ecologischewaarden? De laatste jaren lijkt er meer waardering tekomen voor beleving van natuur bij de stad, voornatuureducatie, om kinderen in de natuur te laten spe-

len, ecologische verbindingszones, enzovoort. Mogelijkbiedt deze ontwikkeling kansen om een gebied als het

onze te laten voortbestaan tussen twee van de drie eco-

nomische hotspots van ons land.

Actie Milieucentrum Amsterdam Het Milieucentrum Amsterdam (MCA) heeft het voor-touw genomen om een aantal zaken ten gunste van hetgroen bij te sturen. De VDOB! was ook vertegenwoor-

digd op een in januari belegde bijeenkomst van het

6

7

MCA, waarop een resolutie werd aangenomen tegen

bebouwing in de stads(rafel)rand. Het MCA heeft zichniet ontevreden getoond over de onderkenning van het grote belang van groen voor het functioneren van de stad en de investeringen die men wil doen voor hetopknappen van parken, het tot stand brengen van eenfunctionerende ecologische structuur en het aanleggen

van meer groene fietsroutes vanuit de stad naar het

ommeland. Niettemin heeft ze nog een nota opgesteldvoor punten die voor verbetering vatbaar zijn of diemen zeker wil stellen. 'Het gebied rondom de NieuweMeer moet groen recreatief blijven: MCA is tegen deambitie om een grote woningbouwlocatie aan de groenezuidzijde van de A4-infrabundel toe te voegen. Deze

stedelijke ontwikkeling zal niet de gewenste stedelijkerand van de scheg Amsterdamse Bos gaan vormen. De

A4-infrabundel vormt daarvoor een te grote barriëre'.

Doelstelling “De Oeverlanden Blijven!”Als vereniging willen we in zijn algemeenheid vast-

houden aan de huidige omvang en kwaliteit van deOeverlanden, en liefst nog uitbreiden met het cultuur-historisch belangwekkende restant Riekerpolder met

overblijfselen van de stelling van Amsterdam. Dan kan

tot in de verre toekomst een gebied met voldoende

massa en kwaliteit overeind blijven. Naarmate steeds

meer activiteit samengebald wordt in het stedelijkgebied van het westen van Nederland, waarbij anderedelen van het land juist ontvolken, wordt de noodzaakvan een kwalitatief hoogwaardig en ruim natuur- enrecreatiegebied steeds groter. In die wetenschap is het

niet verantwoord om dit gebied op te offeren aan

Olympische- of andere ambities. Kritische beoordelingvan de plannen blijft noodzakelijk. De vereniging DeOeverlanden Blijven zal zich tot het uiterste hiervoorinzetten.

Tot 19 mei kunnen gedurende zienswijzen wordeningediend. Na de ter visie legging wordt een nota van

beantwoording gemaakt. Het definitieve voorstel inclu-sief de reacties op de zienswijzen wordt na de zomer aan

de gemeenteraad aangeboden. We houden u op de

hoogte.

Hans Bootsma (m.m.v. Nico Jansen en Tello Neckheim)

zie www.dro.amsterdam.nl/structuurvisie

www.milieucentrumamsterdam.nl

VViissiieekkaaaarrtt zzuuiiddffllaannkk AAmmsstteerrddaamm 22004400

Dit fragment ziet er wat onschuldig uit, maar de lichte ster in het natuurgedeelte van de Oeverlanden betekent wel degelijk een reserveringvoor recreatieve voorzieningen. De donkere sterren, die vooral aan de oostkant van het meer geprojecteerd staan, worden op de hoofd-kaart van de Structuurvisie aangeduid met 'metropolitane plek'. In het westelijk gedeelte is een P+R-voorziening voor de middenlange termijn voorzien, naast de Westtangent, een hoogwaardige busverbinding (witte lijn). Blijkbaar op de plek waar tot voor vrij kort eenMcDonalds was gevestigd. Dit is nog niet zeker; ook wordt gekeken naar een altnernatieve locatie bij het samenkomen van de A4 en A10West. Te zien is ook de alternatieve Oost-West-metroverbinding met Schiphol (2). Bron: Dienst Ruimtelijke Ordening

8

De winter van 2010In deze lange, mooie winter openbaart de Oeverlanden haar schoon-heid op wel heel indringende wijze. Terwijl het plantenleven op eenlaag pitje staat, is dankzij de bedekking met een laag sneeuw, destructuur van het bos prachtig te zien. Het levert zeker vele romanti-sche plaatjes op. De aandacht naar het zichtbare leven gaat nu veelmeer uit naar de vogels, die het in een winter vaak niet gemakkelijkhebben, maar juist ook weer beter benaderbaar zijn, vaak op zoeknaar voedsel. Richard Mulder, allang op verschillende manieren actiefvoor de Oeverlanden, geeft zijn impressies.

Winterkoninkjes in huiszwaluwkasten. Roodborstjes die zaadballen verdedigen,

roerdompen als poortwachter.Rietgansinvasies met fluitende eenden.

De buizerd jagend of kraaiend bejaagd.Pimpel-, kool- en staartmees delend met hier en daar een vink.

Het waterhoen eet mee met de merels op de grond.De fazant loopt aan de overkant mee te spieden. De boomklever

kwam binnen en was weer moeilijk buiten te krijgen.

Zijn er altijd wel een paar wolken meeuwen.De spreeuwen zitten liever in de stad. Heggenmus vanuit

de takkenrillen, komt de grote bonte specht een pinda meeeten. Een flits van sperwer.

De halsbandparkieten durvennog niet of zitten ergens

anders op visite.

Kuifeenden met kuif plus de andere vreemde eenden, een paar slobeenden, krakeenden, een honderdtal fluitende smienten, zatenbijna in een bijt, begin januari, toen het grootste deel van het meer bevroren was. De dodaars en de fuut zwommen en doken overal

doorheen in hun eentje.De aalscholver en kuifaalscholvers doken hun visje mee.

En ja, ook al met zorgen omringd,

de ijsvogel leefde in ieder geval nog op 12 januari.

9

De waterral rende het riet weer in. Vlaamse gaaienkregen iets meer moed maar blijkbaar was er toch genoeg

te eten in de wilde oevers van de Nieuwe Meer.

Witgatjes en houtsnippen vlogen op uit bosranden en betakkewalde taluds, vooral in de avond.

Overdag zijn deze vogels nauwelijks te betrappen of vliegen zij niet op. De lach schoot als

een groene specht de lucht in, tjoe tjoe tjoe. Ik mag natuurlijk niet de pica pica (ekster) vergeten, ook al

klaagt men over deze deugniet. De gele kwikstaart was

laat, toch nog bespot.Koperwieken, hier en daar een

paar kramsvogels langs hetsnelwegtalud. Meerkoeten verzamelen waar ze in de zomer toernooi houden.

Eén, twee of drie witte zwanen vliegen op en landen om de paar dagen.Reigers blauw in de witte kou op het ijs of in de waterkant.

De rat steelt zo nu en dan een graantje mee.De mol laat zijn huis zien, of is het zijn schoorsteen? Zag nog een muis

wegvluchten. Heb de uil nog niet gezien, geen enkele soort.

De vogels en hun wetten, nationaal of internationaal, geven een

ecologie van een wereld aan waar iedereen in leeft, bovenal romantiek, overleving, inspiratie en gedachten in het zijn van de wereld der dieren.

Al deze waarnemingen zijn verricht rond en in landschapspark

de Oeverlanden, in het wild of bij de verschillende voederplekken,

thuis bij Nieuw en Meer, of op de basis van de beheerwerkgroep. De mooiste en bewonderenswaardigste vind ik zelf de grote, donkerbruine, oude, onverstoorbare buizerd

met een zevental kraaien die als een hofhuishouding meevloog, vooral boven de buizerd, uit het bereik van zijn krachtige klauwen. Galant een cirkel vliegend over mij en Meyndert, op zo'n twintig meter hoogte,

voordat wij het hakgriend introkken.

En dan de drie winterkoninkjes die piepend de orde hielden voordat zij de huiszwaluwnesten introkken voor de overnachting aan de loodsen van kunstenaarskolonie, van de stichting Nieuw en Meer. Alhier volgens Landschap

Noord-Holland de grootste kolonie huiszwaluwen van de provincie. Mensen, mensen toch; een olympiade aan soorten planten en dieren, zomer- oftewel winterspelen. Het vogelreservaat leeft, helemaal kukeleku en dan komt

de zon op. Eén keer een goudhaantje. Soms zie je zomaar een soort en daar moet je het dan mee doen voor een paar jaar.

Zoals de roerdomp of zijn het de roerdompen over de gehele lengtevan de Oeverlanden, en door meerdere mensen gezien.

Dit allemaal in het wit; ook bijna vergeten. De olympische spelen

zijn hier allang begonnen en de entree is gratis.Wel je ogen en oren openhouden, zonder toeters en bellen.

Zoals het is of zal ik zeggen: zoals ze is!

