Veiligheidsrapportage Primaire waterkeringen Waterschap ... · - De inspecties en proefsluitingen...
23
Veiligheidsrapportage Primaire waterkeringen Waterschap Rivierenland 2013 Opsteller: Jaap Bronsveld Versie: 1.0 Datum: 15-12-2013
Transcript of Veiligheidsrapportage Primaire waterkeringen Waterschap ... · - De inspecties en proefsluitingen...
Veiligheidsrapportage
Primaire waterkeringen
Waterschap Rivierenland
2013
Opsteller: Jaap Bronsveld
Versie: 1.0
Datum: 15-12-2013
2
Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................... 3
Samenvatting ............................................................................................................................. 5
1 Huidige veiligheidssituatie ................................................................................................ 7
2 Projecten ............................................................................................................................ 8
3 Beheer en Onderhoud ........................................................................................................ 9
4 Veiligheidsborging .......................................................................................................... 11
5 Proces- en databeheer ...................................................................................................... 12
6 Financiële consequenties ................................................................................................. 14
7 Communicatie ................................................................................................................. 15
7.1 Bereik .......................................................................................................................... 15
7.2 Doelgroepen ................................................................................................................ 15
7.3 Kernboodschap ............................................................................................................ 15
7.4 Strategie ....................................................................................................................... 16
7.5 Matrix .......................................................................................................................... 16
8 Bijlagen ........................................................................................................................... 17
8.1 Toetsing ................................................................................................................... 18
8.2 Projecten .................................................................................................................. 19
8.3 Beheer en Onderhoud .............................................................................................. 20
8.4 Veiligheidsborging .................................................................................................. 22
8.5 Overzichtskaart veiligheidsrapportage .................................................................... 23
3
Inleiding
Aanleiding Waterschap Rivierenland beheert ca. 1070 kilometer primaire en regionale waterkeringen. Het
waterschap toetst deze waterkeringen op de veiligheid, inspecteert ze en versterkt waar nodig.
Voor het bestuur is het noodzakelijk om een actueel veiligheidsbeeld van de waterkeringen te
hebben waarin de samenhang van toetsing, versterking, inspectie en calamiteitenbestrijding
wordt gepresenteerd.
De frequentie van toetsen is teruggebracht naar eenmaal per 12 jaar. Dit mag echter geen
invloed hebben op de kwaliteit van de keringen. Met andere woorden: de beheerder moet er
vanuit zijn zorgplicht altijd voor zorgen dat de kering aan de norm voldoet. Dit noemen we
continu inzicht in de veiligheid. Dit betekent:
• eenmaal per 12 jaar controleren of de kering ook bij eventuele wijzigingen in
randvoorwaarden en rekenregels voldoet;
• vervolgens zo vaak als nodig is controleren of er geen veranderingen optreden rond de
kering die ervoor zorgen dat deze niet meer voldoet.
Dit vraagt een goede afstemming tussen het toetsproces en het overige beheer en onderhoud
aan de kering.
Een andere wijziging in de Waterwet is dat het toezicht op de primaire keringen overgaat van
Provincie naar het Rijk. Daarmee houdt de kadersteller direct het toezicht op de uitvoerende
partij. Deze taak zal worden uitgevoerd door de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport
(ILT). Binnen dit kader moeten waterschappen een periodieke rapportage leveren aan de
minister.
Doel rapportage Deze rapportage geeft een actueel en integraal veiligheidsbeeld van de waterkeringen van
WSRL op de peildatum 01-11-2013. De rapportage informeert het bestuur over de veiligheid
en voedt de calamiteitenorganisatie voor bijzondere veiligheidsmaatregelen. De rapportage
wordt ook toegestuurd naar de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport.
Afbakening De rapportage heeft niet tot doel de stand van zaken van de toetsing, van de projecten enz.
weer te geven. Dat is de taak van de verschillende processen. Het gaat alleen om de analyse
en presentatie van gegevens uit deze processen die in onderlinge samenhang tot
veiligheidsrisico’s leiden.
Structuur document De structuur van het rapport staat in onderstaande afbeelding.
4
Vakken met het toetsoordeel ‘nader onderzoek’ of ‘onvoldoende’ bieden onvoldoende
zekerheid/veiligheid tegen overstroming. Deze vakken moeten worden versterkt (pijl 1) om te
voldoen aan de norm. Ook verdienen deze extra aandacht bij de inspecties om de actuele
situatie te monitoren (pijl 2). De veiligheid van die vakken blijft een aandachtspunt zolang het
project nog niet in uitvoering is. Tijdens de uitvoering moeten veiligheidsmaatregelen
onderdeel zijn van het aannemersplan. Afhankelijk van de projectstatus (pijl 3) of de
inspectieresultaten (pijl 4) worden daarom veiligheidsmaatregelen getroffen. Deze kunnen in
het uitvoeringsplan zijn opgenomen, anders maken deze onderdeel uit van de
calamiteitenbestrijdingsplannen van WSRL. Binnen al deze taken moeten de processen en het
databeheer op orde zijn.
