VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met...

84
VEILIGHEID BIJ DE HAND

Transcript of VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met...

Page 1: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

VEILIGHEIDBIJ DE HAND

Page 2: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

Veiligheid bij de hand

Page 3: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

Voorwoord

1.1 Project informatie1.2 Kwaliteit en veiligheid1.3 Adres Zuidplus

2.1 Ons veiligheidsprogramma: GO!2.2 Bij wie kun je terecht?

3.1 Algemene regels op het werk3.2 Instructie en voorlichting

4.1 Verplichte PBM’s4.2 Waar moeten PBM’s aan voldoen

Veiligheidssymbolen op een rij

6.1 Deelplan calamiteiten6.2 Alarmkaart6.3 Ongevallen6.4 Milieuincidenten6.5 Melden via de GO! APP

2 Veiligheid op ZuidpLus

6

101113

1724

32 38

4649

56

6464696970

3 Algemene regels en voorschriften

Persoonlijkebeschermingsmiddelen41 Het Project

5 Veiligheidssymbolen

6 Calamiteiten

Page 4: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

8 Specifieke situaties

Langs de wegGraafwerkzaamhedenWerken op of langs het waterWerken aan installaties LOTO(Log Out, Tag Out)Rijdend materieelLangs het spoorLadder of trapDe rolsteigerDe vaste steigerDe hoogwerker Elektrische- en gasinstallaties

8.18.28.38.4

8.58.68.78.88.98.108.11

KwartsstofAsbestVerontreinigd(e) grond of grondwaterGevaarlijke stoffenMaterieel, machines en elektrisch handgereedschapBesloten ruimtesAlleen werken Horizontaal en verticaal transportFysieke belastingDieren en plantenKantoorwerkzaamhedenWeersomstandig hedenNiet gesprongen explosievenBiologische agentia

8 Specifieke situaties

7679

86949697

99102104108112116119

8.128.138.14

8.158.16

8.178.188.19

8.208.218.228.238.248.25

Colofon

120123125

127133

135138141

144146148150153154

156

7 Belonings- & handhavingsbeleid

7.1 Beloningsbeleid7.2 Handhavingsbeleid

Page 5: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

1 Het project

Hoofdstuk

Page 6: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

10 11

Het project Zuidasdok zorgt voor een betere bereikbaarheid van Zuidas en het noordelijke deel van de Randstad. Dit is nodig omdat het steeds drukker wordt in het gebied. Tijdens spitsuren loopt het verkeer op de snelweg A10 Zuid regelmatig vast en ook op de perrons van station Amsterdam Zuid is het erg druk. Om voor een betere doorstroming te zorgen op de weg en in het station, vergroten we de capaciteit. Ook brengen we een deel van de A10 Zuid onder-gronds, dit zorgt voor een betere leefbaarheid in het centrumgebied van Zuidas.

De A10 Zuid wordt over een lengte van circa 6 kilo-meter verbreed in beide richtingen, van 4 naar 6 rijstroken. De knooppunten Amstel en De Nieuwe Meer worden heringericht. Het stuk snelweg dat nu boven het station loopt, wordt ondergronds gebracht in twee tunnels. De ruimte die hierdoor ontstaat benutten we v oor de uitbreiding van station Amsterdam Zuid en het opnieuw inrichten van de stationsomgeving.

Kijk voor meer informatie over het project op:

www.zuidas.nl

Via www.rijkswaterstaat.nl kun je je aanmelden voor de nieuwsbrief over dit project en vind je meer informatie.

• Geen ongevallen met dodelijke afloop of blijvend letsel;

• Onveiligheid aanpakken bij de bron;• IF project < 1;• Iedereen kan veilig werken op Zuidplus en

iedereen komt veilig thuis;• Streven naar open en veilige cultuur waarin we

elkaar aanspreken en melden conform de 6 houding & gedragsregels van GO!;

• Voorbeeldgedrag ten aanzien van veiligheid;• Veiligheid is zichtbaar en er wordt over

gecommuniceerd

1.1 Project informatie

1.2 Kwaliteit en veiligheid

Page 7: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

Kantoor locatieProfessor E.M. Meijerslaan 3,1183 AV Amstelveen

DeellocatiesU wordt door uw uitvoerder/contactpersoon geïnformeerd over de verschillende deellocaties.(zoals bouwkeet, bouwlocatie, opslagterreinen, etc.)

1.3 Adres Zuidplus

12 13

Page 8: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

2 Veiligheidop Zuidplus

Hoofdstuk

Page 9: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

16 17

Veilig en gezond werken. Met respect voor mens en milieu. En met uitsluiting van specifieke risico’s en gevaren. Dát is waar Zuidplus voor staat.

Werken in de bouw brengt risico’s met zich mee. Binnen Zuidplus is veiligheid dan ook een absolute must. Uiteraard zijn wij VCA**-gecertificeerd. Maar veiligheid is meer dan het naleven van de regels. Het gaat om bewustzijn en gedrag: je ver-antwoordelijkheid nemen. Zodat jij en je collega’s onder veilige omstandigheden kunnen werken. Want niemand wil een ongeval.

GO! Géén OngevallenDaarom hebben wij het veiligheidsprogramma GO! (‘Géén Ongevallen’) van Heijmans overgenomen.Dit programma rust op de volgende 3 pijlers:• Verandering van houding en gedrag op het gebied

van veiligheid.• Het bereiken van hetzelfde veiligheidsniveau en

-beeld in de hele organisatie.• Samen werken aan veiligheid in de keten.

Van opdrachtgever tot onderaannemer. En van aan besteding tot uitvoering.

MILIEU

VEILIGHEID

2.1 Het Veiligheids-programma GO!

Page 10: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

18 19

In dit boekje vind je de basisinformatie die nodig is om veilig en gezond te kunnen werken. Wil je meer weten over bepaalde onderwerpen? Over veel veiligheidszaken bestaat een zogenoemde toolbox voor meer verdieping (zie ook pagina 43). In de toolbox vind je meer specifieke informatie. De toolboxen kun je bekijken via de GO! APP (zie pagina 70). Voor contactgegevens zie pagina 29.

VEILIGHEID

Werk altijd met gekeurd materieel en gereedschap!

Let op: deze informatie is niet vrijblijvend!Misschien vanzelfsprekend, maar veilig werken begint bij jezelf. We verwachten van je dat je je houdt aan de regels en richtlijnen in onder meer dit boekje. En dat je indien nodig zelf actief op zoek gaat naar aanvullende informatie om veilig te kunnen werken. Maar ook dat je je collega’s aanspreekt op onveilig gedrag. Of je nu werkt op een bouwplaats of op kantoor: houd je aan de zes houding- en gedragsregels (pagina 21).

Veilig en gezond werken. Met respect voor mens en milieu. Denk hierbij dus niet alleen aan het voorkomen van ongevallen, maar ook aan duur-zaam werken voor je eigen gezondheid en die van onze omgeving.

Page 11: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

20 21

Er gebeuren nog steeds regelmatig ongevallen. Daar willen we vanaf! Er zijn 6 typen ongevallen die voor 80 procent van al onze ongevallen zorgen. Dat is onze ‘BIG 6’: (zie ook pagina 22)1 struikelen2 vallen3 vallende voorwerpen4 stoten tegen dingen die uitsteken5 klemraken6 geraakt worden door rondvliegende deeltjes

De 6 GO! (Géén Ongevallen) Houding- en gedragsregels

• Ik neem verantwoordelijkheid voor mijn eigen en andermans veiligheid

• Ik neem direct actie bij een onveilige situatie• Ik spreek mijn collega’s aan op onveilig werken• Ik waardeer dat collega’s mij aanspreken op onveilig werken• Ik meld onveilige situaties zodat collega’s daarvan kunnen leren• Ik bespreek veiligheidsdilemma’s met mijn leidinggevende

www.geenongevallen.nl

GO! APP NU IN JE APPSTORE

2.2 BIG 6: meest voorkomende Risico’s

Dit zijn risico’s die vaak voorkomen. Neem deze dus mee in je LMRA (zie pagina 40, 41 en 42).

Naast de BIG6 moeten we bij Infra projecten altijd rekening houden met het risico op aanrijding van wegwerkers en weggebruikers.

Hieronder de toegangspas met de 6 gedragsregels.

Page 12: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

2322

Klem raken

Vallende voorwerpenGeraakt worden door rondvliegende deeltjes

Struikelen Stoten

3

4

6

Vallen2

1

5

Page 13: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

2524

Binnen Zuidplus zijn meerdere personen en afdelingen bezig met veiligheid.

• Op het project is de (hoofd)uitvoerder de 1e ver antwoordelijke. Hij verzorgt de voorlichting van werknemers. Zoals het werkoverleg, toolbox-meetings en taakinstructies. Ook bewaakt hij

2.3 Bij wie kun je terecht? de veiligheidsmaatregelen en -afspraken en voert hij werkplekinspecties uit. Verder zorgt hij ervoor dat er geen onbevoegden op de werkplek komen. Tot slot kun je ook bij hem terecht met klachten.

• De GO! Coach is een collega uit de uitvoering die je helpt om het veiligheidsbewustzijn te verhogen. Dit doet hij:

• door je te helpen het gesprek aan te gaan over veiligheid;

GO! Coaches; ontdekken nieuwe veiligheidsdilemma’s

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO! Coaches; helpen veiligheidsdilemma’s bespreekbaar maken

Page 14: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

• door nieuwe veiligheidsissues aan te kaarten en onder de aandacht te brengen;

• door acties uit te zetten die ons werk veiliger maken.

Heb je een veiligheidsdilemma? En kom je er zelf niet uit of heb je een conflict hierover? Dan kan de GO! Coach je helpen. Spreek de GO! Coach gerust aan als je hem ziet. Of vraag een van de uitvoerders hoe je de GO! Coach kan bereiken.

• De bedrijfshulpverlener (BHV’er) is een speciaal getrainde medewerker. Hij verleent eerste hulp bij ongevallen.

Ook is hij betrokken bij ontruim ingen en brand-bestrijding. Je moet de aanwijzingen van de BHV’er altijd opvolgen. Hij is te herkennen aan het logo op zijn helm.

• Bij de afdeling integrale veiligheid kun je terecht met al je veiligheid vragen.

26 27

Spreek je GO! Coach aan of vraag je uitvoerder hoe je ze kan bereiken

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!GO!

GO!

GO!

GO!

GO!

GO! Coaches; brengen veiligheidsdilema’s onder de aandacht

Page 15: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

28 29

• De veiligheidskundige brengt risico’s in kaart en beoordeelt werksituaties. De veiligheidskundige onderzoekt verder (bijna-)ongevallen en onder-steunt en adviseert medewerkers en het manage-ment.

• Ben je ziek? Dan meld je dit bij de uitvoerder of leidinggevende. Zij helpen je om snel weer aan de slag te kunnen gaan. Daarnaast moet je je ook ziek melden bij je eigen bedrijf, volgens de daar geldende procedure.

