VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJDE ZORG VOOR DE OPEN RUIMTE IN VLAANDEREN

RUILVERKAVELING

Infokrantmei 2003

Sint-Gillis-Waas

In 1998 werden het ruilverkavelingscomité Sint-Gillis-Waas en de commissie van advies opgericht. Samen met de Vlaamse Landmaatschappij hebben zij intussen niet stilgezeten.

Voor sommige lezers van deze infokrant is het wellicht de eerste keer dat zij over dit project worden geïnformeerd. Daarom vertellen we kort nog even wat een ruilverkavelingsproject juist betekent.

Concreet voor het ruilverkavelingsproject Sint-Gillis-Waas geven we een overzicht van de verschillende realisaties die reeds op het terrein zichtbaar zijn en schetsen we het verdere verloop van dit project. Er is de afgelopen jaren al heel wat gebeurd en het einde van dit project komt steeds dichterbij. Tijd dus om eens een balans op te maken en ook vooruit te kijken naar wat nog komt.

Wie met de mooie lente- en zomer-dagen in het verschiet zelf het ruilverkavelingsgebied wil verkennen, kan gebruik maken van de twee wandelcircuits die op de laatste bladzijde van deze krant worden voorgesteld.

Beste Lezer,Beste Lezer,

SitueringSituering

VoorwoordSitueringWat is ruilverkaveling?Het project in een notendop: Wat is er al achter de rug?

Ruilverkaveling Sint-Gillis-Waas in woord en beeld

Recreatie: Nieuwe mogelijkheden om te wandelenEn verder: Wat staat er nog op het pro-gramma?

p 1

p 2-3

p 4

Het project in een notendopHet project in een notendop

- Onderzoek naar het nut: oktober - november 1996 en mei - juni 1997- Nuttigverklaring door de bevoegde minister: 7 januari 1998- Oprichting ruilverkavelingscomité en commissie van advies: 12 februari 1998- Start uitvoering werken: 1 juni 1999- Eerste neerlegging herverkaveling: november - december 2001

Stekene

Sint-Gillis-Waas

Beveren

Sint-Niklaas

51 ha

1.221 ha

224 ha

222 ha

InhoudInhoud

De ruilverkaveling Sint-Gillis-Waas is gelegen op het grondgebied van de gemeenten Sint-Gillis-Waas, Beveren en Stekene en de stad Sint-Niklaas. De totale oppervlakte van het project bedraagt 1.718 ha.

Heel beknopt omschreven betekent ruilverkaveling, in eerste instantie, dat landbouwgronden gehergroe-peerd worden. Binnen een afgebakend gebied worden de gronden letterlijk geruild en herschikt. In plaats van kleine, versnipperde percelen krijgen de landbouwers één of meerdere grote, goed toegankelijke blokken, indien mogelijk in de buurt van hun bedrijf. Terzelfder tijd worden heel wat wegen (her)aangelegd of afgeschaft, wordt de waterhuishouding verbeterd…

Wat is er al achter de rug?

Wat is ruilverkaveling?In evenwicht met de landbouw komen ook landschaps-zorg, natuurbehoud, archeologie, verkeersveiligheid en recreatie aan bod in de schaarser wordende open ruimte. Er worden fi ets- en wandelpaden aangelegd of verbeterd en bijkomende beplantingen zorgen voor het herstel van de natuur en het landschap. Met de aanleg van rietvelden voor kleinschalige waterzuivering en wachtbekkens krijgt ook integraal waterbeheer de nodige aandacht.

Legende: gemeentegrenzen ruilverkaveling

Ruilverkaveling Sint-Gillis-Waas in woord en beeldRuilverkaveling Sint-Gillis-Waas in woord

... voor de landbouwers en andere gebruikers van de open ruimte.

Ruilverkaveling draait in de eerste plaats om land-bouw. Daarom krijgt de verbetering van veld- en landbouwwegen veel aandacht. Enkele bestaande wegen werden in een nieuw jasje gestoken.Diverse nieuwe wegen werden aangelegd, in steen-slag, beton en tweesporenbeton. Deze nieuwe wegen bieden mogelijkheden voor wandelaars (zie laatste bladzijde) en fi etsers. De ruiters werden evenmin vergeten met 4 km nieuwe zandige paden.