Leeswijzer Het eerste hoofdstuk geeft de resultaten weer van de periodieke veiligheidstoetsing met daarin
een overzicht van afgekeurde vakken. Het tweede hoofdstuk gaat in op de
versterkingsprojecten waarin zowel de versterking van afgekeurde vakken als andere
waterkeringsprojecten in beeld worden gebracht. Het derde hoofdstuk biedt een weergave van
de resultaten van de inspecties en schouw die zijn uitgevoerd door de onderhoudsafdeling. In
het vierde hoofdstuk komen tot slot de veiligheidsmaatregelen aan bod die bij de projecten of
de calamiteitenbestrijding moeten worden getroffen als niet wordt voldaan aan de
veiligheidseis. In het vijfde hoofdstuk staat een statusoverzicht van het data- en procesbeheer.
De laatste twee hoofdstukken geven extra informatie aan het bestuurd over de financiële
consequenties en de communicatie over deze rapportage.
5
Samenvatting
Deze veiligheidsrapportage schetst een actueel en integraal veiligheidsbeeld van de
waterkeringen van Waterschap Rivierenland op de peildatum 01-11-2013. Dit beeld is
opgebouwd uit: de resultaten van de toetsing, de voortgang van de versterkingsprojecten, de
inspectie- en schouwresultaten en eventuele bijzondere veiligheidsmaatregelen.
beknopt overzicht van de kentallen:
Rapportagedatum: 01-11-2013 Primaire waterkering
(km)
% Regionale
waterkering
Toetsresultaten:
- Oordeel: voldoet aan de
norm
343,38 62,0
Nog niet opgesteld in
2013
- Oordeel: nader onderzoek 3,5 0,6
- Oordeel: nog te toetsen 19,12 3,5
- Oordeel: voldoet niet aan de
norm
186,77 33,7
- Hoge grond 0,63 0,1
Projecten:
- Trajecten nog niet in
voorbereiding
0,82
- Trajecten in planvorming 8,33
- Trajecten in uitvoering 61,10
- Veilig Nog niet van
toepassing
- Vervallen 0,96
In de volgende trajecten geldt een aangepast inspectieregiem vanwege recent opgeleverd
werk of werkzaamheden in het gesloten seizoen:
- Dijkring 23 herinrichting Noordwaard , dijkteruglegging Lent, dijkverbetering
Sleeuwijksedijk te Werkendam: voor het werken in de winter is een hoogwaterdraaiboek
opgesteld en goedgekeurd.
- Dijkverbetering Munnikenland: voorwaarden voor werken in de winter zijn opgenomen
in de vergunning.
- Voor de opgeleverde werken polder Nieuwland en polder Baanhoek bestaan nog steeds
bijzondere maatregelen in het calamiteitenbestrijdingsplan.
- Voor het gemeentelijke project Waalkade en Handelskade Nijmegen is een draaiboek
hoogwater van kracht.
- Dijkverbetering Ravenswaaij-Opheusden: voorbereidend werk dat niet van invloed is op
de veiligheid van de waterkering
- Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhoven: voorbereidend op de dijkversterking worden
op een nader te bepalen tijdstip in de winter werkzaamheden uitgevoerd. Deze zijn van
beperkte invloed op de veiligheid. De aannemer moet nog een uitvoeringsplan ter
goedkeuring indienen.
Bijzonderheden:
- Op twee locaties bij waterkeringen categorie primair-C (keert niet direct buitenwater) is
in november vanwege overvloedige regenval een zeer steil binnentalud afgeschoven. De
schades zijn hersteld voor 10-12-2013. Er is een onderzoekstraject in gang gezet.
- De inspecties en proefsluitingen van kunstwerken hebben reparatie- en verbeterpunten
opgeleverd, maar niet van dien aard dat de veiligheid in het geding is.
- De inspectieresultaten van Muskus- & Beverrattenbeheer hebben twee locaties
opgeleverd waar herstel is uitgevoerd. Monitoring is nodig bij hoogwater.
6
- Bij de najaarschouw voldeden alle vergunningen aan de voorwaarden voor werken in het
gesloten seizoen.
- De hoogwatergolf in juni (Lobith NAP+ 13.60) heeft veel beheerinspanning opgeleverd,
maar geen risico’s voor de veiligheid. De stormvloed op zee op 6 december (Krimpen a/d
Lek NAP +2,58) leidde tot waterstanden die bij het dijkversterkingsproject in Werkendam
zomerkadebewaking nodig maakten. Het werk bleef daardoor droog.
- Handhavingszaken: er zijn in 2013 4 zaken opgestart, daarvan zijn er nog twee
(worteldoek en een leidingboring) in procedure. Deze vormen geen veiligheidsprobleem.
In een derde zaak (multidisciplinair via gemeente) zijn we partij als eigenaar. De vierde is
ongedaan gemaakt.
- Tabel met kentallen van keurovertredingen, aanschrijvingen, handhavingzaken:
Primaire Regionale
Keurovertredingen (formele aanschrijving)
01-12-2012 t/m 30-11-2013
34
Aanschrijvingen najaarschouw 103 18
Aanschrijvingen Lingedijken (september) 132
Handhavingzaken 4 0
Calamiteitenbestrijding: Bovenstaand vond u het overzicht van de trajecten waar in de dijkversterkingtrajecten een
veiligheidsplan is gemaakt. Onderstaand volgen de trajecten waarvoor een bijzondere
veiligheidsmaatregel is opgesteld die onderdeel uitmaakt van het calamiteitenbestrijdingsplan
- Deeltrajecten Kinderdijk – Schoonhoven (nr. 2-6): bijlage 13 ´Noodplan voor zwakke
dijkvakken Lekdijk´ bij het ontwerp calamiteitenbestrijdingsplan Stormvloed vanaf Zee.