Met vriendelijke groeten,

Richard Mulder

tekeningen: Marion Müller, foto's: Hans Bootsma

10

Sporen in de sneeuwDe sneeuw bracht ook de aanwezigheid van dieren aan het licht. In de Oeverlanden komen wezel en hermelijn voor;twee marterachtigen die, hoewel landelijk gezien niet zeer zeldzaam, wel doelsoorten zijn van de Groene AS, de zone

die ruwweg Amstelland met Spaarnwoude verbindt. Maar deze soorten krijgt men slechts zelden te zien, toch troffenwe op verschillende plekken sporen aan. Verder zijn er ook nog muizen-, spitsmuizen- en woelmuissoorten, waarvanwe eigenlijk geen goed beeld hebben. Sommigen zijn zeldzaam of ook doelsoort, zoals de waterspitsmuis en Noordse

woelmuis. Deze diersoorten zullen ongetwijfeld baat hebben bij de takkenrillen en ander dood hout, die vele schuil-

plekken creëren. Wezels, hermelijnen en roofvogels hebben weer baat bij een rijke muizenstand. Rein Cremer nammij mee naar het moerasbos rond het depot, en vertelde me over verschillende sporen. Als iemand nog opmerkingenheeft naar aanleiding van de afgebeelde sporen, dan horen we dit graag. HB

IJsvogels en roerdompenVeel mensen vroegen zich af of de ijsvogel deze winter zouden overleven. Maar Richard en later ook anderenmeldden eigenlijk de hele winter door af en toe een ijsvogel te hebben gezien. Hoewel uit andere delen van destad ook meldingen van ijsvogels kwamen, vertelde stadsecoloog Remco Daalder aan buurtleven.nl dat naarschatting maar 15 van de 80 Amsterdamse ijsvogels de winter hebben overleefd, en dat nadat vorig jaar de populatie al gehalveerd was. Mogelijk zijn de Oeverlanden wel gunstig omdat het water achter de ecologischevoorzetoevers langs het meer moeilijker dichtvriest, terwijl er wel voedsel te vinden moet zijn. Later in de winter

meldde Richard toch nog twee bosuilen en twee velduilen. En nog meer waterrallen en houtsnippen, en hijmeende ook een notenkraker te hebben gezien.Nico Jansen voegt daar nog aan toe een gele kwikstaart, veldleeuweriken, veel boomklevers op het depot bij de voedertafel. Hij schrijft: 'Incidenteel vriest het Nieuwe Meer dicht, maar alleen met windstil weer. Zodra erwind opsteekt en wanneer de binnenvaart golven veroorzaakt wordt het ijs op het Nieuwe Meer snel aangetast.Tot heil van alle watervogels. Veel meeuwen, eenden, enkele grote zaagbekken en brilduikers. Verder nog tweevrouwtjesnonnetjes, ongeveer dertig wintertalingen, veel kuifeenden en enkele tafeleenden. Koperwiekentussen de bomen.' Ook hij ziet bij het depot de schuwe roerdomp, die trouwens ook door verschillende anderemensen wordt gezien. Alhoewel in het verleden wel eens een roerdomp in de Oeverlanden gebroed heeft, zal ditnu wel niet het geval zijn; daarvoor zijn uitgestrektere rietlanden voor nodig dan hier aanwezig zijn.

Hier is een merel opgeste-gen vanaf poedersneeuweop ijs. Boven de pootafdruk-ken is te zien hoe de uitein-den van de vleugels desneeuw raakten. $

h

Loopspoor van een merel met drietenen naar voren en één naar achte-ren. De achterteen trekt bij het lopeneen eigen spoortje. Ook is de‘sleep’afdruk van de straart te zien.Behalve de merel heeft er ook eenkonijn rondgelopen.

f

Loopspoor in dunne, dooiendesneeuw op ijs. Vermoedelijk eenwezel.

11

- Vervolg Plastic Soep van pagina 3 -

Planktonetende vissen krijgen veel uit elkaar gevallenplastic deeltjes binnen. Grotere vissen eten de kleintjesen krijgen ook de pcb's binnen en uiteindelijk ligt hetweer bij de mens op ons bordje. Toch nog gerechtigd-heid!!!

Die berg afval ruimen we alleenop als we niet slechts constateren dat'andere' mensen vuil op straat en inhet park en in de Oeverlanden ach-terlaten, maar door een stap verder te zetten en je af te vragen; 'wat kanik eraan doen dat 'anderen' dat nietmeer doen?' Meer afvalbakken? Meerbordjes met moralistische teksten? Of er een gewoonte van maken directaltijd en overal afval (ook dat vananderen) op te rapen en op te rui-men. 'Opruimen' is de voorwaardevan het bestaan. Als we niet meer,

of steeds minder opruimen, is de mens op haar eind. De desolate wereld zit vol met zwerfvuil.

Door direct in onze omgeving de papiertjes, plasticen ander loslopend zwerfvuil op te rapen en op te rui-men, zorgen wij er in ieder geval voor dat dat vuil nietook nog bij die 'plastic soep' komt. Vuil laten liggen is

eigenlijk ook een vorm van 'mede-

plichtigheid'. 'Maar ik zie het nie-mand anders doen'. Dat is ten eerstemaar de vraag, en ten tweede als jijhet ook niet doet, zien anderen jouhet dus ook niet doen. De gemeen-te?? Het stadsdeel?? Dat zijn wij. Wij zijn het stadsdeel, wij zijn degemeente, en wij zijn verantwoorde-lijk voor onze wereld.

Nou ja, dat denk ik zoal als ik zoop de Oeverlanden aan het oprui-men ben. Kom helpen, leuk!!!

Meyndert Bos

Sporen van een klein dier, ver-moedelijk een woelmuis die hierwat heeft rondgelopen. $

h

Mogelijk eveneens een woelmuis.

Spoor van een konijn op dunne sneeuwop ijs. Het dier bewoog zich van benedennaar boven. g

Foto’s: Hans Bootsma

12

kattedoorn. Een gemeen stekende, op een klein struikjelijkende lipbloemige, die bezet is met talrijke roze bloe-

men. Ook de pijpbloem is er op verschillende plekken te vinden. Dit traditionele artsenijgewas uit zuidelijke

streken zaait zich normaal gesproken in Nederland

moeilijk uit, omdat volgens de Ecologische Flora kruis-bestuiving moeilijk gaat doordat de soort zich vooraldoor ondergrondse wortelstokken verspreid, waardoor,

in combinatie met haar zeldzaamheid, de bloeistengelsdus vrijwel altijd tot één kloon behoren.

Maar het meest bijzonder is toch wel de blauwe

bremraap. Deze op duizendblad woekerende volledig

Natuurlijk komen er de oude getrouwenvan schrale graslandenvoor die op zich al voor een kleu-rige, warme, zomerse sfeer zor-gen: gewone rolklaver, wilde

peen, luzerne, duizendblad, sint-janskruid, zeepkruid, wildereseda, duinkruiskruid, hazepoot-

je, honingklaversoorten, slange-

kruid, gewoon biggekruid engewone veldbies. Een ander deelis rijker, en wordt meer door gras-soorten gedomineerd, maar hier

grijpen weer soorten als pastinaak

en vogelwikke hun kans. De

zomerse sfeer wordt versterktdoor het gonzen en zoemen van talrijke insecten als hommels, zweefvliegen en vlinders. Vooral icarusblauwtjes en sint-jacobsvlinders zijn hier in dejuiste maand altijd in groten getale te vinden. Deze

middenberm versterkt wellicht het hele gebied ten zui-den van de A4 als kraamkamer en doortrekzone voor

vlinders uit de Haarlemmermeerpolder richting

Amsterdam-Zuid.Meer bijzonder is het voorkomen van twee soorten

anjers: de ruige anjer, en de officieel uit Nederland

verdwenen karthuizer anjer, soorten die met hun kleine,fel roodroze bloemen de vegetatie doorspikkelen, en dieelke plantenliefhebber in vervoering zullen brengen.

Een andere niet in Amsterdam aan te treffen soort is de

De bonte berm van een oude snelwegAan de noordkant van de Oeverlanden ligt nog een restant van watooit de snelweg naar Den Haag was, tegenwoordig Oude Haagseweggeheten. Op de brede middenberm is dankzij een bodem van kalkrijkschraal zand een bloemrijke vegetatie ontstaan met tal van soorten diein de soortenrijke Oeverlanden niet te vinden zijn. Daarom vormt dezeweg altijd een mooi zijsprongetje tijdens onze jaarlijkse plantenexcur-sie eind juni. Wat betreft bloeirijkdom doet dit gedeelte enigszins den-ken aan de Beneluxbaan in Amstelveen, vroeger de mooiste midden-berm van Nederland genoemd, die indertijd moest wijken voor deaanleg van de Amstelveenlijn.

Kattedoorn, vorig jaar al half juni volop in bloei. Foto: Nico Jansen

13

parasitaire plant is zeer zeldzaam,en is zeker wild, want is nooit inzaaimengsels aan te treffen. Opeen gegeven moment stonden erwel veertig exemplaren, maar desoort leek verdwenen wegensernstige verstoring van de groei-

plek door wegwerkzaamheden.Maar nu lijken ze weer aan eengestage opmars begonnen te zijn.Meer in het algemeen hebbenhier de laatste jaren nogal watwerkzaamheden plaatsgevonden. Zo werden praktisch over de vollelengte kabels aangebracht. Maar tot nog toe lijkt devegetatie zich telkens weer te herstellen. Een aantal jarenstonden er meer in de richting van het Mercure-hotel ophet wat voedselrijkere gedeelte een flinke hoeveelheidpapavers, altijd een indicator voor recent verstoordegrond.