De waterwerken in het ruilverkavelingsproject zullen zowel zorgen voor een betere afwatering als voor een verhoging van het bergend vermogen van de waterlopen.

1

Dat ruilverkaveling meer is dan het herschikken van landbouwpercelen wordt hier prachtig geïllustreerd. Het ruilverkavelingscomité voorzag de aanleg van een 4 km lange, vrijliggende fi etsverbinding tussen Kemzeke en de Oude Spoorwegbedding via de Heerbaan , de Grauwesteenstraat, de Wijnstraat en de Hoogstraat. In overleg met de gemeente Sint-Gillis-Waas werd er van de gelegenheid gebruik gemaakt om een gescheiden rioleringsstelsel aan te leggen.

Heraanleg HoogstraatOp vraag van de stad Sint-Niklaas en de gemeente Sint-Gillis-Waas werd door het ruilverkavelingsco-mité een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd in de Hoogstraat , de Geinsteindestraat , de Bekelstraat en de Vrouweneekhoek. Het afvalwater, dat momenteel geloosd wordt in de waterlopen binnen de ruilverkaveling, zal in de toekomst worden gezuiverd in het waterzuiverings-station van Sint-Niklaas. Hiervoor moest de riolering plaatselijk tot 4,5 m diep aangelegd worden. Het eindresultaat is een mooie 4 m brede asfaltweg met een vrijliggend fi etspad.

2

3

4

Wegen- en waterwerken...

1

Heraanleg Heerbaan

2

Weg ter hoogte van de Heerbaanv.l.n.r.: oude situatie en huidige situatie uitge-voerd in tweesporenbeton

2

3Juni 2001:Inhuldiging ruiterpaden in samenwerking met

landelijke rijverenigingen

4 Een natuurtechnisch profi el op de rechter-oever van de Vrasenebeek, gecombineerd met de aanplanting van inheemse struiken

5 Vrijliggend fi etspad aan de Heerbaan met de kerk van Kemzeke op de achtergrond

5

6

7

Kruispunt Hoogstraat - VrouweneekhoekstraatRioleringswerken: doorpersing van een betonbuis met diameter 60 cm

7

Fietspad Kemzeke - Oude Spoorwegbedding

8

8

Geinsteindestraatv.l.n.r.: oude en huidige situatie

Veilige oversteekplaats voor fi etsers;Vernieuwd verhoogd kruispunt Wijnstraat - Grauwesteenstraat - Beekstraat - Shondtstraat

Vrasenebeekv.l.n.r.: oude en huidige situatie:meer ruimte voor water

6

6

1

10

April 2003:Inhuldiging heraangelegde Hoogstraat

5

Ruilverkaveling Sint-Gillis-Waas in woord en beelden beeld

De werken van landschapszorg bevinden zich her en der bin nen het ruilverkavelingsgebied. Ze omvatten onder meer:Aanleg educatief speelbos ‘Hazenpad’:Op 11 oktober 2002 vond de opening plaats van het speelbos Hazenpad. Het terrein van 7.500 m² omvat twee speelheuvels, een grasveld en een bomentuin. Bij het bosje hoort ook een kleine zone voor spon-tane natuurontwikkeling met een poel.

Landschaps- en natuurontwikkeling:In het kader van landschapsontwikkeling werd heel wat aangeplant langs wegen, waterlopen en fi ets-paden ... Bestaande bosjes werden uitgebreid en nieuwe werden aangelegd om de groeikansen van de natuur te vergroten. In totaal werden reeds 1.450 hoogstambomen en 18.000 struiken aange-plant in het ruilverkavelingsgebied. Bijkomende impulsen werden aan de natuur gege-ven door de (her)aanleg van poelen ...

Verbetering waterkwaliteit:Ter hoogte van Schuilhoek wordt aan ecologisch beekherstel gedaan door de aanleg van een riet-veld.