Deze wordt in de winterperiode op een nader te bepalen tijdstip overgenomen door de
aannemer van de dijkverbetering.
- Polder Nieuwland: par. 4.5 van ontwerp calamiteitenbestrijdingsplan Stormvloed vanaf
Zee. De voorlandkering is inmiddels op hoogte, maar verkeert nog in de onderhoudsfase.
Zolang blijft deze maatregel van kracht.
- Polder Baanhoek: pompplan is bijlage 14 van het nieuwe calamiteitenbestrijdingsplan
Stormvloed vanaf Zee
- Inundatiesluis Heukelum, sluis 4: constructie (nr. 1). De noodmaatregel die nodig is na
inundatie van de Betuwe, is opgenomen als noodmaatregel in FLIWAS.
- Met 30 aannemers verspreid over het gehele beheergebied bestaan
waakvlamovereenkomsten voor inzet met menskracht, materiaal en materieel.
Proces- en databeheer De processen die betrekking hebben op de waterkeringen, de legger en het beheerregister
primaire waterkeringen zijn voor ca. 90% beschreven.
Overweging en conclusie Op 15-12-2013 zijn de resultaten van de peildatum bijgewerkt en gelden geen kritieke
aandachtspunten op het gebied van de veiligheid. Voor enkele dijkversterkingstrajecten
bestaan uitvoeringsdraaiboeken hoogwater of wordt deze op een nader te bepalen tijdstip van
kracht. Voor enkele trajecten is in het bestrijdingsplan een veiligheidsmaatregel opgesteld.
Voor de overige trajecten heeft het waterschap het standaard calamiteiten-bestrijdingsplan.
Bijlage 8.5 bevat een overzichtskaart die de verschillende aspecten samenvoegt.
Communicatieaspecten Deze rapportage gaat integraal naar de toezichthouder, de Inspectie voor de Leefomgeving en
Transport. Voor de communicatie is een plan opgesteld (hoofdstuk 7).
Voorstel De veiligheidsrapportage voor kennisgeving aannemen, toezenden aan de toezichthouder en
de communicatie uitvoeren volgens hoofdstuk 7.
7
1 Huidige veiligheidssituatie
In dit hoofdstuk worden de resultaten van de veiligheidstoetsing samengevat. Op 01-11-2013
is dat het product van de 3e toetsronde samen met de resultaten van de verlengde 3
e
toetsronde (eind 2013). De peildatum van de derde toetsronde was 15 januari 2011. De
rapportage gaat alleen in op de belangrijkste toetssporen hoogte, stabiliteit binnenwaarts en
piping.
De segmenten (dijkvakken) met het toetsoordeel ‘voldoet aan de norm’ zijn goedgekeurd. In
principe is de veiligheid hier op orde, tenzij dagelijkse inspecties ontoelaatbare schades aan
het licht brengen. Die worden voor het hoogwaterseizoen hersteld.
Segmenten met het toetsoordeel ‘nader onderzoek’ waarbij sprake was van onvoldoende
gegevens of onzekerheid in het toetsspoor, krijgen het oordeel ‘nader onderzoek’. Deze
onzekerheid betekent mogelijk dat de veiligheidssituatie van die trajecten niet voldoet aan de
norm.
De segmenten met het oordeel ‘voldoet niet aan de norm’ zijn afgekeurd op een bepaald
toetsspoor. Van deze is wel bekend waarom de veiligheid op de sporen hoogte, stabiliteit
binnenwaarts en piping niet voldoet. Ook segmenten die tijdens de toetsronde al waren
opgenomen in programmaprojecten hebben op basis van werkafspraken dit oordeel gekregen.
Dat wil niet zeggen dat de veiligheid niet voldoet, maar wel dat ze onderdeel uitmaken van
ingrijpende veranderingsprojecten.
Bij de toetsing zijn de waterkerende kunstwerken (sluizen, coupures enz.) op eenzelfde wijze
beoordeeld en voorzien van een toetsoordeel.
In bijlage 8.1 staan de samengevoegde resultaten van de verschillende toetssporen.
Conclusie Voor de segmenten en kunstwerken met de oordelen ‘nader onderzoek’ en ‘voldoet niet aan
de norm’ is van belang of de veiligheid van de waterkering is geborgd in het standaard
calamiteitenbestrijdingsplan of dat een bijzonder plan nodig is. In dit overzicht staan die
waarvoor een bijzondere maatregel moet zijn.
Nr. Omschrijving Bijzondere maatregel in
calamiteitenbestrijdingsplan
1 Kinderdijk en Schoonhoven:
opdrijfproblematiek
Noodplan Lekdijk, bijlage 13 CBP-Delta.
Wordt overgedragen aan de aannemer van
het traject Kinderdijk-Schoonhoven in het
uitvoeringsplan.