Functie

Naam Functie Telefoon

Peterden Dekker

Project directeur Zuidplus

06 53 64 26 82

Martijn Hogesteger

V&G Coördinator Uitvoering &Onderhoud

06 22 92 79 61

Bas van Aart V&G Coördinator Ontwerp

06 15 87 06 90

Jan Heijmans Manager Veiligheid

06 54 98 22 26 • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, seksuele intimidatie of discriminatie? Dan kun je terecht bij de vertrouwenspersoon van de eigen werkgever. Je kunt ook terecht bij de vertrouwenspersoon als je stress ervaart in je werk. Ook als je het vermoeden hebt dat er sprake is van misstanden op Zuidplus, kun je dit melden bij de vertrouwens-persoon. Met een misstand bedoelen we een schending van wette lijke voorschriften of beleidsregels. [email protected]

Page 16: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

3 Algemenevoorschriftenen regels

Hoofdstuk

Page 17: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

32 33

Veilig werken begint bij jezelf. Als medewerker van Zuidplus ben je verplicht om voorzichtig en zorg-vuldig te werken. En ben je verantwoordelijk voor je eigen veiligheid én die van je collega’s. Daarom werken we volgens vaste voorschriften en regels.

Voordat je begint• Dien je in het bezit te zijn van een VCA certificaat en

dien je de veiligheidsintroductie te hebben gevolgd. Daarna ontvang je een GO! Zuidplus veiligheidspas met een geldigheidsduur van 1 jaar.

• Meld je bij je leiding gevende. Zorg dat je altijd een geldig identiteits bewijs bij je hebt (paspoort of ID-kaart).

• Schrijf je in bij aanvang werkzaamheden in het aan-wezigheidsregister (inschrijven of scannen bij de kaartlezer). Na afloop schrijf of scan je je weer uit.

• Neem de regels en de ontruimingsprocedure van de projectlocatie door.

• Gebruik altijd de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen. En onderhoud deze goed.

3.1 Algemene regels op het werk

• Controleer voor gebruik of het materieel/gereed-schap gekeurd is. Er moet een geldige keurings-sticker op zitten.

• Volg de route zoals deze is uitgelegd na afloop van de veiligheidsinstructie of door je uitvoerder.

• Parkeer op de daarvoor aangewezen parkeer-plaatsen. Het is niet toegestaan te parkeren op de openbare parkeervoorzieningen in de directe omgeving van het werkterrein i.v.m. hinder naar de omgeving.

• Vraag een RVV-ontheffing aan, om bijzondere verrichtingen uit te mogen voeren op of in nabij-heid van Rijkswegen. Je moet in het bezit zijn van een RVV-ontheffing, om bijzondere verrichtingen uit te mogen voeren. Meer info over de RVV- ontheffing vind je in hoofdstuk 8.1

Tijdens het werk• Werk- en schafttijden worden in overleg met de

betreffende uitvoerder/leidinggevende bepaald. Normaal gesproken zijn de werktijden tussen 06:00 tot 19:00 uur. Overwerk is alleen toegestaan na overleg met uw direct leidinggevende.

• Over het algemeen gelden de volgende schaft-tijden op bouwlocatie(s):

Input Volgt

Page 18: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

34

1e schaft: 09.00 uur tot 09.30 uur 2e schaft: 12.30 uur tot 13.00 uur • Draag te allen tijden een geldig legitimatiebewijs

en de GO! Zuidplus veiligheidspas bij je.• Gebruik en onderhoud de aangebrachte veilig-

heidsvoorzieningen op de juiste manier. En verander of verwijder deze nooit.

• Gebruik je mobiele telefoon alleen om ongevallen, calamiteiten of storingen te melden. Vraag voor andere gesprekken altijd toestemming aan je leidinggevende. Privé bellen mag alleen in de pauzes.

• Het gebruik van je mobiele telefoon is alleen toegestaan als je stilstaat op een veilige plek.

• Rook alleen op plekken waar dat mag. Roken mag sowieso niet in de schaftruimte of op kantoor.

• Onder invloed zijn van drank of drugs op het werk is ten strengste verboden. Medicijn gebruik dient gemeld te worden bij de uitvoerder/ leidinggevende.

• Houd je overal aan de wegen verkeerswet; respecteer de verkeersregels en houd je aan de maximumsnelheid.

• Houd de werkplek, schaftgelegenheden, kantines en toiletruimtes schoon en opgeruimd. Op het

35

werk terrein/-plek mogen geen afval of rest matrialen achterblijven.

• Houd toegangswegen op het project en naar je werkplek schoon.

• Beperk je hoeveelheid afval. Scheid het afval en doe het in de juiste container of afvalbak. Afval verbranden of begraven mag nooit.

• Ruim gemorst afval direct op met passende midde-len. Mors je stoffen die schadelijk zijn voor mens en milieu? Meld het dan aan je leiding gevende.

• Voorkom lekkages van olie en brandstof.• Laat machines of materieel niet onnodig draaien. • Laat de verwarming en verlichting niet onnodig

branden.• Maak geen onnodig lawaai tijdens je werk.• Voorkom schade aan flora & fauna• Voer reparaties, onderhoud en schoonmaakwerk

uit op de aangewezen plek. Gebruik de voor-geschreven middelen en voorzieningen.

Na het werk• Ruim het werkterrein altijd op; sla materialen en

gereedschappen op de juiste plek en manier op.• Na je werkzaamheden schrijf je je weer uit in het

aanwezigheidsregister of scan je je uit.

Page 19: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

36 37

Ik neem direct actie bij een onveilige situatie.

Ik meld onveilige situaties zodat collega’s daarvan kunnen leren.

Ik spreek mijn collega’s aan op onveilig werken.

Ik bespreek veiligheids-dilemma’s met mijn leidinggevende.

Ik neem verantwoorde-lijkheid voor mijn en andermans veiligheid.

Ik waardeer dat mijn collega’s mij aan-spreken op onveilig werken.

1

3

2

4

5

6

Page 20: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

38 39

Zuidplus besteedt veel tijd aan de instructie van medewerkers en bezoekers. Als medewerker ben je verplicht om deel te nemen aan instructie -bijeenkomsten (zoals toolboxen). Ook moet je je altijd houden aan de mondelinge veiligheids in-structies van je leidinggevende.

InstructieBen je nieuw bij Zuidplus? Dan krijg je een alge mene veiligheidsintroductie. Over onderwerpen als veilig-

3.2 Instructie en voorlichting

heid, gezondheid en milieu. Daarnaast krijg je van je leiding gevende een startwerk bijeenkomst/ instructie ten aanzien van de uitvoering van jouw werkzaamheden. Daarbij komen alle veiligheids-risico’s aan bod. Uiteraard doen we er alles aan om deze risico’s te beperken. Daarvoor hebben we verschillende methodes:

• Voor Zuidplus is een VGM-plan opgesteld. Hierin staan alle risico’s opgesomd op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Ook staat in het plan welke maatregelen er zijn getroffen. Je leidinggevende bespreekt de onderdelen die voor jou relevant zijn met je.

• Soms moet je taken uitvoeren die nieuw voor je zijn. Die niet vaak voorkomen. Of die een hoog risico met zich meebrengen. In deze gevallen maakt het projectteam, de uitvoerder of de veiligheidskundige een Taak Risico Analyse (TRA). Hierin staan de risico’s beschreven die bij die specifieke taak horen. Je leidinggevende bespreekt de TRA met jou.

• Bij de uitvoering van specifieke werkzaamheden kan het zijn dat je een cursus/opleiding/instructie moet hebben gevolgd. Bijvoorbeeld om een hoog-werker te bedienen, het veilig aanslaan van lasten,

Jonger dan 18?Dan gelden voor jou speciale, strengere regels. Je mag niet al het werk zomaar doen. Ook gelden voor jou aparte werk- en rusttijden. Ben je 15? Dan mag je alleen werken onder permanent toezicht van je leidinggevende. Ben je 16 of 17? Ook dan moet je leidinggevende regelmatig toezicht houden.

Page 21: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

40 41

of bediening van heftrucks/verreiker. Deze werk-zaamheden mogen dan ook niet worden gedaan wanneer je hier geen certificaat voor hebt. De benodigde certificaten dien je te overleggen.

Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA)Uiteindelijk ben je zelf verant woordelijk voor je eigen veiligheid. Hiervoor is er de Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA). De LMRA is de allerlaatste check voordat je aan de slag gaat.

Stel jezelf de volgende vragen om hetLMRA-proces goed te kunnen doorlopen:

• Weet ik precies wat ik moet doen en kan ik het ook zo doen?

• Heb ik een startwerkinstructie gehad waarbij de risico’s van mijn werkzaamheden zijn behandeld?

• Weet ik precies wat de mogelijke gevaren zijn en hoe ik die kan voorkomen?

• Weet ik wat ik nodig heb om het werk veilig uit te voeren en is dat ook beschikbaar (bijv. gereedschap, beschermingsmiddelen)?

• Zijn de omgevingsomstandigheden zodanig, dat ik mijn werkzaamheden veilig kan uitvoeren?

1

2

3

Beoordeel het risico

Neem maatregelen

Start werk

Ik ga pas aan het werk als ik zeker weet dat ik het veilig kan. Eerst denken dan doen.

Page 22: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

42 43

ToolboxmeetingTijdens de zogenoemde toolboxmeetings staan steeds één of meer actuele onderwerpen op het gebied van veiligheid centraal. Je kunt ook zelf een onderwerp aandragen. Uiteraard staat of valt het succes van een toolboxmeeting met de betrokken-heid van de deelnemers. Neem dus vooral actief deel aan de bijeenkomst. En houd je aan wat er tijdens de bijeenkomst besproken wordt. In de GO! APP kun je zelf ook toolboxen vinden.

Scholing en opleidingIedereen op de bouwplaats moet minimaal het certificaat Basisveiligheid VCA hebben gehaald. Daarnaast volg je aanvullende veiligheidstrainingen. Welke dat zijn? Dat hangt af van je functie. Ook krijg je aanvullende trainingen voor specifieke werkzaamheden met veel risico’s.

Het een, twee, drie van de LMRA!1 Beoordeel het risico

Begin niet meteen met werken, maar bekijk eerst of er risico’s zijn.

2 Neem maatregelen Bedenk wat je moet doen om de risico’s weg te nemen en voer deze maatregelen uit.

3 Start werk! Je kunt nu veilig werken.

Stuit je naar aanleiding van de LMRA op een onveilige situatie? Meld het via de GO! APP (zie hoofdstuk 6, pagina 70).

BezoekersKrijg je bezoek? Dan ben jij verantwoordelijk voor de veiligheid van de bezoeker. • Bezoekers van een projectlocatie moeten zich

altijd eerst eerst melden. Dan krijgen zij de veiligheidsintroductie. Daarna ontvangen zij een bezoekerspas.

• Werk je op kantoor? Dan haal je je bezoeker zelf op. En bij vertrek begeleid je de bezoeker naar de uitgang.

Page 23: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

4 Persoonlijkebeschermingsmiddelen

Hoofdstuk

Page 24: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

46 47

Om onszelf tijdens het werk te beschermen, dragen we persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). Sommige zijn altijd verplicht. Andere PBM’s horen bij een specifieke taak of situatie. Hieronder kun je lezen wanneer je welke PBM’s dient de te dragen.

Tijdens je werkzaamheden op de Zuidplus ben je verplicht om een bouwhelm, veiligheidsschoenen en reflecterende kleding te dragen (tenminste hesje en lange broek). Ook moet je een veiligheidsbril en gehoorbescherming binnen handbereik hebben. Bij slecht zicht is zowel een lange reflecterende lange broek als een jas/trui met lange mouwen verplicht.Zie afbeelding 1

Ben je langs het spoor aan het werk? Dan is het verplicht gele reflecterende kleding te dragen.Zie afbeelding 2 (pagina 48)

4.1 Verplichte PBM’s

1

Bouwplaatsmedewerker

Page 25: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

49

4.2 Waar moeten PBM’s aan voldoen?

Voor PBM’s gelden specifieke eisen en normen. Schaf dus zelf geen PBM’s aan. Maar bestel deze via je eigen organisatie / werkgever. Gebruik en onderhoud PBM’s volgens de bijgeleverde instructies.