WaterbeheersingDe Klapperbeek en de Vrasenebeek veroorzaakten de jongste jaren regelmatig wateroverlast in Sint-Gillis-Waas en de dorpskom van Vrasene. Om deze wateroverlast in de toekomst te voorkomen, werden door het ruilverkavelingscomité en de provincie Oost-Vlaanderen diverse maatregelen uitgewerkt. De aanleg van een bufferbekken ter hoogte van Schuilhoek vormt hierin een onderdeel. Het uitgegraven bekken heeft een totale oppervlakte van ca. 5 ha en kan ruim 31.000 m³ (31 miljoen liter) water bergen. Aan de uitstroomzijde ervan werd een automatisch werkende klep in de beek gebouwd. Deze klep ligt in normale omstandigheden plat en verhindert de afvoer niet. Bij hevige neerslag richt de klep zich op, waardoor het beekpeil wordt opgestuwd en het bufferbekken zich langzaam vult. Vernieuwend en uiterst nuttig voor een goed beheer van het bekken, is het telemetriesysteem dat werd geïnstalleerd. Via een telefoonlijn en een modem worden alarmmeldingen doorgestuurd naar de provincie Oost-Vlaanderen, politie of brandweer. Hierdoor wordt een goede werking aanzienlijk ver-hoogd en kan bij eventuele storing op zeer korte termijn worden ingegrepen.

Een ander belangrijk onderdeel was de bouw van een sifon op de Blokstraatbeek onder de Water-gang der Hoge Landen. Bij hevige neerslag zal het centrum van Sint-Gillis-Waas niet langer onder water komen te staan. Door de constructie wordt het teveel aan water gecontroleerd afgevoerd naar het noordelijk landbouwgebied.

3

9

Landschapszorg

10

11

12

14

9

14

Het rietveld ter hoogte van de Blauwe Staak moet in de toekomst de water-kwaliteit van de beek verbeteren. Momenteel lozen nog diverse woningen aan Hoogeinde in deze beek.

13

10

11

Landelijke weg in een groen kleedje gestoken

De beplantingen werden steeds uitgevoerd met

streekeigen en inheemse soorten zoals zomereik, wilg, es, els, hazelaar ...

Gardebeek

Ringsloot

Speeldersbeek

Vrasenebeek

Schuilhoekbeek

15

Heraanleg van een poelter hoogte van de Vijverstraat

12

14

15

7

9

Oktober 2002: Ruim 130 leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar van de stedelijke basisschool en de O.L.V. Ten Bosschool mochten als eersten het

speelbos komen verkennen.

Zicht op het wachtbekken

4

8

16

12

15

Sifon BlokstraatbeekAfdammen Watergang

13

16

16

11

13

BeekstraatPastorijw

egel

Feuseldreef

Wijnstraat

Shond

straa

t

ColofonColofonUitgave: Vlaamse Landmaatschappij Provinciale afdeling GentGanzendries 149, 9000 GentDatum: mei 2003Oplage: 12.000 exemplaren op milieu-vriendelijk papierVerantwoordelijke uitgever: ir. Roland de Paepe, administrateur-generaal, wnd., VLM Gulden-Vlieslaan 72, 1060 Brussel

Zin gekregen om met het mooie weer de ruilverkaveling te verkennen en van het buitengebied te genieten? Trek dan maar je stapschoenen aan want er zijn heel wat nieuwe wandelroutes gecreëerd. Hier zijn twee mogelijke parcours aangeduid. Deze zijn niet bewegwijzerd. Natuurlijk zijn er nog heel wat meer recreatieve mogelijkheden in het gebied.

En verder...En verder... Wat staat er nog op het programma?

