Verandermanagement 3

‘Geplande advisering & verandermanagement’

Ontwikkelingslijnen veranderkunde

Periode Inzichten Focus Denkers1950-1969 - diffusie en adoptietheorieën

- veranderingsmodellen

* Individueel gedrag

* groepsgedrag

K.Lewin

Lippitt / Bradfort

1969-1973 - Innovatiemodellen

- veranderingstrategieën* Individueel gedrag

* groepsgedrag

E. Schein

Chin & Benne

1974-1985 - Implementatiestrategieën

- Adviesaanpakken

- interventiemethoden

* Individueel gedrag

* Structuur

* Cultuur

* Management

Argyris

Wierdsma

Van de Bunt

1986-1999 - integrale veranderingsstrategieën en methoden

* idem 1974 e.v.

* Technologie

* werkprocessen

Cozijnsen

Vrakking

Cumming

2000-.... - integraal verandermanagement

- Alle organisatiefacetten

* idem

* Verandercapaciteit

* Transformatie

Senge

Boonstra

Caluwe

‘Sleutelmodellen’ Strategieën voor verandering

Empirical-rational: feiten Normative-reëducation: wil Power-coërcive: macht

Bennis & Benne & Chin; 1974Unfreezing > Movement > Refreezing

Kurt Lewin 1951

5 Kleuren Caluwe 2000

Lerende organisatiePeter Senge 1999

Verandermanagement ‘in model’ A

Verandermanagement ‘in model’ B

Verandermanagement ‘in model’ C Matrix

Verandermanagement ‘in model’ D `(Caluwé)

Historie

Historie

Context

Aanleiding

Filosofie

Actoren

Fasen

CommunicatieBetekenissen

Monitoring

Interactie

InrichtingBesturing

Mensen

ProductenDiensten

Processen

Uitkomsten

Verandermanagement ‘in model’ E

Verandermanagement ‘in model’ F: Presence

Zien

Gewaarworden

‘Loslaten’ ‘Ontvangen’

Realiseren

Transformeren

Verbeelden

‘Een model’Adviseren in verandering

Fase 1 Contact Netwerken Probleembewustzijn Veranderverlangen Eerste ‘probleemverkenning’

Fase 2 Contract ‘globaal’ plan van aanpak Offerte, Opdracht & commitment

Fase 3 Diagnose Onderzoek Analyse ‘probleemdefinitie 2’

Fase 4 Ontwerp Ideeën / creativiteit Toetsing / Besluitvorming

Fase 5 Implementatie Invoering Veranderen: ‘gedrag’

Fase 6 Verankeren Resultaten zichtbaar maken Vieren verankeren

Fase 7 Evoluatie Permanente toetsing en

terugkoppeling Voortgaande ontwikkeling

Fase 1 Contact

Zien

&

Verbinding

Fase 1 ContactActiviteiten & Resultaten

Activiteiten / Thema’sVooraf

Gevraagd of ongevraagd advies Intern / extern adviseur Voorbereiding op het adviesgesprek: cliënt & markt & branche & product Resultaat

Oriëntatie op klant, probleem en eigen mogelijkheden Activiteiten / Thema’s

Na (eerste) contact Wat is de vraag; voor- en nageschiedenis? Strategisch / structureel / cultureel ? Wie zijn de ‘eigenaren’, beslissers en opdrachtgevers? Is er probleembewustzijn, veranderverlangen en voldoende energie? Wat is je rol: expert, procesbegeleider, partner Resultaat

Voorlopige (probleem)diagnose en adviesaanbod Probleembewustzijn & veranderverlangen

Fase 1 ContactVaardigheden & technieken

Netwerken Acquisitie Lobbyen Actief luisteren / empathie Omgaan met weerstanden en emoties van anderen Analyseren Verkopen Feedback geven / confronteren met behoud van de relatie ‘politieke’ intelligentie ‘Offerte’ schrijven

Fase 2 Contract

Bewustwording, verbeelding

&

Commitment

Fase 2 ContractActiviteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’sStap 2A

Voorlopige probleemdiagnose Beeld van doel / eindresultaat; wat wel, wat niet Aard van de interventie: routine, verbeteren, innoveren Gebied: strategie, structuur, cultuur; 7S Projectplan: organisatie/ geld/ tijd/ kwaliteitszorg/ informatie Afspraken over rolverdeling en rapportage Resultaat

Duidelijke resultaat/doelomschrijving Projectplan & Offerte

Activiteiten & thema’sStap 2B

Presentatie offerte & onderhandelingen communiceren Resultaat

Contract en commitment

Fase 2 ContractVaardigheden & Technieken

Gesprekstechniek Bewustwordingstechnieken Projectplan schrijven Resultaatgericht / oplossingsgericht

omschrijven Offertes maken Overtuigen Commitment verwerven Onderhandelen Presenteren

Fase 3 Diagnose

Verheldering / Verdieping

&

Loslaten

Fase 3 Diagnose Activiteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’s beeldvorming: ‘probleem’ & oplossing Invalshoeken: strategie, structuur, cultuur, mensen,

processen, omgeving 6W’s; wie, wat, wanneer, waarom, waar, welke wijze? Gegevens verzamelen & analyseren Analyse van innovatievermogen Verheldering van criteria voor de oplossing Resultaten

Definitieve probleem- en/of doelformulering Beoordelingscriteria voor de oplossing