2 Inundatiesluis Heukelum, sluis 4:
constructie
Big bags voor schuif Betuwezijde, na
inundatie Betuwe, opgenomen als
noodmaatregel in FLIWAS.
Voor 9 andere waterkerende kunstwerken met het veiligheidsoordeel 'voldoet niet aan de
norm' voldoet het standaard calamiteitenplan omdat:
a) De verbetermaatregel inmiddels is uitgevoerd (de toetsing beoordeelt de waterkering op
peildatum januari 2011)
b) Een bijzondere maatregel in het CBP niet noodzakelijk is gezien de aard van de
verbetermaatregel. Dit betreft bijvoorbeeld het opstellen van sluitprocedures of het
uitvoeren van maatregelen die binnen het reguliere beheer en onderhoud worden
uitgevoerd.
8
2 Projecten
Dijkversterkingprojecten komen voort uit verschillende programma’s. Dat betekent dat niet
alleen de afgekeurde vakken deel uitmaken van de projecten, maar ook goedgekeurde vakken.
Vakken die in uitvoering zijn voldoen tijdelijk niet aan de veiligheidsnorm. Daarom moeten
veiligheidsmaatregelen tijdens de uitvoering worden getroffen. Dit hoofdstuk geeft overzicht
van de projectfasen van de trajecten en van het actuele veiligheidsrisico.
De dijktrajecten met het label ‘voorbereiding nog aanvangen’ vormen de basis voor de
rapportage(s) van de volgende jaren. Samen met de trajecten ‘in planvorming’ vormen deze
een groep waar eventueel bijzondere veiligheidsmaatregelen nodig zijn op grond van toets- of
inspectieresultaten. Die maken onderdeel uit van het calamiteitenbestrijdingsplan.
De dijktrajecten waarbij de ‘verbetering in uitvoering’ is, vallen onder een overeenkomst met
een aannemer. Voor werken in de hoogwaterperiode heeft het waterschap regels opgesteld
waaraan de aannemer zich dient te houden. Uit oogpunt van efficiency wordt de volledige
verantwoordelijkheid voor veiligheidsmaatregelen binnen de opdracht bij de aannemer
gelegd. Deze moet veiligheidsmaatregelen treffen indien er sprake is van hoogwater.
- Dijkring 23 herinrichting Noordwaard (1)
- Dijkteruglegging Lent (1)
- Dijkverbetering Sleeuwijksedijk te Werkendam (1)
- Dijkverbetering Munnikenland (2)
1. Voor het werken in de winter is een hoogwaterdraaiboek opgesteld en goedgekeurd. 2. Voorwaarden voor werken in de winter zijn opgenomen in de vergunning.
- Dijkverbetering Ravenswaaij-Opheusden: voorbereidend werk dat niet van invloed is op
de veiligheid van de waterkering
- Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhoven: : voorbereidend op de dijkversterking worden
in de winter werkzaamheden uitgevoerd die beperkte invloed hebben op de veiligheid. De
aannemer moet hiervoor nog een uitvoeringsplan ter goedkeuring indienen.
De trajecten met het label ‘veilig’ hebben sinds de laatste rapportage vanwege een versterking
de status veilig gekregen. Bij deze eerste rapportage bestaat deze groep nog niet.
Ook andersoortige projecten (bijv. baggeren of stedenbouw) kunnen van invloed zijn op de
veiligheid. Het is nodig deze te beoordelen op de actuele veiligheid, dat gebeurt in beginsel
bij de vergunningverlening. Daarnaast zien medewerkers van het waterschap toe op het
naleven van de vergunningsvereisten. Bij de najaarschouw vindt een controle plaats op de
status van de vergunde werkzaamheden. Voor het volgende project bestaat een draaiboek
hoogwater:
- de Waalkade en handelskade in Nijmegen.
In bijlage bijlage 8.2 wordt de status van de projecten per dijkring met symbolen
weergegeven op een kaart.
conclusie Deze winter zijn 6 dijkversterkingsprojecten in uitvoering, voor 3 bestaan
hoogwaterdraaiboeken, voor 1 valt dat onder de vergunningsvoorwaarden, voor 1 wordt deze
goedgekeurd voordat het werk start, 1 project is nog niet van invloed op de veiligheid. Voor
de opgeleverde werken polder Nieuwland en polder Baanhoek bestaan nog steeds bijzondere
maatregelen in het calamiteitenbestrijdingsplan. Voor het gemeentelijke project Waalkade en
Handelskade Nijmegen is een draaiboek hoogwater van kracht.
9
3 Beheer en Onderhoud
Bij de rapportage van inspectie en schouw horen:
- trajecten waar een bijzonder inspectieregiem op van toepassing is.
- inspectie van waterkeringen inclusief sluit- en keermiddelen op gebreken;
- muskus- en beverrattenbeheer rond waterkeringen;
- de status van langlopende schades uit vorige rapportages;
- de schouw waarbij het gaat om keurovertredingen en handhavingzaken. Ook de voorgang
van ontheffingen die tot veiligheidsrisico’s leiden in het gesloten seizoen.
- de calamiteiten rond hoogwater en droogte van kades van het afgelopen jaar.