RecreatieRecreatie

ContactpersonenContactpersonenVlaamse Landmaatschappij Provinciale afdeling GentGanzendries 149, 9000 GentTel.: 09/244.85.00 - Fax: 09/244.85.99Projectleider: ir. Tom Velghee-mail: tom.velghe@vlm.beCommunicatieverantwoordelijke:Els Segherse-mail: els.seghers@vlm.be

AMINAL Afdeling LandGebr. Van Eyckstraat 2-6, 9000 Gentir. Paul Kouckuyte-mail: paul.kouckuyt@lin.vlaanderen.be

Naast het beëindigen van al deze werken staat ook de herverkaveling hoog op de agenda voor 2003. Momenteel worden de bezwaren en opmerkingen doorgenomen door de herverkavelaar en besproken in de commissie van advies en het ruilverkavelingscomité. Als alles zoals voorzien verloopt, worden de aangepaste en defi nitieve plannen in het najaar opnieuw ‘neergelegd’ en wordt het resultaat vastgelegd in de ruilverkave-lingsakte eind 2003.Om de nieuwe kavels bruikbaar te maken voor landbouwuitbating zullen vervolgens de afwerkings- en kavel-inrichtingswerken worden uitgevoerd. Het gaat hierbij om het in cultuur brengen van loswegen, het graven en dempen van kavelgrachten, het plaatsen van perceelsovergangen en het aanleggen van insteekwegen in steenslag. Ook de uitvoering van de erfbeplantingsactie op 22 landbouwbedrijven en de aanleg van kleinschalige water-zuiveringsinstallaties bij 14 landbouwbedrijven is voorzien in 2004.

Deze wandeling vertrekt vanuit het centrum van Sint-Gillis-Waas (parking gemeentehuis) en brengt ons via de Samelstraat en een heraangelegde kasseiweg naar het ruilverkavelingsgebied. We vervolgen onze wandeling op de nieuwe steenslagwegen. We kruisen de Smoutstraat en de Laarstraat. Langs deze steenslagwegen is een 3 m brede zandberm voorzien voor de ruiters. Ter hoogte van de Blauwe Staak kunnen we kiezen voor een lange wandeling richting wachtbekken op de Vrasenebeek (10 km) of een korte versie rechtdoor naar de Kalissestraat (7 km). Kies je voor de lange wandeling dan gaan we richting Molenstraat en via de Schuilhoekstraat naar het wachtbekken. In de Drielindenstraat slaan we linksaf. Deze heraangelegde kasseiweg staat in verbinding met een wandelpad in steenslag. We kruisen de Vrasenebeek en gaan naar de Kalissestraat. Hier komen we terug samen met de korte wandeling. Voorbij de woningen gaan we rechts, over de ruilverkavelingsweg, naar de Steenbeekstraat. Via de Kleine Kouterstraat en de Vijverstraat gaan we naar het gehucht Groot Laar. Hier volgen we de Zijpstraat. Via een nieuw aangelegd wandelpad bereiken we opnieuw de Samelstraat.

Vanuit het centrum van Sint-Pauwels brengt een wandeling van 8 km je in het ruilverkavelingsgebied. Via de Sterrewegel komen we in de vernieuwde Wijnstraat. Een nieuwe ruilverkavelingsweg in steenslag brengt je naar de Geinsteindestraat en de Oude Spoorwegbedding. Langs deze spoorwegbedding zullen volgend jaar nog diverse beplantingswerken uitgevoerd worden. We kruisen de Baarstraat en aan de betonnen ruilverkavelingsweg verkennen we verder het landbouwgebied. Deze ruilverkavelingsweg heeft verbinding met de Feuseldreef. De vernieuwde Pastorijwegel brengt je terug naar het vertrekpunt.

Grauwesteenstraat

GeinsteindestraatO

ude Spoorwegbedding

Sterrewegel

Route 1

Ruilverkavelingsweg

Ruilverkavelingsweg

Route 2

Kleine KouterstraatVijverstraat

Zijpstraat

Samels

traat

Smoutst

raat

Laar

straa

t

Steenbeekstraat

weg

Ruilverkavelingsweg

Wachtbekken

Baarstraat

Ruilverkavelingsw

eg

Schuilhoekstraat

Kalis

sest

r.

Zandstraat

Wandelpad

Ruilverkavelings-

Kasseiweg

Ruilverkavelingsweg

Drielindenstraat

Kass

eiweg

Molens

traat