BouwhelmSommige helmen zijn voorzien van een inklapbare veiligheidsbril. Indien je niet over een dergelijke helm beschikt dien je een veiligheidsbril binnen handbereik te hebben.

VeiligheidsschoenenDe veiligheidsschoen of -laars moet voldoen aan klasse S3 of klasse S5. Dit betekent dat de schoen of laars: • een harde neus heeft.• een harde tussenzool heeft.• antistatisch is.• een antislipprofiel heeft.• waterdicht is

(verhoogde waterdichtheid S3 / waterdicht S5).

48

Langs het spoor

2

Page 26: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

50 51

Aanvullend gelden de volgende regels: • Bij bodemverontreiniging is een veiligheidslaars

(S5) verplicht.• Bij asfalteren zijn speciale asfaltschoenen

verplicht. KledingAlgemeen• Draag altijd de werkkleding die je van je eigen

organisatie / werkgever krijgt. Waar nodig ont-vang je brandvertragende en antistatische kleding.

• Het dragen van lange retro reflecterende werk-broek is te allen tijde verplicht.

• Draag altijd minimaal een shirt onder je retro reflecterende veiligheidshesje.

Reflecterende kleding• Binnen Zuidplus werken we altijd met reflecterende

kleding zoals omschreven in klasse 3. (oranje veiligheidsbroek en -jas. Zie afb. 1) Dat betekent dat je te allen tijde minimaal een oranje veiligheidsbroek en hesje draagt. Deze reflecterende kleding moet voldoen aan de EN ISO 20471 klasse 2 en de RWS norm (oranje veiligheidshesje). Bij schemer en nacht ben je

verplicht om lange mouwen met reflecterende strepen te dragen.

• Bij werken langs het spoor is de kleur van de veiligheidskleding geel en ben je verplicht een witte of gele helm te dragen.

VeiligheidsbrilDe veiligheidsbril moet nauw aansluiten op je gezicht. De veiligheidsbril moet je dragen bij alle verspanende werkzaamheden1, bij spettergevaar, en bij het werken met gevaarlijke stoffen.

Overige PBM’sOverige PBM’s moeten in specifieke situaties worden gedragen. Dit staat beschreven bij de specifieke werkzaamheden en situaties verderop in dit boekje (hoofdstuk 8). Of in de werk- instruc-tie/plan van de activiteit en locatie. Hierbij geldt dat de onderstaande PBM’s in de omschreven situaties in elk geval gedragen moeten worden.

1 Frezen, tappen, draaien, vijlen, boren, zagen, kotteren, brootsen, slijpen, honen, leppen, schaven en steken.

Page 27: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

52 53

Gehoorbescherming Draag gehoorbescherming bij een geluidsniveau van meer dan 80 dB(A), dit is vergelijkbaar met het geluidsniveau van zeer druk verkeer.In de keten zijn oordopjes te verkrijgen. Indien ge-wenst kun je via je eigen bedrijf otoplastieken laten aanmeten of oorkappen bestellen.

Handschoenen Bij het werken met chemicaliën (zoals aangegeven op het veiligheidsinformatieblad) en scherpe voor-werpen is het gebruik van de juiste handschoenen verplicht. Hetzelfde geldt bij het lassen, snijden en branden. Ook bij het opruimen en verplaatsen van materiaal is gebruik van handschoenen ten streng-ste aangeraden.

Ademhalingsbescherming• Zie je stof? Dan levert dit direct een risico op.

Pak stofvorming bij de bron aan; door afzuiging of door water toe te voegen. Kan dat niet? Gebruik dan een FFP3-stofmasker.

• Werk je met gassen of chemicaliën? Gebruik dan verplicht het juiste type ademhalings bescherming.

ValbeveiligingVoordat je werkt met valbeveiliging dien je een instructie te ontvangen over hoe valbeveiliging werkt en hoe je deze dient aan te trekken en ge bruiken.Je dient te zijn aangelijnd in de volgende situaties:• Bij werken op een hoogte van meer dan 2,5 meter

zonder randafscheiding. En als je dichter dan 4 meter bij de rand aan het werk bent.

• Als je in een hoogwerker of werkbak werkt wordt een positioneringsbeveiliging gebruikt in plaats van een valbeveiliging. Maak de positionerings-beveiliging vast op een daartoe geschikte plek.

• Daarnaast dien je onder de 2,5 meter ook een valbeveiliging te dragen, wanneer er geen rand-beveiliging is en de ruimte daaronder niet obstakel vrij is (denk aan stekeinde)

Reddingsvest• Bij werkzaamheden op en boven het water ben je

verplicht om een reddingsvest te dragen• Bij werkzaamheden langs het water (minder dan

4 meter) dien je ook een reddingsvest te dragen indien er geen randbeveiliging aanwezig is.

Page 28: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

5 Veiligheids-symbolen

Hoofdstuk

Page 29: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

56 57

Om helder te kunnen communiceren over risico’s, gebruiken we vaste veiligheidssymbolen. Die zijn voor iedereen snel te begrijpen. Voor de bijbehoren-de borden gebruiken we vaste kleuren en vormen:

• Geel duidt op een waarschuwing: pas op! Waarschuwingsborden zijn altijd driehoekig.

• Een bord met een rode rand betekent dat je iets niet mag. Deze verbodsborden zijn altijd rond.

• Blauw betekent een gebod: iets dat je verplicht moet doen. Ook gebodsborden zijn altijd rond.

• Groen duidt op hulp. De borden zijn rechthoekig.

• Er zijn ook borden die informatie of aanwijzingen geven, deze borden zijn altijd blauw en vierkant.

• Brandbestrijdingsmiddelen worden aangegeven door middel van rode vierkanten borden.

In dit hoofdstuk vind je een overzicht van de meest voorkomende borden die we op de Zuidplus gebruiken. Bekijk ze regelmatig goed.

Bijtende stoffen

Explosieve stoffen

Schadelijke of irriterende stoffen

Ontvlambaar

GevaarLage temperatuur

Oxiderende stoffen

Giftige stoffen

Laser-straling

Radioactieve stof/ ioniserende straling

Hangendelasten

Sterk magnetisch veld

Struikelen

Transport-voertuigen

Vallen door hoogteverschil

Biologischerisico

Electrischespanning

Electromagnetische velden

Waarschuwing

Page 30: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

58 59

Aanraken van sterk-stroom kabel verboden

Verboden met water te blussen

Geendrinkwater

Verboden voorindustriële voertuigen

Nietaanraken

Verboden te roken

Toegang verbodenvoor onbevoegden

Verboden voor voetgangers

Vuur, open vlam en roken verboden

Adembescherming verplicht

Veiligheidshand-schoenen verplicht

Vanggordelverplicht

Handen wassenverplicht

Gehoorbeschermingverplicht

Veiligheidshelmverplicht

Veiligheidshesjeverplicht

Opgelet

Beschermend gelaats-scherm verplicht

Oogbeschermingverplicht

Veiligheidsschoenen verplicht

Veiligheidsbroekverplicht

GebodVerbod

Niet aanraken, onder spanning

Page 31: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

60 61

Branncard

Telefoon

Te volgen richting

EHBO

Nooduitgang

Nooddouche

Noodarts

Oogdouche

Uitgang

Drinkwater

Uitgang

Lift

Telefoon

Laden en lossen

Branddeken Blusapparaat

Ladder

Brandmelder Richting aanduiding

Brandslang Telefoon

Hulp Aanwijzing en informatie

Brandbestrijding

Verzamelplaats AED

Parkeren

Page 32: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

6 Calamiteiten

Hoofdstuk

Page 33: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

64 65

Een onveilige situatie, ongeval of milieu-incident: het kan altijd voorkomen, ondanks alle veiligheidsmaat-regelen. Weet wat je moet doen in zo’n situatie.

Voor iedere locatie gelden aparte regels ten aanzien van calamiteiten. Deze regels zijn beschreven in een deelplan calamiteiten. Wanneer je nieuw bent op een locatie zal de (hoofd)uitvoerder dit toelichten.Geadviseerd wordt om het telefoonnummer van de (hoofd)BHV-er op te slaan in je telefoon. Zorg daar-naast dat je op de hoogte bent van de locatie van de verzamelplaats, AED, pleister dispenser, oogspoelf-lessen, EHBO koffer en brandblussers.

Op iedere locatie bevindt zich een alarmkaart met daarop een plattegrond waarop de bovenstaande middelen zijn aangegeven. Tevens is op deze alarm-

kaart aangegeven hoe te handelen in geval van nood. Mocht er zich toch een calamiteit voordoen dan geldt het volgende:

• Waarschuwen uitvoerder / BHV / hulpdienst zoals op de alarmkaart staat;

• Plaats indien nodig verkeersmaatregelen volgens de daarvoor geldende afspraken;

• Volg de aanwijzingen van de hulpverleners (intern/extern) stipt op;

• Schakel de werkapparatuur uit of laat dit doen; • Draai, indien aanwezig, afsluiters van gas-/zuurstof-

leidingen (flessen) dicht; • Zorg dat bouwwegen en (calamiteiten)toegangen vrij-

gemaakt worden van obstakels voor hulp verlening; • Verlaat de werkplek rustig en zo snel mogelijk

richting verzamelplaats; • Geef geen informatie naar mensen niet

werkzaam op het project en voorkom paniek; • Laat u registreren op de verzamelplaats;

(ga niet naar huis!).

Op de volgende pagina zijn enkele situaties weerge-geven met daarbij hoe te handelen in deze situaties. Voorop bij het handelen, staat dat je jezelf nooit

6.1 Deelplan calamiteiten

6.2 Alarmkaart

Page 34: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

66 67

Hoe te handelen, wie te waarschuwen

Gebeurtenis Hoe te handelen Waarschuwen

(bijna-)ongeval of een incident

• Waarschuw BHV-er • Inroepen hulp-

diensten • Opvang regelen

voor hulp diensten • Hulproute obstakel-

vrij maken

* In geval van een ernstig incident bel je eerst met de hulpdiensten

• BHV-er • (hoofd-)

uitvoerder • 112

Brand • Collega’s waarschuwen

• Let op eigen veiligheid

• Waarschuw BHV-er • Inroepen

hulp diensten

• BHV-er • (hoofd-)

uitvoerder • 112

Hoe te handelen, wie te waarschuwen

Gebeurtenis Hoe te handelen Waarschuwen

Aantreffen explosieven

• Werk direct stilleggen

• Waarschuw BHV-er • Ontruim de

bouwplaats

• BHV-er • (hoofd-)

uitvoerder • EOD/112

Instortings-gevaar (grond, brugdek, tunnel)

• Werk direct stilleggen • Waarschuw uw

collega’s • Waarschuw BHV-er• Ontruim de locatie

die gevaar loopt

• BHV-er • (hoofd-)

uitvoerder

Direct gevaar voor treinverkeer (dreigende) stremming

• Werk stilleggen • Treinverkeer tegen-

houden met rode vlag of anderszins

• (hoofd-)uitvoerder

• Opera-tioneel Besturings-centrum Infra

in gevaar mag brengen bij het hulp bieden aan getroffenen. Je bent essentieel in de hulpverlening omdat je vaak specifieke kennis hebt ten aanzien

van het slachtoffer zoals de exacte locatie, werk-zaamheden en mogelijke gevaren tijdens het bieden van hulp.

niet aanwezig

Page 35: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

68 69

Hoe te handelen, wie te waarschuwen

Gebeurtenis Hoe te handelen Waarschuwen

Gevaar door bovenleiding spoor

• Werk stilleggen • Treinverkeer tegen-

houden met rode vlag of anderszins

• (hoofd-)uitvoerder

• Opera-tioneel Besturings-centrum Infra

Onvoorziene breuk in ondergrond-se kabels / leidingen

• Bij gevaar: werk stilleggen

• (hoofd-)uitvoerder

• kabel- en leidingei-genaar/beheerder

Aantreffen archeo-logische vondst

• Werk onderbreken • (hoofd-)uitvoerder

Wanneer het incident plaatsvindt op het gebiedvan ProRail en/of GVB dient de spoorbeheerderook altijd te worden ingelicht. Het specifieke nummer is bekend bij de Veiligheidsman spoor en zal altijd worden vermeld op de locatie specifieke alarmkaart.