De berm is begin jaren zeventig waarschijnlijk inge-zaaid, mogelijk op initiatief van een individueel hande-lende ambtenaar, want in Amsterdam werd in die tijd,

in tegenstelling tot sommige gemeenten, nauwelijks aanhet inzaaien van bermen gedaan. Later wel in het Weste-lijk Havengebied, bij de Zeeburgertunnel en op de

Osdorper Ban. Het stadsdeel maait de middenberm

eenmaal per jaar en voert het maaisel af, meestal in sep-tember, hetgeen ongeveer het geëigende beheer is voorzo'n plek. Alhoewel begin oktober ook nog wel goed zouzijn; begin augustus maaien, wat ook wel eens gebeurdis, is eigenlijk wat te vroeg. Verder zou men misschien

elk jaar een ander gedeelte, 10 tot 35 procent, kunnen

overslaan om zo een faunavriendelijk beheer te voeren;gefaseerd maaien zoals dat heet. Goed voor bijvoorbeeldde talrijke icarusblauwtjes.

De ondergrond is duidelijk schraal, droog, kalkrijkzand, alhoewel het grondwater in dit deel van het landnatuurlijk nooit echt ver weg zit. Een indicatie hiervoor

zou kunnen zijn dat de bovengenoemde kattedoorn hethier goed doet. Op een bepaald gedeelte groeien tiental-

len exemplaren. Deze plant wordt, net als haar nauwe

verwant kruipend stalkruid, met droogte geassocieerd,maar heeft in feite wat vocht in de diepere ondergrondnodig. Trouwens de redelijk imposante grote pimpernel,

een plant van vochtige weilanden, groeit in de zijbermaan de kant van de Oeverlanden. Ook de kattedoorn isna vijfentwintig jaar hiernaar overgestoken, zodat we

deze soort in zekere zin tot de flora van ons gebiedmogen rekenen.

Het valt te hopen dat deze berm behouden kan blij-ven, en niet ooit tot een glad gazon gepromoveerd wordtzoals het geval is geweest bij het aansluitende stuk vande Johan Huizingalaan ten noorden van het viaductonder de A4, waar tot enkele jaren geleden in de mid-denberm tientallen veldsalies voorkwamen, en aan dezijkant grote centaurie. Zaad van de laatste plant heb ikoverigens, vlak voor het verwijderen ervan, op de vlin-derburcht op het depot uitgestrooid, waar een stuk of

tien exemplaren verschenen zijn. In totaal gaat het tochom een lengte van 800 meter dat interessant is; dat is bijeen breedte van twaalf meter bijna één hectare. Thans is

er aan de overkant, dus onmiddellijk naast de A4 naar

Schiphol, een tijdelijk onderkomen voor buitenlandsearbeiders voor de Noord-Zuidlijn ingericht. Over wat deplannen voor de strook tussen de oude snelweg en de A4betreft, bestaat nog veel onduidelijkheid.

Hans Bootsma

De oude snelweg naar Den Haag in 1938 met een toen veel smallere middenberm

dan in het thans nog bestaande gedeelte.

Terwijl de andere icarusblauwtjes in een wolk opvlogen, lieten deze zich tijdens hun

paring niet verstoren, al zittende op een bloemknop van gewone rolklaver, één van

hun favoriete waardplanten. Foto: Henk Smit

14

Hierbij nodigen wij u uit voor het bijwonen van onze jaarvergadering. Het programma na de vergaderingzal bestaan uit het bespreken en presenteren van de gevolgen van de Ontwerp-Structuurvisie 2040 en de

samenvoeging van de stadsdelen waardoor de Overlanden onder Nieuw-West zullen vallen. Een hapje endrankje zijn aanwezig.

Datum: zaterdag 15 mei 2010Plaats: NME-centrum ‘De Waterkant’ in de Oeverlanden

Tijd: Vergadering 14.00 - 15.00 uurPresentatie 15.00 - 16.30 uur

AGENDA1. Opening en vaststellen agenda2. Bestuursmededelingen, ingekomen stukken3. Goedkeuring verslag ALV d.d. 9 mei 20094. Goedkeuring jaarverslag bestuurswerkzaamheden (zie Oever)5. Goedkeuring jaarverslag beheervrijwilligers (zie Oever)6. Bespreking 'public relations'7. Bespreking activiteiten Natuurclub BioBende

8. Bespreking website9. Bespreking financieel overzicht 2009 en goedkeuring begroting 2010 (zie Oever)10. Verslag kascommissie: Henk Scheen (2) en Olga Ruitenberg (1)

11. Goedkeuring financieel overzicht 2009 en begroting 2010 (zie Oever)12. Decharge kascommissie en benoeming nieuwe kascommissie13. Verkiezing bestuursleden en vaststelling nieuw bestuur

Volgens de regels treden bestuursleden na vier jaar af, maar mogen zich herkiesbaar stellen.Reglementair is de functie van Tello Neckheim beschikbaar. TelloNeckheim stelt zich herkiesbaar voor zijn functie. De zittende

bestuursleden hebben aangegeven het volgende jaar zich weer in te

willen zetten voor de Oeverlanden als bestuurslid. 14. Rondvraag en sluiting

Tello Neckheim, voorzitter

Algemene Ledenvergadering (ALV) 2010

'Noordelijke Oeverlanden - winter 2010'Hans Bootsma maakte een heel mooie fotoreportage van de Oeverlanden in de sneeuw.

Meer dan 60 kleurenfoto's in een spiraalbandje van 15 bij 20 centimeter. Een uniek document

van deze bijzondere winter! Eens te meer komt het specifieke ruige karakter in deze sneeuw-foto's tot z'n recht! Door kleinschalig onderhoud met vrijwilligers is het mogelijk dat dit gebiedzo anders is dan de andere stadsparken!

U kunt het boekje inzien op onze ledenvergadering van 15 mei a.s. en het bestellen voor e 24,-zijdeglans of e 33,- hoogglans. Een mooie herinnering aan deze bijzondere winter!

Chris Arntzen

JAARVERSLAG 2010JAARVERSLAG 2010

15

JAARVERSLAG 2010

AlgemeenChris heeft zich teruggetrokken als secretaris en is beziggeweest zijn functie als penningmeester over te dragenaan Ria. Chris heeft, naast zijn werkzaamheden op hetdepot, handen spandiensten verricht op het gebied van

subsidieaanvragen en deelgenomen aan de klankbord-groep Beheerplan (met het stadsdeel). Ria heeft deleden-administratie gedaan en is bezig geweest de takenvan eerste penningmeester over te nemen van Chris.Wel beheert hij nog de 'kleine' bankrekening, waarop de subsidie van Slotervaart wordt ontvangen en deonkosten/vergoedingen worden betaald aan de beheer-vrijwilligers. Hans heeft voor het derde jaar de redactievan het verenigingsblad de Oever en de kalender gedaan,eveneens naast zijn werkzaamheden op het depot en inhet gebied. Nico heeft zich gericht op uitvoering vandiverse plannen zoals Oase aan de Zuidas en het opstar-ten van een beheerstichting. Liesbeth Stricker onder-houdt de contacten met het stadsdeel en de politiek.

Naast deze functies hebben alle bestuursleden zichbezig gehouden met algemene zaken en waar nodig eenzelfstandige taak op zich genomen of binnen kleincomité een taak uitgevoerd zoals de organisatie rond hetjubileum, de Landschapswerkdag, of het geven van pre-

sentaties, het bijwonen van bijeenkomsten als de klank-

bordgroep Beheerplan, BOR-overleg (Beheer OpenbareRuimte; tweemaal gehouden), de GroeneAS, Structuur-visie 2040 en de problemen rond het koelingsproject en de destratificatie-installatie in de Nieuwe Meer.

Bestuursleden hebben regelmatig overleg gehad met

diverse ambtenaren en raadsleden van stadsdeel

Slotervaart. Zoals gebruikelijk heeft het bestuur ongeveer om

de zes weken vergaderd. Er zijn steeds minimaal vijfbestuursleden aanwezig geweest. Bij de bestuursvergade-ringen waren een enkele keer Jan Kees van Dijk (PR),web-master Ben Bolscher en beheervrijwilliger Meyndert

Bos aanwezig. De vergaderingen zijn bij Chris thuisgehouden of in de Waterkant.

FinanciënDe financiën worden behandeld door de financiële stuk-ken aan de jaarvergadering voor te leggen en door de

kascommissie te laten beoordelen. Over de financiënvalt nog het nodige algemene op te merken: de vereni-ging heeft altijd een voorzichtige koers gevaren en de

penningmeesters waren en zijn dan ook altijd zeer zui-

nig met de gekregen donaties en subsidies omgegaan. Nuis er sinds 2009 een wet die zegt dat wanneer je meer dantienduizend euro eigen vermogen bezit, je niet gratis kanprocederen. Ook voor subsidiënten is dit een reden omniet in te gaan op een subsidieaanvraag. We hebben

diverse aanvragen gedaan voor de uitgave van onze jubi-leumnummer, maar deze zijn alle geweigerd.

De reden waarom onze vereniging meer dan tiendui-zend euro als eigen vermogen heeft (wij noemen datreserve), komt voort uit ons beleid om, als de situatie dat noodzakelijk maakt, we altijd snel een actie willenondernemen. Als we bijvoorbeeld een folder willenmaken of we willen iets aanschaffen dan willen we datsnel kunnen doen. Dan zijn we niet afhankelijk van eengeldschieter. Daarnaast maakt het bestuur het blad Oeverhandmatig verzendklaar. Dit levert naast een kostenbe-sparing ook gezellige avonden op.

Dat is ook door de jaren heen onze kracht geweest als beschermer van de Oeverlanden. We geven nooit zomaar iets uit zonder daar in het bestuur over te praten.Vaak krijgen we spullen of kunnen we voor weinig geld

spullen overnemen. Naar aanleiding van bovenbeschre-ven ervaring hebben we toch besloten om dan maar ietsminder zuinig om te gaan met ons eigen vermogen. Zo hebben we bijvoorbeeld een beamer aangeschaft en

hebben we besloten na te denken over onze uitgavenzodat we onder de tienduizend euro eigen vermogen te komen.