Resultaten hiervan kunnen een aanvullend beeld geven op de toetsresultaten.
In de tabel in bijlage 8.3 staat een overzicht van constateringen die horen bij deze
onderwerpen:
1. Trajecten met een aangepast inspectieregiem: Trajecten die nog in uitvoering zijn of die
recent zijn opgeleverd (onvolgroeide grasmat) worden geïnspecteerd volgens een
aangepast regiem.
2. Schades die de veiligheid aantasten: Schades die bij de najaarschouw zijn geconstateerd
en die tot een direct aandachtspunt voor de veiligheid leiden.
3. Gesloten kunstwerken en bevindingen afsluiterschouw: een overzicht van de
kunstwerken die het afgelopen jaar zijn gesloten volgens de procedure èn de bevindingen
van de afsluiterschouw waarbij de leidingen van de nutsbedrijven worden getest.
4. Inspecties van technische installaties: inspectieresultaten van eigen waterkerende
objecten.
5. Muskus- en beverrattenbeheer: de resultaten van inspecties en vangsten van de afdeling
MRB die relevant zijn voor de primaire waterkeringen.
6. Herstelmaatregelen na vorig jaar: de status van schades die in een eerdere rapportage
gemeld zijn voor zover die nog steeds de veiligheid aantasten.
7. Najaarschouw overtredingen of werken die niet gereed zijn: de zaken waarvan bij de
najaarschouw wordt geconstateerd dat vergunningen niet naar behoren zijn gevorderd of
opgeleverd.
8. Handhavingszaken: keurovertredingen die niet in de eerste lijn konden worden opgelost
en het formele handhavingstraject volgen.
Ad 5: Sinds augustus 2013 registreren de rattenvangers de gegevens mobiel. Ze leveren de
gegevens over holen en schades aan de dijkbeheerders. Met ingang van 2014 kunnen deze
digitaal worden gekoppeld aan de veiligheidsrapportage.
Schouwresultaten De resultaten:
Primaire waterkeringen Regionale waterkeringen
Keurovertredingen (formele
aanschrijving)
01-12-2012 t/m 30-11-2013
34
Aanschrijvingen
najaarschouw
103 18
Aanschrijvingen Lingedijken
(eenmalig, september)
110 132
Handhavingzaken 4 0
Voetnoot: ook 112 brieven najaarschouw verstuurd aan onderhoudsnemers van eigen
percelen.
10
Calamiteiten hoogwater / droogte afgelopen jaar - In de eerste twee weken van juni 2013 bereikte de Rijn een waterstand waarbij 4
zomerpolders vol stroomden. De overige zijn (met inspanning en maatregelen) niet
geïnundeerd.
- In de droge zomer hebben onze droogtegevoelige kades niet de drempelwaarde voor
inspecties bereikt. De dijkbeheerder van boezemkades is extra alert geweest maar heeft
geen bijzonderheden geconstateerd.
- De stormvloed op zee op 6 december (Krimpen a/d Lek NAP +2,58) leidde tot
waterstanden die bij het dijkversterkingsproject in Werkendam zomerkadebewaking
nodig maakten. Het werk bleef droog.
GIS-presentatie Op de kaart van bijlage 8.3 van Beheer en Onderhoud staan alleen punten die een actueel
veiligheidsprobleem aangeven.
Conclusie De inspectieresultaten geven geen aanleiding tot het nemen van bijzondere
veiligheidsmaatregelen.
- In 1 traject geldt een aangepast inspectieregiem vanwege recent opgeleverd werk:
- Papendrecht ter hoogte van polder Nieuwland, hier is langs de teen van de dijk
een watergang aangelegd.
- Op twee locaties bij waterkeringen categorie primair-C (keert niet direct buitenwater) is
vanwege overvloedige regenval een zeer steil binnentalud afgeschoven. De schades zijn
hersteld voor 10-12-2013. Er is een onderzoekstraject in gang gezet naar dit fenomeen.
- De inspecties en proefsluitingen van kunstwerken hebben reparatie- en verbeterpunten
opgeleverd, maar niet van dien aard dat de veiligheid in het geding is.
- De inspectieresultaten van Muskus- & Beverrattenbeheer hebben twee locaties
opgeleverd waar herstel wordt uitgevoerd voor 01-12-2013 of in de winter monitoring
nodig is.
- Bij de najaarschouw voldeden alle vergunningen aan de voorwaarden voor werken in het
gesloten seizoen.
- Handhavingszaken: er zijn 4 zaken opgestart, daarvan zijn er nog twee (worteldoek en
een leidingboring) in procedure. Deze vormen geen veiligheidsprobleem. In een derde
zaak (multidisciplinair via gemeente) zijn we partij als eigenaar.
- De hoogwatergolf in juni (Lobith NAP+ 13.60) heeft veel beheerinspanning opgeleverd,
maar geen risico’s voor de veiligheid. De stormvloed op zee op 6 december (Krimpen a/d
Lek NAP +2,58) leidde tot waterstanden die bij het dijkversterkingsproject in Werkendam
zomerkadebewaking nodig maakten. Het werk bleef daardoor droog.
aandachtspunten
4 Veiligheidsborging
Trajecten die in de vorige hoofdstukken zijn aangemerkt met een verhoogd veiligheidsrisico
worden in dit hoofdstuk weergegeven samen met de veiligheidsmaatregel die getroffen wordt.