Een ongeval kan met en zonder letsel zijn. • Is er sprake van letsel? Laat dan zo nodig eerste

hulp verlenen door een bedrijfshulpverlener (BHV).

• Volg de alarmkaart voor verdere instructies.• Leg het ongeval vast op een incidentenrapport

en maak foto’s van de situatie. Taak uitvoering.

Schade aan flora en fauna, ongewenste stoffen in de lucht, grond of water: allemaal voorbeelden van milieu-incidenten.

6.3 Ongevallen

6.4 Milieuincidenten

niet aan-wezig

Page 36: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

70 71

• Neem direct maatregelen om verdere schade aan milieu te beperken.

• Meld het milieu-incident direct aan je leiding-gevende.

• Volg de alarmkaart voor verdere instructies.• Leg het milieu-incident vast op een incidenten-

rapport en maak foto’s van de situatie. Taak uitvoering.

6.5 Melden via de GO! APP

Kom je een onveilige situatie tegen of heb je een bijna ongeval gehad/gezien? Dan ben je verplicht dit te melden zodat we ervan kunnen leren. Meld het eerst mondeling bij de uitvoerder of VGM coördinator. Daarna digitaal via de speciale GO! APP. Met deze app kun je digitaal onveilige situaties vastleggen. Of juist de oplossingen die jullie hebben bedacht voor on veilige situaties.

In de app regi streren we foto’s, maatregelen en de locatie van deze situatie. Zodat we kunnen bij-houden hoe het ermee staat. En we ervan kunnen

leren. Iedere onveilige situatie die gemeld wordt en op gelost wordt, is een ongeval dat we hebben voor komen. Zo maken we samen Zuidplus veilig.

Je kunt de GO! APP downloaden in de App store op je smartphone (zoek op ‘veilig’ en ‘GO’). Ook kun je hem rechtstreeks via internet benaderen www.geenongevallen.nl

Om een melding te doen moet je je eerst aan-melden, Hiervoor doorloop je de eerste keer de volgende stappen:

stap 1 Vul in de GO! APP je naam, telefoonnummer, emailadres en jouw relatie met Zuidplus in.

stap 2 Check na je aanmelding je e-mail. Je ontvangt je wachtwoord en verdere instructies per e-mail.

stap 3 Als je bent ingelogd, kun je je wachtwoord wijzigen bij instellingen.

stap 4 Vervolgens kies je bij projecten ‘Zuidplus’. Vanaf nu kun je elke onveilige situatie op de bouwplaats vastleggen en versturen. (zie afbeelding pagina 72-73)

Page 37: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

72 73

Onveilige situatie? We kunnen er van leren!

GO! APP NU IN JE APPSTORE

Zuidplus

Page 38: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

7 Belonings- & handhavings-beleid

Hoofdstuk

Page 39: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

76 77

We willen allemaal aan het eind van de dag weer veilig naar huis. Daarom streven we naar een veilige werkomgeving. Naar veilige werk-omstandigheden. En naar het voorkomen van ongevallen. Dit is grotendeels te bereiken door de juiste houding en gedrag. Daarom verwachten we van alle medewerkers om zich aan de volg-ende 6 houding en gedragsregels te houden:

7.1 Beloningsbeleid

De 6 GO! (Géén Ongevallen) Houding- en gedragsregels

• Ik neem verantwoordelijkheid voor mijn eigen en andermans veiligheid

• Ik neem direct actie bij een onveilige situatie• Ik spreek mijn collega’s aan op onveilig werken• Ik waardeer dat collega’s mij aanspreken op onveilig werken• Ik meld onveilige situaties zodat collega’s daarvan kunnen leren• Ik bespreek veiligheidsdilemma’s met mijn leidinggevende

www.geenongevallen.nl

GO! APP NU IN JE APPSTORE

Page 40: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

78 79

We verwachten van je, dat je je aan deze houding en gedragsregels houdt. Het wordt enorm gewaar-deerd als men een positieve bijdrage levert aan de veiligheid op Zuidplus, daarom hebben wij een be-leid waarbij medewerkers worden beloond voor positieve inbreng. Daar tegenover staan sancties voor medewerkers welke willens en wetens zichzelf of andere in gevaar brengen (zie hoofdstuk 7.2).

Beloningen Er zal maandelijks een beloning worden gegeven aan een team of medewerker welke een initiatief, actie of melding op het gebied van veiligheid heeft genomen of gedaan. Niet alleen de melder maar ook zijn directe collega’s zullen een beloning ont-vangen.

Dit kan iedereen betreffen, bijvoorbeeld een van de Zuidplus vaklieden, een onderaannemer, een werkvoorbereider of ontwerper. Weet jij iemand die een uitzonderlijke bijdrage levert op het gebied van veiligheid, meld dit via de GO! APP of via [email protected]. Want een positieve bijdra-ge aan veiligheid verdient aandacht en waardering.

Op de Zuidplus gaan we er vanuit dat je je werkzaam-heden veilig wilt uitvoeren. En dat je je eigen veiligheid, die van je collega’s en je omgeving in acht neemt. Doet iemand dit niet? Dan moet hij hierop aangesproken worden; door zijn collega’s, leidinggevende, of ieder ander. Door dit gesprek aan te gaan, kunnen we de veiligheid op de werk-plek verbeteren.

Wordt iemand echter aangesproken op onveilig gedrag en wil hij zijn houding en gedrag ver volgens niet aanpassen om de veiligheid te verhogen? Dan volgen er maatregelen. Volgt iemand de veiligheids-instructies niet op, zelfs niet nadat hij hierop aan-gesproken is? Dan volgt een officiële waarschuwing (gele kaart) of sanctionering (rode kaart), met bij-behorende consequenties. Alleen je leidinggevende en/of de (hoofd)uitvoerder mag zo’n waarschuwing

1 Iedere medewerker wordt ten tijde van de veiligheidsintro-ductie op de hoogte gesteld van het handhavingsbeleid en de mogelijke consequenties bij onveilig(e) gedrag / handelingen.

7.2 Handhavingsbeleid1

Page 41: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

80 81

of sanctionering geven. Het doel van het hand-havingsbeleid: voor iedereen een veilige werk -om geving creëren! Waar schuwen en sanctioneren horen daar zo nodig bij.

Aanspreken Iedereen kan een keer iets over het hoofd zien of een vergissing maken. Daarom is het belangrijk dat we op elkaar letten en elkaar aanspreken bij onveilig gedrag. Dit geldt voor iedereen: voor een collega, de directeur, een bezoeker of een onder-aannemer. Spreek elkaar aan als je ziet dat iemand de veiligheidsinstructies niet opvolgt. Als iemand de voorgeschreven persoonlijke beschermings-middelen (PBM’s) niet draagt. Als iemand rookt op plekken waar dit niet is toegestaan. Of als de orde en netheid niet op orde zijn. Zo maken we veiligheid bespreekbaar. En werken we samen aan een veiligere werkomgeving.

Waarschuwen (gele kaart)Word je aangesproken op onveilig gedrag? Maar ga je hier toch mee door? Of ga je herhaal delijk over de schreef? Dan volgt een officiële waar schuwing en krijg je een aantekening in het centrale systeem

Page 42: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

82 83

Heb je een waarschuwing of sanctionering ont-vangen? En ben je het daar niet mee eens? Dan kun je hiertegen bezwaar indienen. Dit kan alleen bij de vertrouwenspersoon of projectdirecteur. De projectdirecteur beslist vervolgens. Bezwaar maken heeft alleen nut als er geen heldere veiligheids voorschriften waren. Als je geen zorg-vuldige en aan toonbare instructie van de veilig-heidsregels hebt gehad. Of als je de de waar-schuwing of sanctionering hebt gekregen van een persoon die hiertoe niet bevoegd is.

(IRES). De waarschuwing wordt ook besproken met je leidinggevende/werkgever. De schriftelijke be-vestiging hiervan wordt opge nomen in je (perso-neels) dossier. Ontvang je binnen drie maanden geen nieuwe waarschuwing? Dan vervalt de gele kaart.

Sanctioneren (rode kaart)Breng je jezelf, je collega’s en/of je omgeving bewust in gevaar? Dan hoor je niet thuis op de Zuidplus! Wij willen een veilige werkplek bieden en daar past geen onveilig gedrag bij. Je krijgt in dat geval een ontzeg-ging van de werkplek. Ook moet je je melden bij de directie. De sanctionering wordt vastgelegd in het centrale systeem (IRES). De schriftelijke bevestiging hiervan wordt opgenomen in je (personeels)dossier. Waarna je niet meer welkom bent op Zuidplus. Eventuele productie verlieskosten (inclusief mogelijke stagnatie kosten) zijn voor rekening van de onder-aannemer.

Volg je herhaaldelijk een waarschuwing niet op? Ook dan geldt bovenstaande procedure. Hetzelfde geldt als je een tweede waarschuwing ontvangt binnen drie maanden na de eerste waarschuwing.

Als je alcohol en/of drugs gebruikt op locatie of als je onder invloed bent. Als je vecht of agressief gedrag vertoont. Of als je je schuldig maakt aan diefstal.Iedereen wil weer veilig naar huis na zijn werkdag. Daar hebben we elkaar voor nodig! Werk veilig en spreek elkaar aan op onveilig gedrag of onveilige situaties. Zo werken we samen aan een veiligere werkomgeving voor iedereen.

Page 43: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

8 Specifiekesituaties

Hoofdstuk

Page 44: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

86 87

8.1 In en uitrijden werkvak / bouwvak

Werken langs de (snel)weg brengt specifieke risico’s met zich mee. Daarom plaatsen we weg-afzettingen. Dat doen we met verkeerskegels (pylonen). Met geleidebakens (schildjes). Of met een barrier van staal of beton.

• Je kunt worden aangereden. • Je kan de weggebruikers in gevaar brengen.• Andere weggebruikers kunnen je volgen .

het werkvak in of de bouwplaats op.• Je kan een boete krijgen.

Bij het inrijden van de afzetting: • Gebruik een bordje ‘werkverkeer’.

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

• Gebruik een geel/oranje zwaailamp op het dak (360⁰ zichtbaar).

• Geef duidelijk en op tijd richting aan.• Verminder je snelheid.• Zie afbeelding (pagina 88 en 90) voor juiste

handelswijze.• Houd rekening met de veiligheid van het verkeer.• Veroorzaak geen hinder voor het verkeer.• Plaats de ontheffing zichtbaar achter de voorruit.• Gebruik de ontheffing alleen voor je werkzaam-

heden.• Voeg niet in bij slechtzicht (zoals mist,

sneeuwval of andere omstandigheden die het zicht beperken).