Fase 3 Diagnose Vaardigheden & Technieken

Onderzoeksvaardigheden Diagnostische vaardigheden Werken met metaforen Omgaan met weerstanden en

ontkenningsmechanismen Intuïtie Werken met meerdere perspectieven Politieke gevoeligheid / handigheid / Empathie Mediation; Win-Win SMART

Fase 3 Diagnose Methoden & Technieken

Strategische analyse Mission Statement SWOT analyse Bench-Marking Actueel en streefprofiel:7S Fasenmodel Greiner Innovatievermogen

Structuur analyse Mintzberg configuraties Metaforen Morgan

Cultuur diagnose Typologieën Harrison / Handy Hofstede

Mensen Stijlen van leidinggeven (DISK) Teamrol analyse Belbin Functieanalyse

Producten Portfolioanalyse Product & markt Klanttevredenheid

Processen Stroomschema’s Balanced Score Card INK / Deming Pareto-analyse Ketenanalyse Visgraatdiagram krachtenveldanalyse

Gegevens verzamelen Interview Enquête Observatie Bronnenstudie Persoonlijke ervaring / intuïtie

Fase 4 Ontwerp

Transformeren

Visie ontwikkelen

Ontvangen & Verbeelden

Fase 4 Ontwerp Activiteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’s: Divergeren Visie ontwerpen / ontwikkelen Top-down <> bottum-up ? Oplossingen bedenken

Oorzaken aanpakken Gevolgen bestrijden Situatie aanpakken Accepteren / heretiketteren Transformeren

Resultaten Visionaire oplossingen SMART omschreven

Activiteiten & thema’s: Convergeren Doordenken / toetsen van de oplossingen: + / - Besluitvormingsprocedures: wie over wat op welke wijze Resultaten

Oplossing & commitment

Fase 4 Ontwerp Vaardigheden & Technieken

Bedenken / Idee-generatie: Divergeren Research & Development Werkconferenties Creatieve vaardigheden & processen Brainstormen Bono: de zes denkende hoofddeksels

Toetsen, selecteren en besluitvorming: Convergeren Pro- / Contra-argumenten Scenarioanalyse Risico- en effectanalyse Kosten-baten analyse Multicriteria-analyse Experimenteren Besluitvormingsprocessen en technieken

Fase 5 Implementatie Activiteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’s Veranderbeidheid &

weerstandsanalyse Projectplanning Loslaten & Eigenmaken Resultaten

‘gedrags’verandering: 7S Nieuwe strategie Nieuwe structuur Nieuwe cultuur Nieuwe managementstijlen Nieuwe (werk)processen Nieuwe mensen Nieuwe producten / markten

Invoeringstrategieën ‘proeftuintjes Inktvlek Gefaseerd Shocktherapie integraal

Educatieve strategieën Informeren Faciliteren Opleiding & training Overtuigen Teambuilding

Probleemoplossende & Machtsstrategieën

Reorganisatie / structuurverandering Pressie / onderhandelen / top-down Ontslag / nieuwe mensen / interim-manager Straffen en belonen

Fase 5 Implementatie Vaardigheden & Technieken

Projectmanagement Alle HRM instrumenten: Instroom & Beheer & Ontwikkeling

& Uitstroom Gedragsverandering Motiveren Invloedsstijlen Overtuigend presenteren Omgaan met weerstanden Feedback / monitoring / auditing Onderhandelen Overgangsrituelen Interne communicatie

Fase 6 Verankeren Activiteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’s Onomkeerbare stappen creëren naar de nieuwe situatie Zichtbaar maken van de verandering Successen worden gevierd nieuw gedrag wordt beloont Oud ‘gedrag’ wordt ontmoedigt Via HRM instrumenten wordt er feedback gegeven De organisatie wordt rust gegund De vernieuwing wordt ‘verinnerlijkt’ in de organisatie via kwaliteitszorg Er is een ‘eindpunt’ van het veranderingsproces Resultaten

‘trots’ / “we did it’ gevoel in de organisatie De verankering van de verandering in de organisatie ‘onbewust’ bekwaam

Fase 6 Verankeren Vaardigheden & Technieken

Motivatiemanagement Waarderende feedback /

beloningsmanagement Coaching Monitoring & Audits Onderzoeksmethoden Vieren & organisatierituelen

Fase 7 EvoluatieActiviteiten & Resultaten

Activiteiten & thema’s Voortgangsmonitoring & bijsturen Terugkoppeling naar elke fase Voortschrijdend inzicht Klachthantering Product evaluatie: de verandering Procesevaluatie: het verandermanagement `Lerende organisatie’ Eindrapportage & Afscheid Resultaten

Innovatievermogen is verbeterd Awareness & verantwoordelijkheid: ‘Presence’

Fase 7 Evoluatie Vaardigheden & Technieken

Projectmanagement: Kwaliteitszorg Mondelinge en schriftelijke rapportage Feedback en evalueren Klachthantering Competentiemanagement Coaching Bijsturen

De elementen van een complexe verandering

Visie + Vaardigheden + Prikkels + Middelen + Plan van aanpak + = Verandering

Vaardigheden + Prikkels + Middelen + Plan van aanpak + = Verwarring

Visie + Prikkels + Middelen + Plan van aanpak + = Onzekerheid

Visie + Vaardigheden + Middelen + Plan van aanpak + = Weerstand

Visie + Vaardigheden + Prikkels + Plan van aanpak + = Frustratie

Visie + Vaardigheden + Prikkels + Middelen + = Chaos