Bestuursactiviteiten

Foto: Hans Bootsma

16

WebsiteEr komen gemiddeld ongeveer tien bezoekers per dag.Omdat daarbij ook het lage aantal uit het begin bijzit ishet op dit moment wat hoger. Ongeveer gemiddeld 12per dag. Grote uitschieters waren 28 en 29 april 2009met elk meer dan zeventig bezoekers. Totaal zijn er sindshet begin van de site (2003) 25800. De website is

wederom in beheer geweest bij Ben Bolscher, en heefteen aantal veranderingen ondergaan. Zo zijn ondermeerde laatste Oevers in PDF-formaat te bekijken.

NatuurclubSabine Kuyper en Sonja Hoekmeijer hebben de Bio-Bende aangevoerd. Het door hen opgestelde programmais op de website te lezen. Momenteel is er sprake vaneen wachtlijst. De andere natuurclub, die Aster van Laaren Felice Meier wilden uitvoeren, is om onduidelijkeredenen niet doorgegaan.

Werkgroep PRJanKees van Dijk is als vanouds weer actief beziggeweest met het werven van leden en is op zijn eigenmanier actief geweest voor de vereniging.

Werkgroep natuurlijk groenbeheer Rein Cremer heeft zich ingezet om de begeleiding van

scholieren (maatschappelijke stage) in goede banen teleiden. Tevens heeft Rein de start van de “Werkdag in het landschap”opgepakt. Het aantal vrijwilligers voor het natuurlijk groenbeheer in de Oeverlanden is stabiel,wel zijn er weer nieuwe personen aan het werk. Zoalsgebruikelijk is ook dit jaar gereedschapscontrole geweest

door Landschapsbeheer Noord Holland. De beheervrij-

willigers zijn twee dagen in de week actief in de Oever-landen. Allerlei werkzaamheden worden verricht al danniet in samenwerking met medewerkers van het stads-

deel; de beheerwerkzaamheden in het gebied elke dins-dag en woensdag met ZZP-ster Carla Peperkamp. Debeheervrijwilligers organiseren ook andere activiteitenzoals het kerstdiner, en de nachtegalenavond.

BeheerstichtingNico heeft het plan om het beheer in een stichting onder

te brengen verder uitgewerkt. Er is min of meer toestem-ming gegeven door het stadsdeel via het hoofd van desector Burger en Buitenruimte Marjan Zoon om het planverder te ontwikkelen. Doel is om het beheer in deOeverlanden maar ook daaromheen, zoals het berm-beheer, vast te leggen in een plan en uit te laten voerendoor medewerkers, die in een stichting georganiseerdzijn. De huidige beheervrijwilligers blijven hun functiebehouden. Hiermee wordt beoogd door gestructureerdoverleg de continuïteit van het beheer beter te waarbor-gen en ook andere ingrepen beter gecoördineerd te latenplaatsvinden. Nico probeert deze nieuwe constructie in2010 te bewerkstelligen.

Werkdag in het landschapLidy Zeinstra van Landschap Noord-Holland heeft op

19 september 2009 in de Oeverlanden samen met eenaantal beheervrijwilligers en Carla Peperkamp een werk-dag georganiseerd. Nico gaf aan het begin van de dag een

presentatie, die plaatsvond in de kantine van Ons Buiten.

Hans, Carla en Tello gaven excursies aan de aanwezigen.Rein en de andere vrijwilligers gaven assistentie bij deorganisatie en uitvoering. Ook het stadsdeel in de per-soon van Cor Hotting was aanwezig. Er werd met meerdan 100 man op deze prachtige dag gewerkt.

De lunch werd verzorgd door restaurant Aquarius.

Landschap Noord-Holland had de dag goed en professio-neel georganiseerd en we kunnen terugkijken op eengezellige en nuttige dag (zie verslag beheervrijwilligers).


Foto: Yigal Boegborn

17

JAARVERSLAG 2010

JubileumjaarIn 1984 is de vereniging officieel gesticht en dus washet jaar 2009, vijfentwintig jaar later, een viering waard.Nico had de coördinatie op zich genomen om een jubi-leumuitgave samen te stellen en uit te brengen. Op eigenkosten hadden we een prachtig document uitgebracht.De 52 pagina's tellende uitgave zat boordevol historische

informatie en er kwamen tientallen complimenten bin-nen van leden. Op 27 september hebben we een jubi-leumdag georganiseerd en dat was een zeer levendige bij-eenkomt. De opkomst bestond uit meer dan 80 mensen.Op deze dag werd het jubileumnummer officieel uitge-reikt aan wethouder Paulus de Wilt, die ook het voor-woord geschreven had. Egbert Tellegen heeft als actief lidde onthulling en inwijding van een nieuwe naam in deOeverlanden op zich genomen. Het huidige fietspad“Nieuwe Meerpad” is officieus omgedoopt tot HenkGerritsenpad. De procedure om dit officieel te maken istijdelijk stilgelegd (zie 'busbaan'). We mogen terugkijkenop een bevlogen jubileumjaar. Ook het Amsterdamse Bosvierde een jubileum, namelijk 75 jarig bestaan! Samenzijn we dus 100 jaar oud. Daphne de Wijs is bij de vie-ring geweest om onze vereniging te vertegenwoordigen.

Inrichting pier recreatiegebiedChris heeft een plan gemaakt met tekeningen om devlonder op de pier beter te benutten door het gebruiks-

vriendelijker en veiliger te maken voor kinderen (zietekening in kalender 2010), waar tevens hengelaars enboten voordeel van kunnen hebben. Het plan is tijdenseen BOR-vergadering met vertegenwoordigers van hetstadsdeel besproken. Zij dachten dat deze plek minder

geschikt zou zijn voor kleine kinderen, omdat deze toch

eerder in de buurt van de strandjes zouden blijven, maardat het plan mogelijk wel haar nut kon bewijzen voor deinrichting voor een oudere leeftijdscategorie. Het wordtdoor het stadsdeel nog nader bekeken.

BusbaanTijdens de aanvraag van een naamswijziging voor hetNieuwe Meerpad in Henk Gerritsenpad meldde Hans

Metz, ambtenaar bij Ruimtelijke Ordening van het stads-

deel dat dit geen goed idee was omdat er plannenbestaan om over het Nieuwe Meerpad (fietspad) een busbaan aan te leggen. Nadat stadsdeel Slotervaart zich

tegen de variant 6B verklaarde waarbij de busbaan opdeze plek, met onder andere de winterbeek, door onsgebied zou lopen, en bovendien het karakter van de

Riekerweg ernstig zou aantasten, is nu de zogenaamde

1+ variant voorgedragen voor een inspraakronde, die tot13 mei loopt. Als voor 1+ gekozen wordt, wil dat even-wel niet zeggen dat 6B van de baan is. Een evaluatie vande doorstroming van het busverkeer kan nog roet in heteten gooien. Variant 1+ zal voor het volkstuincomplexOns Buiten wel enig nadeel hebben omdat een deel vande parkeerplaats zal verdwijnen.

NieuwjaarsbijeenkomstDe ‘Soep en Zopie’ werd voor de derde keer georgani-seerd op 7 februari 2010 in de Waterkant met als doelom de leden in het nieuwe jaar een gezellige middag aante bieden en om bij te praten bij een warme bak soep.Ondanks het koude winterweer bestond de opkomst uitiets meer dan 30 personen en was de sfeer ongedwon-gen. Met name het actieve groepje, dat zich bezighoudtmet de koudewinning van NUON was uitgenodigd.Helaas was de advocaat Anna Jonkhoff verhinderd om te komen. De Soep en Zopie werden geserveerd doorMaxime en Julia. Het lijkt er op dat deze activiteit eentraditie gaat worden.

Inventarisaties en onderzoekRuud Jansen is gewoon doorgegaan met zijn inventari-satie van kevers en wantsen en de beheervrijwilligershebben allerlei gegevens vastgelegd. Een verrassing was

de ijsvogel, die al heel snel na het omtrekken van de

wilg (beheermaatregel voor de ijsvogel) dankbaar eennest ging maken in de wortelkluit. Het is helaas ondui-delijk of er jonge vogels zijn uitgevlogen. Tijdens debarre en relatief lange winter zijn leuke vogelwaar-

Foto: Hans Bootsma

18


nemingen gedaan zoals roerdomp en waterral. Het is de bedoeling dat in 2010 de broedvogelinventarisatieweer van start gaat. Er zijn op dit moment geen plan-nen om nader onderzoek te verrichten naar flora offauna. Maar ieder die zich hiertoe geroepen voelt, iswelkom! Onderzoek naar zoogdieren (met name marterachtigen en muizen) en nachtvlinders zou een

goede zaak zijn.

Educatieve activiteiten door de verenigingDe vereniging heeft elf excursies en wandelingen ge-organiseerd en deze werden door een wisselend aantalmensen bezocht met een maximum van dertig deel-nemers. Opvallend is dat er steeds nieuwe gezichtenverwelkomd kunnen worden. De vereniging is afgelo-pen jaar dikwijls benaderd door ouders, die een verjaar-dag als natuurfeestje in de Oeverlanden voor hun kindgeorganiseerd willen zien.