• Draag altijd de juiste PBM’s (zie hoofdstuk 4).• Bij gebruik van vluchtstrook mag de snelheid

maximaal 50 km/h zijn en het verschil met ander verkeer maximaal 20 km/h indien het verkeer langzamer rijdt dan 70km/h.

Bij het werken binnen een afzetting/bouwplaats:• Kom niet in de veiligheidsruimte houd je aan

de afstanden in de afbeelding (pagina 89).• Eenmaal binnen de afzetting: rijd stapvoets.

En doe de geel/oranje zwaailamp uit.

Page 45: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

88 89

Verkeersruimte 50cm 60cm werkruimte

veili

ghei

dsru

imte

• Voer normale verlichting en zet je alarmlichten aan als je rijdt (Bij werkzaamheden op onder-liggend wegennet moet je in plaats van alarm-lichten je zwaailamp aan hebben).

• Parkeer je voertuig op de aangegeven locatie. • Bij parkeren is alle verlichting uitgeschakeld.• Draag signalerende kleding.• Verander nooit zelf de aangebrachte verkeers-

maatregelen.• Let op rijdende voertuigen in de afzetting. Blijf

zelf zichtbaar. En maak contact met de bestuurder. • Werk je achter een barrier? houd dan rekening

met een veilige afstand tussen jezelf en de barrier.• Zijn er kegels omgereden, zet ze niet zelf terug.

Page 46: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

90 91

De inrichting van het werkvak is weergegeven in de afbeelding hieronder. De minimale veiligheids-ruimte achter de pijlwagen en voor het einde van de afzetting is 100 meter. Dat betekent dat er in

dit gebied geen werkzaamheden mogen worden verricht en geen auto’s kunnen worden geparkeerd. De grenzen zijn gemarkeerd met 3 haaks op de rijrichting staande kegels.

3 nachtkegels plaatsenna einde werkruimte

3 nachtkegels plaatsenbij nulpunt: het beginpunt

van de werkruimte

7090

NulpuntAndreasStrips

50m130m 50m100m 150m veiligheids-ruimte

werkruimte

70

Actie-wagen

Page 47: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

92 93

Is een weggebruiker het werkvak of bouwplaats in- of opgereden• Zoek contact.• Houdt hem aan en informeer hem over de wijze

van uitvoegen aan het einde van de afzetting en het gewenste gedrag binnen het werkvak.

• Breng jezelf nooit in gevaar en spring niet voor een voertuig om hem tot stoppen te dwingen.

Bij het uitrijden van de afzetting of bouwplaats• Zet de geel/oranje zwaailamp aan.• Schat goed in wanneer je veilig kunt invoegen op

de (snel)weg.• Maak voldoende snelheid en geef richting aan. • Houd je aan de veiligheidsinstructies.

Zelf regelen? Niet doen! Soms is de verkeerssituatie rond een afzetting chaotisch. Ga het verkeer niet zelf regelen! Dat mag niet. Overleg met je leidinggevende over het inzetten van een bevoegd verkeersregelaar.

RVV ontheffing (RWS)Om in en uit te voegen in de werkvakken op de A10 heb je een RVV ontheffing nodig. Deze kan je aanvragen. (zie pag. 29 voor contactpersonen).

Deze ontheffing staat op kenteken en is dus voer-tuig gebonden. Als je met een ander voertuig komt, moet je dus een nieuwe ontheffing aanvragen.

Als je geen RVV ontheffing hebt en toch in- of uitvoegt op de A10, dan leidt dit tot hele hoge boetes voor jou persoonlijk én nog hogere boetes voor het project.

Voor werkzaamheden op onderliggend wegennet moet je een andere ontheffing hebben. Deze kan aangevraagd worden en moet je na afloop van je werk teruggeven. Doe je dat niet, dan zijn de kosten voor jou (of jouw bedrijf).

Meer weten? Zie toolbox Werken langs de weg,In- en uitvoegen in de werkvakken en Uw gedrag in het werkvak.

Page 48: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

94 95

Onder de grond liggen vele kilometers aan telefoonlijnen, leidingen voor water, elektriciteit, gas en olie. En nog vele andere kabels en leidingen. Een graafi ncident kan levensgevaarlijk zijn voor de veroorzaker en zijn omgeving.

• Contact met ondergrondse structuren en leidingen.

• Kans op werken in besloten ruimten.• Instorten van wanden.• Vallen van hoogte of uitgegraven materiaal.• Werken in verontreinigde grond.

• Graaf alleen op toestemming van de uitvoerder

• Bespreek de precieze werklocatie vooraf met de uitvoerder.

• Vraag vooraf bij je uitvoerder of via het graafloket naar aanwezige kabels en leidingen.

• Maak proefsleuven of steek- of prik voor om onbekende kabels en leidingen te vinden.

• Zorg voor een schoongrond verklaring.• Scherm putten af.

Meer weten? Zie toolbox Veilig werken in en rondom putten en sleuven, Voorkom graafschade en Gezond uit de grond.

94

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

8.2 Graafwerkzaamheden

Page 49: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

96 97

• Werk met ten minste 2 personen.• Roep om hulp, als iemand te water raakt.

Ga nooit zelf het water in. • Geschikte opstap plaats voorzien voor personen

transfers.• Zorg dat je weet waar je reddingsmiddelen kan

vinden (Reddingsboei, pikhaak, zwemtrap,etc.

Werken uitvoeren aan installaties waarbij men blootgesteld wordt aan bewegende delen of waarbij elektrische spanning aanwezig kan zijn.

Tijdens het project zijn vele werkzaamheden op of langs het water.

• Te water raken.• Verdrinking.• Verwonding als gevolg van te water raken

(onderkoeling, breuken, wonden).• Tijdens personen transfer geklemd raken

tussen schip - wal en schip- schip.• Ziekte van Weil.

• Plaats randbeveiliging waar mogelijk.• Draag een reddingsvest binnen 4m van het

water (wanneer er geen randbeveiliging is).

8.3 Werken op of langs het water

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen? 8.4 Werken aan installaties

LOTO(Log Out, Tag Out)

Page 50: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

98 99

• Gegrepen worden door draaiende delen.• Bekneld raken.• Elektrocutie, vlambogen, explosie.• Heropstarten of inschakelen van een installatie

waar werkzaamheden worden uitgevoerd.

• Maak gebruik van het schakelplan conform de werkplannen.

• Volledig scheiden (bijvoorbeeld zekeringen/mes patronen verwijderen).

• Beveilig de installatie tegen her inschakelen. Pas de LOTO procedure toe. Vergrendel de in stallatie met een persoonlijke sleutel en label deze.

• Controleer op spanningsloosheid of op aan- wezige restenergie van de installatie (meten met meetinstrument of ontluchten).

• Aarden en kortsluiten.• Bescherming van naastliggende actieve delen.

98

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

8.5 Rijdend materieel

Over het werk vinden transporten plaats en rijden dumptrucks, wielladers, graafmachines, dozer verreikers, etc. Dit zorgt voor de nodige risico’s.

Page 51: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

100 101

• Je kan worden aangereden.• Je kan hulpbruggen, (tijdelijke) verkeersportalen of

andere onderdoorgangen raken of aanrijden

• Scheiden van werkplek en werk weg.• Stem transportroutes zo af dat achteruitrijden

en kruisend verkeer worden voorkomen.• Maak oogcontact met de bestuurder. “Zie jij mij?

Zie ik jou?”.• Wees alert op achteruitrijdsignalen en andere

alarmsystemen.• Blijf buiten de werkzone van de bedienaar. • Blijf buiten het bereik van het materieel.

Denk hierbij aan de draaicirkel.• Blijf uit de dode hoek van het materieel.• Houd je aan de maximum snelheid als chauffeur.• Wees als chauffeur alert op de hoogte van je

eigen voertuig

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Ook gezondeheid is een belangrijk deel van veiligheid. Beperk daarom je co2 uitstoot en laat je materieel niet onnodig stationair draaien.

• Wees als chauffeur alert op hulpbruggen, (tijdelijke) verkeersportalen of andere onder-doorgangen die je mogelijk kan raken

Page 52: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

102

Werken langs het Prorail treinspoor brengt risico’s met zich mee. Daarom mag je alléén werken langs het spoor als je hiervoor een training hebt gevolgd en het DVP (Digitaal VeiligheidsPaspoort) hebt gehaald.

Passerende treinen en hoogspanning op de bovenleiding zijn de twee belangrijkste risico’s bij het werken langs het spoor. Voor het veilig werken langs het spoor wordt er een fysieke afscherming geplaatst. En zijn heel veel regels opgesteld. Hier volgen de belangrijkste.

8.6 Langs het spoor

103

Niet opdwarsligger

stappen

Blijf 1,5 meter vanbovenleiding

Meld je altijd aan

en af

Blijf 1,5 metervan de spoorstaaf

Niet opspoorstaven

stappen

Gebruikoverpaden

Achteruitrijden is een bijzondere handeling. Wees scherp op de directe omgeving en zorg voor vol-doende vrij zicht. Kijk in alle spiegels en de achter-uitrijdcamera. Zet eventueel een extra paar ogen in door gebruik te maken van een seingever.

Page 53: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

104 105

• Je kunt worden aangereden.• Je kunt geëlektrocuteerd worden.

• Zorg dat je je DVP (Digitaal Veiligheids- paspoort) bij je hebt.

• Voordat je het spoor betreedt meld je je aan bij de Leider Werkplekbeveiliging (LWB) of de Leider Lokale Veiligheid (LLV). Hij geeft je een instructie en meldt je aan en af met het digitaal veiligheidspaspoort.

• Controleer je aan en af PBM’s (veiligheids-schoenen, helm, geel fluorescerend vest en geel fluorescerende broek). Alleen spoor- weg veiligheidspersoneel draagt oranje kleding.

• Volg altijd de instructies van het veiligheids-personeel op.

• Kom niet in het spoor of voorbij de fysieke afscherming.

8.7 De GVB Metrobaan

• Leun niet tegen de fysieke afscherming.• Blijf ten minste 1,5m uit de onderspanning-

staande bovenleiding.• Vraag bij de uitvoerder naar een werkplan

die door de VGCU is goedgekeurd. • Vraag bij de uitvoerder naar een instructie

en de aanwezige risico’s.

Meer weten? Zie de toolbox Werken langs het spoor en Kraanaarding (zie www.railalert.nl --> vvw-trein)

Je mag alléén werken langs het metrospoor als je hiervoor een training hebt gevolgd via www.veiligheidlangsdemetrobaan.nl en je het certificaat hebt behaald.

Passerende metro’s en hoogspanning op de 3e rail zijn de twee belangrijkste risico’s bij het werken langs het metrospoor. Voor veilig

MaatregelenWat moet je doen?

Risico’sWat kan er gebeuren?

Page 54: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

106 107

100 cm

180 cm

180 cm

50 cm

Bovenleiding

MaatregelenWat moet je doen?

werken langs het metrospoor wordt er er een fysieke afscherming geplaatst en wordt de 3e rail spanningsloos gemaakt. Er zijn diverse regels opgesteld. Hier volgen de belangrijkste.

• Je kunt worden aangereden.• Je kunt geëlektrocuteerd worden.

• Zorg dat je je certificaat “toegang tot de metrobaan” bij je hebt.

• Meld je aan bij de Leider Werkplekbeveiliging (LWB) of de Leider Lokale Veiligheid (LLV). Hij geeft je een veiligheidsinstructie en meldt je aan en af met het digitaal veiligheidspaspoort.

