Over veranderen….

I & I conferentie Utrecht

John van Dongen

Om je dromen te laten uitkomen,moet je wakker worden…..

Nice to know…

Nederland is aan het veranderen: (Aantal hits in NLD) • veranderstrategie 4.990x • Verandercapaciteit 5.970x • Innovatiemanager 19.800x • Innovatiemanagement 96.200x • Leiderschap 572.000x • Innovatie 1.780.000x • Weerstand 1.270.000x • Veranderen 4.270.000x

Need to know!

• Uit onderzoek is gebleken dat de verwachte gemiddelde levensduur van organisaties in de laatste twee decennia is teruggegaan van 20 jaar naar 12,5 jaar. De overlevingskansen van organisaties nemen af doordat ze zich niet voldoende aanpassen of zich juist te veel, te vaak of onnodig aanpassen. In al deze gevallen gaan organisaties niet goed om met veranderingen in bijvoorbeeld de maatschappij, de markt, hun beleidsveld, technologie, klantgedrag of hun primaire proces. !

• ‘70% van de verandertrajecten mislukt’ Een statistische waarheid als een koe. En wie de statistiek als

leidraad neemt voor het handelen begint nergens meer aan.

Noodzaak tot veranderen!

!• Waarom al die moeite? • Is er wel een reden, noodzaak? • Wat is jou motivatie? !!!!

• Welke vormen van gemak, genot en gewin maken voor jou het verschil… !

!!!

Strategie en aanpak….

Veranderaanpak: • Drie G’s voor betrokkenen: Gewin, Genot, Gemak • Ook drie C’s: Cash, Competenties, Connecties • Waarom veranderen? Probleem? Oplossingen? • Keuze veranderaanpak, of niet! • VeranderPlan ontwikkelen • Veranderaar !

Anders denken en anders doen….

• Filmpje Ben Tiggelaar

Waar zou je rekening mee kunnen houden…?

Is er voor iedereen reden om in actie te komen?Wie worden door de actie geraakt?

Wie is opdrachtgever?

Wie is opdrachtnemer?

Wat gaat er gebeuren

of

wat gaan we doen?Waar gaat het gebeuren? (afdeling, team, locatie, enz..)Wie is verantwoordelijk voor uitvoering en resultaat?

Wie gaa(t)n dit uitvoeren?Probeer kort te verwoorden hoe dit past in een projectplan…

!De informele organisatie !Wordt bij veranderactiviteiten dikwijls onvoldoende

meegenomen !Hierdoor wordt verandering dikwijls een kansspel

Informele organisatie !• Het grote verborgen deel van de ijsberg onder water • Uit het zicht maar altijd aanwezig • Processen en gedragingen van collega`s die spontaan naar

boven komen • Bepaalt de cultuur van een organisatie • Neemt toe naarmate formele organisatie niet voldoet • Kan formele tegenwerken en soms versterken !

Formele en informele organisatie

structuur regels en procedures werkverdeling en rapportagelijnen beleid doelen en technologie financiën en producten

coalities en psychologische behoeften macht, informeel leiderschap en conflict moraal, informele normen en gevoeligheden Sociale codes, loyaliteiten, vriendschappen emoties gevoelens, percepties risiconemend gedrag

Vijf veranderstrategieën

Planmatige

strategieOnderhandelings-

strategieProgrammatische

strategieInteractieve

strategieMachts-

strategie

VerhuizenDoorduwen Onderhandelen Trekken Ontdekken

13% 23% 18% 25% 21%

•Sturing door top

•Doelgericht

•Legitieme macht

•Inbreng controllers

•Macht-dwang

•Geen participatie

•Initiatief bij de top

•Doelgericht

•Expertmacht

•Inbreng adviseurs

•Rationeel-empirisch

•Weinig participatie

•Meer partijen

•Resultaatgericht

•Legitieme macht

•Inbreng partijen

•Onderhandeling

•Politiek proces

!•Participatief

•Probleemgericht

•Persoonlijke macht

•Inbreng mede-

werker

•Reëducatief

•Veel participatie

•Interactief

•Toekomstgericht

•Persoonlijke

macht •Samen optrekken

•Dialoog en conflict

•Veel interactie

Zeer laag

verandervermogenLaag

verandervermogenGering

verandervermogenBeperkt

verandervermogenHoog

verandervermogen

Vraag…

!Welke veranderstrategie(en) wordt(en) meestal gebruikt binnen jouw school? !Om welke reden? !Levert dat het gewenste effect op? !

Resultaten

men

sen

cultu

ur

stru

ctuu

r

syst

emen

leiderschap

organisatie-gedrag

missie ! visie ! strategie doelen

verander-aanpakomgeving

Hoe bereiken we waar we naar toe willen? 15

!• Om te kunnen komen tot verbreding en verandering

binnen een organisatie zal aan een aantal voorwaarden moeten worden voldaan.( van klassenorganisatie, vakorganisatie en daarna misschien zelfs schoolorganisatie…) !

• Ontbreekt een van deze voorwaarden, dan zullen onwenselijke gevolgen zichtbaar worden binnen de veranderende organisatie

Producten & EffectenInfrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Weerstanden & Commitment en

scholing

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Verbreding &

VeranderingResultatenMiddelenMensenCultuurStructuurStrategie

Producten & EffectenInfrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Weerstanden & Commitment en

scholing

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Verwarring

geen samenhang & visie

ResultatenMiddelenMensenCultuurStructuurGeen aandacht Strategie

Producten & EffectenInfrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Weerstanden & Commitment en

scholing

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Chaos !Geen besturing &

beheersing

ResultatenMiddelenMensenCultuurGeen aandacht Structuur

Strategie

Producten & EffectenInfrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Weerstanden & Commitment en

scholing

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Weerstand !Geen binding

ResultatenMiddelenMensenGeen aandacht Cultuur

StructuurStrategie

Producten & EffectenInfrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Ongerustheid !Geen vaardigheden

ResultatenMiddelenGeen aandacht mensen

CultuurStructuurStrategie

Producten & EffectenWeerstanden & Commitment en

scholing

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Frustatie

Geen voorzieningen

ResultatenGeen aandacht Middelen

MensenCultuurStructuurStrategie

Infrastructuren, Beschikbare

ondersteuning

Weerstanden & Commitment en

scholing

Leiderschap & Facilitering en

motivatie

Processen, Organisatie, digitale

(leer)middelen

Beleid op -school niveau

-vakgroepniveau

Nutteloosheid !Geen toegevoegde waarde

Geen aandacht Resultaten

MiddelenMensenCultuurStructuurStrategie

Concreet gedrag bij weerstand

Veranderen & weerstand

Weerstand & veranderen

Symptoombestrijding op individueel niveau !• Angst voor het onbekende wegnemen • Gebrek aan vertrouwen in anderen oplossen • Behoefte aan veiligheid honoreren • Wens tot status-quo benoemen • Cynisme, negativisme ontkrachten • Weerstand als strategie ombuigen

Weerstand & veranderen

Symptoombestrijding op groepsniveau !• Van armzalige besluitvorming naar goede besluitvorming • Van niet weten wat de ander doet naar interesse • Van geen maatstaf voor kwaliteit naar kwaliteit • Van aanvaarding van vanzelfsprekendheden naar een

open mind • Van gebrek aan loyaliteit naar loyaliteit