Tello is bezig met het opstellen van regels en voor-waarden waaronder dit soort activiteiten kunnen plaats-vinden, dit is nog niet vastgelegd. Zolang het onder devlag van educatie van de vereniging gaat, en er is plaatsin de Waterkant, is er geen bezwaar om deze activiteiten

uit te breiden. Alleen moet er dan wel een begeleiderzijn. JanKees is in principe bereid om dit soort feestjeste begeleiden.

Natuur- en Milieueducatie Medewerkers van Stichting Veldstudie Hei- en Boeicophebben zoals gebruikelijk ook dit jaar lessen gegevenaan leerlingen van het basisonderwijs in het kader vanna-tuur- en milieueducatie. De Waterkant wordt

gebruikt als leslokaal, de Oeverlanden en een stukje

Ons Buiten worden gebruikt als praktijkruimte en dekinderen kunnen op het depot hun boterham opeten.

Waterhuishouding in de Oeverlanden Het plan, Oase aan de Zuidas, geschreven door NicoJansen is verder uitgevoerd. Nico heeft toestemminggekregen om de sloot langs de Oude Haagseweg eenhoger waterpeil te geven. Op deze manier hopen we van een rothoekje een heldere sloot te maken. De win-terbeek stroomt voor het tweede jaar, en zoals al beschre-

ven, was de actie om broedgelegenheid te geven aan deijsvogel een succes gebleken. Wat nu op stapel staat is het plan om water te laten stromen van de Jaagpadslootnaar de poldertocht, waarbij een tweede beek wordtgerealiseerd.

Groene ASOp 10 november 2009 is de vereniging uitgenodigdvoor een beheerdersdag van de Groene AS. De kennis-uitwisseling kan volgens ons veel beter en wij hebbenhet idee dat de provincie Noord-Holland dat ook welwil verbeteren.

Koudewinning Nieuwe Meer door NUON Zoals bekend zijn wij, samen met de VerenigingWoonboten Zuid, de enige die ontvankelijk zijn ver-

klaard als het gaat om de mogelijkheid te procederentegen de aanvraag van een vergunning voor NUON omkoude te winnen in de Nieuwe Meer voor koeling van

computersystemen in kantoren langs de Zuid-As. Niet

dat we tegen zijn dat er koude wordt gewonnen maar wewillen wel dat het op een milieuvriendelijke manier gaatwaarbij de mensen (geen last van blauwalg) en dieren(geen last van temperatuurstijging) veilig zijn tegen ditsoort grootschalige ingrepen in de natuur. Anna

Jonkhoff (advocaat), Han Stricker (hydroloog), Roland

Postma (Woonboten Zuid) en Frank Rey van de IJssloothebben zich weer flink ingespannen om deze zaak te vol-

Zaagwerk in de winter. Twee stukjes rietland rond de Anton Schlepersplas zijn bij wijze van bosrandbeheer weer met elkaar verbonden, zodat de variatie ter plekke

toeneemt en meer luwe plekken voor vliegende insecten ontstaan. Foto: Hans Bootsma

19

gen en het proces te ondersteunen. Ton Best van deIJssloot is onverwacht overleden, en wij willen zijn fami-lie hierbij nogmaals condoleren met dit verlies.

Helaas heeft de Raad van State ons laatste bezwaarniet ontvankelijk verklaard omdat de griffiekosten dooromstandigheden vier dagen te laat waren overgemaakt.De rechter hechtte hier zeer grote waarde aan, terwijl

waterschap Rijnland meerdere steken had laten vallenmaar dat werd niet meegewogen. Het lijkt op klassejusti-tie en daarom beramen wij ons op verder te nemen stap-pen zoals het inschakelen van de Nationale Ombuds-man. Tot nu toe zijn er grote inspanningen geweest omde aanvraag voor een vergunning kritisch te volgen. Zelfsstadsdelen Slotervaart en Zuideramstel zijn niet in staatgebleken invloed uit te oefenen op de zaak. Inmiddelsheeft alleen al onze vereniging in totaal bijna 2500 euroaan proceskosten betaald (waarvan 1874 euro in 2009).Dat is veel geld voor twee kleine verenigingen, terwijlNUON en hoogheemraadschap Rijnland reuzen zijn met professionele medewerkers. Helaas lijkt het er op dat Goliath het gaat winnen van Klein Duimpje. In ditnummer staat een iets uitgebreider artikel over deze zaak.

Destratificatie-installatieHoogheemraadschap Rijnland heeft de vereniging uit-genodigd voor een bijeenkomst om mee te denken over

het protocol rond de beluchting in de Nieuwe Meer.

Zij houden zich dus wat dit betreft wel netjes aan hunafspraak waarvoor lof.

Contact met de buren Nieuw en MeerOp 19 februari 2010 hebben Tello, Hans en Daphne

een presentatie gegeven aan de bewoners van Stichting

Nieuw en Meer, respectievelijk over onze VDOB!-geschiedenis, de wijze waarop wij de Oeverlanden be-heren, en de ruimtelijke plannen waarmee we temaken hebben. Doel van de ontmoeting was om ervarin-gen uit te wisselen over groenbeheer en om de bandenmet de buren weer aan te trekken met het oog op de toe-

komst. Deze avond was daarvoor een goed begin. Hetidee is om meer als één gebied te opereren, met name als

het gaat om het bestuderen en reageren op plannen van

de overheid, nu toegespitst op de ontwerp StructuurvisieAmsterdam - 2040 (zie hieronder). Dit ter verzekeringvan het groene voortbestaan van het hele gebied ten

noorden van de Nieuwe Meer. Zo'n uitwisseling is voorherhaling vatbaar al was het alleen maar om de fantasti-sche kookkunst van de Nieuw-en-Meerders.

Ontwerp Structuurvisie Amsterdam - 2040Om de ongeveer tien jaar wordt er door de gemeente in Amsterdam een raamplan gemaakt waarin allerlei veranderingen worden aangegeven met betrekking totwonen en inrichting van de stad. In 2009 werd het con-ceptplan gelanceerd en daarop hebben we online gere-ageerd en middels een schriftelijke reactie. Tevens zijn

er bijeenkomsten bezocht door bestuursleden samen metvertegenwoordigers van Nieuw en Meer. Met ingang van25 februari 2010 ligt de Ontwerp Structuurvisie samenmet het bijbehorende Plan MER ter inzage. Gedurendetwaalf weken kunnen we dan weer reageren en dat gaanwe ook doen.

Gelukkig werd in het concept geschrapt dat deOeverlanden een locatie zou worden voor een toekom-stig Olympisch dorp. Ook het stadsdeel heeft in dezealert gereageerd. We gaan met onze buren het plansecuur doornemen op alle bedreigingen: de Oeverlandenzouden in een 'hoogwaardige' sport-as geplaatst kunnenworden (zie artikel Structuurvisie).

Structuurvisie Noord-Holland 2040De provincie heeft in 2009 een structuurvisie geschreven

genoemd Kwaliteit door Veelzijdigheid. Hierin staat datde Ecologische Hoofd Structuur herijkt wordt. Dit planheeft onze aandacht gehad maar tot nu toe hebben we

hier niet verder op gereageerd.

Stadsdeel Nieuw-WestTer voorbereiding op de samenvoeging van de westelijkestadsdelen tot een nieuw stadsdeel heeft beheervrijwil-liger Meyndert Bos het voortouw genomen om twee

bijeenkomsten te organiseren. Het doel is om alle groen-

groepen in het nieuwe stadsdeel kennis met elkaar telaten maken en eventueel samenwerking aan te gaan.Op 28 maart was er een bijeenkomst in de Waterkantwaarbij alle groengroepen van Nieuw-West zich aanelkaar kunnen voorstellen met als streven om individueleknelpunten te inventariseren en om deze vervolgens te

presenteren aan de nieuwe politici op 25 april. Wij willen op deze manier de nieuwe politici van

Nieuw-West de gelegenheid geven om op een dag ken-

nis te maken met de activiteiten van alle groengroepenin het nieuwe stadsdeel.

Namens het bestuur van de vereniging

"De Oeverlanden Blijven!"

Tello Neckheim, voorzitter. Daphne de Wijs vice-voorzitter.

JAARVERSLAG 2010

20

Toelichting Mede op verzoek van leden op vorige AlgemeneLedenvergaderingen steekt het schema in een ander jasje.Het overzicht bestaat uit drie delen: de jaarrekening2009 (resultatenrekening) met de inkomsten en uitga-

ven, die nu kosten en opbrengsten heten; met ernaast de begroting. Apart erbij de balans van 2009, met devermogensvergelijking. Tenslotte de begroting van 2010.Na bestuursoverleg hebben we besloten dat we geen uit-gebreide jaarrekening maken, met vaste activa, passiva endergelijke. Onze 'bezittingen' zijn te verwaarlozen omdathet gebouw en het gebied eigendom zijn van het stads-deel. Het jaaroverzicht in deze vorm voldoet aan denorm voor subsidieaanvragen.

Het was een bijzonder jaar, 2009, en ook een duurjaar, waarin we ons vijfentwintig jarig bestaan herdach-ten. We hadden gehoopt op subsidie hiervoor, gebaseerdop de educatieve aspecten van de viering, maar hebben

de bijzondere jubileumuitgave Oever en de vieringbetaald uit eigen vermogen. Andere bijzondere lastenwaren de juridische kosten, 1.874,30 euro, voor de pro-cedure tegen NUON.De inkomsten bleven achter bij de uitgaven. Dat komtgedeeltelijk doordat veel leden de betaling van hun con-tributie uitstellen. De natuurclub BioBende heeft eendeel van het jaar stilgelegen, maar loopt inmiddels weerheel goed. Een deel van de onkostenvergoeding komt

voor rekening van 2010.Uit de balans lijkt ons

vermogen vorig jaar metbijna 1600 euro toegeno-men. Dit batig saldo isgeheel te danken aan de5000 euro die de VDOB

ontving, met een bronzenpenning, als Landschapsprijsvan de provincie Noord-

Holland, voor de nota Oaseaan de Zuidas, geschrevendoor Nico Jansen. Deze5000 euro is geoormerkt:dat wil zeggen dat hetbedrag is bedoeld voor deverbetering van het waterpeil

en de waterkwaliteit in deOeverlanden, zoals in denota is vastgelegd.