• Controleer je PBM’s (veiligheidsschoenen, helm, geel fluorescerend vest en gele fluoriserende

Risico’sWat kan er gebeuren?

Page 55: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

108 109

Je mag alléén werken langs het tramspoor als je hiervoor een training hebt gevolgd via www.veilig-heidlangsdemetrobaan.nl en je het certificaat hebt behaald.

Passerende trams en hoogspanning op de boven-leiding zijn de twee belangrijkste risico’s bij het werken langs het tramspoor. Voor veilig werken langs het spoor zijn heel regels opgesteld. Hier volgen de belangrijkste.

• Je kunt worden aangereden.• Je kunt geëlektrocuteerd worden.

• Zorg dat je je certificaat “toegang tot de metro-

Risico’sWat kan er gebeuren?

lange broek). Alleen veiligheids personeel draagt oranje kleding.

• Volg altijd de instructies van het veiligheids- personeel op.

• Kom niet in het spoor of voorbij de fysieke afscherming.

• Leun niet tegen de fysieke afscherming.• Blijf ten minste 1,5m uit de onderspanning

staande bovenleiding.• Vraag bij de uitvoerder naar een werkplan die

door de VGCU is goedgekeurd.• Vraag bij de uitvoerder naar een instructie en

de aanwezige risico’s.

Meer weten? Zie de toolbox Werken langs het spoor en Kraanaarding (zie www.railalert.nl --> vvw-trein)

8.8 GVB Tramspoor

MaatregelenWat moet je doen?

Page 56: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

110 111

baan” bij je hebt.• Meld je aan bij de Leider Werkplekbeveiliging

(LWB) of de Leider Lokale Veiligheid (LLV). Hij geeft je een veiligheidsinstructie en meldt je aan en af met het digitaal veiligheidspaspoort.

• Controleer je PBM’s (veiligheidsschoenen, helm, oranje fluoriserend vest en een oranje fluoriserende lange broek).

• Volg altijd de instructies van het veiligheids- personeel op.

• Kom niet in het spoor of voorbij de fysieke afscherming.

• Leun niet tegen de fysieke afscherming.• Blijf ten minste 1,5m uit de onderspanning

staande bovenleiding.• Vraag bij de uitvoerder naar een werkplan die

door de VGCU is goedgekeurd.• Vraag bij de uitvoerder naar een instructie en

de aanwezige risico’s.• Blijf ten minste 1,5m uit de onderspanningstaande

bovenleiding (incl. hang- en spandraden).• Vraag bij de uitvoerder naar een werkplan die

door de VGCU is goedgekeurd.• Vraag bij de uitvoerder naar een instructie en de

aanwezige risico’s.

Page 57: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

112 113

De ladder of trap is zelf geen werkplek, maar bedoeld om op een werkplek te komen. Kun je een ander, veiliger arbeidsmiddel gebruiken om op te werken? Zoals een (rol)steiger (zie pag. 100) of een hoogwer-ker (zie pag. 108)? Gebruik die dan. Moet je wel (kort durend) op een ladder of trap werken? Dan is het belangrijk dat je dit veilig doet. Houd je daarom aan de richtlijnen (zie pag. 100). Er gebeuren namelijk nog te veel (val)ongelukken met ladders en trappen.

• De ladder of trap kan omvallen of wegglijden. • Je kunt een misstap maken op de ladder of trap. • Je kunt je evenwicht verliezen en vallen doordat

er geen leuning is.

• Zorg voor een horizontale stevige ondergrond. • Plaats de ladder of trap niet voor een deur of

doorgang. • Zet de ladder aan de bovenzijde vast.• Sta op twee voeten en houd de ladder met

minimaal 1 hand vast.• Verplaats de ladder of trap als je er niet meer

goed bij kunt.• Gebruik hulpmiddelen voor het transport van

materiaal.• Zet de omgeving wanneer nodig af en laat

de ladder of trap niet onbeheerd achter.

8.9 De ladder of trap

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

• Zorg dat de kraanaarde is aangesloten op je machine (rupskraan/heistelling/draadkraan/etc.).

• Verander nooit zelf de aangebrachte verkeersmaat-regelen bij werkzaamheden binnen een afzetting.

• Let op het verkeer buiten de afzetting. • Zorg dat je zichtbaar bent.

Meer weten? Zie de toolbox Werken langs het spoor. Zie railalert.nl ---> VVW-metro

Page 58: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

114 115

Voor het gebruik van ladders en trappen hebben we speciale richtlijnen. In de tabel op pagina 100 kun je precies zien wanneer je de ladder of trap wel mag gebruiken als werkplek en wanneer niet

Meer weten? Zie de toolbox Ladders of Trappen of het A-blad Ladders en trappen (Arbouw).

Zie ook tabel pagina 116

Waar moet je altijd op letten ?• Het te vervoeren materiaal op de ladder of trap

moeten kleiner zijn dan 1 meter. • De voorwerpen die je moet dragen moeten lichter

zijn dan 10 kilogram. • Werk niet bij windkracht 6 of hoger of bij gladheid. Maximale

stahoogte5 meter

65 tot 70 graden

statijd maximaaltwee uur

maximaal1 armlengte

Werken op de ladder

Page 59: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

116 117

Omstandigheden Ladders en trappen toegestaan

In overleg (en vastgelegd in project RI&E)

StahoogteHoe hoog staan je voeten?

< 5 m (ladders)< 2,5 m (trappen)

< 5 m (ladders)< 2,5 m (trappen)

Sta-tijdHoeveel uur moet je opgeteld op de ladder of trap staan om de klus te klaren?

< 2 uur(ladders) en< 4 uur(trappen)

2 - 4 uur(ladders)4 - 6 uur(trappen)

Reikwijdte en krachtuitoefenigHoever moet je reiken en hoeveel kracht moet je zetten?

< 1 armlengte< 50 N (de kracht die je moet zetten om een zak aard-appelen van 5kg te tillen)

50 N - 100 N(de kracht die je moet zetten om een zak aardap-pelen van 5kg of 10kg te tillen)

Rolsteigers gebruiken we in de bouw op grote schaal voor montage- en installatiewerkzaam heden. We voeren ze bij voorkeur zo licht mogelijk en met zo klein mogelijke dwars afmetingen uit. Zo blijven

ze goed hanteerbaar. Een rolsteiger is zo gecon-strueerd en samen gesteld, dat hij stabiel en sterk genoeg is. Een rolsteiger mag je zelf opbouwen. Zorg wel dat je geïnstrueerd bent. En: werk met z’n tweeën. Want het opbouwen is niet zonder risico’s.

• De steiger kan instorten door overbelasting.• De steiger kan omvallen.• Je kunt van de steiger vallen. • Wegrollen / wegzakken

Bij het opbouwen • Bouw de steiger alleen op als je de montage-

instructies kent. Deze moeten aanwezig zijn. • Controleer of de steigeronderdelen compleet

en goedgekeurd zijn. Gebruik geen verschillende

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?8.10 De rolsteiger

Page 60: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

118 119

merken en/of systemen door elkaar. • Werk altijd met zijn tweeën.

Bij het opstellen • Stel de steiger stabiel en horizontaal op.• Zorg ervoor dat de wielen geblokkeerd zijn.• Zorg dat de werkvloeren dicht liggen.• Breng stabilisatoren aan. Deze zijn verplicht

als er een tweede staander wordt gebruikt. • Plaats nooit een ladder of hulpsteiger op de

werkvloer.• Maak geen hijsconstructies vast aan de steiger. • Ga niet aan de slag op de steiger bij windkracht

6 of meer. • Laat de steiger nooit onbeheerd achter.

Bij het verrijden• Gebruik bij een zachte ondergrond rijplaten.• Controleer of er geen personen op de steiger staan. • Laat de stabilisatoren zitten. Hebben de stabilisa-

toren geen wielen? Houd ze dan vrij van de grond.

Meer weten? Zie de toolbox Rolsteigers en het A-blad Rolsteigers (Arbouw).

schoren en steunen

kantplanken

leuningen

Page 61: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

121

Er gebeuren vaak ongevallen met steigers. Zowel bij het opbouwen, het gebruiken als bij het demonteren. Vaak ontstaan ongelukken doordat gebruikers aanpassingen doen aan de steiger. Omdat het ontwerp niet is toegespitst op de ver-schillende gebruikssituaties. Of omdat de steiger niet is opgebouwd volgens de tekening.

Steigers en steigermateriaal moeten daarom vol-doen aan strikte eisen. De steigers worden volgens speciale richtlijnen opgebouwd. Voor het bouwen van stellingen is speciale kennis en vaardigheid nodig. Alleen erkende steigerbouw bedrijven mogen steigers bouwen.

• Je kunt van de steiger vallen. • Je kunt struikelen door materiaal op de steiger. • Je kunt worden geraakt door voorwerpen die van

de steiger vallen.• De steiger kan instorten door overbelasting.

• Breng geen wijzigingen aan steigers aan.• Ga niet hijsen of takelen aan een normale

steigerconstructie. • Breng zelf geen netten, zeilen, windschermen en

8.11 De vaste steiger

120

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Page 62: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

122 123

dergelijke aan. Tenzij je daarvoor toestemming hebt na overleggen van de berekeningen en in overleg met de steigerbouwer.

• Maak geen bouwliften vast aan de steiger. Dit mag alleen, als een berekening aantoont dat dit kan. En als de fabrikant van de lift hierin toestemt.

• Ondergraaf geen steigers. Moet er toch in de buurt van de steiger worden gegraven? Doe dit dan in overleg met de steigerbouwer.

• Overschrijd de maximale belasting niet.• Gebruik geen steigerdelen als stophout of

stempelhout voor kranen. Of als bescherming. voor slangen over de rijbaan.

• Gebruik steigerpijpen niet als breekijzer.

Meer weten? Zie de toolbox Steigers of het A-blad Veilige steiger (Arbouw).

Waar moet je altijd op letten?Alle samengestelde (stalen) steigers moeten zijn berekend en goedgekeurd. Een goedgekeurde steiger moet zijn voorzien van een ingevulde steigerkaart. Ontbreekt deze? Dan mag je de steiger niet betreden.

>100 cm

>15 cm

<47 cm

vanaf2,5

meter

schopranden

Page 63: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

124 125

Om te kunnen werken op moeilijke bereikbare plaatsen, kan een hoogwerker worden gebruikt. Een hoogwerker is een verplaatsbaar hefwerktuig. Het is speciaal bedoeld voor het heffen van personen.

• De hoogwerker kan kantelen.• De hoogwerker kan ergens tegenaan rijden. • Jij/omstanders kunnen bekneld komen te zitten.• Je kunt van de hoogwerker vallen. • Je kunt tijdens het rijden uit de hoogwerker.

geslingerd worden.

• Je moet een gedegen instructie/training hebben

8.12 De hoogwerker

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Tot windkracht

6

Page 64: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

126 127

gehad. Je moet bekend zijn met de bedienings-voorschriften en de nodige vaardigheden hebben.

• Gebruik de hoogwerker alleen als je 18 jaar of ouder bent.

• Gebruik de hoogwerker niet voor hijswerkzaam-heden.

• Zorg voor positionering door altijd een harnas-gordel met een korte lijn te dragen. Maak deze lijn in de hoogwerker vast aan een daartoe geschikte plek.

• Vervoer alleen handgereedschappen en materialen met de hoogwerker. Let erop dat deze zaken niet uitsteken.

• Let op het maximale aantal personen en gewicht• Zorg ervoor dat de ondergrond stevig genoeg is. • Ga niet aan de slag op de hoogwerker bij wind-

kracht 6 of meer.• Stap nooit op hoogte uit de hoogwerker! • Kans op vallende voorwerpen? Zet de omgeving

van de hoogwerker dan af.