Dit leidt tot een borging van de veiligheid in het rivierengebied.
Intensieve inspectie / monitoring Overzicht van de trajecten waar een intensievere inspectie of monitoring nodig is tijdens
calamiteuze omstandigheden:
- Papendrecht primaire kering langs polder Nieuwland
Veiligheidsmaatregelen in uitvoeringsprojecten Overzicht van de trajecten waar in de dijkversterkingstrajecten een veiligheidsplan is gemaakt
met evt. de documentverwijzing waarin dit staat. Deze documenten staan in FLIWAS.
Traject Naam plan
Dijkverbetering Munnikenland Calamiteitenplan Hoogwater voor het project
Munnikenland.
Dijkteruglegging Lent Draaiboek Hoogwater 2013-2014, Ruimte voor de
Waal
Dijkverbetering Sleeuwijksedijk te
Werkendam
Hoogwaterprotocol Dijkversterking Merwededijk te
Werkendam
Dijkring 23 herinrichting Noordwaard Onderdeel van de vergunning.
Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhoven Op nader te bepalen tijdstip het hoogwaterdraaiboek
opstellen en goedkeuren.
Waalkade en Handelskade gemeente
Nijmegen
Onderdeel van de vergunning.
Bijzondere veiligheidsmaatregelen in het calamiteitenbestrijdingsplan Overzicht van de trajecten waarvoor een bijzondere veiligheidsmaatregel is opgesteld die
onderdeel uitmaakt van het calamiteitenbestrijdingsplan (met documentverwijzing).
- Deeltrajecten Kinderdijk – Schoonhoven (nr. 2-6): bijlage 13 ´Noodplan voor zwakke
dijkvakken Lekdijk´ bij het ontwerp calamiteitenbestrijdingsplan Stormvloed vanaf Zee.
Deze wordt in de winterperiode overgenomen door de aannemer van de dijkverbetering.
- Polder Nieuwland: par. 4.5 van ontwerp calamiteitenbestrijdingsplan Stormvloed vanaf
Zee. De voorlandkering is inmiddels op hoogte, maar verkeert nog in de onderhoudsfase.
Zolang blijft deze maatregel van kracht.
- Polder Baanhoek: pompplan is bijlage 14 van het nieuwe calamiteitenbestrijdingsplan
Stormvloed vanaf Zee
- Inundatiesluis Heukelum, sluis 4 (nr. 1): constructie. Big bags voor schuif Betuwezijde,
na inundatie Betuwe, opgenomen als noodmaatregel in FLIWAS.
Met 30 aannemers verspreid over het gehele beheergebied bestaan waakvlamovereenkomsten
voor inzet met menskracht, materiaal en materieel.
De resultaten van de veiligheidsmaatregelen worden met kleuren weergegeven op een kaart,
zie bijlage 8.4.
Eindconclusie Op de peildatum zijn er geen situaties met een verhoogd veiligheidsrisico die niet zijn
afgedekt. Voor de overige trajecten heeft het waterschap het standaard
calamiteitenbestrijdingsplan.
Bijlage 8.5 bevat een overzichtskaart die de verschillende aspecten samenvoegt.
Veiligheidsborging
Standaard calamiteitenplan WSRL
Bijzonder calamiteitenplan WSRL
Calamiteitenplan Aannemer
12
5 Proces- en databeheer
Veiligheid wordt binnen ons waterschap geborgd volgens deze samengestelde beheercyclus.
Onderstaande overzicht toont de status van de procesbeschrijvingen die hiertoe behoren.
Besturende bedrijfsfuncties en bedrijfsprocessen Opsteldatum / revisiedatum beoordeling o.b.v criteria Opmerking
• BB2 Rapporteren aan stakeholders Water en dijkenprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
Primaire bedrijfsfuncties en bedrijfsprocessen
• PD1 Beïnvloeden/toetsen en anticiperen op (ruimtelijke)
plannen van derden
procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• PD3 Beïnvloeden/toetsen en anticiperen op plannen van
Rijk en Provincies
procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.
• VV1 Verlenen watervergunningen Procesbeschrijving aanwezig 3
• HH1 Plannen en uitvoeren toezicht en controlesprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• HH2 Repressieve handhavingprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• PR2 Plannen, ontwerpen en realiseren dijkverbeteringen, procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• PR7 Plannen, ontwerpen en realiseren
waterkeringsobjecten geen beschrijving aanwezig
• BH2 Uitvoeren veiligheidstoets dijken procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• OB2 Onderhouden groene objectenprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• OB4 Onderhouden technische installatiesprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• OB5 Inspecteren dijkenprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• OB6 Bestrijden muskus- en beverratten?procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1 of 2
• HH6 Schouwvoering Dijken? Procesbeschrijving aanwezig 2 of 3
• IV1 Beheren en monitoren (kern)gegevens water, dijken
en wegen?
procesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
• CZ1 Beheren Calamiteitenzorgsysteemprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
processen calamiteitenzorg
continue in beeld voor verbetering
dmv oefeningen e.d.