Een vergelijking tussen de uitgaven van 2008 en (kosten) 2009, laat zien datde moderne wijze van admi-nistreren geld kost: internet-

verbindingen, cartridges,

elektronisch bankieren en dergelijke zijn helaas aan-zienlijk duurder dan het

onbetaalde ambachtelijkhandwerk. De toegenomenkosten komen verder door

verhoogde tarieven van de


Jaarrekening VDOB 01-01-2009 / 31-12-2009

Resultaten 2009

Begroting Kosten

Kosten 2009 2009

Administratie

Bureaukosten + P.R. 2.500,00 3.091,85

Oever/kalender/porto 8.000,00 11.795,60

Totaal administratie 10.500,00 14.887,45Terreinonderhoud

Inrichting depot/portakabin 500,00 462,52

Vergoeding vrijwilligers(0,85/u) 3.250,00 2.637,48

Reiskosten/verzorging 2.500,00 2.240,81

Materiaalkosten 750,00 84,10

Abonn/lidm/cursussen 250,00 137,25

Totaal terreinonderhoud 7.250,00 5.562,16Educatie

Vleermuistunnel 0,00 0,00

Begeleiding scholen 1.000,00 737,35

Educatie natuurclub/exc/materialen 1.200,00 187,91

Totaal educatie 2.200,00 925,26

Totale kosten 19.950,00 21.374,87

Voordelig saldo -2.100,00 1.599,96

Totaal kosten 17.850,00 22.974,83

Begroting Opbrengsten

Opbrengsten 2009 2009

Rente kapitaalrekening 100,00 147,15

Contributies/donaties/giften 12.000,00 11.956,43

Verkoop kalenders/kaart/etc. 500,00 650,25

Subs.terreinonderhoud S'vaart 4.750,00 4.750,00

Bijdragen natuurclub 500,00 471,00

Prijs Landschap N.-H. (geoormerkt) 5.000,00

Totaal opbrengsten 17.850,00 22.974,83

Financieel overzicht

21

ING-bank en door het maken en versturen van het dub-

beldikke Jubileumnummer van de Oever met affiche.Gelukkig nam Frans van De Appelbloesem Pers een deelvan de kosten op zich als bijdrage voor het jubileum, en

ook veel leden maakten daartoe extra giften over. Wijzijn hen daarvoor zeer erkentelijk.

Op de begroting 2010 staan de te verwachten kosten

en opbrengsten. Wij hopen dat het nieuw te vormen

stadsdeel Nieuw-West onze broodnodige 'waarderings-

subsidie' van 5000 euro continueert. De VDOB draagtnog altijd zelf substantieel bij aan het beheer van hetgebied. Bij de educatie staat een extra post van 500 euro

vermeld voor de drainage van de vleermuistunnel.

Chris ArntzenRia Beerlage

JAARVERSLAG 2010

BALANS per 01-01-2009

Debet Credit

ING-rekening 4068809 7.817,26 Eigen Vermogen 17.541,88

ING-rekening 1258089 1.526,42

Kapitaalrekening 8.198,20

Rentemeerrekening 0,00

Kleine kas

17.541,88 17.541,88


Debet Credit


ING-rekening 1258089 1.466,09

Kapitaalrekening 0,00

Rentemeerrekening 13.345,35

Kleine kas 0,00

19.141,84 19.141,84

Vermogensvergel ijking

Vermogen 01-01- 2009 17.541,88

Batig saldo 1.599,96

Vermogen 31-12-2009 19.141,84

Begroting 2010

Omschrijving kosten Bedragen Omschrijving opbrengsten BedragenAdministratie Rente kapitaalrekening 150,00

Bureaukosten + P.R. 3.000,00 Contributies/donaties/giften 12.000,00

Oever/kalender/porto 9.000,00 Verkoop kalenders/kaart/etc. 500,00

Subtotaal administratie 12.000,00 Subsidie terreinonderhoud Slotervaart 5.000,00

Terreinonderhoud Bijdragen natuurclub 500,00

Inrichting depot/portakabin 500,00

Vergoeding vrijwilligers (0,85/u) 3.000,00

Reiskosten/verzorging 2.500,00

Materiaalkosten 750,00

Abonn/lidm/cursussen 200,00

Subtotaal terreinonderhoud 6.950,00

Educatie

Vleermuistunnel 500,00

Begeleiding scholen 1.000,00

Educ. natuurclub/exc/mat. 1.200,00

Subtotaal educatie 2.700,00

Totaal kosten 21.650,00 Totaal opbrengsten 18.150,00


Debet Credit


ING-rekening 1258089 1.526,42

Kapitaalrekening 8.198,20

Rentemeerrekening 0,00

Kleine kas

17.541,88 17.541,88


Debet Credit


ING-rekening 1258089 1.466,09

Kapitaalrekening 0,00

Rentemeerrekening 13.345,35

Kleine kas 0,00

19.141,84 19.141,84

Vermogensvergel ijking

Vermogen 01-01- 2009 17.541,88

Batig saldo 1.599,96

Vermogen 31-12-2009 19.141,84

22

2009 was in tenminste één opzicht een bijzonder jaar.

Het begon met ijs en sneeuw, en eindigde daar ookmee. Behalve dat sneeuw een landschap weer eensanders en ook wel wat mooier maakt, is er met ijs ookhet voordeel dat je kunt kijken en komen op plekken

die normaal minder goed bereikbaar zijn. En ook wer-ken, bijvoorbeeld op wat wij de 'Schlepersplas' noemen,de lange grote plas langs het begin van het AntonSchleperspad. Daaroverheen hing al jaren een groep

wilgen die het zicht op deze plas danig verminderden,

en die we al jaren eens flink wilden terugzetten. Met het

ijs kon dat nu eindelijk, en met het veranderde uitzichtzijn we zeer tevreden, een plas die er lang er bijna ver-borgen bij lag, mag nu weer gezien worden.

Wat ook bijzonder was: de Werkdag in het Land-schap in september, van Landschap Noord-Holland(LNH). LNH beheert niet alleen eigen natuurgebieden,

maar begeleidt en ondersteunt ook een zeer groot aantalvrijwilligersgroepen in de hele provincie met gereed-

schap en advies, en organiseert één keer per jaar deze

werkdag. Dan komen vrijwilligers uit de hele provincieop bezoek bij één groep, die dan als gastheer fungeert.In 2009 waren dat De Oeverlanden, die bijna honderd

vrijwilligers mocht ontvangen. Die kregen als inleidingeen beeldpresentatie over het gebied en vervolgens eenhele serie excursies aangeboden, om ze met verschillende

aspecten van de Oeverlanden te laten kennismaken (en

trouwens ook met het Amsterdamse Bos, wat voor ons

niet had gehoeven). Na een lunch bij Aquarius hebben al die vrijwilligers in de middag op vier plekken in hetgebied gewerkt, en ons daarmee veel werk uit handen

genomen. De zeer zonnige en prachtige dag werd afge-

sloten met een prima borrel bij onze buren, Ons Buiten.Al met al een zeer geslaagde dag waar wij met plezieraan terugdenken.

Plezier in ons werk hadden we natuurlijk ook in derest van het jaar, want zonder plezier hou je ons werk

natuurlijk niet vol. Dat werk bestaat uit een grote varia-

tie aan werkzaamheden, die de seizoenen volgen. In dewinter werken we veel aan het hout: het knotten vanwilgen of het terugzetten daarvan in de rietlanden. Inzomer en herfst is er het maaiwerk. Daarnaast is er hetwerk op het depot, zoals het hout hakken voor dekachel, het onderhoud van tuin, vijver en vleermuistun-

nel, maar ook zijn er klussen als herstel en onderhoudvan de paden en het verzamelen van zwerfvuil. Een

tweejaarlijks terugkerende taak is het onderhoud van de

oeverbeschoeiing, met wilgentenen die we oogsten langsde Riekerweg, en dat was in 2009 een zware klus, van-wege een aanhoudende harde en koude wind. Veel tijd is

ook besteed aan de bestrijding van de reuzenbalsemien,die de laatste jaren sterk toenam en de neiging heeft omzeer dichte monocultures te vormen, waarin vrijwel geen

enkele andere plant nog voorkomt. Het plan is om nieu-

Een wit en koud begin en einde


Zaagwerkzaamheden langs het Jaagpad. Foto: Hans Bootsma

we vestigingen meteen de kop in te drukken, en de plantop oude vestigingen flink terug te dringen. We zijn blijdat het lijkt te lukken.

Minder blij waren we met het werk van Waternet,dat zo eens in de vijftien jaar alle sloten en wateren rondDe Oeverlanden uitbaggert, met groot en zwaar mate-

rieel dat plaatselijk een flinke aanslag op bodem en vege-tatie levert, zoals in het Jaagpadbos. Bovendien gebeurt

het in het verkeerde seizoen, wanneer de waterdieren

overwinteren. We hopen dat het in de toekomst klein-schaliger, meer gespreid over de jaren, en met meer over-leg kan gebeuren.