Meer weten? Zie de toolbox Hoogwerkers.

8.13 Elektrische- en gasinstallaties

Voor het werken aan of met elektrische- en gas installaties bestaan strenge regels. En dat is niet gek. Dit werk brengt grote risico’s met zich mee.

Je kunt onder stroom komen te staan:• doordat je iets aanraakt dat onder

spanning staat.• door kortsluiting.• door overbelasting.

De gevolgen hiervan kunnen verschillen. Van een flinke schok en brandwonden tot hartklachten en hersenbeschadiging.

• Er kan brand uitbreken.• Er kan een explosie plaatsvinden.

Risico’sWat kan er gebeuren?

Page 65: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

128 129

• Zorg ervoor dat er geen spanning meer op de elektrische installatie staat.

• Uitgangspunt is dat er niet wordt gewerkt aan onder spanning staande installaties. Een en ander is geregeld in de NEN 3140.

• Neem na een ongeval met elektriciteit altijd contact op met een (huis)arts.

• Draag de juiste PBM’s, bij gasinstallaties zowel antistatisch als brandvertragend.

• Roken of open vuur zijn verboden in de buurt van een gasinstallatie.

Meer weten? Zie diverse veilig werkinstructies.

Bouwmaterialen met kwartsstof veroorzaken veel stof als je ze bewerkt. De kleine stofdeeltjes kunnen in je longen terechtkomen.

MaatregelenWat moet je doen?

8.14 Kwartsstof Wat zijn kwartsstoffen?Materialen met kwartsstof zijn onder meer beton-steen, baksteen, kalkzandsteen, zandsteen, cellen-beton, beton, cement, keramiek en puin. Kwartsstof ontstaat als je deze materialen gaat boren, frezen, slijpen, schuren, slopen of schoonmaken.

Page 66: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

130 131

Bij inademing kun je longziektes krijgen. Zoals longontsteking, stoflongen en longkanker. Ook kun je een allergische reactie krijgen.

• Kies de werkmethode waarbij het minste stof vrijkomt.

• Gebruik gereedschap met afzuiging en/of watertoevoer.

• Gebruik je alleen watertoevoer? Draag dan een stofmasker (FFP3). Via de waternevel kun je namelijk nog steeds stof inademen.

• Haal hulpstukken niet van je gereedschap af. Ook niet als dat gemakkelijker werkt.

• Zorg voor voldoende ventilatie en een schone werkvloer.

Meer weten? Zie de toolbox Kwartsstof.

Asbest is tegenwoordig verboden. Maar vroeger werd deze stof vaak gebruikt in de bouw. Onder meer als plaatmateriaal in daken, vloeren, wanden en plafonds. En als mantelbuis en waterleiding-buis. Vooral in gebouwen van voor 1994 kom je nog vaak asbest tegen. In de bouw is asbest vooral toegepast in:• plaatmaterialen verwerkt in gevels, daken,

vloeren, wanden en plafonds.• diverse kanalen voor ventilatie en rookgas afvoer

en leidingen voor riolering.• in gespoten vorm op staalconstructies en

plafonds.• bekledingsisolatie om leidingen en ketels.• als pakking (koord) in kasten en cv-installaties.

Asbest bestaat uit hele kleine vezeltjes. Die kunnen bij inademen heel schadelijk zijn.

8.15 AsbestRisico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Risico’sWat kan er gebeuren?

Page 67: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

132 133

Asbestdeeltjes komen vrij als je in asbest gaat boren of zagen.

• Kom je onverwacht asbest verdacht materiaal tegen? Leg het werk dan meteen stil. Sluit het besmette gebied af. En meld het bij je leidinggevende.

• Ga nooit zelf aan de slag met asbest. En ver wijder het nooit zelf. Schakel hiervoor altijd een gespeci-aliseerd en gecertificeerd bedrijf in via de project-leiding/uitvoerder.

Meer weten? Zie de toolbox Asbest.

Soms zitten er stoffen in de grond of het grond water die daar niet thuis horen. Zoals bijvoorbeeld zware metalen of chemische producten. Die kunnen schade-lijk zijn bij aanraking of andersoortig contact.Is de bo-dem verontreinigd dan moet er een Deskundig Leiding-gevende Projecten (DLP’er) aanwezig zijn en moeten er maatregelen genomen worden conform de CROW 132.

De risico’s hangen af van de stof die in de grond zit.

• Meld je altijd bij de leidinggevende van de locatie. En volg zijn aanwijzingen altijd op.

• Zorg dat je weet om welke verontreinigde stof het gaat. En neem de juiste maatregelen.

MaatregelenWat moet je doen?

8.16 Verontreinigde grond of grondwater

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Bovenstaande regels zijn van toepassing als je onverwacht asbest verdacht materiaal tegenkomt. Uiteraard kan het voorkomen dat we vooraf al weten dat we in een project met asbest gaan wer-ken. In dat geval krijg je een specifieke instructie.

Page 68: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

134 135

Vraag hiernaar, indien nodig, bij je uitvoerder.• Eet, drink en rook niet op de locatie.• Neem je een pauze? Bijvoorbeeld om te eten,

drinken, roken of naar de wc te gaan? Trek ver ontreinigde kleding dan uit. En was je handen.

• Was je handen als je de locatie verlaat.

Meer weten? Zie de toolbox Werken in of nabij vervuilde grond. Tijdens je werk kun je in aanraking komen met

verschillende gevaarlijke stoffen. Zoals brand-gevaarlijke, giftige, oxiderende, bijtende en irriterende stoffen.

8.17 Gevaarlijke stoffen

Meestal weet je van tevoren of je met veront-reinigde grond of grondwater te maken krijgt. Maar je kunt het ook onverwacht tegenkomen. • Leg het werk meteen stil als je vermoedt dat je

verontreinigde grond of grondwater tegenkomt. • Vertel het aan je leidinggevende als je iets onge-

woons ziet of opmerkt. Zoals een vreemde geur.

Page 69: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

136 137

• Gevaarlijke stoffen kunnen schadelijk zijn bij aanraking of inademing.

• Sommige gevaarlijke stoffen kunnen ont ploffen.

• Sla brandgevaarlijke, giftige, oxiderende, bijtende en irriterende stoffen op in een brandwerende kast of opslagcontainer. In een kast mag je maximaal 150 liter opslaan. En in een container maximaal 500 liter.

• Je mag natuurlijk wel een werkvoorraad aanhouden. Dit is de hoeveelheid die genoeg is voor 1 dag. Is de werkvoorraad 50 liter of groter? Plaats de verpakking dan boven een vloeistofdichte lekbak.

• Sluit de kast of container altijd af. • Zorg ervoor dat de kast of container

geventileerd is. • Zorg ervoor dat op of nabij de deur het plaatje

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

of de tekst ‘Roken en open vuur verboden’ staat. • Let erop dat verpakking heel is. En voorzien van

het juiste etiket. • Plaats gevaarlijke vloeistoffen boven een

voldoende grote lekbak. • Controleer of er veiligheidsinformatiebladen

beschikbaar zijn (op papier of op het intranet).• Zorg dat je op de hoogte bent van de gevaren,

Page 70: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

138 139

V• B /*V B B •

V • B B •B /*

B /*V B / * • B /* B /* •/ *

B B B /* B B •

••• /*••

B B B /* B

DIV

DIV

risico’s en maatregelen van de gevaarlijke stof. Deze vind je in het veiligheidsinformatieblad of de veiligheidsinstructie (op papier, het intranet of via je leidinggevende).

Welke stoffen moet je gescheiden opslaan? Niet alle stoffen mag je samen opslaan. In de tabel zie je wat wel en niet bij elkaar mag.

V Sla op in aparte vakken. Kan dit niet? Sla de stoffen dan op in een aparte brandopslag.

B Sla op in aparte vakken. Tenzij is bepaald dat dit niet hoeft.

• Apart opslaan is niet nodig.* Sla zeer giftige stoffen op in een aparte

brand opslag. Of markeer het opslagvak duidelijk. Zodat iedereen zich extra bewust is van de gevaren.

Weet je niet zeker hoe je de gevaarlijke stof op mag slaan? Zet deze dan nooit zomaar ergens weg. Maar vraag ernaar bij je leidinggevende.

Page 71: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

140 141

Hoe herken je gevaarlijke stoffen? Gevaarlijke stoffen kun je herkennen aan de symbolen op deze pagina.

Meer weten? Zie de toolbox Gevaarlijke stoffen.

lange termijngezondheids schade

Milieu-gevaarlijk

Toxisch

ontvlambaar

Houderonder druk

Explosief

brand-bevorderend

Corrosief(bijtend)

Schadelijk

In je werk krijg je geregeld te maken met allerlei materieel, machines en elektrische gereedschap-pen. Zoals de bouwcirkel- en de tafelsteenzaag, de slijpmachine, het lasapparaat of de schiethamer.

8.18 Materieel, machines en elektrisch handgereedschap

Page 72: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

142 143

Elke machine en elk apparaat kent specifieke risico’s. In algemene zin zijn dit de belangrijkste: • Je kunt gewond raken. Bijvoorbeeld door

ronddraaiende delen. Of door een niet goed onderhouden apparaat.

• Je kunt een gehoorbeschadiging oplopen als je te lang werkt bij hard geluid.

• Je kunt schadelijke stoffen en dampen in ademen. Zoals deeltjes hout- of kunststof.

• Het voorwerp dat je bewerkt, kan vlam vatten. • Je kunt te maken krijgen met overmatige hitte. • Je kunt geëlektrocuteerd worden.

• Controleer in welke staat de machine of het apperaat zich bevindt. Is deze onbeschadigd? Is het voorzien van een nog geldige keurings-sticker? Bij twijfel het apperaat of machine niet gebruiken en dit melden bij je leidinggevende.

• Lees altijd de handleiding voordat je aan de slag gaat. Weet wat je moet doen en waar je op moet letten.

• Check de aanvullende toolbox van het betreffende materieel, de machine of het apparaat.

• Gebruik altijd de aanvullende persoonlijke bescher-mingsmiddelen die zijn voorgeschreven.

Meer weten? Zie de toolboxen over specifieke materialen, machines en elektrisch handgereedschap.

Kruipruimtes, opslagreservoirs, kelders, (riool) sleuven, bouwputten. soms ben je aan het werk in besloten ruimtes.

• Je kunt onwel raken of stikken doordat er

onvoldoende zuurstof aanwezig is.

Maatregelen Wat moet je doen?

Risico’sWat kan er gebeuren?

8.19 Besloten ruimtes

Risico’sWat kan er gebeuren?

Page 73: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

144 145

02

20-21vol.-%

• Ventileer de ruimte goed. Zijn er mogelijk schadelijke dampen aanwezig? Of is het zuurstof-gehalte mogelijk te laag? Dan moeten er eerst metingen plaatsvinden.

• Gebruik een veilige spanning: veiligheidstrafo’s, 42V-lampen en handgereedschap op accu’s.

• Werk altijd met z’n tweeën. De andere persoon staat op wacht en slaat alarm in geval van nood. De persoon die op wacht staat betreedt nooit de ruimte bij een calamiteit. Houd contact via een portofoon of mobiele telefoon.

• Let op de afmetingen van de werkplek. Deze moet minimaal 80 centimeter hoog zijn.

• Het kruipluik of -gat moet minimaal 62 x 80 centi-meter zijn. Zet het gat of luik duidelijk af.

