Hervorming langdurige ondersteuning en zorg

Wim de HaartProjectleider kern AWBZ

27 mei 2013

Waarom herziening ondersteuning en zorg?

1. Betere kwaliteit ondersteuning en zorg

2. Meer voor elkaar zorgen

3. Financiële houdbaarheid langdurige zorg

2

Ondersteuning en zorg gaat over mensen

3

Ontwikkeling van de kosten

4

1972

1974

1976

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

0

5

10

15

20

25

30

Ontwikkeling AWBZ-uitgaven vanaf 1972 (in mld. euro’s; bron CBS)

Visie op langdurige ondersteuning en zorgUitgangspunten:

1. Uitgaan van wat mensen wel kunnen

2. Eerst kijken naar eigen mogelijkheden

3. Voor wie niet meer zelfredzaam kan zijn, is er altijd ondersteuning of zorg

4. De meest kwetsbaren hebben recht op de kern-AWBZ

5

Vertaling naar beleidDe visie vertaalt naar beleid:

1. Participeren in eigen omgeving met steun via de WMO

2. Samenhangende zorg in de Zvw

3. Recht op zorg voor kwetsbare mensen via de kern-AWBZ

6

Decentralisatie naar gemeenten en herinrichting WMO

Gemeenten krijgen 1 januari 2015 verantwoordelijkheid voor ondersteuning burgers die beperkt kunnen participeren.

Ondersteuning richt zich op :- burger geven regie over eigen leven- uitvoeren van dagelijkse levensverrichtingen- ontmoeten van anderen- langer thuis wonen- participeren in de maatschappij.

Zodat: Leveren bijdrage welbevinden van mensen, voorkomen van medicalisering.

7

Nieuwe Wmo- Geen overheveling van rijkstaken

- De aanspraken voor extramurale AWBZ vervallen

- Budgetten gaan naar de gemeenten

- Grote beleidsvrijheid voor de gemeenten

- Introductie maatwerkvoorziening

- Minder korting huishoudelijke hulp

- Recht onder stringente voorwaarden op pgb

8

Samenhangende zorg in de Zvw

• Verpleging en verbonden persoonlijke verzorging naar Zvw

Investeren in wijkverpleegkundige (Zvw), 200 mln

Investeren in sociale wijkteams (Wmo), 50 mln

• Op behandeling gerichte Langdurige intramurale GGZ naar Zvw

• Op participatie gerichte langdurige intramurale GGZ naar Wmo

9

Recht op zorg voor kwetsbare mensen via de kern-AWBZ

• Kern AWBZ: meest kwetsbaren met een individueel recht

• Kwaliteitsverbetering

• Onafhankelijke indicatiestelling

• Uitvoering zorgkantoren

• Recht op pgb onder stringente voorwaarden

• Overgangsrecht

10

Flankerend beleid

Beleid op randvoorwaarden:1. Samenwerking gemeenten en zorgverzekeraars2. Via inkoop door gemeenten samenwerking stimuleren3. Innovatie4. Administratieve lasten5. Governance en toezicht

11

Concrete uitwerking regeerakkoordin 2014 - nog aanspraak dagbesteding AWBZ: opmaat decentralisatie 2015- nog aanspraak verzorging AWBZ (< 6 maanden) - nog huishoudelijke hulp via gemeenten in 2015- geen AWBZ begeleiding, kortdurend verblijf, vervoer, 75% budget naar gemeenten-geen AWBZ aanspraak persoonlijke verzorging, 85% budget naar gemeenten-hulp huishouden Wmo, 60% van het budget-50% besparing hulpmiddelen in de Wmo - investering € 50 mln sociale wijkteams (afstemming medisch domein)- begeleid wonen gericht op participatie naar gemeentelijk domein, uit te werken

12

Concrete uitwerking (2)Werkgelegenheid: - Arbeidsmarkt effectrapportage, 100 mln specifieke groepen

Maatwerkvoorziening inkomenssteun- Bestaande regelingen gaan op in gemeentelijk vangnet 700 mln

Waarborgen in de WMO-Vraagverkenning burger door gemeente-Inzet clientondersteuning-MEE naar gemeenten-Aandacht voor specifieke groepen clienten

13

Concrete uitwerking (3)Kwaliteit-Bezien rol kwaliteitsinstituut en IGZ

PGB-Onder voorwaarden beschikbaar.

Informele zorg-Verkennen hoe mantelzorgers gesteund kunnen worden

Sociaal domein-Maximale beleidsruimte gemeenten-Samenhang wmo, jeugd en participatie

14

TransitieTransitie gaat ook om andere orientatieAndere rol van burgers en veld partijen

Pijlers in transitieprogramma:1.Communicatie van de veranderingen2.Ondersteuning via ‘InVoorZorg!’ en transitiebureau(s)3.Proeftuinen voor verandering4.Monitoring

15

Waarom langer zelfstandig thuis wonen?

Aansluiten bij behoefte om langer thuis te wonen

16

1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 20100

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

plaatsen80 plus

Ontwikkeling intramurale zorg voor mensen ouder dan 80 jaar (Bron: NZa/CBS)

Waarom langer zelfstandig wonen?Echter,

het aantal cliënten dat in een instelling woont in de gehandicaptenzorg is tussen 2005 en 2011 toegenomen met 34%.

In de GGZ was deze toename zelfs 50%.

17

Waarom langer zelfstandig thuis wonen?

Veilig stellen zorg en ondersteuning voor kwetsbaarste groepen.

18

1972

1974

1976

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

0

5

10

15

20

25

30

Ontwikkeling AWBZ-uitgaven vanaf 1972 (in mld. euro’s; bron CBS)

Langer thuis wonenUitgangspunten:

1. De huidige cliënten behouden het recht op verblijf in een instelling

2. Eerst kijken naar eigen mogelijkheden

3. Voor wie niet meer zelfredzaam kan zijn, is er altijd ondersteuning of zorg

4. De meest kwetsbaren hebben recht op de kern-AWBZ

19

Langer thuis wonen

In 2013 blijven nieuwe cliënten thuis wonen die voorheen ZZP V&V 1 en 2, GGZ 1 en 2 en VG 1 en 2 kregen.

In 2014 geldt dit voor ZZP V&V 3.

In 2015 geldt dit voor een deel van ZZP VG 3 (naar verwachting 50%).

In 2016 geldt dit voor ZZP LG 1 en 3, ZG 1 en een deel van V&V 4 (naar verwachting 50%).

20

Wie is verantwoordelijk voor zorg en ondersteuning thuis?

Vanaf 2015 naar verzekeraars (Zvw)

- extramurale verpleging en meervoudige verzorging (inclusief wijkverpleging en nieuwe aanspraak thuisverpleging),

- op behandeling gerichte langdurige intramurale GGZ, verkenning zorgakkoord - naar gemeenten (Wmo)

- begeleiding en (enkelvoudige) persoonlijke verzorging- maatwerkvoorziening- sociale wijkteams

21

Gevolgen burger- Eerder in het leven nadenken over woonsituatie bij ouderdom.- Meer nadenken over wat zelf of het netwerk kan doen.- In plaats van naar zorgkantoor bij gemeente en verzekeraar vragen stellen.- Mensen met meer geld zullen meer moeten zelf moeten betalen.

22

Gevolgen zorginstellingen -Geleidelijk minder cliënten met lage ZZP indicaties.-Deels op te vangen door:

- zwaardere cliënten en- verhuur van woningen - levering van extramurale zorg en ondersteuning

-Heroriëntatie op de dienstverlening is noodzakelijk.-Veel instellingen hebben zich al op de trend voorbereid.

23