Monitoring: floritoring en faunitoring.Sinds de komst van de Schotse hooglanders in 2004

volgen we een dertigtal plantensoorten intensief, net als

23

de dagvlinders en de nachtegalen. Een broedvogelinven-tarisatie had in 2008 moeten plaatsvinden, maar ginghelaas niet door.

Wat de planten betreft is het beeld niet anders danook voorgaande jaren al werd beschreven. Een aantalsoorten, zoals bijvoorbeeld groot hoefblad, fluitekruid en de reuzenbereklauw zijn (zeer) sterk in aantal afgeno-men, door de culinaire voorkeuren van de koeien.

Nieuwe soorten zijn er (nog) niet voor in de plaats geko-

men. Wel neemt de verspreiding van sommige soortensnel toe, zeker die soorten waarvan de stekelige vruchtenen zaden gemakkelijk in de vacht van de grazers blijfthaken, zoals klitsoorten, agrimonie en groot heksen-kruid. Ook de pinksterbloem doet het steeds beter.

DagvlindersDe vlinderstand wordt sinds 2004 op twee manieren

bijgehouden. De eerste manier is structureel (S in de

tabel), waarbij we bijna wekelijks een vaste route lopen(in het graasgebied), hetgeen een goede vergelijkingmogelijk maakt. De tweede manier is incidenteel.

Daarbij noteren we al werkend, fietsend of wandelend waarnemingen uit het gehele gebied alsook op hetdepot. Deze getallen staan in de tabel onder I.

JAARVERSLAG 2010

��

��

��

��

��

��

��

�!�"��

�!�"��

#"�!��

$��%��

$"&��'�"��! � ��

(�)�**��!��"� ��

(!��*�� "��

+��"��&��

,-�!�&��

.��"��'�& ��

.��'��!'�"��! � � � ��

.��!�� "� � ��

.��"��*�� "��

/��*��!��

0/��!��'�"��! � ��

001��2�-��&'�"��! � � � ��

3 �!��&%!"��"**�%��

4�56"��5 � ��

!"�� #$� �##� %�$ �%�$ %%� �#%� �$� �##� �� %�

S = structurele waarnemingen; I = incidentele waarnemingen

* Luzernevlinders zijn vrij zeldzame dwaalgasten, en er viel in 2005 niet vast te stellen om welke soort het precies ging.

** De sint-jacobsvlinder tenslotte is eigenlijk een nachtvlinder, maar dan een soort die overdag vliegt, en om die reden in de tabel opgenomen. Wel werden in 2007 vrij veel van de 'zebrarupsen' van deze soort gezien, maar dat vertaalde zich niet in hogere vlinderaantallen in 2008.

° “Witje” impliceert dat er wel iets fladderend wits werd gezien, maar dat de soort niet viel vast te stellen.

Overigens speelt bij beide inventarisaties toeval eengrote rol, zeker bij soorten die maar in kleine aantallenvoorkomen.

Het algemene beeld dat de tabel levert is, net als devoorgaande jaren, dat de vrij algemene soorten, zoals bij-voorbeeld de atalanta en de witjes het goed blijven doen,al zit er wel eens een goed of slecht jaar tussen, maar dat

is niet ongebruikelijk. De soorten die in kleine aantallenvoorkomen blijven dat doen, al speelt toeval hier alsgezegd een grote rol. Opvallend is wel de almaar voort-gaande toename van het bruine en het bonte zandoogje.Zeer opvallend is ook het grote aantal distelvlinders datwerd geteld, niet alleen in De Oeverlanden, maar in hetgehele land. Er was sprake van een ware invasie van dezetrekvlinder. Ook de sint-jacobsvlinder zagen we meerdan eerdere jaren, maar hun typische zebrarupsen wer-den slechts weinig gezien, zeker vergeleken met de mas-sa's waarin ze in het verleden soms werden gezien.

Opmerkelijk is de terugkeer van het zwartsprietdik-kopje, dat een aantal jaren niet werd waargenomen. Ineerdere tabellen werd dat het 'sprietdikkopje' genoemd,omdat in het veld het verschil tussen geelspriet- enzwartsprietdikkopjes moeilijk is vast te stellen, maar dit

jaar hebben we met een vlindernet een flink aantalgevangen, en dat bleken allemaal de zwartjes te zijn.Tenslotte: we wachten al jaren met smart op de terug-

keer van het oranjetipje dat in de buurt, bijvoorbeeld bij

Ons Buiten en op het Eigen Hof, wel wordt gezien. DeOeverlanden lijken ons, gezien het ruim voorkomen vande waardplanten (pinksterbloem en look-zonder-look),ook voor deze fraaie vlinder een geschikt gebied.

NachtegalenOok in 2009 hebben we weer goed op deze zangersgelet, om het aantal territoria vast te stellen. Deze keerhebben we ons gehouden aan de strikte criteria die bijSOVON gelden voor het vaststellen van een geldig terri-torium, terwijl we eerder daar onze eigen criteria voorgebruikten.

Met de criteria hebben we nu ook de eerdere tellingennog eens bekeken en een nieuwe schatting gemaakt.Dan komen we tot de volgende lijst.: in 2004 waren er8 territoria, in 2005 9 stuks, vervolgens 7 in 2006, in2007 en 2008 6, en in 2009 nog maar vier. Dat is duseen flinke achteruitgang, die overigens ook landelijk is.De sterkste afname is die van de territoria in het graas-gebied. Overigens speelt ook het toeval hier een rol: denachtegaal kan in zijn territorium verschillende zang-plekken hebben, maar in hetzelfde gebied kunnen erook wel twee zitten, maar dat weet je alleen zeker als jeze tegelijk hoort zingen, en dat geluk is er niet altijd.

TenslotteMet de gebruikelijke wintersoep en zomerijs als toetjesbij het werk, was ook 2009 voor de vrijwilligers weer

een goed jaar. Met zo'n vijftien mensen, zowel heel trou-we als wat minder vaak langskomende mensen werd intotaal 2879 uur gewerkt; wat minder dan de 3041 in

topjaar 2008, maar nog steeds een respectabel aantal. Blij waren we ook met de samenwerking met 'onze'vaste en vertrouwde ZZP-ster Carla en diverse medewer-kers van het stadsdeel, zoals Cor Hotting. Zo, en nueerst een Bavaria (malt).

Rein Cremer

JAARVERSLAG 2010 JAARVERSLAG 2010

24

Begin december werd met veel machtsvertoon de sloot tussen het Jaagpadbos en volkstuinpark Ons Buiten uitgebaggerd. Ondermeer twee brede banen met metalen

platen door het bos, brede bandensporen in de berm die we al jarenlang maaien om de diversiteit te bevorderen en onnodig weggezaagde bomen en takken waren

het gevolg. Om nog maar te zwijgen over verstoord dierenleven: alles in één keer plus het verkeerde moment. Foto: Hans Bootsma

25

JAARVERSLAG 2010

persoon. Dat is jammer omdat de samenwerking met deeerste contactpersoon prettig verliep. Contact is belangrijkvanwege onderzoek naar een aantal belangrijke onderdelen

van ons Waterplan Oase aan de Zuidas. Het betreft metname de helofytenfilter en de ecologische oever van degemaaltocht. Het ALV-verslag wordt goedgekeurd.

4. Jaarverslag bestuurGerard Molewijk: Vraagt over de wandeling van 22 januari jl. en over de bellenbaan. Tello: het gaat hier omeen veronderstelling dat NUON is gaan experimenteren,dat kunnen we nog niet bewijzen. Nico merkt op: de com-pressoren werken nu veel beter dan vorig jaar: de installa-tie is al getest en aangezet; protocol is vastgelegd; overgemiddelde temperatuurstijging is niet zo veel te zeggen.Het jaarverslag van de bestuurswerkzaamheden wordtgoedgekeurd.

5. Jaarverslag beheervrijwilligersEr wordt opgemerkt dat het een interessant en goedonderbouwd verhaal is. Het jaarverslag wordt goed-gekeurd.

6. Jaarverslag publiciteitEr zijn geen vragen. Er wordt opgemerkt dat het dit jaareen kort verslag is. JanKees van Dijk: maar alles watbelangrijk is staat er in, het was veel werk juist om hetkort op te schrijven. Het stuk wordt goedgekeurd.

7. Bespreking financieel overzicht 2008 en begroting 2009

Naar aanleiding van een opmerking van Henk Smit oververkeerd gebruik van het woord 'begroting' - hier wordt'balans' bedoeld omdat sprake is van de feitelijke financiëlesituatie - meldt Ria Beerlage dat in het komend jaar met

een ander boekhoudkundig systeem gewerkt gaat worden;zij heeft hiervoor een korte cursus gevolgd bij de

Vrijwilligerscentrale Amsterdam.

Toelichting op een vraag over eigen bezittingen vanVDOB!: het gebouw met de hele inventaris is eigendomvan het stadsdeel; alles is derhalve ook verzekerd via het

stadsdeel. Ook de trekker en het meeste gereedschap valtonder de inboedel van het stadsdeel. Wel hebben we spul-len van Landschapsbeheer Noord-Holland en wat eigen

gereedschap.

Aanwezige bestuursleden: Daphne de Wijs, TelloNeckheim, Chris Arntzen, Nico Jansen, Ria Beerlage,Liesbeth Stricker (nieuw) en Hans Bootsma (notulen).