• CZ2 Bestrijden hoogwatercalamiteitprocesbeschrijving aanwezig. 2 -4 jaar
oud.1
processen calamiteitenzorg
continue in beeld voor verbetering
dmv oefeningen e.d. Kwaliteitscriterium procesbeschrijving
1 slapend
2 actief en recent
3 continue in beeld als standaard voor procesverbetering
13
Het databeheer van de kerngegevens van de primaire keringen is geborgd in bedrijfsproces
IV2. Daarnaast worden aanvullende gegevens centraal beheerd in de geodatabase Beheer en
Onderhoud.
Informatiedrager Status
IV2 Legger primaire
waterkeringen
>90% gereed, status data volledigheid 90% administratief op orde
ongeveer 70% (schattingen)
IV2 Beheerregister
primaire
waterkeringen
>90% gereed, status data volledigheid 90%, administratief op orde
70% (schattingen)
Geodatabase beheer
en onderhoud
In vorming: databasestructuur én inhoud afgestemd op de
kerngegevens legger en beheerregister. Gecombineerde data-
uitlezing is mogelijk.
Data worden ingewonnen en gecontroleerd:
• waterkerende objecten t.b.v. sluitprocedures gereed 01-04-2014
• inspectiegegevens beschikbaar sinds 01-01-2013
14
6 Financiële consequenties
Bijzondere veiligheidsmaatregelen brengen kosten met zich mee. In dit hoofdstuk worden
deze verder toegelicht.
Voor het hoogwaterseizoen 2013-2014 zijn geen extra maatregelen voorzien die kosten met
zich meebrengen.
Traject Maatregel Kosten (€)€)€)€) Toelichting
0
15
7 Communicatie
7.1 Bereik
Dit hoofdstuk richt zich op de communicatie omtrent de veiligheidsrapportage.
7.2 Doelgroepen
INTERN
Management en bestuur Doel
Kennis: informeren over de status van de veiligheid van waterkeringen.
Collega’s WSRL Doel
Kennis: informeren over de status van de veiligheid van waterkeringen.
EXTERN
Inwoners Rivierenland Doel
Kennis: informeren over de status van de veiligheid van waterkeringen.
Unie van Waterschappen en Inspectie voor Leefomgeving en Transport Doel
Kennis: informeren over hoe WSRL rapporteert over de status van de veiligheid van
waterkeringen.
Netwerkpartners veiligheidsregio’s Doel
Kennis: informeren over de status van de veiligheid van waterkeringen en eventuele
noodmaatregelen.
Gedrag: anticiperen om gezamenlijk de veiligheid van waterkeringen te borgen.
7.3 Kernboodschap
Waterschap Rivierenland werkt continue aan waterveiligheid. Wij zorgen ervoor dat de
bewoners in het rivierengebied veilig zijn voor overstromingen. Een belangrijke en
doorlopende taak, omdat inzichten en wetgeving veranderen en de omstandigheden rondom
dijken. Zeker als het gaat om veiligheid legt Waterschap Rivierenland de lat hoog. We
onderzoeken uitgebreid de kwaliteit van onze waterkeringen, bijvoorbeeld de dijken. Dit jaar
rapporteren we voor het eerst aan de minister van Infrastructuur & Milieu (voorheen de
Provincie). In deze veiligheidsrapportage beschrijven we op hoofdlijnen hoe het met de
veiligheid van de waterkeringen is gesteld, welke actuele risico’s er zijn en welke
maatregelen wij treffen. Als een dijk niet aan de veiligheidsnormen voldoet, treffen we
noodmaatregelen om de veiligheid te borgen. Om ook op de toekomst voorbereid te zijn,
nemen wij actief deel aan het nieuw HoogWaterBeschermingsProgramma (nHWBP) en het
Deltaprogramma. Zo doet Waterschap Rivierenland waar zij goed in is!
16
7.4 Strategie
De communicatie over de veiligheidsrapportage valt niet los te zien van de algehele
communicatie over veiligheid. Dus als er over deze veiligheidsrapportage gecommuniceerd
wordt, belichten wij deze vanuit de kerntaak van WSRL: het zorgdragen voor optimale
waterveiligheid.
Er wordt bewust gekozen om een toelichting te geven op dit rapport. Zou je het namelijk
zonder toelichting presenteren dan zou er veel onrust kunnen ontstaan over de waterveiligheid
van woon- en werkomgeving van bewoners uit het Rivierengebied. Juist door aan te geven
waar we al mee bezig zijn en wat er de komende tijd op de planning staat, kunnen we
eventuele onrust verkleinen. Een ondersteunend middel dat we hiervoor inzetten is de digitale
kaart ‘dijkverbeteringstrajecten’ (internet). Deze wordt momenteel geactualiseerd.
7.5 Matrix
Middel Doelgroepen
MT en
bestuur
Collega’s
WSRL
Inwoners UvW /
toezichth.
Netwerkpartners Collega
Waterschappen
Vakblad √
Intranet √ √
Persbericht √ √ √ √ √ √
Internet √ √ √ √ √ √
Bestuursvoorstel √
Digitale kaart √ √ √ √ √ √
Rapportage
- Samenvatting
- Integraal
√
√
√
De in- en externe communicatie vindt plaats op dinsdag 14 januari 2014. Dit is namelijk het
moment waarop de rapportage naar het CDH gaat.