• Zorg voor een vluchtweg van maximaal 18 meter van de werkplek tot de uitgang

Meer weten? Zie de toolbox Besloten ruimtes.

MaatregelenWat moet je doen?• Je kunt onder spanning komen te staan.

• Er kunnen giftige, brandbare of explosieve vloeistoffen aanwezig zijn.

• Als er iets gebeurt, is een besloten ruimte vaak moeilijk toegankelijk.

Page 74: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

146 147

Werk je in isolement? Buiten het gezichtsveld of de gehoorafstand van anderen? Of is er geen direct contact met anderen mogelijk? Dan is er officieel sprake van ‘alleen werken’.

Als ‘alleenwerker’ loop je in grote lijnen dezelfde (ongevallen)risico’s als iemand die samen met anderen werkt. Maar wie alleen werkt, kan niet terugvallen op collega’s bij gevaar of een ongeval. Daardoor wordt het risico groter.

• Bekijk of het alleen werken kan worden vermeden.• Inventariseer welke risico’s er zijn bij het

uit voeren van de werkzaamheden. En welke omstandigheden extra risico’s opleveren voor alleen werken.

• Zorg dat altijd bekend is dat je alleen werkt en waar. Meld je aan en af bij je leidinggevende of collega . Vergeet je niet af te melden, zodat we weten dat je weer veilig terug bent.

Neem zo nodig extra maatregelen, bijvoorbeeld:• Meld je aan en af via de telefoon of een ander

8.20 Alleen werken Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Page 75: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

148 149

communicatiemiddel. Of zorg voor een continue spraakverbinding.

• Draag een elektronische beveiliging. Die waaschuwt iemand als je een tijd niet meer heb bewogen.

• Zorg voor mogelijkheden om alarm te kunnen slaan.• Zorg voor vrije vluchtwegen. • Zorg ervoor dat sleutels en andere hulp middelen

zichtbaar en binnen handbereik zijn.• Zorg dat je leidinggevende en het thuisfront

weten hoe ze elkaar kunnen bereiken. Verbod op alleen werkenIn sommige gevallen is alleen werken helemaal verboden. Dit is het geval bij:• Werken in een ruimte waarin zich een elektrische

installatie voor hoogspanning (meer dan 1.000V AC of 1.500V DC) bevindt. En waarvan de delen niet of onvoldoende zijn beschermd tegen (in)di-recte aanraking dan wel te dichte nadering.

• Werken in een besloten ruimte met gevaar voor ver-stikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie.

• Duikwerkzaamheden.• Het werken onder overdruk. • Werk door jongeren onder de 18 jaar.

Meer weten? Zie de toolbox Alleen werken.

Onder horizontaal en verticaal transport verstaan we het werken met een vorkheftruck of met hijs-installaties (zoals kranen en takels). Het vervoeren van zware lasten is risicovol; fouten kunnen grote gevolgen hebben. Je mag alléén werken met de vorkheftruck of een hijsinstallatie als je hiervoor een opleiding hebt gevolgd.

8.21 Horizontaal en verticaaltransport

Bij deze werkzaamheden moet een tweede persoon aanwezig zijn. De belangrijkste taken van deze tweede persoon zijn het houden van toezicht. En het organiseren van hulp als er tijdens de werkzaam heden iets fout gaat.

Page 76: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

150 151

• Je kunt personen of goederen aanrijden of zelf aangereden worden.

• Het werktuig kan omvallen.

• Loop nooit onder een last door.• Belast werktuigen nooit zwaarder dan

toegestaan.• Controleer voor gebruik zaken als kettingen

en hijsbanden. Deze moeten gekeurd zijn en mogen geen enkele beschadiging hebben.

• Gebruik heftrucks en hijsinstallaties niet om mensen mee te vervoeren.

• Zorg dat hijsinstallaties goed afgestempeld zijn.• Zorg dat je door de bestuurder gezien wordt,

als je in de buurt van een horizontaal of verticaal transportmiddel bent.

Meer weten? Zie bijvoorbeeld de toolbox Hijsen, Vorkheftruck, Kranen, etc.

• Je kunt geraakt worden door een vallend voorwerp.

• Je kunt bekneld raken.

Risico’s Wat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Page 77: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

152 153

Soms moet je voorwerpen zelf vervoeren, zonder hulpmiddelen. Een goede houding is dan erg belangrijk.

Door verkeerd te tillen, bukken, trekken of duwen kun je een blessure oplopen.

• Probeer handmatig tillen zoveel mogelijk te

vermijden.• Buk en til niet onnodig. Gebruik hulpmiddelen.• Til niet te zwaar. Vraag collega’s om hulp bij zware

en grote voorwerpen.• Houd de last zo dicht mogelijk tegen je

lichaam. Voorkom dat je ver moet reiken.

8.22 Fysieke belasting

Risico’s Wat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

• Leg zware materialen en gereedschappen niet op de grond maar op werkhoogte neer (als dat kan).

• Til niet met verdraaide rug. Ga recht voor de last staan. En laat je voeten het draaiwerk doen.

• Til rustig en hou je rug zo veel mogelijk recht.

Meer weten? Zie de toolbox Fysieke belasting (tillen).

Page 78: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

154 155

Tijdens het werk kun je in aanraking komen met planten en dieren. Als bouwbedrijf houden we ons aan de Gedragscode Flora & Fauna. Die heeft als doel om kwetsbare dieren en planten te beschermen.

Je kunt planten beschadigen en dieren verwonden/doden.

• Pluk geen planten.• Dood, verwond, vang en verontrust geen dieren.• Verniel of verstoor geen nestjes en holen.• Raap geen eieren.

8.23 Dieren en planten

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Broedseizoen Houd rekening met het broedseizoen van vogels (15 maart tot 15 juli).

Meer weten? Zie de toolbox Flora en fauna.

Page 79: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

156 157

8.24 Kantoorwerkzaamheden

Bij veiligheid denken we snel aan werk op de bouwplaats. Maar ook werken op kantoor brengt specifieke risico’s met zich mee. Daarom hebben we op kantoor ook een aantal afspraken waar we ons aan houden. Hier volgen de belangrijkste.

Risico’sWat kan er gebeuren?

• Lichamelijke klachten door verkeerde zithouding. of langdurig computer werk.

• Smerige of onoverzichtelijke werkplek.• Teruglopende productiviteit.• Stress.• Vermoeidheid.

• Richt je werkplek op de juiste manier in.• Plaats je beeldscherm op de juiste hoogte.• Gebruik een muis in plaats van een touchpad.• Stel je stoel goed in en zet de tafel op de

juiste hoogte.• Houd je werkplek opgeruimd en schoon • Neem voldoende pauze, dit zorgt voor ont-

spanning en houd je productief.• Meld het wanneer de werkdruk te hoog wordt,

een gezonde werkdruk is goed, maar trek aan de bel wanneer het te veel wordt.

MaatregelenWat moet je doen?

Page 80: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

158 159

• Bespreek het met je collega, leidinggevende of de vertrouwenspersoon (zie pag. 28) als je denkt dat jij zelf of collega’s een te hoge of negatieve werkdruk ervaren.

Meer weten? Zie toolbox Kantoorwerkzaamheden

Het weer kan van grote invloed zijn op onze veiligheid op het werk. Helaas kunnen we het weer niet beïnvloeden, dus hebben we afspraken gemaakt over wat te doen bij bijvoorbeeld sneeuw, onweer of storm.

De risico’s door het weer zijn erg uiteenlopend. Er valt bijvoorbeeld te denken aan extreme kou, waardoor onderkoeling mogelijk is, extreme hitte,

8.25 Specifieke weersomstandigheden

Risico’sWat kan er gebeuren?

hitte, elektrocutie of stroomstoring en doorslaan van stoppen door onweer en uitglijden door glad-heid veroorzaak door sneeuw of vorst.

• Bekijk dagelijks de weersverwachting en neem indien nodig preventieve maatregelen tegen de gevolgen van externe weersinvloeden zoals onder andere wind, regen en sneeuw. Zoals bijvoorbeeld aangepaste kleding.

• Wanneer de bouwplaats door sneeuw, ijs of regen onbegaanbaar is dient deze eerst begaanbaar gemaakt te worden voordat er wordt gestart met de werkzaamheden.

• Zoek een veilige schuilplaats in geval van onweer, als er tussen de bliksem en donder minder dan 10 seconden is.

• Veilige schuilplaatsen zijn gebouwen, keten, auto’s of machines.

• Blijf uit de buurt van metaal, zoals kabels, radia-toren, afrastering, lichtmasten, hijskranen, steigers en materieel.

MaatregelenWat moet je doen?

Page 81: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

160 161

Ondanks vooronderzoek kun je tijdens het werk in aanraking komen met ex plosieven in de grond.

Kans op explosie.

Vind je een explosief in de grond? Laat deze onberoerd. En neem direct contact op afdeling Bodemspecialismen van Heijmans Wegen. 

8.26 Niet gesprongen explosieven

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

• Verwijder elektrisch gereedschap uit stopcontacten.

• Stop hijswerkzaamheden bij zware wind.

Meer weten?Zie toolbox Weersomstandigheden

Page 82: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

162 163

Tijdens het werk kun je in aanraking komen met zogenoemde ‘biologische agentia’. Dit zijn virussen, bacteriën, schimmels en parasieten. Je kunt zo overal tegenkomen. Bijvoorbeeld in de riolering of in het gras.

Bij besmetting kun je behoorlijk ziek worden.

Let op je persoonlijke hygiëne• Eet, drink en rook niet op de werkplek.• Bedek open wondjes met een pleister die

geen vocht doorlaat.• Draag beschermende werkkleding, veilig-

heidsschoeisel en werkhandschoenen.

RioolwaterKom je tijdens je werk in aanraking met rioolwater? Dan kun je preventief een injectie krijgen. Vraag het aan je leidinggevende.

8.27 Biologische agentia

Risico’sWat kan er gebeuren?

MaatregelenWat moet je doen?

Page 83: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

164

ZuidplusOlympia 1, 1213 NS Hilversum

[email protected]

ColofonDeze uitgave is tot stand gekomen middels een gezamenlijke

inspanning van de HVK’ers en het programmateam Veiligheid

van Heijmans, projectteam ZuidPlus

en in nauwe samenwerking met:

OntwerpStudio Janna van den Berg,

’s-Hertogenbosch

IllustratiesLumine, ’s-Hertogenbosch

DrukwerkOCC dehoog, Oosterhout

UitgaveEerste uitgave, September 2017

Dit is het veiligheidsboekje van het Infraproject Zuidplus. Aan dit veiligheidsboekje van Zuidplus kunnen geen rechten worden ontleend door Derden (o.a.mogelijk veroorzaakt

door veranderde wet- en regelgeving en/of projectspecifieke invulling).Alle rechten voorbehouden. Het is ten strengste verboden om zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van Heijmans Nederland B.V. de inhoud van dit veiligheidsboekje of delen hiervan te kopiëren, opnieuw te verspreiden, te publiceren of te wijzigen.Bij vragen of opmerkingen kan contact op worden genomen via [email protected]

Page 84: VEILIGHEID HAND - zuidplus.amsterdam · Jan Heijmans Manager Veiligheid • Krijg je te maken met zaken als pesten, geweld, 06 54 98 22 26 seksuele intimidatie of discriminatie? Dan

Zuidplus is een consortium van Fluor, Heijmans en Hochtief

ZuidplusProfessor E.M. Meijerslaan 31183 AV Amstelveenwww.geenongevallen.nl