1. Opening en vaststellen agendaTello Neckheim heet iedereen welkom. De vergaderinggaat akkoord met de agenda. De beeldpresentatie voor-bereid door Nico Jansen houden we te goed. De beamerlaat het helaas afweten. In plaats daarvan kondigt Tellona afloop een wandeling naar de ijsvogelwand aan.Daarna is er gelegenheid tot napraten onder het genotvan een drankje en een nootje. Er is een behoorlijkeopkomst (lijst aanwezigen in het archief ).

2. Bestuursmededelingen, ingekomen stukken

Advies van de Amsterdamse Raad voor de Stadsont-wikkeling (april '09) over de Scheg tussen Schinkel enSchiphol. Daphne de Wijs: De ARS adviseert om voor

deze scheg snel een ruimtelijke visie op te stellen met een nadrukkelijk pleidooi voor het open houden van de groene ruimte. De visie kan dan een rol spelen in

de nieuwe Structuurvisie van Amsterdam en die van de

provincie (2010 - 2040). 'Benut voor het versterken vande groene en blauwe functies de kwaliteiten van hetAmsterdamse Bos, de Oeverlanden en andere ecologischwaardevolle gebieden in de scheg' is een van de aanbeve-lingen. Een '(fiets)rondje Nieuwe Meer' versterkt het

contact tussen de scheg en de omliggende woonwijken.Deze mogelijkheden gaan we onderzoeken tijdens onze'rondje Nieuwe Meer'-excursie in samenwerking met het Amsterdamse Bos op 20 september aanstaande.

Notitie van Rein Cremer: binnenkort is er sprake van 'maatschappelijke stages' in de Oeverlanden. Datwil zeggen dat leerlingen uit het voortgezet onderwijs

een korte stage volgen. Onder begeleiding van Reingaan zij eenvoudige beheerwerkzaamheden uitvoeren.

Het mes snijdt aan meerdere kanten!

In september vindt de Werkdag Vrijwilligers plaats,in samenwerking met Landschapsbeheer Noord-Holland.

3. Verslag ALV d.d. 17 mei 2008Toelichting van Nico Jansen: Met Waternet is tot op

heden geen contact te krijgen via de nieuwe contact-

Notulen ALV van 9 mei 2009

26

JAARVERSLAG 2010

Menno Vermeulen: wellicht is het gunstig om eenbeperkt eigen vermogen te hebben.

Tello: we hebben geen subsidie van de VSB gekregen.Van het stadsdeel hebben we nog geen reactie gekregenop onze aanvraag voor een bijdrage ten behoeve van dejubileumuitgave. We zullen interen op ons vermogen.Dat bevestigt ook Ria Beerlage. Zij voegt er aan toe dat

100 leden tot op heden niet betaald hebben en 30 daar-van geschrapt zijn. Daar gaan we iets aan doen, verzekertTello. Het financieel overzicht wordt goedgekeurd.

8. Verslag kascommissieIn de kascommissie had het afgelopen jaar zitting het trioMenno Vermeulen, Henk Scheen en JanKees van Dijk(niet Wichert Stemerdink zoals abusievelijk vermeldstond in de agenda). Op een enkel computerfoutje naklopte de kas voortreffelijk. De kascommissieleden worden bedankt en de vertrekkende leden, Menno enJanKees krijgen een fles wijn voor hun werkzaamheden.

9. FinanciënOverzicht 2008 en begroting 2009 worden goedgekeurd.

10. Benoeming nieuwe kascommissieDe nieuwe kascommissie bestaat uit het zittende lidHenk Scheen aangevuld met Olga Ruitenberg.

11. Verkiezing bestuursledenReglementair hoeven er geen bestuursleden af te treden.Chris zal de functie van secretaris en het penningmeester-schap neerleggen, maar blijft wel in bestuur als adviseur.Hans blijft, ook al kan hij, afhankelijk van andere activi-

teiten, het redactiewerk niet voor de volle honderd pro-

cent garanderen. Vervolgens wordt Liesbeth Strickervoorgesteld. Zij is al 15 jaar lid naar aanleiding van eenpaddestoelentocht. Tello: Liesbeth heeft destijds als porte-feuillehouder een belangrijke rol gespeeld bij de realisatievan het nieuwe gebouw voor De Waterkant. Als VDOB!vonden we het oorspronkelijke voorstel niet werkbaar.

Herziening van dit plan bleek uiterst moeilijk, maar nahoog spel is het raadsbesluit teruggedraaid. Zonder

Slotervaart Levendige Tuinstad was dat niet gelukt.

Liesbeth wordt bij acclamatie als bestuurslid aangenomen.Ria is bereid om eerste penningmeester te worden.

Er ontstaat hierbij een vacature voor secretaris. De overigezittende bestuursleden hebben aangegeven dat zij zich wil-len blijven inzetten voor de Oeverlanden.

12. Rondvraag en sluitingGerard Molewijk: alle partijen hebben dezelfde gedachten-gang: sportpark Nieuw-Sloten, volkstuinencomplex OnsBuiten en de Oeverlanden zijn het erover eens dat alles alsgeheel behouden moet blijven; maar volgend jaar is er eenander politiek gesternte door de fusies van de stadsdelen.Elders is er geen verstand van en geen idee over deOeverlanden. De unanimiteit moet opnieuw bevochtenworden. Wat dat betreft is Liesbeth Stricker een goede aan-vulling voor het bestuur. Ga nu al partijen in Slotervaartvragen om dit in te brengen in hun eigen partij want delokale partijen gaan ook fuseren. Straks staat er ook nogeen structuurvisie aan te komen. De zaak moet opnieuwvan de grond af bevochten worden. Dus tijdig alle partijenbenaderen.

Tello: alle partijen en ook alle groene groepen inNieuwe West benaderen. Ook met het oog op ons jubi-

leumjaar is dat belangrijk.Daphne: het is zaak dat alle toekomstplannen en

adviezen voor de Nieuwe Meer en wijde omgeving in

kaart worden gebracht voor onze inbreng in de concept

Structuurvisie. Wie van de leden wil met het bestuur meedenken? Erik Swierstra en Henk Smit.

Een van de aanwezigen: vindt drie pagina's gewijd aanzorgboerderij De Boterbloem te veel voor een initiatief niet

direct grenzend aan de Oeverlanden. Daar wordt tegen in

gebracht dat De Boterbloem in hetzelfde stadsdeel als de

Oeverlanden komt te liggen. Hans stelt voor in de Oeverbijvoorbeeld twee pagina's aan buurtgroen te wijden.Iemand komt met de suggestie in de volgende Oeveraandacht te besteden aan het 75-jarige Amsterdamse Bos.Met het 25-jarige bestaan van VDOB! maakt dat samen100 jaar!

Tello sluit de vergadering en nodigt de aanwezigen

uit een wandeling te maken naar de ijsvogelwand. Dit is

een van de gerealiseerde projecten uit Oase aan de Zuidas,de waternota die vooral door toedoen van Nico Jansen totstand is gekomen. Nico gaat mee om het een en ander toe

te lichten. Een tiental mensen wandelt mee, de rest ont-fermt zich alvast over de happen en dranken. Het wordtnu echt geanimeerd. JanKees heeft iemand gespot die nog

geen lid is .....

27

De Boterbloem voor-lopig geredVorig jaar juni kwam het besluit van stadsdeel Osdorpnaar buiten dat de ecologische zorgboerderij DeBoterbloem, waarover wij vorig voorjaar berichtten, in

ieder geval nog twee jaar op de huidige plek mag blijvenzitten. Daarna zal het aan een ander stuk grond gehol-pen worden, alhoewel de voorwaarden rond een moge-lijke verhuizing nog omgeven blijft door allerlei onzeker-heden. Dit is in ieder geval een voorlopige overwinningvoor het actiecomité Red De Boterbloem dat een hand-tekeningenactie had gehouden. Maar stadsdeel Osdorpblijft voornemens de Lutkemeerpolder in een bedrijven-terrein te veranderen. Hopelijk slagen De Boterbloem enhun vrienden erin ook dit terug te draaien, en deze noglandelijke polder met een aantal monumentale boerde-rijen deel te laten uitmaken van de Provinciale Ecologi-sche Hoofdstructuur, en De Boterbloem van het doorwethouder Marijke Vos geïnitieerde project ProeftuinAmsterdam dat voorziet in de stimulering van milieu-vriendelijke landbouw. In ieder geval wordt, na de voor-

bereiding van het bedrijventerrein van twee jaar, pasbegonnen met het bouw-rijp maken als het in debuurt gelegen bedrijventer-

rein Lutkemeer I nagenoegvol is, hetgeen nog langniet het geval is.

Prijs voor 'Oase aande Zuidas'Afgelopen zomer heeftde Vereniging "De Oeverlanden

Blijven!" één van dedrie Landschaps-prijzen van de provin-cie Noord-Hollandgewonnen voor het doorNico Jansen opgestelde plan

Oase aan de Zuidas. Het plan isondermeer gericht op het gezond maken van het waterdoor het zoveel mogelijk vervangen van oeverbeschoei-ingen door geleidelijk aflopende oevers met begroeiing,en door de aanleg van een helofytenfilter.

Deze prijs is een welkome steun in de rug om dekomende jaren voort te gaan met verbeteringen van dewaterkwaliteit en de beleving van b

Vereniging “De Oeverlanden Blijven!” · Foto’s: Meyndert Bos. 4 H et nieuwe Olympisch Stadion...

Documents

Transcript of Vereniging “De Oeverlanden Blijven!” · Foto’s: Meyndert Bos. 4 H et nieuwe Olympisch Stadion...