17
8 Bijlagen
In de bijlagen zijn de GIS-kaarten opgenomen van de verschillende hoofdstukken. De
toelichting daarop is te lezen in de hoofdstukken zelf onder “GIS-presentatie”.
8.1 Toetsing
19
8.2 Projecten
20
8.3 Beheer en Onderhoud
aandachtrspunten
21
Rayon 53100 (WVZ) Rayon 53200 (TOV) Rayon 53400 (WIC) Rayon 53500 (JVS) Rayon 53600 (AK) Rayon 53700 (ADDB)
Aangepast inspectieregiem
Waalkade en Handelskade
NY000-NY020 (1)
Munnikenland RW241-288 (2)
Lent DD141-175 (3)
Ravenswaaij-Opheusden
RB030-BF000 (4)
Geen Papendrecht AW118-124:
nieuw werk buitenteen en
onderhoudsstrook met jonge
grasmat. Pas risico na
overlopen voorlandkering.
• Sleeuwijksedijk LA242-246 (5)
• Dijkring 23 Noordwaard (6)
• Kinderdijk-Schoonhoven
AW159-247 (7)
Schades die de veiligheid
aantasten
n.v.t. Afschuiving steil talud in
Aalst WW055. Herstel
gereed 01-11-2013. Project
opgezet voor nadere
inspectie keermuurtjes.
• DR079 damwand Angeren:
vervorming;
monitoringsplan loopt
• DD076-200
betonbekleding Oosterhout:
slechte kwaliteit;
herstelplan 2014
Afschuiving steil talud
Diefdijk (DL026). Herstel
gereed 10-12-2013. Project
opgezet voor nadere
inspectie keermuurtjes. (8)
n.v.t. n.v.t.
Gesloten kunstwerken en
bevindingen
afsluiterschouw
Flexkering Nijmegen
NY000-003: lijst met
gebreken is hersteld. Er
missen nog 7 stijlen die 15-
12-2013 worden geleverd.
Over deze lengte van ca. 10
m. kunnen bij nood bigbags
worden geplaatst.
• Kromme Nol: geen
bijzonderheden.
• Coupure Schouten: geen
bijzonderheden.
• Pankantunnel Betuweroute,
geen bijzonderheden
• 1 afsluiter van Vitens die
niet gangbaar is maar wel
gesloten staat.
A2, procedure en technisch
op orde
Sophiatunnel Betuweroute,
geen bijzonderheden • Fietstunnel Werkendam:
geen bijzonderheden.
• Coupure Nieuwpoort: geen
bijzonderheden.
• Coupure Vianen: geen
bijzonderheden
Inspecties van technische
installaties
Uitgezet bij Wouter
afwachten Afwachten afwachten afwachten afwachten afwachten
Muskus- en
beverrattenbeheer
Bij HD077-078 worden 4
dassenholen hersteld voor
01-12-2013.
Geen Willemspolder DT191-192:
beginnend graafwerk in de
teen van de buitenberm;
monitoring
Geen Geen Geen
Herstelmaatregelen na
vorig jaar
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Najaarschouw
overtredingen of werken
niet gereed
Geen Geen Geen Geen Geen Geen
Handhavingszaken Geen • Worteldoek, nog bij de
rechter
• Boring leiding, nog in
procedure
Complexe multidisciplinaire
zaak, nog in procedure
Boompjes geplant, ongedaan
gemaakt
Geen Geen
(1) Waalkade en Handelskade Nijmegen: de gemeente voert een project uit in de kern- en beschermingszone van de waterkering tussen dijkpaal NY000 en NY020. Voor de Waalkade is een goedgekeurd uitvoeringsplan van
de aannemer van kracht tot 01-04-2014, voor de Handelskade tot 01-12-2013.
(2) Dijkverbetering Munnikenland: er is een goedgekeurd draaiboek hoogwater voor het werken in het gesloten seizoen
(3) Dijkteruglegging Lent: er is een goedgekeurd draaiboek hoogwater voor het werken in het gesloten seizoen
(4) Dijkverbetering Ravenswaaij-Opheusden: voorbereidend op de dijkversterking worden in de winter werkzaamheden uitgevoerd die geen invloed hebben op de veiligheid.
(5) Dijkverbetering Sleeuwijksedijk te Werkendam: dijktaluds liggen open, het uitvoeringsplan wordt vastgesteld uiterlijk 15-12-2013
(6) Dijkring 23 herinrichting Noordwaard: er is een goedgekeurd uitvoeringsplan voor werken in het gesloten seizoen.
(7) Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhoven: voorbereidend op de dijkversterking worden in de winter werkzaamheden uitgevoerd die beperkte invloed hebben op de veiligheid. De aannemer moet hiervoor nog een
uitvoeringsplan ter goedkeuring indienen.
(8) De afschuiving in Aalst en langs de Diefdijk vormen geen direct veiligheidsrisico, het betreft twee waterkeringen primair-C.
22
8.4 Veiligheidsborging
23
8.5 Overzichtskaart veiligheidsrapportage
aandachtrspunten
